×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.

Start learning this lesson now
image

Icelandic Online Level 4, Vögguvísa - Elías Mar

Vögguvísa - Elías Mar

Elías Mar var fæddur 22. júlí 1924 í Reykjavík. Hann starfaði sem rithöfundur og þýðandi frá 1946. Þekktustu verk hans eru skáldsögurnarVögguvísa (1950) og Sóleyjarsaga (1954-59), hvorutveggja samtíðarsögur úr Reykjavíkurlífinu og fjalla um áhrif hersetu á íslenskt mannlíf og málfar. Vögguvísa er fyrsta sagan um afbrotaunglinga á Íslandi og þar er markvisst unnið með slangur.

„Málfar sögunnar er sérstætt og var veruleg nýjung á sínum tíma. Óheflað hversdagsmál og slangur er ríkari þáttur stíls í þessari sögu en áður hafði tíðkast í íslenskri skáldsagnagerð. […] Elías Mar er ungur sjálfur (25 ára) þegar hann ritar Vögguvísu. Hann þekkir vel ungu kynslóðina sem hann lýsir, hefur hlustað eftir tungutaki hennar og á markvissan hátt skráð slang-málfarið sem varð til á stríðsárunum og upp úr því.“

Hér má sjá brot úr texta Vögguvísu og nokkur dæmi um slangrið sem hann notar:

„Hei, mikið djöfulli liggur vel á þér! hrópaði kunninginn. Hvað hefur komið fyrir? Ekkert. En af hverju ertu svona klæddur? Þú ert þó ekki farinn að rúbba þér í sparidressinn á morgnana? Hefur náttúrlega dáið í nótt, ha? Skiptu þér ekki af því kunningi! Ég blæði kók. Halló, - tvo kók!“ (bls. 18).

„Þannig hélt leikurinn áfram: Okkur varðar svo sem ekkert um það, þótt strákgreyið hafi kannski tekið sér fótabað í nótt, sagði einhver. Sá held ég að hafi sjans! sagði annar. Blæddu í einn kók til, sagði sá þriðji. Og Bambínó blæddi í kók, einnig sígarettur, og borgaði með fimmtíukalli. [...] Þeir höfðu bara gaman af að láta hann finna það annað slagið, að hann var yngstur í hópnum, svo ungur að það mátti kallast fádæma heppni hvað honum var leyft að spila billjard; og hann ekki fimmtán.

Partí, sagði einn, og þar með var snókerinn búinn. [...] En þegar hann gekk eftir Austurstræti, og vindhviðan frá höfninni stóð gegnum hliðarsund, kom honum til hugar að líta inn á Sóðabarinn. Sodabar Fontaine: Þar klúktu þeir á uppháum stólum við mjótt langborð og drukku sjeik: Einar Err, Snafsi og trommuleikarinn Páll Pálsson, oft nefndur Kjuði, stundum Trommukjuði.“ (bls. 19-20)

Vögguvísa - Elías Mar Lullaby||son Lullaby - Elías Mar Berceuse - Elias Mar Slaapliedje - Elías Mar Kołysanka – Elías Mar

Elías Mar var fæddur 22. júlí 1924 í Reykjavík. |||born||| Hann starfaði sem rithöfundur og þýðandi frá 1946. |worked||writer||translator|since |||||translator| Þekktustu verk hans eru skáldsögurnarVögguvísa (1950) og Sóleyjarsaga (1954-59), hvorutveggja samtíðarsögur úr Reykjavíkurlífinu og fjalla um áhrif hersetu á íslenskt mannlíf og málfar. most famous|works|||The Vögguv||Saga of Sóley|both of which|contemporary novels|of|Reykjavík life||discuss||effects of|military occupation||Icelandic|human life||language use ||||||Sóley saga||||||||||||||language Vögguvísa er fyrsta sagan um afbrotaunglinga á Íslandi og þar er markvisst unnið með slangur. Lullaby|||||juvenile delinquents||||||deliberately|worked with||slang Baby song|||||||||||deliberately|||slang Vögguvísa is the first story about juvenile delinquency in Iceland and it is a systematic work with slang.

„Málfar sögunnar er sérstætt og var veruleg nýjung á sínum tíma. language style|the language of the story||distinctive|||significant|innovation||| |||special|||significant|innovation||| Óheflað hversdagsmál og slangur er ríkari þáttur stíls í þessari sögu en áður hafði tíðkast í íslenskri skáldsagnagerð. Unrefined|everyday language||||richer|element|style|||||||been customary||Icelandic novel writing|novel writing Unleashed|everyday language||||||style|||||||was common||| […] Elías Mar er ungur sjálfur (25 ára) þegar hann ritar Vögguvísu. |||young|himself||||writes|Lullaby Hann þekkir vel ungu kynslóðina sem hann lýsir, hefur hlustað eftir tungutaki hennar og á markvissan hátt skráð slang-málfarið sem varð til á stríðsárunum og upp úr því.“ |knows||young|the generation|||describes||||language use||||purposeful|way|recorded|slang|language usage||that emerged|||the war years||and beyond|out of| ||||the generation||||||||||||||||||||||||

Hér má sjá brot úr texta Vögguvísu og nokkur dæmi um slangrið sem hann notar: Here|may|see|excerpt|||||some|||slang used|||uses

„Hei, mikið djöfulli liggur vel á þér! Hey||damn|sits|||you "Hey, you've got a hell of a lot going on!" hrópaði kunninginn. shouted to|the acquaintance exclaimed the acquaintance. Hvað hefur komið fyrir? What has happened? Ekkert. Nothing. En af hverju ertu svona klæddur? ||||like that|dressed But why are you dressed like that? Þú ert þó ekki farinn að rúbba þér í sparidressinn á morgnana? ||after all|not|gone||to rub|||the tracksuit||in the mornings ||||you are not yet gone||||||| You haven't started getting into your pajamas in the morning, have you? Hefur náttúrlega dáið í nótt, ha? |naturally|died||the night| Naturally died last night, huh? Skiptu þér ekki af því kunningi! Don't concern|||||acquaintance Don't give up on that acquaintance! Ég blæði kók. |bleed soda|coke I bleed coke. Halló, - tvo kók!“ (bls. |||page Hello, - two cokes!" (p. 18).

„Þannig hélt leikurinn áfram: Okkur varðar svo sem ekkert um það, þótt strákgreyið hafi kannski tekið sér fótabað í nótt, sagði einhver. |continued|the game||us|concerns us||||||although|poor boy|||||foot bath||||someone ||||||||||||the poor guy||||||||| Sá held ég að hafi sjans! I think|think||||chance |||||chance sagði annar. |another person Blæddu í einn kók til, sagði sá þriðji. Pour||||||| Og Bambínó blæddi í kók, einnig sígarettur, og borgaði með fimmtíukalli. [...] Þeir höfðu bara gaman af að láta hann finna það annað slagið, að hann var yngstur í hópnum, svo ungur að það mátti kallast fádæma heppni hvað honum var leyft að spila billjard; og hann ekki fimmtán. ||||||||||||||||||||||||fádæma = rare|luck|||||||||||

Partí, sagði einn, og þar með var snókerinn búinn. [...] En þegar hann gekk eftir Austurstræti, og vindhviðan frá höfninni stóð gegnum hliðarsund, kom honum til hugar að líta inn á Sóðabarinn. |||||Austurstræti|||||||||||||||| Sodabar Fontaine: Þar klúktu þeir á uppháum stólum við mjótt langborð og drukku sjeik: Einar Err, Snafsi og trommuleikarinn Páll Pálsson, oft nefndur Kjuði, stundum Trommukjuði.“ (bls. |||clutched|||high|chairs||narrow||||||||||||||||| Sodabar Fontaine: There they clucked on high chairs at a narrow long table and drank sheik: Einar Err, Snafsi and the drummer Páll Pálsson, often called Kjuði, sometimes Trommukjuði." (p. 19-20)