×

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώσουμε τη λειτουργία του LingQ. Επισκέπτοντας τον ιστότοπο, συμφωνείς στην πολιτική για τα cookies.


image

TEDx Ελληνικά, Roots and wings | ΘΩΜΑΗ ΑΛΕΞΙΟΥ | TEDxVeria - YouTube

Roots and wings | ΘΩΜΑΗ ΑΛΕΞΙΟΥ | TEDxVeria - YouTube

Μετάφραση: Χαρά Τριανταφυλλίδου Επιμέλεια: Chryssa R. Takahashi

Η κρίση που βιώνουμε σήμερα,

είναι κρίση κυρίως και πρωτίστως ηθικών αξιών.

Οι αξίες ξεκινούν από την παιδεία.

Είναι η παιδεία που έχει ο καθένας μας.

Η παιδεία καλλιεργείται πρωτίστως από την οικογένεια.

Σε δεύτερο ρόλο με την εκπαίδευση

και τελικά περνάει στην κοινωνία μας.

Πιστέψτε με, αν έχουμε αυτή την αίσθηση,

ότι η παιδεία είναι πιο σημαντικό,

ακόμα και σε καιρούς αντιξοοτήτων, θα γίνουν θαύματα.

Και πιστέψτε με, ποτέ δεν είναι αργά για θαύματα.

Πιστεύω πολύ στην εκπαίδευση, μα πρέπει να σας πω

ότι πιστεύω πιο πολύ στην παιδεία του ανθρώπου,

στην εσωτερική καλλιέργεια και την ολόπλευρη ανάπτυξή του.

Κατά τον Πλάτωνα, η παιδεία μπορεί να αλλάξει και να καθορίσει ζωές.

Είναι δεύτερος ήλιος για τους ανθρώπους.

Άρα λοιπόν, ας ξεκινήσουμε από το πρώτο κομμάτι,

που αφορά την οικογένεια.

Είναι ο πρώτιστος πυρήνας, άλλωστε.

Τι χρειάζεται να δώσουμε σε ένα παιδί ώστε να μεγαλώσει σωστά και ισορροπημένα;

Αγάπη;

Φροντίδα;

Προστασία; Ασφάλεια;

Ναι, φυσικά. Μα όλα αυτά τα θεωρώ αυτονόητα.

Δεν γνωρίζω κανέναν γονιό να μην αγαπάει το παιδί του.

Εκτός βέβαια αν μιλάμε για κλινικές περιπτώσεις.

Αυτό που ουσιαστικά χρειάζονται τα παιδιά για να μεγαλώσουν σωστά και ισορροπημένα

είναι ρίζες και φτερά.

Ρίζες, για να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου και να πατάνε γερά στα πόδια τους,

αλλά και φτερά, για να νιώθουν ότι μπορούν να πετούν.

Αυτή η έκφραση χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά γύρω στο 1920.

Μετά χρονολογείται γύρω στο 1950 από τον Κάρτερ.

Δεν έχει σημασία ποιος το πρωτοείπε

ή να πάμε όσο γίνεται πιο μακριά να βρούμε ποιος το είπε πρώτος.

Σημασία, όμως, έχει ότι ακόμα και κάτι τόσο παλιό

είναι σήμερα τόσο επίκαιρο και τόσο διαχρονικό.

Ρίζες και φτερά, λοιπόν, αρκετά αντιφατικά.

Κι έτσι περνάω στην προσωπική μου ιστορία για να σας πείσω.

Μεγάλωσα στην Καστοριά.

Ναι, ήμουν τυχερή.

Η αυλή του σχολείου, καθώς και το σπίτι μου

έβλεπε τη λίμνη, τους κύκνους, τις πάπιες.

Το πόση αξία είχε αυτό για τη ζωή μου αργότερα και την αισθητική μου,

το κατάλαβα πολύ μετά.

Γιατί, ξέρετε, γράφουν κάποια πράγματα στη ζωή μας,

αλλά τα συνειδητοποιούμε πολύ αργότερα.

Η αξία του παιδικού χώρου που περνάμε τη ζωή μας,

είναι κάτι το οποίο επανέρχεται ξανά και ξανά,

ακόμα και σε δύσκολες στιγμές ζωής.

Ξέρετε, έχω την τύχη να ταξιδεύω πάρα πολύ,

αλλά κάθε φορά που μπαίνω Καστοριά, η αίσθηση ξεπερνά όλες τις εντυπώσεις.

Επιστρέφεις για λίγο στο σπίτι σου.

Και άρα, επιστρέφεις στον εαυτό σου.

Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή και διάβαζα,

η μητέρα μου, αθόρυβα, μου έφερνε ένα τσάι φασκόμηλο ή έναν χυμό πορτοκάλι.

Ακόμα και σήμερα, αυτές οι μυρωδιές, αν το πιστεύετε,

μου θυμίζουν την παιδική μου ηλικία.

Μυρίζω αυτά τα πράγματα και θυμάμαι...

Μου έρχονται συναισθήματα ζεστασιάς, θαλπωρής, ασφάλειας, αγάπης.

Ο πατέρας μου είχε δική του επιχείρηση και δούλευε πολλές ώρες.

Αλλά δεν ξεχνάω, πως με προτροπή του,

η μητέρα μου μας κρατούσε ένα τέταρτο παραπάνω το βράδυ,

κι εμένα και την αδερφή μου,

ώστε να προλάβει να παίξει μαζί μας, έστω κι ένα τέταρτο κάθε μέρα.

Ακόμα και σήμερα που το σκέφτομαι αυτό, με συγκινεί ιδιαίτερα.

Θυμάμαι όταν πέρασα στην πρώτη μου σχολή, στο Νηπιαγωγών Ιωαννίνων,

η αντίδραση της μητέρας μου ήταν πάρα πολύ χαρακτηριστική

και κάποιοι από εσάς,

γιατί βλέπω πολλά νέα παιδιά εδώ και χαίρομαι,

θα την αναγνωρίσετε.

Η αντίδρασή της ήταν, «Πού φεύγεις τόσο μακριά; Δεν θα πας πουθενά!»

Και φυσικά, η αντίδραση του πατέρα μου ήταν,

«Στη Ρόδο, στην Αλεξανδρούπολη, στην Κρήτη να πας,

όπου περάσεις, εκεί θα πας».

Τέσσερα χρόνια αργότερα, έφυγα στην Αγγλία,

για να κάνω ένα μεταπτυχιακό

και η μητέρα μου, πανικόβλητη, ήρθε να με «τακτοποιήσει», ξέρετε.

Την πρώτη μέρα μάλιστα κιόλας, το θυμάμαι χαρακτηριστικά,

μου έκανε μια πολύ δελεαστική πρόταση.

Να ξοδέψουμε ένα μέρος των χρημάτων από τα δίδακτρα

σε ό,τι θέλω, ψώνια, οτιδήποτε,

και την άλλη μέρα να πάμε στο σπίτι μας στην Καστοριά.

Η αντίδραση του πατέρα μου ήταν ακαριαία μόλις άκουσε αυτή την πρόταση.

«Πακετάρισε τη μάνα σου και στείλ' την με το πρώτο αεροπλάνο Καστοριά».

Το οποίο, πρέπει να σας πω, ότι και έπραξα.

Λίγα χρόνια αργότερα, μου δόθηκε μια πλήρης υποτροφία

από πανεπιστήμιο της Μεγάλης Βρετανίας για διδακτορικό, τρία χρόνια.

Ήταν Σεπτέμβρης τότε, θυμάμαι, και δούλευα στα Γιάννενα.

Οι δικοί μου ήτανε Καστοριά, φυσικά.

Πήρα να τους ενημερώσω, και η αντίδραση της μητέρας μου

ήταν πάρα πολύ χαρακτηριστική επίσης.

«Μα δεν είναι δυνατόν να φύγεις τώρα για τρία χρόνια στην Αγγλία.

Την προηγούμενη βδομάδα σου φέραμε χαλιά και φλοκάτες για τον χειμώνα».

Ακατανίκητα επιχειρήματα, όπως καταλάβατε.

Κι ο πατέρας μου φυσικά μου είπε, «Μη χάσεις τέτοια ευκαιρία ζωής».

Όπως μπορείτε να καταλάβετε από αυτές τις ιστορίες,

μπορείτε να καταλάβετε και ποιος έδωσε τις ρίζες και ποιος έδωσε τα φτερά.

Και τα δύο σημαντικά όμως, έτσι;

Περίπου τρία χρόνια αργότερα, λαμβάνοντας το διδακτορικό,

επέστρεψα στην Ελλάδα.

Άφησα θέση στο πανεπιστήμιο εκεί,

γιατί ήθελα πραγματικά να προσφέρω στην Ελλάδα.

Περίπου για πέντε χρόνια, πήγαινα από το ένα πανεπιστήμιο στο άλλο,

μέχρι που βρέθηκε κάποια θέση και μπόρεσα να τη διεκδικήσω.

Θέλω να το πω αυτό, γιατί σήμερα έχουμε πολλά νέα παιδιά

και θέλω να το ακούσουν.

Ούτε γνωριμίες είχα.

Και οι γονείς μου δεν είναι πανεπιστημιακοί.

Συγκεκριμένα, ο πατέρας μου είναι απόφοιτος δημοτικού.

Κι από τη θέση που βρίσκομαι τώρα, σας λέω ότι είναι ο μεγάλος μου δάσκαλος,

κι αυτός που μου έδωσε τα πιο δυνατά φτερά στον κόσμο.

Η μητέρα μου είναι κι αυτή παρόμοιου μορφωτικού επιπέδου.

Αλλά με μεγάλωσε, όχι μόνο με γάλα, αλλά με μέλι και γάλα,

όπως λέει ο Φρομ, καθόλου τυχαία.

Κι έτσι με τόσο δυνατές ρίζες, όπως καταλαβαίνετε

βρίσκω πάντα τρόπους και λόγους να επιστρέφω.

Αυτό που θέλω να σας πω, είναι ότι αν μια οικογένεια είναι σταθερή και δυνατή

τίποτα δεν την πτοεί και τίποτα δεν την τσακίζει.

Ένα παιδί δεν έχει από μόνο του πρόβλημα.

Αποκτάει πρόβλημα αν δεν είναι θωρακισμένο.

Από πολύ μικρή έμαθα ότι δεν χρειάζομαι κάποια ακριβή μάρκα ρούχων

για να αισθάνομαι κάποια, να έχω αξία,

και, προπαντός, για να είμαι ευτυχισμένη.

Έμαθα επίσης ότι παιδεία είναι να σκέφτεσαι μόνος σου

κι όχι να ακολουθείς τι λέει πάντα το πλήθος.

Μόνο όταν καταφέρεις να μη σε νοιάζει τόσο πολύ

η εικόνα, η σκέψη, κι η γνώμη των άλλων για σένα,

θα καταφέρεις να απομονώσεις τη φασαρία και να αφουγκραστείς τη δική σου φωνή.

Δεν είναι πάντα εύκολο.

Μια γιαγιά παλιά μου έλεγε, όσο ζούσε η γλυκιά μου,

«Δεν θα με ρωτάς εμένα συμβουλές για το μέλλον,

παρά μόνο για το παρόν.

Γιατί έχω πολύ παρελθόν να σου δώσω.

Μα αν με ρωτάς για το μέλλον, εσύ πρέπει να αποφασίσεις.

Γιατί ο δικός σου ήλιος βλέπει στην ανατολή,

ενώ ο δικός μου έφυγε, είναι στη δύση».

Και κάπως έτσι, περνάμε στην εκπαίδευση.

Για να δούμε τι γίνεται εδώ.

Πολύ πρόσφατα, πριν έναν μήνα, βγήκε η έκθεση του ΟΟΣΑ.

Η οποία προοιωνίζει ένα λαμπρό μέλλον στην Ελλάδα για την εκπαίδευσή μας

και πραγματικά εγώ το πιστεύω υπό προϋποθέσεις.

Μάλιστα, η μαθητική μας διαρροή είναι αρκετά χαμηλή

σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης,

που σημαίνει ότι τα παιδιά μας δεν εγκαταλείπουν το σχολείο.

Είμαι πολύ περήφανη γι' αυτό κι είμαι επίσης περήφανη,

γιατί φαίνεται από την έκθεση

ότι το επίπεδο των εκπαιδευτικών μας είναι υψηλό.

Και μάλιστα, σε καιρούς κρίσης όπως αυτούς που ζούμε σήμερα,

το να προσφέρουμε δημόσια εκπαίδευση αυτής της ποιότητας δωρεάν,

να υπογραμμιστεί,

δεν είναι και λίγο, ξέρετε.

Από την άλλη μεριά,

θέλω να σας πω ότι ταξιδεύοντας σε διάφορα πανεπιστήμια

λόγω της δουλειάς μου, αλλά και σχολεία στο εξωτερικό,

μπορώ να σας βεβαιώσω προσωπικά ότι τα σχολεία μας,

η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχουμε,

καθώς και το επίπεδο κατάρτισης των εκπαιδευτικών μας

τίποτα δεν έχει να ζηλέψει από τα άλλα σχολεία του εξωτερικού.

Εκεί που βέβαια υστερούμε τρομερά είναι οι υποδομές.

Αλλά υπάρχουν λόγοι και γι' αυτό.

Ένα άλλο κομμάτι που θα ήθελα να αναφέρω

είναι οι άπειρες ευκαιρίες επιμόρφωσης που έχουμε σήμερα.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο κι είναι πραγματικά ασύλητο

το πόσο μεγάλη πρόοδος έχει γίνει σε αυτόν τον χώρο.

Για παράδειγμα, με τα MOOC,

με τα εξ' αποστάσεως εκπαίδευσης προγράμματα, και όλα αυτά,

η πρόσβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση

έχει γίνει πάρα πολύ απλή.

Δηλαδή, μπορεί κάποιος που είναι σε ένα ορεινό χωριό

της απομακρυσμένης μας Ελλάδας,

να μπει σε μια εκπαιδευτική πλατφόρμα

και εντελώς δωρεάν ή έναντι ενός πολύ μικρού χρηματικού ποσού

να καταφέρει να παρακολουθήσει έναν κύκλο μαθημάτων

στο Γέιλ, στο Σίδνεϊ, οπουδήποτε αλλού.

Ασύλητα αυτά στις παλιότερες εποχές, έτσι;

Οπότε, έχουμε ανοιχτή πρόσβαση στην εκπαίδευση.

Κι εδώ να κάνω μια μικρή παρένθεση και να πάω στον δικό μου χώρο

και να πω ότι ένας από τους λόγους που έχουμε αυτή την ευκαιρία

είναι το γεγονός ότι γνωρίζουμε πολύ καλά την αγγλική γλώσσα.

Η γλώσσα της πρόσβασης στον κόσμο.

Και πρόσφατα μάλιστα, επειδή προσπαθούμε

να δώσουμε έμφαση στην εκπαίδευση της αγγλικής,

ξεκίνησε η αγγλική γλώσσα στην πρώτη δημοτικού.

Να πω όμως ότι με μία ώρα, δεν πρόκειται να δούμε καμία διαφορά.

Αυτά δεν είναι τομές στην εκπαίδευση, είναι μπαλώματα.

Χρειαζόμαστε συνεχές γλωσσικό εισαγόμενο, αν θέλουμε να πετύχουμε κάτι.

Κλείνω την παρένθεση, απλά γιατί αφορά τον χώρο μου.

Και θέλω να ρωτήσω, αφού λοιπόν έχουμε καλή εκπαίδευση

κι αφού οι εκπαιδευτικοί μας είναι σε καλό επίπεδο κατάρτισης,

η παιδεία γιατί μας δυσκολεύει τόσο;

Και περνάω έτσι στο σχολείο.

Έχουμε αγάπη στα σχολεία;

Θα τη βάλουμε ποτέ στις μεταρρυθμίσεις μας

όπως έλεγε ο αείμνηστος δάσκαλος, ο κύριος Τσολάκης;

Τα σχολεία μας, δυστυχώς, ακόμα και σήμερα αποτελούν τερέν βαθμοθηρίας.

Με οράματα εξεταστικοκεντρικά.

Ακόμα και η έκθεση του ΟΟΣΑ είπε, λιγότερο βάρος στις εξετάσεις,

δίνετε υπερβολικό βάρος στις εξετάσεις.

Κι έτσι, λοιπόν, συνεχίζουμε να έχουμε εμμονές.

Γραμματισμός, μαθηματικά, πτυχία φυσικά, δεν το συζητώ.

Τεχνολογία, τώρα πρόσφατα.

Ζητάμε από το παιδί μια στείρα απομνημόνευση

για πράγματα που μάλλον δεν θα χρειαστεί ποτέ του.

Ζητάμε σε μια ερώτηση μια σωστή απάντηση,

πόσο αντισωκρατικό αυτό στη μάθηση.

Και γενικώς, ζητάμε από τα παιδιά να κάνουν πράγματα

που στην ουσία δεν θα χρειαστούν.

Και τα παιδιά χάνουν την παιδικότητά τους, ξέρετε.

Και χάνουν μοναδικά ταλέντα στο σχολείο.

Στα σχολεία μας, τα παιδιά ασφυκτιούν στα ταλέντα τους.

Ο Πικάσο έλεγε, «Μου πήρε τέσσερα χρόνια να μάθω να ζωγραφίζω σαν τον Ραφαήλ

και μια ολόκληρη ζωή να μάθω να ζωγραφίζω σαν παιδί».

Κι εμείς επιμένουμε

να υπαγορεύουμε στα παιδιά εικόνες, σχήματα, γράμματα,

να βάλουν την ιστορία στη λογική σειρά,

μη τυχόν αλλάξουν κάτι στην ιστορία.

Καλά λέει ο κύριος Τριβιζάς, όμως.

«Αυτό που πρέπει να καλλιεργήσουμε στα σχολεία

είναι η φαντασία και η ευρηματικότητα,

η οποία είναι ένα ταλέντο που δυστυχώς εμείς καταπνίγουμε».

Δεν θα ξεχάσω, η βαφτιστήρα μου, όταν ήταν τριών με τεσσάρων ετών,

ζωγραφίζαμε μαζί κι έβλεπα ότι από τους πέντε μαρκαδόρους

χρησιμοποιούσε μόνο τους δύο, κόκκινο μαύρο.

Μπλε, γαλάζιο, πράσινο, τίποτα.

Θορυβήθηκα.

Ξέρετε, διάβασα κι άλλα πράγματα εκεί.

Μήπως υπάρχει κανένα πρόβλημα, να το κοιτάξουμε.

Την πήρα, λοιπόν, στην άκρη και τη ρώτησα με τρόπο

«Γλυκιά μου, γιατί δεν χρησιμοποιείς κι άλλα χρώματα;

Γιατί μόνο μαύρο και κόκκινο;»

Και με κοίταξε με ένα ύφος σαν να την ρωτούσα

το πιο χαζό πράγμα στον κόσμο.

Και με παιδική αφέλεια μου απάντησε,

«Μα νονά μου, μού στέγνωσαν οι άλλοι μαρκαδόροι».

Ούτε καν σκέφτηκα το πολύ απλό.

Λοιπόν, πάμε στα πρακτικά.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να δώσουμε παιδεία στην εκπαίδευση.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να θωρακίσουμε τα παιδιά μέσα στα σχολεία.

Ξέρετε, τα γνωστικά αντικείμενα μπορεί να αλλάζουν

κι αυτό που διδάσκουμε σε πέντε ή δέκα χρόνια να είναι παρωχημένο.

Έτσι είναι τα πράγματα, γιατί τρέχουνε γοργά.

Η ανθρωπιστική παιδεία, όμως, δεν απογοητεύει ποτέ.

Χρειαζόμαστε μαθήματα ζωής, όπως χρόνια τώρα λέει ο κύριος Γιοσαφάτ

και πρέπει να ξεκινήσουν απ' το νηπιαγωγείο.

Μαθήματα αγάπης.

Να μάθει το παιδί τι είναι ενσυναίσθηση,

τι είναι ήθος, τι είναι σεβασμός για το διαφορετικό, τι είναι ο άλλος.

Τι είναι τελικά συναισθηματική νοημοσύνη.

Χρειαζόμαστε μαθήματα με βασικές γνώσεις του κόσμου

που θα χρειάζονται πάντα τα παιδιά.

Από το τι να φάνε, που πιστέψτε μας,

δεκαοχτώ χρονών παιδιά δεν ξέρουν πώς να φάνε,

μέχρι το τι γεμίζει την καρδιά τους όταν είναι δύσκολα τα πράγματα.

Γιατί δίνουμε τόσο πολύ βάρος σε όλα τα υπόλοιπα,

που ξεχνάμε τα βασικά.

Μουσική, χορός, πολιτισμός, τέχνες.

Αυτά είναι που δίνουν ποιότητα στη ζωή μας

και μπορούν να μας βοηθήσουν πραγματικά σε κάποια δύσκολη στιγμή.

Και φυσικά, χρειαζόμαστε μαθήματα ψηφιακής και διαδικτυακής αγωγής,

ειδικά σήμερα.

Κοιτάξτε.

Θα μπορούσα, αλλά δεν θέλω να αναφερθώ

στην έμφαση που δίνουμε στην τεχνολογία σήμερα στα σχολεία.

Ελλοχεύουν πολλοί κίνδυνοι, σας το υπόσχομαι αυτό,

αλλά εγώ είμαι ένας άνθρωπος που δεν είμαι κατά της τεχνολογίας.

Είμαι όμως κατά της μονομανίας.

Μόνο σε μαθήματα ρομποτικής δεν καλλιεργούνται συναισθήματα.

Και περνάω στην καρδιά της παιδείας στην εκπαίδευση,

δηλαδή, τον δάσκαλο.

Ξέρετε, διδάσκουμε όλοι που είμαστε σε αυτόν τον χώρο,

αλλά ξεχνούμε ότι, πρωτίστως, είμαστε διαπαιδαγωγοί.

Όλοι οι δάσκαλοι, όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων

και όλων των γνωστικών αντικειμένων

είναι, πρωτίστως, παιδαγωγοί, και άρα πρότυπα.

Η επιρροή τους είναι ανεξίτηλη στον χρόνο.

Και για να σας πείσω, κλείστε τα μάτια σας αυτήν τη στιγμή

και σκεφτείτε τον αγαπημένο σας δάσκαλο, στα παιδικά σας χρόνια.

Σε όλους ήρθε ένας, κάποιος, ένα όνομα.

Ξέρετε γιατί συμβαίνει αυτό;

Γιατί, πολύ απλά, κανείς δεν ξεχνά έναν καλό δάσκαλο.

Έτσι είναι. Κανείς δεν ξεχνά έναν καλό δάσκαλο.

Και ξέρετε;

Αν ρωτήσω έναν-έναν από εσάς, γιατί θυμάστε τον συγκεκριμένο δάσκαλο,

δεν θα μου πείτε, γιατί μου έμαθε πολλαπλασιασμό,

διαίρεση, τα κλάσματα, ή τον ενεστώτα.

Το παιδί, βλέπετε, δεν θυμάται τι του μάθαμε,

θυμάται όμως για πάντα πώς το κάναμε να νιώσει.

Άρα λοιπόν, ο εμπνευστής δάσκαλος, ο οραματιστής δάσκαλος

γνωρίζει ότι δεν διεκπεραιώνει, διαπαιδαγωγεί.

Διευκολύνει τη μάθηση και διαπαιδαγωγεί. Αυτός είναι ο βασικός του ρόλος.

Επίσης, δέχεται τα λάθη και τις αποτυχίες,

γιατί είναι μέρος της επόμενης επιτυχίας.

Πάρα πολλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν, μέχρι να πετύχουν.

Άρα δεν αφορίζουμε τα λάθη, τα αγκαλιάζουμε.

Και τελικά, ο δάσκαλος ο σωστός γνωρίζει

ότι η διδασκαλία ξεκινά απ' την καρδιά κι όχι απ' το μυαλό.

Και άρα, το παράδειγμα είναι πάντα πιο αποτελεσματικό από το δίδαγμα.

Τελικά και τελειώνοντας.

Για να αλλάξουμε γενικότερα τα πράγματα

κι έτσι και η κοινωνία,

όχι μόνο η εκπαίδευση και η οικογένεια, αλλά τελικά και η κοινωνία,

να μπορεί να παρέχει στο παιδί ρίζες και φτερά,

πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας.

Αλλαγή, επανεξέταση προτύπων με βάση ανθρωπιστικές αξίες και πολιτισμό,

για να έχουμε μια ουσιαστική παιδεία.

Ας καλλιεργήσουμε λίγο τον εαυτό μας,

φτάνει τόση εικόνα.

Μας το' πε ο Εξυπερύ χρόνια πριν.

«Το ουσιαστικό είναι αόρατο στο μάτι».

Η ερώτηση είναι,

οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, οι πολίτες αυτού του κόσμου, τελικά,

θέλουμε να δώσουμε ρίζες και φτερά στα παιδιά μας;

Σας ρωτάω.

Θέλουμε; Δεν το άκουσα, πιο δυνατά.

Έτσι είναι.

Δεν ταιριάζει η μετριότητα με τη λαχτάρα.

Ας σηκώσουμε τα μανίκια, ας ανοίξουμε τα μάτια,

ας ανοίξουμε κυρίως την καρδιά κι ας πάρουμε τη ζωή αλλιώς.

Γιατί τίποτα μέτριο δεν αξίζει και δεν ταιριάζει στα παιδιά.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Roots and wings | ΘΩΜΑΗ ΑΛΕΞΙΟΥ | TEDxVeria - YouTube Roots and wings | ΘΩMAH ALEXIOU | TEDxVeria - YouTube Корни и крылья | ΘΩMAH ALEXIOU | TEDxVeria - YouTube

Μετάφραση: Χαρά Τριανταφυλλίδου Επιμέλεια: Chryssa R. Takahashi

Η κρίση που βιώνουμε σήμερα, The crisis we are experiencing nowadays

είναι κρίση κυρίως και πρωτίστως ηθικών αξιών. is first and foremost a crisis of moral values.

Οι αξίες ξεκινούν από την παιδεία. Values stem from our education.

Είναι η παιδεία που έχει ο καθένας μας. The cultivation we all receive.

Η παιδεία καλλιεργείται πρωτίστως από την οικογένεια. Education and principles start predominantly within the family.

Σε δεύτερο ρόλο με την εκπαίδευση

και τελικά περνάει στην κοινωνία μας.

Πιστέψτε με, αν έχουμε αυτή την αίσθηση, Believe me, if we prioritize education even during periods of adversity,

ότι η παιδεία είναι πιο σημαντικό,

ακόμα και σε καιρούς αντιξοοτήτων, θα γίνουν θαύματα.

Και πιστέψτε με, ποτέ δεν είναι αργά για θαύματα. And, believe me, it is never too late for miracles.

Πιστεύω πολύ στην εκπαίδευση, μα πρέπει να σας πω I believe a lot in teaching, but I believe even more in education.

ότι πιστεύω πιο πολύ στην παιδεία του ανθρώπου,

στην εσωτερική καλλιέργεια και την ολόπλευρη ανάπτυξή του. In the morals and values of individuals and their holistic development.

Κατά τον Πλάτωνα, η παιδεία μπορεί να αλλάξει και να καθορίσει ζωές. According to Plato, education can change and define lives.

Είναι δεύτερος ήλιος για τους ανθρώπους.

Άρα λοιπόν, ας ξεκινήσουμε από το πρώτο κομμάτι, So, let's start with the first part, which has to do with the family.

που αφορά την οικογένεια.

Είναι ο πρώτιστος πυρήνας, άλλωστε. It is the main core of the society, after all.

Τι χρειάζεται να δώσουμε σε ένα παιδί ώστε να μεγαλώσει σωστά και ισορροπημένα; What do we need to provide for a child

Αγάπη; Love?

Φροντίδα; Care?

Προστασία; Ασφάλεια; Protection? Security?

Ναι, φυσικά. Μα όλα αυτά τα θεωρώ αυτονόητα. Indeed, but these are self-evident.

Δεν γνωρίζω κανέναν γονιό να μην αγαπάει το παιδί του. I don't know of any parents who don't love their children.

Εκτός βέβαια αν μιλάμε για κλινικές περιπτώσεις. With the exception of clinical cases, of course.

Αυτό που ουσιαστικά χρειάζονται τα παιδιά για να μεγαλώσουν σωστά και ισορροπημένα What children really need to grow up in a proper and balanced way

είναι ρίζες και φτερά. is roots and wings.

Ρίζες, για να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου και να πατάνε γερά στα πόδια τους, Roots, to feel that they belong somewhere,

αλλά και φτερά, για να νιώθουν ότι μπορούν να πετούν. but also wings, to feel that they can fly.

Αυτή η έκφραση χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά γύρω στο 1920. This expression was first used around 1920

Μετά χρονολογείται γύρω στο 1950 από τον Κάρτερ. and was then used in 1950 by Carter,

Δεν έχει σημασία ποιος το πρωτοείπε but, really, it doesn't matter who said it first.

ή να πάμε όσο γίνεται πιο μακριά να βρούμε ποιος το είπε πρώτος.

Σημασία, όμως, έχει ότι ακόμα και κάτι τόσο παλιό What matters is that something as old as this

είναι σήμερα τόσο επίκαιρο και τόσο διαχρονικό.

Ρίζες και φτερά, λοιπόν, αρκετά αντιφατικά. Roots and wings, quite contradictive.

Κι έτσι περνάω στην προσωπική μου ιστορία για να σας πείσω. From this, I will move on to my personal story to convince you.

Μεγάλωσα στην Καστοριά.

Ναι, ήμουν τυχερή.

Η αυλή του σχολείου, καθώς και το σπίτι μου My schoolyard and house had a view of the lake,

έβλεπε τη λίμνη, τους κύκνους, τις πάπιες.

Το πόση αξία είχε αυτό για τη ζωή μου αργότερα και την αισθητική μου, The value of this experience for my life and sense of taste

το κατάλαβα πολύ μετά. is something I realized much later.

Γιατί, ξέρετε, γράφουν κάποια πράγματα στη ζωή μας,

αλλά τα συνειδητοποιούμε πολύ αργότερα.

Η αξία του παιδικού χώρου που περνάμε τη ζωή μας, The value of our childhood environment

είναι κάτι το οποίο επανέρχεται ξανά και ξανά, is something that recurs over and over again.

ακόμα και σε δύσκολες στιγμές ζωής. Even during the difficult times in our lives.

Ξέρετε, έχω την τύχη να ταξιδεύω πάρα πολύ, I am lucky enough to travel a lot.

αλλά κάθε φορά που μπαίνω Καστοριά, η αίσθηση ξεπερνά όλες τις εντυπώσεις. But every time I go back to Kastoria,

Επιστρέφεις για λίγο στο σπίτι σου. You go home for a while.

Και άρα, επιστρέφεις στον εαυτό σου.

Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή και διάβαζα, I remember when I was young, while studying

η μητέρα μου, αθόρυβα, μου έφερνε ένα τσάι φασκόμηλο ή έναν χυμό πορτοκάλι. my mother would quietly bring me some sage tea or orange juice.

Ακόμα και σήμερα, αυτές οι μυρωδιές, αν το πιστεύετε, Even today, these smells remind me of my childhood.

μου θυμίζουν την παιδική μου ηλικία.

Μυρίζω αυτά τα πράγματα και θυμάμαι...

Μου έρχονται συναισθήματα ζεστασιάς, θαλπωρής, ασφάλειας, αγάπης.

Ο πατέρας μου είχε δική του επιχείρηση και δούλευε πολλές ώρες. My father had his own business and worked long hours.

Αλλά δεν ξεχνάω, πως με προτροπή του, Still, I can't forget that he asked our mother

η μητέρα μου μας κρατούσε ένα τέταρτο παραπάνω το βράδυ, my mother kept us an extra 15 minutes a night,

κι εμένα και την αδερφή μου,

ώστε να προλάβει να παίξει μαζί μας, έστω κι ένα τέταρτο κάθε μέρα. so that he could play with us, at least for fifteen minutes every day.

Ακόμα και σήμερα που το σκέφτομαι αυτό, με συγκινεί ιδιαίτερα. Even today, thinking about this moves me deeply.

Θυμάμαι όταν πέρασα στην πρώτη μου σχολή, στο Νηπιαγωγών Ιωαννίνων, I remember when I entered university,

η αντίδραση της μητέρας μου ήταν πάρα πολύ χαρακτηριστική my mother had a very typical "mum" reaction.

και κάποιοι από εσάς, Some of you, especially the younger ones,

γιατί βλέπω πολλά νέα παιδιά εδώ και χαίρομαι,

θα την αναγνωρίσετε.

Η αντίδρασή της ήταν, «Πού φεύγεις τόσο μακριά; Δεν θα πας πουθενά!» will recognize this reaction.

Και φυσικά, η αντίδραση του πατέρα μου ήταν, Of course, my father's reaction was

«Στη Ρόδο, στην Αλεξανδρούπολη, στην Κρήτη να πας, "No matter how far it is, you are going there to study."

όπου περάσεις, εκεί θα πας».

Τέσσερα χρόνια αργότερα, έφυγα στην Αγγλία, Four years later, I went to England to do my master's degree.

για να κάνω ένα μεταπτυχιακό

και η μητέρα μου, πανικόβλητη, ήρθε να με «τακτοποιήσει», ξέρετε. My panic-stricken mother came to help me "settle in".

Την πρώτη μέρα μάλιστα κιόλας, το θυμάμαι χαρακτηριστικά, The very first day, I remember, she made a tempting suggestion

μου έκανε μια πολύ δελεαστική πρόταση.

Να ξοδέψουμε ένα μέρος των χρημάτων από τα δίδακτρα

σε ό,τι θέλω, ψώνια, οτιδήποτε,

και την άλλη μέρα να πάμε στο σπίτι μας στην Καστοριά. and go back home to Kastoria the next day.

Η αντίδραση του πατέρα μου ήταν ακαριαία μόλις άκουσε αυτή την πρόταση. My father's instant reaction to this suggestion was

«Πακετάρισε τη μάνα σου και στείλ' την με το πρώτο αεροπλάνο Καστοριά». "Send your mother back home packing on the first available flight."

Το οποίο, πρέπει να σας πω, ότι και έπραξα. Which is what I did.

Λίγα χρόνια αργότερα, μου δόθηκε μια πλήρης υποτροφία A few years later, I received a full scholarship at a U.K. university

από πανεπιστήμιο της Μεγάλης Βρετανίας για διδακτορικό, τρία χρόνια.

Ήταν Σεπτέμβρης τότε, θυμάμαι, και δούλευα στα Γιάννενα. It was September and I was working in Ioannina.

Οι δικοί μου ήτανε Καστοριά, φυσικά. My parents lived in Kastoria.

Πήρα να τους ενημερώσω, και η αντίδραση της μητέρας μου I called to let them know and my mom had again a typical reaction.

ήταν πάρα πολύ χαρακτηριστική επίσης.

«Μα δεν είναι δυνατόν να φύγεις τώρα για τρία χρόνια στην Αγγλία. "You can't leave for three years now, we just brought you winter rugs."

Την προηγούμενη βδομάδα σου φέραμε χαλιά και φλοκάτες για τον χειμώνα».

Ακατανίκητα επιχειρήματα, όπως καταλάβατε. Unbeatable arguments, as you can see.

Κι ο πατέρας μου φυσικά μου είπε, «Μη χάσεις τέτοια ευκαιρία ζωής». My father told me not to miss this once-in-a-lifetime opportunity.

Όπως μπορείτε να καταλάβετε από αυτές τις ιστορίες,

μπορείτε να καταλάβετε και ποιος έδωσε τις ρίζες και ποιος έδωσε τα φτερά.

Και τα δύο σημαντικά όμως, έτσι; Both of which are important, however.

Περίπου τρία χρόνια αργότερα, λαμβάνοντας το διδακτορικό, About three years later, I returned to Greece with my PhD.

επέστρεψα στην Ελλάδα.

Άφησα θέση στο πανεπιστήμιο εκεί, I gave up a university position there, because I wanted to contribute here.

γιατί ήθελα πραγματικά να προσφέρω στην Ελλάδα.

Περίπου για πέντε χρόνια, πήγαινα από το ένα πανεπιστήμιο στο άλλο, For about five years, I was working in different universities in Greece.

μέχρι που βρέθηκε κάποια θέση και μπόρεσα να τη διεκδικήσω. Until I found a full-time position.

Θέλω να το πω αυτό, γιατί σήμερα έχουμε πολλά νέα παιδιά I want to say this for all the young people to hear.

και θέλω να το ακούσουν.

Ούτε γνωριμίες είχα. I had no contacts or parents in the academic world.

Και οι γονείς μου δεν είναι πανεπιστημιακοί. And my parents are not university students.

Συγκεκριμένα, ο πατέρας μου είναι απόφοιτος δημοτικού. In particular, my father is a primary school graduate.

Κι από τη θέση που βρίσκομαι τώρα, σας λέω ότι είναι ο μεγάλος μου δάσκαλος, From the place that I am now, I can say he's my greatest teacher.

κι αυτός που μου έδωσε τα πιο δυνατά φτερά στον κόσμο. He gave me the strongest wings in the world.

Η μητέρα μου είναι κι αυτή παρόμοιου μορφωτικού επιπέδου. My mother comes from a similar educational background.

Αλλά με μεγάλωσε, όχι μόνο με γάλα, αλλά με μέλι και γάλα, But she raised me not only with milk,

όπως λέει ο Φρομ, καθόλου τυχαία.

Κι έτσι με τόσο δυνατές ρίζες, όπως καταλαβαίνετε With roots so strong, I always find ways and reasons to go back home.

βρίσκω πάντα τρόπους και λόγους να επιστρέφω.

Αυτό που θέλω να σας πω, είναι ότι αν μια οικογένεια είναι σταθερή και δυνατή What I want to say is, if a family is solid and strong,

τίποτα δεν την πτοεί και τίποτα δεν την τσακίζει. nothing can defeat it and nothing can crush it.

Ένα παιδί δεν έχει από μόνο του πρόβλημα. No child has a problem on its own. A child develops a problem,

Αποκτάει πρόβλημα αν δεν είναι θωρακισμένο.

Από πολύ μικρή έμαθα ότι δεν χρειάζομαι κάποια ακριβή μάρκα ρούχων From a very young age, I learned that I don't need expensive brands

για να αισθάνομαι κάποια, να έχω αξία, to feel that I am of value and, above all, to be happy.

και, προπαντός, για να είμαι ευτυχισμένη.

Έμαθα επίσης ότι παιδεία είναι να σκέφτεσαι μόνος σου I also learned that education means thinking on your own

κι όχι να ακολουθείς τι λέει πάντα το πλήθος. and not always following the crowd.

Μόνο όταν καταφέρεις να μη σε νοιάζει τόσο πολύ Only when you manage not to care about the image, thoughts,

η εικόνα, η σκέψη, κι η γνώμη των άλλων για σένα,

θα καταφέρεις να απομονώσεις τη φασαρία και να αφουγκραστείς τη δική σου φωνή. will you manage to isolate the noise and listen to your own voice.

Δεν είναι πάντα εύκολο. It's not always easy.

Μια γιαγιά παλιά μου έλεγε, όσο ζούσε η γλυκιά μου, As my grandma used to tell me, when she was alive,

«Δεν θα με ρωτάς εμένα συμβουλές για το μέλλον, "Don't ask me for advice about the future, but only about the present,

παρά μόνο για το παρόν.

Γιατί έχω πολύ παρελθόν να σου δώσω. because I have a lot to offer you from the past."

Μα αν με ρωτάς για το μέλλον, εσύ πρέπει να αποφασίσεις. "But if you ask me about the future, it is you who must decide."

Γιατί ο δικός σου ήλιος βλέπει στην ανατολή, "Because your sun looks to the east, while mine to the west."

ενώ ο δικός μου έφυγε, είναι στη δύση».

Και κάπως έτσι, περνάμε στην εκπαίδευση. So, let's move on to school education.

Για να δούμε τι γίνεται εδώ. Let's see what's going on here.

Πολύ πρόσφατα, πριν έναν μήνα, βγήκε η έκθεση του ΟΟΣΑ. Very recently, a month ago, the OECD report came out.

Η οποία προοιωνίζει ένα λαμπρό μέλλον στην Ελλάδα για την εκπαίδευσή μας It foreshadows a bright future for education in Greece.

και πραγματικά εγώ το πιστεύω υπό προϋποθέσεις. I really believe that this can happen under certain conditions.

Μάλιστα, η μαθητική μας διαρροή είναι αρκετά χαμηλή Indeed, our school drop-out rates are low compared to other European countries.

σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης,

που σημαίνει ότι τα παιδιά μας δεν εγκαταλείπουν το σχολείο. This means that our children don't leave school.

Είμαι πολύ περήφανη γι' αυτό κι είμαι επίσης περήφανη, I am very proud of this, as well as of the fact that,

γιατί φαίνεται από την έκθεση

ότι το επίπεδο των εκπαιδευτικών μας είναι υψηλό. that the level of our teachers is high.

Και μάλιστα, σε καιρούς κρίσης όπως αυτούς που ζούμε σήμερα, Especially in this time of crisis that we are going through today,

το να προσφέρουμε δημόσια εκπαίδευση αυτής της ποιότητας δωρεάν, offering high-quality public education,

να υπογραμμιστεί,

δεν είναι και λίγο, ξέρετε. is something actually quite significant.

Από την άλλη μεριά, On the other hand, having travelled to multiple universities and schools

θέλω να σας πω ότι ταξιδεύοντας σε διάφορα πανεπιστήμια

λόγω της δουλειάς μου, αλλά και σχολεία στο εξωτερικό,

μπορώ να σας βεβαιώσω προσωπικά ότι τα σχολεία μας,

η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχουμε,

καθώς και το επίπεδο κατάρτισης των εκπαιδευτικών μας as well as the qualification level of our educators,

τίποτα δεν έχει να ζηλέψει από τα άλλα σχολεία του εξωτερικού. are by no means of lesser value compared to schools abroad.

Εκεί που βέβαια υστερούμε τρομερά είναι οι υποδομές. We are vastly inferior though with regard to infrastructure.

Αλλά υπάρχουν λόγοι και γι' αυτό. But there are reasons behind that.

Ένα άλλο κομμάτι που θα ήθελα να αναφέρω

είναι οι άπειρες ευκαιρίες επιμόρφωσης που έχουμε σήμερα. are the countless opportunities we offer for further education.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο κι είναι πραγματικά ασύλητο It is by no means incidental, and it is indeed inconcievable,

το πόσο μεγάλη πρόοδος έχει γίνει σε αυτόν τον χώρο.

Για παράδειγμα, με τα MOOC, For instance, with MOOCs, distance learning programmes, and so on,

με τα εξ' αποστάσεως εκπαίδευσης προγράμματα, και όλα αυτά, with the distance learning programmes, and all that,

η πρόσβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση access to education and training has been simplified.

έχει γίνει πάρα πολύ απλή.

Δηλαδή, μπορεί κάποιος που είναι σε ένα ορεινό χωριό Namely, someone living in a remote village on a Greek mountain

της απομακρυσμένης μας Ελλάδας,

να μπει σε μια εκπαιδευτική πλατφόρμα can enter an educational platform and without any charge, or for very little

και εντελώς δωρεάν ή έναντι ενός πολύ μικρού χρηματικού ποσού and completely free of charge or for a very small amount of money

να καταφέρει να παρακολουθήσει έναν κύκλο μαθημάτων attend courses from Yale, Sydney, or anywhere else.

στο Γέιλ, στο Σίδνεϊ, οπουδήποτε αλλού.

Ασύλητα αυτά στις παλιότερες εποχές, έτσι; These were inconceivable in the past.

Οπότε, έχουμε ανοιχτή πρόσβαση στην εκπαίδευση.

Κι εδώ να κάνω μια μικρή παρένθεση και να πάω στον δικό μου χώρο To make a comment based on my field of studies,

και να πω ότι ένας από τους λόγους που έχουμε αυτή την ευκαιρία

είναι το γεγονός ότι γνωρίζουμε πολύ καλά την αγγλική γλώσσα. is the fact that we have a high level of English language knowledge.

Η γλώσσα της πρόσβασης στον κόσμο. The language of access to the world.

Και πρόσφατα μάλιστα, επειδή προσπαθούμε Recently, since we are trying to emphasize English language teaching,

να δώσουμε έμφαση στην εκπαίδευση της αγγλικής, to emphasize English education,

ξεκίνησε η αγγλική γλώσσα στην πρώτη δημοτικού. English is now being taught from the first grade of primary school.

Να πω όμως ότι με μία ώρα, δεν πρόκειται να δούμε καμία διαφορά.

Αυτά δεν είναι τομές στην εκπαίδευση, είναι μπαλώματα. These are not cuts in education, they are patches.

Χρειαζόμαστε συνεχές γλωσσικό εισαγόμενο, αν θέλουμε να πετύχουμε κάτι.

Κλείνω την παρένθεση, απλά γιατί αφορά τον χώρο μου. That was my field-specific comment. Let me ask something.

Και θέλω να ρωτήσω, αφού λοιπόν έχουμε καλή εκπαίδευση

κι αφού οι εκπαιδευτικοί μας είναι σε καλό επίπεδο κατάρτισης, and since our teachers are at a good level of training,

η παιδεία γιατί μας δυσκολεύει τόσο; why does education make it so difficult for us?

Και περνάω έτσι στο σχολείο. So, let's move on to the school.

Έχουμε αγάπη στα σχολεία; Do we have love in schools?

Θα τη βάλουμε ποτέ στις μεταρρυθμίσεις μας Are we ever going to add it to our reformation,

όπως έλεγε ο αείμνηστος δάσκαλος, ο κύριος Τσολάκης; as the dearly departed teacher, Mr. Tsolakis, used to say?

Τα σχολεία μας, δυστυχώς, ακόμα και σήμερα αποτελούν τερέν βαθμοθηρίας. Our schools are, unfortunately, even today, a sports field of grades.

Με οράματα εξεταστικοκεντρικά. Their objectives are exam-based.

Ακόμα και η έκθεση του ΟΟΣΑ είπε, λιγότερο βάρος στις εξετάσεις, The recent report also pointed out

δίνετε υπερβολικό βάρος στις εξετάσεις. We place too much emphasis on them.

Κι έτσι, λοιπόν, συνεχίζουμε να έχουμε εμμονές. Therefore, we keep having obsessions.

Γραμματισμός, μαθηματικά, πτυχία φυσικά, δεν το συζητώ. Grammar, maths, certificates of course, and technology more recently.

Τεχνολογία, τώρα πρόσφατα.

Ζητάμε από το παιδί μια στείρα απομνημόνευση We ask children to memorize information they will probably never need.

για πράγματα που μάλλον δεν θα χρειαστεί ποτέ του.

Ζητάμε σε μια ερώτηση μια σωστή απάντηση, We ask for one question only one correct answer.

πόσο αντισωκρατικό αυτό στη μάθηση.

Και γενικώς, ζητάμε από τα παιδιά να κάνουν πράγματα We essentially ask children to do things they won't need.

που στην ουσία δεν θα χρειαστούν.

Και τα παιδιά χάνουν την παιδικότητά τους, ξέρετε. Children lose their childhood. They lose unique talents in school.

Και χάνουν μοναδικά ταλέντα στο σχολείο.

Στα σχολεία μας, τα παιδιά ασφυκτιούν στα ταλέντα τους. In our schools, children suffocate in their talents.

Ο Πικάσο έλεγε, «Μου πήρε τέσσερα χρόνια να μάθω να ζωγραφίζω σαν τον Ραφαήλ Picasso used to say:

και μια ολόκληρη ζωή να μάθω να ζωγραφίζω σαν παιδί». and an entire lifetime to learn how to paint like a child."

Κι εμείς επιμένουμε Yet we insist.

να υπαγορεύουμε στα παιδιά εικόνες, σχήματα, γράμματα, We dictate pictures, shapes, letters

να βάλουν την ιστορία στη λογική σειρά, we instruct them on how to logically remember history.

μη τυχόν αλλάξουν κάτι στην ιστορία. God forbid they change anything in history.

Καλά λέει ο κύριος Τριβιζάς, όμως.

«Αυτό που πρέπει να καλλιεργήσουμε στα σχολεία that what we need to cultivate in schools is imagination

είναι η φαντασία και η ευρηματικότητα, and innovation.

η οποία είναι ένα ταλέντο που δυστυχώς εμείς καταπνίγουμε». This is a talent that we unfortunately strangle.

Δεν θα ξεχάσω, η βαφτιστήρα μου, όταν ήταν τριών με τεσσάρων ετών, I remember my godchild, back when she was three or four years old,

ζωγραφίζαμε μαζί κι έβλεπα ότι από τους πέντε μαρκαδόρους we were drawing together,

χρησιμοποιούσε μόνο τους δύο, κόκκινο μαύρο.

Μπλε, γαλάζιο, πράσινο, τίποτα. No blue, light blue, or green. Nothing.

Θορυβήθηκα. I was alarmed.

Ξέρετε, διάβασα κι άλλα πράγματα εκεί. I was looking between the lines for any other issues.

Μήπως υπάρχει κανένα πρόβλημα, να το κοιτάξουμε.

Την πήρα, λοιπόν, στην άκρη και τη ρώτησα με τρόπο I talked to her in person and asked:

«Γλυκιά μου, γιατί δεν χρησιμοποιείς κι άλλα χρώματα; "Sweetheart, why don't you use more colours?"

Γιατί μόνο μαύρο και κόκκινο;»

Και με κοίταξε με ένα ύφος σαν να την ρωτούσα

το πιο χαζό πράγμα στον κόσμο.

Και με παιδική αφέλεια μου απάντησε, In her childlike naivety she said:

«Μα νονά μου, μού στέγνωσαν οι άλλοι μαρκαδόροι». "But my other markers have dried out, godmother."

Ούτε καν σκέφτηκα το πολύ απλό. I didn't even think of the simplest thing.

Λοιπόν, πάμε στα πρακτικά. So, let's move on to the practical part.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να δώσουμε παιδεία στην εκπαίδευση. What can we do to add cultivation in education?

Τι μπορούμε να κάνουμε για να θωρακίσουμε τα παιδιά μέσα στα σχολεία. What we can do to shield children in schools.

Ξέρετε, τα γνωστικά αντικείμενα μπορεί να αλλάζουν Disciplines change and what we are teaching now

κι αυτό που διδάσκουμε σε πέντε ή δέκα χρόνια να είναι παρωχημένο. and what we teach will be obsolete in five or ten years.

Έτσι είναι τα πράγματα, γιατί τρέχουνε γοργά. This is how things are, because everything runs fast.

Η ανθρωπιστική παιδεία, όμως, δεν απογοητεύει ποτέ. Humanitarian studies, however, never dissapoint.

Χρειαζόμαστε μαθήματα ζωής, όπως χρόνια τώρα λέει ο κύριος Γιοσαφάτ We need life lessons, as Mr. Yosafat has been saying for years,

και πρέπει να ξεκινήσουν απ' το νηπιαγωγείο. and we must begin in Kindergarten.

Μαθήματα αγάπης. Love lessons.

Να μάθει το παιδί τι είναι ενσυναίσθηση,

τι είναι ήθος, τι είναι σεβασμός για το διαφορετικό, τι είναι ο άλλος.

Τι είναι τελικά συναισθηματική νοημοσύνη.

Χρειαζόμαστε μαθήματα με βασικές γνώσεις του κόσμου We need lessons of basic world knowledge that children will always need.

που θα χρειάζονται πάντα τα παιδιά.

Από το τι να φάνε, που πιστέψτε μας, From what to eat,

δεκαοχτώ χρονών παιδιά δεν ξέρουν πώς να φάνε, because even eighteen-year-olds don't know how to eat,

μέχρι το τι γεμίζει την καρδιά τους όταν είναι δύσκολα τα πράγματα. to what fills their heart during hard times.

Γιατί δίνουμε τόσο πολύ βάρος σε όλα τα υπόλοιπα, We emphasize all the rest so much, that we forget about the basics.

που ξεχνάμε τα βασικά.

Μουσική, χορός, πολιτισμός, τέχνες. Music, dance, culture, arts.

Αυτά είναι που δίνουν ποιότητα στη ζωή μας These add quality to our life and can truly help us

και μπορούν να μας βοηθήσουν πραγματικά σε κάποια δύσκολη στιγμή.

Και φυσικά, χρειαζόμαστε μαθήματα ψηφιακής και διαδικτυακής αγωγής, Of course, we also need digital education and Internet lessons, especially today.

ειδικά σήμερα.

Κοιτάξτε. I could, but I wouldn't like to mention the emphasis we place on technology

Θα μπορούσα, αλλά δεν θέλω να αναφερθώ

στην έμφαση που δίνουμε στην τεχνολογία σήμερα στα σχολεία.

Ελλοχεύουν πολλοί κίνδυνοι, σας το υπόσχομαι αυτό, Many dangers lurk, I can confirm that,

αλλά εγώ είμαι ένας άνθρωπος που δεν είμαι κατά της τεχνολογίας. but I am not among those against technology.

Είμαι όμως κατά της μονομανίας. I am, however, against one-sided obsession.

Μόνο σε μαθήματα ρομποτικής δεν καλλιεργούνται συναισθήματα. In robotics lessons only, emotions cannot be cultivated.

Και περνάω στην καρδιά της παιδείας στην εκπαίδευση, I'm moving on to the heart of cultivation in education.

δηλαδή, τον δάσκαλο. This is the teacher.

Ξέρετε, διδάσκουμε όλοι που είμαστε σε αυτόν τον χώρο, Everybody in this space teaches, but we forget that we are educators.

αλλά ξεχνούμε ότι, πρωτίστως, είμαστε διαπαιδαγωγοί.

Όλοι οι δάσκαλοι, όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων All teachers, in all levels, and of all fields,

και όλων των γνωστικών αντικειμένων

είναι, πρωτίστως, παιδαγωγοί, και άρα πρότυπα. are above all educators, and therefore role models.

Η επιρροή τους είναι ανεξίτηλη στον χρόνο.

Και για να σας πείσω, κλείστε τα μάτια σας αυτήν τη στιγμή To convince you, close your eyes, and think of your favourite teacher.

και σκεφτείτε τον αγαπημένο σας δάσκαλο, στα παιδικά σας χρόνια.

Σε όλους ήρθε ένας, κάποιος, ένα όνομα. You all recalled someone, a name.

Ξέρετε γιατί συμβαίνει αυτό; Do you know why this happens?

Γιατί, πολύ απλά, κανείς δεν ξεχνά έναν καλό δάσκαλο. Because, simply, nobody forgets a good teacher.

Έτσι είναι. Κανείς δεν ξεχνά έναν καλό δάσκαλο.

Και ξέρετε; If I ask each one of you why you remember this particular teacher,

Αν ρωτήσω έναν-έναν από εσάς, γιατί θυμάστε τον συγκεκριμένο δάσκαλο,

δεν θα μου πείτε, γιατί μου έμαθε πολλαπλασιασμό, you won't say you remember them because of maths or grammar.

διαίρεση, τα κλάσματα, ή τον ενεστώτα.

Το παιδί, βλέπετε, δεν θυμάται τι του μάθαμε, Children don't remember what we taught them,

θυμάται όμως για πάντα πώς το κάναμε να νιώσει. but they forever remember how we made them feel.

Άρα λοιπόν, ο εμπνευστής δάσκαλος, ο οραματιστής δάσκαλος Therefore, the inspiring teacher, the one who envisions,

γνωρίζει ότι δεν διεκπεραιώνει, διαπαιδαγωγεί. knows that they are don't just teach, they educate.

Διευκολύνει τη μάθηση και διαπαιδαγωγεί. Αυτός είναι ο βασικός του ρόλος. They facilitate learning and they educate.

Επίσης, δέχεται τα λάθη και τις αποτυχίες,

γιατί είναι μέρος της επόμενης επιτυχίας. because they are part of the next success.

Πάρα πολλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν, μέχρι να πετύχουν. Many people fail until they succeed.

Άρα δεν αφορίζουμε τα λάθη, τα αγκαλιάζουμε. Therefore, we don't condemn mistakes. We embrace them.

Και τελικά, ο δάσκαλος ο σωστός γνωρίζει

ότι η διδασκαλία ξεκινά απ' την καρδιά κι όχι απ' το μυαλό.

Και άρα, το παράδειγμα είναι πάντα πιο αποτελεσματικό από το δίδαγμα. So, the example is always more effective than the lesson.

Τελικά και τελειώνοντας. Finally, and to conclude...

Για να αλλάξουμε γενικότερα τα πράγματα

κι έτσι και η κοινωνία,

όχι μόνο η εκπαίδευση και η οικογένεια, αλλά τελικά και η κοινωνία,

να μπορεί να παρέχει στο παιδί ρίζες και φτερά,

πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. we must change our mindset and take on our responsibilites.

Αλλαγή, επανεξέταση προτύπων με βάση ανθρωπιστικές αξίες και πολιτισμό,

για να έχουμε μια ουσιαστική παιδεία. to have meaningful education.

Ας καλλιεργήσουμε λίγο τον εαυτό μας, Let's cultivate ourselves, enough with our image.

φτάνει τόση εικόνα.

Μας το' πε ο Εξυπερύ χρόνια πριν.

«Το ουσιαστικό είναι αόρατο στο μάτι».

Η ερώτηση είναι, The question is...

οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, οι πολίτες αυτού του κόσμου, τελικά, The parents, educators, citizens of this world...

θέλουμε να δώσουμε ρίζες και φτερά στα παιδιά μας; Do we want to give our children roots and wings?

Σας ρωτάω. I'm asking you.

Θέλουμε; Δεν το άκουσα, πιο δυνατά.

Έτσι είναι.

Δεν ταιριάζει η μετριότητα με τη λαχτάρα. Mediocrity and desire don't go together.

Ας σηκώσουμε τα μανίκια, ας ανοίξουμε τα μάτια, Let's get pumped, open our eyes, open our heart above all,

ας ανοίξουμε κυρίως την καρδιά κι ας πάρουμε τη ζωή αλλιώς.

Γιατί τίποτα μέτριο δεν αξίζει και δεν ταιριάζει στα παιδιά. Nothing mediocre fits or is worth it for our children.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα) Thank you.