The Valley of Fear |||miedo Das Tal der Angst La vallée de la peur 恐怖の谷 Baimės slėnis Dolina strachu O Vale do Medo Долина страха Долина страху 恐惧之谷 恐懼之谷

Chapter four

When McMurdo woke up the next morning, his head ached and his arm was very painful from the mark. |||||||||schmerzte||||||||| |||||||||아팠다||||||||| |||||||||боліла||||||болючий||| |||||||||felt pain||||||||| Kiedy McMurdo obudził się następnego ranka, bolała go głowa, a ramię bardzo bolało od śladu. Когда МакМердо проснулся на следующее утро, у него болела голова и очень болела рука из-за метки. Because he had his own illegal way of making money, he did not always go to work and this morning was one of those times. |||||불법적인||||돈을 벌다||||||||||||||| |||||illegale||||||||||||||||||| Ponieważ miał swój własny nielegalny sposób zarabiania pieniędzy, nie zawsze chodził do pracy, a ten poranek był jednym z takich momentów. Поскольку у него был свой нелегальный способ зарабатывания денег, он не всегда ходил на работу, и это утро было одним из таких случаев. He sat and read the paper. |||||газету Siedział i czytał gazetę. There was an article about last night's events. ||||||di ieri sera| 'Editor Seriously Injured at the Herald Office' was the headline. |심각하게|||||||| ||herido||||||| ||Поранений||||||| Tytułem nagłówka był „Poważnie ranny redaktor w biurze Herald”. «Редактор серьезно ранен в редакции Herald» — гласил заголовок. McMurdo put down the newspaper. The landlady bought him a note. |Property owner|||| |여주인|그는에게 사주었다||| |||||nota ||купила|||ноту Die Vermieterin kaufte ihm einen Schein. Właścicielka kupiła mu notatkę. Хозяйка купила ему записку. It read 'I want to speak to you. Sie lautete: "Ich möchte mit Ihnen sprechen. Było na nim napisane „Chcę z tobą porozmawiać. Он гласил: «Я хочу поговорить с вами. Meet me on Miller Hill. |||Miller|Hill Wir treffen uns auf dem Miller Hill. Spotkajmy się na Miller Hill. Встретимся на Миллер Хилл. I have something important to tell you.' Я должен сказать тебе кое-что важное. The note was not signed. ||||підписана Die Notiz wurde nicht unterzeichnet. Записка не была подписана. McMurdo was surprised but decided to go.

When he got to the hill, Brother Morris was waiting for him. Als er auf dem Hügel ankam, wartete Bruder Morris bereits auf ihn.

'I wanted to ask you something. Ich wollte dich etwas fragen. But please don't tell Boss McGinty. When you joined the Freemen's Society did you think that it would lead you to a life of crime?' ||||Freemen|||||||||||||| ||||independent citizens'|||||||||||||| ||||||||||||призведе до|||||| Když jste vstoupil do Svobodné společnosti, myslel jste si, že vás to přivede ke zločinu? Als Sie der Freemen's Society beitraten, dachten Sie da, dass Sie ein Leben als Krimineller führen würden? Kiedy wstąpiłeś do Towarzystwa Wolnych, czy myślałeś, że doprowadzi cię to do życia przestępczego? Когда вы вступали в Общество свободных людей, вы думали, что это приведет вас к преступной жизни? he asked.

'If you call it crime,' said McMurdo. "Pokud tomu říkáte zločin," řekl McMurdo. Wenn Sie es Verbrechen nennen", sagte McMurdo. - Jeśli nazwiesz to przestępstwem - powiedział McMurdo. — Если вы называете это преступлением, — сказал Мак-Мердо. 'Some call it war.' |||Дехто називає це війною. "Někteří tomu říkají válka. Manche nennen es Krieg. - Niektórzy nazywają to wojną. «Некоторые называют это войной». 'Of course it's crime,' cried Morris. "Samozřejmě že je to zločin," zvolal Morris. - Oczywiście, że to przestępstwo - zawołał Morris. — Конечно, это преступление! — воскликнул Моррис. 'When I arrived here, I wanted to do the best for myself and my family. "Když jsem sem přijel, chtěl jsem pro sebe a svou rodinu udělat to nejlepší. „Kiedy tu przyjechałem, chciałem zrobić wszystko, co najlepsze dla siebie i mojej rodziny. «Когда я приехал сюда, я хотел сделать все возможное для себя и своей семьи. But then I was forced to join the lodge and ordered to carry out a murder. ||||||||||||commettre||| ||||||beitreten||Loge||||ausführen||| ||||강제로||||||||||| ||||||||||наказали||||| Pak mě ale donutili vstoupit do lóže a nařídili mi provést vraždu. Doch dann wurde ich gezwungen, der Loge beizutreten, und bekam den Auftrag, einen Mord zu begehen. Ale potem zostałem zmuszony do wstąpienia do loży i kazano mi dokonać morderstwa. Но потом меня заставили вступить в ложу и приказали совершить убийство. I went but I couldn't do it. ||하지만|||| Poszedłem, ale nie mogłem tego zrobić. Я пошел, но я не мог этого сделать. But it made me a criminal. 하지만|||||범죄자 |||||Але це зробило мене злочинцем. Aber es machte mich zu einem Kriminellen. Но это сделало меня преступником. I was a good Catholic but now the priest will no longer speak to me. ||||||теперь|||||||| ||||Catholic|||||||||| ||한||||||신부님||더 이상|||| ||||cattolico|||||||||| Ich war ein guter Katholik, aber jetzt will der Priester nicht mehr mit mir sprechen. Byłem dobrym katolikiem, ale teraz ksiądz nie będzie już ze mną rozmawiać. I see you going the same way. Widzę, że idziesz tą samą drogą. Can't we do anything to stop it?' Czy nie możemy nic zrobić, aby to powstrzymać? 'What are you going to do?' Was werden Sie tun? 'Co zamierzasz zrobić?' asked McMurdo.

'I think you're making too much of this.' |||과장하고 있어|||| Ich glaube, du machst zu viel Wind um die Sache. - Myślę, że za dużo z tego robisz. — Я думаю, ты слишком много придаешь этому значения. 'Too much? Wait until you've been here longer. Warten Sie, bis Sie länger hier sind. Poczekaj, aż będziesz tu dłużej. Подожди, пока ты не пробудешь здесь дольше. Then you'll understand how it is. There is a cloud over this valley, a cloud of murder. Es liegt eine Wolke über diesem Tal, eine Wolke des Mordes. C'è una nuvola su questa valle, una nuvola di omicidio. Nad tą doliną jest chmura, chmura morderstwa. Над этой долиной нависло облако, облако убийства. It is the Valley of Fear, the Valley of Death. |||||공포의 계곡|||| Es ist das Tal der Furcht, das Tal des Todes. To Dolina Strachu, Dolina Śmierci. These people are terrified from morning until night. |||налякані|||| Ci ludzie są przerażeni od rana do nocy. Эти люди в ужасе с утра до ночи. Wait and you'll see.' Подожди, и ты увидишь. 'I'll tell you when I've seen more. Ich sage es Ihnen, wenn ich mehr gesehen habe. - Powiem ci, kiedy zobaczę więcej. — Я скажу вам, когда увижу больше. You're not the man for this place, that's clear. Sie sind nicht der richtige Mann für diesen Ort, das ist klar. Nie jesteś mężczyzną dla tego miejsca, to jasne. Ты не подходишь для этого места, это ясно. Why don't you sell your business and leave? |||vendere|||| Warum verkaufen Sie nicht Ihr Unternehmen und gehen weg? What you have said is safe with me. Те, що|||||в безпеці|| Was Sie gesagt haben, ist für mich sicher. To, co powiedziałeś, jest u mnie bezpieczne. Все, что вы сказали, мне не грозит. I'm going now.' Teraz idę.' 'Just one thing. Nur eine Sache. Perhaps someone has seen us together. Vielleicht hat uns jemand zusammen gesehen. Może ktoś widział nas razem. McGinty will want to know what we're talking about. McGinty wird wissen wollen, wovon wir sprechen. McGinty będzie chciał wiedzieć, o czym mówimy. Tell him that I offered you a job in my shop.' Sag ihm, dass ich dir eine Stelle in meinem Laden angeboten habe.' Powiedz mu, że zaproponowałem ci pracę w moim sklepie. 'Good thinking. And I refused your offer. ||odmítl|| ||lehnte|| ||відмовився від|| Und ich habe Ihr Angebot abgelehnt. I odrzuciłem twoją ofertę. И я отказался от твоего предложения. Goodbye Brother Morris.' The same afternoon, McGinty came to McMurdo's house and asked why he had been with Morris. Am selben Nachmittag kam McGinty zu McMurdo und fragte ihn, warum er bei Morris gewesen sei. Tego samego popołudnia McGinty przyszedł do domu McMurdo i zapytał, dlaczego był z Morrisem. В тот же день МакГинти пришел в дом МакМердо и спросил, почему он был с Моррисом. McMurdo told him the story. McMurdo opowiedział mu tę historię. Макмердо рассказал ему эту историю. 'Did Morris say anything against the lodge?' ||||||lodge - Czy Morris powiedział coś przeciwko loży? — Моррис говорил что-нибудь против ложи? asked McGinty. — спросил МакГинти. McMurdo told him that he had not. McMurdo powiedział mu, że nie. Just as McGinty was about to leave, the door crashed open and Captain Marvin of the police walked in with two other policemen. |||||||||||||Marvin||||||||| |||||||||||||Captain Marvin||||||||| Gerade als McGinty gehen wollte, ging die Tür auf und Captain Marvin von der Polizei kam mit zwei weiteren Polizisten herein. Gdy McGinty miał właśnie wyjść, drzwi się otworzyły i do środka wszedł kapitan policji Marvin z dwoma innymi policjantami.

'You're coming with me, McMurdo. - Jedziesz ze mną, McMurdo. Take his gun,' said Marvin. Prendi la sua pistola» disse Marvin. Weź jego broń - powiedział Marvin. 'What have I done?' 'Co ja zrobiłem?' 'Что я сделал?' asked McMurdo.

'You can't do this,' said McGinty. The person addressed||||| Das können Sie nicht tun", sagte McGinty. - Nie możesz tego zrobić - powiedział McGinty. — Вы не можете этого сделать, — сказал МакГинти. 'You stay out of this, Councillor,' said the policeman. |||||City official||| |||||consigliere||| Sie halten sich da raus, Herr Stadtrat", sagte der Polizist. - Nie mieszaj się do tego, radny - powiedział policjant. — Держитесь подальше от этого, советник, — сказал полицейский. Then he turned to McMurdo. Затем он повернулся к Мак-Мердо. 'You were involved in the beating of Mr Stanger at the Herald office last night.' |||||pestaggio||||||||| - Byłeś zamieszany w pobicie pana Stangera w biurze Heralda zeszłej nocy. — Вы участвовали в избиении мистера Стэнджера прошлой ночью в редакции «Геральд». 'Well, he can't have been,' said McGinty. Nun, das kann er nicht gewesen sein", sagte McGinty. - Cóż, nie mógł - powiedział McGinty. — Ну, не может быть, — сказал МакГинти. 'This man was at my bar all night playing cards with me.' |||||||||a carte|| - Ten człowiek całą noc siedział przy moim barze i grał ze mną w karty. «Этот человек был в моем баре всю ночь, играя со мной в карты». 'Well, we'll see about that in court,' replied Marvin. ||||||суді|| Nun, das werden wir vor Gericht sehen", antwortete Marvin. - Cóż, zobaczymy w sądzie - odparł Marvin. — Что ж, об этом мы еще поговорим в суде, — ответил Марвин. 'Come on, you're coming with me.' Komm schon, du kommst mit mir. - Chodź, idziesz ze mną. — Давай, ты пойдешь со мной. But the Freemen had power even over the courts. ||||||||Gerichte |||||навіть|||суди Aber die Freemen hatten auch Macht über die Gerichte. Ale Wolni mieli władzę nawet nad sądami. Но Свободные люди имели власть даже над судами. The next morning in court, the witnesses were uncertain as to the identity of the men who had attacked Mr Stanger. ||||||Zeugen|||||||||||||| ||||||people who saw||||||identity|||||||| ||||||||||||identità|||||||| ||||||свідки||невпевнені||||особу|||||||| Następnego ranka w sądzie świadkowie nie byli pewni tożsamości mężczyzn, którzy zaatakowali pana Stangera. На следующее утро в суде свидетели не знали, кто напал на Стэнджера. Stanger himself said that he was so taken by surprise that he did not see his attackers. Stanger selbst sagte, er sei so überrascht gewesen, dass er seine Angreifer nicht gesehen habe. Sam Stanger powiedział, że był tak zaskoczony, że nie widział swoich napastników. Сам Стангер сказал, что был настолько застигнут врасплох, что не видел нападавших. McMurdo was released. ||entlassen ||звільнений Макмердо был освобожден. The court was full of brothers who cheered and applauded. |||||||||applaudierten |||||||showed approval||clapped in approval |||||||||applaudivano |||||||вітали|| Dwór był pełen braci, którzy wiwatowali i bili brawa. Двор был полон братьев, которые приветствовали и аплодировали. But there were others there who looked less happy. Aber es gab auch andere, die weniger glücklich aussahen. Но были и другие, которые выглядели менее счастливыми. One man shouted as they went out, 'You murderers! Als sie hinausgingen, rief ein Mann: "Ihr Mörder! Jeden z mężczyzn krzyknął, gdy wychodzili: „Mordercy! Когда они вышли, один человек крикнул: «Вы, убийцы! We'll catch you yet!' Wir kriegen dich noch!' Jeszcze cię złapiemy! Мы тебя еще поймаем! Ми вас ще спіймаємо! McMurdo's arrest made him even more popular in Vermissa. |arrest||||||| Die Verhaftung von McMurdo machte ihn in Vermissa noch beliebter. Aresztowanie McMurdo sprawiło, że stał się on jeszcze bardziej popularny w Vermissie. Арест Макмердо сделал его еще более популярным в Вермиссе. Only Ted Baldwin and a few other members of the lodge did not like him. Nur Ted Baldwin und ein paar andere Mitglieder der Loge mochten ihn nicht. Tylko Ted Baldwin i kilku innych członków loży go nie lubiło. Только Тед Болдуин и несколько других членов ложи не любили его. But McMurdo also lost favour with another person far more important to him: Ettie. ||||Gunst||||||||| ||||favore||||||||| ||||прихильність||||||||| Aber McMurdo verlor auch die Gunst einer anderen Person, die ihm viel wichtiger war: Ettie. Ma McMurdo ha anche perso il favore di un'altra persona molto più importante per lui: Ettie. Ale McMurdo stracił też przychylność innej ważniejszej dla niego osoby: Ettie. Но Макмердо также потерял благосклонность другого человека, гораздо более важного для него: Этти. Her father wanted nothing to do with him. |||ничего|||| Jej ojciec nie chciał mieć z nim nic wspólnego. Ее отец не хотел иметь с ним ничего общего. Ettie was very much in love with McMurdo but her common sense told her that it was better not to marry a criminal. |||||||||її|здоровий глузд|||||||||||| Ettie war sehr verliebt in McMurdo, aber ihr gesunder Menschenverstand sagte ihr, dass es besser war, keinen Kriminellen zu heiraten. Этти была очень влюблена в МакМердо, но здравый смысл подсказывал ей, что лучше не выходить замуж за преступника. She decided to go and see him one last time, to try to get him away from the evil influence of the lodge. |||||||||||||||||||influenza||| Postanowiła pójść i zobaczyć go po raz ostatni, aby spróbować odciągnąć go od złego wpływu loży. Она решила пойти и увидеть его в последний раз, чтобы попытаться увести его от злого влияния вигвама.

'But you don't know what you're asking me! Aber Sie wissen nicht, was Sie mich da fragen! — Но ты не знаешь, о чем меня спрашиваешь! Do you think the lodge will let a man go free knowing all its secrets?' Glaubst du, die Loge lässt einen Mann frei, der alle ihre Geheimnisse kennt?' Myślisz, że loża pozwoli człowiekowi odejść na wolność, znając wszystkie jej sekrety? Как вы думаете, ложа позволит человеку уйти на свободу, зная все ее секреты? 'But I've thought of that. Aber daran habe ich schon gedacht. - Ale myślałem o tym. — Но я думал об этом. Father has some money saved up and he is ready to leave this place. ||||messi||||||||| |||||||||готовий|||| Vater hat etwas Geld gespart und ist bereit, diesen Ort zu verlassen. Ojciec zaoszczędził trochę pieniędzy i jest gotowy do opuszczenia tego miejsca. У отца есть кое-какие накопления, и он готов покинуть это место. Let's go together to New York or Philadelphia.' Поедем вместе в Нью-Йорк или Филадельфию». 'But they have lodges there too. |||домики|| |||Hütten|| |||meeting places|| — Но у них там тоже есть ложи. We can't get away that easily,' said McMurdo. So leicht kommen wir nicht davon", sagte McMurdo. Нам так просто не уйти, — сказал Мак-Мердо. 'Well, to England or Sweden or anywhere to get away from this Valley of Fear!' ||||Sweden||||||||valley|| — Ну, в Англию, или Швецию, или куда угодно, лишь бы убраться подальше от этой Долины Страха! 'Look, Ettie, the best I can say is that in six months or so, I'll find a way so that we can leave here with no problems.' Sieh mal, Ettie, das Beste, was ich dir sagen kann, ist, dass ich in sechs Monaten oder so einen Weg finden werde, damit wir ohne Probleme von hier weggehen können. - Słuchaj, Ettie, najlepsze, co mogę powiedzieć, to to, że za mniej więcej sześć miesięcy znajdę sposób, żebyśmy mogli stąd wyjechać bez problemów. «Послушай, Этти, лучшее, что я могу сказать, это то, что примерно через шесть месяцев я найду способ, чтобы мы могли уйти отсюда без проблем». 'Really? 'Действительно? Six months?' Шесть месяцев?' Ettie was happy. Ettie była szczęśliwa. Этти была счастлива. 'Is that a promise?' - Czy to obietnica? — Это обещание? 'I promise,' said McMurdo. — Обещаю, — сказал Макмердо. Life in the valley continued as before. Das Leben im Tal ging weiter wie bisher. Życie w dolinie toczyło się jak poprzednio. Жизнь в долине продолжалась, как прежде. The Scowrers murdered people and terrorized the district. |les Scowrers|||||| |violent gang||||instilled fear in|| |||||terrorisierten|| |||||||район |Scowrers|||||| Scowrerowie mordowali ludzi i terroryzowali dzielnicę. Scowrers убивали людей и терроризировали район. McMurdo was given a job of his own to do; he had to blow up the house of a man named Chester Wilcox. |||||||||||||sprengen||||||||Chester|Wilcox |||||||||||||blow||||||||Chester|Chester Wilcox |||||||||||||volar||||||||| |||||||власний||||||||||||||| McMurdo dostal za úkol vyhodit do povětří dům muže jménem Chester Wilcox. McMurdo erhielt einen eigenen Auftrag: Er sollte das Haus eines Mannes namens Chester Wilcox in die Luft jagen. McMurdo otrzymał własne zadanie; musiał wysadzić w powietrze dom człowieka imieniem Chester Wilcox. Мак-Мердо получил собственную работу; ему пришлось взорвать дом человека по имени Честер Уилкокс. There was no other way of doing it except at night when his wife and two small children were also in the house. ||||||||se non|||||||||||||| Jinak to nešlo, než v noci, kdy byla v domě i jeho žena a dvě malé děti. Es gab keine andere Möglichkeit, es zu tun, außer nachts, wenn seine Frau und seine beiden kleinen Kinder ebenfalls im Haus waren. Не было другого способа сделать это, кроме как ночью, когда его жена и двое маленьких детей тоже были в доме. McMurdo set the explosives and the house blew up. |||charges||||| |||爆薬||||| |||вибухівка||||вибухнув| |||||||esplose| McMurdo brachte den Sprengstoff an und das Haus flog in die Luft. McMurdo podłożył materiały wybuchowe i dom wybuchł. Макмердо установил взрывчатку, и дом взорвался. However, someone had told Wilcox that he was in danger, and the night before the explosion he and his family moved to a safe place. |||||||||||||||esplosione||||||||| |||||||||||||||вибуху||||||||| Jednak ktoś powiedział Wilcoxowi, że grozi mu niebezpieczeństwo, a noc przed wybuchem wraz z rodziną przeniósł się w bezpieczne miejsce. Однако кто-то сказал Уилкоксу, что он в опасности, и в ночь перед взрывом он и его семья перебрались в безопасное место. But in general, life had never seemed so hopeless and dark in the Valley of Fear. ||||||||безнадійним||||||| Aber im Allgemeinen schien das Leben im Tal der Angst noch nie so hoffnungslos und dunkel gewesen zu sein. Ale ogólnie życie w Dolinie Strachu nigdy nie wydawało się tak beznadziejne i mroczne. Но в целом жизнь в Долине Страха еще никогда не казалась такой безнадежной и темной.

One Saturday evening in May, Brother Morris came to see McMurdo again. An einem Samstagabend im Mai besuchte Bruder Morris McMurdo erneut. Однажды майским субботним вечером брат Моррис снова пришел навестить МакМердо.

'I must speak to you,' he said. — Я должен поговорить с вами, — сказал он. 'I spoke to you once before and you didn't tell McGinty so I know I can trust you. Ich habe schon einmal mit Ihnen gesprochen und Sie haben McGinty nichts gesagt, also weiß ich, dass ich Ihnen vertrauen kann. - Rozmawiałem z tobą już raz i nie powiedziałeś McGinty'emu, więc wiem, że mogę ci zaufać. «Я говорил с вами однажды, и вы не сказали МакГинти, поэтому я знаю, что могу вам доверять. I have something to tell you.' Я хочу тебе кое-что сказать.' The man was white and shaking. |||||temblando |||||тремтів Der Mann war weiß und zitterte. Mężczyzna był blady i trząsł się. Мужчина был бледным и трясся. McMurdo gave him some whisky and waited. ||||Whisky|| ||||whiskey|| ||||whisky|| |дав|||||

'There's a detective after us,' he said. Es ist ein Detektiv hinter uns her", sagte er. - Śledzi nas detektyw - powiedział. — Нас преследует детектив, — сказал он. 'You've heard of Pinkerton's? |||detective agency Haben Sie schon mal von Pinkerton's gehört? «Hai sentito parlare di Pinkerton? - Słyszałeś o Pinkertonie? — Вы слышали о Пинкертоне? When they send a man after you, they don't stop until they have what they want. ||mandano||||||||||||| Wenn sie einen Mann auf dich hetzen, hören sie nicht auf, bis sie haben, was sie wollen. Kiedy wysyłają za tobą człowieka, nie zatrzymują się, dopóki nie otrzymają tego, czego chcą. Когда они посылают за тобой человека, они не останавливаются, пока не получат то, что хотят. The lodge will be finished.' Die Hütte wird fertig sein.' Ложа будет закончена. 'We must kill him,' said McMurdo at once. Wir müssen ihn töten", sagte McMurdo sofort. - Musimy go zabić - powiedział natychmiast McMurdo. — Мы должны убить его, — тут же сказал Мак-Мердо. 'Who is he? Wer ist er? Where is he? Wo ist er? How do you know about him? |||||the person mentioned Tell me the facts.' Morris answered all McMurdo's questions. Morris odpowiedział na wszystkie pytania McMurdo. 'His name is Birdy Edwards, but here he is using Steve Wilson as his name. |||Birdy||||||||||| |||Alias Birdy Edwards|Edwards||||||Steve|||| Sein Name ist Birdy Edwards, aber hier benutzt er Steve Wilson als seinen Namen. - Nazywa się Birdy Edwards, ale tutaj używa Steve'a Wilsona jako swojego imienia. He's staying in Hobson's Patch. |||Hobsons| |||Hobson's Patch|Patch Mieszka w Łacie Hobsona. I know because I have a friend who works for the telegraph service. |||||||||||servizio telegrafico| He told me about him. Those big corporations have hired Pinkerton's best man!' ||||assunto||| ||||найняли||| Quelle grandi aziende hanno assunto il testimone di Pinkerton!' Te wielkie korporacje zatrudniły drużbę Pinkertona! 'Leave this to me,' said McMurdo. «Залиш це мені», — сказав МакМердо.||||| 'Überlassen Sie das mir', sagte McMurdo. Zostaw to mnie - powiedział McMurdo. 'Don't worry.' McMurdo went to the Shafter's. McMurdo ging zu den Shafters. McMurdo poszedł do Shaftera. He told Ettie the news and asked her if she was willing to go with him when the time came to leave. ||||notizia||||||||||||||||| Poinformował Ettie o nowościach i zapytał ją, czy jest gotowa pójść z nim, kiedy nadejdzie pora wyjazdu.

'Day or night, Jack, I'll be ready when you come for me,' she said. - W dzień czy w nocy, Jack, będę gotowa, kiedy po mnie przyjdziesz - powiedziała.