22 Boodschap uit de toekomst
Message|from|the|future
22 Botschaft aus der Zukunft
22 Μήνυμα από το μέλλον
22 Mensaje del futuro
22 Message du futur
22 Wiadomość z przyszłości
22 Послание из будущего
22 Message from the future
Boodschap uit de toekomst deel 1
Message|from|the|future|part
Message from the future part 1
Brindisi lag twee dagreizen ten zuidoosten van Bari; het kinderleger deed er vijf dagen over.
Brindisi||||||||||brauchte||||dauern
Brindisi|was located|two|days' travel|to|southeast|from|Bari|the|child army|took|there|five|days|to complete the journey
Brindisi lag zwei Tagereisen südöstlich von Bari; die Kinderarmee brauchte fünf Tage dafür.
Brindisi was two days' travel southeast of Bari; the children's army took five days to get there.
De troep bestond nog hooguit uit duizend jongens en meisjes.
The|group|consisted|still|at most|of|thousand|boys|and|girls
Die Truppe bestand höchstens aus tausend Jungen und Mädchen.
The troop consisted of at most a thousand boys and girls.
Brindisi was niet veel beter dan een zeeroversnest.
|||||||Piratenunterschlupf
Brindisi|was|not|much|better|than|a|pirate's nest
Brindisi war nicht viel besser als ein Piratennest.
Brindisi was not much better than a pirate's den.
In de tijd van de Romeinen was het een drukke zeehaven geweest en die haven bestond nog.
|||||Römer||||beschäftigte|||||||
In|the|time|of|the|Romans|was|it|a|busy|seaport|had been|and|that|port|existed|still
In the time of the Romans, it had been a busy seaport and that port still existed.
Maar de concurrentie van Bari verstikte Brindisi.
||Konkurrenz|||erstickte|
But|the|competition|from|Bari|suffocated|Brindisi
But the competition from Bari stifled Brindisi.
Hoewel er nog veel schepen in- en uitvoeren, waren de handelslui van laag allooi.
obwohl|||||||ausführen|||Händler|||niedrigen Standes
Although|there|still|many|ships||and|out|were|the|merchants|of|low|quality
Obwohl noch viele Schiffe ein- und ausliefen, waren die Kaufleute von niedrigem Ansehen.
Although many ships were still coming and going, the merchants were of low quality.
Hier in Brindisi werden gekaapte goederen aan land gebracht, hier bloeide in het verborgene nog slavenhandel en smokkel.
||||"gekaapte" -> "gekaperte"|Waren|||||blühte|||Verborgene||Sklavenhandel||Schmuggel
Here|in|Brindisi|were|hijacked|goods|on|land|brought|here|flourished|in|the|hidden|still|slave trade|and|smuggling
Hier in Brindisi wurden gekaperte Waren an Land gebracht, hier blühte im Verborgenen noch der Sklavenhandel und Schmuggel.
Here in Brindisi, seized goods were brought ashore, and here the slave trade and smuggling still thrived in secret.
Natuurlijk bestond de bevolking van de stad niet louter uit schurken.
||||||||nur||
Of course|consisted|the|population|of|the|city|not|solely|from|villains
Natürlich bestand die Bevölkerung der Stadt nicht nur aus Gaunern.
Of course, the population of the city was not solely made up of rogues.
In het achterland groeiden geweldige olijfbossen.
|||||Olivenhaine
In|the|hinterland|grew|magnificent|olive forests
In the hinterland, magnificent olive groves grew.
Die vormden een bron van rijkdom, want de stad was beroemd om de goede olijfolie die vanuit de haven werd verscheept.
||||||||||||||Olivenöl||||||
They|formed|a|source|of|wealth|because|the|city|was|famous|for|the|good|olive oil|which|from|the|port|was|shipped
They formed a source of wealth, as the city was famous for the good olive oil that was shipped from the harbor.
Ook de smokkelhandel, de Kaapvaart en het vervoer van pelgrims of kruisvaarders naar Palestina hadden de bewoners grote inkomsten gebracht, zodat er van de eigenlijke achteruitgang van de stad nog maar weinig merkbaar was.
||Schmuggelhandel||Kaperfahrt|||Transport|||||||||||Einkommen||||||eigentlichen|Rückgang|||||aber||merkbar|
Also|the|smuggling trade|the|privateering|and|the|transport|of|pilgrims|or|crusaders|to|Palestine|had|the|inhabitants|large|incomes|brought|so that|there|of|the|actual|decline|of|the|city|still|but|little|noticeable|was
Auch der Schmuggelhandel, die Kaperfahrt und der Transport von Pilgern oder Kreuzfahrern nach Palästina hatten den Bewohnern große Einnahmen gebracht, sodass von dem eigentlichen Rückgang der Stadt kaum noch etwas zu merken war.
The smuggling trade, privateering, and the transport of pilgrims or crusaders to Palestine had also brought the residents significant income, so that the actual decline of the city was hardly noticeable.
Groei zat er echter niet meer in.
Wachstum|||jedoch|||
Growth|was|there|however|not|more|in
Ein Wachstum gab es jedoch nicht mehr.
However, there was no longer any growth.
In Brindisi resideerde bisschop Adrianus.
||residierte||Adrian
In|Brindisi|resided|bishop|Adrianus
In Brindisi residierte Bischof Adrian.
Bishop Adrian resided in Brindisi.
Deze geestelijke, een van de vroomste en goedhartigste mannen die ooit de Kerk gediend hebben, had van de nadering van het kinderleger gehoord.
|Geistliche||||frommsten||gütigsten|||||||||||Annäherung||||
This|clergyman|one|of|the|most pious|and|kindest|men|who|ever|the|Church|served|have|had|of|the|approach|of|the|child army|heard
This clergyman, one of the most devout and kind-hearted men who ever served the Church, had heard of the approach of the children's army.
Toen de kleinen voor de stad verschenen, haveloos, verwilderd, nauwelijks duizend bij elkaar, bloedde zijn hart.
als||||||erschienen|zerlumpt||kaum||||blutete||
When|the|little ones|in front of|the|city|appeared|ragged|bewildered|hardly|a thousand|together|each other|bled|his|heart
Als die Kleinen vor der Stadt erschienen, zerlumpt, verwildert, kaum tausend zusammen, blutete sein Herz.
When the little ones appeared before the city, ragged, wild, barely a thousand together, his heart bled.
Hij bedacht hoe eindeloos ver ze hadden gelopen, gelopen, gelopen... Welke vreselijke ontberingen hadden ze moeten doorstaan om nog zo ver te komen?
|||||||||||schreckliche|Entbehrungen||||||||so weit||
He|thought|how|endlessly|far|they|had|walked|walked|walked|What|terrible|hardships|had|they|to have|endure|to|still|so|far|to|come
Er dachte daran, wie unendlich weit sie gelaufen waren, gelaufen, gelaufen... Welche schrecklichen Entbehrungen hatten sie erlitten, um überhaupt so weit zu kommen?
He thought about how endlessly far they had walked, walked, walked... What terrible hardships must they have endured to come this far?
Dertigduizend waren op pad gegaan - duizend bereikten Brindisi - het was onvoorstelbaar!
dreißigtausend||||||||||
Thirty thousand|had|on|way|gone|thousand|reached|Brindisi|it|was|unimaginable
Dreißigtausend waren aufgebrochen - tausend erreichten Brindisi - es war unvorstellbar!
Thirty thousand had set out - a thousand reached Brindisi - it was unimaginable!
Want het sprookje van de dertigduizend, ontstaan in Bolzano, had in de Italiaanse landen algemeen geloof gevonden.
Denn||Märchen||||entstanden||Bozen|||||||Glauben|gefunden
For|the|fairy tale|of|the|thirty thousand|originating|in|Bolzano|had|in|the|Italian|countries|general|belief|found
Denn das Märchen von den dreißigtausend, entstanden in Bozen, hatte in den italienischen Ländern allgemein Glauben gefunden.
For the fairy tale of the thirty thousand, which originated in Bolzano, had found widespread belief in the Italian lands.
En het zou nooit meer worden weerlegd.
|||nie|||widerlegt werden
And|it|would|never|more|be|refuted
Und es würde niemals wieder widerlegt werden.
And it would never be disproven.
In alle geschiedenisboeken zou later dat overtrokken aantal weer opduiken.
||Geschichtsbücher||||übertriebene||wieder|auftauchen
In|all|history books|would|later|that|inflated|number|again|resurface
In allen Geschichtsbüchern würde später diese übertriebene Zahl wieder auftauchen.
In all the history books, that exaggerated number would later resurface.
De bisschop, overlopend van medelijden, verzocht de burgers van Brindisi om goed te zijn voor de arme kinderen.
||überlaufen||Mitleid|verlangte||||||||||||
The|bishop|overflowing|with|compassion|requested|the|citizens|of|Brindisi|to|kind|to|be|for|the|poor|children
The bishop, overflowing with compassion, asked the citizens of Brindisi to be kind to the poor children.
De burgers weigerden de kleine wilden op te nemen in hun huizen.
The|citizens|refused|the|small|wild ones|in|to|take|in|their|houses
The citizens refused to take the little ones into their homes.
Ze wezen hun bisschop erop dat het kinderleger een slechte naam had.
|wiesen|||darauf||||||Name|
They|pointed|their|bishop|at it|that|the|child army|a|bad|name|had
Sie wiesen ihren Bischof darauf hin, dass die Kinderarmee einen schlechten Ruf hatte.
They pointed out to their bishop that the child army had a bad reputation.
Ach, het was de kleine schooiers niet kwalijk te nemen, ze hadden het moeilijk gehad.
|||||Lausbuben||übel|||||||
Ah|it|was|the|little|beggars|not|blame|to|take|they|had|it|difficult|had
Ach, man konnte es den kleinen Bettlern nicht übel nehmen, sie hatten es schwer gehabt.
Ah, it was not to blame the little beggars, they had had a hard time.
Toch moest je oppassen met die verwilderde schepsels.
|||aufpassen||||Geschöpfe
still|had to|you|be careful|with|those|wild|creatures
Dennoch musste man mit diesen verwilderten Kreaturen aufpassen.
Still, you had to be careful with those wild creatures.
De burgers waren bereid levensmiddelen en kleren naar het kinderkamp te sturen, maar meer ook niet.
|||||||||||schicken||||
The|citizens|were|willing|food|and|clothes|to|the|children's camp|to|send|but|more|also|not
The citizens were willing to send food and clothes to the children's camp, but nothing more.
Het kon de kinderen weinig schelen dat ze uit de stad werden geweerd.
|||||interessieren|||||||ausgeschlossen wurden
It|could|the|children|little|care|that|they|from|the|city|were|excluded
The children cared little that they were being kept out of the city.
Dat was hun al zo vaak overkomen.
|||schon||oft|
That|was|them|already|so|often|happened
Das war ihnen schon so oft passiert.
That had happened to them so many times before.
Of ze nu bij Brindisi kampeerden of ergens anders, wat was het verschil?
||||||||||||Unterschied
Whether|they|now|at|Brindisi|camped|or|somewhere|else|what|was|the|difference
Ob sie nun in Brindisi campten oder irgendwo anders, was machte das für einen Unterschied?
Whether they camped in Brindisi or somewhere else, what was the difference?
Als ze maar iets te eten hadden.
|||etwas|||
If|they|only|something|to|eat|had
Hauptsache, sie hatten etwas zu essen.
As long as they had something to eat.
Maar hun onverschilligheid werd spoedig weggespoeld door regenbuien.
||gleichgültigkeit|||weggespült||
But|their|indifference|was|soon|washed away|by|rain showers
But their indifference was soon washed away by rain showers.
De herfst had hen eindelijk ingehaald.
|||||eingeholt
The|autumn|had|them|finally|caught up
Autumn had finally caught up with them.
Na een zeer droge, hete zomer trad het najaar vroeg in.
|||trockene|||trat||Herbst|früh|ein
After|a|very|dry|hot|summer|set in|it|autumn|early|in
Nach einem sehr trockenen, heißen Sommer trat der Herbst früh ein.
After a very dry, hot summer, autumn arrived early.
En de herfst bracht regen.
And|the|autumn|brought|rain
Und der Herbst brachte Regen.
And the autumn brought rain.
Elke dag regen... De geweldige olijfbossen in de heuvels stonden er triest en druipend bij.
||||||||Hügeln|||traurig|||
Every|day|rain|The|magnificent|olive groves|in|the|hills|stood|there|sadly|and|dripping|by
Jeden Tag Regen... Die großartigen Olivenhaine in den Hügeln standen traurig und tropfend da.
Every day rain... The magnificent olive groves in the hills looked sad and dripping.
De zon, zovele weken hun trouwe tochtgenote, verborg zich achter zwellende wolken.
||||||treue Begleiterin||||schwellenden|
The|sun|so many|weeks|their|faithful|travel companion|hid|herself|behind|swelling|clouds
Die Sonne, so viele Wochen ihre treue Reisegefährtin, verbarg sich hinter aufziehenden Wolken.
The sun, their faithful companion for so many weeks, hid behind swelling clouds.
De wind zweepte de golven langs de kust op, waardoor visvangst onmogelijk dreigde te worden.
||hobte||Wellen||||||Fischfang||drohte||
The|wind|whipped|the|waves|along|the|coast|up|causing|fishing|impossible|threatened|to|become
Der Wind peitschte die Wellen entlang der Küste hoch, wodurch der Fischfang unmöglich zu werden drohte.
The wind whipped the waves along the coast, making fishing impossible.
Huiverend liepen de kinderen langs het strand, verzamelden aangespoelde schelpdieren, tooiden zich met snoeren schelpen, bouwden zandkastelen, maar dan kwam een nieuwe regenbui die hen terugjoeg naar de heuvels en de betrekkelijke bescherming van de bomen.
Zitternd||||||||angespülte|Muscheln|schmückten sich mit|||Schnüren|Muscheln|bauten|Sandburgen|aber|||||Regenschauer|||zurücktrieb||||||relativen|Schutz|||
Shivering|walked|the|children|along|the|beach|collected|washed-up|shellfish|adorned|themselves|with|strings|shells|built|sandcastles|but|then|came|a|new|rain shower|that|them|drove back|to|the|hills|and|the|relative|protection|of|the|trees
Zitternd liefen die Kinder am Strand entlang, sammelten angespült Muscheln, schmückten sich mit Muschelketten, bauten Sandburgen, aber dann kam ein neuer Regenschauer, der sie zurück in die Hügel und den relativen Schutz der Bäume trieb.
Shivering, the children walked along the beach, collected washed-up shellfish, adorned themselves with strings of shells, built sandcastles, but then a new rain shower came that drove them back to the hills and the relative protection of the trees.
Door al die nattigheid ging de fut eruit.
||||||die Energie|
Due to|all|that|wetness|went|the|energy|out
Durch all die Nässe ging die Lust verloren.
All that dampness drained their energy.
Onbeschut, nauwelijks verwarmd door vuren, kropen ze 's nachts dicht bijeen, en de volgende ochtend waren er weer tien stervenden.
||erwärmt|||||||||||||||||Sterbende
Unprotected|hardly|warmed|by|fires|crawled|they|at|night|close|together|and|the|next|morning|were|there|again|ten|dying
Ungeschützt, kaum von Feuern gewärmt, kauerten sie sich nachts dicht zusammen, und am nächsten Morgen gab es wieder zehn Sterbende.
Unprotected, barely warmed by fires, they huddled closely together at night, and the next morning there were again ten dying.
Bisschop Adrianus bezocht hen, zag hun ellende en bood hen een droger verblijf aan, in de ruïne van een oude abdij, op ongeveer een half uur gaans van de stadspoorten.
|||||||||||trockeneres|||||||||||||||Gehminuten entfernt|||Stadttoren
Bishop|Adrian|visited|them|saw|their|misery|and|offered|them|a|drier|residence|at|in|the|ruins|of|an|old|abbey|about|approximately|a|half|hour|walking|from|the|city gates
Bishop Adrian visited them, saw their misery, and offered them a drier place to stay, in the ruins of an old abbey, about half an hour's walk from the city gates.
Daar zouden ze zich kunnen installeren tot de weersomstandigheden beter werden.
|||||installieren|||Wetterbedingungen|besser|
There|would|they|themselves|could|settle|until|the|weather conditions|better|became
Dort könnten sie sich niederlassen, bis die Wetterbedingungen besser wurden.
There they could settle until the weather improved.
Tweehonderd door verkoudheid, bronchitis of tuberculose aangetaste kinderen werden opgenomen in kloosters om de stad.
|||||Tuberkulose|angetast|||||Klöster|||
Two hundred|by|cold|bronchitis|or|tuberculosis|affected|children|were|admitted|in|monasteries|around|the|city
Zweihundert Kinder, die an Erkältung, Bronchitis oder Tuberkulose litten, wurden in Klöster rund um die Stadt aufgenommen.
Two hundred children affected by colds, bronchitis, or tuberculosis were taken in by monasteries around the city.
Ruim achthonderd betrokken de half in puin gestorte abdij en maakten het zich zo gerieflijk mogelijk.
||betroffen||||Trümmer||||||||bequem|
More than|eight hundred|involved|the|half|in|ruins|collapsed|abbey|and|made|it|themselves|as|comfortable|possible
Über achthundert betrafen die halb in Trümmern liegende Abtei und machten es sich so bequem wie möglich.
More than eight hundred people were involved in the half-collapsed abbey and made themselves as comfortable as possible.
Tussen twee buien door trokken de kinderen eropuit om hout te verzamelen.
||Regenschauer|||||||||
Between|two|rain showers|through|went|the|children|out|to|wood|to|gather
Between two showers, the children went out to gather wood.
Ze timmerden ruwe tafels en banken.
|bauten||||Bänke
They|hammered|rough|tables|and|benches
They built rough tables and benches.
Ze kregen stro om bedden te maken.
They|received|straw|to|beds|to|make
They received straw to make beds.
Ze leefden als zigeuners - want van verder trekken was voorlopig geen sprake meer.
|||Zigeuner|||||||||
They|lived|like|gypsies|because|of|further|traveling|was|for the time being|no|question|more
They lived like gypsies - for further travel was not an option for the time being.
Ze hadden het gevoel of ze het einde van de wereld hadden bereikt.
They|had|the|feeling|as if|they|the|end|of|the|world|had|reached
They felt as if they had reached the end of the world.
Wat kwam er na Brindisi?
What|came|there|after|Brindisi
What came after Brindisi?
Niets meer.
Nothing|more
Nothing more.
Een armelijk, onvruchtbaar stuk land, vrijwel ontvolkt.
||unfruchtbar|||so gut wie|entvölkert
A|impoverished|unproductive|piece|land|virtually|depopulated
A poor, barren piece of land, almost uninhabited.
De oude heerweg hield op bij de stad.
The|old|highway|stopped|up|at|the|city
Der alte Heerweg endete bei der Stadt.
The old highway ended at the city.
Slechts modderpaden leidden nog verder naar het zuiden, naar het uiterste puntje van het grote schiereiland.
||führten|||||||||Punkt||||Halbinsel
Only|mud paths|led|further|further|to|the|south|to|the|southernmost|point|of|the|large|peninsula
Nur Schlammwege führten weiter nach Süden, zum äußersten Punkt der großen Halbinsel.
Only muddy paths led further south, to the very tip of the large peninsula.
Als ze van Brindisi niet konden oversteken naar het Heilige Land, dan konden ze het nergens meer.
If|they|from|Brindisi|not|could|cross|to|the|Holy|Land|then|could|they|it|nowhere|more
Wenn sie von Brindisi aus nicht ins Heilige Land überqueren konnten, konnten sie es nirgendwo mehr.
If they could not cross from Brindisi to the Holy Land, then they could not cross anywhere.
Maar bisschop Adrianus had het hoofd geschud en gepreveld: ‘Ga onder geen voorwaarde in op de beloften van de kapiteins, lieve kinderen.
||||||||gemurmelt||||||||Versprechungen|||||
But|bishop|Adrian|had|it|head|shaken|and|mumbled|Go|under|no|condition|in|to|the|promises|of|the|captains|dear|children
But Bishop Adrian had shaken his head and muttered: 'Under no circumstances should you agree to the promises of the captains, dear children.
Het zijn bijna allemaal zeeschuimers.
||||Seeräuber
They|are|almost|all|sea pirates
Almost all of them are sea scoundrels.
Aan zulk gespuis kun je je beter niet toevertrouwen.'
||Gesindel||||||anvertrauen
To|such|scum|can|you|your|better|not|trust
You are better off not trusting such scum.'
Natuurlijk waren er vele kinderen die de raadgeving in de wind sloegen en zich voor de schepen lieten aanmonsteren.
|||||||Ratschlag|||||||||||anheuern
Naturally|were|there|many|children|who|the|advice|in|the|wind|ignored|and|themselves|for|the|ships|let|enlist
Of course, there were many children who ignored the advice and allowed themselves to be recruited on the ships.
Van hen werd nooit meer iets vernomen.
From|them|was|never|more|anything|heard
Nothing was ever heard from them again.
Anderen zochten werk in de stad.
Others|searched|work|in|the|city
Others sought work in the city.
Maar wat moesten de zevenhonderd die in de abdij achterbleven, beginnen?
||||siebenhundert|||||hinterblieben|
But|what|should|the|seven hundred|who|in|the|abbey|remained behind|start
But what were the seven hundred who remained in the abbey supposed to do?
Niets.
Nothing
Nothing.
De tocht was ten einde.
The|journey|was|at|end
The journey was at an end.
Brindisi bleek de eindhalte te zijn.
|||Endstation||
Brindisi|turned out|the|final destination|to|be
Brindisi turned out to be the final stop.
Eindelijk hield de regen op en brak de zon door.
Finally|stopped|the|rain|up|and|broke|the|sun|through
Finally, the rain stopped and the sun broke through.
Onmiddellijk stroomden honderden kinderen het binnenplein van de abdij op om hun kleren te drogen en weer eens goed warm te worden.
Immediately|flowed|hundreds|children|the|inner courtyard|of|the|abbey|on|to|their|clothes|to|dry|and|again|once|well|warm|to|become
Immediately, hundreds of children flooded into the courtyard of the abbey to dry their clothes and warm up again.
Dolf en Leonardo namen plaats op een met mos begroeide stenen bank, recht tegenover de verwoeste kapel.
|||||||||||Bank|||||
Dolf|and|Leonardo|took|place|on|a|with|moss|covered|stone|bench|directly|opposite|the|destroyed|chapel
Dolf and Leonardo took a seat on a moss-covered stone bench, directly opposite the ruined chapel.
‘Ik heb iets vreemds gevonden,' zei Leonardo plotseling.
I|have|something|strange|found|said|Leonardo|suddenly
'I found something strange,' Leonardo suddenly said.
‘O ja?'
Oh|yes
'Oh really?'
Dolf was verstrooid.
Dolf|was|distracted
Dolf war zerstreut.
Dolf was distracted.
Hij piekerde over de toekomst.
|grübelte|||
He|worried|about|the|future
Er dachte über die Zukunft nach.
He was worried about the future.
Dat ze ooit uit Brindisi weg zouden komen, geloofde hij niet.
That|they|ever|from|Brindisi|away|would|come|believed|he|not
Dass sie jemals aus Brindisi wegkommen würden, glaubte er nicht.
He didn't believe they would ever leave Brindisi.
En blijven was al even onmogelijk.
And|to stay|was|already|even|impossible
And staying was just as impossible.
‘Kijk,' zei Leonardo.
Look|said|Leonardo
‘Look,' said Leonardo.
Uit zijn zak haalde hij een kleine, witmetalen doos.
|||||||weißmetallene|Dose
From|his|pocket|took|he|a|small|white metal|box
He pulled a small, white metal box from his pocket.
‘Weet jij wat dat voor een ding is?'
Do|you|what|that|for|a|thing|is
‘Do you know what that thing is?'
Dolf staarde naar het voorwerp of de ogen uit zijn hoofd moesten rollen.
||||Gegenstand||||||||rollen
Dolf|stared|at|the|object|or|the|eyes|from|his|head|had to|roll
Dolf stared at the object as if his eyes were about to pop out.
‘Dat is... dat is...,' stamelde hij, ‘dat is aluminium!'
||||||||Aluminium
That|is|that|is|||||aluminum
‘That is... that is...,' he stammered, ‘that is aluminum!'
‘Hoe noem je dat?'
How|do you call|you|that
‘What do you call that?'
‘Aluminium, een zeer licht metaal.
Aluminum|a|very|light|metal
‘Aluminum, a very light metal.
Hoe kom je daaraan?'
How|do you get|you|to that
How did you get that?'
‘Dat zei ik toch: gevonden.'
That|said|I|anyway|found
‘I told you: found it.'
‘Waar?'
Where
‘Where?'
‘In Bari, voor de trappen van de Sint-Nicolaasbasiliek.
||||||||Nikolauskirche
In|Bari|in front of|the|steps|of|the||Saint Nicholas Basilica
‘In Bari, in front of the steps of the St. Nicholas Basilica.
Het lag zomaar op straat.
It|lay|just|on|street
It was just lying on the street.
Ik vond het zo'n merkwaardig ding dat ik het meenam.
|||so ein||||||mitnahm
I|found|it|such a|strange|thing|that|I|it|took
I found it such a peculiar thing that I took it with me.
Later dacht ik er niet meer aan.
Later|thought|I|it|not|anymore|to
Later, I didn't think about it anymore.
Hoe zei je ook weer dat het metaal heette?'
How|said|you|again|again|that|the|metal|was called
What did you say the metal was called again?
‘Aluminium.
Aluminum
‘Aluminum.
Mag ik het eens bekijken?'
May|I|it|once|look at
May I take a look at it?
Dolfs hart roffelde.
Dolf's|heart|thumped
Dolf's heart was pounding.
Kenden ze in de dertiende eeuw licht metaal?
Did they know|they|in|the||century|light|metal
Did they know about lightweight metal in the thirteenth century?
Hij dacht van niet.
He|thought|of|not
He thought not.
Leonardo kende het in elk geval niet.
Leonardo|knew|it|in|every|case|not
Leonardo did not know it in any case.
Voorzichtig, alsof hij bang was zich te branden, vatte Dolf het doosje aan en bekeek het.
Cautiously|as if|he|afraid|was|himself|to|burn|picked up|Dolf|the|small box|it|and|examined|it
Carefully, as if he was afraid of getting burned, Dolf picked up the box and examined it.
Het deksel zat er stevig ingeperst.
|Deckel||||fest eingepresst
The|lid|was|there|firmly|pressed in
The lid was firmly pressed on.
Met zijn mes peuterde hij het open.
|||aufhebelte|||
With|his|knife|pried|he|it|open
With his knife, he pried it open.
‘Maak het niet stuk,' riep Leonardo verschrikt.
|||kaputt|||
Make|it|not|broken|shouted|Leonardo|frightened
‘Mach es nicht kaputt,' rief Leonardo erschrocken.
'Don't break it,' Leonardo shouted in shock.
‘Er zit iets in.'
There|is|something|in
‘Es ist etwas drin.'
'There's something inside.'
‘Waarachtig, een boodschap!'
truly|a|message
‘Wahrlich, eine Botschaft!'
'Indeed, a message!'
riep de student verbaasd.
shouted|the|student|surprised
the student exclaimed in surprise.
‘Maar wat een dun perkament!'
But|what|a|thin|parchment
'But what a thin parchment!'
‘Het is papier,' fluisterde Dolf, wit tot aan zijn lippen.
It|is|paper|whispered|Dolf|white|up|to|his|lips
‘It's paper,' whispered Dolf, white up to his lips.
‘Ik begrijp er niets van.
I|understand|it|nothing|of
‘I don't understand anything about it.
Zijn dat letters?
||Buchstaben
Are|those|letters
Are those letters?
Ik kan ze niet lezen.
I|can|them|not|read
I can't read them.
Jij?'
You
You?'
Dolf zei niets meer.
Dolf|said|nothing|more
Dolf said nothing more.
Hij was zo van streek dat er een waas voor zijn ogen kwam en hij niets van de getypte woorden kon ontcijferen.
||||aufgebracht||||Schleier||||||||||getippten|||entziffern
He|was|so|upset|disturbed|that|there|a|haze|before|his|eyes|came|and|he|nothing|of|the|typed|words|could|decipher
He was so upset that a haze came before his eyes and he could not decipher any of the typed words.
Maar één ding was hem duidelijk: dit was een boodschap uit de toekomst.
But|one|thing|was|him|clear|this|was|a|message|from|the|future
But one thing was clear to him: this was a message from the future.
Eindelijk las hij:
Finally|read|he
Finally, he read:
Beste Dolf, als je dit vindt, schrijf dan iets op hetzelfde papier, stop het weer in het doosje en leg het neer op precies dezelfde plaats waar je het hebt gevonden.
|||||findest|||||||steck es|||||||lege|||||||||||
Dear|Dolf|if|you|this|find|write|then|something|on||paper|put|it|again|in|the|box|and|place|it|down|on|exactly|the same|place|where|you|it|have|found
Dear Dolf, if you find this, write something on the same paper, put it back in the box, and place it exactly where you found it.
Verander niets aan de hierop vermelde cijfercode!
ändere|||||vermerkten|Ziffercode
Change|nothing|to|the|hereon|mentioned|digit code
Do not change anything to the number code mentioned here!
Vierentwintig uur na aankomst wordt het doosje teruggeflitst.
twenty-four|hour|after|arrival|is|the|small box|flashed back
Twenty-four hours after arrival, the box will be flashed back.
We willen weten waar je bent.
We|want|to know|where|you|are
We want to know where you are.
Dr. Simiak
Dr|Simiak
Dr. Simiak
Onderaan stond een hele rij cijfers en symbolen.
Unten|||||||
At the bottom|was|a|whole|row|numbers|and|symbols
At the bottom was a whole row of numbers and symbols.
De achterzijde van het briefje was leeg, daarop zou hij iets kunnen schrijven...
||||Zettel||||||||
The|back|of|the|note|was|empty|on it|would|he|something|could|write
The back of the note was blank, he could write something on it...
‘Ben je ziek?'
Are|you|sick
‘Are you sick?'
vroeg Leonardo bezorgd.
asked|Leonardo|worried
Leonardo asked worriedly.
‘Ja... nee... wáár heb je dit doosje gevonden?'
||wo|||||
Yes|no|where|have|you|this|little box|found
‘Yes... no... where did you find this box?'
Dolf ontdekte dat hij over zijn hele lichaam beefde.
||||||||bebte
Dolf|discovered|that|he|over|his|whole|body|trembled
Dolf realized that he was trembling all over.
‘In Bari, nadat we een bezoek hadden gebracht aan de reliekschrijn van Sint-Nicolaas.'
||||||||||Reliquiar|||
In|Bari|after|we|a|visit|had|brought|to|the|shrine|of||
‘In Bari, after we had visited the relic shrine of Saint Nicholas.'
Uit gewoonte sloeg de student een kruis.
Out|of habit|struck|the|student|a|cross
Out of habit, the student made the sign of the cross.
‘Het lag op straat, dicht bij de ingang.'
It|lay|on|street|close|to|the|entrance
‘It was on the street, close to the entrance.'
‘Maar dat is... meer dan een week geleden,' prevelde Dolf verslagen.
But|that|is|more|than|a|week|ago|muttered|Dolf|dejected
‘But that was... more than a week ago,' Dolf muttered defeated.
‘Ja.'
Yes
‘Yes.'
Dus toen dr. Simiak een poging deed het doosje terug te flitsen, was het er niet meer.
So|when|Dr|Simiak|an|attempt|made|the|box|back|to|flash|was|it|there|not|anymore
So when Dr. Simiak attempted to flash the box back, it was no longer there.
Dolf liet het hoofd hangen, besprongen door tegenstrijdige gevoelens.
|||||überwältigt||widersprüchliche|
Dolf|let|the|head|hang|overwhelmed|by|contradictory|feelings
Dolf ließ den Kopf hängen, übermannt von widersprüchlichen Gefühlen.
Dolf hung his head, overwhelmed by conflicting feelings.
Spijt, teleurstelling, angst - maar ook iets van opluchting.
Reue|Enttäuschung||||||
Regret|disappointment|fear|but|also|something|of|relief
Reue, Enttäuschung, Angst - aber auch etwas von Erleichterung.
Regret, disappointment, fear - but also a sense of relief.
Het was te laat, het was wéér te laat.
It|was|too|late|it|was|again|too|late
Es war zu spät, es war wieder zu spät.
It was too late, it was again too late.
Maar hoe kon dr. Simiak weten dat Dolf juist die dag in Bari was?
But|how|could|Dr|Simiak|know|that|Dolf|just|that|day|in|Bari|was
But how could Dr. Simiak know that Dolf was in Bari that very day?
Duizelig sloot hij de ogen en leunde tegen de muur achter hem.
Schwindelig|||||||||||
Dizzy|closed|he|the|eyes|and|leaned|against|the|wall|behind|him
Dizzy, he closed his eyes and leaned against the wall behind him.
‘Wat staat erop?'
What|is written|on it
‘What does it say?'
Leonardo schudde hem aan zijn arm.
Leonardo|shook|him|by|his|arm
Leonardo shook him by his arm.
‘Rudolf, word eens wakker.
|sei|mal|wach
Rudolf|wake|once|awake
„Rudolf, wach doch mal auf.
‘Rudolf, wake up.
Wat betekent dit allemaal?'
What|means|this|all
Was bedeutet das alles?“
What does all this mean?'
‘O toe, vráág niet zo veel,' snauwde Dolf met tranen in zijn ogen.
||Frage||||||||||
Oh|come on|ask|not|so|much|snapped|Dolf|with|tears|in|his|eyes
„Oh komm, frag nicht so viel,“ schnappte Dolf mit Tränen in den Augen.
'Oh come on, don't ask so much,' Dolf snapped with tears in his eyes.
‘Ik...' Hij sprong op en stormde de abdij in.
I|He|jumped|up|and|stormed|the|abbey|in
'I...' He jumped up and stormed into the abbey.
Hij wilde alleen zijn.
He|wanted|only|his
He wanted to be alone.
Weggekropen in het achterste hoekje van de slaapzaal probeerde hij te denken.
Weggekrochen|||hintere||||Schlafsaal||||
Crawled away|in|the|back|corner|of|the|dormitory|tried|he|to|think
Crouched in the back corner of the dormitory, he tried to think.
Eén ding was duidelijk: ze waren hem op het spoor.
One|thing|was|clear|they|were|him|on|the|trail
One thing was clear: they were onto him.
Dr. Simiak probeerde hem te vinden in de wildernis van het verleden.
Dr|Simiak|tried|him|to|find|in|the|wilderness|of|the|past
Dr. Simiak tried to find him in the wilderness of the past.
En éven was hij dichtbij geweest.
|Eben||||
And|just|was|he|close|been
Und einmal war er ganz nah dran.
And for a moment he had been close.
Dolf rilde of hij koorts had.
|zitterte||||
Dolf|shivered|whether|he|fever|had
Dolf fror, als hätte er Fieber.
Dolf shivered as if he had a fever.
‘Waarom heb ik dat ding niet gevonden toen het nog niet te laat was, waarom juist Leonardo die niet wist wat het betekende?'
Why|have|I|that|thing|not|found|when|it|still|not|too|late|was|why|just|Leonardo|who|not|knew|what|it|meant
„Warum habe ich das Ding nicht gefunden, als es noch nicht zu spät war, warum gerade Leonardo, der nicht wusste, was es bedeutete?“
‘Why didn't I find that thing when it wasn't too late, why Leonardo who didn't know what it meant?'
... en áls ik het gevonden had, dacht hij verward, zou ik dan blij zijn geweest?
||||||||verwirrt||||||
and|if|I|it|found|had|thought|he|confused|would|I|then|happy|be|been
... and if I had found it, he thought confused, would I have been happy?
Vreemd genoeg wist hij het niet.
Strange|enough|knew|he|it|not
Strangely enough, he did not know.
Verlangde hij naar huis, naar zijn ouders?
Longed|he|for|home|for|his|parents
Did he long for home, for his parents?
Ja, natuurlijk.
Yes|of course
Yes, of course.
En toch...
And|yet
And yet...
Wilde hij terug?
Did want|he|back
Did he want to go back?
Terug naar Amstelveen, naar de moderne tijd, naar school?
Back|to|Amstelveen|to|the|modern|time|to|school
Back to Amstelveen, to modern times, to school?
Hij keek om zich heen.
He|looked|around|himself|around
He looked around.
Door het kapotte dak gleden een paar zonnestralen en verlichtten de armoedige omgeving.
|||||||||erleuchteten|||
Through|the|broken|roof|slid|a|few|sunbeams|and|illuminated|the|impoverished|surroundings
A few rays of sunlight slipped through the broken roof and illuminated the shabby surroundings.
Bedden van stro en droog gras lagen over de vuile vloer verspreid.
|||||||||||verstreut
Beds|of|straw|and|dry|grass|lay|over|the|dirty|floor|spread
Beds of straw and dry grass were scattered across the dirty floor.
Hier en daar slingerden wat armzalige eigendommen van de kinderen.
Here|and|there|were scattered|some|pitiful||of|the|children
Here and there, some miserable belongings of the children were lying around.
In een andere hoek lagen er twee te slapen, herstellend van een malaria-aanval.
|||||||||sich erholend||||
In|a|other|corner|were lying|there|two|to|sleep|recovering|from|a||
In another corner, two were sleeping, recovering from a malaria attack.
Van buiten drongen de stemmen van spelende en werkende kinderen tot hem door.
||||||||arbeitenden||||
From|outside|penetrated|the|voices|of|playing|and|working|children|to|him|through
From outside, the voices of playing and working children reached him.
Langzamerhand was het besef dat Brindisi de eindhalte was geworden, tot hen allen doorgedrongen.
|||Erkenntnis||||||||||
gradually|was|the|realization|that|Brindisi|the|final destination|was|become|to|them|all|penetrated
Gradually, the realization that Brindisi had become the final stop had sunk in for all of them.
Ze konden hier niet weg, ze konden niet verder en van terugkeren was geen sprake, met de winter voor de deur.
They|could|here|not|leave|they|could|not|further|and|of|returning|was|no|question|with|the|winter|before|the|door
They could not leave here, they could not go further, and returning was out of the question, with winter at the door.
Daarom wachtten ze.
Therefore|they waited|they
That is why they waited.
Ze wisten niet waarop, maar ze wachtten.
They|knew|not|what|but|they|waited
They did not know what for, but they waited.
Tussen ingestorte muren, onder een lek dak.
|eingestürzten||||leck|
Between|collapsed|walls|under|a|leaking|roof
Between collapsed walls, under a leaking roof.
Levend van wat ze kregen of konden vangen.
Living|from|what|they|received|or|could|catch
Living off what they received or could catch.
Zevenhonderd gestrande, aan het toeval overgeleverde kinderen.
|gestrandete|||Zufall|überlassenen|
Seven hundred|stranded|to|the|chance|surrendered|children
Seven hundred stranded, left to chance children.
En alle zevenhonderd waren hem lief.
And|all|seven hundred|were|him|dear
And all seven hundred were dear to him.
Kon hij hen in de steek laten, zodra de kans zich aanbood?
Could|he|them|in|the|lurch|leave|as soon as|the|opportunity|himself|presented
Could he abandon them as soon as the opportunity arose?
Dolf wist het niet.
Dolf|knew|it|not
Dolf did not know.
Nog altijd voelde hij zich verantwoordelijk.
Still|always|felt|he|himself|responsible
He still felt responsible.
Waar moesten ze heen, die kleine schooiers en verschoppelingen?
||||||Lausbuben||
Where|had to|they|to|those|little|beggars|and|outcasts
Where were they to go, those little beggars and outcasts?
Mariecke, Frank, Peter, Bertho - hadden ze een toekomst?
Mariecke|Frank|Peter|Bertho|had|they|a|future
Mariecke, Frank, Peter, Bertho - did they have a future?
Zenuwachtig plukte hij aan het briefje van dr. Simiak.
|zupfte|||||||
Nervously|plucked|he|at|the|note|from|Dr|Simiak
Nervös zupfte er an dem Zettel von Dr. Simiak.
Nervously, he plucked at Dr. Simiak's note.
‘Ik heb Mariecke niet tot aan Brindisi beschermd om haar nu aan haar lot over te laten,' prevelde hij ongelukkig.
I|have|Mariecke|not|to|until|Brindisi|protected|to|her|now|to|her|fate|over|to|leave|muttered|he|unhappily
„Ich habe Mariecke nicht bis nach Brindisi beschützt, um sie jetzt ihrem Schicksal zu überlassen“, murmelte er unglücklich.
‘I did not protect Mariecke all the way to Brindisi just to abandon her now,' he muttered unhappily.
Hij wist niet waarom hij opeens aan Carolus moest denken en waarom hem dat nog zoveel verdriet deed.
He|knew|not|why|he|suddenly|of|Carolus|had to|think|and|why|him|that|still|so much|sadness|caused
Er wusste nicht, warum er plötzlich an Carolus denken musste und warum ihm das noch so viel Kummer bereitete.
He did not know why he suddenly thought of Carolus and why it still caused him so much sorrow.
Wel wist hij dat de kleine koning van Jeruzalem zijn onderdanen nooit in de steek zou hebben gelaten, al bood men hem alle schatten van de wereld.
|||||||||||||||||||bot an|man|||Schätze|||
Well|knew|he|that|the|little|king|of|Jerusalem|his|subjects|never|in|the|lurch|would|have|left|even|offered|one|him|all|treasures|of|the|world
What he did know was that the little king of Jerusalem would never have abandoned his subjects, even if offered all the treasures of the world.
‘Ach Carolus, help me,' fluisterde hij wanhopig.
Oh|Carolus|help|me|whispered|he|desperately
‘Oh Carolus, help me,' he whispered desperately.
‘Ik weet niet wat ik moet doen als er weer eens zo'n doosje komt opduiken.'
I|know|not|what|I|should|do|if|there|again|once|such a|little box|comes|to surface
'I don't know what to do if another one of those boxes pops up.'
Want dat dr. Simiak het bij één poging zou laten, geloofde hij niet.
|||||||||lassen|||
For|that|Dr|Simiak|it|at|one|attempt|would|let|believed|he|not
Because he didn't believe that Dr. Simiak would stop at just one attempt.
Hij las nogmaals de boodschap.
He|read|again|the|message
He read the message again.
De waarschuwing vooral niets aan de cijfers onderaan te veranderen, zette hem aan het denken.
The|warning|especially|nothing|to|the|figures|at the bottom|to|change|set|him|to|it|thinking
The warning not to change anything about the numbers at the bottom made him think.
Die cijfers waren waarschijnlijk zo belangrijk, omdat de beide geleerden meer dan dit ene doosje hadden verzonden, naar verschillende plaatsen...
||||||||||||||||versendet|||
The|numbers|were|probably|so|important|because|the|both|scholars|more|than|this|one|box|had|sent|to|different|places
Those numbers were probably very important, because the two scholars had sent more than just this one box, to different places...
Als dat waar is, dacht hij verward, dan weten ze dat ik met de Kinderkruistocht ben meegegaan en proberen ze me langs de route te bereiken.
If|that|true|is|thought|he|confused|then|know|they|that|I|with|the|Children's Crusade|have|gone along|and|try|they|me|along|the|route|to|reach
If that is true, he thought confusedly, then they know that I joined the Children's Crusade and are trying to reach me along the route.
Want zien kunnen ze me niet.
Because|see|can|they|me|not
Because they cannot see me.
Ze moeten op goed geluk doosjes op mijn pad strooien in de hoop dat ik er één zal vinden.
|||||Schachteln||||streuen|||||||eins||
They|must|on|good|luck|little boxes|on|my|path|scatter|in|the|hope|that|I|there|one|will|find
They must scatter boxes along my path in the hope that I will find one.
Maar... maar hoe kunnen ze weten dat ik kruisvaarder werd?
But|but|how|can|they|know|that|I|crusader|became
But... but how can they know that I became a crusader?
‘De jongen,' schoot het plotseling door hem heen.
The|boy|shot|it|suddenly|through|him|around
‘The boy,' it suddenly shot through him.
‘De boerenjongen die in mijn plaats naar de twintigste eeuw werd geflitst!
The|farmer boy|who|in|my|place|to|the|twentieth|century|was|flashed
‘The farmer boy who was flashed into the twentieth century in my place!
Die hebben ze natuurlijk aan het praten gekregen.
They|have|them|of course|to|the|talking|gotten
Of course, they got him talking.
Hij moet hun verteld hebben over de kinderen die op weg gingen naar Jeruzalem, want hij hoorde er ook bij.
He|must|them|told|have|about|the|children|who|on|way|went|to|Jerusalem|because|he|belonged|there|also|part
He must have told them about the children who were on their way to Jerusalem, because he was one of them too.
Hebben ze toen begrepen dat er voor mij niets anders op zat dan me aan te sluiten?
Have|they|then|understood|that|there|for|me|nothing|other|option|was|than|me|to|to|join
Did they then understand that there was nothing left for me but to join them?
Maar wat zal er in de twintigste eeuw nog helemaal bekend zijn over onze waanzinnige onderneming?
But|what|will|there|in|the|twentieth|century|still|completely|known|be|about|our|insane|venture
But what will be known in the twentieth century about our insane venture?
Over de weg die we namen en de plaatsen die we aandeden?
|||||||||||besuchten
About|the|road|that|we|took|and|the|places|that|we|visited
Über den Weg, den wir genommen haben, und die Orte, die wir besucht haben?
About the road we took and the places we visited?
Ik had er op school nooit iets over gehoord.'
|||||nie|||
I|had|there|at|school|never|anything|about|heard
Ich habe in der Schule niemals etwas darüber gehört.
I never heard anything about it in school.
SENT_CWT:AFkKFwvL=4.91 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.25
en:AFkKFwvL
openai.2025-01-22
ai_request(all=237 err=0.00%) translation(all=197 err=0.00%) cwt(all=2001 err=0.70%)
