17. 17. Political Fallacies 17. Falacias políticas Πολιτικές Πλάνες

Έστω ότι χαλάει η βρύση σας και πρέπει να φωνάξετε Suppose your faucet breaks and you have to shout

κάποιον ειδικό για να την επιδιορθώσει someone special to repair it

κι έστω ότι έχετε να επιλέξετε ανάμεσα σε δύο άτομα. even if you have two people to choose from.

Κάποιον ο οποίος είναι γενικά δημοφιλής Someone who is generally popular

και έχει όμορφο λόγο με πλούσιο λεξιλόγιο και εκφραστικότητα, and has beautiful speech with rich vocabulary and expressiveness,

αλλά ξέρετε από το παρελθόν ότι δεν είναι καλός στα υδραυλικά, but you know from the past that it's not good at plumbing,

και κάποιον ο οποίος γνωρίζεται ότι ενδέχεται να είναι καλός υδραυλικός, and someone who knows he might be a good plumber,

αλλά δεν έχει όλα τα υπόλοιπα χαρίσματα του προηγούμενου. but it does not have all the other gifts of the previous one.

Ποιον θα επιλέγατε; Who would you choose?

Μάλλον τον δεύτερο,

καθώς αυτό που σας ενδιαφέρει είναι να φτιαχτεί η βρύση σας, σωστά; as what you are interested in is making your own faucet, right?

Στην πολιτική όμως πολλές φορές αυτό δεν ισχύει. But in politics many times this is not the case.

Επιλέγουμε βάσει κριτηρίων που μας αποπροσανατολίζουν από την ουσία, We choose based on criteria that divert us from the substance,

και σε αυτό το επεισόδιο θα μάθουμε and in this episode we will learn

πώς να διακρίνουμε αυτού του είδους τις πλάνες. how to distinguish this kind of fallacy.

♪ Queen - The Show Must Go On ♪

Στο πρώτο επεισόδιο του καναλιού, In the first episode of the channel,

μιλήσαμε γενικά για τα λογικά άλματα στην επιχειρηματολογία των ανθρώπων. we generally talked about logical leaps in people's arguments.

Ένα χρόνο μετά, με σαφή βελτίωση στο τεχνικό κομμάτι και με πιο αργό λόγο,

θα επικεντρωθούμε στα λογικά άλματα που κρύβονται στους λόγους των πολιτικών, we will focus on the logical leaps hidden in the politics of politics,

γνωστά από την αρχαιότητα και ως σοφίσματα. known since antiquity and as sophists.

Δεν θα αναλύσουμε αν είναι αληθείς ή ψευδείς οι δηλώσεις τους, We will not analyze whether their statements are true or false,

αλλά θα δείξουμε τον τρόπο με τον οποίο προσπαθούν να φανούν σωστοί, but we will show how they are trying to look right,

χρησιμοποιώντας ύπουλες μεθόδους. using sneaky methods.

Η πολιτική είναι συνυφασμένη με την εξουσία Politics is intertwined with power

και τη δύναμη που πηγάζει από αυτή and the power that comes from it

και γι' αυτό κάθε πολιτικός θα κάνει τα πάντα για να την κερδίσει. and that's why every politician will do everything to win it.

Για να γίνει αυτό, θα πρέπει πρώτα To do this, you must first

να κερδίσουν τις εντυπώσεις και την αποδοχή του κόσμου, to gain the impression and acceptance of the world,

το οποίο θα έχει σαν αποτέλεσμα την ψήφο τους. which will result in their vote.

Πάμε λοιπόν να δούμε κάποιους παραπλανητικούς τρόπους So we're going to look at some misleading ways

με τους οποίους το καταφέρνουν. with which they do it.

Ώπα, και πριν ξεκινήσουμε να ξεκαθαρίσω κάτι, Come on, and before we start to clear something up,

γιατί ξέρω τι θα ακολουθήσει.

Στα πλαίσια του επεισοδίου δεν υπάρχει καμία εμπάθεια There is no emotion in the episode

και καμία προτίμηση σε κάποια παράταξη. and no preference in any lineup.

Τέτοιες μεθόδους τις χρησιμοποιούν λίγο-πολύ όλες οι παρατάξεις, Such methods are used by almost all factions,

ανεξαρτήτως ιδεολογίας. regardless of ideology.

Ο λόγος που θα χρησιμοποιήσω αυτά τα παραδείγματα, The reason I'm going to use these examples,

είναι επειδή τυγχάνει να είναι πιο αντιπροσωπευτικά. is because it happens to be more representative.

Ξεκινάμε!

Πλάνη του ψευδούς διλήμματος. Mistake of the false dilemma.

Έχουμε ασχοληθεί σε προηγούμενο επεισόδιο με αυτή την πλάνη, We have dealt with this error in a previous episode,

αλλά έπρεπε να την ξαναναφέρω καθώς είναι η πιο συχνή πλάνη των πολιτικών. but I had to mention it again as it is the most common policy error.

Χρησιμοποιείται όταν κάποιος προσπαθεί Used when one is trying

να μας δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ότι υπάρχουν μόνο δύο ενδεχόμενα, to give us the illusion that there are only two possibilities,

ενώ στην πραγματικότητα while in fact

το σύνολο των ενδεχομένων ή των επιλογών είναι μεγαλύτερο. all options or options are greater.

Συνήθως, οι πολιτικοί αντιπαραθέτουν μια κατάσταση που τους βολεύει Usually, politicians confront a situation that suits them

απέναντι σε μια άλλη κατάσταση η οποία είναι χειρότερη, πείθοντας με αυτόν τον τρόπο, facing another situation which is worse, convincing in this way,

ότι αυτή που τους βολεύει είναι και αντικειμενικά η καλύτερη. that what suits them is objectively the best.

Για παραδείγματα, δείτε το επεισόδιο "Logical Fallacies". For example, see the episode "Logical Fallacies".

Επίθεση στο άτομο, γνωστό και ως "ad hominem". Attack on the person, also known as "ad hominem".

Θα επαναλάβουμε λοιπόν ότι με αυτή την πλάνη, So we will repeat that with this fallacy,

ένας πολιτικός προσπαθεί να αντικρούσει a politician is trying to refute

το επιχείρημα κάποιου πολιτικού του αντιπάλου the argument of a political opponent

κάνοντας επίθεση στο άτομό του, και όχι κρίνοντας το ίδιο το επιχείρημα. attacking his person, not judging the argument itself.

Η στοιχειώδης μορφή ενός ad hominem επιχειρήματος έχει ως εξής: The basic form of an ad hominem argument is as follows:

Εγώ, κύριε Μητσοτάκη, δεν έχω εξοχικό στην Τήνο I, Mr Mitsotakis, have no holiday in Tinos

μεσοτοιχία με τον κύριο Χριστοφοράκο της Siemens. interconnection with the master Christoforakos of Siemens.

Δεν έχω σπίτι του Βολταίρου στο Παρίσι. I don't have a Voltaire home in Paris.

Δεν πήρα ποτέ δανεικά κι αγύριστα, όπως εσείς από τον «Κήρυκα Χανίων». I never got borrowed and anxious like you did from "Kirika Chania".

Αυτός είμαι και αυτός είστε, αφού τα θέλετε έτσι.

Κοινωνική συμμόρφωση. Social compliance.

Ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της κοινωνικής ψυχολογίας, One of the most important chapters of social psychology,

είναι η κοινωνική συμμόρφωση, την οποία είχαμε αναλύσει σε προηγούμενο επεισόδιο. is the social conformity that we had analyzed in a previous episode.

Επηρεαζόμαστε σε μεγάλο βαθμό από το κοινωνικό σύνολο στο οποίο ανήκουμε We are greatly influenced by the social community we belong to

και τείνουμε να ταυτίζουμε την άποψή μας και τα πιστεύω μας and we tend to identify our views and beliefs

με την άποψη του πλήθους γύρω μας. in terms of the crowd around us.

Εκτός αυτού, τείνουμε να επικροτούμε και να αποδοκιμάζουμε ανθρώπους Besides, we tend to applaud and condemn people

ανάλογα με τις αντιδράσεις του πλήθους. depending on the reactions of the crowd.

Γι' αυτό και στις περισσότερες πολιτικές ομιλίες That's why in most political speeches

θα έχετε παρατηρήσει διάφορους πιστούς της παράταξης, you will have noticed several faithful in the lineup,

γνωστοί και ως χειροκροτητές, οι οποίοι ζητωκραυγάζουν και χειροκροτούν also known as applauders, who cheer and applaud

κάθε φορά που ένας πολιτικός της παράταξής τους every time a politician of their lineup

ανεβάζει λίγο τον τόνο σε κάποια πρότασή του. adds a little bit of tone to his suggestion.

Εδώ, φίλες και φίλοι, Here, girlfriends and friends,

[ΑΝΕΒΑΖΕΙ ΤΟΝ ΤΟΝΟ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ ΤΟΥ] είναι το πολιτικό μου σπίτι!

[ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΙ ΚΟΡΝΕΣ ΓΗΠΕΔΟΥ]

Με αυτόν τον τρόπο, δίνουν την εντύπωση στους υπόλοιπους

ότι αυτό που λέει είναι σωστό και σημαντικό. that what he says is right and important.

Θα έχετε παρατηρήσει αυτή την τακτική σε κάποιες αμερικάνικες κωμικές σειρές, You will have noticed this tactic in some American comic series,

στις οποίες μετά από αστείες ατάκες ακούγονται γέλια in which laughter is heard after funny jokes

και μας κάνουν να γελάμε κι εμείς, ενώ αν δεν υπήρχαν αυτά τα γέλια, and they make us laugh too, and if those laughs weren't there,

ίσως να μη μας φαίνονταν τόσο αστείες οι ατάκες. we might not have looked so funny at all.

Τεχνική της αναπλαισίωσης. Rebuilding technique.

Ένας πολιτικός χρησιμοποιεί τη συγκεκριμένη τεχνική A politician uses this technique

με σκοπό να αποπροσανατολίσει και να πείσει τον συνομιλητή του in order to disorient and persuade his interlocutor

και τους υπόλοιπους ακροατές and other listeners

ότι μια συγκεκριμένη κατάσταση ή ένα συμβάν that a particular situation or event

χαρακτηρίζεται ως νίκη για την παράταξή του, is characterized as a victory for his party,

ενώ στην πραγματικότητα μάλλον πρόκειται για κάποιου είδους ήττα. while in fact it is probably some kind of defeat.

Με άλλα λόγια, η αναπλαισίωση In other words, the reshuffle

είναι ένας τρόπος να παρουσιάζουμε τα γεγονότα και τις καταστάσεις is a way of presenting facts and situations

από διαφορετική οπτική γωνιά, κάνοντάς τα να φαίνονται θετικά. from a different angle, making them look positive.

Λοιπόν, πάντως αυτοί καταφέραν Well, they did anyway

να ψηφίσουν μνημόνιο, να υπογράψουν μνημόνιο, to vote a memorandum, to sign a memorandum,

και από ό,τι φαίνεται, κερδίζουν και τις εκλογές. and, apparently, they win the elections.

Εσείς πώς καταφέρατε... ...να τα σκατώσετε; How did you manage to get them ...?

Να απαντήσω. Εκατόν ογδόντα χρόνια κοινοβουλευτικής ιστορίας στην Ελλάδα, To answer. One hundred and eighty years of parliamentary history in Greece,

τέσσερις φορές έχουν γίνει εκλογές εντός του έτους, four times elections have been held within the year,

και τις έχει κερδίσει όλες το πρώτο κόμμα με μεγαλύτερη διαφορά από τις πρώτες. and has won all the first party more than the first.

Αν η διαφορά είναι τρεις, άλλοι τα σκάτωσαν, If the difference is three, the others are down,

με συγχωρείτε και για τη φράση, για το κλείσιμο. excuse me for the phrase, for closing.

Πλάνη της επιπόλαιης κατηγοριοποίησης. False categorization error.

Πολλές φορές, οι πολιτικοί προσπαθούν να κατηγοριοποιήσουν ομάδες ανθρώπων Many times, politicians try to categorize groups of people

οι οποίοι τους αποδοκιμάζουν ή τους επιτίθενται λεκτικά. who condemn them or verbally attack them.

Συνήθως τους ονομάζουν ως ακραία στοιχεία, They are usually referred to as extreme elements,

υποστηρικτές κάποιας αντίπαλης παράταξης supporters of some rival faction

ή αγανακτισμένους, για όσους θυμούνται. or indignant, for those who remember.

Ο λόγος που γίνεται αυτό, είναι για να υπονομεύσουν τις ενέργειες αυτές The reason for this is to undermine these actions

και να υπάρξει μικρότερη ταύτιση των υπολοίπων and there is less identification of the rest

με την άποψη των συγκεκριμένων ανθρώπων. in terms of specific people.

Τείνουμε να συμμορφωθούμε περισσότερο με τις απόψεις των ανθρώπων γύρω μας, We tend to conform more to the views of the people around us,

όταν αυτοί ανήκουν στο ίδιο κοινωνικό σύνολο με εμάς, παρά σε διαφορετικό. when they belong to the same social group as us, rather than to different ones.

Για παράδειγμα, αν ακούσουμε αποδοκιμασίες για μια παράταξη από τον «απλό λαό», For example, if we hear disapproval of a "simple people" lineup,

θα ταυτιστούμε περισσότερο από το να ξέρουμε ότι τα άτομα αυτά we will identify with more than we know these people

είναι ακραία ή ανήκουν σε κάποια άλλη παράταξη. are extreme or belong to another class.

Επίκληση στο συναίσθημα. Praying for emotion.

Όπως έχουμε πει, τα συναισθήματα αποτελούν προτροπές για δράση. As we have said, emotions are urges for action.

Θα έχετε παρατηρήσει πως ανάλογα με τη συναισθηματική σας κατάσταση, You will have noticed that depending on your emotional state,

ο τρόπος με τον οποίο θα δράσετε μπορεί να είναι διαφορετικός. the way you act can be different.

Και αυτό οι πολιτικοί το γνωρίζουν πολύ καλά. And this is what politicians know very well.

Μπορούν να δημιουργήσουν καταστάσεις φόβου. They can create situations of fear.

Είναι ο φόβος της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ. It is the fear of bankruptcy and exit from the euro.

Μπορούν να επιφέρουν ελπίδα. They can bring hope.

Λεφτά υπάρχουν. Money is there.

Αλλά η συγκεκριμένη πλάνη πιο συχνά αναφέρεται σε καταστάσεις But this fallacy is more often referred to as situations

όπου κάποιος προσπαθεί να συγκινήσει και να ευαισθητοποιήσει τον συνομιλητή του. where one tries to move and sensitize one's interlocutor.

Και έχετε και μικρά παιδιά. Και έχουμε και μικρά παιδιά. And you have small children. And we have small children.

Πλάνη της αγκύρωσης. Mistake of anchoring.

Η πλάνη αυτή βασίζεται στην προκατάληψη της αγκύρωσης This error is based on the bias of the anchor

και αποτελεί μια συνηθισμένη τακτική των πολιτικών, and it's a common policy tactic,

η οποία βοηθάει στο να αποδεχθεί ευκολότερα ο κόσμος δυσβάσταχτα μέτρα which helps to make the world easier to accept

τα οποία ανακοινώνουν. which announce.

Για παράδειγμα, αν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση For example, if announced by the government

η αύξηση του ΦΠΑ κατά 2%, ο κόσμος θα αντιδράσει. the VAT increase by 2%, people will react.

Αν όμως ανακοινωθεί πρώτα ότι θα υπάρξει αύξηση κατά 4%, But if it is first announced that there will be a 4% increase,

και στη συνέχεια ότι τελικά η αύξηση θα είναι μόνο 2%, and then that increase will only be 2%,

ο κόσμος θα το αποδεχθεί πολύ καλύτερα, καθώς θα νιώσει κερδισμένος, people will accept it much better, as they will feel won,

αφού έθεσε ως σημείο αναφοράς την αύξηση κατά 4%. after setting the benchmark increase of 4%.

Λαϊκότητα. Popularity.

Όταν δηλαδή κάποιος κάνει τον εαυτό του να φαίνεται λαϊκός That is, when one makes himself appear popular

ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. while in fact it is not.

Γενικά οι άνθρωποι συμπαθούμε περισσότερο People generally like us more

τα άτομα τα οποία έχουν κοινές συνήθειες και κοινό τρόπο ζωής με εμάς. people who share common habits and lifestyles with us.

Με αυτόν τον τρόπο, αρκετοί πολιτικοί In this way, several politicians

προσπαθούν να φανούν ότι είναι πιο κοντά στον λαό, trying to look closer to the people,

και να τον πείσουν ότι είναι ένας από αυτούς. and convince him that he is one of them.

Έτσι λοιπόν συχνά προβάλουν τον εαυτό τους ως έναν βιοπαλαιστή So they often promote themselves as a biologist

ο οποίος ξεκίνησε την πορεία του με πολλές κακουχίες who began his course with many hardships

και με δύσκολη οικονομική κατάσταση, and in a difficult financial situation,

κάνοντάς τον να αφουγκράζεται τα προβλήματα του λαού making him listen to the problems of the people

και να τον κατανοεί καλύτερα. and understand him better.

Τα φαινόμενα όμως πολλές φορές απατούν. But the phenomena are often deceptive.

Πλάνη του ρήτορα. Mistake of the orator.

Πολύ συχνά δεν δίνουμε σημασία στο τι λέει ένας πολιτικός, Too often we don't pay attention to what a politician says,

αλλά στον τρόπο που το λέει.

Μαγευόμαστε από την εκφραστικότητα, τον τόνο της φωνής του, We are captivated by the expressiveness, the tone of his voice,

ακόμη και από τις κινήσεις των χεριών του. even from the movements of his hands.

Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι πολιτικοί That is why most politicians

συμβουλεύονται επαγγελματίες επικοινωνιολόγους consult professional communications specialists

οι οποίοι ειδικεύονται σε τέτοιου είδους θέματα. who specialize in such matters.

Ένα άλλο όμως πολύ δυνατό χαρακτηριστικό But another very powerful feature

που μας αποπροσανατολίζει από την ουσία του λόγου ενός πολιτικού, which diverts us from the essence of a politician's speech,

είναι το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί. is the vocabulary he uses.

Στο τέλος θα μας μείνει μια θετική εικόνα από την ομιλία του, In the end we will be left with a positive image of his speech,

αν και τα περισσότερα από τα λεγόμενά του μπορεί να μην τα έχουμε καταλάβει καν, although most of what he says may not even be understood,

ή και στην τελική μπορεί να είναι αερολογίες και να μην έχουν καμία απολύτως ουσία. or in the end they can be airplanes and have absolutely no substance.

Οι συλλέκτριες των κρόκων της Θήρας έρχονται δίπλα μου The collectors of Thira's crocuses come to me

και παγεμένες δίπλα με τον βόρειο τον άνεμο. and frozen next to the north wind.

Κοινωνικός αυτοματισμός. Social automation.

Είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται από την εκάστοτε εξουσία It is the method used by the respective authority

για να μετατοπίσει το ενδιαφέρον του κόσμου από τη ρίζα του προβλήματος, to shift people's interest from the root of the problem,

σε αποδιοπομπαίους τράγους και φανταστικούς εχθρούς. scapegoats and fantastic enemies.

Συνήθως αυτό γίνεται σπέρνοντας έριδες μεταξύ εργασιακών ομάδων, Usually this is done by sowing disputes between working groups,

κάνοντάς τις να στρέφεται η μία έναντι της άλλης, by turning them against each other,

αντί να στραφούν εναντίον της ίδιας της κυβέρνησης. instead of turning against the government itself.

Αυτό το πετυχημένο σκίτσο του Αρκά τα λέει όλα. This successful sketch of Arka tells it all.

Πλάνη της οπλισμένης ερώτησης, ή αλλιώς "loaded question". Error of the armed question, or "loaded question".

Συντελείται όταν κάποιος κάνει μια ερώτηση It happens when someone asks a question

η οποία λαμβάνει ως δεδομένο κάτι το οποίο ούτε έχει αποδειχθεί, which takes for granted something that has not even been proven,

ούτε έχει γίνει αποδεκτό από τους συζητητές, nor has it been accepted by the talkers,

δίνοντας την εσφαλμένη εντύπωση ότι ισχύει. giving the wrong impression that it is true.

Αυτή η πλάνη συχνά χρησιμοποιείται στη ρητορική This error is often used in rhetoric

ούτως ώστε η ερώτηση να περιορίζει τις διαθέσιμες ευθείς απαντήσεις so that the question restricts the available direct answers

μόνον σε αυτές που εξυπηρετούν τα συμφέροντα του ομιλητή. only those that serve the interests of the speaker.

Για παράδειγμα η ερώτηση For example the question

«Οι ψηφοφόροι σας ξέρουν ότι είστε ψεύτης;». "Do your constituents know that you are a liar?"

Όποια απάντηση και να δώσει ο συνομιλητής, δηλαδή «ναι» ή «όχι», Whatever the answer of the interlocutor, "yes" or "no",

αυτομάτως παραδέχεται ότι είναι ψεύτης, automatically admits to be a liar,

πράγμα που ίσως να μην έχει αποδειχθεί και να είναι υπό συζήτηση. which may not have been proven and under discussion.

Και τέλος, η πλάνη του ντόμινο, ή αλλιώς "slippery slope fallacy". And finally, the domino delusion, or "slippery slope fallacy".

Όταν δηλαδή κάποιος υποστηρίζει με επιπόλαιο τρόπο πως ένα σχετικά μικρό γεγονός That is, someone casually argues that a relatively small event

θα επιφέρει μια σειρά από πολλά και μεγάλα αρνητικά γεγονότα. will bring about a series of big and big negative events.

Με αυτόν τον τρόπο, ένας πολιτικός προκαλεί φόβο στο κοινό, In this way, a politician fears the public,

πείθοντάς το ότι ένα ενδεχόμενο δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί. convincing yourself that a contingency should not happen.

Συνήθως όμως αυτό το ενδεχόμενο δεν συμφέρει τον ομιλούντα Usually, however, this is not in the interest of the speaker

και κατ' επέκταση την παράταξη στην οποία ανήκει. and therefore the division to which it belongs.

Αυτές είναι οι πιο συχνές πλάνες στον λόγο των πολιτικών These are the most common mistakes in the speech of politicians

που έχω βρει μέχρι στιγμής. that I have found so far.

Για να μάθετε να τις ξεχωρίζεται εύκολα, κάντε το εξής. To learn how to distinguish them easily, do the following.

Παρακολουθήστε διάφορες πολιτικές ομιλίες Attend various political speeches

και προσπαθήστε να διακρίνετε και να σημειώνετε σε ένα χαρτί and try to distinguish and mark on a paper

οποιαδήποτε λογική πλάνη αντιλαμβάνεστε. any logical fallacy you realize.

Στην αρχή ίσως δυσκολευτείτε At first you may find it difficult

καθώς είναι καλά καμουφλαρισμένες στον λόγο τους, as they are well camouflaged in their speech,

αλλά από ένα σημείο και μετά θα τις αντιλαμβάνεστε ασυναίσθητα but from one point on you will perceive them unconsciously

και κάποιες φορές θα γελάτε, όπως κάνω κι εγώ. Ή θα κλαίτε. and sometimes you will laugh, as I do. Or you will cry.

Μια υγιής δημοκρατία προϋποθέτει ωριμότητα. A healthy democracy requires maturity.

Και είναι πολύ σημαντικό για μια κοινωνία να έχει πολιτικά ώριμους πολίτες. And it is very important for a society to have politically mature citizens.

Είμαι ο Άκης και μόλις παρακολουθήσατε την εκπομπή "The Skeptic Theory". I'm Akis and you just watched the show "The Skeptic Theory".