Hoe slachtoffers na huiselijk geweld in hotels belanden
Waar kun je naartoe als vrouw of als man als je thuissituatie compleet onveilig is?
Als je in elkaar wordt geslagen of als je je leven niet zeker bent.
Ja, voor dit soort acute noodsituaties zijn er opvangplekken...
...en daar kun je naartoe als het thuis echt niet meer gaat.
Maar van dat soort opvangplekken zijn er in Nederland veel te weinig.
Zo weinig zelfs dat vrouwen en soms hun kinderen worden opgevangen in hotels.
In het begin was het alleen geestelijk, van 'jij bent niks, jij bent stom...
...je bent een labiel.' En toen is-ie gaan slaan.
Dit is een noodbedkamer zoals wij dat noemen.
Een vrouw met of zonder kinderen kan hier, of trouwens ook een man, dat komt ook voor...
... kan hier geplaatst worden als de situatie thuis echt té onveilig is.
Dat gaat om hoog risico. Dat gaat echt om soms leven of dood.
Het is niet van iemand heeft onderdak nodig en zoekt een plekje...
We gaan het in dit verhaal hebben over noodbedden in de vrouwenopvang.
Daar komen vrouwen en soms ook mannen terecht die halsoverkop op de vlucht zijn geslagen...
... voor hun geweldadige partner.
Maria is één van die vrouwen en dat is niet haar echte naam...
... want ze is nog steeds niet veilig voor haar ex-man.
Buiten was het een hele lieve man. Voor iedereen.
Maar binnenshuis was het een totaal ander persoon.
In het begin was het alleen geestelijk, van 'jij bent niks, jij bent stom...
...je bent een labiel. Ze moeten je opnemen.'
En toen is-ie gaan slaan.
Dan vloog-ie op mij af en dan gooide hij me op de grond.
Spuugde in mijn gezicht. Mijn arm omdraaien, totdat ik echt pijn had.
En dat ik zei: 'je doet me pijn. Hou op.'
En dat duurde dan nog even.
Het leek ook wel alsof hij daardoor zelf een heel goed gevoel kreeg.
Van dit soort aangrijpende verhalen als die van Maria zijn er veel.
Er komen elk jaar ruim 16500 mensen terecht in de noodopvang.
Dat gaat om vrouwen, kinderen, maar zo af en toe ook om mannen.
Ja, en wij gingen langs één van die opvanghuizen om te kijken hoe die noodopvang eruit ziet.
We zijn in het Oranjehuis in Amsterdam. Het Oranjehuis is een opvangvoorziening van de Blijf Groep.
Vrouwen en kinderen die vanwege onveiligheid in hun eigen situatie niet thuis konden blijven...
...verblijven hier voor korte of langere tijd.
Achter elke voordeur die je hier ziet, woont een gezin.
En we hebben ook een kamer voor noodopnames. Die zie je hier.
Dit is een noodbedkamer zoals wij dat noemen.
Een vrouw met of zonder kinderen kan hier, of trouwens ook een man, dat komt ook voor...
... kan hier geplaatst worden als de situatie thuis echt té onveilig is.
En dan wordt er acuut ingegrepen en wordt er een noodbed aangeboden.
- En wat betekent dat: té onveilig? Eum... Ja, dat je gevaar loopt.
Dat betekent het. Soms levensgevaar.
Maar altijd is er dreiging van ernstig geweld. Anders wordt je niet opgenomen op een noodbed.
Ja, zo zou het dus moeten gaan. Maar uit ons onderzoek bleek dat er bij veel opvanghuizen...
...helemaal geen plek is voor de vrouwen die echt meteen het huis uit moeten.
Ja en dat komt doordat de noodbedden die er zijn, vaak al bezet zijn.
En dan kunnen instellingen soms niets anders doen dan met creatieve oplossingen komen.
Ik had een contactpersoon en die zei: 'het moet ophouden...
...je moet weg, je kan daar niet meer blijven. Hij maakt je kapot.'
Ik heb een koffertje gepakt en ik heb wat spullen er in gedaan.
En hoe ik nu van thuis daarnaartoe ben gekomen, weet ik niet meer.
- U kwam toen in een hotel terecht? Ja, niet omdat ze dat willen, maar...
... de mensen deden vreselijk hun best om iedereen op te vangen.
En dan gebeurde het gewoon dat het zo volliep met mensen, dat ze dan zeiden: 'ja, het is niet anders.'
Maar ja, zo ben ik wel in die vier maanden van hot naar her gesleept.
En dat begreep ik ook wel. Als ik daar maar niet meer hoefde te zijn.
- Als u maar veilig was? Ja...
Vrouwen die zo kwetsbaar zijn en dan toch in hotels terechtkomen.
Ja en wij belden met instanties met de vraag of dit vaker voorkomt. En dat is dus het geval.
Kijk even mee. In Vlaardingen werden er dit jaar op deze manier twaalf vrouwen in veiligheid gebracht.
En in Utrecht ging het om zestien vrouwen, van wie vijf met kinderen.
En we belden ook andere steden en daar komt het ook voor.
Maar hoe kan dit in Nederland?
Voor die vraag gingen we langs bij Marleen van Eijndhoven.
Zij vertegenwoordigt alle organisaties die vrouwen opvangen.
Wij zien dat er in de loop der jaren steeds meer vraag is naar noodbedden en dat er te weinig zijn.
En wat is het probleem daarvan? Wat is het gevolg daarvan dat er te weinig zijn?
Het gevolg is dat we moeten leuren met mensen. Ik zal het maar gewoon heel oneerbiedig zeggen.
Dat wij heel lang moeten zoeken naar een plek voor mensen. En dat gaat dan om hoog risico.
Dat gaat soms echt om leven en dood, he. Het is niet van iemand heeft even onderdak nodig...
… en zoekt een plekje. We hebben het over mensen die echt hoge veiligheidsrisico's lopen.
Soms geven we mensen, en gelukkig kan dat wel, onderdak in een hotel...
… omdat we gewoon helemaal ram vol zitten. En dat is niet alleen hier, maar in heel Nederland.
Maar ja, een hotel is nou niet echt een plek om vrouwen in nood op te vangen.
Ja, dat is niet gewenst. Dat is echt eigenlijk heel naar.
Je moet je voorstellen. Als je hier binnenkomt, 's avonds of soms 's nachts...
...dan voel je je al helemaal vreemd en je voelt je als een... Ja, een hele nare situatie zit je dan.
En als je dan in een hotel binnenkomt waar je de volgende ochtend een baliemedewerker aantreft...
…die van jouw situatie niets weet en die niet begrijpt in wat voor een situatie je zit...
Ja, dat is heel vervelend, dat is heel naar.
Ja, want wat heb je hier wél wat je in een hotel bijvoorbeeld niet zou hebben?
Ja, wij zijn hier gewend om voortdurend alert te zijn op de veiligheid.
We hebben een receptie waar je niet zomaar in kan komen. We zijn gewend om mensen...
...op hun gemak te stellen en te vragen wat ze nodig hebben.
Wij zijn hulpverleners. En een hotel, is een hotel.
Dat er zo weinig noodbedden zijn, komt door het doorstroomprobleem. En dat zit zo.
Ja, vrouwen die binnenkomen voor een noodopvang zouden er eigenlijk...
...maar een paar dagen moeten blijven om dan door te stromen naar de reguliere opvangplek.
Maar dat is lastig, want die zitten ook vaak vol.
Ja en dat komt dus omdat de doorstroming naar een sociale huurwoning of beschermd wonen..
… ook lastig is. En dan is er ook nog krapte op de woningmarkt.
Ja en dus blijven die gewone opvangplekken vol en daardoor dus de noodbedden bezet.
Naast de doorstroom zijn er nog een paar oorzaken voor het beddentekort.
Zo zien hulpverleners niet altijd dat er geweld is achter de voordeur.
Ja en dan komen de vrouwen pas bij de opvang als het echt geëscaleerd is.
En wat er ook meespeelt, is dat er ook te weinig geld is voor extra bedden.
Je vraagt je af: moet daar niet iets aan gedaan worden?
De minister moet zorgen dat het systeem weer gaat draaien. Het systeem is helemaal op slot gegaan.
Ja en meer bedden dus? Dus meer bedden, ja.
Deze oproep hebben we natuurlijk ook voorgelegd aan de minister en gemeenten.
En ook zij zien het probleem en vinden dat er iets moet gebeuren.
Ja, voor vrouwen als Maria is het hopen dat er snel iets gebeurt.
Gelukkig gaat het nu iets beter met haar.
De laatste maand komt mijn eigen ik weer naar boven.
Met hele kleine stapjes.
Afgelopen zaterdag heb ik sinds jaren weer gezongen.
Het hoogste lied met het hele koor.
En dat is zo'n goed gevoel. Samen met mensen om je heen.
Ja, dat geeft mij energie.
Vind je het nou belangrijk dat dit soort verhalen verteld worden? Abonneer je dan op ons kanaal.
En bedankt voor het kijken!
