Genders (nouns, adjectives, pronouns)

Τα γένη στα ουσιαστικά

Στα Πολωνικά υπάρχουν τρία γένη (τύποι) ουσιαστικών: αρσενικό, θηλυκό και ουδέτερο.

Δεν είναι φυσικά γένη αλλά γραμματικά. Αυτό σημαίνει ότι αποφασίζουμε ποιο είναι το γένος ενός ουσιαστικού με βάση την κατάληξη της λέξης. Παρακάτω μπορούμε να δούμε μερικά παραδείγματα και εξαιρέσεις:

Φύλο	Κανόνες	Παραδείγματα
Αρσενικό	η πλειοψηφία των λέξεων: με κατάληξη σε σύμφωνο	dom, pies, nauczyciel, długopis
	λέξεις που λήγουν στο γράμμα "a"	mężczyzna, kolega, dentysta, poeta, tata, kierowca
Θηλυκό	η πλειοψηφία των λέξεων: που τελειώνουν στο γράμμα "a"	siostra, koleżanka, mama, kawa, kuchnia, lekarka, lampa
	λέξεις που λήγουν στο γράμμα "i"	pani, gospodyni
	λέξεις που λήγουν σε σύμφωνο	sól, mysz, noc, kość, krew
Ουδέτερο	λέξεις που λήγουν σε "ο"	dziecko, okno, piwo, wino
	λέξεις που λήγουν σε "e"	słońce, mieszkanie
	λέξεις που λήγουν σε "ę"	imię, cielę
	λέξεις που λήγουν σε "um"	centrum, muzeum, liceum

Τα επίθετα, οι δεικτικές και κτητικές αντωνυμίες, τα νούμερα και οι ρηματικοί τύποι πρέπει στον αόριστο να είναι σύμφωνα με το γένος του ουσιαστικού/αντωνυμίας.

Αν θέλουμε να αντικαταστήσουμε ένα ουσιαστικό με μια προσωπική αντωνυμία, τα αρσενικά θα μετατραπούν σε "on", τα θηλυκά σε "ona"» και τα ουδέτερα σε "ono", π.χ.:

To jest dom. On jest mały.
To jest książka. Ona jest nowa.
To jest drzewo. Ono jest wysokie.

Τα γένη των επιθέτων

Φύλο	Κανόνες	Παραδείγματα
Αρσενικό	λέξεις που λήγουν σε "y" λέξεις που λήγουν σε "i" (αν το τελευταίο σύμφωνο στη λέξη είναι "k" ή "g")	duży, stary wysoki, słodki
Θηλυκό	λέξεις που λήγουν σε "α" (ανεξάρτητα από το ποιο είναι το τελευταίο σύμφωνο της λέξης)	duża, stara, wysoka, słodka
Ουδέτερο	λέξεις που λήγουν σε "e" λέξεις που λήγουν σε "ie" (αν το τελευταίο σύμφωνο στη λέξη είναι "k" ή "g")	duże, stare wysokie, słodkie

Αν ένα ουσιαστικό είναι αρσενικό, πρέπει να προσθέσουμε μια αρσενική κατάληξη και στο επίθετο. Ο ίδιος κανόνας ισχύει και για τα θηλυκά και ουδέτερα επίθετα, π.χ:

• αρσενικό: duży dom
• θηλυκό: stara szafa
• ουδέτερο: słodkie wino

Γένη των δεικτικών αντωνυμιών

Η αγγλική δεικτική αντωνυμία "this" θα μπορούσε να μεταφραστεί στα Πολωνικά ως "ten, ta, to" ανάλογα με το γένος του ουσιαστικού που προηγείται. Το "That" μεταφράζεται ως "tamten, tamta, tamto".

Φύλο	Δεικτική αντωνυμία	Παραδείγματα
Αρσενικό	ten tamten	ten pies tamten samochód
Θηλυκό	ta tamta	ta kobieta ta praca
Ουδέτερο	to tamto	to mieszkanie tamto muzeum

Γένη των κτητικών αντωνυμιών

Φύλο	Κτητικές αντωνυμίες	Παραδείγματα
Αρσενικό	mój, twój, jego, jej, nasz, wasz, ich	mój kolega, twój samochód, jego dom, jej kot, nasz tata, wasz nauczyciel, ich brat
Θηλυκό	moja, twoja, jego, jej, nasza, wasza, ich	moja mama, twoja szkoła, jego siostra, jej kawa, nasza nauczycielka, wasza praca, ich książka
Ουδέτερο	moje, twoje, jego, jej, nasze, wasze, ich	moje krzesło, twoje auto, jego piwo, jej imię, nasze mieszkanie, wasze radio, ich wino

Οι κτητικές αντωνυμίες "jego, jej, ich" είναι ίδιες για όλα τα φύλα και δεν αλλάζουν τους τύπους τους.

Το γένος των ρηματικών τύπων στον αόριστο και το μέλλοντα

Το θέμα αυτό θα συζητηθεί λεπτομερέστερα στο τμήμα που αφορά τα ρήματα.