Jak (innymi metodami) zmierzyć odległość do gwiazd? How|(by other|methods)|measure|distance|to|stars Wie kann man (mit anderen Methoden) die Entfernung zu den Sternen messen? Comment (par d'autres méthodes) mesurer la distance des étoiles ? Como (por outros métodos) medir a distância às estrelas? Как (другими методами) измерить расстояние до звезд? Як (іншими методами) виміряти відстань до зірок? How (by other methods) to measure the distance to stars?

W poprzednim odcinku zastanawialiśmy się, jak w najprostszy sposób zmierzyć odległość między Ziemią a gwiazdami. |||haben nachgedacht|||||||||||Sternen In|previous|episode|we wondered|reflexive particle|how|in|simplest|way|to measure|distance|between|Earth|and|stars In der vorherigen Folge haben wir uns gefragt, wie man den Abstand zwischen Erde und Sternen am einfachsten messen kann. In the previous episode, we wondered how to measure the distance between Earth and stars in the simplest way. Najbliższe z nich (nie licząc Słońca) są tak oddalone, że lot do nich trwałby dłużej, niż cała nowożytna historia ludzkości. Nächste||||abgesehen von||||entfernt||||ihnen|dauern würde||||moderne||Menschheit Nearest|from|them|(not|counting|Sun)|are|so|distant|that|flight|to|them|would last|longer|than|all|modern|history|of humanity Die nächsten von ihnen (ohne die Sonne zu zählen) sind so weit weg, dass die Flucht zu ihnen länger dauern würde als die gesamte moderne Geschichte der Menschheit. The closest of them (not counting the Sun) are so far away that a flight to them would take longer than the entire modern history of humanity. A na pokładzie statku kosmicznego musiałby się zmieścić jeszcze bardzo długi sznurek mierniczy! ||dem Pokal|||||hineinpassen||||sehr langes Maßband|Messschnur And|on|board|ship|space|would have to|himself|fit|another|very|long|string|measuring Und eine sehr lange Messschnur müsste an Bord des Raumschiffs passen! And on board the spacecraft, there would also need to be a very long measuring tape! Opisana wcześniej metoda nie sprawdza się przy bardzo oddalonych obiektach. beschriebene||||||||entfernten| The described|earlier|method|not|works|itself|with|very|distant|objects Die zuvor beschriebene Methode funktioniert nicht bei sehr weit entfernten Objekten. The method described earlier does not work for very distant objects. Dlatego w najnowszym odcinku zajmiemy się jeszcze dwoma innymi sposobami mierzenia odległości; jedna z nich wykorzystuje fakt, że im coś dalej, tym ciemniejsze nam się wydaje, druga zaś korzysta z rozszerzania się wszechświata i znanego wszystkim, których kiedykolwiek mijał rozpędzony motocykl, efektu Dopplera. ||||wir beschäftigen|||||Methoden||||||nutzt aus|||||||dunkler erscheint|||||hingegen|||Ausdehnung|sich|Universums|||||jemals|vergeht|rasender||Effekt des Dopplers|Dopplera Therefore|in|latest|episode|we will deal|with|two|two|other|methods|measuring|distance|one|of|them|utilizes|fact|that|the more|something|far|the more|darker|to us|it|seems|the second|on the other hand|utilizes|from|expansion|of|universe|and|known|to everyone|whom|ever|passed|speeding|motorcycle|effect|Doppler Deshalb werden wir uns in der letzten Episode mit zwei weiteren Methoden zur Entfernungsmessung befassen. Einer von ihnen nutzt die Tatsache, dass je weiter vorn, desto dunkler scheint es uns, der andere profitiert von der Expansion des Universums und allen bekannt, die jemals ein rasendes Motorrad, den Doppler-Effekt passiert hat. Therefore, in the latest episode, we will cover two other ways of measuring distance; one of them uses the fact that the farther something is, the darker it appears to us, while the other utilizes the expansion of the universe and the Doppler effect, which everyone who has ever been passed by a speeding motorcycle knows. Zapraszam do słuchania! I invite|to|listening Ich lade Sie ein, zuzuhören! I invite you to listen! Z piątego odcinka Świata w trzy minuty dowiecie się m.in. From|fifth|episode|World|in|three|minutes|you will learn|reflexive particle|| Von der fünften Episode der Welt in drei Minuten wirst du unter anderem lernen From the fifth episode of The World in Three Minutes, you will learn, among other things. : co ma wspólnego odległa żarówka z gwiazdą, i że różne gwiazdy świecą w różny sposób; czym jest jasność absolutna gwiazdy i do czego nam się to może przydać; że światło gwiazd blaknie wraz ze wzrostem odległości (do tego chyba nie trzeba słuchać tego odcinka, prawda? |||entfernte|Glühbirne||Stern|||||leuchten||||||Helligkeit||||||||||||||verblasst|mit||mit zunehmender Entfernung|||||||||| what|has|in common|distant|light bulb|with|star|and|that|different|stars|shine|in|different|way|what|is|brightness|absolute|star|and|to|what|us|it|this|may|be useful|that|light|stars|fades|along|with|increase|distance|to|this|probably|not|necessary|to listen|this|episode|right : Was hat eine entfernte Glühbirne mit einem Stern gemeinsam, und verschiedene Sterne leuchten anders; Was ist die absolute Helligkeit eines Sterns und was kann er für uns tun? dass das Sternenlicht mit zunehmender Entfernung verblasst (Sie müssen wahrscheinlich nicht auf diese Episode hören, oder? : what a distant light bulb has in common with a star, and that different stars shine in different ways; what the absolute brightness of a star is and how it can be useful to us; that the light from stars fades with increasing distance (you probably don't need to listen to this episode for that, right? ); że znany nam z życia codziennego efekt Dopplera (powoduje, że ton silnika motocykla zmienia się w zależności od tego, jak szybko motocykl się od nas oddala lub do nas zbliża) działa również na fale świetlne; im szybciej gwiazda się od nas oddala, tym bardziej czerwona nam się wydaje… …i że pozwala nam to obliczyć, jak daleko jest jakaś gwiazda – bo wszechświat się rozszerza, i dalsze jego obszary oddalają się od nas szybciej, niż bliższe; oraz że w tym roku Jowisz i Wenus będą pierwszymi wigilijnymi „gwiazdkami”. ||||||||||||Motorrad||||Abhängigkeit|||||||||entfernt sich||||||||Wellen|Lichtwellen||||||||||||||||||||||||||Universum||ausdehnt||weiteren||Bereiche|||||||näheren||||||Jupiter|||||weihnachtlichen|Weihnachtssterne that|known|to us|from|life|everyday|effect|Doppler|causes|that|||||itself|in|||||||||||||||||||||||||||this||||||and|||||||||||||||||||||||||||||||||Venus|will be|the first|Christmas Eve|stars ); dass der Dopplereffekt, der uns aus dem Alltag bekannt ist (verursacht, dass der Ton des Motorradmotors variiert, je nachdem, wie schnell sich das Motorrad von uns wegbewegt oder uns nähert) auch auf Lichtwellen funktioniert; Je schneller sich der Stern von uns wegbewegt, desto roter erscheint er uns ... ... und er erlaubt uns zu berechnen, wie weit ein Stern ist - weil sich das Universum ausdehnt und seine weiteren Gebiete sich schneller als näher von uns entfernen; und dass in diesem Jahr Jupiter und Venus die ersten Weihnachtssterne sein werden. ); that the Doppler effect, which we know from everyday life (causing the engine tone of a motorcycle to change depending on how fast the motorcycle is moving away from us or approaching us) also works on light waves; the faster a star moves away from us, the redder it appears to us… …and that this allows us to calculate how far a star is – because the universe is expanding, and the more distant areas are moving away from us faster than the closer ones; and that this year Jupiter and Venus will be the first Christmas "stars." Jednocześnie przypominam, że warto subskrybować podkast za pośrednictwem iTunes lub RSS (odnośniki poniżej). |||||||über||||| At the same time|I remind|that|it is worth|subscribing|podcast|through|the means of|iTunes|or|RSS|(links|below) Gleichzeitig möchte ich Sie daran erinnern, dass Sie den Podcast über iTunes oder RSS abonnieren (Links unten). At the same time, I remind you that it is worth subscribing to the podcast via iTunes or RSS (links below). Jeśli uważasz, że warto, zostaw też parę dobrych słów w recenzji na iTunes i podeślij informację o podkaście znajomym. If|you think|that|it's worth|leave|also|a few|good|words|in|review|on|iTunes|and|send|information|about|podcast|friends Wenn Sie denken, dass es das wert ist, lassen Sie im iTunes-Test einige gute Worte und senden Sie Podcast-Informationen an Ihre Freunde. If you think it's worth it, leave a few kind words in a review on iTunes and send information about the podcast to your friends. Dzięki i do usłyszenia w okolicach Nowego Roku! |||||um den|| Thanks|and|until|hearing|around|the time of|New|Year Danke und um das neue Jahr zu hören! Thank you and see you around New Year's!