De slag om Hongkong
Oké, Hongkong.
Waar zal ik beginnen?
Want dit gaat al maandenlang zo door.
Dag, na dag, na dag.
Maar wat is er nou precies aan de hand?
Want de protesten worden steeds heviger.
En vindingrijker, want zo intelligent...
…strak georganiseerd en gedisciplineerd…
…zag je demonstraties nog nooit.
Mede op basis van jullie vragen onder onze community post…
…duiken we dieper in Hongkong.
Waarom gaan de Hongkongers de straat op?
Wat maakt nou juist deze protesten zo uniek?
En is er licht aan het einde van de tunnel?
Dit is Hongkong...
...uitgelegd.
Allereerst: Hongkong hoort van oudsher bij China.
Tot de Britten het overnamen.
Tot 1997...
...nog maar iets meer dan 20 jaar geleden…
…was de stad ruim anderhalve eeuw lang een Britse kolonie.
En dat liet zijn sporen na.
Kijk alleen al naar deze foto.
Check die bus.
Lijkt wel Londen.
En in Hongkong rijden ze - net als de Britten - links.
Maar ook religie.
Een groot deel van Hongkong is christelijk.
Hoe het financiële systeem werkt.
En ook bijvoorbeeld het onderwijs.
Generaties Hongkongers groeiden daardoor op…
…met een bulk aan westerse culturele invloeden.
En de Engelse taal.
Hongkongers hebben in de regel ook een dubbele naam.
Een Kantonees...
...en een Engels.
Deze martial arts acteur ken jij misschien als Bruce Lee…
…maar zijn ouders noemden hem Lee Yun Fan.
En waar Hongkong een kapitalistische-, economische boom doormaakte de vorige eeuw...
...koos China voor het communistische pad.
En, heel belangrijk...
...individuele en democratische vrijheden.
Die Hongkongers wel en Chinezen niet hebben.
Vrijheid van meningsuiting, een zekere mate van stemrecht…
…vakbonden, stakingsrecht…
...persvrijheid, vrijheid van vereniging, godsdienstvrijheid.
En het recht op demonstreren.
Terug naar 1997.
Het jaar dat Hongkong volgens een 99 jaar oude afspraak…
…tussen de Chinezen en de Britten, weer bij China zou gaan horen.
Maar dat doe je niet zo 1, 2, 3...
...gezien de enorme verschillen.
Na lang onderhandelen komen ze tot een compromis.
De formule van één land, twee systemen.
Hongkong zal 50 jaar lang zijn eigen politieke en economische koers mogen blijven varen.
Onder die voorwaarden...
...verandert op 1 juli 1997 de Britse vlag boven Hongkong...
...in een Chinese vlag.
Maar veel Hongkongers maken zich zorgen om 1 juli 2047.
Want wat gebeurt er dan...
...met deze vrijheden?
Of zijn die nu al in het geding?
Want hoe onafhankelijk is Hongkong nu nog van China?
Zo wordt de leider van Hongkong, de chief executive…
…niet door het volk gekozen, maar door een nogal pro-China-kiescommissie.
En ook het beleid komt niet op een democratische manier zoals wij die kennen tot stand.
Hongkongers kiezen wel hun eigen volksvertegenwoordigers...
...maar dan wel slechts 40 van de in totaal 70 zetels.
De rest wordt gekozen door China-gezinde vertegenwoordigers...
...uit de Hongkongse zakenwereld.
Veelal door China aan die posities geholpen.
Zo kan het dat...
...ondanks dat het volk altijd in grote meerderheid pro-democratisch stemt…
…sinds 1997 het pro-China-kamp non-stop een meerderheid heeft.
En dat verklaart mede de huidige protesten in de straten van Hongkong.
Trouwens niet voor het eerst.
In 2003 gingen al eens een half miljoen Hongkongers de straat op…
…om te demonstreren tegen een wet die kritiek op China strafbaar zou maken.
En met succes.
De wet ging van tafel.
En vijf jaar geleden liepen de straten opnieuw vol.
De zogeheten parapluprotesten.
Maar die liepen uit op een mislukking.
Strategische plekken bezetten en barricades opwerpen...
...hou je niet eindeloos vol.
Met paraplu's, het symbool van het protest, als schild tegen traangasgranaten van de politie.
De demonstranten worden verdreven en protestleiders opgepakt en veroordeeld.
En dat brengt ons bij 2019.
Het begint halverwege maart met een relatief klein protest tegen een nieuwe wet.
De uitleveringswet.
En ook in april…
…gingen ze daarvoor straat op.
Die wet zou China de mogelijkheid geven, om Hongkongse verdachten op te pakken en te berechten.
Hongkongers vrezen dat China iedereen die kritiek uit de mond kan snoeren.
Als de wet maar niet van tafel gaat, worden de protesten massaler.
Op 16 juni zijn er volgens de demonstranten zelf, 2 miljoen mensen op de been.
Daarna wordt er praktisch elke dag meerdere malen geprotesteerd.
Hongkongs Chief Executive Carrie Lam besluit op 4 september de uitleveringswet...
...in te trekken.
Iedereen blij?
Nee.
Want dit is het aantal protesten sindsdien.
Het zijn er alleen maar veel meer geworden.
Want het gaat de protesten allang niet meer alleen om die wet...
...maar over de invloed van China op Hongkong in het algemeen.
De demonstranten hebben...
...vijf eisen.
Naast het intrekken van de uitleveringswet eisen ze dat:
De demonstraties geen rellen meer worden genoemd.
Dat gearresteerde betogers worden vrijgelaten zonder rechtsvervolging.
Dat er onafhankelijk onderzoek komt naar politiegeweld.
En dat Hongkongers hun leiders en volksvertegenwoordigers zelf mogen kiezen.
Voor minder doen ze het niet.
En de demonstranten hebben geleerd van 2014.
Want zo zag je protesten nog nooit.
In plaats van strategische plekken te bezetten zoals de vorige keer.
Zijn deze protesten...
...een stuk mobieler.
Of zeg gerust eh...
...vloeibaar.
Bruce Lee, kom er maar in.
En dat motto nemen de demonstranten vrij letterlijk.
Ze duiken op op de ene plek met een spontane wegblokkade…
…of de bezetting van een gebouw.
Maar zodra de politie arriveert, zijn ze alweer gevlogen.
En het is een zogeheten open source-protest.
Zonder leiders.
Demonstranten communiceren met versleutelde berichten via het forum LIHKG.
Een soort Hongkongse variant op Reddit.
Of met anonieme Telegram-groepen.
En ze hebben allemaal het ontraceerbare bluetooth aan staan…
…om te kunnen communiceren.
Want anoniem en onherkenbaar zijn is heel belangrijk om uit handen van de autoriteiten te blijven.
Daarom ook al die maskers en spuitverf tegen beveiligingscamera's.
En laserpennen, wat dit spectaculaire beeld oplevert.
Toch komt het regelmatig tot stevige confrontaties met de politie.
Maar ook daarin zijn de demonstranten bijzonder innovatief.
Traangasbussen worden onschadelijk gemaakt met verkeerspionnen en water.
Demonstranten hebben huis-tuin- en-keuken harnassen aan.
Van prullenbak-deksels tot verkeersborden.
En ze gebruiken vershoudfolie als huidbescherming.
En voor wat er allemaal nodig is aan de frontlinie…
…vormen ze menselijke voorraadketens.
Soms wel langer dan een kilometer.
Met gebarentaal communiceren ze wat er nodig is.
Hier maken ze bijvoorbeeld duidelijk dat ze nieuwe helmen nodig hebben.
Dit gebaar dus.
Maar ook een paraplu.
Een duikbril.
Een mondkapje.
Schaar.
Een inbussleutel.
Tie-wraps.
Vershoudfolie.
Markeerstift.
Tang.
En als er voldoende voorraad is…
...doe je dit.
Strak georganiseerd dus.
En gedisciplineerd.
Zie hier hoe een schijnbaar ondoordringbare menigte…
…binnen een paar seconden aan de kant gaat voor een ambulance.
Maar voor de politie...
...gaan ze dus niet aan de kant.
De protesten worden grimmiger en gewelddadiger.
Vanuit de politie met traangas, wapenstokken en rubberkogels.
En in juli opende een grote knokploeg van honderd gewapende mannen in witte shirts…
…de aanval op demonstranten in het Yuen Long metrostation.
De politie gaf ze vrij spel.
Maar ook een steeds groter deel van de demonstranten grijpt naar geweld.
Ze gooien met brandbommen, steken barricades in brand…
…vernielen winkels en metro's en gebruiken geweld tegen agenten.
Waar stopt dit?
Dat weet niemand.
Vanuit China blijft het ijzig stil.
En het lijkt er niet op dat ze zullen buigen voor de protesten.
Tegelijkertijd zijn de demonstranten ook standvastiger dan ooit.
Hun mantra:
het is nu...
...of nooit.
De steun van de bevolking hebben ze.
Bij de laatste lokale districtsverkiezingen…
…won het pro-democratie-kamp met grote overmacht.
Een symbolische overwinning…
…want de districtsraden hebben géén politieke macht.
Maar het is dus wel een uitgesproken democratisch signaal richting China.
En een enorme ruggensteun voor de demonstranten.
Het einde van de protesten, is dus voorlopig niet in zicht.
Een ding is zeker.
De weg naar 2047 is nog lang.
En zacht uitgedrukt...
...onrustig.
En wil je sowieso meer uitleg bij het nieuws?
Abonneer je dan even op dit kanaal.
