Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα, Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα | Μεσολογγίτικα Χριστούγεννα - Πηνελόπη Δέλτα

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα | Μεσολογγίτικα Χριστούγεννα - Πηνελόπη Δέλτα

Στη σκηνή του Ομέρ Βρυώνη οι πασάδες όλοι μαζεμένοι συζητούσαν. Ήταν ν' αποφασιστεί, πριν ξημερώσει, αν εσήμανε ή όχι η ώρα να πάρουν το Μεσολόγγι. Η νύχτα ήταν σκοτεινή, το κρύο δυνατό, η ώρα περασμένη. Μα ειδήσεις είχαν φτάσει και ο Ομέρ είχε συγκαλέσει τους αρχηγούς, ανυπόμονος να τους ανακοινώσει τα μαντάτα και να εξασφαλίσει τη συγκατάθεσή τους.

Έντεκα χιλιάδες στρατός περιέζωνε για δύο ολόκληρους μήνες το χωριό, που ήταν τότε το ερημωμένο Μεσολόγγι, και δυο δοξασμένοι στρατηγοί, ο Κιουταχής και ο Ομέρ Βρυώνης, αμιλλούνταν ποιος να το πρωτοπορεί. Τα οχυρώματα ήταν χωματένια, μισογκρεμισμένα κι ελεεινά. Μέσα – πού να το ήξεραν τότε οι Τούρκοι! – τριακόσια εξήντα παλικάρια όλα όλα, διαφέντευαν την ημέρα και ξανάχτιζαν τη νύχτα τις χαλάστρες που άνοιγαν στον τοίχο τα τούρκικα κανόνια.

Από καιρό επέμενε ο Κιουταχής πως μόνο με το σπαθί και τη φωτιά θα βάλουν γνώση στους Γκιαούρηδες και θα φέρουν σε λογαριασμό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και τον Μάρκο Μπότσαρη, που πεισμάτωναν στην τρέλα τους ή να ελευθερώσουν τη χώρα ή να ταφούν μες στα ερείπιά της. Μα ο Ομέρ Βρυώνης, που μελετούσε την κατάκτηση του Μοριά και που ήθελε το Μεσολόγγι στρατιωτική του βάση, επέμενε να το πάρει με το καλό.

Και λόγια βαριά ανταλλάχτηκαν μεταξύ στους δυο στρατηγούς. Γιατί τους είχαν παίξει οι Γκιαούρηδες και πολύτιμος καιρός πήγε χαμένος σε συζητήσεις και διαπραγματεύσεις· ώσπου, ένα πρωί, ξαφνισμένοι είδαν οι πασάδες τον περήφανο στόλο του Ισούφη να σκορπά και να χάνεται μπρος σε επτά υδραίικα καραβάκια, που με απλωμένα τα πανιά μπήκαν στη λιμνοθάλασσα και προκλητικά άραξαν στο Μεσολόγγι.

Κι όταν συνήλθαν από τη σάστισή τους οι πασάδες και παραπονέθηκαν και αγρίεψαν και πρόσταξαν την πόλη να παραδοθεί, τους αποκρίθηκε αυθάδικα ο Μάρκος Μπότσαρης:

– Αν θέλετε τον τόπο μας, ελάτε να τον πάρετε.

Άφριζε ο Κιουταχής, γιατί είχε μπει πια μέσα ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης με εφτακόσιους Μανιάτες, μαζί και ο Ζαΐμης, μαζί και ο Δεληγιάννης. Έβριζε και φώναζε ο οργισμένος πασάς, πως ξεφόρτωσαν πια τα υδραίικα καράβια όπλα και πολεμοφόδια και πως ποτέ πια δε θα παραδοθεί το Μεσολόγγι, αν δε χαθούν πρώτα πολλοί πιστοί και αν δεν πνιγούν οι Γκιαούρηδες στο αίμα.

Λόγια πικρά είχε ξεστομίσει ο Κιουταχής και βαριά το έφερε ο Ομέρ Βρυώνης, τάχα πως αυτός είχε ταπεινώσει το γένος των πιστών από πονοψυχιά για μια φούχτα σκύλους άπιστους. Και το έφερε βαριά, γιατί, μες στα τραχιά λόγια του Κιουταχή, διέβλεπε την άλλη κατηγορία, που δόλια την κρυφομετάλεγαν οι φθονεροί αντίζηλοί του, τάχα πως γκιαούρικο αίμα έτρεχε και στις δικές του φλέβες, και γι' αυτό λιποψυχούσε κάθε φορά που είχε να το χύσει σφάζοντας χριστιανούς.

Είχε περάσει νύχτες άυπνες, ξαπλωμένος στη σκηνή του ο αγέρωχος Αρβανίτης, γιατί το έβλεπε και αυτός πως η κατάσταση άρχιζε να γίνεται κρίσιμη στο τούρκικο στρατόπεδο. Μετά την καταστροφή της Πέτας, σαν του έστειλαν οι Ρωμιοί το Βαρνακιώτη για συνεννόηση, το νόμισε μεγάλο θρίαμβο που τον κατάφερε να προσκυνήσει και να προδώσει εκείνους που τον έστειλαν και όμως, από τότε, πολλοί οπλαρχηγοί ξανάπιασαν τα βουνά κι έκοβαν τις συγκοινωνίες και όπλιζαν τους πληθυσμούς κι έφερναν χίλιες δυσκολίες στους πιστούς· και το κρύο είχε πιάσει, οι βροχές είχαν πλημμυρίσει το στρατόπεδο, το ψωμί σπάνιζε και οι στρατιώτες άρχισαν να γρινιάζουν.

Και ύστερα από δυο ολόκληρους μήνες ούτε κατά μια σπιθαμή δεν είχε προχωρήσει η επιχείρηση του περήφανου πασά. Μα επιτέλους, τώρα είχαν φτάσει οι ειδήσεις που με τόση αγωνία τις περίμενε! Η τύχη είχε γυρίσει, ο Αλλάχ ήταν μαζί του. Τώρα ήλθε η ώρα να διαψεύσει το θρύλο της χριστιανικής του καταγωγής. Αύριο θα πνίξει το Μεσολόγγι στο αίμα.

Ξημέρωνε παραμονή Χριστουγέννων. Πλάι στη σκηνή, σπαρμένη πλούσια μαξιλάρια και χαλιά, όπου ο Ομέρ Βρυώνης είχε συγκαλέσει τους πασάδες, σ' ένα χωριστό διαμέρισμα, ανάμεσα στις αποσκευές του στρατηγού, ένας δούλος έψηνε καφέδες. Οι ταπεινώσεις είχαν γύρει τις λιγνές του πλάτες, και βαθιά χαράκια είχαν σκάψει οι συλλογές ανάμεσα στα φρύδια και γύρω στο κλειστό του στόμα. Σκυμμένος πάνω σ' ένα μαγκάλι, φαίνουνταν παραδομένος στη δουλειά του, τα μάτια καρφωμένα στο μπακιρένιο μπρικάκι.

Ο Ομέρ χτύπησε τα χέρια του.

– Γιάννη, φώναξε, φέρε καφέδες.

Και στο γραμματικό, που παράμερα στέκουνταν και περίμενε, έδειξε το τραπέζι και πρόσταξε:

– Εσύ, κάθισε αυτού και γράφε.

Ο Γιάννης έχυσε με προσοχή τον καφέ σε τέσσερα πέντε ζάρφια, και τα έφερε με το δίσκο μέσα στη σκηνή. Ο Ομέρ Βρυώνης, περπατώντας απάνω-κάτω, υπαγόρευε ένα γράμμα προς τον Βαρνακιώτη:

«Μάθε», έλεγε, «πως αύριο θα γευματίσω στο Μεσολόγγι».

– Αύριο, είπε μέσα του ο Γιάννης, δε θα γευματίσεις στο Μεσολόγγι, – πρώτα ο Θεός. Μα το πρόσωπό του δεν άλλαξε, ούτε φαίνουνταν να προσέχει εκείνα που έλεγαν γύρω του. Ένα-ένα, με αργές κινήσεις, ακούμπησε τα ζάρφια με τον καυτό καφέ εμπρός σε κάθε πασά, προσέχοντας μη χυθεί ούτε κόμπος από το μυρωδάτο ποτό.

– Φέρε και άλλους, πρόσταξε ο Βρυώνης, δείχνοντας μ' ένα νόημα των μαύρων φρυδιών του πως τα ζάρφια ήταν λιγότερα από τους πασάδες.

Και χωρίς να σταθεί, με τα χέρια πίσω στη ράχη και τα μάτια χάμω, εξακολούθησε να υπαγορεύει τις τελευταίες του διαταγές στον Βαρνακιώτη:

«Κοίταξε να μάθεις πού πάει ο στρατός που φεύγει για την Ακαρνανία, και βάσταξε τους αμαρτωλούς που έχουν προσκυνήσει, ώσπου να μάθεις πως πήρα το Μεσολόγγι. Είσαι υπεύθυνος για το Βραχώρι.»

Απότομα στάθηκε εμπρός στον Ισμαήλ Χατζημπέντο, που, αργοκουνώντας το κεφάλι, κάτι σιγομουρμούριζε του Ισμαήλ Πασά.

– Φοβάσαι; τον ρώτησε περιφρονητικά.

Οι δυο πασάδες σώπασαν. Έριξε ο Αλβανός μια πλαϊνή ματιά του Κιουταχή, που σιωπηλά και ακατάδεχτα παρακολουθούσε τα κρυφομιλήματα των δυο Ισμαήλιδων, και με οργή, χτυπώντας το χέρι του στο τραπέζι φώναξε:

– Ή αύριο ή ποτέ. Και γυρνώντας στον Ισμαήλ Χατζημπέντο, χαμογέλασε και είπε:

– Μη φοβάσαι, πασά μου, τώρα πια ο Αλλάχ είναι μαζί μας, όλα μάς έρχονται δεξιά!

Με το κεφάλι, χαμογελώντας τον εγκαρδίωνε ο Άγος Βαστάρας.

– Πες τους, πες τους, πασά μου, τα μαντάτα.

Και τους τα είπε ο Ομέρ Βρυώνης. Έφευγε, λέγει, στρατός από μέσα από το Μεσολόγγι για τα δυτικά παράλια της Ακαρνανίας, όπου σκοπό είχε να σφάξει τους πληθυσμούς, ίσως και να αρπάξει το Βραχώρι που το φύλαγε ο Βαρνακιώτης, και να συλλάβουν τον Βαρνακιώτη ή να τον πείσουν να γυρίσει μαζί τους.

Κρυμμένος μες στα βούρλα είχε δει κάποιος άνθρωπός του τις ετοιμασίες στα ελληνικά καράβια. 500 άντρες της φρουράς ετοιμάζουνταν να φύγουν με τρεις από τους αρχηγούς. Θα έφευγαν αύριο βράδυ, παραμονή των Χριστουγέννων. Τα ξημερώματα της μεγάλης τους εορτής, οι Γκιαούρηδες θα μαζεύουνταν όλοι στις εκκλησίες τους, για τη χριστουγεννιάτικη λειτουργία· αυτή ήταν η κατάλληλη ώρα …

Ο Κιουταχής τον διέκοψε μ' ένα νόημα κατά τον Γιάννη, που στο πλαϊνό διαμέρισμα, ανακούρκουδα εμπρός στο μαγκάλι, ανακάτωνε τον καφέ στο μπρίκι.

– Αυτός; έκανε ο Βρυώνης χωρίς να χαμηλώσει τη φωνή. Και μ' ένα αρνητικό σήκωμα του κεφαλιού πρόσθεσε:

– Μπα, δε μιλάει αυτός!

– Μα είναι Γκιαούρης! ψιθύρισε ο άλλος.

Ο Ομέρ χαμογέλασε.

– Δε μιλάει αυτός, είναι άνθρωπός μου, είπε με τρόπο που ν' ακούσει ο Γιάννης. Έπειτα, έχω τη γυναίκα του και τα παιδιά του στα χέρια μου. Το ξέρει πως αν ακουστεί τίποτα απ' όσα λέμε… με το χέρι του έκοψε τον αέρα: Έννοια σου! … Δε μιλάει αυτός.

Κάθισε στο ντιβάνι, αντίκρυ στο δούλο του, κι εξακολούθησε τις εξηγήσεις του. Το ανατολικό μέρος της χώρας είναι το πιο αδύνατο· από κει θα γένει το γιουρούσι, όταν σημάνει το σήμαντρο που θα καλεί τους Χριστιανούς στις εκκλησίες. Συνάμα όμως θα γένει μια ψευτοπροσβολή από άλλο μέρος του οχυρώματος, έτσι που κι αν μείνουν μερικοί φρουροί στους τοίχους, θα τρέξουν εκεί και θ' αφήσουν αφύλαχτο το ανατολικό μέρος …

Ο Γιάννης με τα μάτια καρφωμένα στο μπρικάκι του, άκουε κάθε λέξη· φαίνουνταν παραδομένος στον καφέ που φούσκωνε, κανένα νεύρο του προσώπου του δεν κούνησε. Και όμως στην καρδιά του ήταν χαλασμός. Τη γυναίκα του, τα παιδιά του τα είχε ξεχάσει· του τα θύμισε τώρα ο πασάς. Ναι, ήταν στην Άρτα, αιχμαλωτισμένοι σαν κι αυτόν, όμηροι στα χέρια του Ομέρ Βρυώνη. Και του ήταν γραφτό ν' ακούσει όλες τις ετοιμασίες και ν' αφήσει την καταστροφή να συντελεστεί, αλλιώς η γυναίκα του και τα παιδιά του …

Σιγανά έχυσε τον καφέ στα ζάρφια, προσέχοντας μη σκορπιστεί το καϊμάκι· την αγαπούσε πολύ την όμορφη γυναίκα του, τα τρελαίνουνταν τα παιδιά του. Για να μη κακοπάθουν αυτά δούλευε τόσον καιρό τον Τούρκο, και τον δούλευε πιστά. Το ήξερε πως θα πλήρωναν με το κεφάλι τους κάθε του πληροφορία· ώστε έπρεπε να καθίσει ήσυχος, να βουλώσει το στόμα του, ν' αφήσει το μοιραίο να συντελεστεί.

Μοίρασε πάλι τους καφέδες και πήρε τ' αδειανά ζάρφια. Μα και οι πασάδες τώρα σηκώνουνταν, η συνεδρίαση είχε τελειώσει. Όλοι ήταν πια σύμφωνοι, η επίθεση θα γίνουνταν τα Χριστούγεννα, την ώρα της λειτουργίας των Γκιαούρηδων. Ένας-ένας χαιρέτησαν το στρατηγό και αποτραβήχτηκαν να ξαναπάν να κοιμηθούν, ώσπου να έλθει η ώρα της ετοιμασίας.

Ο Ομέρ Βρυώνης τυλίχθηκε στη σαμουρένια κάπα του και ξαπλώθηκε στο σοφά.

– Όχι, είπε του Γιάννη, που ρωτούσε αν θα γδυθεί. Δεν έχω καιρό σήμερα για πούπουλα· κλείσε τον μπερτέ και πήγαινε, δεν σε θέλω πια.

Έσβησε τα κεριά ο Γιάννης, κατέβασε το κρεμαστό χαλί που χώριζε τη σκηνή του αφέντη από το διαμέρισμα με τις αποσκευές, και ξαπλώθηκε κοντά στο μαγκάλι να ζεσταθεί. Έτρεμε πολύ, τώρα που δεν τον έβλεπαν πια, και τα δόντια του χτυπούσαν από σύγκρυο.

Έτσι λοιπόν είχαν αποφασίσει οι πασάδες αύριο χριστουγεννιάτικα θα παίρνανε το Μεσολόγγι. Μα αυτός αποφάσιζε πως δεν θα το πάρουν … Ναι, αυτός, ο δούλος του Ομέρ Βρυώνη, ο φτωχός Γιάννης Γούναρης από τα Γιάννινα, έτσι το ήθελε, να σωθεί το Μεσολόγγι.

Μα θα μπορέσει να το σώσει; Το ήξερε αυτός πως βίγλες είχε παντού στους τοίχους απάνω. Τις έβλεπε, σαν έβγαινε να κυνηγήσει πουλιά για το τραπέζι του αφέντη του, που φύλαγαν μέρα και νύχτα άγρυπνα. Ούτε σκιά δεν άφηναν να σιμώσει. Θα του έριχναν ευθύς, αν έκανε να πλησιάσει. Και ούτε και σημείο δεν μπορούσε να κάνει, γιατί θα τον ένιωθαν οι Τούρκοι φρουροί. Δεν τον πείραζε που θα τον σκότωναν, μια φορά πεθαίνει ο άνθρωπος και γλιτώνει από την τούρκικη σκλαβιά. Μα που δε θα μάθαιναν οι πολιορκημένοι το καταχθόνιο σχέδιο των πασάδων

… Σηκώθηκε στον άγκωνά του, τα μάτια καρφωμένα στη φωτιά. Τα κάρβουνα είχαν χωνέψει, σκιές κοκκινόμαυρες κυμάτιζαν στη θρακιά με κάθε πνοή που περνούσε. Μα ο Γιάννης δεν τα έβλεπε· έβλεπε τη γυναίκα του, νέα και όμορφη, χλωμούλα η καημένη, γιατί ήλιος δεν τη θωρούσε έτσι που ζούσε, μόνη, κρυμμένη πίσω από τα κλειστά παντζούρια της …

Έσπρωξε την κουβέρτα του και σηκώθηκε αργά, ξεκρέμασε το τουφέκι του, που κρέμουνταν σ' ένα καρφί και βγήκε έξω. Γλυκοχάραζε η παραμονή των Χριστουγέννων, μα καμιά χαρά δεν ήταν στη φύση· όλη την εβδομάδα είχε ρίξει βροχή, το στρατόπεδο, μουσκεμένο, ήταν λίμνη απέραντη από λάσπη. Και το Μεσολόγγι θα γίνουνταν αύριο λίμνη απέραντη από αίμα χριστιανικό … γιατί έτσι το αποφάσισαν οι πασάδες …

– Ε, μπάρμπα-Γιάννη, για πού;

Ο Γιάννης σήκωσε τα μάτια και γνώρισε το σταβλίτη του Ομέρ, που ετοιμάζουνταν για την πρωινή του προσευχή. Τον χαιρέτησε με το χέρι χωρίς να σταματήσει.

– Πάω να σκοτώσω θαλασσοπούλια, του αποκρίθηκε, για το μεζέ του αφέντη.

Του φώναξε ο Τούρκος:

– Μη σε δουν με το τουφέκι οι Γκιαούρηδες, και σε πάρουν για πολεμιστή!

Και χαχανίζοντας γονάτισε στην ψάθα του, γυρισμένος κατά την ανατολή.

Ο Γιάννης δεν αποκρίθηκε· με ήσυχο, τακτικό βήμα τράβηξε για τη λιμνοθάλασσα. Το βράδυ εκείνο της παραμονής των Χριστουγέννων, ο γραμματικός του Μακρή, ο Θανάσης, γύριζε, μονάχος μες στο μονόξυλό του, από το Ανατολικό, το ηρωικό νησάκι στην είσοδο του κόλπου, που μόνο πια έμενε ελεύθερο σ' όλη την περιφέρεια, μαζί με το Μεσολόγγι. Η ξηρά ήταν όλη στα χέρια των Τούρκων, μόνη συγκοινωνία έμενε πια από τη θάλασσα.

Από τότε που είχαν ξεφορτώσει τα Υδραίικα καράβια άντρες, τουφέκια και τροφές, οι Τούρκοι είχαν σταματήσει τις επιχειρήσεις τους. Το καταλάβαιναν πως από χορτασμένους δεν το παίρνουν το Μεσολόγγι, και τους άφηναν ήσυχους ώσπου να πεινάσουν πάλι.

Χαμογέλασε ο Θανάσης. Πείνα το Μεσολόγγι δε φοβούνταν πια όσο βαστούσαν τη θάλασσα τα Υδραίικα καράβια … Μ' αφού τους άφηναν οι Τούρκοι ελεύθερα τα χέρια, καλό ήταν να δουν αν δε γίνεται τίποτα από το Βραχώρι … Έξαφνα, στην ακρογιαλιά είδε ο Θανάσης έναν άνθρωπο που με το μαντήλι τού έγνεφε να πλησιάσει.

Γύρισε τη βάρκα του κατά την ξηρά.

– Ποιος είσαι; φώναξε, και τι θέλεις;

– Έλα, μη φοβάσαι … είμαι φίλος, του αποκρίθηκε ο άλλος.

Ο Θανάσης σίμωσε και ξεχώρισε καλά τον άνθρωπο. Είχε σκυφτούς τους ώμους και φαίνουνταν κατάκοπος. Tα ρούχα του ήταν πιτσιλισμένα λάσπες, σαν να είχε κάνει μακριά πορεία, και στο χέρι βαστούσε τουφέκι κυνηγού. Ο Θανάσης έσπρωξε το μονόξυλό του στην αμμουδιά, κοντά του.

-Τι θέλεις; τον ρώτησε από μέσα από τη βάρκα.

Ο άλλος έριξε πίσω του μια ματιά, βεβαιώθηκε πως είναι μόνος, και σκύβοντας είπε γρήγορα:

Ο Θανάσης πήδηξε στην ξηρά.

– Ποιος είσαι; ρώτησε τον άγνωστο, και ποιος σου τα ‘πε όλα αυτά;

– Είμαι ο κυνηγός του Ομέρ Βρυώνη, και είμαι από τα Γιάννινα, Χριστιανός.

Ο Θανάσης τον έσπρωξε με αηδία, κι έκανε να ξαναμπεί στη βάρκα· μα ο άλλος τον βάσταξε από το μανίκι.

– Μη με υποψιάζεσαι και μη με αποδιώχνεις, είπε βραχνά. Τρέξε να τους τα πεις, αλλιώς πάει το Μεσολόγγι.

Η φωνή του μαρτυρούσε τέτοια αγωνία, που ο Θανάσης ταράχθηκε

– Πώς τα ‘μαθες αυτά που λες; ρώτησε.

– Τα λέγανε οι πασάδες αναμεταξύ τους, ήμουν εκεί και άκουσα.

– Ποιοι ήταν οι πασάδες;

Ο άγνωστος τους ονόμασε και του εξήγησε με δυο λόγια σε ποιο μέρος θα χτυπήσουν οι Τούρκοι, γιατί ήξεραν πως ήταν το πιο αδύνατο.

– Θα κάνουν ψεύτικο γιουρούσι από αλλού, μην τους πιστέψετε.

Ο Θανάσης τον άκουε, αλλά δίσταζε ακόμα.

– Αν είσαι Χριστιανός, γιατί δεν πολεμάς μαζί μας, παρά δουλεύεις τον Τούρκο; ρώτησε.

Εκείνος έκανε να απαντήσει, το στόμα του τεντώθηκε νευρικά, μα καμιά φωνή δε βγήκε, κι έσμιξε τα χέρια. Ο Θανάσης τον λυπήθηκε.

– Έλα μαζί μου, του είπε, τι ανάγκη τους έχεις; Έπειτα αν γυρίσεις τώρα θα σε σκοτώσουν.

Ο ξένος σήκωσε το πρόσωπό του, η όψη του ήταν αναλυμένη…

– Το τι θα γίνω εγώ, δεν πειράζει, μα έχει στα χέρια του τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου …

Τα μάτια του ξαφνικά γέμισαν δάκρυα· πέταξε πάνω τα χέρια του και γύρισε και χάθηκε στο σουρούπωμα. Ο Θανάσης δε δίστασε πια. Πήδηξε στο μονόξυλό του, και βιαστικά έκανε για το Μεσολόγγι.

Ήταν νύχτα βαθιά σαν έφθασε. Τρεχάτος πήγε στου Μακρή και του είπε όσα άκουσε, κι ευθύς φώναξε κείνος τους άλλους αρχηγούς, που αμέσως σταμάτησαν τα καράβια, έτοιμα για να σαλπάρουν. Κατά διαταγή του Μαυροκορδάτου, ο Γρίβας αποβίβασε βιαστικά εκατό του άντρες, και με τον Τσαλαφατίνο και τον Κουμουντουράκη έτρεξαν κι έπιασαν τα οχυρώματα.

Ο Μάρκος Μπότσαρης και ο Λόντος, με τετρακόσια τους παλικάρια, είχαν πιάσει το κέντρο όπου ήταν η πύλη του οχυρώματος. Ο Ζαΐμης με άλλους εξακόσιους πήραν τη δυτική μεριά, και μεγάλη δύναμη από χίλιους διακόσιους άντρες, με τον Γρίβα, τον Μακρή, τον Ραζικότσικα και τον Δελιγιάννη, σκορπίστηκαν στο ανατολικό μέρος όπου ήταν να γίνει το γιουρούσι, ενώ άλλοι έπιαναν τα χαμηλά σπίτια εμπρός, κατά τον κάμπο, και άλλοι, κρυμμένοι στη σκιά, στα πόδια του τοίχου, περίμεναν σιωπηλά.

Σύννεφα πυκνά σκέπαζαν τον ουρανό. Παντού σκοτάδι. Από την άλλη μεριά του τοίχου οκτακόσιοι Τούρκοι τοιχοπηδηχτάδες, όλοι άντρες διαλεγμένοι και γεροί, με σχοινιά, μπήκαν σιωπηλά στο χαντάκι που περιτριγύριζε το οχύρωμα και κρύφθηκαν μες στα βούρλα, στο ανατολικό μέρος, όπου τα φρούρια ήταν πιο ευκολοπήδηχτα.

Δύο χιλιάδες πεζικό, περπατώντας στα νύχια, σίμωσαν κρυφά, έτοιμοι να τους υποστηρίξουν. Πίσω τους, άλλες οχτώ χιλιάδες περίμεναν τη χαραυγή για να ορμήσουν στα οχυρώματα με το πρώτο σύνθημα.

Όλη νύχτα, από τα δυο μέρη του τοίχου, Έλληνες και Τούρκοι παραμόνευαν κρυμμένοι, χωρίς να υποψιάζονται ούτε τούτοι ούτ' εκείνοι, πόσο κοντά αγρυπνούσε ο εχθρός. Οι εκκλησιές ήταν κλειστές, τα κεράκια σβηστά. Απάνω στα οχυρώματα, οι παπάδες ψιθυριστά εγκαρδίωναν κι ευλογούσαν τους άντρες. Και σιωπηλά τους έδιναν την ευχή τους.

Έξαφνα, στη νυχτερινή σιωπή, όλα μαζί τα σήμαντρα σήμαναν τη λειτουργία. Και τότε άρχισε το πανηγύρι. Από τη μιαν άκρη στην άλλη του τοίχου, και αλαλαγμοί σχίζουν τον αέρα, με τα σπαθιά στα δόντια ορμούν του Ομέρ Βρυώνη οι τοιχοπηδηχτάδες, ρίχνουν τις σκάλες, σκαρφαλώνουν στις επάλξεις, μπήγουν δυο σημαίες. Μα τα παλικάρια αγρυπνούσαν.

Τρεις ώρες βαστά το πανδαιμόνιο. Κουρασμένοι, πατώντας στα πτώματα, αποτραβιούνται οι Τούρκοι. Δεκατισμένοι, νικημένοι, αποθαρρυμένοι, υποχωρούν και φεύγουν. Πηδούν από τους τοίχους οι δικοί μας, τους παίρνουν κατά πόδι και τους σκορπούν αλαλιασμένους στον κάμπο. Δώδεκα σημαίες κείτονται στη λάσπη, πεντακόσιοι πεθαμένοι φράζουν το χαντάκι. Μετριούνται οι δικοί μας, λείπουν έξι παλικάρια. Η λειτουργία είχε γίνει, αλλά με μπαρούτι και με αίμα.

Τ' ακούν οι οπλαρχηγοί απάνω στα βουνά και κλείνουν το Μακρυνόρος. Τ' ακούν και οι Τούρκοι, πως Μαυρομιχάλης και Τσόγκας έπεσαν στην Κατοχή και χάλασαν τους δικούς τους, και τρόμος τους πιάνει. Σαν από μαύρο σύννεφο βροντοκυλά το άκουσμα πως Καραϊσκάκης και Οδυσσέας τραβούν για το Μεσολόγγι, και πανικός τους ταράζει.

Κάπου στην Κλεισούρα μέσα, όπου περνά ο δρόμος που από το Μεσολόγγι πηγαίνει στο Βραχώρι, άσπριζε ένα ερημοκλήσι, η Παναγία η Ελεούσα. Ο διαβάτης, που κουρασμένος στέκουνταν να ανασάνει ή έμπαινε στο εκκλησάκι ν' ανάψει ένα κεράκι, ήξερε πως θα βρει ένα ποτήρι κρύο νερό να σβήσει τη δίψα του, ή μια φωτιά να στεγνώσει τα ρούχα του, αν τον είχε πιάσει μπόρα στο δρόμο.

Φτωχό ήταν το ερημοκλήσι, φτωχό και το κελί του μοναχού που το φύλαγε, γιατί φτωχοί ήταν και οι Χριστιανοί που του είχαν δώσει από το στέρημά τους για να τα χτίσει. Μα φεύγοντας, ο διαβάτης μελετούσε τη φιλοξενία του ερημίτη, και απορούσε με τη θλιμμένη του ηρεμία και τη σαν απόμακρη φωνή του.

Χρόνια πολλά κάθουνταν εκεί μέσα ο μοναχός, μα κανένας δεν τον γνώριζε, γιατί δεν ήταν από τον τόπο. Ούτε τον άκουσε ποτέ κανείς να πει από πού ήταν και ποιες φουρτούνες τον είχαν ρίξει εκεί. Λόγια πολλά δεν ήξερε ο ερημίτης τα είχε ξεμάθει στη μοναξιά του.

Σκυφτός πάντα και σιωπηλός, κάθουνταν ώρες στην πόρτα του κελιού του, αφηρημένος σε βαθιά θλιμμένη συλλογή, ή βυθισμένος στην ατέλειωτη προσευχή του.

Μόνος και αποτραβηγμένος ζούσε εκεί μέσα, απείραχτος και άγνωστος, μνημονεύοντας την πεθαμένη του αγάπη και τα σφαγμένα του αγγελούδια. Δάκρυα ποτέ δεν είδε κανείς στα μάτια του, τα είχε χύσει όλα σαν έμαθε την εκδίκηση του αφέντη του, που με το αίμα της καρδιάς του δούλου του, είχε πληρώσει την απελευθέρωση του Μεσολογγίου.

Ήταν ο Γιάννης Γούναρης…

Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα | Μεσολογγίτικα Χριστούγεννα - Πηνελόπη Δέλτα vánoční||||| Joulutarinoita|kertomuksia|Mesologgin|Joulu|Penelope|Delta |Erzählungen|||| Christmas||Mesologgi||Penelope|Delta Weihnachtsgeschichten | Weihnachten in Mesolonghi - Penelope Delta Christmas Stories | Christmas in Mesolonghi - Penelope Delta Cuentos de Navidad | Navidad en Mesolonghi - Penelope Delta Histoires de Noël | Noël à Mesolonghi - Penelope Delta Joulutarinoita | Mesologgin joulut - Pinelopi Delta

Στη σκηνή του Ομέρ Βρυώνη οι πασάδες όλοι μαζεμένοι συζητούσαν. |scéna|||Vryonidis||pasaři|všichni|shromáždění|diskutovali In|tent|of|Omer|Vryoni|the|pashas|all|gathered|were discussing |Szene||Omer|Vryoni||Paschas||| |tent||Omer|Vryoni||pashas|all|gathered|were discussing ||||||||toplanmış| In the tent of Omer Vryonis, the Pasha's were all gathered together and talking. Omer Vryonin teltassa kaikki pasat olivat kokoontuneet keskustelemaan. Ήταν ν' αποφασιστεί, πριν ξημερώσει, αν εσήμανε ή όχι η ώρα να πάρουν το Μεσολόγγι. ||bylo rozhodnuto|||||||||||| Oli|että|päätettäisiin|ennen|aamunkoittoa|jos|merkitsi|tai|ei|se|aika|että|ottaisivat|sen|Mesolongi ||decide||dawn||it signaled||||||take||Missolonghi ||karar verilecekti|||||||||||| It was to be decided, before dawn, whether or not it was time to take Messolonghi. Piti päättää, ennen kuin aamunkoitto koittaa, oliko aika ottaa Mesologgi vai ei. Η νύχτα ήταν σκοτεινή, το κρύο δυνατό, η ώρα περασμένη. Yö|oli|pimeä|kylmä|oli|voimakas|aika|myöhäinen|oli| |||dark|||strong||hour|late The night was dark, the cold was strong, the hour was past. Yö oli pimeä, kylmä voimakas, aika myöhäinen. Μα ειδήσεις είχαν φτάσει και ο Ομέρ είχε συγκαλέσει τους αρχηγούς, ανυπόμονος να τους ανακοινώσει τα μαντάτα και να εξασφαλίσει τη συγκατάθεσή τους. |zprávy||dorazily|||||svolat||vůdce|netrpělivý|||oznámí||novinky zprávy|a||zajistit jejich souhlas||souhlas| Mutta|uutiset|olivat|saapuneet|ja|hän|Omer|oli|kutsunut koolle|heidät|johtajat|kärsimätön|että|heidät|ilmoittaisi|ne|uutiset|ja|että|varmistaisi|heidän|suostumuksensa|heidät |Nachrichten||||||||||||||||||||| |news||arrived|||||summoned||leaders|impatient|||announce||news|||secure||their consent| But news had arrived and Omer had summoned the leaders, eager to announce the news and secure their consent. Mutta uutiset olivat saapuneet ja Ömer oli kutsunut johtajat koolle, malttamattomana ilmoittamaan heille uutiset ja varmistaakseen heidän suostumuksensa.

Έντεκα χιλιάδες στρατός περιέζωνε για δύο ολόκληρους μήνες το χωριό, που ήταν τότε το ερημωμένο Μεσολόγγι, και δυο δοξασμένοι στρατηγοί, ο Κιουταχής και ο Ομέρ Βρυώνης, αμιλλούνταν ποιος να το πρωτοπορεί. |tisíce|armáda|||dva|celé dva|||||byl||||||||||||||||||| Yksitoista|tuhat|armeija|piiritti|varten|kaksi|kokonaiset|kuukautta|se|kylä|joka|oli|silloin|se|autioitunut|Mesolongi|ja|kaksi|ylistetyt|kenraalit|(miespuolinen artikkeli)|Kiutahis|ja|(miespuolinen artikkeli)|Omer|Vryonis|kilpailivat|kuka|(infinitiivi)|se|johtaa Eleven|thousands|army|was surrounding|||whole|months||village|which|was|then||desolate|Missolonghi|||glorious|generals||Kioutachis||||Vryonis|competed||||lead Eleven thousand troops surrounded for two whole months the village, which was then the deserted Messolonghi, and two glorious generals, Kiouthachis and Omer Vryonis, were debating who should lead the way. Yksitoista tuhatta sotilasta piiritti kylää, joka silloin oli autio Mesolongi, kahden kokonaisen kuukauden ajan, ja kaksi ylistettyä kenraalia, Kiutahyi ja Ömer Vryonis, kilpailivat siitä, kuka johtaisi sitä ensiksi. Τα οχυρώματα ήταν χωματένια, μισογκρεμισμένα κι ελεεινά. Neutri artikkeli|linnoitukset|olivat|maaperäisiä|puoliksi romahtaneita|ja|surkeita |fortifications|were|earthen|half-ruined||pitiful The fortifications were earthen, half-built and shabby. Linnoitukset olivat maasta tehtyjä, puoliksi romahtaneita ja surkeita. Μέσα – πού να το ήξεραν τότε οι Τούρκοι! Sisällä|missä|(verbi)|se|tiesivät|silloin|(artikkeli)|turkkilaiset ||||knew|||the Turks Inside - how would the Turks have known then! Sisällä – mistä turkkilaiset silloin tiesivät! – τριακόσια εξήντα παλικάρια όλα όλα, διαφέντευαν την ημέρα και ξανάχτιζαν τη νύχτα τις χαλάστρες που άνοιγαν στον τοίχο τα τούρκικα κανόνια. kolmesataa|kuusikymmentä|nuorukaisia|kaikki|yhteensä|hallitsivat|sen|päivän|ja|rakensivat uudelleen|sen|yön|ne|reiät|jotka|avasivat|seinään|seinän|ne|turkkilaiset|kanuunat three hundred||boys|||ruled||day||were rebuilding||||breaches||opened||wall||Turkish|cannons - three hundred and sixty lads, all of them, were lighting by day and rebuilding at night the mortars that the Turkish guns opened in the wall. – kolmesataa kuusikymmentä nuorukaista, kaikki yhteensä, hallitsivat päivää ja rakensivat yöllä uudelleen ne raunioit, jotka turkkilaiset kanuunat avasivat seinään.

Από καιρό επέμενε ο Κιουταχής πως μόνο με το σπαθί και τη φωτιά θα βάλουν γνώση στους Γκιαούρηδες και θα φέρουν σε λογαριασμό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και τον Μάρκο Μπότσαρη, που πεισμάτωναν στην τρέλα τους ή να ελευθερώσουν τη χώρα ή να ταφούν μες στα ερείπιά της. Aikaisemmin|pitkään|vaati|(mies)|Kiutahys|että|vain|kanssa|(artikkeli)|miekka|ja|(artikkeli)|tuli|(futuuri)|laittavat|tieto|(prepositio)|Gkyaurides|ja|(futuuri)|tuovat|(prepositio)|tilille|(artikkeli)|Aleksandros|Mavrokordatos|ja|(artikkeli)|Markos|Botsaris|joka|olivat itsepäisiä|(prepositio)|hulluus|(omistuspronomini)|tai|(infinitiivi)|vapauttavat|(artikkeli)|maan|tai|(infinitiivi)|haudataan|sisällä|(prepositio)|raunioissa|(omistuspronomini) |a long time|was insisting||Kioutachis|||||sword|||||put|knowledge||the Giaour|||will bring|||||Mavrocordato|||Marko|Botzaris||were persisting||madness|them|||free them||country|||they will bury|||ruins| For a long time, Kioutachis had insisted that only with sword and fire would they put knowledge into the Giaouris and bring to account Alexander Mavrokordatos and Markos Botzaris, who were stubborn in their madness either to liberate the country or to be buried in its ruins. Pitkään Kiuhtahis oli väittänyt, että vain miekalla ja tulella he saisivat tietoa Gkiaureilta ja saattaisivat tilille Aleksandros Mavrokordatosin ja Markos Botsarisin, jotka olivat päättäväisiä joko vapauttamaan maan tai haudattavaksi sen raunioihin. Μα ο Ομέρ Βρυώνης, που μελετούσε την κατάκτηση του Μοριά και που ήθελε το Μεσολόγγι στρατιωτική του βάση, επέμενε να το πάρει με το καλό. mutta|artikkeli|Omer|Vryonis|joka|tutki|artikkeli|valloituksen|artikkeli|Moreasta|ja|joka|halusi|artikkeli|Messolonghi|sotilaallinen|artikkeli|tukikohta|vaati|että|artikkeli|ottaisi|hyvällä|artikkeli|hyvä |||||was studying||conquest||Morea|||wanted||Missolonghi|military||base|was insisting|||take|||good But Omer Vryonis, who was studying the conquest of Moria and who wanted Messolonghi to be his military base, insisted on taking it for good. Mutta Omer Vryonis, joka tutki Moraan valloittamista ja halusi Messolongista sotilaallisen tukikohdan, vaati, että se otettaisiin rauhanomaisesti.

Και λόγια βαριά ανταλλάχτηκαν μεταξύ στους δυο στρατηγούς. Ja|sanat|raskaat|vaihdettiin|välillä|kahden|kahden|kenraalin ||heavy|were exchanged||||generals And heavy words were exchanged between the two generals. Ja raskaita sanoja vaihdettiin kahden kenraalin välillä. Γιατί τους είχαν παίξει οι Γκιαούρηδες και πολύτιμος καιρός πήγε χαμένος σε συζητήσεις και διαπραγματεύσεις· ώσπου, ένα πρωί, ξαφνισμένοι είδαν οι πασάδες τον περήφανο στόλο του Ισούφη να σκορπά και να χάνεται μπρος σε επτά υδραίικα καραβάκια, που με απλωμένα τα πανιά μπήκαν στη λιμνοθάλασσα και προκλητικά άραξαν στο Μεσολόγγι. Miksi|heidät|olivat|voittaneet|(monikon artikkeli)|Gkiaourides|ja|arvokas|aika|meni|hukkaan|(prepositio)|keskustelut|ja|neuvottelut|kunnes|yksi|aamu|hämmästyneinä|näkivät|(monikon artikkeli)|pasat|(yksikön artikkeli)|ylpeän|laivaston|(omistuspronomini)|Isoufi|(infinitiivi)|hajaantuvan|ja||häviävän|edessä|(prepositio)|seitsemän|hydrailaiset|veneet|jotka|(prepositio)|levitetyt|(monikon artikkeli)|purjeet|menivät|(prepositio)|laguunaan|ja|provosoivasti|ankkuroivat|(prepositio)|Messolonghi ||had|played||Ghiaouris||precious|||lost||||negotiations|until||morning|surprised|saw||pashas||proud|fleet||Isoufi||scattering|||lost|in front||seven|Hydraika|little boats|||spread||sails|they entered||lagoon||provocatively|scattered||Missolonghi Because the Giaours had fooled them, and precious time was lost in discussions and negotiations; until, one morning, the pashas, taken by surprise, saw the proud fleet of Isoufi scatter and disappear before seven Hydra boats, which, with their sails spread, entered the lagoon and provocatively anchored in Messolonghi. Koska heitä olivat pelanneet Gkiaourit ja arvokas aika meni hukkaan keskusteluissa ja neuvotteluissa; kunnes eräänä aamuna pasat näkivät hämmästyneinä Isoufin ylpeän laivaston hajaantuvan ja katoavan seitsemän hydrailaivan edessä, jotka avatuin purjein purjehtivat laguunaan ja provosoivasti ankkuroituivat Messolongiin.

Κι όταν συνήλθαν από τη σάστισή τους οι πασάδες και παραπονέθηκαν και αγρίεψαν και πρόσταξαν την πόλη να παραδοθεί, τους αποκρίθηκε αυθάδικα ο Μάρκος Μπότσαρης: Ja|kun|toipuivat|hämmennyksensä|heidän|hämmennys|heidät|(artikkeli)|pasat|ja|valittivat|ja|raivostuivat|ja|käskivät|(artikkeli)|kaupunki|(infinitiivi)|antautua|heidät|vastasi|röyhkeästi|(artikkeli)|Markos|Botsaris ||they came to their senses|||surprise|||pashas||complained||got angry||ordered||city||surrender||answered|impudently||Markos|Botsaris And when the pashas recovered from their astonishment and complained and grew angry and ordered the city to surrender, Markos Botsaris boldly replied: Ja kun pasat toipuivat hämmästyksestään ja valittivat ja raivostuivat ja käskivät kaupungin antautua, vastasi heille röyhkeästi Markos Botsaris:

– Αν θέλετε τον τόπο μας, ελάτε να τον πάρετε. Jos|haluatte|sen|paikan|meiltä|tulkaa|että|sen|otatte |you want||||come|||take - If you want our land, come and take it. – Jos haluatte maamme, tulkaa ottamaan se.

Άφριζε ο Κιουταχής, γιατί είχε μπει πια μέσα ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης με εφτακόσιους Μανιάτες, μαζί και ο Ζαΐμης, μαζί και ο Δεληγιάννης. raivostui|(mies)|Kiutahys|koska|oli|tullut|enää|sisään|(mies)|Petrompeis|Mavromihalis|mukanaan|seitsemänsataat|Maniat|yhdessä|ja|(mies)|Zaimis|yhdessä|ja|(mies)|Deligannis was boiling|||||entered||inside||Petrombeis|Mavromichalis||seven hundred|Maniots|together|||Zaimis||||Deligianis Koutachis was furious because Petrombeis Mavromichalis had now entered with seven hundred Maniates, along with Zaimis and Deligiannis. Kiutahis kiehui, koska Petrombeis Mavromichalis oli jo tullut sisään seitsemänsadan Maniotin kanssa, mukana myös Zaimis ja Deligianis. Έβριζε και φώναζε ο οργισμένος πασάς, πως ξεφόρτωσαν πια τα υδραίικα καράβια όπλα και πολεμοφόδια και πως ποτέ πια δε θα παραδοθεί το Μεσολόγγι, αν δε χαθούν πρώτα πολλοί πιστοί και αν δεν πνιγούν οι Γκιαούρηδες στο αίμα. Hän kiroili|ja|huusi|(mies)|vihainen|pasša|että|purkivat|enää|(monikko)|Hydra-|alukset|aseet|ja|sotatarvikkeet|ja|että|koskaan|enää|ei|(futuuri)|antaudu|(artikkeli)|Missolonghi|jos|ei|kuole|ensin|monet|uskovaiset|ja|jos|ei|hukkuvat|(monikko)|giourosit|(prepositio)|veri was cursing||was shouting||angry|pasha||unloaded|||Hydra's|ships|weapons||ammunition|||||||will be surrendered|||||are lost|first||faithful||||drown||Giaourides||blood The enraged pasha was cursing and shouting that the Hydra ships had unloaded weapons and supplies and that the city of Mesolonghi would never surrender if many faithful did not perish first and if the Giaour did not drown in blood. Vihaisesti kiroili ja huusi raivostunut pascha, että hydraialaiset laivat olivat purkaneet aseita ja sotatarvikkeita ja että Messolongia ei koskaan antaudu, ellei ensin kuole paljon uskollisia ja ellei giouurien verta hukuttaisi.

Λόγια πικρά είχε ξεστομίσει ο Κιουταχής και βαριά το έφερε ο Ομέρ Βρυώνης, τάχα πως αυτός είχε ταπεινώσει το γένος των πιστών από πονοψυχιά για μια φούχτα σκύλους άπιστους. Sanat|karvaita|oli|lausunut|(mies)|Kiutahys|ja|raskaasti|(artikkeli)|toi|(mies)|Omer|Bryonis|kuulemma|että|hän|oli|nöyryyttänyt|(artikkeli)|kansa|(genetiivi)|uskovien|(prep)|myötätunto|(prep)|yhden|kourallinen|koiria|epäuskoisia words|bitter|had|uttered||Kioutachis||heavily||bore||||supposedly||||humiliated||||||pity|||handful||unfaithful Koutachis had uttered bitter words, and Omer Vryonis took it heavily, pretending that he had humiliated the race of the faithful out of compassion for a handful of unfaithful dogs. Kiuhtahis oli lausunut katkeria sanoja ja Omer Vryonis otti sen raskaasti, ikään kuin hän olisi nöyryyttänyt uskollisten sukua surumielisyydestä pienen joukon epäuskoisten koirien vuoksi. Και το έφερε βαριά, γιατί, μες στα τραχιά λόγια του Κιουταχή, διέβλεπε την άλλη κατηγορία, που δόλια την κρυφομετάλεγαν οι φθονεροί αντίζηλοί του, τάχα πως γκιαούρικο αίμα έτρεχε και στις δικές του φλέβες, και γι' αυτό λιποψυχούσε κάθε φορά που είχε να το χύσει σφάζοντας χριστιανούς. Ja|sen|toi|raskaasti|koska|sisällä|karkeissa|karkeissa|sanoissa|hänen|Kiuutahi|näki|sen|toisen|luokan|joka|petollisesti|sen|salaa|ne|kateelliset|kilpailijat|hänen|ikään kuin|että|uskonnoton|veri|virtasi|ja|hänen|omat|hänen|suonet|ja|siksi|tämä|pelkäsi|jokaisella|kerralla|kun|oli|että|sen|kaataa|surmatessaan|kristittyjä ||brought|heavily|because|in the midst of|in the|rough|||Kioutachis|he foresaw|||category||deceitfully||they secretly translated||envious|rivals||supposedly||gyaouriko|blood|ran|||his||veins|||this|was losing heart|||||||poured|slaughtering|Christians And he bore it heavily, because, in the harsh words of Kioutachi, he saw the other accusation, which his envious rivals deceitfully concealed, that giaour blood ran in his own veins, and that is why he fainted every time he had to spill it by slaughtering Christians. Hän otti sen raskaasti, koska Kiuhtahiksen karuissa sanoissa hän näki toisen syytöksen, jota kateelliset kilpailijat salaa levittivät, ikään kuin giouuriveri virtasi myös hänen suonissaan, ja siksi hän pelkäsi joka kerta, kun hänen piti vuodattaa sitä surmaamalla kristittyjä.

Είχε περάσει νύχτες άυπνες, ξαπλωμένος στη σκηνή του ο αγέρωχος Αρβανίτης, γιατί το έβλεπε και αυτός πως η κατάσταση άρχιζε να γίνεται κρίσιμη στο τούρκικο στρατόπεδο. Oli|kulunut|yöt|unettomat|makasi|teltassaan|teltta|hänen||ylpeä|Arvanitis|koska|sen|näki|ja|hän|että|tilanne|tilanne|alkoi|(verbin partikkeli)|tulla|kriittiseksi|(prepositio)|turkkilainen|leiri |passed|nights|sleepless|lying||tent|||proud|Arvanitis|||saw||he|||situation|was starting||becoming|critical||Turkish|camp The proud Arvanitis had spent sleepless nights lying in his tent, for he too saw that the situation was beginning to become critical in the Turkish camp. Yönsä oli kulunut unettomina, ylpeä Arvanitis makasi teltassaan, koska hänkin näki, että tilanne alkoi käydä kriittiseksi turkkilaisessa leirissä. Μετά την καταστροφή της Πέτας, σαν του έστειλαν οι Ρωμιοί το Βαρνακιώτη για συνεννόηση, το νόμισε μεγάλο θρίαμβο που τον κατάφερε να προσκυνήσει και να προδώσει εκείνους που τον έστειλαν και όμως, από τότε, πολλοί οπλαρχηγοί ξανάπιασαν τα βουνά κι έκοβαν τις συγκοινωνίες και όπλιζαν τους πληθυσμούς κι έφερναν χίλιες δυσκολίες στους πιστούς· και το κρύο είχε πιάσει, οι βροχές είχαν πλημμυρίσει το στρατόπεδο, το ψωμί σπάνιζε και οι στρατιώτες άρχισαν να γρινιάζουν. jälkeen|(artikkeli)|tuho|(artikkeli)|Petas|kun|(omistuspronomini)|lähettivät|(artikkeli)|Romialaiset|(artikkeli)|Varnakioti|varten|neuvottelu|(artikkeli)|piti|suurena|voittona|joka|(omistuspronomini)|sai|(infinitiivi)|kumartaa|ja|(infinitiivi)|pettää|heidät|jotka|(omistuspronomini)|lähettivät|ja|kuitenkin|alkaen|silloin|monet|asejohtajat|ottivat takaisin|(artikkeli)|vuoret|ja|katkaisivat|(artikkeli)|kuljetukset|ja|aseistivat|(omistuspronomini)|väestöt|ja|toivat|tuhat|vaikeuksia|(omistuspronomini)|uskovaiset|ja|(artikkeli)|kylmyys|oli|tarttunut|(artikkeli)|sateet|olivat|tulvineet|(artikkeli)|leiri|(artikkeli)|leipä|oli harvinaista|ja|(artikkeli)|sotilaat|alkoivat|(infinitiivi)|valittaa ||destruction||Peta|||sent||the Romans||Varvakiyoti||communication||thought|great|triumph|||managed||worship|||betray|those|||sent||but||||the captains of the armed forces|they caught||mountains||they were cutting||transportation||they armed||populations||sent|a thousand|difficulties||the faithful|||cold|he had|catch||rains|they had|flood (1)||camp||bread|he was rare|||soldiers|they began||they complain After the destruction of Peta, when the Romios sent him Varnakiotis for negotiations, he thought it a great triumph that he was able to bow down and betray those who had sent him; however, from that time on, many local chieftains took to the mountains again, cutting off communications and arming the populations, bringing countless difficulties to the faithful; and the cold had set in, the rains had flooded the camp, bread was scarce, and the soldiers began to grumble. Petan tuhoamisen jälkeen, kun roomalaiset lähettivät Varnakiotin neuvotteluihin, hän piti sitä suurena voittona, että hän onnistui kumartamaan ja pettämään ne, jotka hänet lähettivät, ja kuitenkin siitä lähtien monet kapteenit palasivat vuorille, katkaisivat liikennettä, aseistivat väestöä ja toivat tuhansia vaikeuksia uskollisille; ja kylmä oli iskenyt, sateet olivat tulvineet leiriin, leipä oli niukkaa ja sotilaat alkoivat valittaa.

Και ύστερα από δυο ολόκληρους μήνες ούτε κατά μια σπιθαμή δεν είχε προχωρήσει η επιχείρηση του περήφανου πασά. Ja|sitten|kuluttua|kaksi|kokonaiset|kuukautta|ei edes|mukaan|yhden|tuuma|ei|ollut|edennyt|se|yritys|hänen|ylpeän|pasan |later|||whole|months||by||inch|||advanced||business||proud|pasha And after two whole months, the operation of the proud pasha had not progressed even a step. Ja kahden kokonaisen kuukauden jälkeen ei ollut edistytty edes senttiäkään ylpeän pasin operaatiossa. Μα επιτέλους, τώρα είχαν φτάσει οι ειδήσεις που με τόση αγωνία τις περίμενε! mutta|viimein|nyt|olivat|saapuneet|ne|uutiset|jotka|minua|niin paljon|jännitys|ne|odotti |finally||had|||news||||anxiety||was waiting But finally, the news he had awaited with such anxiety had arrived! Mutta viimein, nyt oli saapunut uutisia, joita hän oli odottanut niin suurella jännityksellä! Η τύχη είχε γυρίσει, ο Αλλάχ ήταν μαζί του. The|luck|had|turned|The|Allah|was|with|him |||turned|||was|with| Luck had turned, Allah was with him. Onni oli kääntynyt, Allah oli hänen kanssaan. Τώρα ήλθε η ώρα να διαψεύσει το θρύλο της χριστιανικής του καταγωγής. Nyt|tuli|se|aika|(infinitiivi)|kumota|se|legenda|(genetiivi)|kristillisen|(genetiivi)|alkuperän now|has come||time||disprove||legend||Christian||descent Now the time had come to disprove the legend of his Christian ancestry. Nyt on tullut aika kumota hänen kristillisen alkuperänsä myytti. Αύριο θα πνίξει το Μεσολόγγι στο αίμα. Huomenna|(futuuri)|hukuttaa|(määräinen artikkeli)|Mesolongi|(prepositio)|veri ||drown||||blood Tomorrow, Mesolonghi will drown in blood. Huomenna hän hukuttaa Messolongin vereen.

Ξημέρωνε παραμονή Χριστουγέννων. Aamu sarasti|edellisen päivän|joulua it was dawning|eve|of Christmas It was the dawn of Christmas Eve. Aamu valkeni jouluaaton aattona. Πλάι στη σκηνή, σπαρμένη πλούσια μαξιλάρια και χαλιά, όπου ο Ομέρ Βρυώνης είχε συγκαλέσει τους πασάδες, σ' ένα χωριστό διαμέρισμα, ανάμεσα στις αποσκευές του στρατηγού, ένας δούλος έψηνε καφέδες. vieressä|-ssa|teltta|levitetty|runsaasti|tyynyt|ja|matot|missä|(mies)|Omer|Bryonis|oli|kutsunut|(monikon artikkeli)|pasat|(lyhenne sanasta)|yksi|erillinen|huoneisto|välillä|-ssa|matkatavarat|(omistuspronomini)|kenraali|yksi|orja|keitti|kahvit next to||tent|scattered|rich|pillows||rugs|where|||||summoned||pashas|||separate|apartment||in the|||the general||slave|was brewing|coffees Next to the tent, scattered with rich pillows and carpets, where Omer Vryonis had summoned the pashas, in a separate apartment, among the luggage of the general, a slave was brewing coffee. Telttan vieressä, runsaasti tyynyjä ja mattoja levitettynä, missä Omer Vryonis oli kutsunut pasat erilliseen huoneeseen, kenraalin matkatavaroiden keskelle, orja keitti kahvia. Οι ταπεινώσεις είχαν γύρει τις λιγνές του πλάτες, και βαθιά χαράκια είχαν σκάψει οι συλλογές ανάμεσα στα φρύδια και γύρω στο κλειστό του στόμα. The|humiliations|had|bent|the|slender|his|shoulders|and|deep|furrows|had|dug|the|thoughts|between|the|eyebrows|and|around|the|closed|his|mouth |humiliations|had|bent||lignin||shoulders||deep|furrows|had|dug||collections|between||eyebrows||around||closed|his|mouth The humiliations had bent his lean shoulders, and deep grooves had been carved by the frowns between his brows and around his closed mouth. Nöyryytykset olivat painaneet hänen hoikkia hartioitaan, ja syvät uurteet olivat kaivautuneet kulmakarvojen väliin ja hänen suljettujen huuliensa ympärille. Σκυμμένος πάνω σ' ένα μαγκάλι, φαίνουνταν παραδομένος στη δουλειά του, τα μάτια καρφωμένα στο μπακιρένιο μπρικάκι. Kumartuneena|päällä|siihen|yksi|liesi|näytti|antautuneena|työssään|työ|hänen|silmät||kiinnitettyinä|siihen|kuparinen|kahvipannu bent|over|||stove|seemed|given||||||||brass|briki Bent over a brazier, he seemed surrendered to his work, his eyes fixed on the copper pot. Kumarassa hiiligrillin päällä, hän näytti olevan antautunut työhönsä, silmät kiinnittyneinä kupariseen kahvipannuun.

Ο Ομέρ χτύπησε τα χέρια του. O|Omer|löi|ne|kädet|hänen |Omer|clapped||hands| Omer clapped his hands. Ömer taputti käsiään.

– Γιάννη, φώναξε, φέρε καφέδες. Janni|huuda|tuo|kahvit ||bring|coffees – Yannis, call out, bring the coffees. – Janni, hän huusi, tuo kahvit.

Και στο γραμματικό, που παράμερα στέκουνταν και περίμενε, έδειξε το τραπέζι και πρόσταξε: Ja|-ssa|kielioppi|joka|sivussa|seisoivat|ja|odotti|näytti|-n|pöytä|ja|käski ||grammarian||aside|was standing||was waiting|he showed||table||he ordered And to the clerk, who was standing aside and waiting, he pointed to the table and commanded: Ja kieliopissa, joka seisoi sivussa ja odotti, näytti pöytää ja käski:

– Εσύ, κάθισε αυτού και γράφε. Sinä|istu|häntä|ja|kirjoita |sit|here||write – You, sit here and write. – Sinä, istu tähän ja kirjoita.

Ο Γιάννης έχυσε με προσοχή τον καφέ σε τέσσερα πέντε ζάρφια, και τα έφερε με το δίσκο μέσα στη σκηνή. The|Giannis|poured|with|care|the|coffee|into|four|five|cups|and|them|brought|with|the|tray|inside|in the|tent ||poured||care||||||cups|||||||||tent Giannis carefully poured the coffee into four or five cups, and brought them in on the tray inside the tent. Giannis kaatoi varovasti kahvia neljään tai viiteen kuppiin ja toi ne tarjottimella sisään telttaan. Ο Ομέρ Βρυώνης, περπατώντας απάνω-κάτω, υπαγόρευε ένα γράμμα προς τον Βαρνακιώτη: O|Omer|Vryonis|kävellen|||dikteeri|yhden|kirjeen|osoitettu|hänelle|Varnakioti |||walking|up|up and down|dictated||letter||| Omer Bryonis, walking up and down, was dictating a letter to Varnakiotis: Omer Vryonis, kävellen edestakaisin, diktointi kirjeen Varnakiotille:

«Μάθε», έλεγε, «πως αύριο θα γευματίσω στο Μεσολόγγι». Opi|sanoi|että|huomenna|(futuuri)|lounastan|(prepositio)|Mesolongi learn|said|how|tomorrow||lunch|| "Know," he said, "that tomorrow I will have lunch in Messolonghi." "Opi", hän sanoi, "että huomenna aion nauttia lounasta Messolongissa."

– Αύριο, είπε μέσα του ο Γιάννης, δε θα γευματίσεις στο Μεσολόγγι, – πρώτα ο Θεός. Huomenna|sanoi|sisällä|hänessä|artikkeli|Giannis|ei|tule|lounastaa|-ssa|Mesolongi|ensin|artikkeli|Jumala ||to himself||||||have lunch|||first||God – Tomorrow, said Giannis to himself, you will not have lunch in Mesolonghi, – God willing. – Huomenna, Giannis ajatteli, et nauti lounasta Messolongissa, – ensin Jumalan avulla. Μα το πρόσωπό του δεν άλλαξε, ούτε φαίνουνταν να προσέχει εκείνα που έλεγαν γύρω του. Mutta|se|kasvot|hänen|ei|muuttunut|eikä|näyttänyt|että|kiinnittäisi huomiota|ne|jotka|sanoivat|ympärillä|hänestä |||||||||was paying attention to||||| But his face did not change, nor did it seem that he was paying attention to what was being said around him. Mutta hänen ilmeensä ei muuttunut, eikä näyttänyt siltä, että hän olisi kiinnittänyt huomiota ympärillään sanottuihin asioihin. Ένα-ένα, με αργές κινήσεις, ακούμπησε τα ζάρφια με τον καυτό καφέ εμπρός σε κάθε πασά, προσέχοντας μη χυθεί ούτε κόμπος από το μυρωδάτο ποτό. ||kanssa|hitaita|liikkeitä|asetti|ne|nopat|kanssa|sen|kuuman|kahvin|eteen|jokaisen|jokaisen|siirto|varoen|ettei|kaadu|eikä|tippa|pois|sen|tuoksuvan|juoman one|||slow|movements|||dices||||coffee|in front||||being careful||spill||drop|||fragrant|drink One by one, with slow movements, he placed the cups with hot coffee in front of each pasha, being careful that not a single drop from the fragrant drink would spill. Yksi kerrallaan, hitailla liikkeillä, hän asetti kuumat kahvikupit jokaisen paasan eteen, varoen, ettei pisaraakaan tuota aromikasta juomaa valu.

– Φέρε και άλλους, πρόσταξε ο Βρυώνης, δείχνοντας μ' ένα νόημα των μαύρων φρυδιών του πως τα ζάρφια ήταν λιγότερα από τους πασάδες. Tuo|ja|muut|käski|(mies)|Bryonis|osoittaen|minua|yhden|merkin|(monikon genetiivi)|mustien|kulmakarvojen|hänen|että|(monikon nominatiivi)|zarfiat|olivat|vähemmän|kuin|(monikon genetiivi)|pasat ||others|ordered|||showing|||gesture||black|||||||fewer|||pashas - 'Bring more,' ordered Vryonis, pointing with a gesture of his dark eyebrows that the dice were fewer than the pashas. – Tuo lisää, määräsi Bryonis, osoittaen mustilla kulmakarvoillaan, että zarfit olivat vähemmän kuin pasat.

Και χωρίς να σταθεί, με τα χέρια πίσω στη ράχη και τα μάτια χάμω, εξακολούθησε να υπαγορεύει τις τελευταίες του διαταγές στον Βαρνακιώτη: Ja|ilman|(verbi)|pysähtyä|(prepositio)|(artikkeli)|kädet|taakse|(prepositio)|selkä|ja|(artikkeli)|silmät|alas|jatkoi|(verbi)|diktoida|(artikkeli)|viimeiset|(omistuspronomini)|käskyt|(prepositio)|Varnakioti |||stop||||||||||down|continued||dictate||last||orders|| And without stopping, with his hands behind his back and his eyes downcast, he continued to dictate his last orders to Varnakiotis: Ja ilman että pysähtyi, kädet selän takana ja silmät maassa, hän jatkoi viimeisten käskyjensä antamista Varnakiotille:

«Κοίταξε να μάθεις πού πάει ο στρατός που φεύγει για την Ακαρνανία, και βάσταξε τους αμαρτωλούς που έχουν προσκυνήσει, ώσπου να μάθεις πως πήρα το Μεσολόγγι. Katso|että|opit|minne|menee|(määrittelemätön artikkeli)|armeija|joka|lähtee|kohti|(määrittelemätön artikkeli)|Akarnania|ja|kestä|(määrittelemätön artikkeli)|syntiset|jotka|ovat|palvoneet|kunnes|että|opit|että|otin|(määrittelemätön artikkeli)|Mesolongi ||learn||goes||army||is going|||Aetolia||hold on to||sinners||have|has worshipped|until||learn||I took|| "Make sure to find out where the army going to Aetolia is headed, and hold the sinners who have surrendered until you learn that I have taken Messolonghi." «Katso, että saat selville, minne armeija menee, joka lähtee Akarnaniaan, ja pidä kiinni syntisistä, jotka ovat kumartaneet, kunnes saat tietää, että olen ottanut Mesolongin. Είσαι υπεύθυνος για το Βραχώρι.» Olet|vastuussa|varten|se|Vrahori |responsible|||Vrachoi You are responsible for Vrachori. Olet vastuussa Vrachorista.»

Απότομα στάθηκε εμπρός στον Ισμαήλ Χατζημπέντο, που, αργοκουνώντας το κεφάλι, κάτι σιγομουρμούριζε του Ισμαήλ Πασά. Äkkiä|seisoi|edessä|-lle|Ismail|Hatzi Bendo|joka|hitaasti nykien|sen|pää|jotain|mutisi hiljaa|-lle|Ismail|Pasha suddenly|stopped||||||slowly nodding||head||murmured||| Suddenly he stood before Ismail Khatzibento, who, slowly shaking his head, was murmuring something to Ismail Pasha. Hän pysähtyi äkisti Ismail Khatzibentön eteen, joka hitaasti nyökkäillen päätään mumisi jotain Ismail Pashasta.

– Φοβάσαι; τον ρώτησε περιφρονητικά. Pelkäät|häntä|kysyi|halveksivasti Are you afraid||asked|contemptuously – Are you afraid? he asked him with disdain. – Pelkäätkö? hän kysyi halveksivasti.

Οι δυο πασάδες σώπασαν. Kaksi|pasaa|pasaat|vaikenivat ||pashas|were silent The two pashas fell silent. Kaksi pashaa vaikenivat. Έριξε ο Αλβανός μια πλαϊνή ματιά του Κιουταχή, που σιωπηλά και ακατάδεχτα παρακολουθούσε τα κρυφομιλήματα των δυο Ισμαήλιδων, και με οργή, χτυπώντας το χέρι του στο τραπέζι φώναξε: He threw|the|Albanian|a|sideways|glance|of|Kiutahya|who|silently|and|disdainfully|was watching|the|whispered conversations|of|two|Ismailis|and|with|anger|hitting|the|hand|his|on the|table|shouted threw||Albanian||sideways||||||||was watching||whispers|||of the Ismailis|||anger|||hand|||table|shouted The Albanian cast a sidelong glance at Kioutachi, who was quietly and disdainfully watching the secret conversations of the two Ismailis, and, in anger, slamming his hand on the table, shouted: Albanialainen heitti sivusilmällä katseen Kiutahihin, joka hiljaa ja ylimielisesti seurasi kahden Ismailin salaisia keskusteluja, ja vihasta lyöden kätensä pöytään hän huusi:

– Ή αύριο ή ποτέ. Tai|huomenna|tai|koskaan |||never – Either tomorrow or never. – Joko huomenna tai koskaan. Και γυρνώντας στον Ισμαήλ Χατζημπέντο, χαμογέλασε και είπε: Ja|kääntyen|Isma'il|Isma'il|Hatzi Bendo|hymyili|ja|sanoi |turning||||smiled|and|said And turning to Ismail Khatzi Bendo, he smiled and said: Ja kääntyen Ismail Hatzi-benton puoleen, hän hymyili ja sanoi:

– Μη φοβάσαι, πασά μου, τώρα πια ο Αλλάχ είναι μαζί μας, όλα μάς έρχονται δεξιά! Älä|pelkää|pasasi|minun|nyt|enää|(miespuolinen artikkeli)|Allah|on|yhdessä|meille|kaikki|meille|tulevat|oikealta |you are afraid|||now||||||||||right – Do not be afraid, my pasha, now Allah is with us, everything is going our way! – Älä pelkää, pasani, nyt Allah on kanssamme, kaikki tulee menemään hyvin!

Με το κεφάλι, χαμογελώντας τον εγκαρδίωνε ο Άγος Βαστάρας. kanssa|se|pää|hymyillen|häntä|rohkaisi|hän|Agos|Vastaras ||head|smiling||encouraged||Agos| With his head, Agos Vastarás encouraged him with a smile. Päätään nyökytellen, Agos Vastaras rohkaisi häntä hymyillen.

– Πες τους, πες τους, πασά μου, τα μαντάτα. Sano|heille|sano|heille|pasasi|minulle|ne|uutiset tell||tell||pasha|||news – Tell them, tell them, my pasha, the news. – Kerro heille, kerro heille, pasani, uutiset.

Και τους τα είπε ο Ομέρ Βρυώνης. Ja|heille|ne|sanoi|(määrittelemätön artikkeli)|Ömer|Bryonis And Omer Vryonis told them. Ja Omer Vryonis kertoi heille. Έφευγε, λέγει, στρατός από μέσα από το Μεσολόγγι για τα δυτικά παράλια της Ακαρνανίας, όπου σκοπό είχε να σφάξει τους πληθυσμούς, ίσως και να αρπάξει το Βραχώρι που το φύλαγε ο Βαρνακιώτης, και να συλλάβουν τον Βαρνακιώτη ή να τον πείσουν να γυρίσει μαζί τους. Hän lähti|sanoo|armeija|ulos|sisältä|ulos|artikkeli|Mesolongi|kohti|artikkeli|lännen|rannat|artikkeli|Akarnanian|missä|tarkoitus|oli|infinitiivi|tappaa|artikkeli|väestöt|ehkä|ja|infinitiivi|ryöstä|artikkeli|Vrahorin|joka|artikkeli|vartioi|artikkeli|Varnakiotis|ja|infinitiivi|pidättää|artikkeli|Varnakiotin|tai|infinitiivi|artikkeli|vakuuttaa|infinitiivi|palata|yhdessä|artikkeli was leaving|says|army|||||Missolonghi|||west|coast||Aetolia|||||slaughter||populations||||seize|||||was guarding|||||capture|||||||||| He was leaving, he said, an army was coming from inside Messolonghi to the western coasts of Acarnania, where the aim was to slaughter the population, maybe even to seize Vrachos which was guarded by Varnakiotis, and to capture Varnakiotis or convince him to return with them. Hän sanoi, että joukkoja oli lähdössä Messolongista lännen Akarnaniaan, jossa heillä oli aikomus teurastaa väestöä, ehkä myös ryöstää Vrachori, jota vartioi Varnakiotis, ja vangita Varnakiotis tai saada hänet vakuuttamaan palaamaan heidän kanssaan.

Κρυμμένος μες στα βούρλα είχε δει κάποιος άνθρωπός του τις ετοιμασίες στα ελληνικά καράβια. Piilossa|sisällä|paju|pajut|oli|nähnyt|joku|ihminen|hänen|ne|valmistelut|pään|kreikkalaiset|laivat hidden|||bushes||||of his||||||ships Hidden among the reeds, one of his men had seen the preparations on the Greek ships. Piilossa puskissa joku hänen miehistään oli nähnyt valmistelut kreikkalaisilla aluksilla. 500 άντρες της φρουράς ετοιμάζουνταν να φύγουν με τρεις από τους αρχηγούς. miestä|vartio|vartio|valmistautuivat|(infinitiivi)|lähteä|kanssa|kolme|joukosta|heidän|johtajat ||guard|were preparing||leave|||||chiefs 500 guards were getting ready to leave with three of the leaders. 500 vartijaa valmistautui lähtemään kolmen johtajan kanssa. Θα έφευγαν αύριο βράδυ, παραμονή των Χριστουγέννων. (verbi tulevaisuudessa)|lähtisivät|huomenna|illalla|edellisenä päivänä|(genetiivi)|joulun |would leave||evening|eve||Christmas They would leave tomorrow evening, on Christmas Eve. He lähtisivät huomenna illalla, jouluaaton aattona. Τα ξημερώματα της μεγάλης τους εορτής, οι Γκιαούρηδες θα μαζεύουνταν όλοι στις εκκλησίες τους, για τη χριστουγεννιάτικη λειτουργία· αυτή ήταν η κατάλληλη ώρα … Neutri|aamunkoitteet|heidän|suuren|heidän|juhlan|He|Gkyaurides|tulevat||kaikki|heidän|kirkot|heidän|varten|joulukirkon|joulun|palvelus|tämä|oli|se|sopiva|aika |mornings||||feast||Gyaouris||would gather|||churches|||||service||||suitable| In the early hours of their great feast, the Giaourides would all gather in their churches for the Christmas service; this was the right time ... Joulun suurena aamuna, kaikki Giäourit kokoontuisivat kirkkoihinsa joulukirkkoon; se oli oikea aika …

Ο Κιουταχής τον διέκοψε μ' ένα νόημα κατά τον Γιάννη, που στο πλαϊνό διαμέρισμα, ανακούρκουδα εμπρός στο μαγκάλι, ανακάτωνε τον καφέ στο μπρίκι. (artikkeli)|Kiutahis|(objekti)|keskeytti|minua|yhden|merkin|kohti|(objekti)|Giannia|joka|(prepositio)|sivu|huoneisto|kyyristeli|edessä|(prepositio)|uuni|sekoitti|(objekti)|kahvin|(prepositio)|kahvipannussa |||interrupted|||gesture|against||Gianni|||next door|apartment|curled up|in front of||stove|was stirring||||briki Kioutachis interrupted him with a gesture towards Giannis, who was squatting in the side apartment, stirring the coffee in the boiler in front of the stove. Kiutahis keskeytti hänet viittauksella Giannille, joka sivuhuoneessa, kyykistyneenä uunin edessä, sekoitti kahvia pannussa.

– Αυτός; έκανε ο Βρυώνης χωρίς να χαμηλώσει τη φωνή. Hän|teki|artikkeli|Bryon|ilman|että|alensi|artikkeli|ääni |did|||without||lower||voice – Him? Bryonis said without lowering his voice. – Tämä? sanoi Bryonis alentamatta ääntään. Και μ' ένα αρνητικό σήκωμα του κεφαλιού πρόσθεσε: Ja|minulla|yksi|negatiivinen|nostaminen|hänen|pään|lisäsi |||negative|lift||head| And with a negative lift of his head he added: Ja negatiivisella pään nyökkäyksellä hän lisäsi:

– Μπα, δε μιλάει αυτός! Ei|ei|puhu|hän Bah||| – Nah, he's not talking! – Ei, hän ei puhu!

– Μα είναι Γκιαούρης! mutta|on|Gkiaouris ||Gkiaúris – But he's a Gyawris! – Mutta hän on Gkiaouris! ψιθύρισε ο άλλος. kuiskasi|se|toinen whispered|| kuiskasi toinen.

Ο Ομέρ χαμογέλασε. O|Omer|hymyili ||smiled Omer hymyili.

– Δε μιλάει αυτός, είναι άνθρωπός μου, είπε με τρόπο που ν' ακούσει ο Γιάννης. Ei|puhu|hän|on|ystävä|minun|sanoi|kanssa|tavalla|joka|että|kuulee|se|Giannis |speaks|||||||way||||| He doesn't speak, he's my man, she said in a way that Giannis could hear. – Hän ei puhu, hän on minun ihmisiäni, hän sanoi tavalla, että Giannis kuuli. Έπειτα, έχω τη γυναίκα του και τα παιδιά του στα χέρια μου. Sitten|minulla on|hänen|vaimo|hänen|ja|hänen|lapset|hänen|kädessäni|kädet|minun then||||||||||hands| Then, I have his wife and children in my hands. Sitten minulla on hänen vaimonsa ja lapsensa käsissäni. Το ξέρει πως αν ακουστεί τίποτα απ' όσα λέμε… με το χέρι του έκοψε τον αέρα: Έννοια σου! se|tietää|että|jos|kuuluu|mitään|kaikista|mitä|sanomme|kädellään|se|käsi|hänen|katkaisi|sen|ilman|huoli|sinusta |he knows|||is heard||||we say|||||cut||air|Your concern!| He knows that if anything we say is heard... he cut the air with his hand: Don't worry! Hän tietää, että jos kuulemme mitään siitä, mitä sanomme... hän leikkasi ilmaa kädellään: Huoli pois! … Δε μιλάει αυτός. Ei|puhu|hän ... Hän ei puhu.

Κάθισε στο ντιβάνι, αντίκρυ στο δούλο του, κι εξακολούθησε τις εξηγήσεις του. Istui|-lle|sohva|vastapäätä|-lle|orja|hänen|ja|jatkoi|-t|selitykset|hänen he sat||sofa|opposite||||and|continued||explanations| He sat on the sofa facing his servant and continued his explanations. Hän istui divaanille, orjansa vastapäätä, ja jatkoi selityksiään. Το ανατολικό μέρος της χώρας είναι το πιο αδύνατο· από κει θα γένει το γιουρούσι, όταν σημάνει το σήμαντρο που θα καλεί τους Χριστιανούς στις εκκλησίες. The|eastern|part|of|country|is|the|most|vulnerable|from|there|will|happen|the|invasion|when|sounds|the|bell|that|will|call|the|Christians|to the|churches |eastern|part||country||||weak||||γενεί||raid||||bell|||||Christians||churches The eastern part of the country is the weakest; from there the attack will come when the bell rings to call the Christians to church. Maan itäinen osa on heikoin; sieltä tulee hyökkäys, kun kello soi kutsuen kristittyjä kirkkoihin. Συνάμα όμως θα γένει μια ψευτοπροσβολή από άλλο μέρος του οχυρώματος, έτσι που κι αν μείνουν μερικοί φρουροί στους τοίχους, θα τρέξουν εκεί και θ' αφήσουν αφύλαχτο το ανατολικό μέρος … Samalla|kuitenkin|(futuuri)|tapahtuu|yksi|valehyökkäys|(prep)|toinen|osa|(gen)|linnoituksesta|niin|että|ja|jos|jäävät|muutama|vartijat|(prep)|muurit|(futuuri)|juoksevat|sinne|ja|(futuuri)|jättävät|vailla vartiointia|(art)|itäinen|osa meanwhile|||be||pseudo-insult|||||of the fortification||||||some|guards||||run||||leave|unprotected||eastern|part At the same time, there will be a feigned assault from another part of the fortress, so that even if a few guards remain on the walls, they will run there and leave the eastern part unguarded... Samaan aikaan tulee kuitenkin olemaan valehyökkäys muualta linnoituksesta, niin että vaikka muutama vartija jääkin muureille, he juoksevat sinne ja jättävät itäisen osan vartioimatta …

Ο Γιάννης με τα μάτια καρφωμένα στο μπρικάκι του, άκουε κάθε λέξη· φαίνουνταν παραδομένος στον καφέ που φούσκωνε, κανένα νεύρο του προσώπου του δεν κούνησε. Yannis|Yannis|with|the|eyes|fixed|at|briki|his|was listening|every|word|seemed|surrendered|to the|coffee|that|was boiling|no|nerve|his|face|his|not|moved |||||fixed||briki||was listening|||he seemed|delivered||||was boiling||nerve||of his face|||moved Giannis, with his eyes fixed on his coffee pot, listened to every word; he seemed surrendered to the brewing coffee, not a muscle in his face moved. Giannis, silmät tiukasti katsoen kahvipannuaan, kuuli jokaisen sanan; hän näytti olevan antautunut kuplivaan kahviin, eikä hänen kasvoissaan liikahtanut mikään hermo. Και όμως στην καρδιά του ήταν χαλασμός. Ja|kuitenkin|-ssa|sydän|hänen|oli|tuho |but||heart|||destruction And yet in his heart, there was turmoil. Ja kuitenkin hänen sydämessään oli kaaos. Τη γυναίκα του, τα παιδιά του τα είχε ξεχάσει· του τα θύμισε τώρα ο πασάς. Hänen|vaimo|hänen|ne|lapset|hänen|ne|oli|unohtanut|hänelle|ne|muistutti|nyt|| ||||||||forgot|||reminded|||pasha He had forgotten his wife and his children; now the pasha reminded him of them. Hän oli unohtanut vaimonsa ja lapsensa; pasasi muistutti hänelle niistä nyt. Ναι, ήταν στην Άρτα, αιχμαλωτισμένοι σαν κι αυτόν, όμηροι στα χέρια του Ομέρ Βρυώνη. Kyllä|oli|-ssa|Arta|vangitut|kuten|myös|häntä|panttivangit|-ssa|kädet|hänen|Omer|Vryoni |||Arta|captured||like||hostages|||||Vryoni Yes, he was in Arta, captives like him, hostages in the hands of Omer Vryonis. Kyllä, hän oli Arta, vangittuna kuten tämä, Omer Vryonis'n käsissä panttivankina. Και του ήταν γραφτό ν' ακούσει όλες τις ετοιμασίες και ν' αφήσει την καταστροφή να συντελεστεί, αλλιώς η γυναίκα του και τα παιδιά του … Ja|hänelle|oli|kirjoitettu|että|kuulla|kaikki|(artikkeli)|valmistelut|ja|että|antaisi|(artikkeli)|tuho|(partikkeli)|tapahtuisi|muuten|(artikkeli)|vaimo|hänelle|ja|(artikkeli)|lapset|hänelle |||fated||hear|||preparations||to|||destruction||take place|||||||| And it was destined for him to hear all the preparations and let the destruction take place, otherwise his wife and children ... Ja hänen oli määrä kuulla kaikki valmistelut ja antaa tuhon tapahtua, muuten hänen vaimonsa ja lapsensa …

Σιγανά έχυσε τον καφέ στα ζάρφια, προσέχοντας μη σκορπιστεί το καϊμάκι· την αγαπούσε πολύ την όμορφη γυναίκα του, τα τρελαίνουνταν τα παιδιά του. Hiljaa|kaatoi|sen|kahvin|päälle|pöydälle|varoen|ettei|leviä|sen|kerma|häntä|rakasti|paljon|häntä|kaunis|vaimo|hänen|ne|olivat hulluna|ne|lapset|hänen suddenly|poured||||zarfia|being careful||spill||||loved|||||||were driving||| He quietly poured the coffee into the cups, careful not to spill the cream; he loved his beautiful wife very much, his children were driving him crazy. Hän kaatoi hiljaa kahvia kuppiin, varoen ettei vaahto valuisi yli; hän rakasti vaimoaan kovasti, lapset olivat hänelle tärkeitä. Για να μη κακοπάθουν αυτά δούλευε τόσον καιρό τον Τούρκο, και τον δούλευε πιστά. Jotta|(infinitiivi)|ei|kärsiä|ne|työskenteli|niin paljon|aikaa|(artikkeli)|turkkilaisen|ja|(artikkeli)|palveli|uskollisesti |||suffer||worked||time|||||worked| In order not to suffer, he worked the Turk for so long, and he worked him faithfully. Jotta he eivät kärsisi, hän oli työskennellyt niin kauan turkkilaisen kanssa, ja hän oli työskennellyt uskollisesti. Το ήξερε πως θα πλήρωναν με το κεφάλι τους κάθε του πληροφορία· ώστε έπρεπε να καθίσει ήσυχος, να βουλώσει το στόμα του, ν' αφήσει το μοιραίο να συντελεστεί. se|tiesi|että|tulevat|maksamaan|kanssa|heidän|pää|he|jokaisesta|hänen|tiedosta|joten|piti|(infinitiivi)|istua|rauhassa|(infinitiivi)|sulkea|(artikkeli)|suu|hänen|(lyhenne)|antaa|(artikkeli)|kohtalo|(infinitiivi)|toteutua |he knew||||||||||information|||||quiet|to|plugging|||||let||fate||take place He knew that they would pay with their heads for every piece of information he had; so he had to sit quietly, keep his mouth shut, and let the fateful events unfold. Hän tiesi, että he maksaisivat jokaisesta tiedosta hengellään; joten hänen piti istua hiljaa, pitää suunsa kiinni ja antaa kohtalon toteutua.

Μοίρασε πάλι τους καφέδες και πήρε τ' αδειανά ζάρφια. Jaa|taas|ne|kahvit|ja|otti|ne|tyhjät|lasit distributed|||coffees||||empty| He distributed the coffees again and took the empty cups. Hän jakoi taas kahvit ja otti tyhjät kupit. Μα και οι πασάδες τώρα σηκώνουνταν, η συνεδρίαση είχε τελειώσει. Mutta|ja|ne|pasaat|nyt|nousivat|se|kokous|oli|päättynyt |||pashas||were getting up||meeting|| But even the pashas had now stood up, the meeting was over. Mutta myös pasat nousivat nyt, istunto oli päättynyt. Όλοι ήταν πια σύμφωνοι, η επίθεση θα γίνουνταν τα Χριστούγεννα, την ώρα της λειτουργίας των Γκιαούρηδων. Kaikki|olivat|jo|yhtä mieltä|(artikkeli)|hyökkäys|(futuuri)|tapahtuisi|(artikkeli)|joulu|(artikkeli)|aikana|(genetiivi)|jumalanpalveluksen|(genetiivi)|Gkiauureiden |||in agreement||attack||would happen||Christmas||||service||of the Giaour Everyone was finally in agreement, the attack would take place on Christmas, during the service of the infidels. Kaikki olivat nyt samaa mieltä, hyökkäys tapahtuisi jouluna, giäurien jumalanpalveluksen aikana. Ένας-ένας χαιρέτησαν το στρατηγό και αποτραβήχτηκαν να ξαναπάν να κοιμηθούν, ώσπου να έλθει η ώρα της ετοιμασίας. ||tervehtivät|kenraali|kenraalia|ja|vetäytyivät|jälleen|menevät|jälleen|nukkuvat|kunnes|jälleen|saapuu|se|aika|valmistautumisen|valmistautumisen ||greeted||general||withdrew||go again|||||come||||preparation One by one they greeted the general and withdrew to go back to sleep, until the time for preparation would come. Yksi kerrallaan he tervehtivät kenraalia ja vetäytyivät takaisin nukkumaan, kunnes valmistautumisen aika koitti.

Ο Ομέρ Βρυώνης τυλίχθηκε στη σαμουρένια κάπα του και ξαπλώθηκε στο σοφά. O|Omer|Vryonis|kääriytyi|päälle|samettinen|viitta|hänen|ja|makasi|päälle|matolle |||wrapped||samurai||||lay down||sofa Omer Vryonis wrapped himself in his samurai cloak and lay down on the sofa. Omer Vryonis kääriytyi samettiseen viittaansa ja makasi sohvalla.

– Όχι, είπε του Γιάννη, που ρωτούσε αν θα γδυθεί. Ei|sanoi|(genetiivi)|Giannille|joka|kysyi|jos|(futuuri)|riisuutuu |||||was asking|||undress No, he said to Giannis, who was asking if he would undress. – Ei, hän sanoi Giannille, joka kysyi, aikooko hän riisuutua. Δεν έχω καιρό σήμερα για πούπουλα· κλείσε τον μπερτέ και πήγαινε, δεν σε θέλω πια. En|ole|aikaa|tänään|varten|höyhenet|sulje|(artikkeli)|Berté|ja|mene|ei|sinua|halua|enää |||today||feathers|close||berte||go|||| I don't have time for feathers today; close the curtain and go, I don't want you anymore. Minulla ei ole tänään aikaa höyhenille; sulje se mberte ja mene, en halua sinua enää.

Έσβησε τα κεριά ο Γιάννης, κατέβασε το κρεμαστό χαλί που χώριζε τη σκηνή του αφέντη από το διαμέρισμα με τις αποσκευές, και ξαπλώθηκε κοντά στο μαγκάλι να ζεσταθεί. Sammutti|ne|kynttilät|(mies)|Giannis|Laski|(mies)|roikkuva|matto|joka|erotti|(nainen)|teltta|(mies)|herra|(prep)|(nainen)|asunto|(prep)|(monikko)|matkatavarat|ja|makasi|lähellä|(prep)|uuni|(infinitiivi)|lämmetä extinguished||candles|||||hanging|carpet||separating||||master||||||luggage||lay down||||| Giannis blew out the candles, lowered the hanging rug that separated the master's tent from the room with the luggage, and lay down near the brazier to warm up. Janni sammutti kynttilät, laski alas riippuvan maton, joka erotti isännän teltan matkatavaroista, ja makasi lähellä kamiinaa lämmetäkseen. Έτρεμε πολύ, τώρα που δεν τον έβλεπαν πια, και τα δόντια του χτυπούσαν από σύγκρυο. Hän vapisi|paljon|nyt|kun|ei|häntä|näkivät|enää|ja|ne|hampaat|hänestä|kalisivat|jostakin|vilunväristys He was trembling||||||saw||||||were chattering||shivering He trembled a lot, now that they could no longer see him, and his teeth chattered from the cold. Hän vapisi kovasti, nyt kun häntä ei enää nähty, ja hänen hampaansa kalisivat kylmyydestä.

Έτσι λοιπόν είχαν αποφασίσει οι πασάδες αύριο χριστουγεννιάτικα θα παίρνανε το Μεσολόγγι. Niin|siis|olivat|päättäneet|ne|pasat|huomenna|jouluna|tulevat|ottamaan|sen|Mesolongi |so||decided||pashas|tomorrow|Christmas||would take||Messolonghi Thus, the pashas had decided that tomorrow, on Christmas, they would take Messolonghi. Niinpä pasat olivat päättäneet, että huomenna jouluna he ottaisivat Messolongin. Μα αυτός αποφάσιζε πως δεν θα το πάρουν … Ναι, αυτός, ο δούλος του Ομέρ Βρυώνη, ο φτωχός Γιάννης Γούναρης από τα Γιάννινα, έτσι το ήθελε, να σωθεί το Μεσολόγγι. mutta|hän|päätti|että|ei|tule|sen|ottavat|Kyllä|hän|(mies)|orja|(omistussana)|Omer|Bryoni|(mies)|köyhä|Giannis|Gounaris|(prep)|(monikko)|Ioannina|niin|sen|halusi|(infinitiivi)|pelastuu|(artikkeli)|Missolonghi ||was deciding|||||take||||slave|||||poor||Gounaris|||Ioannina|||wanted||be saved|| But he decided that they would not take it ... Yes, he, the slave of Omer Vryonis, poor Yannis Gounaris from Ioannina, wanted it that way, to save Messolonghi. Mutta hän päätti, että he eivät saa sitä... Kyllä, hän, Omer Vryonis'n orja, köyhä Janni Gounaris Ioanninoista, niin hän halusi, että Messolongi pelastuu.

Μα θα μπορέσει να το σώσει; Το ήξερε αυτός πως βίγλες είχε παντού στους τοίχους απάνω. mutta|tulevaisuuden apuverbi|voi|partikkeli|sen|pelastaa|Hän|tiesi|hän|että|vartijat|oli|joka puolella|seinillä|seinät|ylhäällä ||he will be able|||save|||he||vigilance|||||upstairs But will he be able to save it?He knew he had villas all over the walls upstairs. Mutta voiko hän pelastaa sen? Hän tiesi, että vartijat olivat joka puolella seinillä. Τις έβλεπε, σαν έβγαινε να κυνηγήσει πουλιά για το τραπέζι του αφέντη του, που φύλαγαν μέρα και νύχτα άγρυπνα. He|saw|as|he went out|to|hunt|birds|for|the|table|his|master|his|that|guarded|day|and|night|sleeplessly |||was going out||hunt||||table||master|||they were guarding|day|||awake He saw them, as if he were going out to hunt birds for his master's table, which they watched over day and night vigilantly. Hän näki heidät, kun hän meni metsästämään lintuja isäntänsä pöydälle, jotka vartioivat päivin ja öin valppaina. Ούτε σκιά δεν άφηναν να σιμώσει. Ei edes|varjo|ei|sallineet|että|lähestyisi |||||approach Not even a shadow was allowed to approach. Eivät antaneet edes varjon lähestyä. Θα του έριχναν ευθύς, αν έκανε να πλησιάσει. (verbi tulevaisuudessa)|hänelle|heittäisivät|heti|jos|tekisi|(infinitiivi)|lähestyä ||would throw|immediately||he made||approach They would shoot him right away if he tried to come closer. He ampuvat heti, jos hän yrittäisi lähestyä. Και ούτε και σημείο δεν μπορούσε να κάνει, γιατί θα τον ένιωθαν οι Τούρκοι φρουροί. Ja|ei|ja|merkki|ei|pystynyt|(infinitiivi)|tehdä|koska|(futuuri)|hänet|tuntisivat|(artikkeli)|turkkilaiset|vartijat |||||could||||||would feel||| And he couldn't even make a move, because the Turkish guards would feel him. Eikä hän voinut tehdä merkkiäkään, koska turkkilaiset vartijat tuntisivat hänet. Δεν τον πείραζε που θα τον σκότωναν, μια φορά πεθαίνει ο άνθρωπος και γλιτώνει από την τούρκικη σκλαβιά. Ei|häntä|häirinnyt|että|(futuuri)|hänet|tappaisivat|yksi|kerta|kuolee|(mies)|ihminen|ja|pelastuu|(joltakin)|(artikkeli)|turkkilaiselta|orjuus ||bothered|||||||dies|||||||Turkish|slavery He wasn't bothered that they would kill him; a man dies only once and escapes from Turkish slavery. Häntä ei häirinnyt, että hänet tapettaisiin, kerranhan ihminen kuolee ja pääsee turkkilaisesta orjuudesta. Μα που δε θα μάθαιναν οι πολιορκημένοι το καταχθόνιο σχέδιο των πασάδων Mutta|joka|ei|tule|oppisi|ne|piirityksessä olevat|sen|maanalaista|suunnitelmaa|pasaden|pasaden ||||would learn||the besieged||infernal|||pashas But the besieged would learn of the nefarious plans of the pashas. Mutta ettei piirityksessä olevat oppisi pasojen alhaista suunnitelmaa.

… Σηκώθηκε στον άγκωνά του, τα μάτια καρφωμένα στη φωτιά. Hän nousi|hänen|kyynärpään|hän|silmät|silmät|kiinnitetty|päälle|tuli ... He raised himself on his elbow, his eyes fixed on the fire. ... Hän nousi kyynärpäälleen, silmät tiukasti tuleen kiinnittyneinä. Τα κάρβουνα είχαν χωνέψει, σκιές κοκκινόμαυρες κυμάτιζαν στη θρακιά με κάθε πνοή που περνούσε. Neutri|hiilet|olivat|sulaneet|varjot|punamustat|aaltoilivat|päällä|hiekka|jokaisen|jokainen|hengitys|joka|kulki |coals||digested|shadows||||thracian land||||| Hiilet olivat hiipuneet, punamustat varjot aaltoilivat savussa jokaisen kulkevan hengityksen myötä. Μα ο Γιάννης δεν τα έβλεπε· έβλεπε τη γυναίκα του, νέα και όμορφη, χλωμούλα η καημένη, γιατί ήλιος δεν τη θωρούσε έτσι που ζούσε, μόνη, κρυμμένη πίσω από τα κλειστά παντζούρια της … mutta|(miesartikkeli)|Giannis|ei|ne|näki|näki|(nainenartikkeli)|vaimo|hänen|nuori|ja|kaunis|kalpea|(nainenartikkeli)|köyhä|koska|aurinko|ei|(nainenartikkeli)|nähnyt|niin|että|eli|yksin|piilossa|takana|(prep)|(monikkoartikkeli)|suljetut|ikkunaluukut|hänen ||John|||saw|was seeing|||||||pale||poor|||||was seeing||||||||||shutters| Mutta Giannis ei nähnyt niitä; hän näki vaimonsa, nuoren ja kauniin, kalpeana, koska aurinko ei nähnyt häntä niin kuin hän eli, yksin, piilossa suljettujen ikkunaluukkujen takana …

Έβλεπε τα παιδάκια του, τα δυο του αγοράκια, όλο ζωή και σκανταλιά- γελούσαν συχνά, τα καημένα, γιατί ήταν μικρά και δεν είχαν καταλάβει ακόμα, στην αγκαλιά της μάνας, το βάρος της σκλαβιάς. Hän näki|ne|lapset|hänen|ne|kaksi|hänen|poikaa|täynnä|elämää|ja|ilkikurisuutta|nauroivat|usein|ne|raukat|koska|olivat|pieniä|ja|ei|olleet|ymmärtäneet|vielä|äidin|syli|hänen|äidin|sen|paino|hänen|orjuuden ||children|||||boys||||mischief|||||||||||||||||||| Hän näki lapsensa, kaksi poikaansa, täynnä elämää ja kepposia - he nauroivat usein, nuo raukat, koska olivat pieniä eivätkä vielä ymmärtäneet, äidin sylissä, orjuuden painoa. Και τώρα έπρεπε να τα θυσιάσει … Η καρδιά του ράγιζε. Ja|nyt|piti|(infinitiivi)|ne|uhrauttaa|Hänen|sydän|häntä|särkyi |||||sacrifice||||was breaking And now he had to sacrifice them... His heart was breaking. Ja nyt hänen piti uhrata heidät … Hänen sydämensä särkyi. Ήταν άραγε ανάγκη; Μπορούσε και να μην είχε ακούσει τα λόγια των πασάδων … oli|kai|tarve|saattoi|ja|(infinitiivi)||ollut|kuullut|(monikon artikkeli)|sanat|(genetiivi)|pasojen ||need|could|||||||words||pashas Was it really necessary? He could have not heard the words of the pasha... Oliko se todella tarpeen? Hän olisi voinut olla kuulematta pasojen sanoja ...

Έσπρωξε την κουβέρτα του και σηκώθηκε αργά, ξεκρέμασε το τουφέκι του, που κρέμουνταν σ' ένα καρφί και βγήκε έξω. Hän työnsi|sen|peiton|hänen|ja|nousi|hitaasti|otti alas|sen|kivarin|hänen|joka|roikkui|jossakin|yksi|naula|ja|meni ulos|ulos pushed||blanket|||got up||unhooked||rifle|||was hanging|||||went out| He pushed aside his blanket and slowly got up, took down his rifle, which was hanging on a nail, and went outside. Hän työnsi peittonsa syrjään ja nousi hitaasti, riiputti kiväärinsä naulasta ja meni ulos. Γλυκοχάραζε η παραμονή των Χριστουγέννων, μα καμιά χαρά δεν ήταν στη φύση· όλη την εβδομάδα είχε ρίξει βροχή, το στρατόπεδο, μουσκεμένο, ήταν λίμνη απέραντη από λάσπη. make sweet light|the|eve|of|Christmas|but|no|joy|not|was|in the|nature|all|the|week|had|poured|rain|the|camp|soaked|was|lake|endless|of|mud it was sweetly dawning||eve||Christmas||no|joy||||nature||||||rain||camp|wet||a lake|endless||mud It was dawn on Christmas Eve, but there was no joy in nature; it had been raining all week, the camp, soaked, was an endless lake of mud. Jouluaaton aamunkoitto valkeni, mutta luonnossa ei ollut mitään iloa; koko viikon oli satanut, leiri, joka oli läpimärkä, oli loputon mutalampi. Και το Μεσολόγγι θα γίνουνταν αύριο λίμνη απέραντη από αίμα χριστιανικό … γιατί έτσι το αποφάσισαν οι πασάδες … Ja|se|Missolonghi|(futuuri)|tulisi|huomenna|järvi|äärettömän|(prep)|veri|kristillinen|koska|näin|se|päättivät|(artikkeli)|pasat ||Messolonghi||become|tomorrow|lake|infinite|||Christian|||||| And tomorrow, Messolonghi would become an endless lake of Christian blood... because that’s what the pashas decided... Ja Messolongista tulisi huomenna loputon lampi kristillistä verta ... koska niin päättivät pasat ...

– Ε, μπάρμπα-Γιάννη, για πού; No|||varten|minne – Well, Uncle John, where to? – No, setä-Jaakko, minne?

Ο Γιάννης σήκωσε τα μάτια και γνώρισε το σταβλίτη του Ομέρ, που ετοιμάζουνταν για την πρωινή του προσευχή. Yannis|Yannis|nosti|ne|silmät|ja|tunnisti|sen|tallimies|hänen|Omer|joka|valmistautui|varten|sen|aamun|hänen|rukous ||||||||stableboy||||||||| Giannis lifted his eyes and recognized Omer's stableman, who was preparing for his morning prayer. Jaakko nosti katseensa ja tunnisti Ömerin tallimiehen, joka valmistautui aamurukoukseensa. Τον χαιρέτησε με το χέρι χωρίς να σταματήσει. Hänet|tervehti|kanssa|se|käsi|ilman|(verbin apuosa)|pysähtyä He greeted him with his hand without stopping. Hän tervehti häntä kädellään pysähtymättä.

– Πάω να σκοτώσω θαλασσοπούλια, του αποκρίθηκε, για το μεζέ του αφέντη. Menen|(infinitiivi)|tappaa|merilinnut|hänelle|vastasi|varten|(määräinen artikkeli)|suupala|hänen|herransa I go||kill|seabirds||answered|||||master I’m going to kill seabirds, he replied to him, for the master's snack. – Menen tappamaan merilintuja, hän vastasi, isännän herkuksi.

Του φώναξε ο Τούρκος: Hänelle|huusi|(määrittelee substantiivin)|Turkki |called||Turk The Turk shouted at him: Turkki huusi hänelle:

– Μη σε δουν με το τουφέκι οι Γκιαούρηδες, και σε πάρουν για πολεμιστή! Älä|sinut|näe|kanssa|se|kivääri|ne|Gkiauurid|ja|sinut|ota|pitämään|soturina |||||rifle|||||take you||warrior – Don't let the Ghiavouri see you with the rifle, or they'll take you for a warrior! – Älä anna Gkiaourien nähdä sinua kiväärin kanssa, tai he luulevat sinua soturiksi!

Και χαχανίζοντας γονάτισε στην ψάθα του, γυρισμένος κατά την ανατολή. Ja|nauraen|polvistui|päälle|matto|hänen|käännetty|kohti|itä|auringonnousu |laughing|knelt|||||||east And chuckling, he knelt on his mat, facing the east. Ja nauraen hän polvistui matolleen, käännettynä kohti itää.

Ο Γιάννης δεν αποκρίθηκε· με ήσυχο, τακτικό βήμα τράβηξε για τη λιμνοθάλασσα. Y|Giannis|ei|vastannut|kanssa|rauhallinen|säännöllinen|askel|suuntasi|kohti|sitä|laguuni |||answered|||steady||pulled|||lagoon Giannis did not respond; with a calm, measured step, he headed for the lagoon. Giannis ei vastannut; rauhallisella, säännöllisellä askeleella hän suuntasi kohti laguunia. Το βράδυ εκείνο της παραμονής των Χριστουγέννων, ο γραμματικός του Μακρή, ο Θανάσης, γύριζε, μονάχος μες στο μονόξυλό του, από το Ανατολικό, το ηρωικό νησάκι στην είσοδο του κόλπου, που μόνο πια έμενε ελεύθερο σ' όλη την περιφέρεια, μαζί με το Μεσολόγγι. se|ilta|se|ennen|aatto|joulun|joulun|se|opettaja|hänen|Makrin|se|Thanasis|palasi|yksin|sisällä|hänen|yksikköveneen|hänen|jostain|se|Itä|se|sankarillinen|saari|sisään|sisäänkäynnin|hänen|lahden|joka|vain|enää|jäi|vapaa|sisään|koko|sen|alueen|yhdessä|kanssa|se|Missolonghi |night|||eve||of Christmas||grammarian||Makri||Thanasis||alone|||monoxylon||||||heroic|island||||bay||||||||||||| On that Christmas Eve night, Makris' scribe, Thanassis, was returning, alone in his canoe, from the Eastern, the heroic little island at the entrance of the bay, which was the only one still free in the whole region, along with Messolonghi. Sinä jouluaaton iltana, Makrin sihteeri, Thanasis, palasi yksin veneessään itäiseltä, sankarilliselta saarelta lahden suulla, joka oli enää ainoa vapaa paikka koko alueella, yhdessä Mesolongin kanssa. Η ξηρά ήταν όλη στα χέρια των Τούρκων, μόνη συγκοινωνία έμενε πια από τη θάλασσα. The|land|was|all|in the|hands|of the|Turks|only|communication|remained|anymore|from|the|sea |||||hands||Turks||communication||||| The mainland was entirely in the hands of the Turks, the only communication left was from the sea. Maa oli kokonaan turkkilaisten käsissä, ainoa yhteys oli enää meritse.

Βιάζουνταν να φθάσει στο Μεσολόγγι για να κάνει Χριστούγεννα με τους δικούς του και για ν' αποχαιρετήσει τους αρχηγούς Τσόγκα, Γρίβα και Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, που έφευγαν με τα καράβια το ίδιο εκείνο βράδυ. He was hurrying|to|arrive|in|Messolonghi|to|to|spend|Christmas|with|his|family|his|and|to|to|say goodbye to|the|leaders|Tsogka|Griva|and|Petrombeis|Mavromichali|who|were leaving|with|the|ships|that|same|that|night They were hurrying||arrive||Missolonghi|||spend||||his|||||say goodbye to|||Tsogka|Griva||Petrombeis|Mavromichali|||||ships|||| He was hurrying to reach Messolonghi to spend Christmas with his family and to bid farewell to the leaders Tsogkas, Grivas, and Petrompeis Mavromichalis, who were leaving on ships that very night. Hän kiirehti pääsemään Mesolongiin viettämään joulua perheensä kanssa ja hyvästelemään johtajat Tsogka, Griva ja Petrombeis Mavromichalis, jotka lähtivät laivoilla juuri sinä iltana. Πεντακόσιοι άντρες διαλεγμένοι έφευγαν μαζί τους για επιχείρηση μυστική. Viisisataa|miestä|valitut|lähtivät|yhdessä|heidät|varten|operaatio|salainen Five hundred||chosen|were leaving||||operation|secret Five hundred selected men were leaving with them for a secret operation. Viisisataa valittua miestä lähti heidän mukaansa salaiselle operaatioon.

Από τότε που είχαν ξεφορτώσει τα Υδραίικα καράβια άντρες, τουφέκια και τροφές, οι Τούρκοι είχαν σταματήσει τις επιχειρήσεις τους. Alkaen|silloin|kun|olivat|purkaneet|ne|Hydra|laivat|miehet|kivärit|ja|ruoka|ne|turkkilaiset|olivat|lopettaneet|ne|toimet|heidän ||||unloaded|||ships||||provisions||Turks||stopped||operations| Since they had unloaded the Hydra ships with men, rifles, and food, the Turks had stopped their operations. Siitä lähtien kun Hydra-alukset purkivat miehiä, kivääreitä ja ruokaa, turkkilaiset olivat lopettaneet operaatioitaan. Το καταλάβαιναν πως από χορτασμένους δεν το παίρνουν το Μεσολόγγι, και τους άφηναν ήσυχους ώσπου να πεινάσουν πάλι. Se|ymmärsivät|että|(jostakin)|kylläisiltä|ei|sitä|ota|(artikkeli)|Mesolongi|ja|heidät|jättivät|rauhassa|kunnes|(infinitiivi)|tulevat nälkäisiksi|taas |they understood|||sated|||take|||||they left||||| They understood that they could not take Messolonghi from those who were well-fed, and they left them alone until they became hungry again. He ymmärsivät, että kylläisiltä ei voi valloittaa Messolongia, ja jättivät heidät rauhaan, kunnes he taas nälkiintyisivät.

Χαμογέλασε ο Θανάσης. Hän hymyili|artikkeli|Thanasis smiled||Thanasis Thanasis smiled. Thanassis hymyili. Πείνα το Μεσολόγγι δε φοβούνταν πια όσο βαστούσαν τη θάλασσα τα Υδραίικα καράβια … Μ' αφού τους άφηναν οι Τούρκοι ελεύθερα τα χέρια, καλό ήταν να δουν αν δε γίνεται τίποτα από το Βραχώρι … Έξαφνα, στην ακρογιαλιά είδε ο Θανάσης έναν άνθρωπο που με το μαντήλι τού έγνεφε να πλησιάσει. Nälkä|se|Missolonghi|ei|pelänneet|enää|niin kauan kuin|pitivät|sen|meri|ne|Hydra|laivat|Mutta|kun|heidät|jättivät|ne|turkkilaiset|vapaasti|ne|kädet|hyvä|oli|että|näkisi|jos|ei|tapahtuisi|mitään|jostain|se|Vrahorin|Yhtäkkiä|rannalla|ranta|näki|hän|Thanasis|yhden|miehen|joka|kanssa|sen|huivi|hänelle|viittasi|että|lähestyisi ||Missolonghi||they were afraid|||they were holding||sea|||||||||Turks|freely|||||||||happens|||||suddenly|||||||||||handkerchief|||| Hunger in Mesolonghi was no longer feared as long as the Hydra boats held the sea... But since the Turks left their hands free, it was good to see if nothing was happening from Vrachoi... Suddenly, on the beach, Thanasis saw a man who waved to him with a handkerchief to come closer. Messolongi ei pelännyt nälkää enää niin kauan kuin Hydra-alukset pitivät meren hallussaan... Ja koska turkkilaiset jättivät heidät vapaiksi, oli hyvä nähdä, jos Brachoriin ei tapahtuisi mitään... Yhtäkkiä rannalla Thanassis näki miehen, joka viittoi hänelle huivilla, että hän lähestyisi.

Γύρισε τη βάρκα του κατά την ξηρά. Käänsi|(artikkeli)|vene|hänen|kohti|(artikkeli)|maata he turned||boat|||| He turned his boat towards the shore. Käänsi veneensä kohti maata.

– Ποιος είσαι; φώναξε, και τι θέλεις; Kuka|olet|huusi|ja|mitä|haluat ||shouted||| – Who are you? he shouted, and what do you want? – Kuka sinä olet? hän huusi, ja mitä haluat?

– Έλα, μη φοβάσαι … είμαι φίλος, του αποκρίθηκε ο άλλος. Tule|ei|pelkää|olen|ystävä|hänelle|vastasi|toinen|toinen come||you are afraid||||answered|| – Come on, don't be afraid... I'm a friend, the other replied. – Tule, älä pelkää... olen ystävä, toinen vastasi hänelle.

Ο Θανάσης σίμωσε και ξεχώρισε καλά τον άνθρωπο. The|Thanasis|approached|and|distinguished|well|the|man ||moved closer||distinguished||| Thanasis moved closer and clearly distinguished the man. Thanasis lähestyi ja erotti hyvin miehen. Είχε σκυφτούς τους ώμους και φαίνουνταν κατάκοπος. Tα ρούχα του ήταν πιτσιλισμένα λάσπες, σαν να είχε κάνει μακριά πορεία, και στο χέρι βαστούσε τουφέκι κυνηγού. Hänellä oli|kumarat|hänen|hartiat|ja|näytti|täysin uupunut|Ne|vaatteet|hänen|olivat|roiskuneet|mudasta|kuin|että|hänellä oli|tehnyt|pitkä|vaellus|ja|hänen|käsi|piti|kivääri|metsästäjä |stooped||||seemed|exhausted|the||||splattered|mud||||||journey|||hand|||hunter He had hunched shoulders and looked exhausted. His clothes were splattered with mud, as if he had taken a long hike, and in his hand, he held a hunting rifle. Hänellä oli kumarassa hartiat ja hän näytti väsyneeltä. Hänen vaatteensa olivat rosoisia mudasta, kuin hän olisi kävellyt pitkän matkan, ja hän piti kädessään metsästyskivääriä. Ο Θανάσης έσπρωξε το μονόξυλό του στην αμμουδιά, κοντά του. The|Thanasis|pushed|the|kayak|his|in the|sand|near|him ||pushed||surfboard|||sandbank|| Thanasis pushed his canoe onto the beach, close to him. Thanasis työnsi yksikätisen veneensä hiekalle, lähelle itseään.

Ο άλλος έριξε πίσω του μια ματιά, βεβαιώθηκε πως είναι μόνος, και σκύβοντας είπε γρήγορα: The|other|threw|behind|him|a|glance|made sure|that|is|alone|and|bending down|said|quickly ||threw|||||he made sure|||||bending||quickly The other person glanced back, assured himself he was alone, and bending down said quickly: Toinen heitti taakseen katseen, varmisti että oli yksin, ja kumartuen sanoi nopeasti:

-Τρέξε στο Μεσολόγγι, πες τους πως τα χαράματα θα γίνει γιουρούσι· ξέρουν πως φεύγουν οι αρχηγοί, πως παίρνουν πεντακόσιους άντρες, και την ώρα της λειτουργίας θα σας ριχθούν οι Τούρκοι. Juokse|-ssa|Mesolongi|sano|heille|että|ne|aamunkoitteessa|(futuuriapuverbi)|tapahtuu|hyökkäys|tietävät|että|lähtevät|(artikkeli)|johtajat|että|ottavat|viisisataa|miestä|ja|(artikkeli)|aika|(genetiivi)|jumalanpalveluksen|(futuuriapuverbi)|teidät|heitetään|(artikkeli)|turkkilaiset run|||||||dawn|||attack|||they are leaving|||||five hundred||||hour||service|||attack|| -Run to Messolonghi, tell them that at dawn there will be an assault; they know that the leaders are leaving, that they are taking five hundred men, and that the Turks will attack you during the service. -Juokse Messolongiin, kerro heille, että aamunkoitteessa tapahtuu hyökkäys; he tietävät, että johtajat lähtevät, että he ottavat viisisataa miestä, ja jumalanpalveluksen aikana teitä hyökkäävät turkkilaiset.

Ο Θανάσης πήδηξε στην ξηρά. The|Thanasis|jumped|into the|land ||jumped||land Thanasis jumped onto the shore. Thanassis hyppäsi maihin.

– Ποιος είσαι; ρώτησε τον άγνωστο, και ποιος σου τα ‘πε όλα αυτά; Kuka|olet|kysyi|häntä|tuntematon|ja|kuka|sinulle|ne|kertoi|kaikki|nämä ||asked|||||||told|| -Who are you? he asked the stranger, and who told you all this? – Kuka sinä olet? kysyi tuntematon, ja kuka sinulle kertoi kaiken tämän?

Ο Θανάσης τον έσπρωξε με αηδία, κι έκανε να ξαναμπεί στη βάρκα· μα ο άλλος τον βάσταξε από το μανίκι. The|Thanasis|him|pushed|with|disgust|and|he tried|to|re-enter|in the|boat|but|the|other|him|held|by|the|sleeve O|||||||was about|||||||||||| Thanasis shoved him away with disgust and tried to get back into the boat; but the other one held him by the sleeve. Thanasis työnsi häntä inhoten ja yritti mennä takaisin veneeseen; mutta toinen piti häntä hihasta kiinni.

– Μη με υποψιάζεσαι και μη με αποδιώχνεις, είπε βραχνά. Älä|minua|epäile|ja|älä|minua|karkota|sanoi|karheasti ||suspect||||driving away|| – Don't suspicion me and don't push me away, he said hoarsely. – Älä epäile minua äläkä karkota minua, hän sanoi karheasti. Τρέξε να τους τα πεις, αλλιώς πάει το Μεσολόγγι. Juokse|että|heille|ne|kerrot|muuten|menee|se|Mesolongi Run to tell them, otherwise Mesolonghi is lost. Juokse kertomaan heille, muuten Mesolongi on menetetty.

Η φωνή του μαρτυρούσε τέτοια αγωνία, που ο Θανάσης ταράχθηκε The|voice|his|testified|such|anxiety|that|the|Thanasis|was disturbed |||was revealing||||||was disturbed His voice revealed such agony that Thanasis was shaken. Hänen äänensä paljasti niin suurta tuskaa, että Thanasis järkyttyi.

– Πώς τα ‘μαθες αυτά που λες; ρώτησε. Miten|ne|opit|nämä|jotka|sanot|kysyi ||learned|||| – How did you learn these things you are saying? he asked. – Miten sait tietää nämä asiat, joita sanot? kysyi.

– Τα λέγανε οι πασάδες αναμεταξύ τους, ήμουν εκεί και άκουσα. Ne|sanoivat|ne|pasat|keskenään|heidät|olin|siellä|ja|kuulin |were saying||pashas|to each other||I was|||I heard – The pashas were talking among themselves, I was there and I heard. – Pashat puhuivat niistä keskenään, olin siellä ja kuulin.

– Ποιοι ήταν οι πασάδες; Kuka|olivat|ne|pasat – Who were the pashas? – Keitä olivat pashat?

Ο άγνωστος τους ονόμασε και του εξήγησε με δυο λόγια σε ποιο μέρος θα χτυπήσουν οι Τούρκοι, γιατί ήξεραν πως ήταν το πιο αδύνατο. The|unknown|them|named|and|to him|explained|with|two|words|in|which|place|would|strike|the|Turks|because|knew|that|was|the|most|vulnerable |unknown||named|||||||||||strike||Turks||||||| The unknown one named them and briefly explained to him where the Turks would strike, because they knew it was the weakest point. Tuntematon nimitti heidät ja selitti hänelle lyhyesti, mihin paikkaan turkkilaiset iskevät, koska he tiesivät sen olevan heikoin.

– Θα κάνουν ψεύτικο γιουρούσι από αλλού, μην τους πιστέψετε. (he/she/it) will|(they) do|fake|attack|from|elsewhere|do not|them|believe ||||||||believe – They will stage a fake attack from somewhere else, don't believe them. – He tekevät valehyökkäyksen muualta, älä usko heitä.

Ο Θανάσης τον άκουε, αλλά δίσταζε ακόμα. The|Thanasis|him|heard|but|hesitated|still |||heard||was hesitating| Thanasis was listening to him, but still hesitated. Thanasis kuuli hänet, mutta epäröi yhä.

– Αν είσαι Χριστιανός, γιατί δεν πολεμάς μαζί μας, παρά δουλεύεις τον Τούρκο; ρώτησε. Jos|olet|kristitty|miksi|ei|taistele|kanssamme|meitä|vaan|työskentelet|(artikkeli)|turkkilaiselle|kysyi |||||fight||||you work|||he asked – If you are a Christian, why don’t you fight with us, instead of working for the Turk? he asked. – Jos olet kristitty, miksi et taistele kanssamme, vaan työskentelet turkin puolesta? kysyi.

Εκείνος έκανε να απαντήσει, το στόμα του τεντώθηκε νευρικά, μα καμιά φωνή δε βγήκε, κι έσμιξε τα χέρια. Hän|yritti|(infinitiivi)|vastata|(artikkeli)|suu|hänen|venyi|hermostuneesti|mutta|ei mitään|ääni|ei|tullut ulos|ja|yhdisti|(artikkeli)|kädet ||||||||nervously||||||||| He tried to respond, his mouth nervously stretched, but no voice came out, and he clasped his hands. Hän avasi suunsa vastatakseen, mutta hänen suunsa venyi hermostuneesti, eikä ääntä kuulunut, ja hän ristitti kätensä. Ο Θανάσης τον λυπήθηκε. The|Thanasis|him|felt sorry Thanasis felt sorry for him. Thanasis tunsi sääliä häntä kohtaan.

– Έλα μαζί μου, του είπε, τι ανάγκη τους έχεις; Έπειτα αν γυρίσεις τώρα θα σε σκοτώσουν. Tule|kanssani|minulle|hänelle|sanoi|mitä|tarvetta|heille|sinä sinulla|Sitten|jos|palaat|nyt|(futuuri)|sinut|tappavat ||||||need|||then||you return||||they will kill – Come with me, he said, what do you need them for? Besides, if you go back now, they will kill you. – Tule kanssani, hän sanoi, mitä tarvetta sinulla on heihin? Jos nyt palaat, he tappavat sinut.

Ο ξένος σήκωσε το πρόσωπό του, η όψη του ήταν αναλυμένη… The|foreigner|raised|the|face|his|The|appearance|his|was|analyzed ||||face||||||analyzed The stranger lifted his face, his expression was analyzed... Mies nosti kasvonsa, hänen ilmeensä oli murtunut…

Τα μάτια του ξαφνικά γέμισαν δάκρυα· πέταξε πάνω τα χέρια του και γύρισε και χάθηκε στο σουρούπωμα. Neutri|silmät|hänen|äkkiä|täyttyivät|kyynelillä|heitti|ylös|Neutri|kädet|hänen|ja|kääntyi|ja|katosi|pimeydessä|hämärässä |||suddenly|filled|tears|threw||||||turned||||twilight His eyes suddenly filled with tears; he threw up his hands and turned and vanished into the twilight. Hänen silmänsä täyttyivät äkkiä kyynelillä; hän heitti kätensä ylös ja kääntyi ja katosi hämärään. Ο Θανάσης δε δίστασε πια. The|Thanasis|not|hesitated|anymore |||hesitated| Thanasis didn't hesitate anymore. Thanasis ei epäröinyt enää. Πήδηξε στο μονόξυλό του, και βιαστικά έκανε για το Μεσολόγγι. Hän hyppäsi|siihen|yksilövene|hänen|ja|kiireesti|suuntasi|kohti|sitä|Mesolongi jumped||canoe|||quickly|made||| He jumped into his canoe and hurried towards Messolonghi. Hän hyppäsi yksilautansa päälle ja kiirehti kohti Messolongia.

Ήταν νύχτα βαθιά σαν έφθασε. Oli|yö|syvä|kun|saapui ||deep||arrived It was a deep night when he arrived. Se oli syvä yö, kun hän saapui. Τρεχάτος πήγε στου Μακρή και του είπε όσα άκουσε, κι ευθύς φώναξε κείνος τους άλλους αρχηγούς, που αμέσως σταμάτησαν τα καράβια, έτοιμα για να σαλπάρουν. Trehatos|meni|luona|Makrin|ja|hänelle|sanoi|kaikki mitä|kuuli|ja|heti|kutsui|hän|heidät|muut|johtajat|jotka|heti|pysäyttivät|ne|laivat|valmiina|varten|(infinitiivi)|purjehtia Trechatos||||||||he heard|||called|||||||||||||set sail Trechatos went to Makris and told him everything he had heard, and immediately he called the other leaders, who immediately stopped the ships, ready to sail. Trechatos meni Makrin luo ja kertoi hänelle kaiken, mitä kuuli, ja heti hän huusi muita johtajia, jotka heti pysäyttivät laivat, valmiina purjehtimaan. Κατά διαταγή του Μαυροκορδάτου, ο Γρίβας αποβίβασε βιαστικά εκατό του άντρες, και με τον Τσαλαφατίνο και τον Κουμουντουράκη έτρεξαν κι έπιασαν τα οχυρώματα. mukaan|käsky|(genetiivi)|Mavrocordat|(artikkeli)|Grivas|purki|kiireesti|sata|(genetiivi)|miestä|ja|kanssa|(artikkeli)|Tsalaftino|ja|(artikkeli)|Koumoundouraki|juoksivat|ja|ottivat kiinni|(artikkeli)|linnoitukset |order||Mavrocordatos||Grivas|landed|hastily|||||||Tsalaftino|||Koumoundouraki|ran||they captured||fortifications Upon the order of Mavrokordatos, Grivas hurriedly disembarked a hundred of his men, and with Tsalaftinos and Koumoundourakis, they ran and took the fortifications. Mavrokordatosin käskystä Grivas purki kiireesti sata miestä, ja yhdessä Tsalaftin ja Koumoundourakin kanssa he juoksivat ja valtasivat linnoitukset.

Την ίδια ώρα ο αρχιεπίσκοπος μάζεψε τους παπάδες και διέταξε να κλείσουν όλες οι εκκλησίες, και να ειδοποιηθούν τα ποίμνια πως λειτουργία χριστουγεννιάτικη δε θα γίνει, παρά θ' αγρυπνήσουν οι Χριστιανοί όλοι στους τοίχους απάνω. Tuon|sama|aika|(mies)|arkkipiispa|keräsi|(monikon)|papit|ja|määräsi|(infinitiivi)|sulkevat|kaikki|(monikon)|kirkot|ja|(infinitiivi)|ilmoitetaan|(monikon)|laumat|että|jumalanpalvelus|joulun|ei|(futuuri)|tule|paitsi|(lyhenne)|valvovat|(monikon)|kristityt|kaikki|(monikon)|seinät|ylhäällä ||||archbishop|gathered||priests||||close|||churches|||||||service|||||||will stay awake||Christians|||walls|up At the same time, the archbishop gathered the priests and ordered all churches to be closed, and to notify the flocks that there would be no Christmas service, but all Christians would vigil at the walls. Samaan aikaan arkkipiispa kokoonti papit ja määräsi sulkemaan kaikki kirkot, ja ilmoittamaan laumoille, että joulukirkkoa ei pidetä, vaan kaikki kristityt valvovat seinillä.

Ο Μάρκος Μπότσαρης και ο Λόντος, με τετρακόσια τους παλικάρια, είχαν πιάσει το κέντρο όπου ήταν η πύλη του οχυρώματος. The|Markos|Botsaris|and|the|Lontos|with|four hundred|their|warriors|had|captured|the|center|where|was|the|gate|of the|fortress |||||Lontos||four hundred|||||||||||| Markos Botsaris and Lontos, with their four hundred brave men, had taken the center where the gate of the fortress was. Markos Botsaris ja Lontos, neljällä sadalla miehellään, olivat vallanneet keskuksen, jossa oli linnoituksen portti. Ο Ζαΐμης με άλλους εξακόσιους πήραν τη δυτική μεριά, και μεγάλη δύναμη από χίλιους διακόσιους άντρες, με τον Γρίβα, τον Μακρή, τον Ραζικότσικα και τον Δελιγιάννη, σκορπίστηκαν στο ανατολικό μέρος όπου ήταν να γίνει το γιουρούσι, ενώ άλλοι έπιαναν τα χαμηλά σπίτια εμπρός, κατά τον κάμπο, και άλλοι, κρυμμένοι στη σκιά, στα πόδια του τοίχου, περίμεναν σιωπηλά. The|Zaimis|with|others|six hundred|took|the|western|side|and|large|force|of|one thousand|two hundred|men|with|the|Grivas|the|Makris|the|Razikotsika|and|the|Deliyannis|scattered|in the|eastern|part|where|was|to|happen|the|attack|while|others|were capturing|the|low|houses|in front|towards|the|plain|and|others|hidden|in the|shadow|at the|feet|of the|wall|waited|silently ||||six hundred||||||||||||||||||Razikotsika|||Deliyanni|scattered||eastern||||||||||||||forward|||plain||||||||||| Zaimis with another six hundred took the western side, and a large force of one thousand two hundred men, with Grivas, Makris, Razikotsika and Deliannis, scattered in the eastern part where the assault was to take place, while others occupied the low houses in front, towards the plain, and others, hidden in the shadow, at the foot of the wall, waited silently. Zaimis ja muut kuusisataa miestä ottivat lännen puolen, ja suuri voima tuhat kaksisataa miestä, Grivas, Makris, Razikotsikas ja Deligiannis, hajaantuivat itäiseen osaan, jossa hyökkäys oli tapahtumassa, kun taas toiset ottivat kiinni matalat talot edessä, laaksossa, ja toiset, piiloutuneina varjoon, seinän juurella, odottivat hiljaa.

Σύννεφα πυκνά σκέπαζαν τον ουρανό. Pilvet|tiheät|peittivät|(artikkeli)|taivaan Thick clouds covered the sky. Paksut pilvet peittivät taivaan. Παντού σκοτάδι. Kaikialla|pimeys everywhere|darkness Everywhere is darkness. Kaikkialla oli pimeää. Από την άλλη μεριά του τοίχου οκτακόσιοι Τούρκοι τοιχοπηδηχτάδες, όλοι άντρες διαλεγμένοι και γεροί, με σχοινιά, μπήκαν σιωπηλά στο χαντάκι που περιτριγύριζε το οχύρωμα και κρύφθηκαν μες στα βούρλα, στο ανατολικό μέρος, όπου τα φρούρια ήταν πιο ευκολοπήδηχτα. From|the|other|side|of||eight hundred|Turks|wall jumpers|all|men|selected|and|strong|with|ropes|entered|silently|in the|ditch|that|surrounded|the|fortification|and|hid|in|in the|reeds|in the|eastern|part|where|the|fortresses|were|more|easily jumped over |||side|||eight hundred||wall-jumpers|||||strong|||entered|silently||||surrounded||fortification||hid|in||bushes||eastern||where||fortresses|||easy to jump On the other side of the wall, eight hundred Turkish wall jumpers, all selected and strong men, quietly entered the ditch that surrounded the fortress and hid among the reeds, in the eastern part, where the fortifications were more easily jumpable. Seinän toisella puolella kahdeksansataa turkkilaista, kaikki valittuja ja vahvoja miehiä, köysillä, hiipivät hiljaa ojaan, joka ympäröi linnoitusta, ja piiloutuivat pajujen sekaan, itäisessä osassa, jossa linnoitukset olivat helpommin ylitettävissä.

Δύο χιλιάδες πεζικό, περπατώντας στα νύχια, σίμωσαν κρυφά, έτοιμοι να τους υποστηρίξουν. Kaksi|tuhat|jalkaväki|kävellen|varpaillaan|varpaat|hiipivät|salaa|valmiina|että|heidät|tukevat |thousands|infantry|||||||||support Two thousand infantry, walking on their toes, crept closer, ready to support them. Kaksi tuhat jalkaväkeä, kävellen varpaillaan, hiipivät salaa, valmiina tukemaan heitä. Πίσω τους, άλλες οχτώ χιλιάδες περίμεναν τη χαραυγή για να ορμήσουν στα οχυρώματα με το πρώτο σύνθημα. Takana|heitä|muut|kahdeksan|tuhat|odottivat|aamun|koitto|jotta|(infinitiivi)|hyökkäisivät|(prepositio)|linnoitukset|(prepositio)|(artikkeli)|ensimmäinen|merkki |||||||dawn|||rush||fortifications|||| Behind them, another eight thousand waited for dawn to storm the fortifications at the first signal. Heidän takanaan, muutama kahdeksan tuhat odotti aamunkoittoa hyökätäkseen linnoituksiin ensimmäisellä merkillä.

Όλη νύχτα, από τα δυο μέρη του τοίχου, Έλληνες και Τούρκοι παραμόνευαν κρυμμένοι, χωρίς να υποψιάζονται ούτε τούτοι ούτ' εκείνοι, πόσο κοντά αγρυπνούσε ο εχθρός. Koko|yö|kahdesta|artikkeli|kahdesta|osasta|artikkeli|seinää|kreikkalaiset|ja|turkkilaiset|väijyivät|piilossa|ilman|partikkeli|epäilivät|ei|nämä|ei|nuo|kuinka|lähellä|valvoi|artikkeli|vihollinen ||||||||||Turks|||||suspected|||||||was keeping watch|| All night, from both sides of the wall, Greeks and Turks lay in ambush, hidden, unaware that neither side suspected how close the enemy was keeping watch. Koko yön, muurin molemmilta puolilta, kreikkalaiset ja turkkilaiset väijyivät piilossa, epäilemättä kumpikaan, kuinka lähellä vihollinen valvoi. Οι εκκλησιές ήταν κλειστές, τα κεράκια σβηστά. Neutri|kirkot|olivat|suljettuja|Neutri|kynttilät|sammutettuja The churches were closed, the candles extinguished. Kirkot olivat suljettuja, kynttilät sammutettu. Απάνω στα οχυρώματα, οι παπάδες ψιθυριστά εγκαρδίωναν κι ευλογούσαν τους άντρες. Yllä|-ssa|linnoitukset|ne|papit|kuiskaten|rohkaisivat|ja|siunasi|heidät|miehet |||||whispering|encouraged|||the|men On the fortifications, the priests whispered encouragement and blessed the men. Väijyksissä papit kuiskaten rohkaisivat ja siunasivat miehiä. Και σιωπηλά τους έδιναν την ευχή τους. Ja|hiljaa|heille|antoivat|heidän|siunaus|heille |silently||they were giving|||them And silently they gave them their blessing. Ja hiljaa he antoivat siunauksensa.

Έξαφνα, στη νυχτερινή σιωπή, όλα μαζί τα σήμαντρα σήμαναν τη λειτουργία. Yhtäkkiä|-ssä|yö|hiljaisuus|kaikki|yhdessä|-t|kellot|soittivat|-n|jumalanpalvelus suddenly|||||||bells||| Suddenly, in the night silence, all the bells rang out for the service. Yhtäkkiä, yön hiljaisuudessa, kaikki kellojen äänet alkoivat soida. Και τότε άρχισε το πανηγύρι. Ja|sitten|alkoi|se|juhla And then the celebration began. Ja silloin juhla alkoi. Από τη μιαν άκρη στην άλλη του τοίχου, και αλαλαγμοί σχίζουν τον αέρα, με τα σπαθιά στα δόντια ορμούν του Ομέρ Βρυώνη οι τοιχοπηδηχτάδες, ρίχνουν τις σκάλες, σκαρφαλώνουν στις επάλξεις, μπήγουν δυο σημαίες. From|the|one|edge|to|other|of|wall|and|shouts|tear|the|air|with|the|swords|in|teeth|rush|of|Omer|Vryoni|the|wall jumpers|throw down|the|ladders|climb|on the|battlements|plant|two|flags |||||||wall||shouts|split|||||swords|||charge|||||||||||battlements||| From one end to the other of the wall, shouts cut through the air, with swords between their teeth the wall jumpers of Omer Vryonis charge, throw down the ladders, climb the ramparts, plant two flags. Seinän yhdestä päästä toiseen, ja huudot repivät ilmaa, Omer Vryonis'in seinähyppääjät hyökkäävät miekat hampaissaan, heittävät tikkaat alas, kiipeävät muureille, iskevät kaksi lippua. Μα τα παλικάρια αγρυπνούσαν. Mutta|ne|pojat|valvoivat But the brave men were vigilant. Mutta nuoret miehet valvoivat.

Σαν τοίχο ζωντανό προβάλλουν τα στήθη τους στο ανθρώπινο κύμα που ανεβαίνει με λύσσα, σιωπηλά, αρπάζουν τους ξαφνιασμένους Τούρκους, τους σηκώνουν από το χώμα, τους γκρεμίζουν στο χαντάκι, τρίζοντας τα δόντια τσακίζουν τις σημαίες, ρίχνονται στους καινούριους που σκαρφαλώνουν, τους γκρεμίζουν και αυτούς τα σπαθιά σφυρίζουν θερίζοντας κεφάλια, βροντούν τα τουφέκια σκορπώντας όλεθρο και τρόμο, τα πόδια γλιστρούν στο γλιτσιασμένο από το αίμα χώμα. kuin|seinä|elävä|työntävät esiin|niiden|rinnat|heidän|ihmisen||aalto|joka|nousee|kanssa|raivo|hiljaa|tarttuvat|heidät|yllättyneet|turkkilaiset|heidät|nostavat|maasta|se|maa|heidät|heittävät|sisään|ojaan|narskuttaen|niiden|hampaat|murskaavat|niiden|liput|heittäytyvät|sisään|uudet|jotka|kiipeävät|heidät|heittävät|ja|heidät|niiden|miekat|viheltävät|niittäen|päitä|jyrisevät|niiden|kivärit|levittäen|tuhoa|ja|pelkoa|niiden|jalat|liukuvat|sisään|liukastuneeseen|verestä|se|veri|maa |wall|alive|protrude||||||||||||they seize||surprised|||they lift|||||they throw|||grinding||teeth|they break||flags|||new||||they throw||||swords|they whistle|harvesting|heads|thunder||rifles|scattering|destruction|||||||surprised||||ground Like a living wall, they project their chests into the human wave that rises with fury; silently, they seize the astonished Turks, lift them from the ground, throw them into the ditch, grinding their teeth they crush the flags, they throw themselves at the newcomers who are climbing, they knock them down too, the swords whistle harvesting heads, the rifles roar spreading devastation and terror, legs slip on the blood-soaked ground. Kuin elävä seinä heidän rinnat nousevat ihmisaallon ylle, joka nousee raivolla, hiljaa, he tarttuvat yllätettyihin turkkilaisiin, nostavat heidät maasta, heittävät heidät ojaan, hampaansa narskuen he murskaavat liput, he hyppäävät uusien kimppuun, he heittävät myös nämä alas, miekat viuhuvat niittäen päitä, kiväärit jyrisevät levittäen tuhoa ja pelkoa, jalat liukuvat verisestä maasta.

Τρεις ώρες βαστά το πανδαιμόνιο. Kolme|tuntia|kestää|se|hälinä The pandemonium lasts three hours. Kolme tuntia kestää tämä kaaos. Κουρασμένοι, πατώντας στα πτώματα, αποτραβιούνται οι Τούρκοι. Väsyneinä|astuen|päälle|ruumiit|vetäytyvät|ne|turkkilaiset |stepping|||withdraw|| Tired, stepping on the corpses, the Turks retreat. Väsyneinä, ruumiiden päällä astuen, turkkilaiset vetäytyvät. Δεκατισμένοι, νικημένοι, αποθαρρυμένοι, υποχωρούν και φεύγουν. kymmenen kertaa vähennetyt|voitettu|lannistuneet|vetäytyvät|ja|lähtevät decimated|defeated|discouraged|they retreat|| Decimated, defeated, discouraged, they retreat and leave. Kymmenen kertaa vähentyneinä, voitetuina, masentuneina, he perääntyvät ja lähtevät. Πηδούν από τους τοίχους οι δικοί μας, τους παίρνουν κατά πόδι και τους σκορπούν αλαλιασμένους στον κάμπο. Hyppäävät|yli|meidän|muurit|ne|omat|me|heidät|ottavat|alas|jalka|ja|heidät|hajaantuvat|hämmentyneinä|kentälle|pelto ||||||||||||||dazed|| Our people leap from the walls, they take them by surprise and scatter them dazed in the fields. Meidän omamme hyppäävät muureilta, ottavat heidät kiinni ja hajaantuvat pelokkaina niitylle. Δώδεκα σημαίες κείτονται στη λάσπη, πεντακόσιοι πεθαμένοι φράζουν το χαντάκι. Kaksitoista|lippuja|makaavat|ssä|mudassa|viisisataa|kuolleet|tukkevat|sen|ojan |||||||block the|| Twelve flags lie in the mud, five hundred dead block the ditch. Kaksitoista lippua makaa mudassa, viisisataa kuollutta tukkii ojaa. Μετριούνται οι δικοί μας, λείπουν έξι παλικάρια. Heidän||omat|meille|puuttuu|kuusi|nuorukaiset They are counted|||||| Our own are counted, six young men are missing. Meidän omamme lasketaan, kuusi nuorukaista puuttuu. Η λειτουργία είχε γίνει, αλλά με μπαρούτι και με αίμα. The|function|had|become|but|with|gunpowder|and|with|blood |operation|||||||| The service had been performed, but with gunpowder and blood. Toimitus oli tapahtunut, mutta ruutia ja verta käyttäen.

Τ' ακούν οι οπλαρχηγοί απάνω στα βουνά και κλείνουν το Μακρυνόρος. se|kuulevat|ne|sotapäälliköt|ylhäällä|vuorilla||ja|sulkevat|sen|Makrynoros |||chieftains|||||||Makrinoros The leaders of the armed forces hear it up in the mountains and close the Makrinoros. Asejohtajat kuulevat sen vuorilla ja sulkevat Makrynoron. Τ' ακούν και οι Τούρκοι, πως Μαυρομιχάλης και Τσόγκας έπεσαν στην Κατοχή και χάλασαν τους δικούς τους, και τρόμος τους πιάνει. niitä|kuulevat|ja|(monikon artikkeli)|turkkilaiset|että|Mavromichalis|ja|Tsongas|kaatuivat|(prepositio)|miehitys|ja|tuhosivat|(omistuspronomini)|omat|(omistuspronomini)|ja|pelko|(omistuspronomini)|valtaa ||||||Mavromichalis||Tsongas|fell||Occupation||||||||| The Turks also hear that Mavromichalis and Tsokas fell during the Occupation and their own people were devastated, and a terror seizes them. Myös turkkilaiset kuulevat, että Mavromichalis ja Tsongas kaatuivat miehityksessä ja tuhosivat omansa, ja pelko valtaa heidät. Σαν από μαύρο σύννεφο βροντοκυλά το άκουσμα πως Καραϊσκάκης και Οδυσσέας τραβούν για το Μεσολόγγι, και πανικός τους ταράζει. Kun|musta|pilvi|ukkonen|jyrisee|se|uutinen|että|Karaiskakis|ja|Odysseas|vetävät|kohti|se|Mesolongi|ja|paniikki|heidät|häiritsee |||cloud|thunder rolls||||||Odysseus|||||||| Like a thunder rolling from a dark cloud, the news that Karaiskakis and Odysseas are heading for Messolonghi spreads, and panic disturbs them. Kuin mustasta pilvestä jyrisee uutinen, että Karaiskakis ja Odysseus suuntaavat kohti Messolongia, ja paniikki valtaa heidät.

Παραμονή Αη-Βασίλη, νύχτα, σηκώνουν οι πασάδες το στρατό, και με τέτοια βία φεύγουν που όλα τους τα κανόνια, πολεμοφόδια, τροφές, και έπιπλα ακόμη των πασάδων, μένουν στα χέρια των Ελλήνων, που το άλλο πρωί, ξαφνικά, βλέπουν τον κάμπο έρημο από εχθρούς. Jouluaatto|||yö|nostavat|(monikon artikkeli)|pasat|(artikkeli)|armeija|ja|(prepositio)|sellaista|väkivalta|pakenevat|että|kaikki|(omistuspronomini)|(monikon artikkeli)|tykit|sotatarvikkeet|ruoka|ja|huonekalut|vielä|(omistuspronomini)|pasojen|jäävät|(prepositio)|kädet|(omistuspronomini)|kreikkalaiset|jotka|(artikkeli)|toinen|aamu|äkkiä|näkevät|(artikkeli)|tasanko|autio|(prepositio)|viholliset Eve|||night|lift||pashas||army|||such||they leave|||||cannons|war supplies|provisions|||even||of the pashas|||||||||||||plain||| On the eve of St. Basil, at night, the Pashas gather the army, and with such violence they leave that all their cannons, war supplies, food, and even the furniture of the Pashas, remain in the hands of the Greeks, who the next morning suddenly see the plain deserted of enemies. Pyhän Vasilin aattona, yöllä, pasat nostavat armeijan, ja niin voimakkaasti he pakenevat, että kaikki heidän kanuunsa, sotatarvikkeensa, ruoat ja jopa pasojen huonekalut jäävät kreikkalaisten käsiin, jotka seuraavana aamuna, yllättäen, näkevät laakson tyhjänä vihollisista. Έτσι γιόρτασε το Μεσολόγγι τα Χριστούγεννα του 1822. Näin|juhli|se|Messolonghi|ne|Joulua|vuonna so|celebrated||||| Thus, Messolonghi celebrated Christmas in 1822. Näin Messolongi juhli joulua vuonna 1822.

Κάπου στην Κλεισούρα μέσα, όπου περνά ο δρόμος που από το Μεσολόγγι πηγαίνει στο Βραχώρι, άσπριζε ένα ερημοκλήσι, η Παναγία η Ελεούσα. Jossain|-ssa|Kleisoura|sisällä|missä|kulkee|se|tie|joka|jostain|se|Missolonghi|menee|-lle|Vrachoi|valkeni|yksi|autiokirkko|se|Neitsyt Maria|se|Elean somewhere||Kleisoura|||||||||||||||deserted church||||of Mercy Somewhere in Kleisoura, where the road from Messolonghi leads to Vrachoi, a deserted little church, the Virgin Mary of Eleousa, shone white. Jossain Klesourassa, missä tie Messolongista vie Brachoiriin, valkenee eristyksissä oleva kappeli, Neitsyt Maria Elean. Ο διαβάτης, που κουρασμένος στέκουνταν να ανασάνει ή έμπαινε στο εκκλησάκι ν' ανάψει ένα κεράκι, ήξερε πως θα βρει ένα ποτήρι κρύο νερό να σβήσει τη δίψα του, ή μια φωτιά να στεγνώσει τα ρούχα του, αν τον είχε πιάσει μπόρα στο δρόμο. The|traveler|who|tired|stood|to|breathe|or|entered|into|chapel|to|light|a|candle|knew|that|would|find|a|glass|cold|water|to|quench|his|thirst|his|or|a|fire|to|dry|his|clothes|his|if|him|had|caught|rain|on the|road |||tired|||||||chapel|||||knew|||||||||||thirst||||fire||||||||||rain|| The traveler, who stood to rest or entered the little church to light a candle, knew he would find a glass of cold water to quench his thirst or a fire to dry his clothes if a shower had caught him on the road. Matkustaja, joka väsyneenä seisoi hengittämässä tai astui pieneen kirkkoon sytyttämään kynttilän, tiesi, että hän löytäisi lasillisen kylmää vettä sammuttamaan janonsa tai tulen kuivattamaan vaatteensa, jos hänet olisi yllättänyt sade matkalla.

Φτωχό ήταν το ερημοκλήσι, φτωχό και το κελί του μοναχού που το φύλαγε, γιατί φτωχοί ήταν και οι Χριστιανοί που του είχαν δώσει από το στέρημά τους για να τα χτίσει. Köyhä|oli|se|autiokirkko|köyhä|ja|se|solu|hänen|munkki|joka|sen|vartioi|koska|köyhiä|olivat|ja|ne|kristityt|jotka|hänelle|olivat|antaneet|osan|se|varallisuus|heiltä|jotta|että|ne|rakentaisi ||||poor|||||||||||||||||||||means||||| The hermitage was poor, and the monk's cell that guarded it was poor too, because the Christians who had given from their poverty to build it were poor as well. Köyhä oli autio kappeli, köyhä myös munkin cella, joka sitä vartioi, sillä köyhiä olivat myös kristityt, jotka olivat antaneet omastaan sen rakentamiseksi. Μα φεύγοντας, ο διαβάτης μελετούσε τη φιλοξενία του ερημίτη, και απορούσε με τη θλιμμένη του ηρεμία και τη σαν απόμακρη φωνή του. Mutta|lähteissään|(mies)|matkustaja|tutki|(artikkeli)|vieraanvaraisuus|(omistuspronomini)|erakko|ja|ihmetteli|(prepositio)|(artikkeli)|surullinen|(omistuspronomini)|rauhallisuus|ja|(artikkeli)|kuin|etäinen|ääni|(omistuspronomini) But as he was leaving, the traveler contemplated the hospitality of the hermit and marveled at his sad tranquility and his voice that seemed distant. Mutta lähtiessään matkustaja mietti erakkojen vieraanvaraisuutta ja ihmetteli hänen surullista rauhallisuuttaan ja etäistä ääntään.

Χρόνια πολλά κάθουνταν εκεί μέσα ο μοναχός, μα κανένας δεν τον γνώριζε, γιατί δεν ήταν από τον τόπο. paljon|onnea|istui|siellä|sisällä|se|munkki|mutta|kukaan|ei|häntä|tuntenut|koska|ei|ollut|kotoisin|sen|paikan ||||||monk||||||||||| For many years the monk had been sitting there inside, but no one knew him because he was not from the place. Monia vuosia munkki oli istunut siellä, mutta kukaan ei tuntenut häntä, sillä hän ei ollut kotoisin paikkakunnalta. Ούτε τον άκουσε ποτέ κανείς να πει από πού ήταν και ποιες φουρτούνες τον είχαν ρίξει εκεί. Ei|häntä|kuullut|koskaan|kukaan|että|sanoa|mistä|missä|oli|ja|mitkä|myrskyt|hänet|olivat|heittäneet|sinne Nor did anyone ever hear him say where he was from and what storms had driven him there. Eikä kukaan koskaan kuullut hänen sanovan, mistä hän oli kotoisin ja mitkä myrskyt olivat heittäneet hänet sinne. Λόγια πολλά δεν ήξερε ο ερημίτης τα είχε ξεμάθει στη μοναξιά του. Sanat|paljon|ei|tiennyt|se|erakko|ne|oli|unohtanut|-ssa|yksinäisyys|hänen The hermit did not know many words; he had unlearned them in his solitude. Paljon sanoja erakkolla ei ollut, hän oli unohtanut ne yksinäisyydessään.

Σκυφτός πάντα και σιωπηλός, κάθουνταν ώρες στην πόρτα του κελιού του, αφηρημένος σε βαθιά θλιμμένη συλλογή, ή βυθισμένος στην ατέλειωτη προσευχή του. Kumara|aina|ja|hiljainen|istuivat|tunteja|ovella|ovi|hänen|sellins|hänen|hajamielinen|syvään|syvään|surulliseen|mietiskelyyn|tai|uppoutunut|syvään|loputtomaan|rukoukseen|hänen |||silent||||||||||||||immersed|||prayer| Always stooped and silent, he would sit for hours at the door of his cell, lost in deep, sad contemplation, or immersed in his endless prayer. Aina kumarassa ja hiljaa, hän istui tuntikausia sellinsä ovella, syventyneenä syvään surulliseen mietiskelyyn tai uppoutuneena loputtomaan rukoukseensa.

Μόνος και αποτραβηγμένος ζούσε εκεί μέσα, απείραχτος και άγνωστος, μνημονεύοντας την πεθαμένη του αγάπη και τα σφαγμένα του αγγελούδια. Yksin|ja|eristyksissä|eli|siellä|sisällä|koskematon|ja|tuntematon|muistaen|sen|kuolleen|hänen|rakkaus|ja|ne|surmatut|hänen|enkelinsä ||||||untouched|||remembering|||||||slaughtered|| Alone and withdrawn, he lived there, untouched and unknown, reminiscing about his dead love and his slaughtered little angels. Yksin ja eristyksissä hän eli siellä, koskemattomana ja tuntemattomana, muistaen kuollutta rakkauttaan ja teurastettuja pikkulapsiaan. Δάκρυα ποτέ δεν είδε κανείς στα μάτια του, τα είχε χύσει όλα σαν έμαθε την εκδίκηση του αφέντη του, που με το αίμα της καρδιάς του δούλου του, είχε πληρώσει την απελευθέρωση του Μεσολογγίου. kyyneliä|koskaan|ei|nähnyt|kukaan|hänen|silmät|hänestä|ne|oli|vuodattanut|kaikki|kun|oppi|sen|koston|hänen|herransa|hänestä|joka|kanssa|sen|veri|hänen|sydämen|hänestä|orjan|hänestä|oli|maksanut|sen|vapautuksen|hänen|Mesologgin |||||||||||||||||master|||||||of the heart|||||||||of Missolonghi No one ever saw tears in his eyes; he had shed them all when he learned of his master's revenge, who had paid with the blood of his heart for the liberation of Mesolonghi. Kyyneleitä ei ollut kukaan nähnyt hänen silmissään, hän oli vuodattanut ne kaikki, kun sai tietää isäntänsä koston, joka hänen orjansa sydämen verellä oli maksanut Mesologgin vapautuksen.

Ήταν ο Γιάννης Γούναρης… Oli|(määrittävä artikkeli)|Giannis|Gounaris ||John|Gounaris He was Giannis Gounaris... Hän oli Giannis Gounaris…

SENT_CWT:AFkKFwvL=10.55 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=6.16 fi:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=248 err=0.00%) translation(all=198 err=0.00%) cwt(all=3268 err=0.58%)