Episode 32: The Sacred Mile Folge 32: Die heilige Meile||| Bölüm(1)||| ||sagrado|milla sagrada ||Święty| Folge 32: Die heilige Meile Επεισόδιο 32: Το Ιερό Μίλι Episodio 32: La milla sagrada Épisode 32 : Le kilomètre sacré Episodio 32: Il miglio sacro 第32話セイクリッド・マイル（The Sacred Mile 에피소드 32: 신성한 마일 32 epizodas: Šventoji mylia Aflevering 32: De heilige mijl Odcinek 32: Święta mila Episódio 32: A Milha Sagrada Эпизод 32: Священная миля Avsnitt 32: Den heliga milen 32. Bölüm Kutsal Mil Епізод 32: Священна миля 第 32 集：圣域 第 32 集神圣一英里

Nick: Today Wendy and I are coming to you once again from the city of Naples. Nick||Wendy||||venimos|a|ustedes|una vez||||ciudad||Nápoles Nick: Heute kommen Wendy und ich wieder aus der Stadt Neapel zu dir. Nikas: Šiandien mes su Wendy vėl atvykstame iš Neapolio miesto. Нік: Сьогодні ми з Венді знову приїдемо до вас із міста Неаполь. It’s such an interesting place that we could just have many, many episodes surrounding this city and the different cultural aspects of it and the things that you can do outside the city as well as inside, underground and all of that. ||||||||||||stories or segments|about|||||||cultural elements||||||||||||||||within the city|beneath the surface|||| |||||||||||||em torno de||||||||||||||||||||||||subterrânea|||| |tan||||||podríamos|||||episodios|||||||culturales|aspectos culturales|de|es|y|||||||fuera de|||como||||subterráneo|||| Es ist ein so interessanter Ort, dass wir einfach viele, viele Episoden rund um diese Stadt und die verschiedenen kulturellen Aspekte davon und die Dinge, die Sie außerhalb der Stadt sowie innerhalb, unter der Erde und all das tun können, haben könnten. این مکان آنقدر جالب است که می‌توانیم اپیزودهای بسیار زیادی پیرامون این شهر و جنبه‌های مختلف فرهنگی آن و کارهایی که می‌توانید در خارج از شهر و همچنین در داخل، زیرزمین و همه این‌ها انجام دهید، داشته باشیم. Tai tokia įdomi vieta, kad galėtume sukurti daugybę epizodų, susijusių su šiuo miestu ir įvairiais kultūriniais aspektais, taip pat su tuo, ką galima nuveikti už miesto ribų ir jo viduje, po žeme ir pan. To tak interesujące miejsce, że moglibyśmy mieć wiele, wiele odcinków dotyczących tego miasta i różnych jego aspektów kulturowych oraz rzeczy, które można robić poza miastem, jak i w środku, pod ziemią i tak dalej. Umm, but what we want to talk about today is a particular area of the city or a particular, umm, route that you can take which, in Italian, they call Il Miglio Sacro, so in English it’s the Sacred Mile, or I think they like to translate it as the Holy Mile, umm, but I prefer the Sacred Mile. ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||Holy or Sacred|||||||||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||||Il Miglio Sacro||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||||szczególny||trasa||||||||||||||||||Święta|||||||||||||||||||| Ma ciò di cui vogliamo parlare oggi è una particolare zona della città o un particolare percorso che puoi fare che, in italiano, chiamano Il Miglio Sacro, quindi in inglese è il Sacro Miglio, o credo che preferiscano tradurlo come il Miglio Sacro, ma io preferisco il Sacro Miglio. Umm, ale to, o czym chcemy dzisiaj porozmawiać, to konkretna część miasta lub konkretna, umm, trasa, którą można obrać, po włosku nazywają się Il Miglio Sacro, więc po angielsku to Święta Mila, a przynajmniej tak mi się wydaje lubią tłumaczyć to jako Świętą Milę, umm, ale ja wolę Świętą Milę. Хм, але те, про що ми хочемо поговорити сьогодні, це певний район міста або певний, хм, маршрут, яким ви можете пройти, який італійською мовою вони називають Il Miglio Sacro, а англійською це Священна миля, або я думаю вони люблять перекладати це як Свята Миля, хм, але я віддаю перевагу Священній Милі. And it’s this area north of the historic centre of the city in a neighbourhood that’s called the Sanità, uhh, which is related to the word for health because a hospital is near that area and it’s also a cognate with the English words sanitary and sanitation. ||||||||||||||local area|||||||||||||well-being||||||||||||related word|||||related to health||public health measures |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||cognato|||||sanitária||saneamento |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||verwandtes Wort||||||| ||||||||||||||mahalle|||||||||||||||||||||||||akraba sözcük|||||sağlıkla ilgili||sağlık hizmetleri ||||||||||||||||||Sanità||||||||||||||||||||||||||sanitario||sanitazione |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||同根語||||||| ||||||||||||||dzielnica||||||||związana|||||||||||||||||||||||| Ed è questa area a nord del centro storico della città in un quartiere chiamato la Sanità, uh, che è legato alla parola salute perché un ospedale è vicino a quella zona ed è anche un cognato delle parole inglesi sanitary e sanitation. I to ten obszar na północ od historycznego centrum miasta, w dzielnicy zwanej Sanità, uhh, co jest spokrewnione ze słowem „zdrowie”, ponieważ w pobliżu znajduje się szpital i jest to spokrewnione z angielskimi słowami „sanitarne i sanitarne”. І це ця територія на північ від історичного центру міста в районі, який називається Sanità, е-е, що пов’язане зі словом, що означає здоров’я, тому що поруч із цією територією розташована лікарня, і це також споріднене англійським словам санітарія та санітарія.

Wendy: Yeah, and it also dates back to a fresco of the Virgin Mary that, uhh, supposedly was able to heal people. ||||||||||||Mother of Jesus||||allegedly||||| ||||||||||||||||||||iyileştirmek| |||||||||フレスコ画|||||||||||| ||||||||||||||||supostamente||||curar| ||||||||||||||||||||guarire| Wendy: Ouais, et ça remonte aussi à une fresque de la Vierge Marie qui, euh, était censée guérir les gens. Wendy: Sì, e risale anche ad un affresco della Vergine Maria che, uhh, sarebbe stato in grado di guarire le persone. Wendy: Tak, a także pochodzi z fresku Maryi Dziewicy, który podobno był w stanie uzdrawiać ludzi. Венді: Так, і це також сходить до фрески Діви Марії, яка, е-е, нібито могла зцілювати людей. So people who were sick would come there and touch the fresco and they would be healed. |||||||||||wall painting|||||made well |||||||||||afresco pintado|||||curados |||||||||||fresk|||||uzdrowieni Così le persone malate venivano lì, toccavano l'affresco e guarivano. Więc chorzy przychodzili tam i dotykali fresku i byli uzdrowieni. And, yeah, so it’s related to this word for health and healing. |||||||||||şifa ve sağlık I tak, więc jest to powiązane ze słowem na zdrowie i uzdrowienie.

Nick: And we first heard about this just a few months because I was doing an online course which was by being offered by a university here in Naples. ||||||||||||||||||||||provided by|||||| Nick: Po raz pierwszy usłyszeliśmy o tym zaledwie kilka miesięcy, ponieważ robiłem kurs online, który był oferowany przez uniwersytet w Neapolu. And the theme or the main subject of the course was what they called patrimonio abandonato, which you can translate literally into English as abandoned patrimony but I think we would call it more abandoned cultural heritage, which is a very strong expression, or maybe endangered cultural heritage. ||||||endangered heritage|||||||||||||||||||cultural heritage|||||||||||||||||endangered cultural heritage|||at risk|| ||||||||||||||||||||literalmente||||patrimônio abandonado|patrimônio cultural||||||||||||||||||||patrimônio em perigo|| |||||||||||||||||||||||||verlassenes Kulturerbe||||||||||||||||||||gefährdetes Kulturerbe|| |||||||||||||||||||||||||terk edilmiş miras||||||||||||||||||||tehlike altındaki|| ||||||||||||||patrimonio culturale|abbandonato||||||||||patrimonio culturale|||||||||||||||||||||| ||||||||||||||dziedzictwo kulturowe|porzucone dziedzictwo kulturowe||||||||||dziedzictwo kult|||||||||||||||||||||| E il tema o il tema principale del corso era ciò che chiamavano patrimonio abbandonato, che si può tradurre letteralmente in inglese come patrimonio abbandonato ma penso che lo chiameremmo piuttosto patrimonio culturale abbandonato, che è un'espressione molto forte, o forse patrimonio culturale in pericolo. A tematem lub głównym tematem kursu było to, co nazwali patrimonio submitato, co można dosłownie przetłumaczyć na angielski jako porzucone dziedzictwo, ale myślę, że nazwalibyśmy to bardziej porzuconym dziedzictwem kulturowym, co jest bardzo silnym wyrazem, lub może zagrożonym dziedzictwem kulturowym. dziedzictwo. І темою або головним предметом курсу було те, що вони називали patrimonio abandonato, що можна буквально перекласти англійською як покинута спадщина, але я думаю, що ми б назвали це більше покинутою культурною спадщиною, що є дуже сильним виразом, або, можливо, культурою під загрозою зникнення спадщина. And the course was basically about two things: firstly that in Italy and especially in southern Italy, they just don’t have the funds, the resources and everything that they need to both protect and to manage the extraordinary amount of cultural heritage that they have. |||||||||||||||southern part|||||||financial resources|||||||||||||oversee|||large quantity|||||| |||||||||||||||sul||||||||||||||||||||||||||||| E il corso era fondamentalmente su due cose: innanzitutto che in Italia e specialmente nel sud Italia, semplicemente non hanno i fondi, le risorse e tutto ciò di cui hanno bisogno per proteggere e gestire la straordinaria quantità di patrimonio culturale che possiedono. Kurs dotyczył zasadniczo dwóch rzeczy: po pierwsze, że we Włoszech, a zwłaszcza w południowych Włoszech, po prostu nie mają funduszy, zasobów i wszystkiego, czego potrzebują, aby zarówno chronić, jak i zarządzać niezwykłą ilością dziedzictwa kulturowego, które posiadają. .

Wendy: Umm-hmm. Wendy: Umm-hmm.

Nick: And so a lot of the funding goes to the more famous sites, and if you think of some of these famous sites, even like Pompeii or even one like the Domus Aurea in Rome which is Nero’s golden palace - even in those famous sites, there’s a lot of degradation, and there’s been these incidents, you know, in the last several years where certain things have collapsed and things like that. ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||Verfall|||||Zwischenfälle|||||||||||||||| |||||||financial support|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||deterioration||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||||||||||||Pompei|||||||Domus Aurea|||||di Nerone||||||||||||degradazione||||||||||||||||||||| |||||||finansowanie|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||degradacja|||||||||||||||||zawaliły się|||| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||劣化||||||||||||||||||||| Nick: E così gran parte dei finanziamenti va ai siti più famosi e se pensi a alcuni di questi famosi siti, anche come Pompei o persino uno come la Domus Aurea a Roma che è il palazzo d'oro di Nerone - anche in quei siti famosi, c'è molta degradazione e ci sono stati questi incidenti, sai, negli ultimi anni dove certe cose sono crollate e cose del genere. Nick: Tak więc wiele funduszy trafia do bardziej znanych miejsc, a jeśli pomyślisz o niektórych z tych słynnych miejsc, nawet takich jak Pompeje, czy nawet takich jak Domus Aurea w Rzymie, który jest złotym pałacem Nerona - nawet w tych słynnych miejscach jest wiele degradacji, a w ciągu ostatnich kilku lat miały miejsce incydenty, w których pewne rzeczy się zawaliły i tym podobne. Нік: Значна частина фінансування спрямовується на більш відомі місця, і якщо ви згадаєте деякі з цих відомих місць, навіть як Помпеї чи навіть такий, як Золотий Домус Ауреа в Римі, який є золотим палацом Нерона, навіть у тих відомих місцях , є багато деградації, і були такі інциденти, знаєте, за останні кілька років, коли певні речі руйнувалися тощо. And these are the A-grade sites. E queste sono i siti di classe A. A to są strony klasy A. And then when you go a step down to the B-grade sites, they’re not really getting any funding at all. ||||||||||||||||receiving||financial support|| E poi quando si scende di un gradino ai siti di classe B, non stanno ricevendo finanziamenti affatto. A potem, kiedy zejdziesz o krok w dół do witryn klasy B, tak naprawdę nie dostaną one wcale żadnego finansowania. And so in Naples there are a huge number of churches, hundreds of churches, that are closed, because there’s just no funding to keep them up. ||||||||||places of worship|||||||||||||maintain them|| I tak w Neapolu jest ogromna liczba kościołów, setki kościołów, które są zamknięte, ponieważ po prostu nie ma funduszy na ich utrzymanie.

And so the second part of this course was dealing with how there are alternatives to the main government body for dealing with cultural heritage, and how in some cases there are local organisations, non-profit organisations and they’re using volunteers and people from local areas who are passionate about their cultural heritage, and they’re finding other ways to maintain and protect their own cultural heritage. |||||||||addressing|||||other options||||official authority||||||||||||||||not-for-profit||groups|||||||||||||||||||discovering|||||||||| |||||||||ele almak|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||||||alternative|||||||||||||||||||||||||||||con|||||||||||||||||||||culturale| |||||||curso||lidando com|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||apaixonadas por||||||||||||||||| A tak se druhá část tohoto kurzu zabývala tím, jak existují alternativy k hlavnímu vládnímu orgánu, který se zabývá kulturním dědictvím, a jak v některých případech existují místní organizace, neziskové organizace, které využívají dobrovolníky a lidi z místních oblastí, kteří jsou zapálení pro své kulturní dědictví, a nacházejí jiné způsoby, jak udržovat a chránit své vlastní kulturní dědictví. E così la seconda parte di questo corso ha affrontato come ci siano alternative all'ente governativo principale per gestire il patrimonio culturale, e come in alcuni casi ci siano organizzazioni locali, organizzazioni non lucrative e stiano utilizzando volontari e persone delle zone locali che sono appassionate del loro patrimonio culturale, e stiano trovando altri modi per mantenere e proteggere il proprio patrimonio culturale. Tak więc druga część tego kursu dotyczyła alternatyw dla głównego organu rządowego w zakresie zajmowania się dziedzictwem kulturowym oraz tego, jak w niektórych przypadkach istnieją organizacje lokalne, organizacje non-profit, które wykorzystują wolontariuszy i osoby z lokalnych społeczności. obszary, które pasjonują się swoim dziedzictwem kulturowym i znajdują inne sposoby na zachowanie i ochronę własnego dziedzictwa kulturowego. І тому друга частина цього курсу стосувалася того, як існують альтернативи головному урядовому органу для роботи з культурною спадщиною, і як у деяких випадках існують місцеві організації, некомерційні організації, які використовують волонтерів і людей з місцевих місцевості, які захоплені своєю культурною спадщиною, і вони знаходять інші способи підтримувати та захищати свою культурну спадщину. And one of the examples that they gave which was a very positive example was this Sacred Mile, which is in this very poor area of Naples, the Sanità. |||||||||||||||||||||||underprivileged||||| ||||||||||||||||||||||||||||Sanità ||||||||||||||||sagrada|||||||||||| E uno degli esempi che hanno dato, il quale è stato un esempio molto positivo, è questa Sacred Mile, che si trova in questa zona molto povera di Napoli, la Sanità. A jednym z przykładów, które podali, który był bardzo pozytywnym przykładem, była Święta Mila, która znajduje się w tej bardzo biednej części Neapolu, Sanita. Even within Naples, which is already a poor city, it’s, sort of, one of the poorest areas I would say. |||||||||||||||most impoverished|||| ||||||||||||||||||だろう|言う Anche all'interno di Napoli, che è già una città povera, è, in un certo senso, una delle aree più povere direi. Nawet w Neapolu, który już jest biednym miastem, jest to jeden z najbiedniejszych obszarów, powiedziałbym.

Wendy: Yeah, and it’s an area that probably a lot of local people would be hesitant to go through. |||||||||||||||reluctant||| |||||||||||||||çekingen||| |||||||||||||||hesitante||| |||||||||||||||niechętni||| Wendy: Tak, i jest to obszar, przez który prawdopodobnie wielu lokalnych ludzi nie chciałoby przejść. Венді: Так, і це територія, куди, мабуть, багато місцевих людей не наважилися б пройти. They would try to avoid it if they could because it’s seen as perhaps unsafe and, uhh, just not a very good part of town. Cercherebbero di evitarlo se potessero perché è considerato forse pericoloso e, uh, semplicemente non una zona molto buona. Próbowaliby tego uniknąć, gdyby mogli, ponieważ jest postrzegana jako być może niebezpieczna i, uhh, po prostu niezbyt dobra część miasta.

Nick: And on that topic, there’s a bridge that - because the Sanità is kind of a sunken neighbourhood, it’s sort of below the level of most of the city, and so there’s a bridge, a road bridge, that goes over the top of it. ||||||||||||||||versunkenes||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||çukurda kalan||||||||||||||||||||||||||| |||||||||||Sanità|||||sommersa||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||afundada||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||lower-lying||||||||||||||||||||||||||| Nick: Y sobre ese tema, hay un puente que - porque el Sanità es una especie de barrio hundido, es una especie de por debajo del nivel de la mayor parte de la ciudad, y por lo que hay un puente, un puente de carretera, que pasa por encima de ella. Nick: Et à ce sujet, il y a un pont qui - parce que la Sanità est une sorte de quartier englouti, il est en quelque sorte en dessous du niveau de la majeure partie de la ville, et donc il y a un pont, un pont routier, qui passe au-dessus de ce. Nick: E su questo argomento, c'è un ponte che - perché la Sanità è una sorta di quartiere sprofondato, è un po' al di sotto del livello della maggior parte della città, e quindi c'è un ponte, un ponte stradale, che passa sopra di esso. Nick: A jeśli chodzi o ten temat, jest most, który - ponieważ Sanità jest rodzajem zatopionej dzielnicy, jest trochę poniżej poziomu większości miasta, a więc jest most, most drogowy, który przechodzi przez szczyt to. Нік: І на цю тему, є міст, який... тому що Sanità є начебто затонулим районом, він начебто нижче рівня більшої частини міста, і тому є міст, автомобільний міст, який проходить через вершину це. And so if you’re driving you just drive right over the top and you don’t even have to go into it. Y así, si vas conduciendo, pasas por encima y ni siquiera tienes que entrar. Et donc, si vous conduisez, vous conduisez juste au-dessus et vous n'avez même pas à y entrer. E quindi se stai guidando, passi proprio sopra e non devi nemmeno entrarci. A więc jeśli jedziesz, po prostu jedziesz na samą górę i nawet nie musisz w nią wchodzić. And so I think people just basically forgot about it or just left it to its own devices. |||||||||||||||||eigenen Geräten |||||||overlooked|||||||||| |||||||||||||||||kendi haline |||||||||||||||||dispositivi ||||||||||||zostawili|||swoich||własnym losie Así que creo que la gente se olvidó de ella o la abandonó a su suerte. E quindi penso che le persone abbiano semplicemente dimenticato o lasciato che le cose seguissero il loro corso. I tak myślę, że ludzie po prostu w zasadzie o tym zapomnieli lub po prostu zostawili to same sobie. You know, out of sight, out of mind. ||na zewnątr||||| Sai, lontano dagli occhi, lontano dal cuore. Wiesz, co się nie widzi, to się nie pamięta. And only just recently they’ve begun to start the process of rejuvenating the area a little bit, or at least opening, or restoring and opening, some of the sites that you can go and visit there. |||||started||||||revitalizing|||||||||making accessible||bringing back||||||||||||| |||||||||||rejuvenescendo|||||||||||||||||||||||| |||||||||||verjüngen|||||||||||||||||||||||| |||||||||||yenileme süreci|||||||||||||||||||||||| |||||||||||riqualificazione|||||||||||||||||||||||| |||||||||||活性化する|||||||||||||||||||||||| |||||||||||odnawiania|||||||||||przywracania||||||||||||| Et ce n'est que récemment qu'ils ont commencé à entamer le processus de rajeunissement un peu de la région, ou du moins d'ouvrir, ou de restaurer et d'ouvrir, certains des sites que vous pouvez visiter. E solo di recente hanno iniziato il processo di rinnovamento dell'area un po' o quantomeno aperto, o ripristinato e aperto, alcuni dei luoghi che si possono visitare lì. I dopiero niedawno zaczęli proces odmładzania tego obszaru, albo przynajmniej otwierania lub przywracania i otwierania niektórych miejsc, które można tam odwiedzić. І лише нещодавно вони почали трішки омолоджувати територію, або принаймні відкривати, або відновлювати та відкривати деякі місця, які ви можете туди відвідати.

Wendy: Umm-hmm. Wendy: Umm-hmm.

Nick: And so again, this is kind of a grass roots campaign which was begun by … was begun by a priest, I believe, in the area, and he could a lot of young people involved and interested in learning about things that were right on their doorstep. |||||||||grassroots campaign|grassroots movement|community effort|||||||||||||||||||||||||||||||||||immediate vicinity ||||||||||de base||||||||||||||||||||||||||||||||||||à porta ||||||||||||||||||||rahip||||||||||||||||||||||||||kapı önünde ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||soglia di casa ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||玄関先 ||||||||||||||||||||ksiądz|||||||||||||||||||||||||| Nick: Et donc encore une fois, c'est une sorte de campagne de base qui a été lancée par… a été lancée par un prêtre, je crois, dans la région, et il pourrait beaucoup de jeunes impliqués et intéressés à apprendre des choses qui étaient justes à leur porte. Nick: E quindi ancora una volta, si tratta di una campagna di base che è stata avviata da... è stata avviata da un prete, credo, della zona, e è riuscito a coinvolgere molti giovani interessati a imparare cose che erano proprio sotto il loro naso. Nick: I znowu, jest to rodzaj kampanii oddolnej, którą rozpoczął … księdza, jak sądzę, w okolicy i mógł wielu młodych ludzi zaangażowanych i zainteresowanych poznawaniem rzeczy, które były słuszne na wyciągnięcie ręki. Нік: Знову ж таки, це щось на кшталт масової кампанії, яку розпочав… я вважаю, її розпочав священик у цьому районі, і він міг залучити багато молодих людей, зацікавлених дізнатися про те, що було правильним на їхньому порозі. And so they got involved and then a lot of people were interested in the project and they began to open some sites. |||se envolveram|se envolveram|||||||||||||||||| Quindi si sono coinvolti e molte persone si sono interessate al progetto e hanno iniziato ad aprire alcuni siti. I tak się zaangażowali, a potem wiele osób zainteresowało się projektem i zaczęli otwierać kilka stron. Because one of the sites, for example, was … or is a catacombs, and it was being used as storage for the hospital. ||||||||||||||||||place for keeping||| |||||||||||mezar odaları|||||||||| |||||||||||カタコンベ|||||||||| |||||||||||catacombe|||||||||| Perché uno dei siti, ad esempio, era... o è una catacomba, ed era utilizzata come deposito per l'ospedale. Ponieważ jedno z miejsc, na przykład, było… lub jest katakumbami i było używane jako magazyn dla szpitala.

Wendy: Right.

Nick: So they were just putting their equipment and stuff in there, and then finally this priest said, ‘You know, this is a really important place. |||||placing||gear||other things|||||||||||||||| Nick: Więc po prostu wkładali tam swój sprzęt i rzeczy, a potem w końcu ten ksiądz powiedział: „Wiesz, to jest naprawdę ważne miejsce. We need to not use it for stuff like this and we actually need to open it, maintain it and display it to the public, have people come and pay to visit it, and, umm, then you can help rejuvenate the whole area.' |||||||||||||||||keep in good condition|||Show to public|||||||||||||||||||revitalize the area||| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||canlandırmak||| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||riqualificare||| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||odnowić||| Nous ne devons pas l'utiliser pour des choses comme celle-ci et nous devons en fait l'ouvrir, le maintenir et l'afficher au public, faire venir des gens pour le visiter, et, euh, alors vous pouvez aider à rajeunir toute la région. '' Nie musimy go używać do takich rzeczy, a właściwie musimy go otwierać, konserwować i pokazywać publicznie, aby ludzie przychodzili i płacili, żeby go odwiedzić, i, umm, wtedy możesz pomóc odmłodzić cały obszar. Нам не потрібно використовувати його для подібних речей, нам потрібно відкрити його, підтримувати та демонструвати для публіки, щоб люди приходили й платили, щоб відвідати його, і, хм, тоді ви зможете допомогти омолодити всю територію». So yesterday morning we took a guided walk of this area, and it took a long time, basically half the day. ||||||led by someone|||||||||||||| ||||||z przewodnikiem|||||||||||||| Ieri mattina abbiamo fatto una passeggiata guidata di questa zona, ed è durata a lungo, praticamente mezza giornata. Więc wczoraj rano wybraliśmy się na spacer z przewodnikiem po tym obszarze i zajęło to dużo czasu, w zasadzie pół dnia. It took about four-and-a-half hours. È durata circa quattro ore e mezza.

Wendy: Yeah, I think it was advertised as being three-and-a-half hours and it really took about four-and-a-half hours. ||||||promoted||||||||||||||||| ||||||pubblicizzato||||||||||||||||| Wendy: Sì, credo che fosse pubblicizzata come tre ore e mezza e in realtà è durata circa quattro ore e mezza. Wendy: Tak, myślę, że było reklamowane jako trwające trzy i pół godziny i tak naprawdę zajęło to około czterech i pół godziny. So our guide was very, very knowledgeable. ||||||well-informed ||||||çok bilgili ||||||muito informado ||||||bardzo dobrze poinformowany La nostra guida era molto, molto preparata. Więc nasz przewodnik był bardzo, bardzo kompetentny. He was one of these young people that you’re talking about. Był jednym z tych młodych ludzi, o których mówisz. It sounded like he had been with the association from the beginning, more or less. Brzmiało to tak, jakby był z tym stowarzyszeniem mniej więcej od początku. Umm, and he was a fountain of knowledge about the area and, uhh, went into great detail about it. |||||source of information||||||||||||| |||||bilgi kaynağı||||||||||||| Eh, ed era una fonte di conoscenza sulla zona e, uh, ne parlava dettagliatamente. Umm, a on był źródłem wiedzy o okolicy i, uhh, wszedł w to bardzo szczegółowo. Uhh, so yeah, we learned an awful lot on that tour. ||||||a great deal|||| ||||||veramente tanto|||| Ehm, quindi sì, abbiamo imparato un sacco in quel tour. Uhh, więc tak, dużo się nauczyliśmy podczas tej trasy.

Nick: And so there are several key sites that you go to on this tour. Nick: E quindi ci sono diversi siti chiave che si visitano in questo tour. Nick: A więc jest kilka kluczowych stron, do których odwiedzasz podczas tej trasy. Umm, the first of them is the Catacombs of San Gennaro which was, I think, probably the highlight of the tour, this amazing early Christian underground area, umm, for burials, still with some frescoes that you can see dating back as early as the second or third century. |||||||||||||||||main attraction||||||||||||interments||||wall paintings|||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||sepultamentos||||frescos|||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||Begräbnisse|||||||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||definler için||||freskler|||||||||||||| |||||||Catacombe|||Gennaro|||||||||||||||||||||||freschi|||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||||||フレスコ|||||||||||||| Umm, la primera de ellas son las Catacumbas de San Gennaro que fue, creo, probablemente lo más destacado de la visita, esta increíble zona subterránea paleocristiana, umm, para enterramientos, todavía con algunos frescos que se pueden ver que datan ya del siglo II o III. Umm, le premier d'entre eux est les catacombes de San Gennaro qui était, je pense, probablement le point culminant de la tournée, cet incroyable quartier souterrain paléochrétien, euh, pour les enterrements, toujours avec des fresques que vous pouvez voir remonter à le deuxième ou troisième siècle. Il primo è la Catacomba di San Gennaro che è stata, penso, probabilmente il punto culminante del tour, questa incredibile area sotterranea cristiana primitiva, umm, per le sepolture, ancora con alcuni affreschi risalenti al secondo o terzo secolo che puoi vedere. Umm, pierwszym z nich są Katakumby San Gennaro, które były, jak sądzę, prawdopodobnie punktem kulminacyjnym wycieczki, ten niesamowity wczesnochrześcijański podziemny obszar, umm, do pochówków, wciąż z freskami, które można zobaczyć już w drugi lub trzeci wiek. And they’ve done a really good job with the lighting and everything else and so it’s really an incredible atmosphere down there, it’s really amazing. |||||||||illumination||||||||||||||| |||||||||iluminação||||||||||||||| E hanno fatto davvero un ottimo lavoro con l'illuminazione e tutto il resto ed è davvero un'atmosfera incredibile laggiù, è davvero sorprendente. Wykonali naprawdę dobrą robotę przy oświetleniu i wszystkim innym, więc tam na dole panuje naprawdę niesamowita atmosfera, jest naprawdę niesamowita.

Wendy: Yeah, absolutely, yeah. Wendy: Sì, assolutamente, sì. Frescoes still on the walls and a few mosaics as well and, yeah, just the whole ambience of the place. ||||||||||||||||ambiente||| ||||||||decorative tile art||||||||atmosphere||| affreschi||||||||mosaici||||||||||| ||||||||mozaiki||||||||atmosfera miejsca||| ||||||||||||||||雰囲気||| Affreschi ancora sulle pareti e alcuni mosaici anche e, sì, proprio l'intero ambiente del luogo. Freski wciąż na ścianach i kilka mozaik i tak, po prostu cały klimat tego miejsca. Фрески все ще на стінах і кілька мозаїк також, і, так, просто вся атмосфера місця.

Nick: So I think that’s the kind of star attraction in the Sanità and so some people just go and see that and then leave. |||||||||main highlight||||||||||||||| ||||||||||||Sanità|||||||||||| |||||||||atração principal||||||||||||||| Nick: Quindi penso che quella sia la sorta di attrazione principale nella Sanità e quindi alcune persone vanno solo a vederla e poi se ne vanno. Nick: Myślę, że to rodzaj głównej atrakcji w Sanità, więc niektórzy ludzie po prostu idą to zobaczyć, a potem wychodzą. But you also have the option of staying a bit longer and doing a walk through the whole area. |||||||||a little while||||||||| Ma hai anche l'opzione di rimanere un po' più a lungo e fare una passeggiata per tutta l'area. Ale masz też opcję, aby zostać trochę dłużej i przejść się po całym obszarze. And so one of the great things about it was that we walked through the Sanità and it’s very much still a very authentic, local area. |||||||||||||||Sanità|||||||||| Jedną z wspaniałych rzeczy w tym jest to, że przeszliśmy przez Sanità i to wciąż bardzo autentyczny, lokalny obszar. Umm, all these houses with washing hanging from the balconies and from the exterior walls of all the houses and things like that. |||||clothes drying|clothes drying outside|||||||||||||||| |||||||||バルコニー||||||||||||| |||||||||||||zewnętrzne ściany||||||||| |||||||||||||esterni||||||||| Euh, toutes ces maisons avec du linge suspendu aux balcons et aux murs extérieurs de toutes les maisons et des choses comme ça. Umm, tutte queste case con il bucato steso dai balconi e dalle pareti esterne di tutte le case e cose del genere. Umm, te wszystkie domy z praniem wiszącym na balkonach i na zewnętrznych ścianach wszystkich domów i tym podobnych. Гмм, усі ці будинки з білизною, що звисає з балконів і зовнішніх стін усіх будинків, тощо. So it’s not at all gentrified… |||||not upscale yet |||||gentrificada |||||überhaupt nicht gentrifiziert |||||hiç soylulaştırılmamış |||||gentrificato |||||ジェントリファイされた |||||wygładzone Donc ce n'est pas du tout gentrifié… Quindi non è affatto gentrificato… Dus het is helemaal niet gentrified ... Więc to wcale nie jest gentryfikowane… Тож це зовсім не джентрифіковано…

Wendy: No. Wendy: No.

Nick: …or tourist-ified yet. |||観光化された| |||skomercjalizowany| |||turisticizzato| Nick: …o turistico ancora. Nick: …lub jeszcze turystycznie. Maybe that will come but I think it’s quite a long way away. ||||||||fairly|||distance in time| Tal vez eso llegue, pero creo que queda bastante lejos. Forse arriverà, ma penso che sia ancora molto lontano. Może tak się stanie, ale myślę, że to dość daleko.

Wendy: Yeah, it’s still very much a working-class neighbourhood. Wendy: Sì, è ancora molto un quartiere di classe lavoratrice. Wendy: Tak, nadal jest to dzielnica robotnicza. Umm, I mean, the area of town where we’re staying in, which is, you know, really the heart of the city, it also, you know, still feels like the real Naples, but at the same time you do see a lot of signs in English and a lot of things catering to tourists and, you know, it’s obvious that the city is adapting in that way, whereas the Sanità neighbourhood, I didn’t feel like it had adapted much at all. |||||||||lodging|||||||||||||||||||||||||||||||||indications in English||||||||serving the needs||||||||||||changing to accommodate||||||||||||||||| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||Sanità||||||||||| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||voltadas para||||||||||||||||||||||||||||| Intendo dire, l'area della città dove alloggiamo, che è, sai, veramente il cuore della città, ma che al tempo stesso conserva l'autentico spirito di Napoli, anche se si notano molti cartelli in inglese e molte attività dedicate ai turisti, ed è evidente che la città si sta adattando in questo senso, mentre il quartiere Sanità, non sembrava aver subito molti cambiamenti. Umm, mam na myśli obszar miasta, w którym się zatrzymaliśmy, który jest naprawdę sercem miasta, nadal wydaje się, że jest to prawdziwy Neapol, ale jednocześnie widzisz dużo napisów w języku angielskim i wiele rzeczy dla turystów i, wiecie, to oczywiste, że miasto się w ten sposób adaptuje, podczas gdy dzielnica Sanità, nie czułem, żeby się za bardzo przystosowała. Гмм, я маю на увазі, район міста, де ми зупинилися, який, знаєте, справді є серцем міста, він також, знаєте, усе ще виглядає як справжній Неаполь, але водночас ви бачите багато вивісок англійською та багато речей, які обслуговують туристів, і, знаєте, очевидно, що місто таким чином адаптується, тоді як район Саніта, я не відчував, що він взагалі адаптувався. I felt like it was really the same as it had been. Avevo l'impressione che fosse rimasto esattamente lo stesso. Czułem, że było naprawdę tak samo, jak było.

Nick: No, there were no tourist shops or souvenir shops at all. Nick: No, non c'erano negozi per turisti o negozi di souvenir affatto. Nick: Nie, w ogóle nie było sklepów turystycznych ani sklepów z pamiątkami. And in fact even Antonio, the guide, I think he mentioned that having a pizzeria with, uhh, with an English menu was kind of the thing that they were just starting to get in the Sanità and that’s kind of the first sign that it’s opening up a little bit to foreign visitors. |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||becoming accessible||||||| |||||||||||||||||||||||||||||||||||Sanità||||||||||||||||| Et en fait, même Antonio, le guide, je pense qu'il a mentionné qu'avoir une pizzeria avec, euhh, un menu anglais était un peu ce qu'ils commençaient tout juste à avoir dans le Sanità et c'est en quelque sorte le premier signe que ça s'ouvre un peu aux visiteurs étrangers. E infatti anche Antonio, la guida, credo abbia menzionato che avere una pizzeria con un menu inglese era un po' la novità che stavano appena cominciando a avere nella Sanità e che è un po' il primo segnale che si sta aprendo un po' ai visitatori stranieri. I nawet Antonio, przewodnik, jak sądzę, wspomniał, że posiadanie pizzerii z, uhh, z angielskim menu było czymś, do czego dopiero zaczynali dostawać się do Sanita i to jest pierwszy znak, że się otwiera trochę dla zagranicznych gości. But… Ma...

Wendy: But he saw that as a positive thing too, because he was saying, ‘Look, we’ve shown the local people in this neighbourhood that there is something worth seeing here and that foreigners want to come and see this,' and so that’s given them self-confidence, self-esteem, it’s made them look at their neighbourhood in a different way and look at themselves in a different way. ||||||||||||||||||||||||||||||||visitors from abroad|||||||||||||self-assurance||self-respect||||||||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||özsaygı||||||||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||pewność siebie||poczucie własnej wartości||||||||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||que vale a pena||||||||||||||||||||autoestima||||||||||||||||||| Wendy: Ma lui vedeva anche questo come una cosa positiva, perché diceva, 'Guarda, abbiamo mostrato alla gente locale in questo quartiere che c'è qualcosa di degno di essere visto qui e che i stranieri vogliono venire a vedere tutto questo', e quindi questo ha dato loro fiducia in se stessi, autostima, li ha fatti guardare al loro quartiere in modo diverso e a se stessi in modo diverso. Wendy: Ale uważał to również za coś pozytywnego, ponieważ mówił: „Słuchaj, pokazaliśmy miejscowej ludności w tej okolicy, że jest tu coś wartego zobaczenia i że obcokrajowcy chcą przyjechać i to zobaczyć” i tak to dało im pewność siebie, poczucie własnej wartości, sprawiło, że spojrzeli na swoją okolicę inaczej i spojrzeli na siebie w inny sposób. Венді: Але він вважав це також позитивним моментом, тому що він казав: «Слухайте, ми показали місцевим жителям цього району, що тут є щось, що варто побачити, і що іноземці хочуть приїхати і побачити це», і тому це додало їм впевненості в собі, самоповаги, це змусило їх по-іншому поглянути на своє оточення та на себе по-іншому. And it’s true that … well, we went on an Italian-langauge tour, so I believe we were the only foreigners. ||||||||||Italian-speaking||||||||| ||||||||||italiano||||||||| Ed è vero che ... beh, abbiamo partecipato a un tour in lingua italiana, quindi credo che fossimo gli unici stranieri. I to prawda, że… no cóż, wybraliśmy się na wycieczkę po włosku, więc myślę, że byliśmy jedynymi obcokrajowcami. I think everyone else on our tour was Italian. Penso che tutti gli altri partecipanti al nostro tour fossero italiani. Umm, but I was encouraged to see how many people there were on the tour. ||||encorajado|||||||||| ||||zachęcony|||||||||| Ehm, ma sono stato incoraggiato nel vedere quante persone c'erano in questo tour. Hmm, ale byłem zachęcony, widząc, jak wielu ludzi było na wycieczce. We were quite a large group, and in fact they had to split us up into two groups at the very beginning because we were too large to do it all together, so it seems like it’s been really successful. ||||||||||||divide us||||||||||||||||||||||||||| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||bem-sucedida Eravamo un gruppo piuttosto numeroso e infatti ci hanno dovuto dividere in due gruppi fin dall'inizio perché eravamo troppo numerosi per farlo tutti insieme, quindi sembra che sia stato davvero un successo. Byliśmy całkiem dużą grupą, a tak naprawdę musieli nas na początku podzielić na dwie grupy, ponieważ byliśmy zbyt liczni, aby zrobić to wszystko razem, więc wydaje się, że to było naprawdę udane.

Nick: Right, and so apart from the catacombs the other major site, I guess, in the Sanità was this cemetery that was really unlike any cemetery that I’ve ever seen. |||||||||||||||||||burial ground||||different from|||||| |||||||||||||||||||||||benzemeyen|||||| |||||||catacombe|||||||||Sanità||||||||||||| ||||||||||||||||||este|cemitério|||||||||| |||||||||||||||||||墓地|||||||||| Nick: Esatto, e quindi a parte le catacombe, l'altro sito principale, immagino, nella Sanità era questo cimitero che era davvero diverso da qualsiasi cimitero che abbia mai visto. Nick: Tak, a więc oprócz katakumb innym głównym miejscem, myślę, w Sanità był ten cmentarz, który był naprawdę inny niż jakikolwiek cmentarz, jaki kiedykolwiek widziałem. Нік: Правильно, і тому, окрім катакомб, іншим великим місцем, я думаю, у Саніті було це кладовище, яке справді було несхоже на жодне кладовище, яке я коли-небудь бачив.

Wendy: Yeah, I mean it’s a little bit like the catacombs in Paris, maybe, in the sense that, uhh, you have lots of bones that are just there, visible. ||||||||||||||||||||||||||||able to be seen ||||||||||catacombe|||||||||||||||||| Wendy: Sì, voglio dire che è un po' simile alle catacombe di Parigi, forse, nel senso che, ehm, ci sono un sacco di ossa che sono semplicemente lì, visibili. Wendy: Tak, to jest trochę jak katakumby w Paryżu, może w tym sensie, że masz dużo widocznych kości. They’re not, you know, hidden in tombs, uhh, you can actually see the skulls and the other bones, uhh, from the skeletons. ||||out of sight|||||||||||||||||skeletal remains |||||||||||||||||||||os esqueletos |||||||||||||kafataslarını|||||||| |||||||||||||teschi|||||||| ||||||墓|||||||||||||||骨格 |||||||||||||czaszki|||||||| Nie są ukryte w grobowcach, uhh, można zobaczyć czaszki i inne kości, uhh, ze szkieletów.

Nick: Right, they’re kind of piled up. |||||stacked up| |||||empilhados| Nick: Giusto, sono un po' ammucchiati. Nick: Tak, są trochę spiętrzone. Нік: Правда, вони нагромаджені.

Wendy: Yeah. Wendy: Sì.

Nick: Umm, but the whole area used to be a quarry for tufa, so it’s this kind of underground cave, uhh, with huge high ceilings because of the nature of it as a quarry originally, and now you just have all these bones everywhere. ||||||||||pedreira||tufa||||||||||||teto alto|por causa de|||||||||||||||||| ||||||||||Steinbruch||Tuffstein||||||||||||Decken||||||||||||||||||| ||||||||||taş ocağı||||||||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||||tufa||||||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||採石場||トゥファ||||||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||kamieniołom tufowy||tuf wulkaniczny|||||||jaskinia podziemna|||||||||||||||||||||||| Nick: Umm, but the whole area used to be a quarry for tufa, so it's this kind of underground cave, uhh, with huge high ceilings because of the nature of it as a quarry originally, and now you just have all these bones everywhere. Nick: Umm, mais toute la zone était autrefois une carrière de tuf, donc c'est ce genre de grotte souterraine, euhh, avec d'énormes plafonds hauts en raison de la nature de celle-ci en tant que carrière à l'origine, et maintenant vous avez juste tous ces os partout . Nick: Mmm, ma l'intera area era un cava di tufo, quindi è una sorta di grotta sotterranea, ehh, con soffitti alti giganti a causa della sua natura originaria di cava, e ora hai semplicemente tutte queste ossa ovunque. Nick: Umm, ale cały obszar był kiedyś kamieniołomem tufu, więc jest to rodzaj podziemnej jaskini, uhh, z ogromnymi wysokimi sufitami, ponieważ pierwotnie była kamieniołomem, a teraz masz wszystkie te kości wszędzie . Нік: Гмм, але вся територія раніше була кар’єром для видобутку туфу, тож це така собі підземна печера, е-е, з величезними високими стелями через те, що вона спочатку була кар’єром, а тепер усі ці кістки є скрізь . So it’s a very haunting kind of place, it’s quite confronting… ||||unheimlich|||||| ||||ürkütücü||||||yüzleşmekle karşı karşıya ||||inquietante||||||impegnativa ||||assombrante||||||desafiadora Quindi è un luogo molto inquietante, è piuttosto sconvolgente… To jest bardzo nawiedzone miejsce, jest dość konfrontacyjne… Тож це дуже неприємне місце, воно досить суперечливе…

Wendy: Yeah. Wendy: Sì. Wendy: Tak.

Nick: …you know, it’s not for the faint-hearted at all. ||||||||心臓の強い|| Nick: …sai, non è affatto adatto ai deboli di cuore. Nick: …wiesz, to wcale nie jest dla osób o słabym sercu. Нік: … знаєте, це зовсім не для слабкодухих. But, umm, it was a really fascinating place. Ale, hm, to było naprawdę fascynujące miejsce.

Wendy: It was, yeah. Wendy: Tak, to było. And we learned there a lot about the local culture, things, too and how people still venerate the dead and in some ways have this kind of special relationship where they will adopt a soul who is there. ||||||||||||||||honor deeply||||||||||||||||take in||departed spirit||| |||||||||cultura local|||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||verehren||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||saygı göstermek||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||venerano||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||崇敬する||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||czczą||||||||||||||||||||| Et nous y avons beaucoup appris sur la culture locale, les choses aussi et comment les gens vénèrent encore les morts et ont à certains égards ce genre de relation spéciale où ils adopteront une âme qui est là. E abbiamo imparato molto sulla cultura locale, sulle cose e su come le persone ancora venerino i morti e in qualche modo abbiano questo tipo di rapporto speciale in cui adottano un'anima che è lì. I dowiedzieliśmy się tam wiele o lokalnej kulturze, o rzeczach io tym, jak ludzie nadal czczą zmarłych i w pewnym sensie mają ten rodzaj szczególnej relacji, w której adoptują duszę, która tam jest. І ми там багато дізналися про місцеву культуру, речі також і про те, як люди досі шанують померлих і певним чином мають такі особливі стосунки, коли вони приймають душу, яка там. They will find a particular skull that they think speaks to them and comes to them in dreams and, yeah, there’s this whole tradition of, umm, you know, this connection between the living and the dead in Naples that’s really fascinating. |||||human head bone|||||||||||||||||||||||||||alive people|||||||| |||||kafatası||||||||||||||||||||||||||||||||||| Troveranno un cranio particolare che pensano dia loro messaggi e che viene da loro nei sogni e, sì, c'è tutta una tradizione di, mmm, sai, questa connessione tra i vivi e i morti a Napoli che è davvero affascinante. Znajdą konkretną czaszkę, o której myślą, że przemawia do nich i przychodzi do nich w snach, no i ta cała tradycja, no wiesz, ta więź między żywymi i umarłymi w Neapolu jest naprawdę fascynująca.

Nick: Alright, so if you come to Naples, apart from the usual things that there are to do, you might want to also check out the Sanità. |||||||||||||||||||||||explore|explore|| ||||||||a parte||||||||||||||||||Sanità Nick: Dobře, takže pokud přijedete do Neapole, kromě obvyklých aktivit se můžete podívat i do Sanità. Nick: D'accord, donc si vous venez à Naples, en plus des choses habituelles à faire, vous voudrez peut-être aussi visiter le Sanità. Nick: Bene, quindi se vieni a Napoli, oltre alle solite cose da fare, potresti voler visitare anche la Sanità. Nick: W porządku, więc jeśli przyjedziesz do Neapolu, oprócz zwykłych rzeczy, które są do zrobienia, możesz również chcieć sprawdzić Sanitę.

Wendy: Yep, I recommend it.