Γλώσσα | Αιολική Γη | ΣΤ' Δημοτικού Επ. 114
|Aiolinen||||
Language | Aeolian Earth | 6th Grade Ep. 114
Kieli | Aiolian maa | ST 'Kansanopetuksen 114
Γεια σας, παιδιά!
Hei lapset!
Είμαι η Μαριάνα Μυρσιάδη και, μαζί σήμερα,
||Olen Mariana|Myrsiadi|||
Olen Mariana Myrsiadi ja tänään yhdessä,
θα κάνουμε Γλώσσα ΣΤ' τάξης.
Aloitamme kieltenopetuksen seitsemännellä luokalla.
Θέλω να πάρετε τα σχολικά σας εγχειρίδια...
Haluaisin, että otatte koulukirjanne...
και να τα ανοίξουμε στη σελίδα 86.
|||avata||
ja avataan ne sivulta 86.
Είμαστε στην Ενότητα 6 "Η ζωή σε άλλους τόπους".
Olemme yksikössä 6 "Elämä muissa paikoissa".
Για να δούμε πώς λέγεται το σημερινό μας μάθημα.
Nähdäksemme, mikä on päivän oppituntimme nimi.
Ο τίτλος του είναι "Αιολική Γη".
Sen nimi on "Tuulinen maa".
Αποτελεί απόσπασμα από το ομότιτλο έργο "Αιολική Γη",
Kyseessä on otteita teoksesta "Tuulinen maa",
του σπουδαίου λογοτέχνη Ηλία Βενέζη.
|merkittävän|suuri kirjailija||Venesis
joka on merkittävän kirjailijan Elias Venetzen teos.
Θέλω να δούμε μαζί κάποια βιογραφικά στοιχεία για τον συγγραφέα,
|||||elämäkerrallisia tietoja|elämäkerran tiedot|||
Haluaisin tarkastella yhdessä joitakin elämäkerrallisia tietoja kirjailijasta.
μιας κι αποτελεί, παιδιά, έναν από τους σημαντικότερους πεζογράφους...
koska hän on yksi tärkeimmistä proosakirjailijoista...
της γενιάς του '30.
1930-luvun sukupolvesta.
Όπως βλέπετε, οι πληροφορίες που κοιτάζουμε μαζί είναι από το Ανθολόγιό μας.
|||tiedot||katsomme yhdessä|||||Antologiamme|
Kuten näette, tarkastelemamme tiedot ovat Antologiastamme.
Ο Ηλίας Βενέζης γεννήθηκε στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας το 1904.
|Ilías|Venesis|||Ayvalık||Pienen|Pieni-Aasia|
Ilias Venetzi syntyi vuonna 1904 pienen Aasian Ayvalissa.
Έζησε το δράμα της Μικρασιατικής καταστροφής...
Kokemaan||||Pieni-Aasian|tuhoa
Hän koki pienen Aasian katastrofin draaman...
και το 1922 δεν πρόλαβε να επιβιβαστεί σε ένα πλοίο...
|||ehti ajoissa||nousta laivaan|||laiva
ja vuonna 1922 ei ehtinyt nousta laivaan...
για να σωθεί και δυστυχώς αιχμαλωτίστηκε μαζί με 3.000 συντοπίτες του...
||pelastuakseen|||vangittiin|||kanssaihmiset|
pelastuakseen, ja valitettavasti joutui vankeuteen yhdessä 3000 naapurinsa kanssa...
και στάλθηκε σε τάγμα εργασίας στα βάθη της Τουρκίας,
|lähetettiin||työleiri|||syvyyksiin||
ja hän lähetettiin työkomennukselle Turkian syvyyksiin,
σε ηλικία 18 ετών τότε ο συγγραφέας.
|||tuolloin||
18-vuotiaana kirjoittajan ollessa tuolloin.
Τον σημάδεψε πάρα πολύ αυτή του η εμπειρία, όπως καταλαβαίνετε,
|merkitsi paljon||||||||
Tämä kokemus merkitsi häntä hyvin, kuten ymmärrätte.
κατάφερε όμως - ήταν τυχερός - να απελευθερωθεί μετά από 14 μήνες,
onnistui kuitenkin|||onnekas||vapautua|||kuukautta
Onnistui kuitenkin - oli onnekas - vapautumaan 14 kuukauden jälkeen,
και το λέω αυτό γιατί ήταν ένας από τους 23 μόνο,
ja sanon tämän koska hän oli yksi vain 23:sta,
που επιβίωσαν αυτής της εμπειρίας, και να επιστρέψει πίσω.
|selviytyivät|||kokemuksesta|||palata takaisin|
jotka selviytyivät tästä kokemuksesta ja palaamaan takaisin.
Πίσω φυσικά όχι στη πατρίδα του,
||||kotimaahansa|
γιατί πια στη Μικρά Ασία δεν επιτρεπόταν να ζουν οι Έλληνες.
||||Pieni-Aasia||ei sallittu||||
Έτσι πέρασε απέναντι, στη Λέσβο, όπου κατοικούσε η οικογένειά του,
||vastapäätä||Lesboksen saarelle||asui|||
Näin hän kulki Lesvoksen saaren ohi, missä hänen perheensä asui,
και ξεκίνησε να γράφει ένα από τα πιο σπουδαία έργα του,
|alkoi kirjoittaa|||||||merkittävimmät||
ja hän aloitti yhden suurimmista teoksistaan,
το "Νούμερο 31328", που αποτύπωσε ακριβώς αυτή την εμπειρία...
|Numero||tallensi tarkasti||||
nimeltään "Numero 31328", joka tarkasti heijastaa tätä kokemusta...
που έζησε στα τάγματα εργασίας.
|||työleirit|
joka eli työjoukoissa.
Αργότερα ο Ηλίας Βενέζης μετακόμισε στην Αθήνα.
Myöhemmin Elias Venetsis muutti Ateenaan.
Και στην πορεία της ζωής του τιμήθηκε με το Α' κρατικό βραβείο...
Ja||elämänsä aikana||||palkittiin|||ensimmäinen||palkinto
Ja elämänsä varrella hänet palkittiin valtion ensimmäisellä palkinnolla...
λογοτεχνίας για το βιβλίο του "Γαλήνη".
|||||Rauha
Kirjallisuudesta "Galenoksen" kirjaan.
Εκλέχθηκε ακαδημαϊκός το 1957.
Hänet valittiin akateemikoksi vuonna 1957.
Και γενικά η εργογραφία του είναι τόσο μεγάλη...
Ja yleisesti ottaen hänen tuotantonsa on niin laaja...
και γι' αυτό, όπως είπαμε, είναι ένας από τους πιο σπουδαίους μας λογοτέχνες.
||||||||||merkittävimpiä||
Σήμερα το κομμάτι που θα διαβάσουμε είναι, είπαμε,
Tänään luettavamme kohta on, kuten mainitsimme,
μέρος από το βιβλίο του "Αιολική Γη".
Η "Αιολική Γη" εκδόθηκε, παιδιά, πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1943,
|||julkaistiin||||||
Tuulinen maa julkaistiin ensimmäisen kerran joulukuussa 1943 lapsille,
από τις εκδόσεις "Άλφα" και από τότε έχει μεταφραστεί...
||kustantamoilta||||||käännetty
kustantamon "Alpha" toimesta ja siitä lähtien sitä on käännetty...
σε πολλές γλώσσες και φυσικά έχει επανεκδοθεί για να το διαβάζουμε.
||||||julkaistu uudelleen||||
useille kielille ja tietysti sitä on uudelleen julkaistu luettavaksemme.
Είναι ένα σπουδαίο έργο.
Ποια είναι όμως η "Αιολική Γη", παιδιά;
Mikä on kuitenkin "Aiolian maa", lapset?
Σας θυμίζει κάτι αυτή η λέξη;
|muistuttaa||||
Muistuttaako tämä sana teitä jostain?
Για να δούμε λίγο... Σας έχω εδώ πέρα,
||||||tässä|täällä näin
Katsotaanpa vähän... Minulla on teille täällä,
τον χάρτη από το σχολικό εγχειρίδιο της Ιστορίας της Δ' Δημοτικού.
|kartta|||koulun||||||
kartta Historian oppikirjasta, 4. luokan alakoulua.
Στο μάθημα για τον πρώτο αποικισμό των Ελλήνων,
|||||kreikkalaisten siirtokunta||
Ensimmäisen kreikkalaisten siirtokunnan oppitunnilla näimme,
βλέπαμε ότι τα αιολικά φύλα, οι Αιολείς δηλαδή,
että eoliset heimot, eli eolit,
από τη Θεσσαλία ξεκίνησαν, έπλευσαν στο Αιγαίο...
||||purjehtivat||Egeanmeri
lähtivät Thessaliasta, purjehtivat Egeanmerelle...
και έφτασαν στη Λέσβο, την Τένεδο και απέναντι, στα παράλια της Μικράς Ασίας.
ja he saapuivat Lesbokselle, Tenadolle ja vastapäätä, Pienen Aasian rannikoille.
Εκείνα λοιπόν τα μέρη από εκείνα τα πρώτα χρόνια,
Nämä paikat siis noina ensimmäisinä vuosina,
τα Γεωμετρικά, ονομάζονται περιοχή της Αιολίας,
joita kutsutaan geometrisiksi, ovat Aiolian aluetta.
και οι άποικοι που εγκαταστάθηκαν εκεί, Αιολείς.
||siirtolaiset||asettuivat asumaan||
Πράγματι, παιδιά, το μέρος αυτό είναι άρτια συνδεδεμένο με την ελληνική ιστορία.
Todellakin, lapset, tämä paikka on tiiviisti yhteydessä Kreikan historiaan.
Όπως θα δείτε στις εικόνες αυτές,
Kuten näette näistä kuvista,
οι οποίες είναι από το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ' τάξης,
jotka ovat peräisin Kuudennen luokan Historia-kirjasta.
η περιοχή αυτή συνέχισε να έχει ιστορικό ενδιαφέρον...
tämä alue jatkoi historiallista kiinnostusta...
και τα επόμενα χρόνια, μέχρι και τη Μικρασιατική Καταστροφή.
ja seuraavina vuosina, jopa pienen aasialaisen katastrofin saakka.
Μία από τις σημαντικότερες πόλεις στην περιοχή της Αιολίας...
Yksi tärkeimmistä kaupungeista Eolisen alueella...
είναι το Αϊβαλί ή αλλιώς οι Κυδωνίες.
Aivan kuten Kydonies tai muuten Kydonies.
Η λέξη "Αϊβαλί" σημαίνει κυδώνι στα τούρκικα -
Sana "Aivali" tarkoittaa omenapuuta turkiksi -
από εκεί προέρχεται, από την τουρκική λέξη που σημαίνει κυδώνι,
sieltä se tulee, turkin sanasta joka tarkoittaa omenapuuta
γιατί, όντως, όλη εκείνη η περιοχή έβγαζε πολλά κυδώνια.
koska, todellakin, koko alue tuotti paljon päärynöitä.
Το Αϊβαλί, όπως ξεκίνησα να σας λέω, ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις...
Aivali, kuten alussa mainitsin, oli yksi tärkeimmistä kaupungeista...
του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.
|Kreikkalaisuutta|||
pieniä Aasian kreikkalaisia.
Ίσως και η σημαντικότερη μετά την Σμύρνη.
Mahdollisesti tärkein Smyrnan jälkeen.
Από εκείνο το μέρος λοιπόν κατάγεται ο συγγραφέας μας...
Juuri siitä paikasta peräisin on kirjailijamme...
και σε εκείνα τα σημεία είναι που διαδραματίζεται...
|||||||tapahtuu
ja juuri niissä kohdissa tapahtuu...
η ιστορία που θα διαβάσουμε:
tarina, jonka aiomme lukea:
εκεί και στα Κιμιντένια βουνά της Μικράς Ασίας.
sinne ja Kilpintenin vuorille Pienessä Aasiassa.
Πάμε λοιπόν όλοι τώρα στο βιβλίο μας στη σελίδα 86, υπενθυμίζω,
Mennään siis kaikki nyt kirjaamme sivulle 86, muistutan,
να κοιτάξουμε μέσα και να διαβάσουμε μαζί.
|katsotaan|||||
katsoaksemme sisään ja lukeaksemme yhdessä.
Η «Αιολική γη» μάς μεταφέρει στα Κιμιντένια, βουνά της Μικράς Ασίας,
"Tuulinen maa" vie meidät Kimindeniin, pienen Aasian vuorille,
όπου ζει η οικογένεια του μικρού Πέτρου με αρχηγό τον παππού.
||||||||johtajana||
missä pienen Petron perhe asuu isoisän johdolla.
"Ο Πέτρος με την Άρτεμη, την πιο αγαπημένη από τις τέσσερις αδερφές του,
"Petros ja Artemi, hänen neljästä sisarestaan rakastetuin,
ζουν τα παιδικά τους χρόνια και τα όνειρα στον τόπο όπου γεννήθηκαν.
||lapsuuden|||||unelmat||paikka jossa syntyivät||syntyivät
Σιγά-σιγά ο μαγικός τους κόσμος γκρεμίζεται,
Hiljalleen heidän taianomainen maailmansa sortuu,
όταν έρχονται αντιμέτωποι με τον πόλεμο,
kun he joutuvat kohtaamaan sodan,
και αναγκάζονται να ζήσουν τον ξεριζωμό απ' τον τόπο και τη γη τους".
ja heidän on pakko kokea juurien repiminen omasta maastaan ja maastaan".
Αυτή ήταν μια εισαγωγή, τώρα μπαίνουμε στο κείμενο.
|||||menemme sisään||
Tämä oli johdanto, nyt siirrymme tekstiin.
"Τα άστρα όλα έχουν βγει.
"Kaikki tähdet ovat ilmestyneet.
Ταξιδεύουν στο Αιγαίο τα παιδικά μας όνειρα.
Lastemme unelmat matkaavat Egeanmerellä.
Το κύμα χτυπά τη μάσκα του καϊκιού μας και τα κοιμίζει.
|aalto|iskee||||||||
Aalto lyö kanoottimme maskiin ja nukuttaa heidät.
Κοιμηθείτε, όνειρά μας. Στην ξένη χώρα που πάμε,
|unelmamme|||vieras|||
Nukkukaa, unelmat. Maassa, jonne menemme,
πρόσφυγες, τι άραγες να μας περιμένει, τι μέρες να είναι ν' ανατείλουν;
pakolaiset||mitähän|||||||||
pakolaiset, mitä odottaa meitä, mitä päiviä on tarkoitus koittaa?
Ταξιδεύουν στο Αιγαίο τα όνειρά μας.
Unelmamme matkustavat Egeanmerellä.
Η γιαγιά μας κουράστηκε.
Isoäitimme on väsynyt.
Θέλει να γείρει το κεφάλι της στα στήθια του παππού,
Hän haluaa nojata päänsä isoisän rintaan.
που έχει καρφωμένα πίσω τα μάτια του μπας και ξεχωρίσει τίποτα από τη στεριά,
||naulittuna kiinni|||||jos vaikka||erottaa mitään||||maa-alue
jolla on silmänsä takertuneena taakse, ehkä erottaa jotain maasta,
τίποτα απ' τα Κιμιντένια.
mitään Kimintenianista.
Μα πια δε φαίνεται τίποτα.
Mutta nyt ei näy mitään.
Η νύχτα ρούφηξε μέσα της τα σχήματα και τους όγκους.
||imeytyi||||muodot ja tilavuudet|||massoja
Yö imi sisäänsä muodot ja tilavuudet.
Η γιαγιά γέρνει το κεφάλι της να το ακουμπήσει στα στήθια...
||||||||koskettaa||
Isoäiti kallistaa päätään koskettaakseen sitä rintaansa...
που την προστατέψανε όλες τις μέρες της ζωής της.
||suojelivat||||||
jotka suojelivat häntä koko elämänsä ajan.
Κάτι την μποδίζει και δεν μπορεί να βρει το κεφάλι ησυχία.
||estää||||||||
Jotain estää häntä eikä hän voi löytää mielenrauhaa.
Σαν ένας βόλος να είναι κάτω από το πουκάμισο του γέροντα.
||||||||paita||
Kuin nuppineula olisi vanhuksen paidan alla.
– Τι είναι αυτό εδώ; ρωτά σχεδόν αδιάφορα.
||||||melkein välinpitämättömästi
– Mikä tämä on? Hän kysyy melkein välinpitämättömästi.
Ο παππούς φέρνει το χέρι του.
Isoisä tuo kätensä.
Το χώνει κάτω απ' το ρούχο, βρίσκει το μικρό ξένο σώμα που ακουμπά στο κορμί του...
|||||vaate||||vieras esine|||||keho|
Hän työntää sen vaatteen alle, löytää pienen vieraan ruumiin, joka koskettaa hänen ruumistaan...
και που ακούει τους χτύπους της καρδιάς του.
||||sydämenlyönnit||sydämensä|
ja kuuntelee sydämensä sykettä.
– Τι είναι;
– Mikä se on?
– Δεν είναι τίποτα, λέει δειλά ο παππούς, σαν παιδί που έφταιξε.
||||ujosti||||||
– Ei mikään, sanoo hiljaa ukki, kuin syyllinen lapsi.
Δεν είναι τίποτα. Λίγο χώμα είναι.
||||multaa|
– Χώμα!
Ναι, λίγο χώμα απ' τη γη τους.
Kyllä, vähän multaa maasta heille.
Για να φυτέψουν ένα βασιλικό, της λέει, στον ξένο τόπο που πάνε.
||istuttaa||basil plant|||||||
Jotta he voivat istuttaa basilikan, hän sanoo heille, vieraaseen maahan minne he menevät.
Για να θυμούνται.
Jotta he muistaisivat.
Αργά τα δάχτυλα του γέροντα ανοίγουν το μαντίλι όπου είναι φυλαγμένο το χώμα.
||sormet|||avaavat||nenäliina|||säilytettynä||
Vanhusten sormet avautuvat hitaasti säilytysliinan, jossa maa on piilossa.
Ψάχνουν κει μέσα, ψάχνουν και τα δάχτυλα της γιαγιάς, σαν να το χαϊδεύουν.
Etsivät|siellä|||||||isoäidin||||silittävät sitä
He etsivät sieltä, he etsivät myös isoäidin sormet, ikään kuin silittäen sitä.
Tα μάτια τους, δακρυσμένα, στέκουν εκεί.
Heidän silmänsä|||kyyneltyneet|seisovat|
Heidän kyyneleet silmissään pysyvät siinä.
– Δεν είναι τίποτα λέω.
Λίγο χώμα. Γη, Αιολική Γη, Γη του τόπου μου".
|||Aiolialainen||||paikallista aluetta|
Vähän multaa. Maa, Eolinen maa, Maata minun paikastani".
Είναι ένα υπέροχο κείμενο, δεν ξέρω...
||Se on upea.|||
Se on ihana teksti, en tiedä...
Εγώ συγκινούμαι κάθε φορά που το διαβάζω.
|Liikutun joka kerta.|||||
Liikuttunut aina kun luen sen.
Δεν ξέρω αν το νιώσατε κι εσείς. Σίγουρα θα μας βοηθήσει...
En tiedä huomasitteko sen myös. Se varmasti auttaa meitä...
να νιώσουμε την αξία του, αν μπορέσουμε να σκεφτούμε...
|tuntea|||||||
arvostamaan sitä, jos pystymme ajattelemaan...
κάτω από ποιες συνθήκες γράφτηκε.
"millä"||millä|olosuhteet|kirjoitettiin
missä olosuhteissa se kirjoitettiin.
Παιδιά, όπως σας είπα πριν για τη ιστορία της Αιολίας και το Αϊβαλί,
||||||||||||Aivali
Lapset, kuten kerroin teille aikaisemmin Aioliasta ja Aivalista,
ο συγγραφέας μας γεννήθηκε και μεγάλωσε εκεί.
|||||kasvoi siellä|
kirjailijamme syntyi ja kasvoi siellä.
Όμως όταν έφτασε η εποχή του Α' Παγκόσμιου Πολέμου,
||saapui|||||Ensimmäisen maailmansodan|sodan
Mutta kun Ensimmäinen maailmansota alkoi,
στο Αϊβαλί τους αναγκάσανε να φύγουν,
|||pakotettiin lähtemään||
Heidät pakotettiin lähtemään Ayvalısta,
να φύγουν έτσι ξαφνικά, να ξεριζωθούν απ' την πατρίδα τους...
|||yhtäkkiä||||||
lähtemään niin yllättäen, juurtaakseen itsensä pois kotimaastaan...
και να περάσουν απέναντι.
ja menemään vastarannalle.
Αυτά είναι έτσι κάποια πολιτικά παιχνίδια που συμβαίνουν...
||||poliittiset|||tapahtuu
Tämä ovat jotkut politiikassa tapahtuvat pelit...
αρκετές φορές στην ιστορία μας,
monia kertoja historiassamme,
και φέρνουν τους πολίτες των χωρών προ τετελεσμένων γεγονότων.
|tuovat||||maiden|ennalta|valmiiden tosiasioiden eteen|valmiiden tosiasioiden eteen
ja tuovat maiden kansalaiset tämänhetkisen tilanteen edessä.
Δεν μπορούν να αποφασίσουν εκείνοι για τη συνέχεια της ζωής τους,
||||he eivät voi||||||
He eivät voi päättää tulevaisuudestaan,
αλλά αναγκάζονται να ακολουθήσουν το ρεύμα,
|||seurata||virran mukana
vaan heidän on seurattava virtaa,
να ακολουθήσουν αυτό που τους επιτάσσει η πολιτική.
|||||noudattaa määräyksiä||
heidän on noudatettava poliittista käskyä.
Εδώ λοιπόν όλη η οικογένεια έφυγε αναγκαστικά από το Αϊβαλί...
Niinpä koko perhe joutui lähtemään pakoon Ayvalıkista...
και έπρεπε να μετακομίσει απέναντι που ήταν η Λέσβος.
ja heidän piti muuttaa Lesvoksen saarelle.
Το ταξίδι αυτό λοιπόν, αυτή την περιγραφή του ταξιδιού,
||||||matkan kuvaus||matkan
Tämä matka siis, tämä matkan kuvaus,
μας την περιγράφει έτσι πάρα πολύ όμορφα,
||kuvailee sitä kauniisti||||
hän kuvailee sitä erittäin kauniisti,
όπως την θυμάται, ο συγγραφέας.
kuten hän muistaa||||
niin kuin kirjailija sen muistaa.
Πράγματι το κείμενο αυτό είναι αυτοβιογραφικό,
|||||omaelämäkerrallinen
Tämä teksti on todellakin omaelämäkerrallinen
δηλαδή ο αφηγητής είναι ο ίδιος ο συγγραφέας.
||Kertoja|||sama henkilö kuin||
Και το καταλαβαίνουμε, παιδιά,
||Ymmärrämme sen, lapset,|
από το α' πρόσωπο ενικού και πληθυντικού που χρησιμοποιεί.
käyttää ensimmäisen ja monikon persoonan muotoja.
Λέει συνέχεια "τα παιδικά μας όνειρα",
sanoo jatkuvasti "lapsuutemme unelmia",
"η γιαγιά μας",
"isoäitimme",
στο τέλος λέει "δεν είναι τίποτα λέω".
Lopussa hän sanoo "en sano mitään".
Έχει συνεχώς λοιπόν α' πρόσωπο όταν μιλάει και όταν περιγράφει.
|jatkuvasti||||||||
Hänellä on jatkuvasti ensimmäinen persoona kun puhuu ja kuvaa.
Τι βλέπουμε λοιπόν σ' αυτό το κείμενο;
Mitä siis näemme tässä tekstissä?
Ποια είναι η ιστορία;
Mikä on tarina?
Είμαστε πάνω στο καράβι... Σκεφτείτε κι εσείς,
Olemme laivalla... Ajatelkaa itsekin,
προσπαθήστε να φανταστείτε ότι βρίσκεστε σ' ένα τέτοιο καράβι.
||kuvitelkaa||||||
yrittäkää kuvitella olevanne sellaisella laivalla.
Είπαμε, σας έχουν διώξει αναγκαστικά,
Sanottiin, teitä on ajettu pois pakolla,
σας έχουν υποχρεώσει να φύγετε απ' τον τόπο σας.
teidät on pakotettu lähtemään paikastanne.
Και μάλιστα έγινε τόσο βιαστικά,
||tuli tehtyä||niin kiireesti
Ja lisäksi se tapahtui niin kiireesti,
που πήρες μαζί σου ό,τι μπορούσες, ό,τι προλάβαινες.
|otit||||||ehdit ottaa
että otit mukaasi mitä pystyit, mitä sait napattua.
Κάποιος μπορεί να πήρε μια φωτογραφία,
άλλοι, οι ιστορίες λένε, ότι πήραν την εικόνα της Παναγίας,
|||||ottivat||||Neitsyt Marian
κάποιος πήρε το αγαπημένο του κουκλάκι, αν ήταν παιδάκι,
κάποιοι άλλοι το μαξιλάρι τους.
|||tyynynsä|
Ο δικός μας παππούς, εδώ, της ιστορίας τι σκέφτηκε να πάρει μαζί του;
Πήρε λίγο χώμα, ε;
Otatko vähän maata, vai?
Φοβερό δεν είναι; Χώμα!
Kauheaa, eikö? Maata!|||
Mahtavaa, eikö olekin? Maata!
Γιατί το χώμα της πατρίδας σου είναι μοναδικό.
||||kotimaan|||ainutlaatuinen
Miksi kotimaasi maa on ainutlaatuista.
Είναι το χώμα του τόπου σου.
Se on maasi maa.
Και θα μου πείτε, "Αφού, κυρία, μας είπατε ότι είναι Έλληνες.
|||||rouva|||||
Ja te sanotte minulle, "Kun kerroitte meille, että he ovat kreikkalaisia.
Ζούσαν στη Μικρά Ασία και τώρα πήγαιναν πάλι στην Ελλάδα.
||||||menivät takaisin|||
He asuivat pienessä Aasiassa ja nyt palasivat Kreikkaan.
Η Ελλάδα, τόπος τους δεν είναι;".
Eikö Kreikka ole heidän paikkansa?".
Μπορείτε όμως να καταλάβετε κι εσείς,
από την κάθε περιοχή που μένετε,
πώς θα νιώθατε αν σας ανάγκαζαν να φύγετε απ' αυτή...
||miten tuntisitte olonne|||pakotettaisiin||||
Miltä tuntisitte, jos teitä pakotettaisiin lähtemään täältä...
και να πάτε σε μία άλλη περιοχή της Ελλάδας.
ja siirtymään toiseen alueeseen Kreikassa.
Πάλι δεν θα ήταν ξεριζωμός;
||||juuriltaan repiminen
Eikö se olisi taas juurien katkaisemista?
Πάλι δεν θα νιώθατε αυτή την αποκοπή;
Eikö tämä leikkaus tuntuisi uudelleen?
Αυτή την αλλαγή; Την ζωή δηλαδή που ξεκινάει σε έναν καινούργιο τόπο.
Tätä muutosta? Elämää siis, joka alkaa uudessa paikassa.
Τι πιο σημαντικό - πάρα πολύ ωραία η ιδέα του παππού του Ηλία Βενέζη -
|||||||||||Eliaan|Venesis
Mitä tärkeämpää - erittäin hieno ajatus Elias Veneziksen isoisänä -
να έχει μαζί του λίγο χώμα.
pitää mukanaan hieman multaa.
Και μάλιστα τι σκέφτηκε;
Ja mitä hän ajattelikaan?
Με το χώμα αυτό να φυτέψει τον βασιλικό.
Kylvääkseen basilikaa tähän maahan.
Τον βασιλικό στο σπίτι που θα πάρει.
Γιατί πράγματι, παιδιά, όταν θα φτάσει στον νέο τόπο,
Sillä todellakin, lapset, kun saavut uuteen paikkaan,
θα ξεκινήσει μια καινούργια ζωή.
|aloittaa|||
aloitat uuden elämän.
Και ευτυχώς η καινούργια ζωή πάντα σε παρασύρει...
|||||||vie mukanaan
Ja onneksi uusi elämä vie aina mukanaan...
και θα ζήσεις όμορφα κι εκεί που θα πας.
||elät||||||
Ja sinä tulet elämään kauniisti ja päädyt sinne.
Αλλά θες να 'χεις κάτι, κάτι να θυμάσαι αυτό που άφησες πίσω σου, την ιστορία σου.
|||sinulla on||||muistaa|||jätit taaksesi|||||
Mutta haluat jotain, jotain muistettavaa siitä, mitä jätit taaksesi, tarinaasi.
Κι επειδή οι Έλληνες πάντα νομίζω βάζουμε έναν βασιλικό στον κήπο μας,
Ja koska kreikkalaiset aina luulen, että lisäämme kuninkaan puutarhaamme,
στη βεράντα μας, μιας κι είναι συνδεδεμένο με την παράδοσή μας και με τη θρησκεία μας,
|terassillamme||||||||perinteemme|||||uskontomme|
parvekkeellamme, koska se on yhdistetty perinteisiimme ja uskontoomme,
ο παππούς είχε αυτή τη σκέψη, να πάρει μαζί του το χώμα του,
|||||ajatus|||||||
isoisä oli tämä ajatus, ottaa mukaansa maansa,
για να νιώθει ότι αυτό το φυτό τον συνδέει με όλα όσα έχασε.
||tunteakseen||||kasvi||yhdistää||||
jotta hän tuntisi tämän kasvin yhdistävän hänet kaikkeen menettämäänsä.
Θέλω να κάνουμε μαζί την άσκηση 2, τώρα που συζητήσαμε και λίγο το κείμενο,
Haluan||||||||||||
Haluan, että teemme yhdessä harjoituksen 2, nyt kun olemme keskustelleet vähän tekstistä,
η οποία μας ζητάει να εντοπίσουμε κομμάτια,
|||||löytää|
joka pyytää meitä löytämään osia,
χωρία, συναισθηματικά φορτισμένα.
kohtia, osia|emotionally|tunteellisesti latautuneita
jaksoja, emotionaalisesti latautuneita.
Κομμάτια τα οποία μας δείχνουν πώς νιώθει ένας πρόσφυγας.
||||näyttävät||||pakolainen
Osia, jotka näyttävät meille, miltä pakolaisesta tuntuu.
Γιατί πρόσφυγας είναι αυτός που φεύγει απ' τον τόπο του χωρίς να το θέλει.
Κοιτάμε λοιπόν το κείμενο μέσα.
Katsomme siis||||
Δεν θα δούμε την εισαγωγή γιατί εκεί μας εξηγεί απλά την ιστορία.
||||||||selittää|||
Emme näe esittelyä, koska siellä hän yksinkertaisesti selittää tarinan.
Και θέλω να πάμε στην πρώτη παράγραφο,
||||||kohta
Ja haluan, että menemme ensimmäiseen kappaleeseen,
σ' αυτήν την υπέροχη πρόταση, "Κοιμηθείτε, όνειρά μου...".
tähän upeaan lauseeseen, "Nukkukaa, uneni...".
Τι σας δημιουργεί, παιδιά, αυτή η πρόταση;
||luo||||
Mitä tämä ehdotus saa teissä aikaan, lapset?
Τι συναισθήματα σας βγάζει;
|||herättää tunteita
Mitä tunteita se herättää teissä?
Όλοι έχουμε όνειρα.
Meillä kaikilla on unelmia.
Και τα όνειρά μας είναι πάντα ζωντανά μες στο μυαλουδάκι μας και στην καρδιά μας.
||||||elävästi|||||||sydän|
Ja unelmamme ovat aina eläviä mielessämme ja sydämessämme.
Δεν τα βλέπουμε μόνο όταν κοιμόμαστε,
Emme näe niitä vain nukkuessamme,
αλλά και την ώρα που ηρεμούμε, την ώρα που ρεμβάζουμε,
vaan myös silloin, kun rauhoitumme, silloin, kun mietiskelemme,
την ώρα που σκεφτόμαστε.
|||ajatellaan
Τα όνειρά μας τρέχουν, τρέχουν, τρέχουν μες στο μυαλό μας και πλέκουν ιστορίες.
|||||||||||punovat|
Όταν όμως έχει ένα όνειρο το οποίο πρέπει να το ξεχάσεις,
||||||||||unohtaa
Kun sinulla kuitenkin on unelma, jonka sinun on unohdettava,
γιατί δεν μπορείς να το πραγματοποιήσεις,
|||||toteuttaa
koska et voi toteuttaa sitä,
όπως το όνειρο να ξαναδείς τη γειτονιά σου,
||||see again|||
kuten unelma nähdä naapurustosi uudelleen,
να ξαναδείς τους φίλους σου, να παίξεις εκεί που έπαιζες,
||||||leikkiä|||pelata
nähdä ystäväsi uudelleen, leikkiä siellä missä leikit ennen,
να αγναντεύσεις το ίδιο τοπίο μ' αυτό που έβλεπες πριν.
|katseet|||maisema||||näit|
katsoaksesi samaa maisemaa kuin mitä näit aikaisemmin.
Τότε το μόνο που μπορείς να πεις στα όνειρά σου είναι,
Silloin ainoa, mitä voit sanoa unillesi on,
"Κοιμηθείτε, μην κάνετε τόσο θόρυβο στο μυαλουδάκι μου τώρα,
||||melua||||
"Nukkukaa, älkää tehkö niin paljon melua minun pikku aivoissani nyt,
πρέπει να ξεκουραστώ, πρέπει να σας ξεχάσω για λίγο, οπότε ηρεμήστε".
minun pitää levätä, minun pitää unohtaa teidät hetkeksi, joten rauhoittukaa.
Ποια συναισθήματα νιώθουμε λοιπόν;
Mitä tunteita siis tunnemme?
Πόνο, θλίψη, γιατί αναγκαζόμαστε κάτι τόσο όμορφο να το διακόψουμε,
|surum||joutumme||||||keskeyttää
Kipua, surua, koska olemme pakotettuja keskeyttämään jotakin niin kaunista.
να το αφήσουμε για λίγο στην άκρη για να ηρεμήσουμε,
||jätetään se||||reuna|||rauhoittua
jätetään se hetkeksi syrjään, jotta rauhoitumme,
και, όπως εδώ συνέβη στην ιστορία μας, να μπορέσουμε να αποκοιμηθούμε.
ja, kuten täällä tapahtui historiassamme, voimme nukahtaa.
"Στην ξένη χώρα που πάμε, πρόσφυγες, τι άραγες να μας περιμένει,
|||||pakolaiset||varmaankin|||
"Vieraassa maassa, johon menemme, pakolaiset, mitä lienee meitä odottamassa,
τι μέρες να είναι ν' ανατείλουν;".
mitä päiviä on nousemassa?
Εδώ φυσικά το συναίσθημα που βγαίνει είναι η αγωνία.
|||tunne|||||
Tässä tietysti tunne, joka nousee, on epätoivo.
Αγωνία νιώθει κάθε άνθρωπος που ξεκινάει κάτι καινούργιο.
Epätoivoa tuntee jokainen ihminen, joka aloittaa jotain uutta.
Πάντα υπάρχει αυτή η αγωνία.
Aina tämä ahdistus on olemassa.
Αλλά όταν, είπαμε, έχει προκληθεί με έναν τόσο βίαιο τρόπο, είναι ακόμα μεγαλύτερη.
||||aiheutettu||||||||suurempi
Mutta kun, kuten sanoimme, se on aiheutettu niin väkivaltaisella tavalla, se on vielä suurempi.
Πράγματι, παιδιά, όπως ξέρουμε απ' την ιστορία,
Todellakin, lapset, kuten tiedämme historiasta,
όλοι αυτοί οι Έλληνες πρόσφυγες, που έφυγαν,
||||||lähtivät pois
και μετά με την ανταλλαγή των πληθυσμών,
||||vaihto||väestöjen
ja sitten väestönvaihdon jälkeen,
από τον Πόντο, απ' την Κωνσταντινούπολη,
||Ponto|||Istanbul
Pontuksesta, Istanbulista,
και αναγκάστηκαν να μεταφερθούν στην ελεύθερη ηπειρωτική Ελλάδα,
|joutuivat pakotetuksi||siirtyä|||mantereinen|
ja heidän oli pakko siirtyä vapaille mantereille Kreikassa,
αλλά και στα νησιά μας, ένιωσαν αυτή την αγωνία,
|||||tunsivat|||
mutta myös saarillamme he tunsivat tämän ahdistuksen,
που νιώθει κι ο συγγραφέας μας εδώ με την οικογένειά του.
jota tuntee myös meidän kirjoittajamme täällä perheensä kanssa.
Και πράγματι, παιδιά, παρότι όπως είπαμε πήγαιναν στην ίδια χώρα,
Ja todella, lapset, vaikka kuten sanoimme, he menivät samaan maahan,
στη δική τους χώρα, στη δική τους πατρίδα, ένιωσαν αποκομμένοι.
|||||||||eristyneet
omaan maahansa, omaan kotimaahansa, he tunsivat itsensä eristyneiksi.
Και οι άλλοι που τους υποδέχθηκαν τους είδαν με αυτόν τον περίεργο τρόπο,
|||||||||||kummallinen|
Ja muut, jotka ottivat heidät vastaan, näkivät heidät tällä kummallisella tavalla,
το συναίσθημα, ότι κάποιος εισβάλλει στην καθημερινότητά σου ξαφνικά,
||||tunkeutuu||arkielämä||
tunne, että joku tunkeutuu arkeesi yhtäkkiä,
χωρίς να το θέλεις. Θέλανε να τους βοηθήσουν,
||||halusivat|||
ilman että haluat. He halusivat auttaa heitä,
θέλανε να τους σώσουν από το κακό που τους βρήκε και τα δεινά.
halusivat|||pelastaa|||||||||vaikeudet
he halusivat pelastaa heidät pahalta, joka oli kohdannut heitä, ja kärsimyksiltä.
Και μάλιστα η συμπεριφορά τους ήταν πάρα πολύ γλυκιά απέναντί τους,
||||||||makea|heitä kohtaan|
Ja heidän käyttäytymisensä oli todella makeaa heitä kohtaan,
ταυτόχρονα όμως ήταν και για εκείνους ξένοι.
samanaikaisesti|||||them|vieraat
mutta samalla he olivat myös heille vieraita.
Αυτό θέλω να τονίσω εδώ,
|||korostaa|
Tätä haluan korostaa täällä,
γιατί κάνει έτσι εντύπωση που λέει "η ξένη χώρα που θα πάω".
miksi tekee niin suuren vaikutuksen, kun hän sanoo "se vieras maa, johon aion matkustaa".
Γιατί λοιπόν ο συγγραφέας τη λέει ξένη τη χώρα;
Miksi siis kirjoittaja kutsuu maata vieraaksi;
Γιατί όντως αυτός που φεύγει και με τον τρόπο αυτό που είπαμε,
Koska todellakin se, joka lähtee, ja sillä tavalla, josta puhuimme,
μην επαναλαμβάνομαι, νιώθει ξένος και σαν ξένο τον υποδέχονται κι άλλοι,
|älä toista itseäsi||ulkomaalainen|||||||
älä toista itseäsi, hän tuntee itsensä vieraaksi ja muutkin toivottavat hänet tervetulleeksi vieraana,
παρότι κι αυτοί είναι Έλληνες.
vaikka||||
vaikka hekin ovat kreikkalaisia.
Να δούμε λίγο παρακάτω τώρα.
Katsotaanpa nyt hieman eteenpäin.
Μας λέει ότι του παππού τα μάτια ήταν καρφωμένα πίσω...
Hän kertoo meille, että isoisän silmät olivat kiinnittyneet taakse...
μπας και ξεχωρίσει τίποτα απ' τη στεριά, τίποτα απ' τα Κιμιντένια.
ehkä||erottuu||||||||
ehkä irtoaa jotain maalta, mitään Kimindentianista.
Νομίζω ότι μπορείτε να αντιληφθείτε όλοι αυτή τη σκηνή.
||||ymmärrätte||||kohtaus
Luulen, että kaikki voitte ymmärtää tämän tilanteen.
Όλοι το κάνουμε όταν φεύγουμε από ένα μέρος που θα κάνουμε καιρό να το ξαναδούμε,
||||||||||teemme|aika|||nähdä uudelleen
Me kaikki teemme niin, kun lähtemme paikasta, jota ei tule pitkä aika nähdä uudelleen,
ακόμα, ας πούμε, κι από ένα καλοκαιρινό μέρος...
||||||kesä-|
vielä, sanotaan, vaikka kesäpaikasta...
που είχαμε πάει διακοπές - το κοιτάμε έτσι,
jonka olimme lomalla - katsomme sitä näin,
να μας αποτυπωθεί στο μυαλό μας,
||tallentua mieleemme|||
jotta se painuisi mieleemme,
να έχουμε κάθε μικρή λεπτομέρεια της εικόνας του χαραγμένη στη μνήμη μας.
||||pienet yksityiskohdat||kuvasta||||muistissa|
jotta meillä olisi jokainen pienin yksityiskohta hänen kuvastaan kaiverrettuna mieleemme.
Τι συναίσθημα λοιπόν νιώθουμε εδώ; Νοσταλγία.
|tunne||tunnemme||
Mikä tunne siis tässä vallitsee? Nostalgia.
Νοσταλγία για όλα όσα θα μου λείψουν και θα κάνω καιρό να τα ξαναδώ.
||||||puuttua|||||||nähdä uudelleen
Ikävä kaikkea sitä, jota tulen kaipaamaan ja jota kestää pitkään ennen kuin näen taas.
Συνεχίζουμε στην από κάτω...
Jatkamme alhaalla...
Εγώ σας έχω κατεβάσει κάτω - κάτω - κάτω τώρα στο κείμενο,
|||alas, tuonut||||||
Olen vienyt teidät alas - alas - alas nyt tekstiin,
για να δούμε λίγο πιο κάτω την πρόταση αυτή που λέει για τον βασιλικό.
jotta voimme nähdä hieman alempana tämän lauseen, joka puhuu kuninkaasta.
Την εξηγήσαμε και αρκετά καλά μαζί πριν.
|selitimme|||||
Selitimme sen myös melko hyvin yhdessä aiemmin.
"Ναι, λίγο χώμα απ' τη γη τους. Για να φυτέψουν έναν βασιλικό",
"Kyllä, vähän maata heidän maastaan. Jotta he voisivat istuttaa basilikaa",
"Για να τον θυμούνται", για να θυμούνται τον τόπο τους.
"Jotta he muistaisivat sen", jotta he muistaisivat paikkansa.
Κι εδώ λοιπόν ο νόστος είναι εμφανής.
||||paluu||ilmeinen
Ja täällä siis nostalgia on ilmeinen.
Θέλουμε να 'χουμε κάτι για να θυμόμαστε τον τόπο μας.
||||||muistaa, muistamme|||
Τέλος, "ψάχνουν κει μέσα και τα δάχτυλα της γιαγιάς και χαϊδεύουν..."
Lopuksi, "he etsivät sieltä myös mummon sormia ja silittävät..."
Παιδιά, κι αυτή είναι φοβερή εικόνα, πολύ ζωντανή!
||||kauhea|||eloisa, elävä
Lapset, ja tämä on upea kuva, todella elävä!
Χαϊδεύεις το χώμα!
silität||
Silität maata!
Όλοι οι Έλληνες που ζουν μακριά απ' την Ελλάδα...
και όλοι οι άνθρωποι γενικά που ζουν μακριά απ' τον τόπο τους,
είπαμε ότι συνδέονται ακόμα και με τ' απλά πράγματα της φύσης,
||yhdistyvät||||||||luonto
sanoimme, että ne yhdistyvät jopa luonnon yksinkertaisiin asioihin,
όπως ο Ινδιάνος μας έλεγε στην επιστολή εκείνη που είχαμε διαβάσει την άλλη φορά.
||intiaani||||kirje|||||||
kuten intiaani meille sanoi siinä kirjeessä, jonka olimme viimeksi lukeneet.
Τελικά, τα απλά πράγματα του τόπου μας είναι δικά μας.
Lopulta, paikkamme yksinkertaiset asiat ovat meidän.
Αποτελούν κομμάτια της οικογένειάς μας ίσως, γιατί όχι.
ovat osa|||||||
Ne ovat ehkä perheemme osia, miksi ei.
Τι συναίσθημα λοιπόν νιώθουμε εδώ;
Mitä siis tunnetaan täällä?
Θλίψη. Θλίψη γιατί χαϊδεύω κάτι που είναι...
|Surprise||silitän|||
ένα μέρος αυτού του τόπου που θα 'θελα να έχω να ακουμπάω,
|||||||haluaisin||||kosketan
να αναπνέω, να βρίσκομαι.
|hengittää||
hengittää, olla.
Και φυσικά η τελευταία πρόταση που επέλεξε εδώ το βιβλίο μας...
Ja tietysti viimeinen lause, jonka tämä kirjamme täällä valitsi...
να τελειώσει το κείμενο,
|lopettaa||
lopettaa teksti,
με την πρόταση αυτή την πολύ δυνατή,
που γεμίζει τα μάτια μας και την καρδιά μας συγκίνηση.
|täyttää||||||||
joka täyttää silmämme ja sydämemme tunteilla.
Δεν είναι τίποτα, είναι λίγο χώμα απ' την αιολική γη, απ' την πατρίδα μου.
Se ei ole mitään, se on vähän maata tuuliselta maalta, kotimaastani.
Πώς σας φάνηκε, παιδιά, το κείμενο;
Miten teistä, lapset, teksti vaikutti?
Δεν είναι πολύ ωραίο;
Eikö se olekin tosi kaunis?
Θέλω να κοιτάξουμε τώρα την άσκηση 6,
Haluan, että katsomme nyt harjoitusta 6,
η οποία μας λέει ότι δυστυχώς η προσφυγιά...
|||||||pakolaisuus
joka kertoo meille, että valitettavasti pakolaisuus...
είναι ένα θέμα που απασχολεί πάντα την ανθρωπότητα.
||||työllistää|||ihmiskunta
on aihe, joka aina vaivaa ihmiskuntaa.
Απ' τα πολύ παλιά χρόνια συνέβαινε και συμβαίνει και σήμερα.
Ihan hyvin vanhoista ajoista lähtien on tapahtunut ja tapahtuu edelleen tänään.
Και θα συμβαίνει, δυστυχώς, μάλλον για πάντα.
Ja se tapahtuu, valitettavasti, todennäköisesti ikuisesti.
Είναι λοιπόν σημαντικό να νιώθουμε, να θυμόμαστε,
On||||||
On siis tärkeää tuntea, muistaa.
τι ζήσαμε κι εμείς οι ίδιοι στη χώρα μας,
|elimme||||itse|||
mitä me itse elimme maassamme,
για να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε όσο πιο αντικειμενικά μπορούμε αυτά τα θέματα.
||||kohtaa|||objektiivisesti||||
jotta voimme käsitellä näitä asioita mahdollisimman objektiivisesti.
Θυμάστε και πριν που σας είπα,
Muistatteko ennen, kun sanoin,
πάντα αυτός που δέχεται τον ξένο νιώθει λίγο περίεργα,
|||accepts|||||
aina se, joka vastaanottaa ulkopuolisen, tuntee itsensä hieman oudoksi,
κι είναι φυσιολογικό, όπως πολύ περίεργα νιώθει κι αυτός που πάει στον ξένο τόπο.
ja se on luonnollista, kuten hyvin oudolta tuntuu myös se, joka menee vieraaseen paikkaan.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν το επέλεξαν.
||||||||||valitsivat
Emme saa unohtaa, että nämä ihmiset eivät valinneet sitä.
Έχουν αναγκαστεί ν' ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο.
|pakotettu|||||
Το βιβλίο μας λοιπόν έχει δύο εικόνες από την Αφρική,
|||||||||Afrikasta
από πρόσφυγες οι οποίοι προέρχονται από την Αφρική.
|||jotka|ovat kotoisin|||
pakolaisista, jotka tulevat Afrikasta.
Θέλω να κοιτάξουμε τις εικόνες αυτές, να τις παρατηρήσουμε,
||||||||huomata
Haluan, että tarkastelemme näitä kuvia, havainnoimme niitä,
και να δούμε με ποιον τρόπο μετακινούνται,
||||||liikkuvat
ja katsomme, miten he liikkuvat,
να δούμε τι συναισθήματα μας βγάζουν.
|||||tuovat esiin
katsotaanpa, mitä tunteita ne meissä herättävät.
Για να δούμε λίγο...
Katsotaanpa vähän...
Στην πρώτη εικόνα βλέπουμε ότι είναι παιδάκια.
Ensimmäisessä kuvassa näemme, että on lapsia.
Παιδάκια που αντί να παίζουν ξέγνοιαστα ή να 'ναι στο ζεστό τους σπίτι,
|||||huolettomasti|||||||
Lapset, jotka sen sijaan, että leikkisivät huolettomasti tai olisivat lämpimässä kodissaan,
όπως είμαστε εμείς τώρα, εκείνα έχουν βγει στον δρόμο,
kuten me nyt olemme, ovat lähteneet kadulle,
με ό,τι ρούχα φορούσαν, και κρατάνε κάτι που πρόλαβαν να πάρουν μαζί τους,
|||kantoivat||pitävät kiinni|||ehtivät||||
niillä on päällään mitä vaatteita heillä oli, ja he pitävät kädessään jotain, jonka he ehtivät ottaa mukaansa,
για την μετακίνησή τους αυτή στον νέο τόπο που θα πάνε.
||liikkumisen||||||||
heidän siirtymisestään uuteen paikkaan, johon he menevät.
Αυτό το κάτι που κρατάνε μάλιστα τα συγκεκριμένα παιδιά,
Tämä jokin, jota nämä erityiset lapset pitävät kiinni,
αρκετά το κρατάνε και στο κεφάλι τους.
he pitävät sitä melko paljon myös päässään.
Μην σας κάνει εντύπωση,
Älä|||
Älä ihastu,
είναι ένας τρόπος που μεταφέρουν τα πράγματα οι κάτοικοι της Αφρικής.
||||kantavat||||asukkaat||Afrikan
se on tapa, jolla Afrikan asukkaat kuljettavat asioita.
Γιατί δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι με τις σακούλες και τα μπαγκάζια,
||||tottuneet||||||
Koska he eivät ole niin tottuneita laukuille ja matkatavaroille,
τις βαλίτσες ίσως, που έχουμε εμείς οι Δυτικοί.
|matkatavarat||||||länsimaalaiset
kuten meillä länsimaissa on ehkä matkalaukkuja.
Εκείνοι λοιπόν χρησιμοποιούν πολύ το κεφάλι τους για τις μεταφορές πραγμάτων.
||käyttävät paljon||||||||
Άρα μη σας προκαλεί εντύπωση αυτό.
Joten älkää antako tämän yllättää teitä.
Πιο πολύ θέλω να μείνετε σε αυτό που σας είπα πριν,
Haluan enemmän, että pysytte siinä, mitä sanoin aiemmin,
ότι είναι απλά παιδιά που ζουν μια άλλη καθημερινότητα.
||||||||arkielämä
että he ovat vain lapsia, jotka elävät erilaista arkea.
Ποιος ξέρει πόσο δρόμο θα κάνουν με τα πόδια...
Kuka tietää, kuinka paljon matkaa he tekevät jalan...
για να φτάσουν σε μια άλλη πόλη,
päivän päästä päästäkseen toiseen kaupunkiin,
που θα τους υποδεχτεί, ή σε ένα άλλο χωριό,
|||vastaanottaa|||||
joka toivottaa heidät tervetulleiksi, tai toiseen kylään,
ίσως και αφιλόξενα, τουλάχιστον στην αρχή, μέχρι να τους μάθει!
ehkä|||||||||
ehkä jopa tervetulleita, ainakin aluksi, kunnes hän oppii heidät!
Η δεύτερη εικόνα με συγκινεί ακόμα περισσότερο.
||||koskettaa minua||
Toinen kuva liikuttaa minua vielä enemmän.
Γιατί θέλω να προσέξετε ότι η πρώτη κυρία είναι έγκυος.
|||||||||raskaana
Koska haluan, että huomaatte, että ensimmäinen nainen on raskaana.
Το βλέπετε;
Näettekö sen;
Επίσης, για κοιτάξτε λίγο καθαρά,
Myös, katsokaapa hetki selvästi,
θυμάμαι ότι αυτό πρώτη φορά το είχε προσέξει ένας μαθητής μου,
muistan, että tämä huomattiin ensimmäisen kerran yhdeltä oppilaaltani,
ίσως κι εσείς να το 'χετε ήδη δει,
ehkä olette jo nähneet sen,
εδώ στην άκρη ξεχωρίζει ένα πατουσάκι.
|||erottuu||pikku jalka
täällä reunalla erottuu pikku tassu.
Η μαμά λοιπόν αυτή η εγκυμονούσα,
Äiti, tämä raskaana oleva nainen,
εδώ, σ' αυτό το μαντίλι που έχει κρεμασμένο γύρω από τη μέση της,
|||||||roikkumassa|||||
täällä, tässä huivissa, joka on ripustettu vyötärön ympärille,
μάλλον κουβαλάει ένα μωράκι, ένα παιδί, ένα δεύτερο παιδί.
|kantaa||vauva|||||
se todennäköisesti kantaa vauvaa, lasta, toista lasta.
Είναι δηλαδή σαν μάρσιπος, χειροποίητα φτιαγμένος,
|||marsupio||
Se on siis kuin kantoreppu, käsin tehty,
για να κουβαλήσει το παιδί.
||kantaa||
kantamaan lasta.
Δεν είναι η μόνη, και οι Έλληνες όπως είπαμε πριν,
Se ei ole ainoa, ja kreikkalaiset kuten sanoimme aiemmin,
είχαν αναγκαστεί να μετακινηθούν μ' αυτόν τον τρόπο...
|||siirtyä||||
olivat pakotettuja liikkumaan tällä tavalla...
όταν ήταν πρόσφυγες, γιατί αν είσαι έγκυος τι θα κάνεις;
Θα φύγεις μ' αυτή τη συνθήκη. Και με ένα μικρό παιδί τι θα κάνεις;
|leave||||sopimus||||||||
Lähdet tämän sopimuksen kanssa. Ja mitä aiot tehdä pienen lapsen kanssa?
Θα το κουβαλήσεις κι αυτό.
Kantaisit myös sen.
Αυτή λοιπόν η γυναίκα κουβαλούσε το βάρος της κοιλιάς της...
||||kantoi||||vatsan|
Tämä nainen kantoi siis vatsansa painoa...
και την αγωνία που αυτό κρύβει,
||ahdistus|||kätkee
ja sen mukanaan tuoma tuska,
το βάρος ενός μωρού, ενός βρέφους που δεν μπορεί να περπατήσει,
|||vauvan||vauvan|||||kävellä
vauvan, imeväisen paino, joka ei osaa kävellä,
και γι' αυτό το έχει πάνω της, αλλά και το βάρος των πραγμάτων,
ja siksi hänellä on se yllä, mutta myös asioiden paino,
που πρόλαβε και μπόρεσε να πάρει.
|succeeded||||
joka ehti ja pystyi ottamaan.
Και είναι και τυχερή που πήρε τόσα.
|||lucky|||
Ja hän on myös onnekas, että sai niin paljon.
Γιατί είπαμε ότι αρκετοί πρόσφυγες δεν προλαβαίνουν να πάρουν τόσα πολλά πράγματα,
|||monet|||ehditään saada|||||
Koska sanoimme, että monet pakolaiset eivät ehdi ottaa niin paljon tavaraa,
όσα βλέπουμε να κουβαλάνε αυτοί εδώ στην Αφρική.
|||kantavat mukanaan||||
kaikki mitä näemme heidän kantavan täällä Afrikassa.
Αυτοί πρέπει να είχαν λίγο περισσότερο χρόνο...
Heillä on varmaan ollut vähän enemmän aikaa...
να προετοιμαστούν γι' αυτή τη μετακίνησή τους.
|valmistautuvat|||||
valmistautua tähän siirtymiseen.
Τι συναισθήματα λοιπόν νιώθουμε βλέποντας αυτές τις εικόνες;
||||katsoessamme|||
Mitä tunteita siis tunnemme katsoessamme näitä kuvia?
Νιώθουμε λύπη, νιώθουμε συμπόνοια,
|surprise||myötätunto
Tunnemme surua, tunnemme myötätuntoa,
νιώθουμε θυμό, που δυστυχώς παρότι έχουμε φτάσει στον 21ο αιώνα,
tunnemme vihaa, vaikka valitettavasti olemme päässeet 21. vuosisadalle.
ακόμα υπάρχουν πρόσφυγες, ακόμα υπάρχουν λόγοι...
vielä on pakolaisia, vielä on syitä...
οι άνθρωποι να φύγουν από τον τόπο τους έτσι,
ihmiset lähtevät paikoistaan näin,
μ' αυτόν τον άσχημο και βίαιο τρόπο.
|||||väkivaltainen|
tällä rumalla ja väkivaltaisella tavalla.
Νιώθουμε την αδικία.
Δεν θέλω να σας ρίξω άλλο.
||||heittää teitä|
En halua heittää teitä enää.
Θέλω να σας πάρω τώρα απ' αυτή την πραγματικότητα,
Haluan viedä teidät nyt pois tästä todellisuudesta,
λίγο απότομα, έτσι επίτηδες,
|jyrkästi||intentionally
hieman yllättäen, niin tarkoituksella,
και να σας φέρω στη σχολική μας πραγματικότητα.
|||||koulun||
ja tuoda teidät koulumaailmaamme.
Κλείνοντας την ενότητα να δούμε μία άσκηση,
Päätettäessä||||||
Suljetaan jakso katsomalla yhtä harjoitusta,
την άσκηση 7 στη σελίδα 88.
harjoitus 7 sivulla 88.
Ξέρω είναι λίγο απότομη η εναλλαγή,
|||jyrkkä||vaihtelu
Tiedän, että vaihtelu on hieman äkillinen,
σας είχα φορτίσει συναισθηματικά,
||ladannut|
oli latautunut teihin emotionaalisesti,
αλλά το κάνω ακριβώς γι' αυτό τον λόγο,
mutta teen sen juuri tästä syystä,
για να τελειώσει το μάθημά μας λίγο πιο όμορφα και θετικά.
jotta oppituntimme loppuisi hieman kauniimmin ja positiivisesti.
Τι μας ζητάει η άσκηση 7;
Mitä harjoitus 7 meiltä kysyy?
Μας ζητάει να συμπληρώσουμε το κείμενο με τοπικούς προσδιορισμούς.
|||täydennämme||||paikalliset|paikalliset määreet
Se kysyy meiltä, että täytämme tekstin paikallisilla määrittelyillä.
Θυμόμαστε, παιδιά, ποιοι είναι οι τοπικοί προσδιορισμοί;
Muistamme, lapset, mitkä ovat paikalliset määrittelyt?
Οι τοπικοί προσδιορισμοί είναι οι λέξεις ή οι φράσεις...
|paikalliset|||||||
Paikalliset määreet ovat sanoja tai lauseita...
που φανερώνουν τόπο.
|paljastavat|
jotka paljastavat paikkaa.
Τους συναντούμε κυρίως ως τοπικά επιρρήματα ή φράσεις με προθέσεις.
|tapaamme heidät|||paikallisesti|adverbit||||prepositioita
Kohtaamme ne pääasiassa paikallisina adverbeina tai lauseina, joissa on prepositioita.
Και τα κείμενα τα περιγραφικά, όπως ήταν τα κείμενα που είχε η ενότητα 6,
||tekstit||kuvaukselliset||||||||
Ja kuvailevat tekstit, kuten olivat ne tekstit, jotka oli osiossa 6,
συνήθως έχουν πολλούς τοπικούς προσδιορισμούς.
||||määrittelyt
yleensä niillä on monia paikallisia määreitä.
Η άσκηση εδώ μας δίνει κάποιους συγκεκριμένους,
||||||tietyt
Harjoitus täällä antaa meille joitakin erityisiä,
τους οποίους θέλει να βάλουμε εμείς από κάτω, να συμπληρώσουμε τα κενά.
|||||||||||gaps
joita haluamme laittaa alle, täyttää tyhjät kohdat.
Για να τις διαβάσουμε λοιπόν τις φράσεις!
Joten luetaan nämä lauseet!
(Η δασκάλα διαβάζει τους τοπικούς προσδιορισμούς της άσκησης)
(Opettaja lukee harjoituksen paikalliset määritteet)
Το κομματάκι αυτό της άσκησης που θα συμπληρώσουμε,
Tämä pieni osa harjoituksesta, jonka aiomme täyttää,
αν δείτε, συνεχίζει να είναι απόσπασμα από το συγγραφικό έργο "Αιολική Γη" του Βενέζη.
||jatkaa olemista|||ote|||kirjallisesta|||||
jos näette, se on edelleen otteena Venetsin kirjallisesta teoksesta "Aeolian Land".
Είναι από ένα άλλο σημείο πιο κάτω στο βιβλίο,
||||kohta||||
Se on toisesta kohdasta alempaa kirjasta,
στο οποίο έχουν φτάσει πλέον στην Λέσβο...
||||jo||
jossa he ovat jo saavuttaneet Lesboksen...
και βρίσκονται σ' έναν καταυλισμό.
ja ovat leirillä.
Για να δούμε λοιπόν τι λέει και να συμπληρώσουμε τις λεξούλες που ταιριάζουν.
||||||||||||sopivat
Katsotaanpa siis, mitä hän sanoo ja täydennetään sopivat sanat.
Ο ήλιος χαμήλωνε.
Aurinko laski.
Η μέρα μας _____ πέρασε φοβερά ανήσυχη.
||||pelottavasti|levottomasti
Päivämme _ meni kauhean levottomasti.
Πού η μέρα μας;
Missä on päivämme;
Η μέρα μας μες στην αυλή.
Päivämme pihalla.
Στην αυλή που βρισκόντουσαν και μένανε.
|||were||asui
Pihalla, jossa he olivat ja asuivat.
Όπως θα δείτε παρακάτω,
Kuten näette alla,
δεν μένει μόνη της η μία οικογένεια αλλά πολλές οικογένειες μαζί μες στην αυλή.
|||||||||perheet||||
ei yksi perhe jää yksin, vaan monta perhettä yhdessä pihalla.
Θέλω εδώ να προσέξουμε λίγο το μες, να το θυμηθούμε,
|||huomioimme||||||muistaa se
Haluan tässä kiinnittää huomiota vähän sisään, muistaa se,
που βλέπετε ότι έχει το ς το τελικό.
jossa näette, että se sisältää lopun s.
Για ποιο λόγο έχουμε το ς το τελικό;
Miksi meillä on lopussa s?
Γιατί η επόμενη λεξούλα ξεκινάει από σύμφωνο, απ' το σ.
||||||konsonantti|||
Koska seuraava sana alkaa konsonantista, s-kirjaimesta.
Άρα δεν θα βάλουμε το μεσ', με σ και απόστροφο,
|||||keskellä||||apostrofi
Joten emme laita sitä sisään, sanan s ja apostrofi,
αλλά γίνεται μες με ς τελικό.
vaan se muuttuu muotoon 'mes' äs-kirjaimella.
...μες στην αυλή πέρασε φοβερά ανήσυχη,
...pihalla kulki valtavan levoton,
Δεν ξεμυτίσαμε _____.
|emerged
Emme ole tulleet ulos _.
Από πού δεν ξεμυτίσαμε;
Mistä emme ole tulleet ulos?
Απ' τη μεγάλη πόρτα.
Isosta ovesta.
Οι ζευγάδες τριγυρίζουν ___,
|parit pariskunnat|kiertelevät
Pariskunnat vaeltavat _
κάνουν παρέες παρέες, κουβεντιάζουν σιγανά.
|porukoita||puhuvat hiljaa|hiljaa
heidän seurassaan, puhuvat hiljaa.
Οι ζευγάδες πού τριγυρίζουν;
Missä pariskunnat vaeltelevat?
Μέσα στο αγρόκτημα.
||maatilalla
Maatilalla.
Πολύ ωραία!
Erittäin hienoa!
Σκοτεινό σύννεφο πέφτει _____ του παππού.
Pimeä|pilvi|laskeutuu||
Tumma pilvi putoaa _ isoäidin.
Πού πέφτει;
Missä se putoaa;
Στο πρόσωπο του παππού.
Ukki on sen kasvoilla.
Του φέρνουν τα νέα πότε απ' τα καράβια,
|||||||laivoista
Hänelle tuodaan uutisia milloin laivoista,
πότε _____. Από πού αλλού θα μπορούσαν να του φέρουν τα νέα;
|||muualla|||||tuoda||
milloin _. Mistä muualta he voisivat tuoda hänelle uutisia;
Απ' τις περιπολίες που τους στέλνει να κάνουν.
||patrolit|||lähettää||
Partaista partioista, joita heidät lähetetään tekemään.
Πού λέτε να τους στέλνει να κάνουν περιπολίες ο παππούς;
Mihin sanotte, että isoisä lähettää heidät tekemään partioita?
Τους στέλνει να κάνουν περιπολίες...
Hän lähettää heidät tekemään partioita...
στα τριγύρω μέρη.
|ympärillä|
ympäröivillä alueilla.
Στέκομαι από μακριά και τον κοιτάζω άφωνος,
seison||||||mykistynyt
Seison kauempana ja katson häntä sanattomana,
προσπαθώντας να διαβάσω...
yrittäen||
yrittäen lukea...
μες στο πρόσωπό του.
hänen kasvoissaan.
Πολύ ωραία. Βλέπω εδώ πάλι το μες,
Erittäin kaunis. Näen täällä jälleen sen sisällä,
που έχει το ς το τελικό.
jossa on lopun ς.
Εντάξει;
Όλοι αυτοί οι προσδιορισμοί, παιδιά,
Kaikki nämä määritelmät, lapset,
ήταν φράσεις με προθέσεις.
olivat lauseita prepositioilla.
Δεν είχαμε κανένα τοπικό επίρρημα στη συγκεκριμένη άσκηση.
Meillä ei ollut yhtään paikallista adverbia tässä tietyssä tehtävässä.
Οι φράσεις με προθέσεις, να σας υπενθυμίσω,
||||||muistuttaa
Lauseet, joissa on prepositioita, muistutan teitä,
είναι φράσεις που ξεκινούν με μία πρόθεση.
|||alkavat|||
ovat lauseita, jotka alkavat prepositiolla.
Όπως εδώ είναι η πρόθεση από,
Kuten täällä on prepositio 'from',
η πρόθεση μέσα,
η πρόθεση σε.
Βέβαια η πρόθεση σε μη σας μπερδεύει,
||||||sekoittaa teitä
όταν συναντάει τα άρθρα έχουμε πει ότι ενώνονται,
kun|tapaa||artikkelit||||yhdistyvät
kun artikkeleita tavataan, olemme sanoneet, että ne yhdistetään,
και έτσι έχουμε τις λέξεις στο, στη, στους, στα,
ja näin meillä on sanat, joissa on, -ssa, -issa, -ille, -issa,
η πρόθεση είναι από πίσω, δεν είναι άρθρο το στις ή το στους.
prepositio on takana, 'lles' tai 'ssa' ei ole artikkeli.
Είναι πρόθεση, προθετική φράση.
||intent|
Se on prepositio, prepositiivinen lause.
Γιατί είναι πρόθεση μαζί με το άρθρο που ενώνεται και ακολουθεί το ουσιαστικό.
||||||||||seuraa substantiivia||substantiivi
Koska se on prepositio yhdessä artikkelin kanssa, joka yhdistyy ja seuraa substantiivia.
Πολύ ωραία!
Todella kaunis!
Βλέπετε ότι η ζωή στην αρχή στον καταυλισμό που ζούσαν,
Näette, että elämä alussa leirissä, jossa he asuivat,
στην "Αιολική Γη", ο παππούς και η οικογένειά του, δεν ήταν εύφορη.
"Eolisuusmaassa", isoisä ja hänen perheensä, ei ollut hedelmällistä.
Χρειαζόταν να προσέχουν, να 'χουν τον νου τους.
Heidän tarvitsi olla varovaisia, pitää mielensä hereillä.
Όποιος θέλει να μάθει περισσότερες λεπτομέρειες,
|||||yksityiskohtia
Kuka tahansa haluaa oppia lisää yksityiskohtia,
είναι μια καλή ευκαιρία να διαβάσει,
se on hyvä tilaisuus lukea,
τώρα που είμαστε σπίτι. Να διαβάσει λογοτεχνία,
nyt kun olemme kotona. Lukea kaunokirjallisuutta,
και να διαβάσει και ένα από τα λογοτεχνικά του Ηλία Βενέζη,
και γιατί όχι την "Αιολική Γη",
ja miksi ei "Aeolinen maa",
για να μάθει και τι έγινε στη συνέχεια της ιστορίας μας.
jotta hän oppisi myös, mitä tapahtui tarinamme myöhemmin.
Χάρηκα πολύ που σας είδα! Θα τα ξαναπούμε σ' ένα επόμενο μάθημα.
Oli ilo nähdä teidät! Puhumme taas seuraavassa oppitunnissa.