ZEVENDE HOOFDSTUK - 1 ΈΒΔΟΜΟ ΚΕΦΆΛΑΙΟ - 1 SEVENTH CHAPTER - 1

De ridders togen op, gehuld in 't sierlijk wapen, |Ritter|zogen|||||| The knights advanced, cloaked in the ornate coat of arms,

Omringd door heel een stoet van dienende edelknapen; ||||Reihe||dienenden|Edelknaben Surrounded by quite a procession of serving noblemen;

De één bond het helmsnoer vast; een ander hield de lans; ||||Helmschnur|||||| One tied the helmet cord; another held the lance;

Een derde bracht het schild, dat blonk van wondren glans. ||||||glänzte||Wundern| A third brought the shield, which shone with wounded brilliance.

Het ros, vol ongeduld, aan 't brieschen, stampen, snuiven, ||||||wiehern||schnauben The steed, full of impatience, bellowing, stamping, snorting,

Beschuimde 't fraai gebit en deed den bodem stuiven; beschäumte||schön|Gebiss|||||stauben Foamed 't fine teeth and dusted the soil;

De hoef- en wapensmids te paard, van hamers, leêr, |||Waffenmacher||||Hämmern|Leder The hoof and gunsmiths on horseback, of hammers, leêr,

Van vijlen rijk voorzien en spijkers, volgden 't heir; |Feilen||||Nägel|||Heer Of files richly provided and nails, followed 't heir;

De schutters stonden voort gereed met boog en pijlen, |||vorwärts|bereit|||| The archers stood forth ready with bow and arrows,

Terwijl het boerenvolk met knuppels aan kwam ijlen. ||Bauernvolk|||||eilen While the peasant folk came rushing by with batons.

Palamon en Arcite. Palamon||Arcit Palamon and Arcite.

De toestand van het Engelsche [10] volk was in dit tijdperk vrij The condition of the English [10] people at this time was quite

ellendig. miserable. Koning Richard was afwezig en gevangen, in de macht van den |||abwesend||||||| King Richard was absent and imprisoned, in the power of the

trouweloozen en wreeden Hertog van Oostenrijk. Treuelosen||wilden||| loyal and cruel Duke of Austria. Zelfs was de plaats Even the place was

van zijn gevangenschap, evenals zijn lot, onbekend aan de meesten of his imprisonment, as well as his fate, unknown to most

zijner onderdanen, die intusschen aan onderdrukkingen van allerlei his subjects, who, meanwhile, were subjected to oppressions of all kinds

aard ten prooi waren. nature were prey.

Prins Jan, in verbond met Filips van Frankrijk, Richard's doodvijand, ||||||||Richards|Todfeind Prince John, in alliance with Philip of France, Richard's mortal enemy,

gebruikte al zijn invloed bij den Hertog van Oostenrijk, om de used all his influence with the Duke of Austria, to get the

gevangenschap van zijn broeder Richard, wien hij zooveel verschuldigd ||||||||verschuldet imprisonment of his brother Richard, to whom he owed so much

was, te verlengen. was, to be extended. Intusschen versterkte hij zijn aanhang in het ||||Anhang|| Meanwhile, he strengthened his following in the

koninkrijk, waarvan hij de troonsopvolging, in geval van des konings ||||Thronfolge||||| kingdom, whose succession to the throne, in case of the king's

dood, wilde betwisten aan den rechtmatigen erfgenaam, Arthur, Hertog ||bestreiten|||rechtmäßigen||| death, wished to contest to the rightful heir, Arthur, Duke

van Bretagne, zoon van Geoffroi Plantagenet, zijn ouderen broeder. ||||Geoffroi|Plantagenet||| of Brittany, son of Geoffroi Plantagenet, his elder brother. Deze This

overweldiging, gelijk bekend is, gelukte hem ook werkelijk op den Überwältigung||||gelang||||| overwhelm, as is well known, actually succeeded him on the

duur. dauer duration. Daar zijn eigen karakter sluw, slecht en trouweloos was, verbond |||||||treulos|| Since his own character was cunning, wicked and faithless, he covenanted

Jan gemakkelijk aan zijn persoon en aan zijne partij niet alleen hen, Jan easily to his person and to his party not only them,

die reden hadden Richard's toorn te vreezen, wegens hun gedrag in who had reason to fear Richard's wrath, because of their conduct in

zijne afwezigheid; maar ook de talrijke dappere vrijbuiters, welke van his absence; but also the numerous brave freebooters, which of

de kruistochten in hun vaderland waren teruggekeerd, volleerd in de |||||||vollendet|| the Crusades had returned to their homeland, accomplished in the

ondeugden van het Oosten, arm aan goederen, verhard van karakter, en Untugenden|||||||verhärtet||| vices of the East, poor in goods, hardened in character, and

die hunne hoop stelden op een nieuwen oogst in de burgerlijke onlusten. |||||||Ernte|||bürgerlichen|Unruhen who pinned their hopes on a new harvest in civil unrest.

Bij deze bronnen van algemeene ellende en vrees moet nog gevoegd

worden het groot getal van vogelvrijverklaarden, die, tot wanhoop |||||vogelfrei erklärten|||Verzweiflung

gedreven door de onderdrukking van den hoogen adel, en door de strenge driven by the oppression of the high nobility, and by the strict

uitvoering der jachtwetten, zich in groote benden vereenigden, en, ||Jagdrechte|||||vereinigten| implementation of hunting laws, gathered in large bands, and,

bezit nemende van de bosschen en woeste streken, de gerechtigheid |||||||||Gerechtigkeit taking possession of the forests and wastelands, justice

en overheid van het land trotseerden. |||||trotzen and government of the country defied. De edelen zelven, ieder binnen The nobles themselves, each within

zijn eigen kasteel verschanst, en den kleinen vorst over zijn gebied |||verschanzt||||||| entrenched his own castle, and the petty monarch over his territory

spelende, waren de aanvoerders van benden, die nauwelijks minder spielende|||Anführer||||| playing, were the captains of gangs, who were hardly less

ongebonden, en tegelijk ergere onderdrukkers waren, dan de roovers van ungebunden||||Unterdrücker||||| unbound, and at the same time were worse oppressors, than the robbers of

beroep. appeal. Om deze volgelingen te onderhouden, met de buitensporigheid en |||||||Übermaß| To maintain these followers, with the excesses and

pracht, waartoe zij door hoogmoed gedreven werden, leende de adel geld

van de Joden op de meest woekerachtige renten, die aan hun goederen ||||||wucherischen|Zinsen|||| of the Jews on the most usurious rents, attached to their goods

knaagden, als een verterende kanker, die slechts dan te genezen was, |||verzehrende||||||| gnawed, like a consuming cancer, which only then could be cured,

als zich de gelegenheid opdeed, om door de een of andere daad van ||||botte|||||||| If the opportunity arose, by some act of

geweld zich van hunne schuldeischers te bevrijden. ||||Gläubiger|| force to free themselves from their creditors.

Onder de verschillende soorten van rampen, uit dezen ongelukkigen |||||Unglücke||| Among the various kinds of disasters, from this unfortunate

staat van zaken voortspruitende, leed het Engelsche volk toenmaals |||entstammende|||||damals state of affairs arising, the English people at that time suffered

veel, en had reden de toekomst nog meer te vreezen. much, and had reason to fear the future even more. Om de ellende To the misery

nog te vermeerderen, verspreidde zich eene besmettelijke ziekte van yet to multiply, a contagious disease of

gevaarlijken aard door het land; en, nog verergerd door de morsigheid, gefährlichen|||||||verschärft|||Unordnung dangerous nature through the country; and, aggravated by the spill,

het slechte voedsel en de ellendige woningen der geringere klassen, the poor food and miserable housing of the lower classes,

maaide zij er duizenden van weg, wier lot de overlevenden benijdden, mähte||||||||||beneideten she mowed down thousands of them, whose fate the survivors envied,

daar het hen van verderen nood verloste. ||||verderen||verlöste since it saved them from further distress.

Te midden echter van al deze rampen, gevoelden armen en rijken, het |||||||fühlten|||| In the midst of all these disasters, however, poor and rich, felt the

gemeen en de adel, bij een toernooi, het groote volksfeest van dien common and nobility, at a tournament, the great popular festival of that

tijd, evenveel belangstelling, als de half uitgehongerde burger van time, as much interest, as the half-starved citizen of

Madrid, die geen _reaal_ over heeft om brood voor zijn huisgezin te Madrid|||Reaal|||||||| Madrid, who has no _reaal_ left to buy bread for his household.

koopen, gevoelt in den uitslag van een stieren-gevecht. |fühlt||||||Stier| buying, feels in the outcome of a bullfight. Plicht noch Neither duty nor

zwakheid konden jong en oud van zulke vertooningen terug houden. |||||||Vorführungen|| weakness could keep young and old back from such displays. De The

wapengang, zooals men het noemde, die plaats zou hebben te Ashby, Waffengang|||||||||| armistice, as it was called, that would take place at Ashby,

in het graafschap Leicester, had de algemeene aandacht getrokken, in the county of Leicester, had attracted general attention,

daar kampvechters van den hoogsten roem, in tegenwoordigheid van |Kämpfer|||höchsten|||| there camp fighters of the highest fame, in the presence of

Prins Jan zelven, in het strijdperk zouden treden; en een ontzaglijke |||||Schlachtfeld||||| Prince John himself, would enter the fray; and an awesome

toevloed van menschen van alle rangen spoedde zich op den bepaalden Zufluss|||||Rängen|beeilte||||bestimmten influx of people of all ranks rushed in on the specified

morgen naar de plaats van den strijd. tomorrow to the scene of the battle.

Het tooneel was bijzonder schilderachtig. ||||malerisch The scene was particularly picturesque. Op de grenzen van een bosch, On the borders of a bosch,

dat slechts een groot kwartier gaans van de stad Ashby verwijderd was, |||||gehen|||||| which was only a large fifteen-minute walk from the town of Ashby,

bevond zich een uitgestrekte, schoone, groene weide, aan de eene there was a vast, clean, green meadow, on one

zijde door het woud, aan de andere door verspreid staande eiken, side by the forest, on the other by scattered oaks,

waarvan eenigen ontzaglijk hoog waren, omgeven. ||erstaunlich||| some of which were awesomely high, surrounded. De grond helde van ||neigte| The ground sloped from

beide kanten langzaam af naar een vlakte, als voor het krijgsspel, ||||||||||Kriegsspiel both sides slowly down to a plain, as if for the game of war,

dat dáár plaats zou hebben, gemaakt. That would have place there, made. Het strijdperk was met sterke |Schlachtfeld||| The battleground was with strong

palissaden ingesloten,--een vierde mijl lang, en half zoo breed. palisades enclosed,--one-fourth mile long, and half as wide. De The

vorm was langwerpig vierkant, behalve de hoeken, die afgerond ||langwerpig|||||| shape was oblong square, except for the corners, which were rounded

waren, tot grooter gemak van de aanschouwers. ||||||Zuschauer were, to the greater convenience of the beholders. De toegangen voor de |Zugänge|| The entrances for the

kampvechters waren aan het noorder en zuider einde van het strijdperk; Kampfkämpfer||||nördlichen||südlichen||||Schlachtfeld camp fighters were at the north and south ends of the battlefield;

ze waren gesloten met sterke houten deuren, wijd genoeg om twee ruiters they were closed with strong wooden doors, wide enough to hold two horsemen

naast elkander door te laten. alongside each other through. Bij elke dezer poorten stonden twee At each of these gates stood two

herauten en zes trompetters, evenzoo vele wapenboden, en een sterke, Herolde||||||Waffenböden||| heralds and six trumpeters, as many heralds of arms, and a strong,

gewapende wacht om de orde te houden, en om den rang der ridders te armed guard to keep order, and to maintain the rank of the knights.

onderzoeken, die aan dit krijgshaftig spel wilden deelnemen. investigate, who wanted to participate in this martial game.

Op eene vlakte buiten den zuider ingang, gevormd door een natuurlijke |||||südlichen||||| On a plain outside the south entrance, formed by a natural

verhevenheid van den grond, waren vijf prachtige tenten opgeslagen, Höhe|||||||| elevated from the ground, five magnificent tents were stored,

versierd met donker roode en zwarte wimpels, de kleuren, welke de decorated with dark red and black pennants, the colors, which the

vijf uitdagende ridders gekozen hadden. |herausfordernde||| had chosen five challenging knights. De touwen der tenten waren The ropes of the tents were

van dezelfde kleur. of the same color. Vóór iedere tent hing het schild van den ridder, In front of each tent hung the knight's shield,

aan wien ze behoorde, en daarnaast stond zijn schildknaap, vermomd to whom she belonged, and next to it stood his squire, disguised

als een wilde, of boschman, of in eenige andere zonderlinge kleeding, ||||Waldmann|||||| as a savage, or woodsman, or in some other eccentric attire,

volgens den smaak van zijn meester en de rol welke deze gedurende het according to the taste of his master and the role it played during the

spel wilde aannemen [11]. game wanted to adopt [11]. De middelste tent, als de eereplaats, was The middle tent, as the place of honor, was

toegewezen aan Brian de Bois-Guilbert, wiens naam in alle ridderspelen, ||||||||||Ritterspiele assigned to Brian de Bois-Guilbert, whose name appears in all knight's plays,

niet minder dan zijne betrekking tot de ridders, welke dezen wapengang ||||Beziehung|||||| no less than his relationship to the knights, which the armature

ondernomen hadden, hem gereedelijk onder het getal der uitdagers, unternehmen|||gerne|||||Herausforderer had undertaken, him ready among the number of challengers,

en zelfs tot aanvoerder had doen aannemen, hoewel hij slechts sedert and even had him accepted as captain, although he had only since

korten tijd zich bij hen gevoegd had. short time had joined them. Aan één kant van zijn tent was On one side of his tent was

die van Reginald Front-de-Boeuf en van Richard de Malvoisin, en aan den those of Reginald Front-de-Boeuf and of Richard de Malvoisin, and to the

anderen was de tent van Hugo de Grantmesnil, een edele uit de buurt, |||||||Grantmesnil||||| others was the tent of Hugo de Grantmesnil, a noble from the neighborhood,

wiens voorvader Opper-Ceremoniemeester van Engeland geweest was, ten |Vorfahr||zeremoniemeister||||| whose ancestor had been Supreme Master of Ceremonies of England, at

tijde van den Veroveraar en van zijn zoon, den Rooden Willem. |||Eroberer||||||Roten| times of the Conqueror and of his son, the Red William. Ralph de Ralph de

Vipont, een ridder van St. Vipont|||| Vipont, a knight of St. Louis. Jan van Jeruzalem, die eenige bezittingen John of Jerusalem, who had some property

had te Heather, nabij Ashby-de-la-Zouche, bezette de vijfde tent. ||Heather||||||||| had at Heather, near Ashby-de-la-Zouche, occupied the fifth tent. Van From

den ingang in het strijdperk leidde een langzaam oploopende weg, ||||||||ansteigender| den entrance into the arena led a slowly ascending road,

tien el breed, naar de hooge vlakte, waarop de tenten stonden. ten cubits wide, to the high plain, on which the tents stood. Deze This

was van beide kanten met palissaden omgeven, evenals de ruimte vóór was surrounded on both sides with palisades, as was the space in front of

de tenten, en het geheel werd door gewapenden bewaakt. |||||||Bewaffnete| the tents, and the whole thing was guarded by armed men.

De noordelijke toegang tot het strijdperk was een soortgelijke gang, The northern entrance to the battlefield was a similar corridor,

dertig voet breed, aan welks einde eene groote afgesloten plaats thirty feet wide, at whose end a large enclosed place

was voor die ridders, die geneigd mochten zijn den strijd tegen de was for those knights, who might be inclined to fight the battle against the

uitdagers te wagen; dáár stonden ook tenten, met ververschingen van Herausforderer||||||||Verpflegungen| challengers to venture; there, too, were tents, with refreshments of

allerlei aard gereed; met wapen- en hoefsmeden en andere bedienden, ||||||Hufschmiede||| all kinds ready; with gunsmiths and blacksmiths and other servants,

bereid om hun diensten te bewijzen, overal waar ze noodzakelijk willing to render their services wherever necessary

mochten zijn. were allowed to be.

De buitenkant van het strijdperk was gedeeltelijk bezet met galerijen, |||||||||Galerien The exterior of the battlefield was partially occupied by galleries,

voorzien met tapijten en zittingen voor die dames, ridders en edelen, ||||Sitzgelegenheiten|||||| provided with rugs and seats for those ladies, knights and nobles,

welke bij het toernooi verwacht werden. which were expected at the tournament. Eene kleine ruimte tusschen A small space between

deze galerijen en het strijdperk was bestemd voor de pachters en |Galerien||||||||Pächter| these galleries and the battleground was for the tenants and

landlieden en de toeschouwers, die niet geheel tot het gemeen Landleute||||||||| countrymen and the spectators, who did not belong entirely to the common

behoorden, en welke met de "_parterre_" in onze hedendaagsche |||||Parterre||| belonged, and which with the "_parterre_" in our contemporary

schouwburgen kunnen vergeleken worden. Theater||| theaters can be compared. De groote menigte zette zich The large crowd braced themselves

op groote zodenbanken, die voor dat doel waren opgericht, en die door ||Sodenbanken||||||||| on large sod banks, which had been erected for that purpose, and which by

de natuurlijke verhevenheid van den grond hen in staat stelden, over ||Erhebung|||||||| the natural loftiness of the ground enabled them, over

de galerijen heen te zien, en een goed gezicht op het strijdperk te |Galerien||||||||||| see through the galleries, and get a good view of the battlefield to

krijgen. get. Behalve deze plaatsen, hadden reeds honderden op de takken In addition to these places, hundreds had already been on the branches

der boomen, welke de weide omringden, plaats genomen, en zelfs de of the trees, which surrounded the meadow, took their seats, and even the

toren van een niet ver afgelegen dorpskerk was met toeschouwers bezet. ||||||Dorfschaftskirche|||| tower of a village church not far away was filled with spectators.

Er blijft nog slechts over, ten opzichte van de geheele inrichting There remains only, with respect to the entire establishment

op te merken, dat eene hoogere galerij in het middelpunt van de to note, that a higher gallery at the center of the

oostelijke zijde van het strijdperk, en dus vlak tegenover de plaats, eastern side of the battlefield, and thus just opposite the site,

waar de strijders elkander ontmoeten moesten, opgericht was, die rijker |||||||||reicher where the combatants were to meet each other, was established, which was richer

versierd, en onderscheiden was door een soort van troonhemel, waarop ||||||||Thronhimmel| decorated, and was distinguished by a kind of throne canopy, on which

het koninklijke wapen prijkte. |||prangte adorned the royal coat of arms. Schildknapen, pages en trawanten in |||Gefolgsleute| Squires, pages and cronies in

rijke kleeding stonden rondom die eereplaats, welke bestemd was voor rich attire stood around that place of honor, which was intended for

Prins Jan en zijn gevolg. Prince Jan and his entourage. Tegenover deze koninklijke galerij, aan den Opposite this royal gallery, at the

westkant, bevond zich eene andere, even hoog, en bonter, schoon minder ||||||||bunter|| west side, there was another, equally high, and furrier, though less

prachtig versierd, dan die van den Prins zelven. beautifully decorated, than that of the Prince himself. Een menigte pages A crowd of pages

en jonge meisjes van uitstekende schoonheid, groen en rood gekleed, ||||ausgezeichneter||||| and young girls of exquisite beauty, dressed green and red,

omringden dien troon welke met dezelfde kleuren versierd was. surrounded that throne which was decorated with the same colors.

Onder de wimpels en vlaggen, beschilderd met gewonde, brandende en Among the pennants and flags, painted with wounded, burning and

bloedende harten, bogen en pijlkokers en al de bekende zinnebeelden |||||||||Sinnbilder bleeding hearts, bows and quivers of arrows and all the familiar allusions

van de zegepralen van Cupido, viel een opschrift in het oog, dat de ||Siegepralen||Cupido|||||||| of the triumphs of Cupid, an inscription caught the eye, which the

toeschouwers onderrichtte, dat deze de eereplaats was van _La Royne de |unterrichtete||||||||die Königin| spectators taught, that this was the place of honor of _La Royne de

la Beautté et des Amours_. |Schönheit|||Liebesgeschichten la Beautté et des Amours_. Maar wie dit zijn zou, kon niemand gissen. |||||||ahnen But who this would be, no one could guess.

Langzamerhand stroomden toeschouwers van allen aard toe, om hunne Gradually, spectators of all kinds poured in, to show theirne

verschillende plaatsen in te nemen, niet zonder vele twisten over die, occupy different places, not without many disputes over those,

waarop zij recht hadden. to which they were entitled. Eenige van deze geschillen werden zonder |||Streitigkeiten|| Some of these disputes were settled without

veel omslag door de gewapenden beslist, daar zij de grepen van hunne |Umschlag|||Bewaffneten||||||| much overturning decided by the armed, as they took the grips of their

heirbijlen en de gevesten van hunne sabels vaardig gebruikten, als heirbijlen|||Griffe||||verwendeten|| heir axes and used the fists of their sabers skillfully, as

bewijsredenen, om de hardnekkigsten te overtuigen. Beweisgründe|||hartnäckigsten|| evidence reasons, to convince the most persistent. Andere twisten, Other disputes,

die tusschen personen van hoogeren rang bestonden, werden beslist door that existed between persons of higher rank were decided by

de herauten, of door de twee Wapen-Maarschalken, Willem de Wyvil en |Herolde||||||Marschälle|||Wyvil| the heralds, or by the two Weapons Marshals, William de Wyvil and

Steven de Martival, die gewapend in het strijdperk op en neder reden, ||Martival||||||||| Steven de Martival, who rode up and down the battlefield armed,

om de goede orde onder de toeschouwers te bewaren. To maintain good order among the spectators.

Allengs vulden zich de galerijen met ridders en edelen in feestgewaad; allmählich|füllten|||||||||Festgewand Gradually the galleries filled with knights and nobles in festive garb;

hunne lange en rijk gekleurde mantels staken zeer af bij de meer bonte |||||Mäntel|staken|||||| their long and richly colored cloaks contrasted greatly with the more variegated

en prachtige kleeding der vrouwen, die, zelfs in grooter getal dan de and beautiful dress of women, who, even in greater number than the

mannen, elkander verdrongen, om een schouwspel te zien, dat te bloedig ||||||||||blutig men, crowding each other, to see a spectacle too bloody

en te gevaarlijk scheen, om haar veel genoegen te kunnen verschaffen. and seemed too dangerous to provide her with much pleasure.

De benedenste en binnenste ruimte was weldra opgevuld met |unterste||||||gefüllt| The lower and inner space was soon filled with

gegoede landlieden, burgers en diegenen van minderen adel, die uit gute|Landwirte|||diejenigen||||| well-to-do countrymen, citizens and those of lesser nobility, who came out of

bescheidenheid, armoede, of wegens betwiste rechten, geene hoogere ||||umstrittene||| modesty, poverty, or because of disputed rights, no higher

plaats durfden innemen. dared to take their place. Het is natuurlijk, dat onder deze klasse de It is natural, that among this class the

meeste oneenigheid over den voorrang plaats had. |Uneinigkeit||||| most disagreement about precedence took place.

"Ongeloovige hond!" "Unbelieving dog!" riep een oud man, wiens versleten mantel zijn |||||abgetragen|| cried an old man, whose worn cloak was his

armoede te kennen gaf, terwijl zijn zwaard, zijn dolk en zijn gouden poverty, while his sword, his dagger and his golden

ketting zijn aanspraak op hoogen rang bewezen;--"Roofdier! |||||||Raubtier chain proved his claim to high rank;--"Predator! durft gij dare ye

tegen een Christen aandringen, en nog wel tegen een Normandischen |||drängen|||||| against a Christian, and even more so against a Norman

edelman van het geslacht der Montdidiers?" |||||Montdidiers nobleman of the Montdidiers lineage?"

Deze ruwe aanspraak was tot niemand anders gericht dan tot onzen This crude claim was addressed to no one but our own

kennis Izaäk, die, rijk en zelfs prachtig gekleed, in een mantel knowledge Isaac, who, rich and even beautifully dressed, in a cloak

met kant omzet en met bont gevoerd, trachtte plaats te maken in de with lace turnover and lined with fur, tried to make room in the

voorste rij onder de galerij voor zijne dochter, de schoone Rebekka, ||||||||||Rebekka front row under the gallery in front of his daughter, the beautiful Rebekah,

die te Ashby bij hem gekomen was, en nu aan den arm van haren vader who had joined him at Ashby, and was now on her father's arm

hing, niet weinig verschrikt over het misnoegen, dat algemeen door ||||||Missmut||| hung, not little startled at the discontent, which was generally expressed by

haar vaders vermetelheid verwekt werd. ||verwegenheit|verwekt| Her father's audacity was conceived. Maar Izaäk, dien wij bij But Isaac, whom we at

een andere gelegenheid zoo vreesachtig gezien hebben, wist wel, dat ||||ängstlich||||| have seen so fearful on another occasion, knew well, that

hij nu niets te duchten had. ||||fürchten| he had nothing to fear now. Het was niet op plaatsen van openbare It was not in places of public

vermakelijkheden, of waar huns gelijken vergaderd waren, dat eenig Vergnügungen|||ihre||versammelt||| entertainments, or where their peers were gathered, that any

geldgierige of kwaadaardige edelman hem durfde aanvallen. geldgierige||bösartige|||| money-hungry or evil nobleman dared attack him. Bij zulke At such

gelegenheden waren de Joden onder de bescherming van de algemeene occasions the Jews were under the protection of the general

wet; en al was deze maar zwak, dan waren er gewoonlijk onder den law; and though it was only weak, there were usually among the

vergaderden hoop eenige edelen, die uit eigenbelang gereed waren, versammelten||||||Eigeninteresse|| met hope a few nobles, who were ready out of self-interest,

als hun beschermers op te treden. ||Beschützer||| to act as their protectors. Bij de tegenwoordige gelegenheid On the present occasion

gevoelde Izaäk zich meer dan gewoon gerust, daar hij wist, dat Prins Isaac felt more than usual at ease, since he knew that Prince

Jan bezig was eene groote leening bij de Joden van York te heffen, |||||Darlehen|||||||heben Jan was in the process of raising a large loan from the Jews of York,

door het verpanden van zekere juweelen en landerijen. ||Verpfändung|||Juwelen|| by pledging certain gems and lands. Izaäk's eigen Izaäks| Isaac's own

deel in dezen handel was groot; en hij wist wel, dat de Prins, die part in this trade was large; and he knew well, that the Prince, who was

vurig verlangde, de zaak ten einde te brengen, hem zijne bescherming ardently desired to bring the matter to an end, gave him his protection

zou verleenen in de verlegenheid, waarin hij zich nu bevond. |verleihen|||||||| would grant in the embarrassment, in which he now found himself.

Overmoedig door deze overweging, vervolgde de Jood zijn doel, en |||Überlegung|||||| Overwhelmed by this consideration, the Jew pursued his goal, and

stiet den Normandischen Christen op zijde, zonder achting voor zijne stellte||||||||| thrust the Norman Christian aside, with no regard for his

afkomst, zijn rang of zijn godsdienst. origin, his rank or his religion. De klachten van den ouden man The complaints of the old man

verwekten intusschen de verontwaardiging der menschen. verursachten|||Verärgerung|| generated the indignation of people. Één daarvan, One of them,

een sterk, gespierd jager, donker groen gekleed, met twaalf pijlen a strong, muscular hunter, dressed dark green, with twelve arrows

in den koker, met een zilveren koppel en een zes voet langen boog in in the quiver, with a silver torque and a six-foot-long bow in

de hand, keerde zich om; en terwijl zijn gelaat, dat door gedurig aan the hand, turned around; and while his countenance, which had been made worse by incessant touching of

het weêr blootgesteld te zijn, bruin geworden was als een hazelnoot, ||||||||||Haselnuss being exposed to the weather, had turned brown as a hazelnut,

van toorn gloeide, ried hij den Jood aan, zich te herinneren, dat |||riet|||||||| glowed with wrath, he urged the Jew to remember, that

al de rijkdom, welken hij door het uitzuigen van zijn ongelukkige |||||||Auspressen||| all the wealth, which he had by sucking out his unfortunate

slachtoffers verworven had, hem slechts als een kruisspin had doen |verworben||||||Kreuzspinne|| had acquired victims, had only made him look like a cross spider

opzwellen, welke men over het hoofd zou kunnen zien, zoolang ze in aufblähen||||||||||| swelling, which one might overlook, as long as they were in

een hoek schuilde, maar die verpletterd zou worden, zoodra zij waagde sheltered in a corner, but would be crushed as soon as she ventured

voor den dag te komen. for the day. Dit verwijt in het Normandisch-Saksisch, met This reproach in Norman Saxon, with

vaste stem en ernstigen blik gedaan, deed den Jood achteruit deinzen, |||ernstigen||||||| firm voice and serious look done, made the Jew recoil,

en hij zou zich waarschijnlijk geheel uit eene zoo gevaarlijke buurt and he would probably remove himself entirely from such a dangerous neighborhood

verwijderd hebben, ware niet plotseling ieders aandacht gevestigd removed, had not everyone's attention suddenly been drawn

geworden op de verschijning van Prins Jan, die op dit oogenblik het become upon the appearance of Prince John, who at this moment was the

strijdperk binnen reed, vergezeld van een talrijk en bont gevolg, rode into battleground, accompanied by a numerous and motley entourage,

gedeeltelijk uit leeken, gedeeltelijk uit geestelijken bestaande; ||Leihen|||| composed partly of laymen, partly of clergy;

dezen even wereldsch in hunne kleeding en luchtig in hun gedrag, ||weltlich|||||luftig||| these equally worldly in their dress and airy in their behavior,

als hunne metgezellen. ||Gefährten as their companions. Onder de laatsten bevond zich de Prior van Among the latter was the Prior of

Jorvaulx, in het prachtigste gewaad, dat zijn geestelijke waardigheid |||prachtigste|Gewand|||| Jorvaulx, in the most magnificent robe, which his spiritual dignity

toeliet. zuließ allowed. Bontwerk en goud waren niet aan zijn kleederen gespaard; Pelzwerk|||||||| Fur and gold were not spared on his garments;

en de punten van zijn laarzen, de bespottelijke mode van den tijd ||Sohlen|||Stiefel|||||| and the tips of his boots, the ridiculous fashion of the time

overdrijvende, staken zoo hoog naar boven, dat zij niet slechts übertreibende|steigen|||||dass||| exaggerating, protruded so high upward that they not only

tot aan de knieën, maar zelfs tot aan den gordel kwamen, en hem came to the knees, but even to the belt, and made him

inderdaad beletten, den voet in den stijgbeugel te zetten. |verhindern|||||Steigbügel|| indeed prevented, putting the foot in the stirrup. Dit was This was

echter slechts een gering ongemak voor den dapperen abt, die zich only a minor inconvenience, however, for the brave abbot, who found himself

misschien verheugde gelegenheid te hebben, zijne kunst in het rijden, |verheugte|||||||| perhaps delighted to have opportunity, his art in riding,

voor zoo vele toeschouwers, en voornamelijk voor zoo vele van het for so many spectators, and especially for so many of the

schoone geslacht, ten toon te spreiden. |||||spreiten beautiful sex, on display. Het overige gevolg van Prins The remaining entourage of Prince

Jan bestond uit de begunstigde aanvoerders van zijne huurlingen, ||||begünstigten|||| Jan consisted of the beneficiary captains of his mercenaries,

eenige van roof levende edelen en ledigloopende hovelingen, met ||||||herumlungernde|Hofleute| some nobles living off robbery and idle courtiers, with

verscheidene Tempeliers en Johanniter-ridders. |||Johanniter| several Templar and Johanniter knights.