Beginne jetzt mit dieser Lektion

Ivanhoe - van Walter Scott, ZESDE HOOFDSTUK - 1

ZESDE HOOFDSTUK - 1

Ik bewijs hem dezen dienst alleen uit vriendschap,

En neemt hij ze aan, 't is goed--zoo niet, vaarwel;

Maar doet mij daarom, bid ik u, geen onrecht aan.

Koopman van Venetië.

Terwijl de pelgrim, voorgelicht door een fakkeldrager, door de

ineenloopende vertrekken van het groote en onregelmatige gebouw ging,

kwam de schenker hem achterna, en fluisterde hem in het oor, dat,

zoo hij er niet tegen had een beker in zijn kamer meê te drinken,

er een groot aantal bedienden van het huis waren, die gaarne het

nieuws wilden hooren, dat hij uit het Heilige Land had medegebracht,

en voornamelijk dat, hetwelk den ridder van Ivanhoe betrof. Om

het voorstel aannemelijker te maken, zeide Wamba dat één beker na

middernacht zoo goed was, als drie na het avondklokje. Zonder eene

stelling te betwisten, die op zulk gezag berustte, dankte de pelgrim

voor hunne beleefdheid, maar merkte aan, dat hij bij zijne heilige

gelofte de verplichting had op zich genomen, om nooit in de keuken

van zaken te spreken, die in de zaal verboden waren. "Die gelofte,"

zeide Wamba tot den schenker, "zou een bediende slecht te pas komen."

De schenker haalde verdrietig de schouders op. "Ik was van plan

hem eene mooie kamer aan te wijzen," zeide hij: "maar, daar hij zoo

ongezellig jegens Christenen is, moet hij het eerste gat naast Izaäk

den Jood maar innemen.--Anwold," zei hij tot den fakkeldrager, "breng

den pelgrim naar de zuider cel.--Ik wensch u goeden nacht," ging hij

voort, "heer pelgrim, met weinig dank voor uwe geringe beleefdheid!"

"Goeden nacht en onze Lieve Vrouw zegene u!" antwoordde de pelgrim

bedaard, en volgde zijn leidsman.

In eene kleine voorkamer, waarin zich verscheidene deuren bevonden en

welke door een kleine ijzeren lamp verlicht werd, werden zij weder

opgehouden door eene kamenier van Jonkvrouw Rowena, die op een toon

van gezag zeide, dat hare meesteres den pelgrim wenschte te spreken,

de toorts uit Anwolds handen nam, en, na hem bevolen te hebben op

hare terugkomst te wachten, den vreemdeling een wenk gaf haar te

volgen. Waarschijnlijk hield hij het niet voor gepast dit verzoek,

evenals het vorige, te weigeren; want, ofschoon zijne houding eenige

verwondering over de uitnoodiging te kennen gaf, gehoorzaamde hij

zonder antwoord of tegenwerping. Een korte gang en zeven trappen

opwaarts, waarvan ieder uit een sterken eiken balk bestond, brachten

hem bij Jonkvrouw Rowena in een vertrek, welks pracht van de achting,

die haar de heer des huizes bewees, getuigde. De muren waren met

geborduurd behangsel bekleed, waarop in bonte zijde, met goud-

en zilverdraad doorweven, de vermaken der valkenjacht afgebeeld

waren; zoo kunstig als men dat in die eeuwen vermocht. Het bed was

met hetzelfde rijke behangsel versierd, en door purperen gordijnen

omgeven. De stoelen hadden bonte zittingen, en één er van, hooger

dan de overigen, was voorzien van een voetenbankje van schoon bewerkt

ivoor. Niet minder dan vier zilveren kandelaars, met groote waskaarsen,

dienden ter verlichting van het vertrek. Geen hedendaagsche schoone

behoeft echter de pracht eener Saksische Prinses te benijden. De

muren der kamer waren zoo slecht gemaakt, en zoo vol scheuren, dat

het rijke behangsel met den nachtwind golfde, en in weerwil van een

soort van scherm, flikkerde de vlam der kaarsen onophoudelijk in

den tocht. Pracht heerschte er met eenig ruw streven naar smaak,

maar weinig gemak, dat, daar men het niet kende, ook niet gemist werd.

Rowena zat op de reeds genoemde soort van troon, terwijl drie van

haar dienaressen daarachter stonden, en haar het haar opmaakten, voor

dat zij ter ruste ging. Zij scheen geboren om de algemeene hulde te

ontvangen, en de pelgrim betuigde de zijne door eene diepe kniebuiging.

"Sta op, pelgrim!" zeide zij vriendelijk. "De verdediger van een

afwezige heeft recht op eene gunstige ontvangst van allen, die de

waarheid achten, en de dapperheid vereeren." Hierop zeide zij tot

haar gevolg: "Verwijdert u allen, behalve Elgitha; ik wil met dezen

heiligen pelgrim spreken."

De meisjes begaven zich, zonder het vertrek te verlaten, naar het

uiterste einde daarvan, en gingen op een lage bank tegen den muur

zitten, waar zij sprakeloos als beelden bleven zitten, ofschoon zij

op zulk een afstand waren, dat haar gefluister het gesprek van haar

meesteres niet zou gestoord hebben.

"Pelgrim," zei de Jonkvrouw na eene korte stilte, waarin zij onzeker

scheen, hoe zij hem zou aanspreken; "gij hebt heden avond een naam

genoemd--ik meen," ging zij met eene zekere inspanning voort, "den

naam van Ivanhoe, in zalen, waar hij door het recht der geboorte en

der bloedverwantschap zeer gewenscht had moeten klinken; en toch,

zoo vijandig is het noodlot, dat ik alleen onder zoo velen, wier

hart bij dezen naam van vreugde trillen moest, het waag te vragen,

waar en in welken toestand gij hem gelaten hebt, van wien er sprake

was? Wij hebben gehoord, dat hij, wegens verzwakte gezondheid in

Palestina achter gebleven, na het vertrek van het Engelsche leger,

aan de vervolgingen der Fransche partij was blootgesteld, waaraan de

Tempeliers, zooals bekend is, toegedaan zijn."

"Ik weet weinig van den Ridder Ivanhoe!" antwoordde de pelgrim met

ontroerde stem. "Ik zou wel wenschen hem beter te kennen, daar gij,

edele Jonkvrouw, belang in zijn lot stelt. Hij is, naar ik meen,

aan de vervolgingen zijner vijanden in Palestina ontkomen, en staat

op het punt naar Engeland terug te keeren, en gij, Jonkvrouw, zult

beter weten dan ik, welk lot hem hier wacht."

Rowena zuchtte diep, en vroeg meer bijzonder, wanneer Ridder Ivanhoe

in zijn vaderland mocht verwacht worden, en of hij op weg niet aan

groote gevaren zou blootgesteld zijn. Wat het eerste punt aangaat

betuigde de pelgrim volstrekt niet onderricht te wezen; op het tweede

antwoordde hij, dat de reis veilig kon gedaan worden over Venetië en

Genua, en van daar over Frankrijk naar Engeland. "Ivanhoe," zeide hij,

"is zoo goed bekend met de taal en zeden der Franschen, dat er niet de

minste vrees voor eenig ongeluk op dat gedeelte zijner reis bestaat."

"Gave de Hemel," zeide Rowena, "dat hij hier veilig aangekomen ware,

en in staat om aan het naderend toernooi deel te nemen, waarin

men verwacht, dat de ridderschap van ons land haar behendigheid en

dapperheid ten toon zal spreiden. Indien Athelstane van Coningsburgh

den prijs behaalt, zal Ivanhoe waarschijnlijk slechte tijdingen bij

zijn aankomst in Engeland vernemen. Hoe zag hij er uit, vreemdeling,

toen gij hem voor het laatst gezien hebt? Heeft de ziekte zijne

krachten en kloekheid verminderd?"

"Hij was donkerder en tengerder geworden," antwoordde de pelgrim, "dan

toen hij in het gevolg van Richard Leeuwenhart van Cyprus aankwam,

en op zijn voorhoofd was zware zorg te lezen, maar ik kwam niet in

zijne nabijheid, daar ik hem niet ken."

"Ik vrees," hernam de Jonkvrouw, "dat hij in zijn vaderland weinig

zal vinden, om die wolken van zijn gelaat te verdrijven. Ik dank

u, goede pelgrim, voor uwe tijding, omtrent den makker mijner

kindsheid. Meisjes," riep zij, "nadert--biedt dezen heiligen man,

dien ik niet langer van zijn rust berooven wil, den slaapdrank aan."

Een der vrouwen bood een zilveren beker aan, met een kostbaren drank

van wijn en specerij vervaardigd, gevuld, dien Rowena eventjes aan

de lippen zette. Daarop werd hij den pelgrim toegereikt, die na een

diepe buiging er eenige druppelen van proefde.

"Neem deze gift aan, vriend," vervolgde de Jonkvrouw, hem een goudstuk

aanbiedende; "uit erkentelijkheid voor uwe moeielijke reis en uit

eerbied voor de heiligdommen, die gij bezocht hebt."

De pelgrim nam het geschenk met eene tweede nederige buiging aan,

en verliet toen met Elgitha het vertrek.

In de zijkamer vond hij zijn leidsman, Anwold, die de fakkel uit

de hand der kamenier nemende, hem met meer haast dan beleefdheid

naar een belendend, slecht gedeelte van het huis geleidde, waar een

aantal kleine vertrekken, of veeleer cellen, tot slaapplaatsen voor

de mindere bedienden en vreemdelingen van lagen rang ingericht waren.

"Waar slaapt de Jood?" vroeg de pelgrim.

"Die ongeloovige hond," antwoordde Anwold, "ligt in de cel naast uwe

heiligheid. Bij St. Dunstan! wat moet ze schoongemaakt en gezuiverd

worden, eer ze weder goed genoeg voor een Christenmensch is!"

"En waar slaapt Gurth, de zwijnenhoeder?" zeide hij.

"Gurth," hernam de lijfeigene, "slaapt in de cel aan uwe rechterhand,

zooals de Jood aan uwe linker; gij dient, om den zoon Israëls

van hetgeen zijn stam verafschuwt, te scheiden. Zoo gij Oswalds

uitnoodiging hadt aangenomen, zou u eene meer eervolle plaats te

beurt gevallen zijn."

"Het is zóó goed," zeide de pelgrim; "het gezelschap zelfs van een

Jood kan door een eiken beschot heen niet verontreinigen."

Met deze woorden ging hij in het hem aangewezen verblijf, en, de fakkel

uit de hand van den bediende nemende, bedankte hij, en wenschte hem

goeden nacht. Na de deur van zijn cel gesloten te hebben, plaatste

hij de fakkel in een houten kandelaar, en zag in zijn slaapvertrek

rond, welks huisraad van de eenvoudigste soort was. Het bestond uit

een ruwen houten stoel en een nog ruwere bedstede, met stroo gevuld,

waarop twee of drie schapenvellen in plaats van dekens lagen.

Nadat hij de fakkel uitgebluscht had, wierp zich de pelgrim zonder

zijn kleederen af te leggen, op zijn hard leger, en sliep, of bleef

tenminste in zijn liggende houding, tot de eerste zonnestralen den weg

vonden door het kleine tralievenster, dat tegelijk diende om lucht

en licht in dit ellendig vertrek door te laten. Hij sprong toen op,

en na zijn morgengebed gedaan, en zijne kleeding in orde gebracht

te hebben, verliet hij zijn cel en trad in die van den Jood Izaäk,

de klink zoo zacht mogelijk oplichtende.

De Jood lag in onrustigen slaap op een soortgelijk bed als dat,

waarop de pelgrim den nacht had doorgebracht. De kleedingstukken,

die hij den vorigen avond had afgelegd, lagen dicht bij hem,

alsof hij wilde voorkomen, dat ze gedurende zijn slaap gestolen

werden. Zijn gelaat drukte een ongerustheid uit, die bijna aan

doodsangst grensde. Handen en armen bewogen zich krampachtig, als

wilde hij de nachtmerrie afweren; en behalve vele uitroepingen in

het Hebreeuwsch, waren de volgende in het Normandisch-Saksisch, of de

gemengde landstaal, duidelijk hoorbaar: "In naam van den God Abrahams,

hebt medelijden met een ongelukkigen grijsaard! Ik ben arm, ik bezit

geen penning--en al rekten uw ijzers mijn ledematen uit elkander, ik

kon u toch niet voldoen!" De pelgrim wachtte het einde van den droom

des Joods niet af, maar stootte hem met zijn pelgrimsstaf aan. Deze

aanraking vermeerderde, zooals gewoonlijk in den droom het geval is,

zijne vrees; want de oude man sprong op, zijn grijs haar rees ten

berge, en eenige van zijn kleêren om zich heen slingerende, terwijl

hij de overigen met den greep van een roofvogel vasthield, vestigde

hij zijn doordringende, schitterende zwarte oogen met wilden schrik

en angstige vrees op den pelgrim.

"Vrees niets van mij, Izaäk," zei de pelgrim; "ik kom tot u als

vriend."

"De God van Israël vergelde het u!" hernam de Jood, zeer verlicht;

"ik droomde--maar vader Abraham zij geloofd! het was slechts een

droom!" Hierop tot zich zelven komende, voegde hij er op zijn gewonen

toon bij: "en wat begeert gij zoo vroeg van den armen Jood?"

"Ik kwam u zeggen," antwoordde de pelgrim, "dat, zoo gij dit huis

niet oogenblikkelijk verlaat, en met spoed reist, uw tocht gevaarlijk

kan worden."

"Heilige vader," zei de Jood, "wie zou er belang bij hebben, zulk

een armen ellendeling, als ik ben, in gevaar te brengen?"

"De reden zult gij zelf best weten," hernam de pelgrim; "maar laat

ik u zeggen, dat, toen de Tempelier gisteren avond door de zaal ging,

hij met zijn Turksche slaven in de Saraceensche taal sprak, die ik wel

versta, en hun beval dezen morgen den Jood op weg op te wachten, hem

op een geschikten afstand van dit huis te vatten, en naar het kasteel

van Philip de Malvoisin, of van Reginald Front-de-Boeuf te brengen."

Het is onmogelijk, den schrik te schilderen, die den Jood op

dit bericht overviel en in eens al zijne krachten scheen te

verlammen. Zijne armen zakten machteloos neer, en zijn hoofd hing op

zijne borst; zijne knieën knikten onder zijn gewicht, iedere zenuw en

spier van zijn lichaam scheen ineen te krimpen en alle veerkracht te

verliezen, en hij viel voor des pelgrims voeten neder, niet als iemand

die zich vernedert, die nederknielt, of zich nederwerpt om medelijden

in te roepen, maar als door onzichtbaar geweld ter neder geslagen,

zonder dat hij eenigen tegenstand kan bieden.

"Heilige God Abrahams!" was zijn eerste uitroep, terwijl hij de

gerimpelde handen ineen sloeg en ophief, maar zonder zijn grijs hoofd

van den grond op te beuren; "O heilige Mozes! o gezegende Aäron! ik

heb dien droom niet tevergeefs gehad! Ik gevoel hunne ijzers reeds

mijne zenuwen uittrekken! Ik gevoel hunne pijnigingen reeds door mijn

geheele lichaam woelen, evenals de zagen en ijzeren eggen en bijlen

de mannen van Rabbah en van de steden der kinderen Ammon's vernielden!"

"Sta op, Izaäk, en luister naar mij," zei de pelgrim, die zijn

overdrevene droefheid met een medelijdenden blik aanschouwde;

die echter met verachting vermengd was; "gij hebt wel reden om te

schrikken, als gij bedenkt, hoe uwe broeders behandeld zijn, zoowel

door vorsten als edelen, om hun schatten af te persen; maar sta op,

zeg ik, en ik zal u de middelen ter ontkoming aan de hand geven;

verlaat dit huis oogenblikkelijk, terwijl de bewoners nog rustig

slapen na het feest van gisteren avond. Ik zal u langs geheime paden

in het bosch geleiden, die mij even goed bekend zijn als den besten

jager, die ze doorkruist, en ik zal u niet verlaten, voordat gij

onder bescherming van den een of anderen ridder of edele zijt, die

naar het toernooi reist; en gij hebt waarschijnlijk wel de middelen,

om welwillendheid te verwerven."

Toen Izaäk de hoop hoorde uiten, dat hij zou kunnen ontsnappen,

begon hij langzamerhand, als het ware duim voor duim van den grond

op te rijzen, tot hij op de knieën lag, zijn lang grijs haar en zijn

baard terug strijkende, en zijn doordringend zwart oog op den pelgrim

vestigende, met een blik, die tegelijk hoop, vrees en ook eenigen

achterdocht uitdrukte. Maar, zoodra hij het einde van de aanspraak

hoorde, scheen zijn eerste schrik in volle kracht te herleven, en hij

viel nog eens op de knieën, uitroepende: "_Ik_ de middelen bezitten,

om welwillendheid te verwerven! Helaas! er is maar één weg, om de gunst

van een Christen te verkrijgen; en hoe kan de arme Jood dien vinden,

als hij reeds door afpersing zoo arm geworden is als Lazarus?" Hierop,

alsof de achterdocht de overhand kreeg op zijne andere gewaarwordingen,

riep hij plotseling uit: "Om Gods wil, jongeling, verraad mij niet--ter

liefde van den grooten Vader, die ons allen geschapen heeft, Jood en

Heiden, Israëliet en Ismaëliet--pleeg geen verraad aan mij! Ik bezit

de middelen niet, om de welwillendheid van een Christen bedelaar

te verwerven, al wilde hij mij die voor één penning schenken." Na

deze woorden stond hij op, en vatte den mantel des pelgrims met een

ernstig smeekenden blik. De pelgrim maakte zich los, alsof hij door

de aanraking besmet werd.

"En al waart gij met al den rijkdom van uw stam beladen," zeide hij,

"waarom zou ik u leed doen?--in dit gewaad ben ik aan de armoede

gewend, en wilde ze tegen niets ruilen, dan tegen een paard en een

wapenrusting. Denk echter niet, dat ik om uw gezelschap verlegen ben,

of mij er eenig voordeel van beloof; blijf hier, zoo gij wilt--Cedric

de Sakser zal u beschermen."

"Ach!" zei de Jood, "hij zal mij niet onder zijn gevolg laten

medereizen--de Sakser en de Normandiër schamen zich beiden voor den

armen Israëliet; en alleen te reizen door het gebied van Philip de

Malvoisin en Reginald Front-de-Boeuf.... Goede jongeling, ik wil

met u gaan!--Laten wij ons haasten--onze lendenen omgorden--laat ons

vluchten!--Hier is uw staf, waarom draalt gij?"

"Ik draal niet," antwoordde de pelgrim, toegevende aan de dringende

beden van zijn makker; "maar ik moet middelen vinden, om deze plaats

te verlaten--volg mij."

Hij ging vooruit naar de naaste cel, die, zooals de lezer weet, door

Gurth den zwijnenhoeder bezet was.--"Sta op, Gurth," riep de pelgrim,

"open de achterpoort, en laat den Jood en mij er uit!"

Gurth, wiens bezigheid, schoon thans zoo veracht, hem evenveel

gewicht gaf in het Saksische Engeland, als aan Eumaeus [9] in

Ithaka, was beleedigd door den gemeenzamen en gebiedenden toon van

den pelgrim.

"Den Jood uit Rotherwood uitlaten," zeide hij, op den

elleboog leunende en hem vol argwaan aanziende, zonder zijn strooleger

te verlaten, "en hij wil met den pelgrim verder reizen?"

ZESDE HOOFDSTUK - 1 SIXTH|CHAPTER ΈΚΤΟ ΚΕΦΆΛΑΙΟ - 1 SIXTH CHAPTER - 1

En neemt hij ze aan, 't is goed--zoo niet, vaarwel; ||||||||||auf Wiedersehen And|he takes|he|them|in|it|is|good|so|not|farewell And if he accepts it, that's fine--if not, farewell;

Koopman van Venetië. Merchant|of|Venice Merchant of Venice.

Terwijl de pelgrim, voorgelicht door een fakkeldrager, door de |||informiert|||Fackelträger|| While|the|pilgrim|informed|by|a|torchbearer|through| While the pilgrim, guided by a torchbearer, walked through the

ineenloopende vertrekken van het groote en onregelmatige gebouw ging, ineinanderlaufende|||||||| converging|departures|from|the|large|and|irregular|building|went intersecting rooms of the large and irregular building,

kwam de schenker hem achterna, en fluisterde hem in het oor, dat, ||Schenker||||||||| came|the|donor|him|after|and|whispered|him|in|the|ear|that the donor followed him and whispered in his ear that,

zoo hij er niet tegen had een beker in zijn kamer meê te drinken, so|he|there|not|against|had|a|cup|in|his|room|together|to|drink if he had no objection to drinking a cup in his room,

het voorstel aannemelijker te maken, zeide Wamba dat één beker na ||wahrscheinlicher|||||||| the|proposal|more plausible|to|make|said|Wamba|that|one|cup|after make the proposal more plausible, Wamba said that one cup after

middernacht zoo goed was, als drie na het avondklokje. ||||||||Abendglocke midnight|so|good|was|as|three|after|the|curfew midnight was as good as three after the evening bell. Zonder eene Without|one Without disputing a statement that was based on such authority, the pilgrim

stelling te betwisten, die op zulk gezag berustte, dankte de pelgrim These are the translations of the word "stelling" in the given context: 1. These are the translations of the word "stelling" in the given||bestreiten|||||beruhtе||| statement|to|contest|which|on|such|authority|was based|thanked|the|pilgrim thanked them for their courtesy, but noted that he had taken on the obligation with his holy

voor hunne beleefdheid, maar merkte aan, dat hij bij zijne heilige for|their|politeness|but|remarked|on|that|he|at|his|holy vow to never speak in the kitchen

gelofte de verplichting had op zich genomen, om nooit in de keuken vow|the|obligation|had|on|himself|taken|to|never|in|the|kitchen about matters that were forbidden in the hall.

ongezellig jegens Christenen is, moet hij het eerste gat naast Izaäk ungemütlich|gegenüber||||||||| unpleasant|towards|Christians|is|must|he|the|first|hole|next to|Isaac is unfriendly towards Christians, he must take the first hole next to Isaac.

den Jood maar innemen.--Anwold," zei hij tot den fakkeldrager, "breng ||||Anwold|||||| the|Jew|but|take in|Anwold|said|he|to|the|torchbearer|bring The Jew should just take it.--"Anwold," he said to the torchbearer, "bring

den pelgrim naar de zuider cel.--Ik wensch u goeden nacht," ging hij ||||südlichen|||wünsche||||| the|pilgrim|to|the|southern|cell|I|wish|you|good|night|went|he the pilgrim to the southern cell.--I wish you good night," he continued,

voort, "heer pelgrim, met weinig dank voor uwe geringe beleefdheid!" |||||||||Höflichkeit go on|sir|pilgrim|with|little|thanks|for|your|meager|politeness "dear pilgrim, with little thanks for your meager politeness!"

bedaard, en volgde zijn leidsman. ruhig|||| calmed down|and|followed|his|guide calmly, and followed his guide.

In eene kleine voorkamer, waarin zich verscheidene deuren bevonden en |||Vorkammer|||||| In|a|small|front room|in which|itself|several|doors|were|and In a small anteroom, which had several doors and

welke door een kleine ijzeren lamp verlicht werd, werden zij weder ||||||beleuchtet||||wieder which|by|a|small|iron|lamp|illuminated|was||they|again was illuminated by a small iron lamp, they were again

opgehouden door eene kamenier van Jonkvrouw Rowena, die op een toon |||Kamerjungfer||||||| stopped|by|a|maid|of|Lady|Rowena|who|in|a|tone stopped by a maid of Lady Rowena, who spoke in a tone

de toorts uit Anwolds handen nam, en, na hem bevolen te hebben op |Fackel||Anwolds||||||||| the|torch|from|Anwold's|hands|took|and|after|him|commanded|to|have|on took the torch from Anwold's hands, and, after having ordered him to

verwondering over de uitnoodiging te kennen gaf, gehoorzaamde hij |||Einladung||||gehorchte| wonder|about|the|invitation|to|recognize|gave|obeyed|he surprise at the invitation, he obeyed

zonder antwoord of tegenwerping. |||Einwand without|answer|or|objection without answer or objection. Een korte gang en zeven trappen A|short|corridor|and|seven|stairs A short corridor and seven stairs

opwaarts, waarvan ieder uit een sterken eiken balk bestond, brachten aufwärts|||||starken||Balk|| upwards|of which|each|from|a|strong|oak|beam|consisted|brought upwards, each consisting of a strong oak beam, brought

hem bij Jonkvrouw Rowena in een vertrek, welks pracht van de achting, ||||||Raum||||| him|at|Lady|Rowena|in|a|room|whose|splendor|of|the|respect him in Lady Rowena's room, whose splendor of the respect,

geborduurd behangsel bekleed, waarop in bonte zijde, met goud- |Wandbehang||||||| embroidered|wallpaper|covered|on which|in|colorful|silk|with|gold embroidered wallpaper, on which in colorful silk, woven with gold-

en zilverdraad doorweven, de vermaken der valkenjacht afgebeeld ||||Vergnügen||Falkenjagd| and|silver thread|woven through|the|amusements|of|falconry|depicted and silver thread, the pleasures of falconry were depicted.

waren; zoo kunstig als men dat in die eeuwen vermocht. |||||||||vermochte were|so||as|one|that|in|those|centuries|was able were; as artistic as one could manage in those centuries. Het bed was The|bed|was The bed was

met hetzelfde rijke behangsel versierd, en door purperen gordijnen |||Tapete||||purpurne| with|the same|rich|wallpaper|decorated|and|by|purple|curtains decorated with the same rich wallpaper, and surrounded by purple curtains.

omgeven. surrounded surrounded. De stoelen hadden bonte zittingen, en één er van, hooger ||||Sitzflächen||||| The|chairs|had|colorful|seats|and|one|of|from|higher The chairs had colorful seats, and one of them, higher

ivoor. Elfenbein ivory ivory. Niet minder dan vier zilveren kandelaars, met groote waskaarsen, |||||Kerzenständer|||Stumpenkerzen Not|less|than|four|silver|candlesticks|with|large|wax candles No less than four silver candlesticks, with large wax candles,

dienden ter verlichting van het vertrek. dienten|||||Abreise served|for|lighting|of|the|departure were used to illuminate the room. Geen hedendaagsche schoone No|contemporary|beauty No contemporary beauty

behoeft echter de pracht eener Saksische Prinses te benijden. bedarf||||||||beneiden needs|however|the|splendor|of a|Saxon|Princess|to|envy however, needs to envy the splendor of a Saxon Princess. De The The

muren der kamer waren zoo slecht gemaakt, en zoo vol scheuren, dat |||||schlecht|||||| walls|of|room|were|so|poorly|made|and|so|full|cracks|that walls of the room were so poorly made, and so full of cracks, that

het rijke behangsel met den nachtwind golfde, en in weerwil van een ||Behang|||Nachtwind|wog|||Widerwillen|| the|rich|tapestry|with|the|night wind|billowed|and|in|defiance|of|a the rich wallpaper billowed with the night wind, and despite a

soort van scherm, flikkerde de vlam der kaarsen onophoudelijk in |||flackerte|||||| kind|of|screen|flickered|the|flame|of the|candles|incessantly|in kind of screen, the flame of the candles flickered incessantly in

haar dienaressen daarachter stonden, en haar het haar opmaakten, voor |Dienerinnen|||||||machten| her|attendants|behind|stood|and|her|it|hair|styled|before her maidservants stood behind her, doing her hair, preparing for

dat zij ter ruste ging. that|she|to||went that she went to rest. Zij scheen geboren om de algemeene hulde te ||||||Ehrung| She|seemed|born|to|the|general|tribute|to She seemed born to receive the general homage.

ontvangen, en de pelgrim betuigde de zijne door eene diepe kniebuiging. ||||||||||Verbeugung received|and|the|pilgrim|expressed|the|his|through|a|deep|bow And the pilgrim expressed his by a deep bow.

afwezige heeft recht op eene gunstige ontvangst van allen, die de Abwesende|||||||||| absent person|has|right|to|a|favorable|reception|from|all|who|the absent has the right to a favorable reception from all who consider the

waarheid achten, en de dapperheid vereeren." ||||Tapferkeit| truth|to regard|and|the|bravery|to honor truth and honor bravery." Hierop zeide zij tot Upon this|she said|she|to To this she said to

heiligen pelgrim spreken." saints|pilgrim|speak saints pilgrim speak."

De meisjes begaven zich, zonder het vertrek te verlaten, naar het ||begaben|||||||| The|girls|made|themselves|without|the|departure|to|leave|to|the The girls went, without leaving the room, to the

uiterste einde daarvan, en gingen op een lage bank tegen den muur utmost|end|of that|and|they sat|on|a|low|bench|against|the|wall farthest end of it, and sat down on a low bench against the wall,

zitten, waar zij sprakeloos als beelden bleven zitten, ofschoon zij |||sprachlos|||||| sit|where|they|speechless|as|images|remained|sitting|although|they where they remained speechless like statues, although they

op zulk een afstand waren, dat haar gefluister het gesprek van haar at||a|distance|were|that|her|whisper|the|conversation|of|her were at such a distance that her whisper was the conversation of her

meesteres niet zou gestoord hebben. mistress|not|would|disturbed|have would not have disturbed the mistress.

scheen, hoe zij hem zou aanspreken; "gij hebt heden avond een naam ||||||||heute||| seemed|how|she|him|would|address|you|have|this|evening|a|name how she should address him; "you mentioned a name this evening—

genoemd--ik meen," ging zij met eene zekere inspanning voort, "den ||||||||Anstrengung|| named|I|mean|went|she|with|a|certain|effort|on|the I mean," she continued with a certain effort, "the name of Ivanhoe, in halls where he is entitled by birth and

naam van Ivanhoe, in zalen, waar hij door het recht der geboorte en name|of|Ivanhoe|in|halls|where|he|by|the|right|of|birth|and name of Ivanhoe, in halls, where by the right of birth and

der bloedverwantschap zeer gewenscht had moeten klinken; en toch, |Blutsverwandtschaft||||||| the|blood relationship|very|desired|had|should|sound|and|yet the blood relationship should have sounded very desirable; and yet,

zoo vijandig is het noodlot, dat ik alleen onder zoo velen, wier ||||Schicksal||||||| so|hostile|is|the|fate|that|I|alone|among|so|many|whose so hostile is fate, that I alone among so many, whose

hart bij dezen naam van vreugde trillen moest, het waag te vragen, ||||||zittern||||| heart|by|this|name|of|joy|tremble|had to|it|dared|to|ask hearts must have trembled at this name of joy, dare to ask,

was? was was? Wij hebben gehoord, dat hij, wegens verzwakte gezondheid in ||||||schwacher|| We|have|heard|that|he|due to|weakened|health|in We have heard that he, due to weakened health in

aan de vervolgingen der Fransche partij was blootgesteld, waaraan de ||Verfolgungen||||||| to|the|persecutions|of|French|party|was|exposed|to which|the and was exposed to the persecutions of the French party, to which the

Tempeliers, zooals bekend is, toegedaan zijn." ||||zugetan| Templars|as|known|is|devoted|are Templars, as is known, are inclined."

edele Jonkvrouw, belang in zijn lot stelt. noble|lady|interest|in|his|fate|places noble Lady, have an interest in his fate. Hij is, naar ik meen, He|is|to|I|believe He is, I believe,

aan de vervolgingen zijner vijanden in Palestina ontkomen, en staat ||Verfolgungen||||||| to|the|persecutions|of his|enemies|in|Palestine|escape|and|state to escape the persecutions of his enemies in Palestine, and is

op het punt naar Engeland terug te keeren, en gij, Jonkvrouw, zult at|the|point|to|England|back|to|return|and|you|Lady|will about to return to England, and you, Lady, will

in zijn vaderland mocht verwacht worden, en of hij op weg niet aan in|his|homeland|might|expected|be|and|whether|he|on|way|not|to could be expected in his homeland, and whether he would not encounter

betuigde de pelgrim volstrekt niet onderricht te wezen; op het tweede |||||unterrichtet||||| declared|the|pilgrim|completely|not|instructed|to|be|on|the|second the pilgrim declared that he was not at all informed; regarding the second,

"is zoo goed bekend met de taal en zeden der Franschen, dat er niet de ||||||||Sitten|||||| is|so|well|acquainted|with|the|language|and|customs|of the|French|that|there|not|the "is so well acquainted with the language and customs of the French that there is not the

en in staat om aan het naderend toernooi deel te nemen, waarin and|in|is|to|at|the|upcoming|tournament|part|to|take|in which and is able to participate in the upcoming tournament, in which

men verwacht, dat de ridderschap van ons land haar behendigheid en |||||||||Geschicklichkeit| one|expects|that|the|chivalry|of|our|country|its|agility|and it is expected that the knighthood of our country will display its agility and

dapperheid ten toon zal spreiden. ||||zeigen bravery|in|display|will|spread bravery. Indien Athelstane van Coningsburgh If|Athelstane|of|Coningsburgh If Athelstane of Coningsburgh

den prijs behaalt, zal Ivanhoe waarschijnlijk slechte tijdingen bij |||||||Nachrichten| the|prize|achieves|will|Ivanhoe|probably|bad|news|at wins the prize, Ivanhoe will likely hear bad news upon

toen gij hem voor het laatst gezien hebt? when|you|him|for|the|last|seen|have when you last saw him? Heeft de ziekte zijne Has|the|disease|his Has the illness diminished his

krachten en kloekheid verminderd?" ||Tapferkeit| strengths|and|courage|diminished strength and courage?"

"Hij was donkerder en tengerder geworden," antwoordde de pelgrim, "dan ||||zarter||||| He|was|darker|and|thinner|had become|answered|the|pilgrim|than "He had become darker and thinner," replied the pilgrim, "than

en op zijn voorhoofd was zware zorg te lezen, maar ik kwam niet in and|on|his|forehead|was|heavy|worry|to|read|but|I|came|not|in and heavy worry was visible on his forehead, but I did not come into

zijne nabijheid, daar ik hem niet ken." his|proximity|because|I|him|not|know his presence, as I do not know him."

u, goede pelgrim, voor uwe tijding, omtrent den makker mijner ||||||über||Freund| you|good|pilgrim|for|your|news|concerning|the|companion|of mine you, good pilgrim, for your news about my childhood friend.

dien ik niet langer van zijn rust berooven wil, den slaapdrank aan." |||||||berauben|||Schlaftrunk| whom|I|no longer|longer|of|his|rest||want|the|sleeping potion|to whom I no longer wish to deprive of his rest, the sleeping potion."

Een der vrouwen bood een zilveren beker aan, met een kostbaren drank ||||||||||kostbaren| One|of the|women|offered|a|silver|cup|to|with|a|precious|drink One of the women offered a silver cup, filled with a precious drink

van wijn en specerij vervaardigd, gevuld, dien Rowena eventjes aan |||Gewürz|verarbeitet||||| of|wine|and|spice|made|filled|that|Rowena|for a moment|to made of wine and spices, which Rowena briefly brought to

de lippen zette. the|lips|pressed her lips. Daarop werd hij den pelgrim toegereikt, die na een |||||gereicht||| Thereupon|was|he|the|pilgrim|handed over|who|after|a It was then handed to the pilgrim, who after a

"Neem deze gift aan, vriend," vervolgde de Jonkvrouw, hem een goudstuk ||Geschenk||||||||Goldstück Take|this|gift|accept|friend|continued|the|Lady|him|a|gold coin "Accept this gift, friend," continued the Lady, offering him a gold coin;

aanbiedende; "uit erkentelijkheid voor uwe moeielijke reis en uit anbietende||Dankbarkeit|||||| offering|out of|gratitude|for|your|difficult|journey|and|out of "in gratitude for your difficult journey and out of

eerbied voor de heiligdommen, die gij bezocht hebt." |||Heiligtümer|||| reverence|for|the|sanctuaries|that|you|visited|have respect for the sanctuaries you have visited."

In de zijkamer vond hij zijn leidsman, Anwold, die de fakkel uit ||Nebenraum||||||||| In|the|side room|found|he|his|guide|Anwold|who|the|torch|out In the side room he found his guide, Anwold, who took the torch from

de hand der kamenier nemende, hem met meer haast dan beleefdheid |||Kamerdiener|nehmend||||||Höflichkeit the|hand|of the|servant|taking|him|with|more|haste|than|politeness the hand of the chamberlain, leading him with more haste than politeness

naar een belendend, slecht gedeelte van het huis geleidde, waar een ||angrenzenden|||||||| to|a|adjoining|bad|part|of|the|house|led|where|a to an adjoining, poorly kept part of the house, where a

aantal kleine vertrekken, of veeleer cellen, tot slaapplaatsen voor ||||eher|||| number|small|rooms|or|rather|cells|for|sleeping places|for number of small rooms, or rather cells, were set up as sleeping places for

de mindere bedienden en vreemdelingen van lagen rang ingericht waren. the|lesser|employees|and|foreigners|of|lower|rank||were the lesser servants and strangers of low rank.

worden, eer ze weder goed genoeg voor een Christenmensch is!" |||wieder|||||Christenmensch| become|before|she|again|good|good enough|for|a|Christian man|is before it is good enough for a Christian person again!"

zooals de Jood aan uwe linker; gij dient, om den zoon Israëls |||||||||||Israels as|the|Jew|at|your|left|you|should|for|the|son|of Israel just as the Jew is to your left; you are to separate the son of Israel

van hetgeen zijn stam verafschuwt, te scheiden. ||||verabscheut|| from|that which|its|tribe|despises|to|separate from that which his tribe abhors. Zoo gij Oswalds ||Oswald So|you|Oswald's If you had accepted Oswald's

beurt gevallen zijn." turn|fallen|are "it has come to turn."

"Het is zóó goed," zeide de pelgrim; "het gezelschap zelfs van een ||so||||||||| It|is|so|good|said|the|pilgrim|the|company|even|of|a "It is so good," said the pilgrim; "the company even of a

Jood kan door een eiken beschot heen niet verontreinigen." |||||Brett|||verunreinigen Iodine|can|through|an|oak|plank|past|not|contaminate Jew cannot defile through an oak partition."

Met deze woorden ging hij in het hem aangewezen verblijf, en, de fakkel With|these|words|went|he|in|the|him|designated|residence|and|the|torch With these words he went into the accommodation assigned to him, and, taking the torch

uit de hand van den bediende nemende, bedankte hij, en wenschte hem ||||||nehmend||||| from|the|hand|of|the|servant|taking|he thanked|he|and|wished|him from the hand of the servant, he thanked him and wished him.

hij de fakkel in een houten kandelaar, en zag in zijn slaapvertrek ||||||Kerzehalter|||||Schlafzimmer he|the|torch|in|a|wooden|candlestick|and|saw|in|his|bedroom the torch in a wooden candlestick, and looked around in his sleeping quarters,

rond, welks huisraad van de eenvoudigste soort was. ||Hausrat|||einfachsten|| round||household goods|of|the|simplest|kind|was the furnishings of which were of the simplest kind. Het bestond uit It|consisted|of It consisted of

een ruwen houten stoel en een nog ruwere bedstede, met stroo gevuld, |ruhen||||||ruhere|Bett||| a|rough|wooden|chair|and|a|even|rougher|bed|with|straw|filled a rough wooden chair and an even rougher bedstead, filled with straw,

waarop twee of drie schapenvellen in plaats van dekens lagen. ||||Schafsmäntel||||| on which|two|or|three|sheep skins|in|place|of|blankets|lay on which two or three sheep skins lay instead of blankets.

Nadat hij de fakkel uitgebluscht had, wierp zich de pelgrim zonder ||||ausgeblasen|||||| After|he|the|torch|extinguished|had|threw|himself|the|pilgrim|without After he had extinguished the torch, the pilgrim threw himself down

zijn kleederen af te leggen, op zijn hard leger, en sliep, of bleef his|clothes|off|to|take|on|his|hard|bed|and|slept|or|stayed on his hard bed without taking off his clothes, and slept, or at least

vonden door het kleine tralievenster, dat tegelijk diende om lucht ||||Gitterfenster||||| found|through|the|small|barred window|which|at the same time|served|to|air found through the small barred window, which also served to let in air

en na zijn morgengebed gedaan, en zijne kleeding in orde gebracht |||Morgengebet||||||| and|after|his|morning prayer|done|and|his|clothing|in|order|brought and after having said his morning prayer and tidied up his clothes

te hebben, verliet hij zijn cel en trad in die van den Jood Izaäk, to|have|left|he|his|cell|and|stepped|into|that|of|the|Jew|Isaac he left his cell and entered that of the Jew Isaac,

de klink zoo zacht mogelijk oplichtende. |||||auflichtende the|sound|as|softly|possible|illuminating the latch glowing as softly as possible.

De Jood lag in onrustigen slaap op een soortgelijk bed als dat, ||||unruhigem||||ähnliches||| The|Jew|lay|in|restless|sleep|on|a|similar|bed|as|that The Jew lay in restless sleep on a bed similar to the one,

werden. were . Zijn gelaat drukte een ongerustheid uit, die bijna aan ||||Unruhe|||| His|face|expressed|a|worry|out|that|almost|to His face expressed a worry that almost bordered on

doodsangst grensde. fear of death|bordered deathly fear. Handen en armen bewogen zich krampachtig, als |||||krampfhaft| Hands|and|arms|moved|themselves|spasmodically|as Hands and arms moved convulsively, as if

wilde hij de nachtmerrie afweren; en behalve vele uitroepingen in ||||abwehren||||Ausrufe| wanted|he|the|nightmare|ward off|and|besides|many|exclamations|in he wanted to ward off the nightmare; and besides many exclamations in

het Hebreeuwsch, waren de volgende in het Normandisch-Saksisch, of de |Hebräisch||||||||| the|Hebrew|were|the|following|in|the|||or|the Hebrew, the following in Norman-Saxon, or the

geen penning--en al rekten uw ijzers mijn ledematen uit elkander, ik ||||recken||||Gliedmaßen||| no|penny|and|although|stretched|your|irons|my|limbs|apart|each other|I no coin--and even if your irons stretched my limbs apart, I

kon u toch niet voldoen!" ||||erfüllen could|you|nevertheless|not|satisfy still could not satisfy you!" De pelgrim wachtte het einde van den droom The|pilgrim|waited|the|end|of|the|dream The pilgrim did not wait for the end of the dream

des Joods niet af, maar stootte hem met zijn pelgrimsstaf aan. |||||||||Pilgerstab| the|Jew|not|away|but|pushed|him|with|his|pilgrim's staff|at of the Jew, but prodded him with his pilgrim's staff. Deze This This

aanraking vermeerderde, zooals gewoonlijk in den droom het geval is, |vermehrte|||||||| touch|increased|as|usually|in|the|dream|it|case|is the touch increased, as is usually the case in dreams,

zijne vrees; want de oude man sprong op, zijn grijs haar rees ten his|fear|for|the|old|man|jumped|up|his|gray|hair|rose|up his fear; for the old man jumped up, his gray hair rising on

berge, en eenige van zijn kleêren om zich heen slingerende, terwijl Berge|||||Kleidung||||schwingend| piles|and|some|of|his|clothes|around|himself|around|throwing|while end, and some of his clothes flung around him, while

hij de overigen met den greep van een roofvogel vasthield, vestigde |||||||||festhielt|vestigte he|the|others|with|the|grip|of|a|bird of prey|held fast|established he held the others with the grip of a bird of prey, fixed

vriend." friend a friend."

"De God van Israël vergelde het u!" ||||vergilt|| The|God|of|Israel|repay|it|you "The God of Israel reward you!" hernam de Jood, zeer verlicht; ||||erleuchtet replied|the|Jew|very|enlightened replied the Jew, very enlightened;

droom!" dream dream!" Hierop tot zich zelven komende, voegde hij er op zijn gewonen Upon this|to|himself|self|coming|he added|he|it|in|his|usual Coming to himself, he added in his usual

toon bij: "en wat begeert gij zoo vroeg van den armen Jood?" ||||begehrt||||||| ||and|what|do you desire|you|so|early|from|the|poor|Jew tone: "and what do you desire so early from the poor Jew?"

niet oogenblikkelijk verlaat, en met spoed reist, uw tocht gevaarlijk |||||Eile|||| not|immediately|leaves|and|with|urgency|travels|your|journey|dangerous immediately, and travel with haste, your journey may become dangerous."

kan worden." can|be "Holy father," said the Jew, "who would have any interest in putting such

een armen ellendeling, als ik ben, in gevaar te brengen?" ||Elendling||||||| a|poor|wretch|as|I|am|in|danger|to|bring endanger a poor wretch, as I am?"

versta, en hun beval dezen morgen den Jood op weg op te wachten, hem understand|and|their|ordered|this|morning|the|Jew|on|way|to|to|wait|him understand, and ordered them to wait for the Jew on the road this morning,

op een geschikten afstand van dit huis te vatten, en naar het kasteel ||geeigneten|||||||||| at|a|suitable|distance|from|this|house|to|take|and|to|the|castle to capture him at a suitable distance from this house, and take him to the castle.

van Philip de Malvoisin, of van Reginald Front-de-Boeuf te brengen." from|Philip|the|Malvoisin|or|from|Reginald||||to|bring to bring Philip de Malvoisin, or Reginald Front-de-Boeuf."

Het is onmogelijk, den schrik te schilderen, die den Jood op It|is|impossible|the|fright|to|paint|that|the|Jew|on It is impossible to describe the terror that overcame the Jew

dit bericht overviel en in eens al zijne krachten scheen te ||überraschte|||||||| this|message|overwhelmed|and|in|once|all|his|strengths|seemed|to upon hearing this news and seemed to paralyze all his strength.

verlammen. lähmen to paralyze His arms fell helplessly down, and his head hung down. Zijne armen zakten machteloos neer, en zijn hoofd hing op ||sanken||||||| His|arms|fell|helplessly|down|and|his|head|hung|up His arms sank helplessly down, and his head hung on

zijne borst; zijne knieën knikten onder zijn gewicht, iedere zenuw en |||||||||Nerv| his|chest|his|knees|buckled|under|his|weight|every|nerve|and his chest; his knees buckled under his weight, every nerve and

spier van zijn lichaam scheen ineen te krimpen en alle veerkracht te Muskel||||||||||Elastizität| muscle|of|his|body|seemed|together|to|shrink|and|all|resilience|to muscle of his body seemed to shrink and lose all resilience,

die zich vernedert, die nederknielt, of zich nederwerpt om medelijden ||verhält||niederkniet|||niederwirft|| who|himself|humiliates|who|kneels down|or|himself|prostrates|for|pity who humbles himself, who kneels down, or throws himself down to invoke pity,

zonder dat hij eenigen tegenstand kan bieden. ||||Widerstand|| without|that|he|any|resistance|can|offer without being able to offer any resistance.

"Heilige God Abrahams!" Holy|God|of Abraham "Holy God of Abraham!" was zijn eerste uitroep, terwijl hij de |||Ausruf||| was|his|first|exclamation|while|he|the was his first exclamation, as he

gerimpelde handen ineen sloeg en ophief, maar zonder zijn grijs hoofd gerimpelte|||||||||| wrinkled|hands|together|struck|and|raised|but|without|his|gray|head clasped and raised his wrinkled hands, but without lifting his gray head

van den grond op te beuren; "O heilige Mozes! |||||heben||| from|the|ground|up|to|lift|O|holy|Moses from the ground; "O holy Moses! o gezegende Aäron! |gesegnete|Aaron oh|blessed|Aaron O blessed Aaron! ik I I

heb dien droom niet tevergeefs gehad! ||||vergeblich| have|that|dream|not|in vain|had did not have that dream in vain! Ik gevoel hunne ijzers reeds I|feel|their|irons|already I already feel their irons

mijne zenuwen uittrekken! ||rausziehen my|nerves|pull out pulling out my nerves! Ik gevoel hunne pijnigingen reeds door mijn |||Qualen||| I|feel|their|torments|already|through|my I already feel their torments raging through my

geheele lichaam woelen, evenals de zagen en ijzeren eggen en bijlen ||wühlen||||||Eggen|| whole|body|toiling|as well as|the|saws|and|iron|harrows|and|axes entire body, just like the saws and iron harrows and axes

de mannen van Rabbah en van de steden der kinderen Ammon's vernielden!" |||Rabbah|||||||Ammon|vernichteten the|men|of|Rabbah|and|of|the|cities|of the|children|Ammon|destroyed destroyed by the men of Rabbah and the cities of the children of Ammon!"

"Sta op, Izaäk, en luister naar mij," zei de pelgrim, die zijn Stand|up|Izaäk|and|listen|to|me|said|the|pilgrim|who|his "Get up, Isaac, and listen to me," said the pilgrim, who looked at his

overdrevene droefheid met een medelijdenden blik aanschouwde; übertriebene|Traurigkeit|||mitleidigen||sah an exaggerated|sadness|with|a|pitying|glance|observed excessive sorrow with a sympathetic gaze;

schrikken, als gij bedenkt, hoe uwe broeders behandeld zijn, zoowel schrecken||||||||| to be shocked|if|you|realize|how||brothers|treated|are|as well be alarmed, when you consider how your brothers have been treated, both

door vorsten als edelen, om hun schatten af te persen; maar sta op, |||||||||pressen||| by|princes|as|nobles|to|their|treasures|away|to|extort|but|stand|up by princes and nobles, to extort their treasures; but rise,

zeg ik, en ik zal u de middelen ter ontkoming aan de hand geven; |||||||||Entkommen|||| say|I|and|I|will|you|the|means|for|escape|from|the|hand|give I say, and I will provide you with the means of escape;

in het bosch geleiden, die mij even goed bekend zijn als den besten |||führen||||||||| in|the|forest|guided|who|me|just|as well|familiar|are|as|the|best in the forest, which are as well known to me as to the best

jager, die ze doorkruist, en ik zal u niet verlaten, voordat gij |||||||||verlassen|| hunter|who|they|crosses|and|I|will|you|not|leave|before|you hunter who crosses them, and I will not leave you until you

onder bescherming van den een of anderen ridder of edele zijt, die under|protection|of|the|a|or|other|knight|or|noble|are|who are under the protection of some knight or nobleman who

om welwillendheid te verwerven." |Wohlwollen|| to|goodwill|to|acquire to gain goodwill."

begon hij langzamerhand, als het ware duim voor duim van den grond began|he|gradually|as|it|were|thumb|off|||the|ground he gradually began to rise, as it were thumb by thumb from the ground,

op te rijzen, tot hij op de knieën lag, zijn lang grijs haar en zijn ||steigen|||||||||||| to|infinitive marker|rise|until|he|on|the|knees|lay|his|long|gray|hair|and|his until he was on his knees, his long gray hair and his

baard terug strijkende, en zijn doordringend zwart oog op den pelgrim ||streichend|||||||| beard|back|stroking|and|his|penetrating|black|eye|on|the|pilgrim stroking his beard back, and fixing his penetrating black eye on the pilgrim

vestigende, met een blik, die tegelijk hoop, vrees en ook eenigen verhängende|||||||||| reassuring|with|a|glance|that|simultaneously|hope|fear|and|also|some with a gaze that expressed both hope, fear, and also some

achterdocht uitdrukte. Hintergedanken| suspicion|expressed suspicion. Maar, zoodra hij het einde van de aanspraak But|as soon as|he|the|end|of|the|claim But, as soon as he heard the end of the claim

om welwillendheid te verwerven! |Wohlwollen|| to|goodwill|to|acquire to gain goodwill! Helaas! Unfortunately Alas! er is maar één weg, om de gunst there|is|but|one|way|to obtain|the|favor there is but one way to obtain the favor

van een Christen te verkrijgen; en hoe kan de arme Jood dien vinden, from|a|Christian|to|obtain|and|how|can|the|poor|Jew|him|find of a Christian; and how can the poor Jew find it,

als hij reeds door afpersing zoo arm geworden is als Lazarus?" ||||Erpressung||||||Lazarus if|he|already|through|extortion|so|poor|become|is|as|Lazarus if he has already become as poor as Lazarus through extortion?" Hierop, Upon this To this,

alsof de achterdocht de overhand kreeg op zijne andere gewaarwordingen, ||Misstrauen|||||||Wahrnehmungen as if|the|suspicion|the|dominance|gained|over|his|other|perceptions as if suspicion took precedence over his other perceptions,

riep hij plotseling uit: "Om Gods wil, jongeling, verraad mij niet--ter |||||||Junge|||| shouted|he|suddenly|out|For|God's|will|young man|betray|me|not|to he suddenly exclaimed: "For God's sake, young man, do not betray me--for

liefde van den grooten Vader, die ons allen geschapen heeft, Jood en love|of|the|great|Father|who|us|all|created|has|Jew| the love of the great Father, who has created us all, Jew and

Heiden, Israëliet en Ismaëliet--pleeg geen verraad aan mij! |||Ismailit|verübe|||| Pagan|Israelite|and|Ishmaelite|commit|no|betrayal|against|me Heathen, Israelite, and Ishmaelite--do not betray me! Ik bezit I|possess I do not possess

de middelen niet, om de welwillendheid van een Christen bedelaar |||||Wohlwollen|||| the|means|not|to|the|goodwill|of|a|Christian|beggar the means to gain the goodwill of a Christian beggar

te verwerven, al wilde hij mij die voor één penning schenken." ||||||||||schenken to|acquire|although|wanted|he|me|that|for|one|penny|to give even if he wanted to give it to me for a penny." Na After After

deze woorden stond hij op, en vatte den mantel des pelgrims met een ||||||griff|||||| these|words|stood|he|up|and|took|the|cloak|of the|pilgrim|with|a he stood up with these words, and took the pilgrim's cloak with a

de aanraking besmet werd. the|touch|infected|was the touch.

"En al waart gij met al den rijkdom van uw stam beladen," zeide hij, ||waart||||||||||| And|all|were|you|with|all|the|wealth|of|your|tribe|laden|said|he "And even if you were laden with all the wealth of your tribe," he said,

"waarom zou ik u leed doen?--in dit gewaad ben ik aan de armoede ||||||||Gewand||||| why|would|I|you|harm|do|in|this|garment|am|I|in|the|poverty "Why would I cause you harm?--in this garb I am accustomed to poverty

gewend, en wilde ze tegen niets ruilen, dan tegen een paard en een ||||||tauschen|||||| used to|and|wanted|they|for|nothing|trade|but|for|a|horse|and| and would exchange it for nothing but a horse and a

de Sakser zal u beschermen." the|Saxon|will|you|protect the Saxon will protect you."

"Ach!" Oh "Oh!" zei de Jood, "hij zal mij niet onder zijn gevolg laten said|the|Jew|he|will|me|not|under|his|entourage|allow said the Jew, "he will not allow me to travel with his entourage

medereizen--de Sakser en de Normandiër schamen zich beiden voor den Mitreisenden|||||||||| fellow travelers|the|Saxon|and|the|Norman|are ashamed|themselves|both|for|the --the Saxon and the Norman are both ashamed of the

Malvoisin en Reginald Front-de-Boeuf.... Goede jongeling, ik wil |||||||junge Mann|| Malvoisin|and|Reginald||||Good|young man|I|want Malvoisin and Reginald Front-de-Boeuf.... Good young man, I want

met u gaan!--Laten wij ons haasten--onze lendenen omgorden--laat ons ||||||||Lenden|gürten|| with|you|go|Let|us|us|hurry|our|loins|gird|let|us to go with you!--Let us hurry--gird our loins--let us

vluchten!--Hier is uw staf, waarom draalt gij?" ||||||zögert| flee|Here|is|your|staff|why|do you hesitate|you flee!--Here is your staff, why do you hesitate?"

"Ik draal niet," antwoordde de pelgrim, toegevende aan de dringende |zögere|||||nachgebend||| I|hesitate|not|answered|the|pilgrim|conceding|to|the|urgent "I do not hesitate," replied the pilgrim, conceding to the urgent

beden van zijn makker; "maar ik moet middelen vinden, om deze plaats Beden|||Freund|||||||| thoughts|of|his|friend|but|I|must|means|find|to|this|place thoughts of his companion; "but I must find a way to leave this place.

te verlaten--volg mij." |verlassen|| to|leave|follow|me to leave--follow me."

Gurth den zwijnenhoeder bezet was.--"Sta op, Gurth," riep de pelgrim, Gurth|the|swineherd|occupied|was|Stand|up||called|the|pilgrim Gurth the swineherd.--"Get up, Gurth," shouted the pilgrim,

"open de achterpoort, en laat den Jood en mij er uit!" ||hintertür|||||||| open|the|back gate|and|let|the|Jew|and|me|out|out "open the back gate, and let the Jew and me out!"

Gurth, wiens bezigheid, schoon thans zoo veracht, hem evenveel ||||jetzt|||| Gurth|whose|occupation|although|now|so|despised|him|equally much Gurth, whose occupation, although now so despised, was just as much

Ithaka, was beleedigd door den gemeenzamen en gebiedenden toon van Ithaka|||||gemeinsamen|||| Ithaka|was|insulted|by|the|common|and|commanding|tone|of Ithaca, was offended by the common and commanding tone of

den pelgrim. the|pilgrim the pilgrim.

"Den Jood uit Rotherwood uitlaten," zeide hij, op den ||||lassen|||| The|Jew|out|Rotherwood|walk|said|he|at|the "Let the Jew from Rotherwood out," he said, leaning on his

elleboog leunende en hem vol argwaan aanziende, zonder zijn strooleger |lehnende||||||||Strohleger elbow|leaning|and|him|full|suspicion|looking at|without|his|straw soldier elbow and looking at him with suspicion, without his straw army.

te verlaten, "en hij wil met den pelgrim verder reizen?" zu||||||||| to|leave|and|he|wants|with|the|pilgrim|further|travel to leave, "and he wants to continue traveling with the pilgrim?"

SENT_CWT:AFkKFwvL=5.76 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=4.14 en:AFkKFwvL openai.2025-01-22 ai_request(all=392 err=0.00%) translation(all=326 err=2.15%) cwt(all=2774 err=0.94%)