Hoe het echt zit met stress en onze generatie
Aaargh, staat alle info wel goed in m'n script? Ik moet nog een cameraman regelen...
...ik moet de visagie nog in, het script moet nog langs de eindredactie.
En hoe wordt überhaupt deze video uiteindelijk?
Ik kan je vertellen, het maken van zo'n explainer kan nogal stressen zijn.
En dat is precies waar ik het deze week met je over ga hebben.
Stress.
Het ene na het andere onderzoek werd dit jaar gepubliceerd.
De ene keer waren studenten compleet uitgeput.
Ging 80 procent van hen gebukt onder stress.
De andere keer leek het allemaal wel mee te vallen.
En hadden de millennials het helemaal niet zwaarder dan hun ouders vroeger.
Studeren anno 2019, dat is stressvol voor veel studenten.
Hoe zit het nou echt met die generatie van ons en stress?
Duizenden jaren geleden hadden mensen natuurlijk ook al last van stress.
Jagers moesten maar zien te fiksen dat ze genoeg voedsel hadden.
Stress is dus iets van alle tijden, maar werd pas krap 100 jaar geleden 'uitgevonden'.
Door deze man.
Hij spoot ratten in met gif, amputeerde hun staarten en gaf ze elektrische schokken.
En het interessante was...
...wat hij z'n ratten ook aandeed, de reactie was telkens hetzelfde.
Een versnelde ademhaling, een verhoogde bloeddruk en hartslag.
Toen noemde Selye het nog het General Adaptation Syndrome.
Pas tien jaar later bedacht-ie de term stress.
Wat stress precies is, daar zijn we het ruim 80 jaar later nog steeds niet over eens.
Maar als we het nu hebben over stress bedoelen we een soort spanning in je lijf.
Als reactie op prikkels van buitenaf.
Het belangrijkste hormoon dat naast adrenaline dan van alles in je lichaam in gang zet, is cortisol.
Je lichaam maakt dat in je bijnieren.
Dat zijn hormoonfabriekjes die op je nieren liggen en worden aangestuurd vanuit je hersenen.
Waar natuurlijk van alles wordt aangestuurd.
En cortisol heeft ook invloed op je stemming en geheugen.
Als je dus veel stress hebt, maak je veel cortisol aan...
...wat weer invloed heeft op al die processen in je lichaam.
Bedenk maar: als je stress hebt, moet er even niemand moeilijk komen doen.
Ligt dan niet aan jou, maar aan dat stresshormoon.
Cortisol gaat omhoog door fysieke- of mentale stress.
Selye zorgde bij zijn ratjes voor fysieke stressreactie.
Als jij bijvoorbeeld je knie openhaalt, zorgt cortisol ervoor dat je lichaam...
...bloedplaatjes aanmaakt, die de wond herstellen.
Dus eigenlijk heelt stress alle wonden, in plaats van wat al die cringy spreuken altijd beweren.
Best wel geniaal van ons lichaam.
Stress is zeker niet altijd slecht voor je. Ook niet mentaal.
Want als jij 'm strest voor de deadline van een opdracht...
...zorgt dat cortisol ervoor dat je beter kunt nadenken.
Het zet bijvoorbeeld de gebieden aan waar je concentratie wordt geregeld.
En eten staat dan ff op een lager pitje.
Maar het wordt een heel ander verhaal als die stress chronisch is.
Want het is niet per se de hoeveelheid stress die je ervaart, maar de duur ervan.
Vergelijk het met je armen naar voren houden.
Als ik dat een minuutje doe, is er niks aan de hand.
Maar het wordt lastig als ik dat de hele dag ga doen.
Dan raken ze op een gegeven moment gewoon verlamd.
En verlammende stress, daar gaat het om de haverklap over.
Ik vind het erg van nu om overal een probleem van te maken.
En jij hebt je BSA niet in één jaar hoeven halen, hè.
Jij had niks te maken met het leenstelsel.
Jij...
...jij kon gewoon een klein beetje lanterfanten.
Ik mag niet falen.
Tja, over ons jonge mensen wordt vaak gezegd dat we stijf staan van de stress...
...omdat we het gevoel hebben dat we continu moeten presteren.
Ik werk ongeveer 60 uur.
Als wij dat succes willen halen dan hoort daar gewoon zo'n werkweek bij.
Voor jou 20.000 anderen.
En inderdaad: we hebben nogal wat om ons druk over te maken.
Ze studeren langer om een betere kans te maken op de arbeidsmarkt.
Door hoge studiekosten blijven ze langer thuis wonen.
En ze krijgen minder snel een vast contract.
En daardoor lukt het ze ook niet zo makkelijk om een huis te kopen.
En kijk even mee naar dit beeld uit de jaren 80...
...want of vroeger nou alles beter was.
Alom weerklinkt de gedachte...
...dat de toekomst er voor de nieuwe generatie somber uit ziet.
Geen doel. Geen werk. Geen toekomst.
Wat moet je tegenwoordig nog als je van school komt.
Want zijn wij nu meer gestrest dan zij toen?
Daar zijn alleen al dit jaar heel veel onderzoeken over gepubliceerd.
En de uitkomst was telkens anders.
Om gestrest van te worden.
We weten het gewoon niet, stress is heel lastig te meten.
Zelfs al zou je bij iedereen bloed prikken...
...want cortisol is daarin gewoon te meten, kom je bedrogen uit.
Want die waarde is de ene dag hoger dan de andere.
Sommigen krijgen alleen al bij het zien van die naald stress.
Waardoor meer cortisol vrijkomt.
En ook enquêtes kunnen een vertekend beeld geven.
Want als je ze via de mail verstuurt, bereik je misschien makkelijk veel mensen...
...maar dat is ook een valkuil.
Als je nergens last van hebt, vul je zo'n vragenlijst een stuk minder snel in...
...dan wanneer je wel ergens mee zit.
En dan krijg je dus een scheef beeld.
Ook van grote onderzoeken vanuit de overheid, word je niet veel wijzer.
Uit dit rapport blijkt dat het aantal jongeren dat psychisch ongezond is...
...waar stress ook onder valt, de afgelopen 10 jaar van 7 naar 8 procent is gestegen.
Maar echte conclusies, over alleen stress, staan daar niet in.
Wat we wel weten.
In deze grafiek zie je dat steeds meer jonge werknemers last hebben van burn-outklachten.
Maarja een burn-out is nog net even wat anders dan alleen stress.
Oké, allerlaatste onderzoek dan.
In november dit jaar bleek dat studenten én jongeren die niet studeren...
...in 2007, 2012 en 2017 ongeveer evenveel last hadden van psychische problemen...
...en daar valt stress dus ook weer onder.
Ook worden er nieuwe methoden ontwikkeld om chronische stress beter te meten.
Bijvoorbeeld door cortisol in je haar te meten.
Haar groeit ongeveer 1 centimeter per maand.
Zo kun je dus precies zien hoeveel stress je had in welke maand.
Conclusie...
...het lijkt allesbehalve makkelijk om nu jong te zijn.
We zijn minder gelukkig, we hebben meer burn-outklachten, hebben meer psychische problemen.
En ja, we zijn gestrest.
Maar volgens onderzoekers niet meer dan een generatie of een paar jaar geleden.
Bedenk ook:
Het is helemaal niet zo gek dat juist twintigers last hebben van veel stress.
Want als er één levensfase is waarin je veel nieuwe, en dus vaak stressvolle, dingen doet...
Of er nou meer of minder stress is, de macht ervan is enorm en heel vervelend. Maar...
Stress hoort bij het leven.
Je moet onder stress staan om het leven te kunnen waarderen.
Het hoort er ook wel een beetje bij.
Tot op zekere hoogte natuurlijk, want als stress echt je leven belemmert: zoek hulp.
En nog één tip: ga sporten.
Dat zorgt ervoor dat je cortisolwaarde naar beneden gaat.
En doe vooral verder wat voor jou ontspannend werkt.
Want alleen dan kun je je stressvolle leven blijven handelen.
Dus ga vooral lamballen, niksen, uit met vrienden, op tijd naar bed.
Of lees een boek.
Maar blijf wel naar onze video's kijken!
En laat in de comments vooral even weten wat jij van deze video hebt onthouden.
En abonneer je op ons kanaal!
