Η Μάχη των Πλαταιών |||Plataea Die Schlacht von Plataea The Battle of Plataea La batalla de Platea La bataille de Platée

Το 480 π.Χ, έλαβε χώρα η ναυμαχία της Σαλαμίνας, την οποία από ελληνικής πλευράς σχεδίασε ο Θεμιστοκλής, |||took place|place|||||||||||| In 480 BC, the naval battle of Salamis took place, which was designed by Themistocles from the Greek side,

και την παρακολούθησε και ο Ξέρξης, ο βασιλιάς της Περσικής Αυτοκρατορίας, από το όρος Αιγάλεω. and was watched by Xerxes, the king of the Persian Empire, from Mount Egaleo.

Το αποτέλεσμα ήταν μια μεγαλειώδης νίκη των Ελλήνων, παρά τις ασύγκριτα υπέρτερες δυνάμεις των Περσών. The result was a great victory of the Greeks, despite the incomparably superior forces of the Persians.

Η συντριπτική ήττα του περσικού Στόλου ανάγκασε τον Ξέρξη να φύγει στην Ασία, The overwhelming defeat of the Persian Fleet forced Xerxes to flee to Asia,

αφήνοντας όμως στην Ελλάδα το Μαρδόνιο με ισχυρό στρατό, για τη συνέχιση του πολέμου. but left Mardonius in Greece with a strong army, to continue the war.

Καλώς ήρθατε στο κανάλι Alpha Ωmega. Welcome to Alpha Omega.

Σε αυτό το βίντεο θα σας παρουσιάσουμε τη μάχη των Πλαταιών, η έκβαση της οποίας σε συνδυασμό με τη ναυμαχία της Μυκάλης In this video we will present you the battle of Plataea, the outcome of which in combination with the naval battle of Mycale

έβαλε τέλος στις βλέψεις των Περσών για κατάκτηση της Ελλάδας. put an end to the Persians' aspirations for the conquest of Greece.

Εάν επισκέπτεσθε για πρώτη φορά το κανάλι μας μην ξεχάσετε να κάνετε εγγραφή If you visit our channel for the first time do not forget to Subscribe,

και να πατήσετε το εικονίδιο με το κουδούνι για να ειδοποιήστε κάθε φορά που ανεβάζουμε νέο βίντεο. and click on the bell icon to get notified every time we upload a new video.

Τι λέτε, πάμε να ξεκινήσουμε; Shall we begin?

Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας είχε ως αποτέλεσμα την ανεξαρτητοποίηση σε μεγάλο βαθμό The Battle of Salamis resulted in a large degree of independence

των επιχειρήσεων στην ξηρά από τις πολεμικές ενέργειες στη θάλασσα. of land operations from naval operations.

Το περσικό Ναυτικό παύει να έχει την οποιαδήποτε συμμετοχή στις επιχειρήσεις της κυρίως Ελλάδας. The Persian Navy ceases to have any participation in the operations of mainly Greece.

Δεν προσφέρει πλέον υποστήριξη στον Μαρδόνιο και τις χερσαίες δυνάμεις του Es bietet Mardonius und seinen Bodentruppen keine Unterstützung mehr It no longer offers support to Mardonius and his ground forces

που διαχειμάζουν στη Θεσσαλία και δεν χρησιμοποιείται για τον ανεφοδιασμό του στρατού. Überwinterung in Thessalien und nicht zur Versorgung der Armee verwendet. which are stationed in Thessaly and is no longer used to supply the army.

Η συνέχεια του πολέμου και η τελική έκβασή του λοιπόν έμελλαν να κριθούν στην ξηρά. The continuation of the war and its final outcome were to be judged on land.

Ο Μαρδόνιος, γαμπρός και ξάδελφος του Μεγάλου Βασιλιά Ξέρξη, ο καλύτερος στρατηγός των Περσών Mardonius, son-in-law and cousin of the Great King Xerxes, the best general of the Persians

και ο πιο ένθερμος εισηγητής της επίθεσης στην Ελλάδα, είχε παραμείνει με πολύ ισχυρές δυνάμεις στη Θεσσαλία. and the most ardent proponent of the attack in Greece, had remained with very strong forces in Thessaly.

Αυτός θα επιχειρήσει να υποτάξει τους Έλληνες τόσο με τη διπλωματία όσο και με τα όπλα. He will try to subdue the Greeks with both diplomacy and weapons.

Πράγματι, πριν προβεί σε στρατιωτική δράση, ο Μαρδόνιος προσπάθησε να διχάσει τους Έλληνες. Indeed, before taking military action, Mardonius tried to lure the Greeks.

Έστειλε, λοιπόν, στους Αθηναίους το σύμμαχο και υποτελή των Περσών Αλέξανδρο Α', βασιλιά της Μακεδονίας, So he sent to the Athenians the ally and vassal of the Persians, Alexander I, king of Macedonia,

για να μεταφέρει δελεαστικές προτάσεις προκειμένου αυτοί να συνθηκολογήσουν. to convey tempting proposals for them to capitulate.

Παρά τις ανησυχίες των Σπαρτιατών, οι Αθηναίοι αρνήθηκαν κατηγορηματικά κάθε διαπραγμάτευση, ως άξιοι νικητές στη Σαλαμίνα. Despite the concerns of the Spartans, the Athenians categorically rejected any negotiation, as worthy winners in Salamis.

Την ίδια περίοδο, γίνονται αλλαγές στην ελληνική στρατιωτική ηγεσία. At the same time, changes are taking place in the Greek military leadership.

Μετά το θάνατο του Κλεόμβροτου, ο οποίος είχε αναλάβει μετά το θάνατο του αδελφού του βασιλιά Λεωνίδα Nach dem Tod von Cleombrotus, der nach dem Tod seines Bruders König Leonidas übernommen hatte After the death of Cleombrotus, who had taken over the custody of Pleistarchus 'minor nephew

την κηδεμονία του ανήλικου ανιψιού του Πλείσταρχου, αρχιστράτηγος αναλαμβάνει ο γιος του Κλεόμβροτου Παυσανίας. Das Sorgerecht für Pleistarchus 'minderjährige Nichte übernimmt der Sohn von Cleombrotus Pausanias. after the death of his brother King Leonidas , Cleombrotus' son Pausanias took over as general.

Τον Ευρυβιάδη στην ηγεσία του στόλου διαδέχεται ο δεύτερος βασιλιάς της Σπάρτης Λεωτυχίδης. Evryviades is succeeded in the leadership of the fleet by the second king of Sparta, Leotychides.

Οι Αθηναίοι πάλι επιλέγουν ως επικεφαλής του στόλου τον Ξάνθιππο, τον πατέρα του Περικλή, The Athenians again choose Xanthippus, the father of Pericles,

και τον Αριστείδη ως επικεφαλής του στρατού. and Aristides as the commander of the army.

Μετά τη διπλωματική αποτυχία του, ο Μαρδόνιος αποφάσισε πλέον την απευθείας στρατιωτική αναμέτρηση. After his diplomatic failure, Mardonius decided on a direct military confrontation.

Από τις βάσεις του στη Θεσσαλία προωθεί τη δυνάμεις του στη φιλικά διακείμενη προς αυτόν, Von seinen Stützpunkten in Thessalien aus befördert er seine Streitkräfte zum freundlichen, From its bases in Thessaly, it advanced its forces to the friendly area adjacent

παρά τη Ναυμαχία στη Σαλαμίνα, Βοιωτία στο τέλος της άνοιξης του 479 π.Χ. to it, despite the Battle of Salamis, Boeotia at the end of the spring of 479 BC.

Εκεί συμπλήρωσε τις προετοιμασίες του ανεφοδιασμού και της στρατοπέδευσης There he completed the preparations for the supply and camping,

πιθανώς οργανώνοντας μια γραμμή υποχώρησης, ενώ οι προφυλακές του καταλαμβάνουν την Αττική χωρίς μάχη. probably organizing a retreat line, while his guards occupied Attica without a fight.

Για δεύτερη φορά η επικράτεια των Αθηναίων βρίσκεται υπό περσική κατοχή. For the second time the territory of the Athenians is under Persian occupation.

Εν όψει της κρισιμότητας της κατάστασης, οι Αθηναίοι ήταν εύλογο να επιθυμούν άμεση πολεμική δράση. In view of the criticality of the situation, the Athenians were reasonable in wanting immediate military action.

Αντίθετα, οι Πελοποννήσιοι, με επικεφαλής τη Σπάρτη, συνέχιζαν να είναι επιφυλακτικοί. On the contrary, the Peloponnesians, led by Sparta, continued to be cautious.

Από την άλλη, η Σπάρτη αντιλαμβανόταν ότι χωρίς την Αθήνα η πανελλήνια συμμαχία ήταν ανίσχυρη μπροστά στους Πέρσες στη θάλασσα. On the other hand, Sparta realized that without Athens the pan-Hellenic alliance was powerless in the face of the Persians at sea.

Επίσης, και η Αθήνα αντιλαμβανόταν ότι χωρίς τη Σπάρτη ήταν το ίδιο ανίσχυρη στην ξηρά. Athens also realized that without Sparta it was just as powerless on land.

Οι σύμμαχοι εκτός Πελοποννήσου άρχισαν να γίνονται ιδιαίτερα πιεστικοί. The allies outside the Peloponnese began to become particularly pressing.

Απεσταλμένοι από την Αθήνα, τα Μέγαρα και τις Πλαταιές έφτασαν στη Σπάρτη Envoys from Athens, Megara and Plataea arrived in Sparta

απαιτώντας άμεση εκστρατεία για την απελευθέρωση της Αττικής. demanding an immediate campaign for the liberation of Attica.

Διαφορετικά θα αποδέχονταν τις περσικές προτάσεις. Otherwise they would accept the Persian proposals.

Οι Σπαρτιάτες, με πρόφαση τη γιορτή των Υακινθίων, ανέβαλαν την απάντησή τους για δέκα μέρες. The Spartans, under the pretext of the feast of the Hyacinths, postponed their response for ten days.

Ο Ηρόδοτος θεωρεί ότι στη Σπάρτη υπήρχε μια αίσθηση ότι με την οχύρωση του Ισθμού Herodotus believes that in Sparta there was a feeling that with the fortification of the Isthmus

η Πελοπόννησος ήταν ασφαλής και δεν χρειαζόταν τους Αθηναίους. the Peloponnese was safe and did not need the Athenians.

Ωστόσο, τους επανέφερε στην πραγματικότητα ο Χίλεος από την Τεγέα, However, Chileos from Tegea brought them back to reality,

τονίζοντάς τους ακριβώς τους κινδύνους που θα διέτρεχαν η Σπάρτη και η Πελοπόννησος emphasizing exactly the dangers that Sparta and the Peloponnese would face

αν η Αθήνα δεχόταν τις περσικές προτάσεις. if Athens accepted the Persian proposals.

Ο κύβος είχε ριφθεί. The decision had been made.

Ο αρχιστράτηγος Παυσανίας έλαβε εντολή να περάσει τον Ισθμό και να διώξει τους Πέρσες από την Κεντρική Ελλάδα. General Pausanias was ordered to cross the Isthmus and expel the Persians from Central Greece.

Κατά τον Ηρόδοτο, οι Έλληνες είχαν 38.700 βαριά οπλισμένους οπλίτες και 69.500 άνδρες με ελαφρύτερο οπλισμό. According to Herodotus, the Greeks had 38,700 heavily armed hoplites and 69,500 men with lighter weapons.

Από τους τελευταίους οι μισοί ήταν είλωτες (επτά για κάθε Σπαρτιάτη) και οι άλλοι προέρχονταν από την υπόλοιπη Ελλάδα. ||||||helots|||||||||||| Of the latter, half were helots (seven for each Spartan) and the others came from the rest of Greece.

Επίσης αναφέρει ότι στη μάχη συμμετείχαν και 1.800 Θεσπιείς, He also mentions that 1,800 Thespians took part in the battle,

οπότε οι Έλληνες ανέρχονταν στους 110.000 άνδρες. so the Greeks numbered 110,000 men.

Οι Πέρσες, σύμφωνα πάντα με τον Ηρόδοτο, είχαν στη διάθεση τους 300.000 άνδρες πεζικό συν 50.000 μηδίσαντες Έλληνες. The Persians, according to Herodotus, had at their disposal 300,000 infantry men plus 50,000 Greek allies.

Ο Ασωπός ποταμός διασχίζει τη βοιωτική πεδιάδα από τα δυτικά προς τα ανατολικά, σχεδόν παράλληλα με τον Κιθαιρώνα. The Asopos river crosses the Boeotian plain from west to east, almost parallel to mount Kithairon.

Τη χωρίζει σε δύο τμήματα, το νότιο που περιλαμβάνει τη ζώνη ως τον Κιθαιρώνα, η οποία διακόπτεται από λόφους και χαράδρες, It divides it into two parts, the south which includes the zone up to Kithairon, which is interrupted by hills and ravines,

κάτι που την καθιστά ακατάλληλη για την αποτελεσματική ανάπτυξη Ιππικού, και το βόρειο, which makes it unsuitable for the effective development of Cavalry, and the north,

το οποίο εκτείνεται μέχρι τη Θήβα και αποτελεί εκτεταμένη πεδιάδα, στην οποία το Ιππικό είναι σε θέση να δράσει αποτελεσματικά. which extends to Thebes and is an extensive plain. in which the Cavalry is able to act effectively.

Αντικειμενικός σκοπός του Μαρδόνιου, ήταν να δοθεί η μάχη σε αυτή την πεδιάδα. ||||||||||||plain Mardonius' objective was to give battle to this plain.

Όταν οι Έλληνες κατέλαβαν τις αρχικές θέσεις τους, ο περσικός στρατός βρισκόταν βόρεια του Ασωπού. When the Greeks took their initial positions, the Persian army was north of Asopos.

Το σύνολο των ελιγμών ασφαλώς θα είχε τον αντίθετο από τους Πέρσες αντικειμενικό σκοπό. All the maneuvers would certainly have the opposite objective from the Persians.

Να αναγκάσει, δηλαδή, τον Μαρδόνιο να επιτεθεί στο χώρο νότια του Ασωπού That is, to force Mardonius to attack the area south of Asopos

και ιδιαίτερα στο ορεινό έδαφος των υπωρειών του Κιθαιρώνα, έδαφος ακατάλληλο δηλαδή για το περσικό Ιππικό. and especially on the mountainous terrain of the foothills of Kithairon, a terrain unsuitable for the Persian Cavalry.

Και, όπως έδειξε η εξέλιξη της μάχης, ο Παυσανίας πέτυχε αυτό τον αντικειμενικό σκοπό, And, as the course of the battle showed, Pausanias achieved this objective,

κερδίζοντας επάξια την κατοπινή του φήμη ως ικανού στρατηγού. deservingly gaining his subsequent reputation as a capable general.

Όταν οι Έλληνες πέρασαν τον Κιθαιρώνα, οι Πέρσες είχαν ήδη οργανώσει τις θέσεις τους. When the Greeks crossed Kithairon, the Persians had already organized their positions.

Ο Μαρδόνιος είχε τοποθετήσει προφυλακές σε μια γραμμή που εκτεινόταν βόρεια από τις Ερυθρές και τις Πλαταιές. Mardonius had placed guards on a line extending north from Erythres and Plataea.

Το κύριο σώμα του στρατού του ήταν στρατοπεδευμένο στη βόρεια όχθη του Ασωπού, σε απόσταση οκτώ χιλιομέτρων από τη Θήβα. The main body of his army was encamped on the north bank of Asopos, at a distance of eight kilometers from Thebes.

Πίσω από αυτό το μέτωπο ο Μαρδόνιος κατασκεύασε ένα περιχαρακωμένο στρατόπεδο μήκους δέκα σταδίων (2 χιλιόμετρα περίπου), |||||||||enclosed|||||| Behind this front, Mardonius built an encircled ten-stadiums (about 2 km) enclosed camp,

πιθανόν σε σχήμα τετραγώνου, με ξύλινα τείχη και πύργους. probably in the shape of a square, with wooden walls and towers.

Ένα πιθανό κίνητρο για την κατασκευή του στρατοπέδου ήταν για καταφύγει εκεί ο περσικός στρατός σε περίπτωση ήττας, One possible motivation for the construction of the camp was for the Persian army to take refuge there in case of defeat,

κάτι που όντως έγινε μετά το τέλος της μάχης. something that did happen after the end of the battle.

Οι Έλληνες στρατοπέδευσαν νότια του Ασωπού, καταλαμβάνοντας τις κατώτερες υπώρειες του Κιθαιρώνα. ||||||occupying|||foothills|| The Greeks encamped south of Asopos, occupying the lower foothills of Kithairon.

Στη δεξιά πτέρυγα τοποθετήθηκαν οι Σπαρτιάτες, στο κέντρο οι υπόλοιποι Έλληνες, The Spartans were placed in the right wing, the rest of the Greeks in the center,

ενώ στην αριστερή πτέρυγα τοποθετήθηκαν οι Αθηναίοι. while the Athenians were placed in the left wing.

Πίσω από τις θέσεις του ελληνικού στρατού βρισκόταν το πέρασμα των Δρυός Κεφαλών, από το οποίο και ανεφοδιαζόταν. |||||||||passage||||||||was being supplied Behind the positions of the Greek army was the passage of the Drios Kefalon, from which it was supplied.

Επειδή οι Έλληνες δεν κινήθηκαν προς την πεδιάδα, ο Μαρδόνιος έστειλε εναντίον τους όλο το Ιππικό του υπό την αρχηγία του Μασιστίου. Because the Greeks did not move towards the plain, Mardonius sent against them all his Cavalry under the command of Masistios.

Το περσικό Ιππικό δεν εφάρμοσε τη συνηθισμένη του τακτική παρενόχλησης, |||||||||harassment The Persian Cavalry did not use its usual tactics of harassment,

αλλά εξαπέλυσε επίθεση κατά μέτωπον εναντίον των Ελλήνων οπλιτών. |launched|attack||front|||| but launched a frontal attack against the Greek hoplites.

Πιθανώς, να ήταν η πρώτη αυτή επίθεση του Ιππικού μια απόπειρα εξακρίβωσης Probably, this was the first attack of the Cavalry, an attempt to verify

των δυνατοτήτων του εναντίον της οπλιτικής φάλαγγας στο συγκεκριμένο έδαφος. its capabilities against the hoplite phalanx in the specific territory.

Ίσως πάλι ο Μαρδόνιος σκόπευε να παρασύρει τους Έλληνες σε έδαφος πιο κατάλληλο για τον περσικό στρατό. Perhaps Mardonius again intended to drag the Greeks to land more suitable for the Persian army.

Στη συμπλοκή που ακολούθησε, οι Αθηναίοι πέτυχαν να φονεύσουν τον αρχηγό του περσικού Ιππικού Μασίστιο. In the ensuing skirmish, the Athenians succeeded in killing the leader of the Persian cavalry, Masistios.

Ο Μαρδόνιος αντιλήφθηκε ότι δεν μπορούσε να επιτεθεί με Ιππικό στο σημείο αυτό, οπότε το απέσυρε βόρεια του Ασωπού Mardonius realized that he could not attack with a cavalry at this point, so he withdrew it north of Asopos

και άφησε την πρωτοβουλία των κινήσεων στον Παυσανία, ευελπιστώντας ότι οι Έλληνες θα προήλαυναν στην πεδιάδα πέρα από τον Ασωπό. |||||||||||||would advance|||||| and left the initiative of the movements to Pausanias, hoping that the Greeks would advance in the plain beyond Asopos.

Μετά την πρώτη αυτή επιτυχία, ο Παυσανίας αποφάσισε να προχωρήσει και να φέρει την παράταξη του στρατού του πιο κοντά στις Πλαταιές. After this first success, Pausanias decided to go ahead and bring his army closer to Plataea.

Υπάρχει μια σειρά πιθανών λόγων που τον οδήγησαν σε αυτή την ενέργεια. There are a number of possible reasons that led him to this action.

Ασφαλώς η πρώτη επιτυχία εναντίον του περσικού Ιππικού ήταν ενθαρρυντική |||||||||encouraging Certainly the first success against the Persian Cavalry was encouraging

και τον έκανε να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση το ενδεχόμενο μάχης σε πεδινό έδαφος. ||||||||||||plain| and made him face with more confidence the possibility of a battle on flat ground.

Παράλληλα, αν μετακινείτο σε λιγότερο ορεινό έδαφος, θα παρέσυρε τους Πέρσες σε μάχη. At the same time, if he moved to less mountainous terrain, he would drag the Persians into battle.

Τέλος, υπάρχει η πιθανότητα η έλλειψη νερού να τον ανάγκασε να μετακινηθεί σε άλλη θέση. |||probability||||||||||| Finally, there is the possibility that the lack of water forced him to move to another location.

Ο ελληνικός στρατός προχώρησε προς τα δυτικά κατά μήκος των υπωρειών του Κιθαιρώνα, The Greek army advanced west along the foothills of Kithairon,

και τέλος στρατοπέδευσε στην πηγή Γαργαφία και στο ιερό του ήρωα Ανδροκράτη |||||Gargafía|||||| and finally encamped at the spring of Gargafia and at the sanctuary of the hero Andocrates

που απείχαν έξι στάδια (περίπου δηλαδή ένα χιλιόμετρο) από τις Πλαταιές, σε έδαφος ανώμαλο με χαμηλούς λόφους. , six stadiums (about a kilometer) from Plataea, on uneven ground with low hills.

Οι Σπαρτιάτες παρατάχθηκαν στο δεξιό μέρος, κοντά στη Γαργαφία, σε ένα λόφο απρόσβλητο από το Ιππικό, ||||||||||||invulnerable||| The Spartans lined up on the right, near Gargafia, on a hill untouched by the Cavalry,

οι Αθηναίοι στο αριστερό μέρος πάλι σε λόφο, ενώ το ελληνικό κέντρο έμεινε τελείως απροφύλακτο στην πεδιάδα ανάμεσα στους δύο λόφους. the Athenians on the left again on a hill, while the Greek center remained completely unprotected in the plain between the two hills.

Οι Πέρσες, όταν διαπίστωσαν την ελληνική μετατόπιση, μετακινήθηκαν με τη σειρά τους προς τα δυτικά, |||||||moved||||||| The Persians, when they noticed the Greek shift, moved in turn to the west,

στη βόρεια όχθη του Ασωπού, παράλληλα προς τους Έλληνες. on the north bank of the Asopos, parallel to the Greeks.

Οι δύο στρατοί έμειναν αδρανείς στις νέες θέσεις τους για οκτώ μέρες. ||||inactive||||||| The two armies remained inactive in their new positions for eight days.

Κι αυτό γιατί οι μάντεις, ο Τισαμενός από την πλευρά των Ελλήνων και ο Ηγησίστρατος ο Ηλείος, που βρισκόταν στο στρατόπεδο των Περσών, This is because the soothsayers, Tisamenos on the Greek side and Hegesistratus Ilios, who was in the Persian camp,

δήλωσαν στα δύο στρατεύματα ότι οι οιωνοί ήταν καλοί για την άμυνα, όχι όμως και για επίθεση μετά τη διάβαση του ποταμού. told the two armies that the omens were good for defense, but not for attack after crossing the river.

Την όγδοη μέρα ο Θηβαίος Τιμηγενίδης συμβούλευσε τον Μαρδόνιο να αποκλείσει τη διάβαση του Κιθαιρώνα, On the eighth day, Thivaios Timigenidis advised Mardonius to block the passage of Kithairon,

από την οποία οι Έλληνες έπαιρναν ενισχύσεις και τρόφιμα. from which the Greeks received reinforcements and food.

Πράγματι, λίγο πριν πέσει το σκοτάδι, το περσικό Ιππικό κατέλαβε τη διάβαση, πιθανότατα αυτή των Δρυός Κεφαλών. Indeed, shortly before dark, the Persian Cavalry occupied the passage, most likely that of the Drios Kefalon.

Τη δωδέκατη μέρα το περσικό Ιππικό επιχείρησε γενική έφοδο στις ελληνικές γραμμές. On the twelfth day the Persian Cavalry attempted a general attack on the Greek lines.

Ήδη από την ένατη μέρα σφυροκοπούσε τους Έλληνες σε διάφορα σημεία, From the ninth day he was pounding the Greeks in various places,

αλλά αυτή τη φορά η επίθεση ήταν γενική και κατέληξε σε επιτυχία των Περσών. but this time the attack was general and ended in success for the Persians.

Οι Πέρσες ιππείς έφτασαν μέχρι την κρήνη Γαργαφία, η οποία βρισκόταν στη δεξιά πτέρυγα των Ελλήνων, κοντά στις θέσεις των Σπαρτιατών. The Persian cavalry reached the Gargafia spring, which was located on the right wing of the Greeks, near the Spartan positions.

Από αυτή έπαιρνε νερό το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων, καθώς το περσικό Ιππικό τούς εμπόδιζε να παίρνουν νερό από τον Ασωπό. Most of the Greeks got water from it, as the Persian Cavalry prevented them from getting water from Asopos.

Με το διαδοχικό αποκλεισμό τους από τον Ασωπό και τη Γαργαφία With their successive blockades from Asopos and Gargafia

και τον αποκλεισμό του περάσματος στις Δρυός Κεφαλές, οι Έλληνες κινδύνευαν να μείνουν χωρίς νερό και τρόφιμα. and the blockade of the passage to Dryos Kefales, the Greeks were in danger of running out of water and food.

Είχαν, λοιπόν, δύο επιλογές. So they had two options.

Να επιτεθούν άμεσα, κάτι που θα σήμαινε την επιτυχία των σχεδίων του Μαρδόνιου, To attack immediately, which would mean the success of Mardonius' plans,

καθώς η πεδιάδα προσφερόταν για την αποτελεσματική δράση του περσικού Ιππικού, as the plain was suitable for the effective action of the Persian Cavalry,

ή να υποχωρήσουν σε νέες θέσεις πιο προφυλαγμένες και κοντά σε πηγές νερού. or to retreat to new positions more sheltered and close to water sources.

Παράλληλα, θα έπρεπε να επιχειρήσουν την ανάκτηση των διαβάσεων του Κιθαιρώνα προκειμένου να διασφαλίσουν εκ νέου τον ανεφοδιασμό τους. At the same time, they would have to try to recover the Kithairon passages in order to regain their supply.

Σε ένα πολεμικό συμβούλιο που έγινε στο ελληνικό στρατόπεδο αμέσως μετά την απώλεια της Γαργαφίας, At a war council held in the Greek camp immediately after the loss of Gargafia, it was

αποφασίστηκε η υποχώρηση προς την κατεύθυνση των Πλαταιών μέσα στην επόμενη νύχτα, decided to retreat in the direction of Plataea overnight,

με την προϋπόθεση ότι οι Πέρσες δεν συνέχιζαν τη γενική επίθεση του Ιππικού τους provided that the Persians did not continue their general cavalry attack

και δεν προχωρούσαν έως το βράδυ σε επίθεση με Πεζικό. and did not advance until nightfall. attack with Infantry.

Η θέση στην οποία οι Έλληνες επέλεξαν να υποχωρήσουν ονομαζόταν Ωρερόη ή Νήσος, The place where the Greeks chose to retreat was called Oreroi or Nisos,

γιατί βρισκόταν ανάμεσα σε δύο διακλαδώσεις ενός παραποτάμου του Ασωπού. because it was located between two branches of a tributary of the Asopos.

Ο στρατιωτικός ελιγμός που είχε συλλάβει ο Παυσανίας ήταν περίπλοκος και το σκοτάδι δεν βοηθούσε την κατάσταση. The military maneuver captured by Pausanias was complicated and the darkness did not help the situation.

Η αναδίπλωση εκτελέστηκε με έλλειψη συνοχής και συγχρονισμού από τα ελληνικά στρατιωτικά τμήματα. The fold was carried out with a lack of coherence and synchronization by the Greek military units.

Λόγω παρεξηγήσεων, κακής συνεννόησης και ίσως αμοιβαίας καχυποψίας, Due to misunderstandings, misunderstandings and perhaps mutual suspicion,

τα τμήματα του στρατού κινήθηκαν τελείως αυτόνομα, χωρίς να εκτελέσουν πιστά τις οδηγίες του αρχιστράτηγου. the army units moved completely autonomously, without faithfully carrying out the commander-in-chief's instructions.

Αποτέλεσμα της σύγχυσης ήταν το κάθε τμήμα να καταλάβει μια νέα θέση που δεν ήταν εκείνη που είχε ορίσει ο Παυσανίας, λόγω έλλειψης συντονισμού. As a result of the confusion, each department took a new position that was not the one set by Pausanias, due to a lack of coordination.

Έτσι το ελληνικό μέτωπο έχασε τη συνοχή του. Thus the Greek front lost its cohesion.

Τα στρατεύματα του κέντρου της παράταξης, τα οποία ήταν και περισσότερο καταπονημένα από τις επιθέσεις του περσικού Ιππικού κατά τις προηγούμενες μέρες, The troops of the center of the faction, which were even more exhausted by the attacks of the Persian Cavalry in the previous days,

αντί να καταλάβουν τις προκαθορισμένες θέσεις στη Νήσο, βρέθηκαν κινούμενα στο σκοτάδι instead of occupying the predetermined positions on the Island, found themselves moving in darkness

στα τείχη της πόλης των Πλαταιών, κοντά στο Ναό της Ηρας, όπου και εγκαταστάθηκαν. in the walls of the city of Plataea, near the Temple of Hera. where they settled.

Προβληματική, όπως μας την παρουσιάζει ο Ηρόδοτος, φαίνεται η υποχώρηση των Αθηναίων. The retreat of the Athenians seems problematic, as Herodotus presents it to us.

Αυτοί άρχισαν να υποχωρούν μόνο όταν βεβαιώθηκαν ότι και οι Σπαρτιάτες είχαν αφήσει τις θέσεις τους, καθώς δυσπιστούσαν απέναντί τους. They only began to retreat when they were convinced that the Spartans had also left their positions, as they distrusted them.

Οι Σπαρτιάτες, όμως, κινήθηκαν με μεγάλη καθυστέρηση, με αποτέλεσμα να κινηθούν οι Αθηναίοι με ακόμη μεγαλύτερη καθυστέρηση, The Spartans, however, moved with a great delay, as a result of which the Athenians moved with an even greater delay,

μην προλαβαίνοντας να καταλάβουν την προκαθορισμένη θέση τους στη Νήσο. not having time to occupy their predetermined position on the Island.

Πιθανότατα η υποχώρηση των Σπαρτιατών δεν καθυστέρησε, αλλά η βραδύτητά της ήταν προσχεδιασμένη. The Spartans' retreat was probably not delayed, but its slowness was premeditated.

Γι'αυτό και ο λόχος του Αμομφάρετου, ενός από τους ανώτερους Σπαρτιάτες αξιωματικούς, That is why the company of Amofaretos, one of the senior Spartan officers,

δεν είχε συμπληρώσει τη σύμπτυξή του τις πρώτες πρωινές ώρες. had not completed its contraction in the early morning hours.

Σκοπός του σχεδίου ήταν να επανέλθουν σε ορεινές θέσεις οι Σπαρτιάτες για να εξουδετερώσουν το επικίνδυνο περσικό Ιππικό, The purpose of the plan was for the Spartans to return to the mountainous positions to neutralize the dangerous Persian Cavalry,

παρασύροντάς το ταυτόχρονα σε επίθεση με δέλεαρ τον λόχο του Αμομφάρετου που λειτουργούσε ως προκάλυψη του υποχωρούντος στρατεύματος. at the same time luring it with a tempting attack on Amofaretos' battalion, which acted as a cover for the retreating army.

Αν αυτός ήταν ο σκοπός του Παυσανία, η επιτυχία του σχεδίου ήταν μεγάλη, γιατί οι Πέρσες έπεσαν στην παγίδα και άρχισαν την επίθεση. If this was Pausanias' aim, the success of the plan was great, because the Persians fell into the trap and began the attack.

Σε κάθε περίπτωση, το σπαρτιατικό σώμα κατέλαβε και πάλι τις υπώρειες του Κιθαιρώνα κατά τη διάρκεια της νύχτας. In any case, the Spartan corps again occupied the foothills of Kithairon during the night.

Ελαφρά τμήματα ανέκτησαν τον έλεγχο των δρόμων ανεφοδιασμού, Lightweight divisions regained control of the supply routes,

πετυχαίνοντας έναν από τους αντικειμενικούς σκοπούς του ελληνικού σχεδίου. achieving one of the objectives of the Greek plan.

Αλλά το ελληνικό μέτωπο δεν φαίνεται να παρουσίαζε συνοχή. But the Greek front did not seem coherent.

Όπως και να έχουν τα πράγματα, είχε φτάσει η ώρα που θα κρινόταν η τύχη της Ελλάδας. Be that as it may, the time had come to judge the fate of Greece.

Η Μάχη των Πλαταιών επρόκειτο να ξεκινήσει. The Battle of Plataea was about to begin.

Η Μάχη των Πλαταιών έλαβε χώρα στις 4 Βοηδρομιώνος (27 Αυγούστου) του 479 π.Χ., The Battle of Plataea took place on the 4th of Voidromion (August 27) of 479 BC,

δεκατρείς μέρες μετά την πρώτη μετακίνηση του ελληνικού μετώπου. thirteen days after the first movement of the Greek front.

Με την ανατολή του ηλίου οι Πέρσες ιππείς διέσχισαν τον Ασωπό για επαναλάβουν τις επιθέσεις εναντίον της ελληνικής γραμμής. At sunrise the Persian cavalry crossed the Asopos to repeat the attacks against the Greek line.

Διαπίστωσαν όμως ότι οι Έλληνες είχαν εγκαταλείψει τις θέσεις τους. However, they found that the Greeks had abandoned their positions.

Μόνο ο λόχος του Αμομφάρετου διακρινόταν να υποχωρεί αργά προς τις πλαγιές του Κιθαιρώνα. Only the company of Amofaretos could be seen retreating slowly to the slopes of Kithairon.

Μαθαίνοντας ο Μαρδόνιος την υποχώρηση, έσπευσε να δώσει το σήμα της γενικής επίθεσης. Upon learning of the retreat, Mardonius hurried to signal the general attack.

Εκ πρώτης όψεως, η απόφασή του φαίνεται σωστή. At first glance, his decision seems right.

Η ελληνική παράταξη είχε διαιρεθεί σε τρία τμήματα. The Greek faction was divided into three parts.

Οι Σπαρτιάτες υποχωρούσαν ακόμα, οπότε θα ήταν δύσκολο γι' αυτούς να σχηματίσουν είτε αμυντικές είτε επιθετικές γραμμές. The Spartans were still retreating, so it would be difficult for them to form either defensive or offensive lines.

Οι Αθηναίοι καλυμμένοι από τα υψώματα της Ράχης του Ασωπού υποχωρούσαν προς την πεδιάδα ανάμεσα στο λόφο του Πύργου και στη Νήσο, The Athenians, covered by the hills of Rachi of Asopos, retreated to the plain between the hill of Pyrgos and the Island,

ενώ οι υπόλοιποι Ελληνες είχαν στρατοπεδεύσει μπροστά στις Πλαταιές. while the rest of the Greeks had encamped in front of Plataea.

Το ενδεχόμενο παγίδας με σκοπό την εξουδετέρωση του Ιππικού δεν φαίνεται να πέρασε από το μυαλό του Πέρση αρχιστράτηγου. The possibility of a trap aimed at neutralizing the Cavalry does not seem to have crossed the mind of the Persian general.

Παρασύρθηκε λοιπόν σε έδαφος μη κατάλληλο για τη δράση του όπλου, στο οποίο σαφώς πλεονεκτούσε. He was therefore dragged to a ground unsuitable for the action of the weapon, in which he clearly had an advantage.

Οι Πέρσες και οι μηδίζοντες Έλληνες επιτέθηκαν στα τρία τμήματα χωριστά. The Persians and the Medes attacked the three divisions separately.

Οι τρεις αυτές συμπλοκές, η μία αρκετά μακριά από την άλλη, αλλά με ένα βαθμό αλληλεξάρτησης, συνιστούν τη Μάχη των Πλαταιών. These three conflicts, quite far from each other, but with a degree of interdependence, constitute the Battle of Plataea.

Στην κύρια συμπλοκή, ανάμεσα στους Πέρσες και στους Σπαρτιάτες, κρίθηκε οριστικά η τύχη όχι μόνο της μάχης, αλλά και ολόκληρου του πολέμου. In the main conflict, between the Persians and the Spartans, the fate of not only the battle, but also the whole war was finally decided.

Ο λόχος του Αμομφάρετου δέχτηκε την επίθεση του περσικού Ιππικού, Amofaretos' company was attacked by the Persian Cavalry,

πιθανώς λειτουργώντας ως τμήμα προκάλυψης του κυρίως σπαρτιατικού σώματος. probably acting as a cover for the main Spartan corps.

Η γενική επίθεση πάντως του Ιππικού κορυφώθηκε όταν ο Αμομφάρετος ενώθηκε με το κύριο σώμα. The general attack of the Cavalry, however, peaked when Amofaretos joined the main body.

Το τελευταίο βρισκόταν τώρα δέκα στάδια (περίπου 2 χιλιόμετρα) μακρύτερα από την αφετηρία του, στο ιερό της Ελευσίνιας Δήμητρας. The latter was now ten stadiums (about 2 km) farther from its starting point, in the sanctuary of Eleusinia Demeter.

Ο Παυσανίας βρέθηκε σε δύσκολη θέση, πιθανώς μην έχοντας προλάβει να καταλάβει τις ορεινές θέσεις που προέβλεπε το σχέδιό του. Pausanias found himself in a difficult position, probably not having managed to occupy the mountainous places envisaged by his plan.

Ζήτησε τότε βοήθεια από τους Αθηναίους, οι οποίοι όμως, ενώ κατευθύνονταν προς εκείνον, δέχτηκαν την επίθεση των Θηβαίων. Ζήτησε τότε βοήθεια από τους Αθηναίους, οι οποίοι όμως, ενώ κατευθύνονταν προς εκείνον, δέχτηκαν την επίθεση των Θηβαίων. He then asked for help from the Athenians, who, however, while approaching him, accepted the attack of the Thebans.

Αφού ο Μαρδόνιος μπήκε επικεφαλής της αριστερής πτέρυγας του Πεζικού, After Mardonius entered at the head of the left wing of the Infantry, the

αυτής που ήταν απέναντι από τους Σπαρτιάτες, έδωσε το σήμα της γενικής επίθεσης. one opposite the Spartans, he gave the signal for the general attack.

Όλη η υπόλοιπη παράταξη, βλέποντας την αριστερή πτέρυγα, την οποία αποτελούσαν Πέρσες, να εφορμά εναντίον των ακόμα εν κινήσει Σπαρτιατών, The rest of the faction, seeing the left wing, which consisted of Persians, rushing against the still moving Spartans,

θεώρησε ότι την καταδίωκαν και μέσα σε απερίγραπτη αταξία όρμησε φωνάζοντας, νομίζοντας ότι θα καταβάλει οριστικά τους Έλληνες. considered that they were pursuing it and in indescribable disorder rushed shouting, thinking that it would finally pay the Greeks.

Οι Πέρσες τοξότες πλησίασαν τους Σπαρτιάτες στην κοιλάδα του Μαλόεντα, κοντά στο ναό της Δήμητρας, σταμάτησαν, The Persian archers approached the Spartans in the valley of Maloeda, near the temple of Demeter, stopped,

στερέωσαν στο έδαφος τις μεγάλες από ξύλο λυγαριάς ασπίδες τους, το μόνο αμυντικό τους όπλο, fastened to the ground their large wicker shields, their only defensive weapon,

και κάλυψαν τους οπλίτες με ένα σύννεφο από βέλη. and covered the hoplites with a cloud of arrows.

Οι Σπαρτιάτες και οι Τεγεάτες που είχαν παραταχθεί μαζί τους υπέμειναν με καρτερία τον καταιγισμό καλυμμένοι πίσω από τις ασπίδες τους. The Spartans and the Tegeans who had lined up with them bravely endured the storm covered behind their shields.

Ο Ηρόδοτος αποδίδει την αδράνεια της ελληνικής παράταξης στους κακούς οιωνούς των θυσιών πριν από τη μάχη. Herodotus attributes the inaction of the Greek faction to the bad omen of the sacrifices before the battle.

Είναι όμως πιθανό ο Παυσανίας να προφασίστηκε τους κακούς οιωνούς προκειμένου να καθυστερήσει την επίθεση It is possible, however, that Pausanias uttered the bad omen in order to delay the attack

με σκοπό να αφήσει χρόνο στους Πέρσες να ρίξουν στη μάχη όλο το Πεζικό τους in order to allow time for the Persians to throw their entire Infantry into battle

ώστε να δυσκολευτούν στην υποχώρηση και η σπαρτιατική νίκη να είναι ολοκληρωτική. to make it difficult for them to retreat and for the Spartan victory to be complete.

Όταν οι οιωνοί έγιναν ευνοϊκοί, δόθηκε το σήμα της εφόδου. When the omens became favorable, the signal for the attack was given.

Πρώτοι οι Τεγεάτες από τα αριστερά των Σπαρτιατών όρμησαν στον εχθρό παρασύροντας και την υπόλοιπη φάλαγγα. The Tegeates from the left of the Spartans were the first to rush at the enemy, dragging the rest of the phalanx.

Τα δόρατα και οι ασπίδες των Ελλήνων γρήγορα διέσπασαν τις γραμμές των Περσών παρά τη γενναιότητα που έδειξαν οι τελευταίοι. Τα δόρατα και οι ασπίδες των Ελλήνων γρήγορα διέσπασαν τις γραμμές των Περσών παρά τη γενναιότητα που έδειξαν οι τελευταίοι.

Η σύγκρουση μεταβλήθηκε γρήγορα σε σφαγή. The battle soon turned into a slaughter.

Ο Σπαρτιάτης Αρίμνηστος κατάφερε να σκοτώσει τον ίδιο τον Μαρδόνιο, ο οποίος μαχόταν εν μέσω χιλίων επίλεκτων πολεμιστών του. The Spartan Aemnestus managed to kill Mardonius who was fighting among a special troop of 1000 men.

Αυτή ήταν και η αρχή της κατάρρευσης της περσικής γραμμής. That was the beginning of the Persian defeat.

Οι Πέρσες άρχισαν να υποχωρούν άτακτα και το μεγαλύτερο μέρος τους, υπό την καταδίωξη των Ελλήνων, κατέφυγε πίσω στο περσικό στρατόπεδο. Persians started to flee back to their camp with the Greeks behind them.

Ο Αιγινήτης Λάμπωνας, βλέποντας τον Μαρδόνιο να πέφτει νεκρός Lamponas from Aegina when he saw Mardonius being killed

και ενθυμούμενος ότι ο Ξέρξης αποκεφάλισε το πτώμα του βασιλιά της Σπάρτης Λεωνίδα μετά τη μάχη των Θερμοπυλών, he remembered that xerxes had decapitated the corpse of king leonidas after the battle of Thermopylae.

πρότεινε στον Παυσανία να εκδικηθεί για τον αποκεφαλισμό του Λεωνίδα, so he proposed to Pausanias to take revenge for the decapitation of Leonidas

εννοώντας να αποκεφαλίσει κι αυτός με τη σειρά του το πτώμα του Μαρδόνιου. and do the same to the body of Mardonius.

Ο Παυσανίας όμως απάντησε: However Pausanias answered:

“Λάμπωνα αυτές τις πράξεις τις κάνουν οι βάρβαροι και όχι οι Έλληνες.” “Lampona these actions are made by barbarians not by Greeks.”

Το κέντρο της ελληνικής παράταξης δεν ενεπλάκη αμέσως στη μάχη. The center of the Greek forces did not fight straight away.

Όταν κατάλαβε τη νίκη των Σπαρτιατών, αποπειράθηκε να εμπλακεί στην καταδίωξη των υποχωρούντων εχθρικών τμημάτων. When they realised the victory of Spartans they tried to help the Greeks who were chasing the fleeing Persians.

Οι περσικές δυνάμεις που είχε απέναντί του με επικεφαλής τον Αρτάβαζο δεν τόλμησαν να τους επιτεθούν, The Persian forces led by Artavazus did not attack them

καθώς οι θέσεις τους ήταν ιδιαίτερα οχυρές, αλλά μετά το θάνατο του Μαρδόνιου άρχισαν να υποχωρούν γρήγορα προς τη Φωκίδα. because their position was well protected but after Mardonius death they started fleeing towards Fthiotida.

Αφήνοντάς τους να υποχωρήσουν, το ελληνικό κέντρο, τότε χωρισμένο σε δύο τμήματα, So, the let them retreat and then the Greek center divided in two parts,

θέλησε να συνδράμει τους Σπαρτιάτες στην καταδίωξη των εχθρικών τμημάτων που είχαν απέναντί τους. tried to help the Spartans pursue the retreating Persians.

Ενα τμήμα τους, όμως, αποκόπηκε και δέχτηκε επίθεση από φιλοπερσικό βοιωτικό Ιππικό, το οποίο δεν είχε μέχρι τότε εμπλακεί στη σύγκρουση. A part of them, however, was cut off and attacked by pro-Persian boeotian Cavalry, which had not until then been involved in the conflict.

Με απώλειες 600 νεκρούς, το τμήμα αυτό απωθήθηκε προς τις πλαγιές του Κιθαιρώνα. With losses 600 of men, this section was repulsed towards the slopes of Cithaeron.

Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Σπαρτιάτες είχαν 91 νεκρούς, οι Αθηναίοι 52 και οι Τεγεάτες 16, Herodotus states that the Spartans had 91 men, the Athenians 52, and the Tegees 16,

ενώ ο Πλούταρχος ανεβάζει τον αριθμό των ελληνικών απωλειών σε 1.360 άνδρες. while Plutarch raises the number of the Greek losses to 1,360 men.

Για τις απώλειες των Περσών, ο Ηρόδοτος παραδίδει ότι μόνο 43.000 άνδρες σώθηκαν από το στρατό των 300.000 ανδρών του Μαρδόνιου. To the Persians 'losses, Herodotus delivers that only 43,000 men were saved from Mardonius' army of 300,000 men.

Από τα λάφυρα της Μάχης των Πλαταιών οι Έλληνες αφιέρωσαν στον Απόλλωνα στους Δελφούς ένα χρυσό τρίποδα From The Spoils Of The Battle of Plataea, the Greeks dedicated to Apollo at Delphi a golden tripod

τοποθετημένο πάνω σε ένα χάλκινο κίονα που παρίστανε τρία φίδια που αλληλοσυμπλέκονται. mounted on a bronze column that represented three snakes intertwining.

Στη βάση του κίονα λέγεται ότι ο Παυσανίας χάραξε το ακόλουθο δίστιχο: On the base of the column It is said that Pausanias carved the following couplet:

«Ο αρχηγός των Ελλήνων, όταν κατέστρεψε τον στρατό των Μήδων, ο Παυσανίας, ανέθεσε αυτό το μνημείο στον Απόλλωνα». "the leader of the Greeks, when he destroyed the army of the Medes, Pausanias, erected this monument to Apollo".

Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι οι Έλληνες δεν συγχώρησαν ποτέ την αλαζονεία του Παυσανία Thucydides says that the Greeks never forgave the arrogance of Pausanias

και έσβησαν το επίγραμμα και το αντικατέστησαν με τα ονόματα λαών. and erased the Epigram and replaced it with the names of peoples.

Στον Δία της Ολυμπίας και τον Ποσειδώνα του Ισθμού αφιέρωσαν κολοσσιαία ορειχάλκινα αγάλματα. To Zeus of Olympia and Poseidon of the Isthmus they dedicated colossal brass statues.

Η Σπάρτη και ο Παυσανίας πήραν τα βραβεία της ανδρείας. Sparta and Pausanias took the prizes of Valor.

Οι Πλαταιείς επιφορτίστηκαν με τον εορτασμό των Ελευθερίων κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν των νεκρών της μάχης, The Plataeans were charged with celebrating the Liberians every four years in honor of the dead of battle,

ενώ η πόλη τους ανακηρύχθηκε ιερή, απαραβίαστη και ουδέτερη. while their city was declared sacred, inviolable and neutral.

Η οπλιτική λοιπόν υπεροχή και ο επιτυχημένος, όπως φαίνεται, ελιγμός του Παυσανία So the hoplite supremacy and the successful, as it seems, maneuver of Pausanias

να αγκιστρωθεί σε ορεινό έδαφος για να εξουδετερώσει το περσικό Ιππικό έκριναν την τύχη της Ελλάδας στη μεγάλη Μάχη των Πλαταιών. to hook in mountainous terrain to neutralize the Persian cavalry judged the fate of Greece in the Great Battle of Plataea.

Η νίκη των Ελλήνων στη μάχη των Πλαταιών και η νίκη τους στη Μυκάλη λίγο αργότερα The victory of the Greeks at the Battle of Plataea and their victory at Mycale shortly afterwards

είχαν ως αποτέλεσμα την οριστική απομάκρυνση των Περσών από την Ελλάδα. resulted in the final expulsion of the Persians from Greece.

Σημαντικότερη ήταν αναμφίβολα η προσφορά των Σπαρτιατών. More important was undoubtedly the offer of the Spartans.

Ο Παυσανίας, παρόλο που αμφισβητήθηκε έντονα, έδειξε εξαιρετικές στρατιωτικές ικανότητες. Pausanias, although strongly challenged, showed extraordinary military abilities.

Από το 479 π.Χ. και για 200 χρόνια, μέχρι την επιδρομή των Γαλατών το 279 π.Χ. From 479 B.C. and for 200 years, until the raid of the Gauls in 279 B.C.,

κανείς βάρβαρος δεν πάτησε τα ιερά ελληνικά χώματα.. no barbarian trod the sacred Greek soil.