Πώς η δυστυχία συνδέεται με τη νοσταλγία
Σύμφωνα με νέα έρευνα αισθανόμαστε μεγαλύτερη νοσταλγία για το παρελθόν όταν τα πράγματα πάνε στραβά στο παρόν. Οι έρευνες μέχρι σήμερα έχουν δείξει ότι η νοσταλγία είναι ένα βασικό θετικό συναίσθημα που μπορεί να ανεβάσει τη διάθεσή μας. Ωστόσο ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας βρήκαν πως αυτό τελικά μπορεί να μην ισχύει.
Η νοσταλγία είναι ένα ανάμεικτο συναίσθημα, δηλώνουν οι ερευνητές. Είναι επίσης αρνητικό συναίσθημα: Βρήκαμε ότι οι άνθρωποι είναι πιθανότερο να αναπολούν τις καλές μέρες του παρελθόντος όταν κάτι πάει στραβά στο παρόν.
Σε προηγούμενες μελέτες σχετικά με τη νοσταλγία, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να ανακαλέσουν ένα γεγονός από το παρελθόν τους που τους προκαλούσε την περισσότερη νοσταλγία. Ωστόσο, η ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας σκέφτηκε ότι η προσέγγιση αυτή τείνει να έχει ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να ανακαλούν μια μοναδική και υπερβολικά θετική ανάμνηση. Η προσέγγιση αυτή παραβλέπει το γεγονός ότι οι άνθρωποι μπορεί να έχουν διαφορετικά συναισθήματα ή αναμνήσεις νοσταλγίας κάθε μέρα, ανάλογα με το αν βιώνουν μια καλή ή μια κακή μέρα, και ότι αυτά τα συναισθήματα μπορεί να ποικίλλουν σε ένταση.
Όταν οι άνθρωποι καλούνται να περιγράψουν κάτι που τους κάνει να αισθάνονται ιδιαίτερη νοσταλγία, τείνουν να κυριαρχούν τα θετικά στοιχεία, υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι της μελέτης. Σκέφτονται μια ευχάριστη εμπειρία του παρελθόντος και οι αναμνήσεις που φέρνουν στο μυαλό τους έχουν μια θετική επίδραση στο πώς βλέπουν τη ζωή στο παρόν.
Η ομάδα των ερευνητών διεξήγαγε αρκετές μελέτες που κατέγραψαν πόσο συχνά οι άνθρωποι αισθάνονται νοσταλγία και πόσο έντονα είναι τα συναισθήματά τους στην καθημερινή ζωή. Στη μελέτη συμμετείχαν 230 προπτυχιακοί φοιτητές, οι οποίοι συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για 14 ημέρες.
Αυτές οι μελέτες περιελάμβαναν ερωτήσεις σχετικά με το αν είχαν βιώσει θετικές ή αρνητικές αλληλεπιδράσεις με φίλους ή γνωστούς, είχαν επιτυχημένες ή αποτυχημένες εμπειρίες, όπως π.χ. να αργήσουν να παραδώσουν τις εργασίες τους. Τους ρώτησαν επίσης για γεγονότα που θα μπορούσαν ενδεχομένως να τούς προκαλέσουν αισθήματα νοσταλγίας, όπως για παράδειγμα εάν οι συμμετέχοντες είχαν ακούσει ένα αγαπημένο τραγούδι στο ραδιόφωνο μετά από πολύ καιρό.
Οι συμμετέχοντες ήταν πιθανό να αισθάνονται μεγαλύτερη νοσταλγία όταν τα πράγματα πήγαιναν στραβά στο παρόν.
Αυτές οι αρνητικές εμπειρίες έδωσαν μία αρνητική όψη στη μέχρι σήμερα θετική διάσταση της νοσταλγίας, πρόσθεσαν οι ερευνητές. Τις μέρες που οι συμμετέχοντες αισθάνονταν νοσταλγία, ανέφεραν ότι ένιωθαν περισσότερο άγχος, κατάθλιψη και μοναξιά. Εξέφρασαν περισσότερη μετάνοια και υπερανάλυση, ένιωθαν λιγότερο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους και ανέφεραν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση. Ένιωσαν επίσης λιγότερη εσωτερική γαλήνη και ηρεμία και εκδήλωσαν περισσότερη νευρικότητα την επόμενη μέρα.
Παρόλο που οι συμμετέχοντες έτειναν να νιώθουν νοσταλγία όταν βίωναν αρνητικές εμπειρίες, η ομάδα ψυχολόγων βρήκε έναν άλλο εκπληκτικό θετικό συσχετισμό.
Οι συμμετέχοντες ήταν πιθανό να νιώθουν νοσταλγία τις μέρες όπου είχαν βοηθήσει άλλους ανθρώπους, είχαν θυμηθεί παλιές φιλίες ή αγαπημένα τραγούδια ή όταν ένιωθαν ιδιαίτερη έμπνευση και έκαναν αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, λένε οι ψυχολόγοι.
Με βάση τις αναλύσεις των ευρημάτων, οι ψυχολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η νοσταλγία είναι ένα ανάμεικτο συναίσθημα, το οποίο έχει κυρίως αρνητική υπόσταση στην καθημερινή ζωή.
Τα αποτελέσματα έρχονται σε έντονη αντίθεση με το επικρατέστερο συμπέρασμα από προηγούμενες έρευνες, οι οποίες έχουν δείξει ότι η νοσταλγία είναι ένα ανάμεικτο θετικό συναίσθημα, προσθέτουν.
Η σκόπιμη ανάμνηση εξαιρετικά νοσταλγικών στιγμών του παρελθόντος μπορεί να βελτιώσει την ευεξία μας, ωστόσο στις περισσότερες περιπτώσεις στην καθημερινή ζωή, το να αισθανόμαστε νοσταλγία μπορεί τελικά να μην μας είναι τόσο ευχάριστο.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Personality and Social Psychology.