Γλώσσα | Μήλα και καμήλα (Η) | Α' Δημοτικού Επ. 66
Γεια σας, παιδάκια μου. Είμαι η Δήμητρα και σήμερα θα κάνουμε μαζί ακόμα ένα μάθημα.
Ένα μάθημα Γλώσσας.
Σήμερα θα μάθουμε ένα καινούργιο γραμματάκι,
γι' αυτό να φέρετε τα βιβλία της Γλώσσας, το χοντρό και το λεπτό,
την κασετίνα σας με ένα μολυβάκι, μια πράσινη και μια μπλε ξυλομπογιά...
και τη γόμα, μπορεί να τη χρειαστούμε.
Είμαστε έτοιμοι;
Θέλετε να σας πω ποιο γραμματάκι θα μάθουμε σήμερα;
Σήμερα θα μάθουμε ένα καινούργιο ι.
Το η που βάζουμε πριν από τα ονόματα των κοριστιών.
Ή αλλιώς το λέμε και "η του ήλιου".
Πάμε να δούμε πώς το φτιάχνουμε, πώς το γράφουμε σωστά.
Εδώ έχω τη γραμμούλα του τετραδίου,
όπως κάθε φορά.
Τα κεφαλαία, έχουμε πει: από πάνω μέχρι κάτω. Πώς θα κάνουμε το η των κοριτσιών ή του ήλιου;
Τραβάω μια γραμμούλα από πάνω προς τα κάτω, η πρώτη γραμμούλα.
Μετά μια άλλη, λίγο πιο δίπλα...
η δεύτερη κίνηση, πάλι από πάνω προς τα κάτω.
Και μετά μια τρίτη στη μέση, που ενώνει τις δυό γραμμούλες, από αριστερά προς τα δεξιά.
Πάμε να δούμε τώρα το η, το μικρό.
Το η το μικρό είναι από αυτά που ξεκινάνε στη μέση της γραμμής, δεν ξεκινάει από πάνω.
Ξεκινάω από τη μέση της γραμμούλας και κάνω ένα μπαστουνάκι.
Το βλέπετε; Μέχρι να φτάσει στη γραμμούλα.
Για κοιτάξτε το.
Και από εκεί μετά, κάνω και ένα άλλο μπαστουνάκι που περνάει λίγο κάτω απ' τη γραμμούλα.
Αν δεν θέλω, δεν το περνάω απ' τη γραμμούλα...
αλλά αυτός είναι ο τρόπος που μας λέει και το βιβλίο μας, και το κάνουμε έτσι.
Δεν πετάνε τα γραμματάκια μας στη γραμμή. Τα κάνουμε ωραία, προσπαθούμε να τηρούμε τη φορά στις γραμμές...
με τη σειρά που τις λέμε,
για να κάνουμε ωραία γράμματα και να μην κουράζεται το χεράκι μας.
Θα το δούμε στον αέρα όλοι μαζί, να δω ότι το καταλάβατε;
Για πάμε να δούμε πώς θα γίνει!
Μια γραμμούλα από πάνω προς τα κάτω, μια δίπλα από πάνω προς τα κάτω και μία από αριστερά προς τα δεξιά.
Και το η το μικρό...
ένα μπαστουνάκι και άλλο ένα δίπλα, λίγο πιο μακρύ.
Πάμε να δούμε ποιες φωνούλες σχηματίζουμε με το η και τα γραμματάκια που έχουμε μάθει μέχρι τώρα.
Έχουμε μάθει το τ.
τ + η = τη.
Μετά το π. π + η = πη.
Ποια είχαμε μάθει μετά;
Το σ. σ + η = ση
κ + η = κη. Μπράβο σας!
Τα έχετε μάθει πάρα πολύ καλά, βλέπω.
Μετά έχουμε το ν + η = νη.
ρ + η = ρη.
Και ποια μάθαμε τις προηγούμενες μέρες, σ'αυτή την ενότητα; Το θ.
Πολύ ωραία! θ + η = θη.
Και αυτό που είχαμε μάθει την προηγούμενη φορά ήταν το μ. Μπράβο, το θυμάστε!
μ + η = μη.
[Η δασκάλα διαβάζει με τη σειρά τις παρεούλες που φτιάξαμε]
Τώρα που είδαμε τις παρεούλες, θέλω να ανοίξετε το βιβλίο του μαθητή...
στη σελίδα 50, και να κοιτάξετε προσεκτικά την εικόνα μας.
Κοιτάξτε την προσεκτικά και απαντήστε μου στην ερώτηση που θα σας κάνω. Σας ακούω!
Ποιους βλέπουμε στην εικόνα; Ποιους φίλους μας;
Βλέπουμε τον Άρη, τη Μαρίνα και τον Ορφέα.
Πού βρίσκονται τα παιδιά αυτά;
Ναι, είναι ακόμα στην παράσταση του Καραγκιόζη.
Πάνω στο πανί του θεάτρου σκιών, ποιους βλέπουμε;
Μπράβο! Τον Καραγκιόζη και τον Μορφονιό.
Τι είπατε, τι βλέπετε; Τη γάτα και τον παπαγάλο;
Πώς βρέθηκαν εκεί πέρα;
Είναι φιγούρες του θεάτρου σκιών, η γάτα και ο παπαγάλος;
Κάποια ζαβολιά μάλλον έκαναν!
Για να δούμε!
Λοιπόν...
Θέλω τώρα να σας πω ένα μυστικό. Τώρα που μάθαμε και το άλλο "η",
πρέπει να σας πω ένα μυστικό.
Είχαμε πει, όταν είχαμε μάθει το ι του ιπποπόταμου, ότι όλες οι λεξούλες που έχουν μπροστά το "το"...
αν στο τέλος της λέξης έχουν ι, βάζουμε το ι του ιπποπόταμου.
Τώρα που μάθαμε και το η, θέλω να σας πω το μυστικό αυτό ποιο είναι.
Όλες οι λεξούλες που έχουν μπροστά το η των κοριτσιών, και τελειώνουν σε η...
Που τελειώνουν! Το τελευταίο η, όχι τα μεσαία!
Το τελευταίο η θα γράφεται και αυτό η.
Τα μεσαία γράμματα δεν μπορούμε να ξέρουμε πώς γράφονται. Πρέπει να τα μάθουμε ορθογραφία και να τα θυμόμαστε.
Για να δούμε μερικά παραδείγματα εδώ. Ας πούμε...
Η Ελένη.
Το τελευταίο η, θα γραφτεί όπως και το μπροστά.
Ό, τι έχει μπροστά, βάζω και στο τέλος.
Για σκεφτείτε κι εσείς λεξούλες που έχουν μπροστά το η και τελειώνουν σε η.
Να πάρω τον πράσινο μαρκαδόρο για να κυκλώνω το η.
Η θέση. Πολύ ωραία!
Η μπροστά και η στο τέλος.
Η κίνηση. Μπράβο!
Αυτά τα ι πρέπει να τα έχω μάθει ορθογραφία, δεν μου λέει κάποιος κανόνας πώς να τα γράψω.
Το η των κοριτσιών κι εδώ. Μπροστά και στο τέλος.
Άλλη λέξη: η οθόνη. Πολύ ωραία!
Η οθόνη του υπολογιστή ή της τηλεόρασης.
Η μπροστά, η και στο τέλος.
Το κυκλώνω. Και άλλη μια τελευταία λέξη;
Η θήκη.
Η μπροστά, η και στο τέλος.
Έχω όμως και ένα άλλο μυστικό να σας πω.
Οι λεξούλες που έχουν μπροστά το ο των αγοριών...
και τελειώνουν σε ης...
γράφονται και αυτές με το η των κοριστιών.
Για να δούμε κάποια παραδείγματα.
Τα ονόματα των αγοριών. Ποιος είναι αυτός με το κόκκινο καπέλο στην εικόνα; Ο Άρης.
Ο Άρης.
Θα γραφτεί με η των κοριτσιών.
Ο Θανάσης. Άλλο όνομα. Ωραία!
Έχει μπροστά το ο και γράφεται με το η των κοριτσιών.
Άλλη λεξούλα: ο μαθητής, όπως εσείς.
Τελειώνει σε ης.
Το μεσαίο η το μαθαίνω ορθογραφία, δεν είναι εκεί επειδή έχω μπροστά το ο.
Άλλες δύο λέξεις να πούμε.
Ο πελάτης.
Έχουμε άρθρο ο, οπότε τελειώνει σε η.
Σκεφτείτε και άλλη μια τελευταία λέξη να μου πείτε.
Ο θεατής!
Μπροστά το ο και ης στο τέλος.
Να θυμηθούμε μερικές λεξούλες με το "το". Όταν το έχουμε μπροστά, τι βάζουμε;
Το ι του ιπποπόταμου. Δεν το μπερδεύουμε!
Ότα έχουμε μπροστά το η, στο τέλος βάζουμε η.
Όταν έχουμε το ο, πάλι το η των κοριτσιών.
Όταν όμως έχουμε το, βάζουμε ι. Το λεμόνι.
Το θυμάστε που το είχαμε πει όταν κάναμε το ι του ιπποπόταμου;
Το σιτάρι.
Άλλη λεξούλα! Για σκεφτείτε κι εσείς καμία.
Το ποτάμι. Πολύ ωραία!
Για σκεφτείτε και άλλες δύο!
Το πατίνι.
Πολύ ωραία λέξη!
Ξέρετε πάρα πολλές λέξεις. Μου κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση. Μπράβο σας!
Και μια τελευταία...
Τόσο μεγάλη λέξη, ξέρετε να τη γράψουμε;
Για να δούμε, μπορούμε να τη γράψουμε; Το μανιτάρι.
Μανιτάρι...
Το ι το μπαστουνάκι, του ιπποπόταμου.
Δε ξεχνάμε, λοιπόν. Μπροστά η, στο τέλος η. Μπροστά το ο, στο τέλος η.
Μπροστά το το, στο τέλος το ι.
Τώρα θέλω να σκεφτείτε, έχετε δει πουθενά καμία λεξούλα που να έχει το η των κοριτσιών;
Όχι με τον κανόνα αυτόν. Γενικά!
Έχουμε πει ότι το η, το λέμε του ήλιου. Οπότε ο ήλιος γράφεται με η.
Ο ήλιος.
Το κυκλώνω.
Έχετε δει πουθενά καμία άλλη γραμμένη;
Το μήλο. Πολύ ωραία!
Κυκλώνω το η.
Άλλη;
Για σκεφτείτε καμία ακόμα;
Η καμήλα.
Το η, το κυκλώνω.
Το είχαμε δει εκεί που νυχτώνει... Ο κήπος. Πολύ σωστά!
Να βρούμε άλλη μία; Με τι πίνουμε νερό;
Με το ποτήρι!
Το ποτήρι.
Τον γεμίσαμε σήμερα τον πίνακά μας με λεξούλες!
Για να τις διαβάσουμε αυτές τις πέντε λεξούλες, μαζί!
[Η δασκάλα διαβάζει τις λέξεις στον πίνακα]
Τώρα θα πάμε να διαβάσουμε το κείμενο του μαθήματός μας.
Εγώ θα σας το διαβάσω όλο, και αυτά που είναι σκιασμένα κόκκινα - ροζ,
είναι αυτά που θα έχετε για ανάγνωση και θα πρέπει να τα διαβάζετε πάρα πολύ όμορφα.
Θα σας το διαβάσω όλο και μετά θα πάμε να το ξεκλειδώσουμε, το κείμενο.
Σε αυτό το κείμενο ποιοί μιλούν;
Για δείτε τις φατσούλες που έχει μπροστά από κάθε γραμμούλα.
Ο Καραγκιόζης με τον Μορφονιό!
Θα σας λέω το όνομα για να ξέρετε ποιός είναι κάθε φορά, εντάξει;
Δεν ξεχνώ να διαβάζω πάντα τον τίτλο!
Μήλα και καμήλα.
Σήμερα ήρθε ο πασάς από το νησί, λέει ο Μορφονιός.
Και λέει ο Καραγκιόζης: Τι; Ήπιε όλο το κρασί;
Μορφονιός: Με κέρασε και τρία μήλα.
Καραγκιόζης: Τι; Έπεσε από την καμήλα;
Μαρίνα, μια γάτα στη σκηνή, λέει ο Άρης στο τέλος.
Θα διαβάσουμε άλλη μια φορά το κομμάτι που έχετε για ανάγνωση, για να το μάθετε πολύ καλά.
Θα συμπληρώσω εγώ από κάτω τις αγκαλίτσες, τις φωνούλες, για να σας βοηθήσω.
Πάμε;
[Η δασκάλα διαβάζει τον διάλογο στον πίνακα]
Αυτό θα μάθουμε να το διαβάζουμε πολύ όμορφα.
Τώρα θέλω να πάρετε την πράσινη ξυλομπογιά σας...
και εγώ τον πράσινο μαρκαδόρο μου. Και θα πάμε στο κείμενο λεξούλα-λεξούλα...
να κυκλώσουμε όλα τα η που συναντάμε.
Πάμε, λεξούλα-λεξούλα. Τα η του ήλιου, όχι τα άλλα!
Αυτά που μαθαίνουμε σήμερα!
Μήλα και καμήλα. Το ακούω και βλέπω ότι είναι η.
Γιατί εδώ δεν αρκεί να το ακούω, μπορεί να είναι άλλο.
[Η δασκάλα διαβάζει τον διάλογο στον πίνακα και υπογραμμίζει όλα τα η]
Πολύ ωραία!
Κυκλώσαμε όλα τα η.
Τώρα θέλω να πάμε να ξεκλειδώσουμε το κείμενο,
nα κάνουμε ερωτησούλες και να απαντήσουμε. Το καταλάβαμε καλά;
Ποιοι είναι οι δύο ήρωες του θεάτρου σκιών που μιλούν σε αυτό το μάθημα;
Πολύ ωραία! Είναι ο Καρaγκιόζης με τον Μορφονιό.
Τι λέει ο Μορφονιός στον Καραγκιόζη;
Του λέει ότι σήμερα ήρθε ο πασάς από το νησί.
Τον ξέρετε τον πασά;
Τον ξέρετε, μπράβο!
Είναι και αυτός ένας χαρακτήρας του Καραγκιόζη.
Και έχει και μια κόρη; Βλέπω είσαστε πολύ διαβασμένοι!
Και πώς τη λένε; Βεζυροπούλα. Μπράβο σας!
Κατάλαβα ότι σας αρέσει πολύ ο Καραγκιόζης.
Πολύ ωραία!
Και τι άκουσε ο Καραγκιόζης; Άκουσε αυτό που του είπε;
Άκουσε ότι ήπιε όλο το κρασί; Αυτό είπε ο Μορφονιός; Όχι!
Ο Μορφονιός σχολίασε αυτά που είπε ο Καραγκιόζης; Συνέχισε να λέει αυτά που ήθελε να πει.
Τι είπε;
Ότι τον κέρασε και τρία μήλα.
Ο Καραγκιόζης αυτό άκουσε;
Ο Καραγκιόζης τι άκουσε;
Ο Καραγκιόζης άκουσε ότι έπεσε από την καμήλα.
Και τι συμβαίνει σε αυτό το σημείο της παράστασης;
Τι φωνάζει ο Άρης;
Φωνάζει, μία γάτα στη σκηνή!
Η γάτα η παιχνιδιάρα και ζωηρή πήγε και διέκοψε την παράσταση.
Λοιπόν, τώρα για να τελειώσουμε με το κείμενό μας, θέλω να πάτε με τη μπλε ξυλομπογιά σας...
και εγώ με τον μπλε μαρκαδόρο μου...
να υπογραμμίσουμε όλα τα σημαδάκια του μαθήματός μας.
Για πάμε να ξεκινήσουμε!
Νομίζω ότι τα ξέρουμε όλα αυτά που βλέπω εδώ.
Για να δούμε.
Παύλα διαλόγου. Πέντε.
Η παύλα διαλόγου μας λέει ότι μια μιλάει ο ένας, μια μιλάει ο άλλος. Τη βάζουμε πριν δώσουμε τα λόγια κάποιου.
Συνεχίζουμε...
Άλλο σημαδάκι; Νάτο! Πώς το λέμε αυτό;
Τελεία. Μπράβο σας!
Για να δούμε, έχουμε άλλες τελείες;
Έχουμε άλλη μία εδώ.
Πότε την βάζουμε την τελεία;
Την τελεία τη βάζουμε στο τέλος της πρότασης.
Και τι κάνουμε όταν βλέπουμε τελεία την ώρα που διαβάζουμε;
Παίρνουμε μία βαθιά ανάσα πριν συνεχίσουμε.
Εντάξει;
Συνεχίζω!
Ερωτηματικό.
Πολλά ερωτηματικά εδώ.
Και άλλα, εδώ!
Πού μπαίνει το ερωτηματικό;
Το ερωτηματικό μπαίνει στο τέλος της πρότασης που ρωτάει.
Και έχουμε πει ότι άλλαζουμε τη φωνή μας για να καταλαβαίνει ο άλλος ότι ρωτάμε, όχι ότι το λέμε απλά.
Έχουμε άλλα σημαδάκια;
Εδώ!
Ένα κόμμα.
Το κόμμα μπαίνει μέσα στην πρόταση και μας λέει ότι πρέπει να σταματήσουμε για λίγο, να πάρουμε μια μικρή ανασούλα.
Κι εδώ στο τέλος... Ποιο είναι αυτό το σημαδάκι; Το θυμάστε;
Βέβαια! Το θαυμαστικό.
Το βάζουμε στο τέλος της πρότασης για να δείξουμε τον θαυμασμό μας, την έκπληξή μας.
Μπορεί και τον θυμό μας ή και τον πόνο μας.
Ωραία!
Πάμε στο κείμενό μας, στο βιβλίο, να δούμε πώς μπορούμε να δούμε γραμμένο το η.
Μπορούμε να το δούμε σε διάφορους τρόπους στα έντυπα. Δεν το μπερδεύουμε εμείς!
Εντάξει;
Ας πάμε στη διπλανή σελίδα, να κάνουμε την άσκηση του βιβλίου.
Τι λέει η κότα; Συμπλήρωσε τα Η η και θα μάθεις.
Πάμε να δούμε! Προσέχουμε πού θα βάλουμε κεφαλαίο, αν χρειάζεται.
Μη μιλάτε, πάπιες!
Τι θα βάλουμε εκεί; Μπορώ να βάλω, στη μέση της λέξης, κεφαλαίο;
Ποτέ δεν μπορούμε, οπότε βάζω το μικρό.
Η παράσταση! Έχει θαυμαστικό, οπότε τι γίνεται;
Έχει τελειώσει η πρόταση,
ξεκινάω μια καινούργια.
Όταν ξεκινάω μια προτασούλα, ξεκινάω πάντα με κεφαλαίο.
Οπότε βάζω το Η, το κεφαλαίο. Η παράσταση...
στο τέλος βάζω το μικρό η.
Είναι η παράσταση. Είδατε εδώ τον κανόνα που είπαμε πριν, το μυστικό;
Με τη γάτα αρχίζει.
Κεφαλαίο; Όχι βέβαια!
Ούτε μέσα στη πρόταση, ούτε μέσα στη λέξη.
Μικρό!
Κάναμε και την άσκηση. Νομίζω τα συμπληρώσατε κι εσείς, εντάξει;
Πάμε τώρα από κάτω να διαβάσουμε το τραγουδάκι. Μπορείτε να το ακούσετε μετά, όπως έχουμε πει.
Όσο εγώ διαβάζω το τραγουδάκι, θέλω εσείς να κυκλώνετε τα η του ήλιου.
Θα το κάνω και εγώ, για να σας βοηθήσω. Πάμε;
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν!
[Η δασκάλα διαβάζει το τραγουδάκι]
Αυτό ήταν το τραγουδάκι μας!
Τελειώσαμε με το βιβλίο το χοντρό...
και τώρα θα πάμε να κάνουμε το λεπτό, το τετράδιο εργασιών.
Είμαστε στο μάθημα "Μήλα και Καμήλα", στη σελίδα 42 και 43.
Πηγαίνετε κι εσείς, γρήγορα, στη σελίδα 42-43...
να μου πείτε τι εικονίτσες βλέπετε. Τι είναι αυτές οι εικονίτσες;
Τι είναι; Τι είναι αυτό;
Τι σας θυμίζει;
Είναι από ένα λεωφορείο. Τι γράφει επάνω; Πού πάει το λεωφορείο.
Και η τελευταία;
Γράφει Κομοτηνή. Η Κομοτηνή, τι είναι;
Είναι μια πολή στη βόρεια Ελλάδα. Αυτή είναι μια ταμπέλα, λοιπόν...
που μας λέει ότι είμαστε στην Κομοτηνή.
Να κυκλώσουμε τα η σε αυτές τις εικονίτσες;
Πάμε στο λεωφορείο.
Ακαδημία - να ένα η. Και μετά λέει Ηλιούπολη.
Για να δούμε και στην Κομοτηνή...
να κυκλώσουμε τα η.
Έχει και αυτό δύο η.
Πολύ ωραία.
Η άσκηση 1 μας λέει: Γράψε Η η, όπως εγώ.
Δεν έχουμε χρόνο να το κάνουμε εδώ, θα το κάνετε εσείς μετά. Όμως θέλω προσοχή, ε;
Κοιτάμε πάλι τις γραμμούλες μας, τις κινήσεις μας. Από πάνω προς τα κάτω, η πρώτη γραμμούλα...
Δίπλα η άλλη, από πάνω προς τα κάτω...
και μια από αριστερά προς τα δεξιά, που τις ενώνει.
Ενώ το μικρό, ένα μπαστουνάκι μέχρι τη γραμμούλα...
και άλλο ένα λίγο πιο μακρύ, δίπλα του.
Δεν ξεχνάμε να κάνουμε όμορφα γραμματάκια.
Πάμε τώρα να διαβάσουμε το παζλ μας.
Ποια λεξούλα λέει εδώ;
Μήλο. Ωραία!
Για να ακούσω τα παλαμάκια, τις φωνούλες!
Μή - λο.
Γραμματάκι, γραμματάκι;
Μ - ή - λ - ο.
Πάμε στην άσκηση 2.
Θα σας διαβάσω εγώ τι λέει εδώ.
[Η δασκάλα διαβάζει τις οδηγίες της άσκησης]
Στα καθίσματα;
Έχει "η" η λεξούλα καθίσματα;
Δεν είναι το η, του ήλιου. Προσέχω!
Όχι, λοιπόν!
Στη σκηνή;
Ακούω η και είναι το η του ήλιου.
Κυκλώνω τη λεξούλα, στη σκηνή.
Πολύ ωραία!
Επόμενη άσκηση.
[Η δασκάλα διαβάζει τις οδηγίες της άσκησης]
Πάμε να βάλουμε τα η.
Τι λέει εδώ; Στη σκηνή.
Τι πρέπει να βάλω;
Τόνο! Μας το είπε.
Πού φωνάζει δυνατά η λεξούλα σκηνή;
Σκηνή.
Στο τελευταίο η. Πολύ ωραία!
Πάμε να δούμε τώρα, την άσκηση 4.
[Η δασκάλα διαβάζει τις οδηγίες της άσκησης]
Κοιτάξτε την εικόνα. Τι μπορεί να είναι εδώ ο παπαγάλος, που κάθεται μπροστά σε ένα γραφείο και γράφει στο τετράδιό του;
Τι να είναι; Σαν κι εσάς;
Μαθητής. Πάμε να γράψουμε τη λεξούλα μαθητής;
Μ - α - θ - η - τ - η - ... Ποιο σ θα βάλω; Είναι στο τέλος της λέξης.
Το τελικό ς. Πάρα πολύ ωραία!
Τι μου λείπει τώρα; Είναι έτοιμη η λέξη;
Όχι βέβαια! Μου λείπει ο τόνος.
Είναι μαθητής.
Πού φωνάζω δυνατά;
Στο τελευταίο η. Μπράβο σας!
Να κάνουμε και την τελευταία άσκηση, που είναι ίδια με την προτελευταία.
Μάθε να γράφεις σωστά τι είναι ο παπαγάλος στην παράσταση.
Πάμε να γράψουμε! Είναι, είπαμε...
μαθητής!
Είναι...
με κεφαλαίο γιατί είναι προτασούλα.
Μαθητής.
Αυτό ήταν!
Αυτές ήταν και οι ασκησούλες από το τετράδιο εργασιών.
Και τώρα που το τελιεώσαμε και το τετράδιο εργασιών...
το μάθημά μας για σήμερα, τελείωσε.
Τα πήγατε θαυμάσια!
Θα τα ξαναπούμε σύντομα με ένα καινούργιο γραμματάκι.
Γεια σας, παιδάκια μου!
