Het brein van de oudste Amerikaanse president ooit Das Gehirn des ältesten US-Präsidenten aller Zeiten The Mind of the Oldest US President Ever Le cerveau du plus vieux président américain de tous les temps Il cervello del presidente americano più anziano di sempre Mózg najstarszego prezydenta USA w historii Gelmiş geçmiş en yaşlı ABD başkanının beyni

Stel, ik ben 80. Ben ik dan te oud om video's van NOS op 3 te presenteren? ||||||||||||||present Suppose I'm 80. Am I too old to present videos from NOS on 3?

Kun je daar überhaupt te oud voor zijn? |||at all|||| Can you ever be too old for that? Você pode ser velho demais para isso?

Wat anders. Stel je bent 74 of 77 jaar oud... What if. Say you are 74 or 77 years old...

...kun je dan nog president zijn van een land met... ...can you still be president of a country with...

...meer dan 325 miljoen inwoners en wereldwijde invloed? ...more than 325 million inhabitants and global influence?

Jullie snappen waar ik heen wil. Wie de presidentsverkiezingen in de VS ook wint... You guys know where I'm going. Whoever wins the presidential elections in the US...

...het is sowieso de oudste president ooit. ||anyway|||| ...it will be the oldest president ever.

Maar maakt dat iets uit? Wat zegt oud zijn over je hersenen. But does that matter? What does old age say about your brain?

Eerst even dit: het liefst zou ik je nu natuurlijk vertellen wie de verkiezingen heeft gewonnen. First things first: ideally I would tell you now who won the elections. Em primeiro lugar, eu adoraria dizer-lhe quem ganhou a eleição.

Maar nu veel mensen door corona per post stemmen, is de definitieve uitslag nog niet bekend. But now, with many people voting by mail because of corona, the final result is not yet known. Mas agora que muitas pessoas votam pelo correio devido ao corona, o resultado final ainda não é conhecido.

We stonden klaar om deze verkiezingen te winnen... We were ready to win these elections...

...en eerlijk gezegd: we hebben gewonnen. ...and to be honest: we have won.

Het is niet aan mij of aan Donald Trump om de winnaar aan te wijzen... It is not up to me or Donald Trump to determine the winner...

...dat is aan het Amerikaanse volk. ...that is up to the American people.

Maar ik ben optimistisch over het resultaat. But I am optimistic about the outcome.

Hoe dan ook: het wordt dus een president op leeftijd. Anyway, it will be an elderly president.

Trump werd in juni 74, Biden wordt bijna 78. Trump turned 74 in June, Biden is about to turn 78.

Daarvoor was de oudste president Ronald Reagan. ||||||Ronald Reagan Before that, the oldest president was Ronald Reagan.

Die Republikein belandde op z'n 69e nog in 't Witte Huis en bleef acht jaar zitten. ||ended up||||||||||||| That Republican still landed in the White House at 69 and stayed in for eight years.

Een paar jaar na zijn presidentschap kreeg hij de diagnose alzheimer. |||||presidency||||diagnosed with|Alzheimer's disease A few years into his presidency, he was diagnosed with Alzheimer's disease.

En er werd vaak gezegd dat Reagan al tijdens zijn presidentschap dementeerde. |||||||||||was becoming demented And it was often said that Reagan was already demented during his presidency.

Dat is nooit bewezen. That has never been proven. Isso nunca foi comprovado.

Maar onderzoekers concludeerden wel dat Reagans woordenschat in die tijd langzaam minder werd... |||||Reagan's|vocabulary|||||| But researchers did conclude that Reagan's vocabulary slowly diminished during that time Mas os pesquisadores concluíram que o vocabulário de Reagan estava diminuindo lentamente ao longo desse tempo...

...en hij steeds vaker woorden als 'ding' gebruikte, in plaats van concrete woorden. |||||||used||||specific| ...and he increasingly used words like "thing," rather than concrete words. ...e ele usava cada vez mais palavras como 'coisa', em vez de palavras concretas.

Wat overigens volgens die onderzoekers niet betekende... Which, by the way, according to those researchers didn't mean... O que, a propósito, de acordo com esses pesquisadores não significava...

...dat Reagan geen juist inschattingsvermogen meer had. ||||judgment|| ...that Reagan was out of proper judgment. ...que Reagan estava fora do julgamento adequado.

Terug naar de kandidaten van nu, want daar is leeftijd meer dan ooit een thema. Back to today's candidates, because there, more than ever, age is an issue.

Trump probeerde Biden als een seniele oude vent neer te zetten... |||||senile old man||old man||| Trump tried to portray Biden as a senile old guy...

...door iedere verspreking van hem breed uit te meten. ||slip of tongue|||||| ...by measuring every slip of his hand.

En noemde hem vaak: And often called him:

Maar ook Biden wilde laten zien dat-ie fitter is dan z'n tegenstander. ||||||||more physically fit|||| But Biden also wanted to show that he is fitter than his opponent.

Beiden probeerden in de verkiezingsrace kiezers ervan te overtuigen dat ze kerngezond zijn. both||||election race|||||||in perfect health| Both were trying to convince voters in the election race that they are core healthy.

Dus publiceerden ze regelmatig de resultaten van gezondheidschecks. |published||||||health checks So they regularly published the results of health checks.

Zo weten we dat... That's how we know...

Biden onder andere cholesterolverlagende medicijnen slikt, een hartritmestoornis heeft... |||cholesterol-lowering||takes||heart arrhythmia| Among other things, Biden is taking cholesterol-lowering drugs, has a heart arrhythmia,...

...en in de jaren 80 geopereerd werd aan verwijde bloedvaten in zijn hersenen. ||||operated on|||dilated|blood vessels||| ...and had surgery on dilated blood vessels in his brain in the 1980s.

Trump heeft ook het een en ander onder de leden. Trump also has a few among the members. Trump também tem alguns entre os membros.

Zoals ook een te hoog cholesterol, overgewicht en een veelvoorkomende hartaandoening. ||||||||||heart condition Such as high cholesterol, obesity and a common heart disease.

En dan is er nog zijn recente coronabesmetting. ||||||recent|coronavirus infection And then there is his recent corona infection.

Waarna-ie in z'n eerste toespraak vooral krachtig wilde overkomen. After which, in his first speech, he wanted to appear especially forceful.

Twee dagen geleden voelde ik me beter dan ik me lange tijd heb gevoeld... |||||||||||||felt Two days ago I felt better than I have felt in a long time....

Ik zei net nog: beter dan 20 jaar geleden. En nu ben ik beter, misschien wel immuun. |||||||||||||||immune I just said better than 20 years ago, and now I'm better, maybe immune.

Maar: niemand is verplicht om z'n hele medische dossier op straat te gooien. But: no one is obliged to throw their entire medical file on the street. Mas: ninguém é obrigado a jogar toda a sua ficha médica na rua.

Waardoor het nog maar de vraag is hoe compleet deze check-ups zijn. |||||||||||check-ups| Which leaves the question of how complete these check-ups are.

Of hoe waarheidsgetrouw. ||truthfully Or how truthful.

Twee jaar geleden bleek dat Trump tijdens zijn eerste verkiezingscampagne tegen Hillary Clinton... |||||||||election campaign||Hillary Clinton|Hillary Clinton Two years ago, it appeared that Trump was running against Hillary Clinton during his primary election campaign...

...zijn gezondheidsverklaring zelf had geschreven. ...had written his health declaration himself.

Daar stond onder andere in: Among other things, it stated:

His physical strength and stamina are extraordinary. His|Physical|physical strength||endurance|are|exceptional His physical strength and stamina are extraordinary.

En dat Trump the healthiest individual ever elected to the presidency, zou zijn. ||||healthiest|person|"of all time"|elected|||the presidency|| And that Trump would be the healthiest individual ever elected to the presidency. E que Trump seria o indivíduo mais saudável já eleito para a presidência.

Los van hun fysieke gesteldheid... ||||physical condition Regardless of their physical condition...

...proberen Biden en Trump elkaar ook af te troeven op mentale fitheid. ... Biden and Trump are also trying to trump each other on mental fitness.

Biden kon naar eigen zeggen niet wachten om de cognitieve strijd aan te gaan tegen Trump. |||||||||cognitive|||||| Biden, in his own words, could not wait to take the cognitive battle to Trump.

Ik kan nauwelijks wachten om mijn cognitieve vaardigheden te vergelijken met die van de man tegen wie ik het opneem. |||||||||||||||||||compete I can hardly wait to compare my cognitive skills with those of the man I'm up against. Mal posso esperar para comparar minhas habilidades cognitivas com as do homem que estou enfrentando.

En dat brengt ons bij de vraag: And that brings us to the question:

Hoe scoort een 70- of 80-jarige eigenlijk, op cognitief gebied? How does a 70- or 80-year-old actually score, cognitively? Como uma pessoa de 70 ou 80 anos realmente pontua, cognitivamente?

Dat kan een van ons allemaal wel uitleggen... One of us all can explain that.... Um de nós pode explicar isso...

...maar hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder kan dat veel beter. ||neuropsychology||Scherder|||| ...but professor of neuropsychology Erik Scherder can do much better.

De invloed van ouder worden op je brein is best wel velerlei, we kunnen een voorbeeld nemen: |||||||||||"varied"||||| The influence of aging on your brain is quite many, we can take an example: A influência do envelhecimento em seu cérebro é bastante grande, podemos dar um exemplo:

De doorbloeding. De hersenen bestaan uit twee soorten stof: de grijze, de hersengebieden en de witte, de verbindingen. |blood flow|||||||||gray||brain regions||||| The blood flow. The brain consists of two kinds of matter: the gray, the brain areas and the white, the connections.

Die verbindingen hebben als functie signaaloverdracht. Dus van het ene gebied naar het andere. |||||signal transmission|||||||| The function of those connections is signal transmission, that is, from one area to another.

Hoe hoger de kwaliteit van die witte stof, hoe sneller dat signaal eroverheen gaat. ||||||||||||over it| The higher the quality of that white matter, the faster that signal passes over it.

Hoe slechter de kwaliteit hoe langzamer dat signaal gaat. The worse the quality the slower that signal goes.

Dus als je wat ouder wordt, ik zou op mijn leeftijd wat langzamer gaan lopen... So as you get a little older, I would slow down at my age.... Então, quando você fica um pouco mais velho, eu desaceleraria na minha idade...

...het gaat allemaal wat langzamer. ...It all slows down.

Moet ik er wel bij zeggen: binnen de groep ouder wordende mensen, zit verschil. I must add that there is a difference within the group of aging people. Devo acrescentar que há uma diferença dentro do grupo de idosos.

Dat betekent dat je ook een groep mensen ziet die daar ver bovenuit blijven gaan. ||||||||||||rise above|| That means you also see a group of people who go way above and beyond.

Als ik in een omgeving leef die mij voortdurend stimuleert en uitdaagt... |||||live|||||| If I live in an environment that constantly stimulates and challenges me...

...waar ik moeite moet doen, blijkt dat die witte stof daar wel erg veel baat bij heeft. ||||||||||||||benefit from it|| ...where I have to make an effort, it turns out that the white matter does benefit a lot from it. ...onde eu tenho que fazer um esforço, acontece que a substância branca se beneficia muito com isso.

Biden en Trump hebben een hogere leeftijd, maar hebben ook een leven geleid dat vol staat van de uitdagingen... ||||||||||||||||||challenges Biden and Trump have matured, but have also led lives full of challenges…

...en het ondernemen van nieuwe dingen en tonen van nieuwe initiatieven. En ze hebben nog volle ambitie. ||||||||||initiatives||||||ambition ...and undertaking new things and showing new initiatives. And they still have full ambition.

Aan de andere kant kun je niet zeggen: er is nul leeftijdseffect. Hoe goed je het ook doet. |||||||||||age effect|||||| On the other hand, you can't say there is zero age effect. No matter how well you do.

Nou, ik denk dat als ik nu een nieuwe taal zou leren, ik ben 69 en werk nog fulltime bij de VU... |||||||||||||||||full-time|||VU University Well, I think if I were to learn a new language now, I'm 69 and still working full time at VU....

...ben ik ervan overtuigd dat ik meer tijd nodig zou hebben dan toen ik 25 was. ...I am convinced that I would need more time than when I was 25.

Scherder benadrukt dat er, net als Biden en Trump... |||||as||| Scherder emphasizes that, like Biden and Trump, there are…

...heel veel zeventigers zijn die ook heel goed functioneren. ||seventy-year-olds||||||function well ...are a lot of seventies who also function very well.

Maar als je naar de groep ouderen kijkt, kan het volgende gelden. But if you look at the elderly group, the following may be true.

In deze grafiek zie je onder andere dat, hoe ouder je wordt... ||graph||||||||| In this chart, among other things, you can see that the older you get...

...hoe minder snel je dingen verwerkt, hoe minder goed je werkgeheugen wordt... |||||processes|||||working memory| ...the less quickly you process things, the less good your working memory becomes....

...en hoe meer je langetermijngeheugen achteruitgaat. ||||long-term memory| ...and the more your long-term memory deteriorates.

Nogmaals, deze grafiek geldt niet voor iedere oudere. Once again||||not|||

Misschien herken jij je vader, moeder, opa of oma er wel helemaal niet in. Perhaps you do not recognize your father, mother, grandfather or grandmother in it at all. Talvez você não reconheça seu pai, mãe, avô ou avó nele.

Inderdaad. Ik kan wel degelijk net zo'n goed werkgeheugen...

...en langetermijngeheugen hebben als iemand van 30. ...e ter memória de longo prazo aos 30 anos.

En daar komt bij: And in addition: E, além disso:

Je ziet ook dat ik meer kennis van de wereld heb.

Dus kun je dan zeggen dat een oude president beter is dan een jonge?

Nee, ik zou dus niet kunnen zeggen: een 70-jarige president is een betere dan een 30-jarige...

Wijsheid stijgt met de jaren en kan op cruciale momenten ongelooflijke meerwaarde hebben... wisdom||||||||||incredible|added value| Wisdom increases with age and can have incredible added value at crucial moments... A sabedoria aumenta com a idade e pode ter um valor agregado incrível em momentos cruciais...

Als je wat jonger bent en ergens spontaan op reageert, is dat misschien wel weer dé oplossing. Se você é um pouco mais jovem e reage espontaneamente a algo, essa pode ser a solução novamente.

In plaats van voortdurend overwegingen maken, omdat je ze toch al honderd jaar gemaakt hebt. ||||considerations|||||||||| Instead of constantly making considerations because you've been making them for a hundred years anyway.

Dus je kunt hier eigenlijk niets zinnigs over zeggen: leeftijd speelt hier geen rol... ||||||meaningful||||||no|

...je moet kijken naar de persoon, ongeacht de leeftijd.

Te oud kun je niet zijn voor het presidentschap. Você não pode ser velho demais para a presidência.

Een maximumleeftijd is er niet. |maximum age||| Não há idade máxima.

Ook al pleitte Jimmy Carter daar wel voor. ||pleaded|Jimmy|||| Even though Jimmy Carter advocated it. Mesmo que Jimmy Carter o defendesse.

Hij is de oudste nog levende oud-president van de VS.

Weet je, als ik 80 zou zijn, dus 15 jaar jonger...

...geloof ik niet dat ik de verantwoordelijkheden aankon die bij het presidentschap horen. |||||||can handle||||| ...I don't believe I could handle the responsibilities that come with the presidency.

Maar je kunt wel te jong zijn.

Om The Oval Office te betrekken, moet je minstens 35 zijn. |||||occupy|||| To enter The Oval Office, you must be at least 35.

Maar wijsheid is niet de enige reden dat er veel oudere mensen in de Amerikaanse politiek zitten. But wisdom is not the only reason there are many older people in American politics.

Oudere politici hebben vaak een enorm politiek en landelijk netwerk. Older politicians often have an enormous political and national network.

Gunstig als je geld wil inzamelen voor je verkiezingscampagne. |||||raise||| Beneficial if you want to raise money for your election campaign.

Want hoe meer geld, hoe meer publiciteit en reclamespotjes je kunt kopen. ||||||publicity||commercials||| Because the more money, the more publicity and commercials you can buy.

Wat dan weer goed is voor je naamsbekendheid. |||||||brand awareness Which in turn is good for your brand awareness.

Niet dat Trump en Biden daarvoor echt onbekend waren. Not that Trump and Biden were really unknown before that.

Allesbehalve. anything but Anything but.

Veel Amerikanen kenden Trump al als vastgoedmagnaat en tv-persoonlijkheid. ||knew||||real estate mogul||| Many Americans already knew Trump as a real estate tycoon and TV personality.

En Biden onder meer als vicepresident in het Obamatijdperk. ||||||||Obama era And Biden among others as vice president in the Obama era. E Biden, entre outras coisas, como vice-presidente na era Obama.

Los van die mentale fitheid, het functioneren en andere voordelen van ouderdom, blijft het feit: |||||||||||old age||| Regardless of that mental fitness, functioning and other benefits of old age, the fact remains:

Het moet lichamelijk wel állemaal meezitten. ||physical||all|go well It must be physically all right.

Mocht er de aankomende vier jaar iets met de president gebeuren... |||upcoming||||||| Should anything happen to the president in the next four years...

...dan staat een van deze twee mensen een heartbeat away van het presidentschap. ...then one of these two people stands a heartbeat away from the presidency.

Kamala Harris of Mike Pence. Kamala Harris or Mike Pence.

Tijdens een debat tussen die twee in campagnetijd werd die positie alvast duidelijk gemaakt. |||||||campaign time|||||| During a debate between the two in campaign time, that position was already made clear. Durante um debate entre os dois em tempo de campanha, essa posição já ficou clara.

Een van u schrijft geschiedenis op 20 januari: u bent dan vice-president naast de oudste president van de VS ooit. One of you makes history on January 20: you will be vice president next to the oldest US president ever.

Toch is dít echt de conclusie. Yet this is really the conclusion. No entanto, esta é realmente a conclusão.

Naar de leeftijd van Trump en Biden alléén moeten we niet kijken... To the age of Trump and Biden alone we should not look....

...om iets te zeggen over hoe goed ze mentaal en fysiek functioneren. ...to say something about how well they function mentally and physically. ...para dizer algo sobre o quão bem eles funcionam mental e fisicamente.

Of hoe goed ze in staat zijn de volgende president van de VS te zijn. Or how capable they are of being the next president of the US.

Dus. So.

Er zijn superfitte ouderen en ook minder fitte jongeren. ||super fit|||||fit| There are super fit elderly people and also less fit young people.

Leeftijd is ook maar een getal. Age is also just a number. A idade também é apenas um número.