Word order
Τα ολλανδικά χρησιμοποιούν τη σειρά ΥΑΡ (υποκείμενο - αντικείμενο - ρήμα) σε συνδυασμό με τη σειρά Ρ2 (ρήμα-δεύτερη θέση) που μας δίνει τη μορφή SVOV υποκείμενο - ρήμα - αντικείμενο - ρήμα.
Το μη οριστικό παραμένει στην τελευταία θέση, αλλά το οριστικό ρήμα μετακινείται στη δεύτερη θέση. Αυτό καθιστά τη σειρά σύνταξης, όταν υπάρχει μόνο ένα ρήμα, ως σειρά ΥΡΑ (υποκείμενο - ρήμα - αντικείμενο) ή ενδεχομένως σειρά ΡΥΑ (ρήμα - υποκείμενο - αντικείμενο):
Klaas wilt het huis kopen (Ο Κλάας θέλει να αγοράσει το σπίτι)
Klaas (υποκείμενο) wilt (ρήμα) het huis (αντικείμενο) kopen (ρήμα)
Melissa zat op de visite te wachten (Η Μελίσα περίμενε για την επίσκεψη)
Melissa (υποκείμενο) zat (ρήμα) op de visite (αντικείμενο) te wachten (ρήμα)
James ontkende zijn fouten (Ο Τζέϊμς αρνήθηκε τα λάθη του)
James (υποκείμενο) ontkende (ρήμα) zijn fouten (αντικείμενο)
Wij kijken naar de televisie (Κοιτάμε προς την τηλεόραση)
Wij (υποκείμενο) kijken (ρήμα) naar de televisie (αντικείμενο)
Vechtend keken de vrouwen naar de kleding (Παλεύοντας, οι γυναίκες κοίταξαν τα ρούχα)
Vechtend (ρήμα) keken (ρήμα) de vrouwen (υποκείμενο) naar de kleding (αντικείμενο)
Lopend gingen we naar de winkel (περπατώντας πήγαμε στο μαγαζί)
Lopend (ρήμα) gingen (ρήμα) we (υποκείμενο) naar de winkel (αντικείμενο)
Σε πολλές περιπτώσεις, άλλα ρήματα τοποθετούνται στο τέλος μιας διάταξης ΥΑΡ (Υποκ., Αντικ., Ρήμα). Μπορεί να είναι είτε ρήματα είτε ρηματικές μετοχές, οι οποίες κάνουν διάφορα ρήματα να επαναλαμβάνονται:
De jongens zouden de regels moeten breken en doorgaan (τα αγόρια πρέπει να σπάσουν τους κανόνες και να συνεχίσουν)
De jongens (υποκείμενο) zouden (ρήμα) de regels (αντικείμενο) moeten (ρήμα) breken (ρήμα) en doorgaan (ρήμα)
Η σειρά είναι κυρίως ΥΑΡ για τις δευτερεύουσες προτάσεις. Τα ρήματα σε αυτές τις σειρές μπορούν να χρησιμοποιηθούν με δύο τρόπους: όπου το βοηθητικό ρήμα μπαίνει μετά τη μετοχή αορίστου και όπου το βοηθητικό ρήμα μπαίνει πριν τη μετοχή αορίστου:
Dit is waarom we dat gedaan hebben (αυτός είναι ο λόγος που το κάναμε)
Dit is waarom we het hebben gedaan (αυτός είναι ο λόγος που εμείς το κάναμε)
Dit is waarom we dat gedaan (μετοχή παρακειμένου) hebben (βοηθητικό ρήμα)
Dit is waarom we het hebben (βοηθητικό ρήμα) gedaan (μετοχή παρακειμένου)
Και οι δύο μορφές χρησιμοποιούνται στη γραπτή γλώσσα, αν και οι προτάσεις όπου το βοηθητικό ρήμα ακολουθεί τη μετοχή παρακειμένου είναι οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες στον καθημερινό προφορικό λόγο.
Όταν αναφέρονται επίθετα και επιρρήματα, συνήθως προηγούνται τόσο των βοηθητικών ρημάτων όσο και των μετοχών παρακειμένου:
Omdat we dat moeilijk vonden (επειδή εμείς το βρήκαμε δύσκολο)
Aangezien ze dit raar gevonden hebben (εξαιτίας αυτού αυτοί θα το έβρισκαν περίεργο)
Για τις ερωτήσεις, τα ρήματα προηγούνται στις περισσότερες περιπτώσεις:
Gingen we naar de tuin? (πήγαμε εμείς στον κήπο;)
Gingen (ρήμα) we (υποκείμενο) naar de tuin? (αντικείμενο)
Zullen ze het halen? (Θα τα καταφέρουν αυτοί;)
Zullen (ρήμα) ze (υποκείμενο) het halen? (αντικείμενο)
Αυτό δεν είναι πάντα απαραίτητο, σε λιγότερες περιπτώσεις το ρήμα μπορεί να έρθει δεύτερο:
De mensen liepen weg? (Οι άνθρωποι απομακρύνθηκαν;)
De mensen (υποκείμενο) liepen (ρήμα) weg? (αντικείμενο)
Haar dochters rende drie rondjes? (οι κόρες της έτρεξαν τρεις γύρους;)
Haar dochters (υποκείμενο) rende (ρήμα) drie rondjes? (αντικείμενο)
Στις προστακτικές προτάσεις, τα ρήματα βρίσκονται συνήθως στην πρώτη θέση, εκτός αν στην αρχή αναφέρεται ένα ουσιαστικό ή φράση ουσιαστικού:
Laten we je schoenen aan doen (αφήστε μας να σας βάλουμε τα παπούτσια)
Laten (ρήμα) we (υποκείμενο) je schoenen aan doen (αντικείμενο)
Gaat u alstublieft uit de weg! (Παρακαλώ φύγετε από τη μέση)
Gaat (ρήμα) u (υποκείμενο) alstublieft uit de weg! (αντικείμενο)
Doe je oordopjes in (Βάλτε τις ωτοασπίδες σας)
Doe (ρήμα) je oordopjes (υποκείμενο) in (αντικείμενο)
Willem, doe je oordopjes in (Ουίλεμ, βάλε τις ωτοασπίδες σου)
Willem, (ουσιαστικό) doe (ρήμα) je oordopjes (υποκείμενο) in (αντικείμενο)
Κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι οι επιρρηματικές φράσεις έχουν γενικά μια διάταξη χρόνου - τρόπου - τόπου. Αυτό σημαίνει ότι οι χρονικοί προσδιορισμοί προηγούνται κυρίως των τροπικών και τοπικών προσδιορισμών:
De honden waren in januari naar de dierenarts (τα σκυλιά πήγαν στον κτηνίατρο τον Ιανουάριο)
Wij liepen ’s middags over de brug (Εμείς περπατήσαμε πάνω από τη γέφυρα το απόγευμα)