Het eeuwenlange geweld in Nederlands-Indië
The|centuries-long|violence|in||
Die Jahrhunderte der Gewalt in Niederländisch-Ostindien
I secoli di violenza nelle Indie Orientali Olandesi
オランダ領東インドにおける暴力の世紀
Os séculos de violência nas Índias Orientais Holandesas
The centuries-long violence in the Dutch East Indies
Nederlands-Indië...
Dutch East Indies...
Ik denk dat het iets te maken heeft met de VOC?
I|think|that|it|something|too|to do|has|with|the|VOC
I think it has something to do with the VOC?
Ja, dat wij daar niet per se heel veel goeds hebben gedaan.
Yes|that|we|there|not|necessarily|very|very|much|good|have|done
Yes, that we didn't necessarily do a lot of good there.
Ik kom even nergens op, sorry.
I|come|just|nowhere|up|sorry
Não estou chegando a lugar nenhum, desculpe.
I'm just not making any sense, sorry.
Heeft het iets te maken met Nederland ín Indië...
Has|it|something|too|to do|with|Netherlands|in|India
Does it have something to do with the Netherlands in India...
...of Indië in Nederland?
of|India|in|the Netherlands
...or India in the Netherlands?
Ik weet dat er vroeger met de boot heel veel heen werd gevaren. Dat weet ik.
I|know|that|there|in the past|by|the|boat|very|much|back and forth|was|sailed|That|know|I
I know that in the past many people traveled by boat back and forth. I know that.
De wortels van zo'n 2 miljoen Nederlanders liggen in de voormalige Nederlandse kolonie.
The|roots|of|about|million|Dutch people|lie|in|the|former|Dutch|colony
The roots of about 2 million Dutch people lie in the former Dutch colony.
Toch weten veel mensen weinig van onze geschiedenis daar en wat we vandaag herdenken.
Yet|know|many|people|little|about|our|history|there|and|what|we|today|commemorate
Yet many people know little about our history there and what we are commemorating today.
De slachtoffers van de Japanse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog.
The|victims|of|the|Japanese|occupation|during|the|Second|World War
The victims of the Japanese occupation during World War II.
Mijn opa was geïnterneerd in een Japans interneringskamp en tewerkgesteld...
My|grandfather|was|interned|in|a|Japanese|internment camp|and|employed
Mój dziadek został internowany w japońskim obozie dla internowanych i przydzielony do pracy...
My grandfather was interned in a Japanese internment camp and was employed...
...en mijn oma heeft de oorlog doorgemaakt als buitenkamper.
and|my|grandmother|has|the|war|lived through|as|camper
...and my grandmother experienced the war as an outdoor camper.
Vandaag 75 jaar geleden eindigde de oorlog...
Today|years|ago|ended|the|war
Today marks 75 years since the end of the war...
...maar het was ook het begin van nieuw geweld.
but|it|was|also|the|beginning|of|new|violence
...but it was also the beginning of new violence.
Wat gebeurde er precies in het land dat we nu kennen als Indonesië?
What|happened|there|exactly|in|the|country|that|we|now|know|as|Indonesia
What exactly happened in the country we now know as Indonesia?
Daarvoor moeten we terug naar de periode voor de Tweede Wereldoorlog, tijdens en erna.
For that|we must|we|back|to|the|period|before|the|Second|World War|during|and|after
For that, we need to go back to the period before, during, and after World War II.
Allereerst, de eeuwen voor de Tweede Wereldoorlog.
First of all|the|centuries|before|the|Second|World War
First of all, the centuries before World War II.
Eind zestiende eeuw varen er voor het eerst Hollandse koopvaardijschepen naar de Indische eilanden vanwege de handel.
end|sixteenth|century|sail|there|for|the|first|Dutch|merchant ships|to|the|Indian|islands|due to|the|trade
At the end of the sixteenth century, Dutch merchant ships first sailed to the Indian islands for trade.
Vanaf 1602 doen ze dat onder de vlag van de...
From|do|they|that|under|the|flag|of|the
From 1602, they did this under the flag of the...
...V.O.C.
...V.O.C.
De handel brengt ons veel welvaart.
The|trade|brings|us|much|prosperity
Trade brings us a lot of prosperity.
Maar het is ook een zwarte bladzijde uit ons verleden, waarbij we onder andere mensen tot slaaf maken en verhandelen.
But|it|is|also|a|black|page|from|our|past|in which|we|among|other|people|into|slave|make|and|trade
But it is also a dark chapter in our past, where we, among other things, enslaved and traded people.
Daar valt nog veel meer over te vertellen, maar voor deze explainer focus ik op hoe ook de Nederlandse staat na de VOC...
There|is|still|much|more|about|to|tell|but|for|this|explainer|focus|I|on|how|also|the|Dutch|state|after|the|VOC
There is much more to tell about this, but for this explainer, I will focus on how the Dutch state continued...
...doorgaat met koloniseren. Daarom, fast forward naar begin 19e eeuw.
continues|with|colonizing|Therefore|fast|forward|to|beginning|19th|century
...colonizing after the VOC. So, fast forward to the early 19th century.
De VOC gaat failliet.
The|Dutch East India Company|goes|bankrupt
The VOC goes bankrupt.
De Nederlandse staat neemt de gekoloniseerde gebieden over, die heten vanaf dan...
The|Dutch|state|takes|the|colonized|territories|over|which|are called|from|then
The Dutch state takes over the colonized areas, which are called from then on...
...Nederlands-Indië.
...Dutch East Indies.
Nederland wil meer gebied, maar er is verzet tegen de overheersing.
Netherlands|wants|more|territory|but|there|is|resistance|against|the|domination
Holandia chce większego obszaru, ale jest opór wobec dominacji.
The Netherlands wants more territory, but there is resistance against the domination.
Om onze kolonie steeds verder uit te breiden, zetten we het KNIL in.
To|our|colony|increasingly|further||||deploy|we|the|Royal Netherlands East Indies Army|in
Wdrażamy KNIL, aby dalej rozwijać naszą kolonię.
To further expand our colony, we deploy the KNIL.
Dat bestaat uit Europese soldaten uit onder meer Nederland en Duitsland...
That|consists|of|European|soldiers|from|among|more|Netherlands|and|Germany
That consists of European soldiers from, among others, the Netherlands and Germany...
...maar voornamelijk uit soldaten uit Nederlands-Indië.
but|mainly|from|soldiers|from||
...but mainly from soldiers from the Dutch East Indies.
Die sinds het begin van de kolonisatie meevechten.
Those|since|the|beginning|of|the|colonization|have been fighting along
Who have been fighting since the beginning of colonization.
In 1830, onder andere na de gewelddadige Java-oorlog, met zo'n 200.000 doden...
In|among|others|after|the|violent|||with|about|deaths
Em 1830, inclusive após a violenta Guerra de Java, com cerca de 200.000 mortos...
In 1830, among other things after the violent Java War, with about 200,000 dead...
...vallen deze eilanden onder de Nederlandse kolonie.
fall|these|islands|under|the|Dutch|colony
...estas ilhas estão sob a colônia holandesa.
...these islands fall under the Dutch colony.
Nederland is blut van alle oorlogen die ze voeren en de schulden die ze van de VOC overnemen...
Netherlands|is|broke|from|all|wars|that|they|fight|and|the|debts|that|they|from|the|Dutch East India Company|take over
A Holanda está quebrada com todas as guerras que travam e as dívidas que assumem da VOC...
The Netherlands is broke from all the wars they fight and the debts they take over from the VOC...
...en dus willen ze zo snel mogelijk geld verdienen aan hun kolonie.
and|so|they want|they|as|quickly|possible|money|to earn|from|their|colony
...and so they want to make money from their colony as quickly as possible.
Daarom bedenken ze in 1830 het beruchte...
Therefore|conceive|they|in|the|infamous
That is why they devised the infamous...
...cultuurstelsel.
culture system
...sistema de cultura.
...cultivation system in 1830.
Voornamelijk op Java en Sumatra.
Mainly|on|Java|and|Sumatra
Principalmente em Java e Sumatra.
Mainly on Java and Sumatra.
Boeren worden uitgebuit en verplicht om op een vijfde van hun land producten zoals suiker...
Farmers|are|exploited|and|forced|to|on|a|fifth|of|their|land|products|such as|sugar
Rolnicy są wyzyskiwani i zmuszani do używania produktów takich jak cukier na jednej piątej ich ziemi...
Farmers are being exploited and forced to grow products such as sugar on one fifth of their land...
...voor de Nederlandse markt te verbouwen.
for|the|Dutch|market|to|cultivate
...for the Dutch market.
Systematische uitbuiting.
Systematic|exploitation
Systematic exploitation.
Het gevolg: boeren verbouwen bijna volledig voor de Nederlandse markt en de voedselproductie voor Java verwaarloost.
The|consequence|farmers|grow|almost|entirely|for|the|Dutch|market|and|the|food production|for|Java|neglects
The consequence: farmers grow almost entirely for the Dutch market and neglect food production for Java.
De bevolking verhongert.
The|population|is starving
The population is starving.
Die uitbuiting blijft doorgaan als in 1860 de slavernij wordt afgeschaft.
That|exploitation|continues|to go on|when|in|the|slavery|is|abolished
Ta eksploatacja trwa nadal po zniesieniu niewolnictwa w 1860 roku.
That exploitation continues when slavery is abolished in 1860.
Op de plantages hebben de Nederlanders Javanen maar ook Chinezen in dienst.
On|the|plantations|have|the|Dutch|Javanese|but|also|Chinese|in|service
On the plantations, the Dutch employ Javanese but also Chinese.
Het zijn loonslaven, die tegen hongerloontjes moeten werken.
They|are|wage slaves|who|against||must|work
They are wage slaves, who have to work for starvation wages.
De koelies.
The|coolies
Kulisy.
The coolies.
En ook de relaties tussen Europese mannen en inheemse vrouwen...
And|also|the|relationships|between|European|men|and|indigenous|women
And also the relationships between European men and indigenous women...
...die al sinds het begin van de kolonisatie bestaan...
which|already|since|the|beginning|of|the|colonization|have existed
...that have existed since the beginning of colonization...
...berusten nog steeds op slavernij.
rest|still|always|on|slavery
...still rely on slavery.
Die vrouwen, de njai, hebben namelijk geen rechten, zijn ondergeschikt en leven in angst.
Those|women|the|njai|have|namely|no|rights|are|subordinate|and|live|in|fear
These women, the njai, have no rights, are subordinate, and live in fear.
Ze kunnen ieder moment worden afgedankt.
They|can|any|moment|be|dismissed
W każdej chwili można je wyrzucić.
They can be discarded at any moment.
Als de man bijvoorbeeld zijn huis verkoopt, samen met zijn inboedel...
If|the|man|for example|his|house|sells|together|with|his|furniture
For example, if the man sells his house, along with his belongings...
...dan wordt de njai meeverkocht en "inlandsch meubel" genoemd.
then|is|the|njai|sold together|and|indigenous|furniture|referred to
...then the njai is sold along with it and referred to as "native furniture."
Mede door deze relaties, ontstaan de Indo-Europeanen.
partly|through|these|relationships|arise|the||
Partly due to these relationships, the Indo-Europeans emerge.
En dát zijn de mensen die wij ook wel Indo's noemen, niet te verwarren met de Indonesiërs.
And|that|are|the|people|who|we|also|well|Indo's|call|not|to|confuse|with|the|Indonesians
And these are the people we also call Indo's, not to be confused with Indonesians.
Nederland koloniseert door.
Netherlands|colonizes|further
The Netherlands continues to colonize.
Het opstandige Atjeh in het noorden van Sumatra is de laatste stap in de Nederlandse overheersing.
The|rebellious|Atjeh|in|the|north|of|Sumatra|is|the|last|step|in|the|Dutch|domination
The rebellious Aceh in the north of Sumatra is the last step in Dutch domination.
En dat veroveren we, ook weer op een gewelddadige manier, tijdens de Atjehoorlog.
And|that|we conquer|we|also|again|in|a|violent|manner|during|the|Aceh War
And we conquer that, again in a violent manner, during the Aceh War.
Daarin vechten ook de loyale Molukkers als elitesoldaten mee in het KNIL.
In that|fight|also|the|loyal|Moluccans|as|elite soldiers|along|in|the|Royal Netherlands East Indies Army
In this, the loyal Moluccans also fight as elite soldiers in the KNIL.
De héle Indische archipel valt nu onder het gezag van Nederland.
The|whole|Indian|archipelago|falls|now|under|the|authority|of|Netherlands
Cały archipelag indonezyjski podlega teraz Holandii.
The entire Indonesian archipelago is now under the authority of the Netherlands.
Dan volgt in 1900 de ethische politiek.
Then|follows|in|the|ethical|policy
Then in 1900, the ethical policy follows.
Beter geschoolde werknemers zijn goed voor de economie.
Better|educated|employees|are|good|for|the|economy
Better educated workers are good for the economy.
En dus start Nederland met onderwijs voor de lokale bevolking.
And|so|starts|the Netherlands|with|education|for|the|local|population
And so the Netherlands starts education for the local population.
Toch is er maar een kleine groep mensen die ook echt onderwijs krijgt.
Yet|is|there|but|a|small|group|people|who|also|really|education|receives
Still, there is only a small group of people who actually receive education.
Zij ontpoppen zich tot verschillende nationalistische bewegingen.
They|unfold|themselves|into|different|nationalist|movements
Okazało się, że są to różne ruchy nacjonalistyczne.
They develop into various nationalist movements.
Ieder met hun eigen ideologie, maar allemaal verzetten ze zich tegen...
Each|with|their|own|ideology|but|all|resist|they|themselves|against
Each with their own ideology, but they all oppose...
...de Nederlandse kolonisator. Eén van hun leiders is deze man: Soekarno.
the|Dutch|colonizer|One|of|their|leaders|is|this|man|Soekarno
...the Dutch colonizer. One of their leaders is this man: Soekarno.
Hij zal later de eerste president van Indonesië worden.
He|will|later|the|first|president|of|Indonesia|become
He will later become the first president of Indonesia.
Onder zijn leiding eisen jongeren in de jaren 20 meer politieke invloed.
Under|his|leadership|demand|youth|in|the|years|more|political|influence
Under his leadership, young people demand more political influence in the 1920s.
Dat had Nederland niet voorzien en om de macht te bewaken arresteren ze Soekarno in 1928.
That|had|the Netherlands|not|anticipated|and|to|the|power|to|maintain|arrest|they|Soekarno|in
The Netherlands did not foresee this, and to maintain power, they arrest Soekarno in 1928.
En hij is een van de velen.
And|he|is|one|of|the|many
And he is one of many.
Tot zover de tijd vóór de Tweede Wereldoorlog.
So far|the time|the|time|before|the|Second|World War
So far, the time before World War II.
Eind 1941 wordt Nederlands-Indië aangevallen en veroverd door: Japan.
End|is|||attacked|and|conquered|by|Japan
At the end of 1941, the Dutch East Indies is attacked and conquered by: Japan.
Sommige Indonesiërs zijn in eerste instantie blij met de Japanners.
Some|Indonesians|are|in|first|instance|happy|with|the|Japanese
Some Indonesians are initially happy with the Japanese.
Niet langer worden ze gekoloniseerd.
No|longer|be|they|colonized
They are no longer being colonized.
Maar Japan voert hard beleid.
But|Japan|implements|strict|policy
But Japan implements a harsh policy.
De Nederlanders en een deel van de Indo-Europeanen komen terecht in Japanse interneringskampen...
The|Dutch|and|a|part|of|the|||come|rightfully|in|Japanese|internment camps
The Dutch and a part of the Indo-Europeans end up in Japanese internment camps...
...waar de omstandigheden erbarmelijk zijn.
where|the|circumstances|miserable|are
...where the conditions are miserable.
Veel mannen worden krijgsgevangen gemaakt en moeten dwangarbeid verrichten.
Many|men|are|prisoners of war|made|and|must|forced labor|perform
Many men are taken as prisoners of war and are forced to do labor.
Over het algemeen geldt: hoe Europeser je als Indo-Europeaan bent, hoe groter de kans is dat je in een kamp terechtkomt.
Generally|the|general|applies|the more|European|you|as|||are|the more|greater|the|chance|is|that|you|in|a|camp|end up
In general, the more European you are as an Indo-European, the greater the chance that you will end up in a camp.
Maar ook de buitenkampers leven in honger en continue vrees dat de Japanners ze oppakken.
But|also|the|outside camp residents|live|in|hunger|and|constant|fear|that|the|Japanese|them|will capture
Ale Buitenkamperowie żyją również w głodzie i ciągłym strachu, że Japończycy ich złapią.
But even those outside the camps live in hunger and constant fear of being picked up by the Japanese.
En groepen Indonesiërs worden tot slaaf gemaakt, de zogenoemde romoesja.
And|groups|Indonesians|are|into|slave|made|the|so-called|romusha
And groups of Indonesians are enslaved, the so-called romusha.
Zij worden, samen met krijgsgevangenen, bijvoorbeeld gebruikt voor de aanleg...
They|are|together|with|prisoners of war|for example|used|for|the|construction
They are used, along with prisoners of war, for the construction...
...van de Birmaspoorweg, ook wel de Dodenspoorlijn.
of|the|Burma Railway|also|known as|the|Death Railway
...Kolei Birmańskiej, znanej również jako Kolej Śmierci.
...of the Burma Railway, also known as the Death Railway.
De Indonesiërs voelen zich bedrogen.
The|Indonesians|feel|themselves|deceived
The Indonesians feel betrayed.
Japan was niet de redder, maar een nieuwe bezetter.
Japan|was|not|the|savior|but|a|new|occupier
Japan was not the savior, but a new occupier.
De eerdere propagandaleus van Japan: Azië voor de Aziaten...
The|earlier|propaganda slogan|of|Japan|Asia|for|the|Asians
Japan's earlier propaganda slogan: Asia for the Asians...
...bleek een leugen te zijn.
turned out|a|lie|to|be
...turned out to be a lie.
Maar dan komt augustus 1945.
But|then|comes|August
But then August 1945 comes.
Amerika, bondgenoot van Nederland, gooit een atoombom op Hiroshima...
America|ally|of|Netherlands|drops|an|atomic bomb|on|Hiroshima
America, ally of the Netherlands, drops an atomic bomb on Hiroshima...
...en een paar dagen later op Nagasaki.
and|a|few|days|later|on|Nagasaki
...and a few days later on Nagasaki.
Honderdduizenden mensen overlijden direct, of later door stralingsziekte en kanker.
Hundreds of thousands|people|die|immediately|or|later|from|radiation sickness|and|cancer
Hundreds of thousands of people die immediately, or later from radiation sickness and cancer.
Japan geeft zich over.
Japan|gives|itself|up
Japan surrenders.
En daarmee komt een einde aan de Tweede Wereldoorlog in het hele Nederlandse Koninkrijk.
And||comes|an|end|to|the|Second|World War|in|the|whole|Dutch|Kingdom
And thus, the Second World War comes to an end across the entire Dutch Kingdom.
En dát is vandaag precies 75 jaar geleden.
And|that|is|today|exactly|years|ago
And that was exactly 75 years ago today.
Maar ook al eindigt er een oorlog, er begint ook een nieuw hoofdstuk van geweld.
But|also|even|ends|there|a|war|there|begins|also|a|new|chapter|of|violence
But even though a war ends, a new chapter of violence begins.
Na de Japanse capitulatie ontstaat er een machtsvacuüm.
After|the|Japanese|capitulation|arises|there|a|power vacuum
After the Japanese capitulation, a power vacuum arises.
Een deel van de Nederlanders zit nog vast in de kampen en de rest is weggejaagd.
A|part|of|the|Dutch people|is|still|trapped|in|the|camps|and|the|rest|is|driven away
A part of the Dutch is still stuck in the camps and the rest has been driven away.
De nationalisten Soekarno en de gelijkgestemde Mohammed Hatta zien hun kansen.
The|nationalists|Soekarno|and|the|like-minded|Mohammed|Hatta|see|their|opportunities
The nationalists Soekarno and the like-minded Mohammed Hatta see their opportunities.
Twee dagen na de Japanse val, op 17 augustus, wordt de Republiek Indonesië uitgeroepen.
Two|days|after|the|Japanese|surrender|on|August|is|the|Republic|Indonesia|proclaimed
Two days after the Japanese surrender, on August 17, the Republic of Indonesia is proclaimed.
Uit angst dat Nederland de macht weer grijpt, houden de nationalisten het gebied in een ijzeren greep.
From|fear|that|the Netherlands|the|power|again|seizes|keep|the|nationalists|the|area|in|an|iron|grip
Out of fear that the Netherlands will seize power again, the nationalists hold the area in an iron grip.
Op meerdere plekken wordt extreem geweld gebruikt.
At|multiple|places|is|extreme|violence|used
Extreme violence is used in multiple places.
Zoals verkrachting en moord op Nederlanders, Indo-Europeanen...
Such as|rape|and|murder|on|Dutch people||
Like rape and murder of Dutch people, Indo-Europeans...
...en etnische groepen waarvan de nationalisten denken dat ze de Nederlanders steunen, zoals Chinezen en Molukkers.
and|ethnic|groups|of which|the|nationalists|think|that|they|the|Dutch people|support|such as|Chinese|and|Moluccans
...and ethnic groups that the nationalists believe support the Dutch, such as Chinese and Moluccans.
Dit is de Bersiap.
This|is|the|Bersiap
This is the Bersiap.
Mijn vader is toen ook opgepakt. Gemarteld. Vermoord.
My|father|is|then|also|arrested|Tortured|Murdered
My father was also arrested then. Tortured. Murdered.
En de man die dat gedaan heeft, was gewoon een gek, hakte een arm af, ging het bloed drinken.
And|the|man|who|that|done|has|was|just|a|crazy person|chopped|an|arm|off|went|the|blood|drinking
And the man who did that was just a madman, chopped off an arm, went to drink the blood.
Gestoord.
Disturbed
Disturbed.
Nederland stuurt 130.000 soldaten om het geweld de kop in te drukken.
Netherlands|sends|soldiers|to|the|violence|the|head|in|to|suppress
The Netherlands sends 130,000 soldiers to suppress the violence.
Maar, samen met de aanwezige soldaten van het KNIL, komen ze terecht in de Onafhankelijkheidsoorlog.
But|together|with|the|present|soldiers|of|the|Royal Netherlands East Indies Army|they end up|they|right|in|the|War of Independence
But, together with the present soldiers of the KNIL, they end up in the Independence War.
Tijdens deze oorlog voert Nederland verschillende militaire operaties uit. Toen bekend als de politionele acties.
During|this|war|carries out|Netherlands|several|military|operations|out|Then|known|as|the|police|actions
During this war, the Netherlands carries out various military operations. At that time known as the police actions.
Een eufemistische en inmiddels omstreden term, omdat het eigenlijk ging om...
A|euphemistic|and|now|controversial|term|because|it|actually|was|about
A euphemistic and now controversial term, because it was actually about...
...brute, militaire onderdrukking, waarbij zo'n 100.000 Indonesiërs het leven lieten.
brutal|military|oppression|in which|about|Indonesians|their|lives|lost
...brutal military repression, in which about 100,000 Indonesians lost their lives.
De eerste actie duurt een paar weken.
The|first|action|lasts|a|few|weeks
The first action lasts a few weeks.
Operatie Product...
Operation|Product
Operation Product...
...waarbij de Nederlanders de plantages op Java en Sumatra willen heroveren.
whereby|the|Dutch|the|plantations|on|Java|and|Sumatra|want|to reconquer
...in which the Dutch want to reclaim the plantations on Java and Sumatra.
Die leverden eerder veel geld op, wat Nederland ook nu weer nodig heeft...
Those|generated|earlier|a lot|money|in|which|Netherlands|also|now|again|needed|has
These previously generated a lot of money, which the Netherlands needs again now...
...om deze nieuwe oorlog te financieren en voor de wederopbouw van het thuisland na de Tweede Wereldoorlog.
to|this|new|war|to|finance|and|for|the|reconstruction|of|the|homeland|after|the|Second|World War
...to finance this new war and for the reconstruction of the homeland after World War II.
De VN Veiligheidsraad dwingt Nederland te stoppen met deze militaire actie.
The|UN|Security Council|forces|Netherlands|to|stop|with|this|military|action
The UN Security Council forces the Netherlands to stop this military action.
Wat volgt is een staakt-het-vuren van anderhalf jaar. Maar dan gaat Nederland over op...
What|follows|is|a||||of|one and a half|year|But|then|goes|the Netherlands|over|to
What follows is a ceasefire of one and a half years. But then the Netherlands proceeds to...
...Operatie Kraai.
Operation|Crow
...Operation Crow.
Deze actie is erop gericht om de Indonesische regering met de grond gelijk te maken.
This|action|is|on it|aimed|to|the|Indonesian|government|with|the|ground|equal|to|make
Akcja ta ma na celu zrównanie z ziemią indonezyjskiego rządu.
This action aims to level the Indonesian government.
En dat lijkt te lukken.
And|that|seems|to|succeed
And that seems to be working.
Nederlandse parachutisten vallen Yogjakarta op Java aan en nemen president Soekarno en zijn vice-president Hatta gevangen.
Dutch|paratroopers|attack|Yogyakarta|on|Java|attack|and|||||his|||Hatta|prisoner
Dutch paratroopers attack Yogyakarta on Java and capture President Sukarno and his Vice President Hatta.
De Indonesische legerleiding roept de bevolking op tot een totale guerrilla en komt in verzet.
The|Indonesian|military leadership|calls|the|population|to|to|a|total|guerrilla|and|comes|in|resistance
The Indonesian military leadership calls on the population for total guerrilla warfare and rises up.
Maar ook de wereld is woest op Nederland.
But|also|the|world|is|furious|at|Netherlands
But the world is also furious with the Netherlands.
De Verenigde Staten dreigen bijvoorbeeld de miljardensteun vanuit de Marshallhulp, bedoeld voor wederopbouw...
The|United|States|threaten|for example|the|billion-dollar aid|from|the|Marshall Plan|intended|for|reconstruction
The United States, for example, threatens to withdraw the billions in aid from the Marshall Plan, intended for reconstruction...
...in te trekken, als Nederland zich niet per direct terugtrekt.
to|infinitive marker|withdraw|if|Netherlands|itself|not|immediately|direct|withdraws
...to withdraw, if the Netherlands does not immediately withdraw.
En dus draagt Nederland in 1949 officieel de soevereiniteit over.
And|so|transfers|the Netherlands|in|officially|the|sovereignty|over
And so the Netherlands officially transfers sovereignty in 1949.
Merdeka. Vrijheid.
Independence|Freedom
Merdeka. Freedom.
Voor het laatst wappert de Nederlandse vlag op het Paleis aan het Koningsplein te Batavia.
For|the|last|flutters|the|Dutch|flag|on|the|Palace|at|the|King's Square|in|Batavia
For the last time, the Dutch flag flies at the Palace on the King's Square in Batavia.
Het is de dag van de soevereiniteitsoverdracht.
It|is|the|day|of|the|sovereignty transfer
It is the day of the transfer of sovereignty.
Onder de tonen van het Indonesische volkslied gaat vervolgens de rood-witte vlag in top.
Under|the|tones|of|the|Indonesian|national anthem|goes|subsequently|the|||flag|in|hoisted
Under the tones of the Indonesian national anthem, the red and white flag is then raised.
Zoals je ziet: Nederland heeft het over de soevereiniteitsoverdracht.
As|you|see|Netherlands|has|it|about|the|transfer of sovereignty
As you can see: the Netherlands is talking about the transfer of sovereignty.
Maar Indonesië over de onafhankelijkheid.
But|Indonesia|about|the|independence
But Indonesia is talking about independence.
Ook nu nog wordt dat op 17 augustus gevierd.
Even|now|still|is|that|on|August|celebrated
Even now, it is still celebrated on August 17.
Een datum die Nederland tot op de dag van vandaag juridisch niet erkent.
A|date|that|Netherlands|until|on|the|day|of|today|legally|not|recognizes
A date that the Netherlands has not legally recognized to this day.
Na de onafhankelijkheidsoorlog komen zo'n 300.000 mensen naar Nederland.
After|the|independence war|come|about|people|to|the Netherlands
After the war of independence, about 300,000 people come to the Netherlands.
Voor de Nederlanders is geen plek meer en Soekarno dwingt de Indo-Europeanen...
For|the|Dutch people|is|no|place|more|and|Soekarno|forces|the||
There is no longer a place for the Dutch, and Soekarno forces the Indo-Europeans...
...die vaak een Nederlands paspoort hebben, tot een keuze:
who|often|a|Dutch|passport|have|to|a|choice
...who often have a Dutch passport, to make a choice:
Indonesiër worden of vertrekken.
Indonesian|become|or|leave
Become Indonesian or leave.
Ook de familie van Carel kwam destijds naar Nederland.
Also|the|family|of|Carel|came|at that time|to|Netherlands
Carel's family also came to the Netherlands at that time.
De reden daarvoor was dat er in hun voordeur een dolk was geprikt.
The|reason|for that|was|that|there|in|their|front door|a|dagger|was|stabbed
The reason for that was that a dagger had been stabbed into their front door.
Met een brief daaraan en een boodschap, een hele duidelijke boodschap.
With|a|letter|to that|and|a|message||very|clear|message
With a letter attached to it and a very clear message.
Oprotten of je wordt vermoord.
Get lost|or|you|will be|killed
Get lost or you will be killed.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog is mijn opa geïnterneerd, in een Japans interneringskamp.
During|the|Second|World War|was|my|grandfather|interned|in|a|Japanese|internment camp
During World War II, my grandfather was interned in a Japanese internment camp.
En mijn oma heeft de oorlog meegemaakt als buitenkamper.
And|my|grandmother|has|the|war|experienced|as|camper
And my grandmother experienced the war as a camper outside.
Na 15 augustus 1945, de capitulatie van Japan, stopte het geweld niet.
After|August|the|surrender|of|Japan|did not stop|the|violence|not
After August 15, 1945, the surrender of Japan, the violence did not stop.
Een voorbeeld daarvan: een kapitein van het Nederlands leger rijdt door de straat...
A|example|of that|a|captain|of|the|Dutch|army|drives|through|the|street
One example of this: a captain of the Dutch army drives through the street...
...paradeert met zijn Jeep waarop afgesneden oren van Indonesiërs hingen.
parades|with|his|Jeep|on which|severed|ears|of|Indonesians|were hanging
...parading with his Jeep on which severed ears of Indonesians were hanging.
Een aantal dagen daarna kwam er een wraakactie van de Indonesiërs daar op...
A|number|days|later|came|there|a|revenge action|by|the|Indonesians|there|on
A few days later, there was a retaliatory action from the Indonesians in response to this...
...waar mijn oma de dupe van werd.
where|my|grandmother|the|victim|of|became
...które cierpiała moja babcia.
...which my grandmother became a victim of.
De Indonesiërs hadden een heel groot rotsblok bij zich...
The|Indonesians|had|a|very|large|boulder|with|themselves
The Indonesians brought a very large rock with them...
...en dat hebben ze zo op haar hond gegooid, dus die was in één keer verbrijzeld.
and|that|they have|they|so|on|her|dog|thrown|so|it|was|in|one|time|shattered
...i rzucili to na jej psa, więc został zmiażdżony za jednym zamachem.
...and they threw it at her dog, so it was shattered in one go.
Nederland kijkt jarenlang weg van haar eigen handelen in voormalig Nederlands-Indië.
Netherlands|looks|for years|away|from|its|own|actions|in|former||
The Netherlands has turned a blind eye to its own actions in former Dutch East Indies for years.
In 2016 blijkt uit onderzoek dat een deel van de Nederlandse militairen...
In|appears|from|research|that|a|part|of|the|Dutch|soldiers
In 2016, research shows that a part of the Dutch military...
...structureel massageweld en oorlogsmisdaden pleegde.
structural|massage injury|and|war crimes|committed
...systematically committed acts of violence and war crimes.
En de politiek en militaire leiding in Den Haag en Batavia, wisten daarvan.
And|the|political|and|military|leadership|in|Den|Hague|and|Batavia|knew|about it
And the political and military leadership in The Hague and Batavia were aware of this.
Dat betekent niet dat iedere soldaat vuile handen had, een groot deel had niks te maken met het geweld.
That|means|not|that|every|soldier|dirty|hands|had|a|large|part|had|nothing|to|do|with|the|violence
That does not mean that every soldier had dirty hands; a large part had nothing to do with the violence.
Ook nu nog wordt er onderzoek gedaan naar ons koloniale verleden.
Even|now|still|is|there|research|done|into|our|colonial|past
Even now, research is being conducted into our colonial past.
Oorlogsinstituut NIOD publiceert volgend jaar de resultaten van een groot vierjarig onderzoek...
War Institute|NIOD|publishes|next|year|the|results|of|a|large|four-year|research
The NIOD War Institute will publish the results of a large four-year study next year...
...naar het gebruik van extreem geweld tussen 1945 en 1950.
to|the|use|of|extreme|violence|between|and
...on the use of extreme violence between 1945 and 1950.
Het kost ons járen om excuses te maken voor ons koloniale verleden.
It|costs|us|years|to|excuses|to|make|for|our|colonial|past
It takes us years to apologize for our colonial past.
Omdat we Indië-veteranen niet willen kwetsen en bang zijn voor eventuele financiële consequenties.
Because|we|||not|want|to hurt|and|afraid|are|of|possible|financial|consequences
Bo nie chcemy krzywdzić indyjskich weteranów i boimy się ewentualnych konsekwencji finansowych.
Because we do not want to hurt Indian veterans and are afraid of potential financial consequences.
Beatrix probeert het voor het eerst in 1995, maar wordt teruggefloten door toenmalig premier Wim Kok.
Beatrix|tries|it|for|the|first|in|but|is|called back|by|then-serving|prime minister|Wim|Kok
Beatrix tries for the first time in 1995, but is called back by then Prime Minister Wim Kok.
In 2005 zeggen we tijdens een staatsbezoek alleen dit:
In|say|we|during|a|state visit|only|this
In 2005, we say only this during a state visit:
Dan 2013: excuses voor een aantal executies zonder proces tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog.
Then|apologies|for|a|number of|executions|without|trial|during|the|War of Independence
Then in 2013: apologies for a number of executions without trial during the Independence War.
Maar niet voor het hele militaire optreden.
But|not|for|the|whole|military|operation
But not for the entire military operation.
Dan, 10 maart dit jaar:
Then|March|this|year
Then, March 10 of this year:
Eindelijk een gedeeltelijk excuus, op het allerhoogste niveau. En dat is belangrijk, vertelt Carel:
Finally|a|partial|excuse|at|the|highest|level|And|that|is|important|tells|Carel
Finally a partial apology, at the very highest level. And that is important, says Carel:
Ik vind het excuus belangrijk, maar ik denk dat het nog niet volledig is.
I|find|the|excuse|important|but|I|think|that|it|still|not|completely|is
I find the apology important, but I think it is still not complete.
Ik denk ook zeker dat er nog excuses moeten komen voor de Indische gemeenschap. Wat hen is overkomen.
I|think|also|certainly|that|there|more|apologies|must|come|for|the|Indian|community|What|them|has|happened
I also certainly think that there still need to be apologies for the Indonesian community. What happened to them.
Daarbij denk ik dat het niet alleen een taak voor Nederland is maar ook voor Japan.
Moreover|think|I|that|it|not|only|a|task|for|Netherlands|is|but|also|for|Japan
I think that it is not only a task for the Netherlands but also for Japan.
En Indonesië mag ook excuses maken voor het geweld dat losbarstte na de capitulatie van Japan.
And|Indonesia|may|also|apologies|make|for|the|violence|that|broke out|after|the|surrender|of|Japan
And Indonesia should also apologize for the violence that erupted after Japan's surrender.
Maar niet voor iedereen vallen de excuses goed. Deze veteraan vocht mee en zegt er dit over:
But|not|for|everyone|fall|the|excuses|well|This|veteran|fought|along|and|says|about it|this|over
But not everyone receives the apologies well. This veteran fought and says this about it:
Ik vind het een schande. Ik ben vreselijk kwaad.
I|find|it|a|shame|I|am|terribly|angry
I find it a disgrace. I am terribly angry.
Wij zijn onder valse voorwendselen naar Indië gestuurd.
We|are|under|false|pretenses|to|India|sent
We were sent to India under false pretenses.
70 procent van de uitgezonden militairen waren geen misdadigers.
percent|of|the|deployed|soldiers|were|no|criminals
70 percent of the deployed soldiers were not criminals.
En weer anderen vinden dat de excuses niet ver genoeg gaan.
And|again|others|find|that|the|excuses|not|far|enough|go
And others believe that the apologies do not go far enough.
Volgens hen moet Nederland excuses aanbieden voor het hele koloniale verleden.
According to|them|must|Netherlands|apologies|offer|for|the|whole|colonial|past
According to them, the Netherlands should apologize for the entire colonial past.
Een beladen dag dus vandaag, die niet alleen geldt als herdenking van slachtoffers...
A|loaded|day|so|today|which|not|only||as|commemoration|of|victims
Tak więc dzisiaj jest ciężki dzień, który jest nie tylko upamiętnieniem ofiar...
So today is a loaded day, which serves not only as a commemoration of victims...
...maar ook een pijnlijke start van nieuw geweld 75 jaar geleden.
but|also|a|painful|start|of|new|violence|years|ago
...but also a painful start of new violence 75 years ago.
15 augustus gaat heel Nederland aan en niet alleen de Indische gemeenschap.
August|goes|all|Netherlands|celebrate|and|not|only|the|Indian|community
August 15th is celebrated by all of the Netherlands, not just the Indonesian community.
SENT_CWT:AFkKFwvL=4.18 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=9.52
en:AFkKFwvL
openai.2025-01-22
ai_request(all=224 err=0.00%) translation(all=186 err=0.00%) cwt(all=1882 err=2.50%)
