La lernakcela efiko de Esperanto The learning effect of Esperanto El efecto de aceleración del aprendizaje del esperanto O efeito de aceleração da aprendizagem do Esperanto Эффект ускорения обучения эсперанто

La tasko de lernejo estas peri sistemecan scion pri la diversaj fakoj. The task of a school is to convey a systematic knowledge of the various subjects. Tio validas precipe por la instruado de lingvoj, ĉu de la lingvo en kiu okazas la instruado en la diversaj fakoj, ĉu de fremda, ankoraŭ nekonata lingvo. This is especially true for the teaching of languages, whether from the language in which the teaching takes place in the various disciplines, or from a foreign, as yet unknown language.

Necesas pritrakti la gramatikan strukturon de lingvo, la regulojn de la sintakso kaj la sonsistemon de la lingvo kune kun ĝia ortografio. It is necessary to deal with the grammatical structure of a language, the rules of the syntax and the sound system of the language together with its orthography. La sonsistemo en kunteksto kun ĝia rilato al la skribsistemo ofte estas neglekteme pritraktata. The sound system in context with its relation to the writing system is often neglected. Tio komenciĝas jam ĉe la unua lingvo ĉe kiu ekzemple en la instruado de la germana lingvo en Aŭstrio oni simpligas la fonologion preterlasante diferencojn inter fermitaj kaj malfermitaj vokaloj aŭ inter voĉaj kaj senvoĉaj konsonantoj. This begins with the first language in which, for example, the teaching of German in Austria simplifies phonology by omitting differences between closed and open vowels or between voiced and unvoiced consonants.

Ekkoni la diferencojn inter la nuancoj de la sonoj tamen estas esence por la bona lernado de la koncerna lingvo. Knowing the differences between the nuances of the sounds, however, is essential for the good learning of the language in question. Lingvoinstruistino de la germana iam diris al mi: "Por tiuj nuancoj ni ne havas tempon". A German language teacher once said to me, "We don't have time for these nuances." Sufiĉas laŭ tio povi paroli "laŭ la skribo", kio signifas ke por la elparolo de skribita teksto sufiĉas simpligita prononco. It is enough to be able to speak "according to the writing", which means that a simplified pronunciation is enough for the pronunciation of a written text. Tiu sinteno tamen tre negative efikas en la instruado de dua lingvo kiu plej ofte hodiaŭ estas la angla. However, this attitude has a very negative effect on the teaching of a second language, which is usually English today. Rilate al la angla estas aparte malfacile prezenti al la lernantoj iun sistemon. As for English, it is particularly difficult to introduce students to a system. La angla lingvo ekzemple disponas pri granda vario de vokalfonemoj. English, for example, has a wide variety of vowel phonemes. Sed ne ekzistas veraj reguloj por atribui certan vokalfonemon al certa litero. But there are no real rules for assigning a certain vowel phoneme to a certain letter. La lernantoj nur aŭdas la prononcon de la koncerna vorto (kiu povas tre forte varii laŭ la lingva deveno de la instruistino) kaj ili imitu tiun prononcon. Students only hear the pronunciation of the word in question (which can vary greatly depending on the language origin of the teacher) and imitate that pronunciation. "Por detaloj ja ne estas sufiĉe da tempo". "There's not enough time for details." Sen helpinstruado ekster la lernejo tiel la lernprogreso restas malforta. Without teaching outside of school, learning progress remains weak. La angla lingvo tiel certe estas sufiĉe maltaŭga por peri sistemecan scion pri lingvo. The English language is thus quite inadequate enough to convey a systematic knowledge of a language.

Por tia sistemeca scio pri lingvo ekzistas termino kiu devenas el la greka: Ĝi nomiĝas propedeŭtiko. For such a systematic knowledge of language there is a term that comes from Greek: It is called propaedeutics. Ĝi preparas lingvolernadon. It prepares for language learning. Propedeŭtika instruado povas grave akceli la komprenon de sistemo de lingvo kaj levi la konscion. Propedeutic teaching can significantly speed up the understanding of a language system and raise awareness. Post propedeŭtika instruado la lernado de nova lingvo fariĝas pli intensa. After propaedeutic teaching, the learning of a new language becomes more intense.

Por atingi tiun avantaĝon necesas prezenti al la lernantoj propedeŭtikan lingvon, ĉar nura teoriumado tute ne sufiĉas. In order to achieve this advantage, it is necessary to introduce students to a propaedeutic language, because mere theorizing is not enough at all. Ja gravas ke la lernantoj mem sentu ke ili povas rapide progresi en la lingvolernado. It is important for students to feel that they can make rapid progress in language learning. Kvankam Zamenhof ne intencis krei propedeŭtikan lingvon, la rezulto de lia genia kreado ĝuste estis tia.

Esperanto perfekte taŭgas por propedeŭtika instruado de lingvo. Esperanto is perfectly suited for propaedeutic language teaching. O Esperanto é perfeitamente adequado para o ensino propedêutico de línguas. Tio koncernas la gramatikan strukturon, la vortfaradon kaj sintakson, kaj precipe la sonsistemon kaj ortografion. This concerns the grammatical structure, the vocabulary and syntax, and especially the sound system and orthography. Isso diz respeito à estrutura gramatical, ao vocabulário e à sintaxe e, principalmente, ao sistema de som e à ortografia. En Esperanto eblas perfekte atribui al ĉiu litero la koncernan sonon aŭ inverse. In Esperanto it is perfectly possible to assign the sound in question to each letter or vice versa. La nombro de vokalfonemoj estas tre limigita. Eblas tiel tre rapide kaj bone lerni la kvin vokalojn kaj la koncernajn diftongojn.

Oni tiam povas koncentriĝi pri la konsonantoj kiuj postulas pli da ekzercado. One can then concentrate on the consonants that require more practice. Tre gravaj estas ekzemple la konsonantoj "r" kaj "l". The consonants "r" and "l" are very important, for example. Necesas peri al la lernantoj ke ekzistas almenaŭ du variantoj por prononci la konsonanton "r" kaj ke la langopinta varianto estas preferinda, ĉar ĝi pli klare aŭdiĝas kaj tiel faciligas la komprenon de parolado. It is necessary to convey to the students that there are at least two variants to pronounce the consonant "r" and that the tongue-tipped variant is preferable, because it is heard more clearly and thus facilitates the comprehension of speech. É necessário transmitir aos alunos que existem pelo menos duas variantes para pronunciar a consoante “r” e que a variante da ponta da língua é preferível, pois é ouvida com mais clareza e assim facilita a compreensão da fala. Same kiel por la langopinta "r" ankaŭ por la "l" necesas ekzerci per la lango ĝis aŭdiĝas malpeza "l". As with the tongue-tipped "r", it is necessary to practice with the tongue until the light "l" is heard. En la instruado de Esperanto ne mankas la tempo por lerni tion. In the teaching of Esperanto there is no shortage of time to learn this.

La sento regi la prononcon de lingvo estas esenca por la plua emo daŭrigi lingvolernadon. The feeling of mastering the pronunciation of a language is essential for the further tendency to continue language learning. A sensação de dominar a pronúncia de um idioma é essencial para o desejo de continuar aprendendo o idioma. Kion oni regas, tio ne plu estas fremda. What is ruled is no longer foreign. O que é controlado não é mais estrangeiro. Tiel Esperanto povas liveri esencan kontribuon al la intereso lerni aliajn lingvojn. Thus, Esperanto can provide an essential contribution to the interest in learning other languages.