Start learning this lesson now

Swiat w Trzy Minuty, Jak zmierzyć odległość do gwiazd?

Jak zmierzyć odległość do gwiazd?

Najbliższa gwiazda: Słońce. Światło słoneczne leci do nas 8 minut. Kolejna – Proxima Centauri. Jest od nas tak daleko, że światło od niej leci do nas 4 lata. Najdalszy obiekt stworzony ludzką ręką to sonda Voyager 1, która przemierza kosmos od 1977 roku. Obecnie jest jakieś 18 miliardów kilometrów od nas. Na rok świetlny, czyli 1/4 odległości do Proxima Centauri, oddali się za jakieś 18 tysięcy lat. Skąd wobec tego wiemy, jaki jest dystans do odległych gwiazd, skoro jeszcze nikogo tam nie było? Zapraszam do słuchania… Tym razem zamiast dosłownego zapisu odcinka, podsumowanie najważniejszych podanych w nim faktów. W końcu chodzi o wiedzę, a nie o otoczkę, prawda? Z czwartego odcinka Świata w trzy minuty dowiecie się m.in. : jaka jest najbliższa gwiazda (poza Słońcem) – i nie jest nią wskazana przez Encyklopedię Britannicę Alfa Centauri; że sonda Voyager 1, wystrzelona w kosmos w 1977 roku (i media wielokrotnie ogłosiły, że już dotarła na granicę układu słonecznego) do najbliższej (po Słońcu) gwiazdy leciałaby 18 tysięcy lat; że wbrew pozorom jazda samochodem ma wiele wspólnego z mierzeniem dystansu do odległych obiektów; że każdej minuty, dzięki ruchowi obrotowemu Ziemi, pokonujemy (w Polsce) 285 metrów. Mieszkańcy równika są szybsi; że Ziemia pokonuje co roku 940 milionów kilometrów wokół Słońca, a pełen obrót naszej macierzystej galaktyki Drogi Mlecznej trwa 220 milionów lat; tego nie ma w nagraniu: dystans, w linii prostej, między Ziemią „styczniową” a „czerwcową” to około 300 milionów kilometrów; że poza hipotezą, że Ziemia się porusza wokół Słońca, musimy mieć też odpowiedni sprzęt – bo inaczej skończymy jak jeden z największych w historii umysłów astronomicznych, który uznał, że Księżyc i Słońce krążą wokół Ziemi, a reszta planet – wokół Słońca; że zmierzenie kąta, o jaki przesuną się przez pół roku gwiazdy na niebie, pozwala obliczyć, jak daleko są od nas… …chyba, że są bardzo daleko. Ale tu by wyszedł 10-minutowy odcinek, więc dwie pozostałe metody mierzenia dystansu do gwiazd opiszę w kolejnym. Jednocześnie przypominam, że warto zasubskrybować podkast za pośrednictwem iTunes lub RSS (odnośniki poniżej). Jeśli uważasz, że warto, zostaw też parę dobrych słów w recenzji na iTunes i podeślij informację o podkaście znajomym. Dzięki i do usłyszenia – jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem – jeszcze przed świętami!

Jak zmierzyć odległość do gwiazd? |измерить|расстояние|| |measure|distance|| Wie misst man die Entfernung zu den Sternen? How to measure the distance to the stars? Comment mesurer la distance des étoiles ? Как измерить расстояние до звезд? Hur mäter man avståndet till stjärnorna?

Najbliższa gwiazda: Słońce. Der nächste Stern: die Sonne. Nearest star: Sun. Światło słoneczne leci do nas 8 minut. |sunlight|||| Das Sonnenlicht fliegt 8 Minuten zu uns. Sunlight flies to us for 8 minutes. Kolejna – Proxima Centauri. ||Центauri |Proxima|Centauri Ein anderer - Proxima Centauri. Jest od nas tak daleko, że światło od niej leci do nas 4 lata. |||||||||travels||| It is so far from us that the light from it flies to us 4 years. Najdalszy obiekt stworzony ludzką ręką to sonda Voyager 1, która przemierza kosmos od 1977 roku. |||человеческой|рукой||сонда|||продвигается||| ||geschaffen||||Sonde|||durchquert||| |||human|||probe|||travels through||| Das am weitesten entfernte Objekt, das von menschlicher Hand geschaffen wurde, ist das Raumschiff Voyager 1, das seit 1977 im Kosmos unterwegs ist. The furthest object created with a human hand is the Voyager 1 spacecraft, which has been traveling through space since 1977. Obecnie jest jakieś 18 miliardów kilometrów od nas. Er ist derzeit etwa 18 Milliarden Kilometer von uns entfernt. It is currently some 18 billion kilometers away from us. Na rok świetlny, czyli 1/4 odległości do Proxima Centauri, oddali się za jakieś 18 tysięcy lat. ||световой||||||||||| ||Lichtjahr||Entfernung||||||||| |light year|light year||distance||||will be distant||in||| Für ein Lichtjahr oder 1/4 der Entfernung zu Proxima Centauri gaben sie für etwa 18.000 Jahre auf. For a light year, or 1/4 of the distance to Proxima Centauri, they went away in about 18 thousand years. Skąd wobec tego wiemy, jaki jest dystans do odległych gwiazd, skoro jeszcze nikogo tam nie było? ||||||расстояние||||||никого||| ||||||||fernen||||||| |in light of|||||||distant|stars|||||| Wie können wir wissen, wie groß ist die Entfernung zu fernen Sternen, wenn dort niemand sonst ist? So how do we know the distance to distant stars, since no one was there yet? Zapraszam do słuchania… Tym razem zamiast dosłownego zapisu odcinka, podsumowanie najważniejszych podanych w nim faktów. ||||||wörtlichen|Aufzeichnung||||gegebenen||| ||||||literal|transcript of||a summary of||facts presented||| Ich lade Sie ein, zuzuhören ... Diesmal statt die Episode buchstäblich aufzunehmen, eine Zusammenfassung der wichtigsten Fakten, die darin enthalten sind. I invite you to listen ... This time, instead of literally recording the episode, a summary of the most important facts given in it. W końcu chodzi o wiedzę, a nie o otoczkę, prawda? ||||||||обертку| ||||||||das Beiwerk| ||||||||the wrapper| Schließlich geht es um Wissen, nicht um den Umschlag, oder? After all, it's about knowledge, not about a shell, right? Z czwartego odcinka Świata w trzy minuty dowiecie się m.in. ||||||||||from Von der vierten Episode der Welt in drei Minuten wirst du unter anderem lernen From the fourth episode of the World in three minutes you will learn, among others : jaka jest najbliższa gwiazda (poza Słońcem) – i nie jest nią wskazana przez Encyklopedię Britannicę Alfa Centauri; że sonda Voyager 1, wystrzelona w kosmos w 1977 roku (i media wielokrotnie ogłosiły, że już dotarła na granicę układu słonecznego) do najbliższej (po Słońcu) gwiazdy leciałaby 18 tysięcy lat; że wbrew pozorom jazda samochodem ma wiele wspólnego z mierzeniem dystansu do odległych obiektów; że każdej minuty, dzięki ruchowi obrotowemu Ziemi, pokonujemy (w Polsce) 285 metrów. ||||||||||указанная||Энциклопедия|Британика||||||выпущенная||||||медиа||объявили|||достигла||||||||||летела бы||||||поездка||||общей||измерением|||далёких|||||||||покоряем||| ||||||||||angegeben||Enzyklopädie|Britannica||||||abgeschossen||||||Medien||hatten angekündigt||||||des Systems|||nächsten||||würde fliegen||||||Fahrt||||||Messen||||Objekten|||||Bewegung|rotierenden||zurücklegen||| ||||||||||indicated|||||||||launched|||||||many times|announced|||it reached|||the system|||||||would fly||||against|appearances|||||common||measurement|||||||||movement|the rotational||we overcome||| : Was ist der nächste Stern (außer der Sonne) - und es wird nicht von der Britannica Alpha Centauri Enzyklopädie angezeigt; dass die Sonde Voyager 1, die 1977 ins All geschossen wurde (und die Medien wiederholt verkündeten, dass sie bereits die Grenze des Sonnensystems erreicht hatte), zur nächsten (nach der Sonne) Sterne 18.000 Jahre fliegen würde; Das Autofahren hat trotz des Anscheins viel damit zu tun, die Entfernung zu entfernten Objekten zu messen; dass wir jede Minute dank der Rotation der Erde (in Polen) 285 Meter überwinden. : what is the nearest star (except for the Sun) - and is not indicated by the Encyclopedia Britannica Alfa Centauri; that the Voyager 1 spacecraft, launched into space in 1977 (and the media has repeatedly announced that it has already reached the border of the solar system) to the nearest (after the Sun) star would fly 18,000 years; that, contrary to appearances, driving a car has a lot to do with measuring distance to distant objects; that every minute, thanks to the Earth's rotation, we cover (in Poland) 285 meters. Mieszkańcy równika są szybsi; że Ziemia pokonuje co roku 940 milionów kilometrów wokół Słońca, a pełen obrót naszej macierzystej galaktyki Drogi Mlecznej trwa 220 milionów lat; tego nie ma w nagraniu: dystans, w linii prostej, między Ziemią „styczniową” a „czerwcową” to około 300 milionów kilometrów; że poza hipotezą, że Ziemia się porusza wokół Słońca, musimy mieć też odpowiedni sprzęt – bo inaczej skończymy jak jeden z największych w historii umysłów astronomicznych, który uznał, że Księżyc i Słońce krążą wokół Ziemi, a reszta planet – wokół Słońca; że zmierzenie kąta, o jaki przesuną się przez pół roku gwiazdy na niebie, pozwala obliczyć, jak daleko są od nas… …chyba, że są bardzo daleko. |экватора|||||покоряет|||||||||||материнской|||||||||||записи|||||||стечневую||czerwcową||||||вокруг||||||||||||||||||||||умов|||||||||||||||||измерение|угла|||пройдет|||||||||обсчитать|||||||||| |Äquator||schneller|||zurücklegt||||||||vollständige|Umlauf||Heimat-|Galaxie||||||||||Aufnahme||||||Erde|januarischen||juni-Erde|||||||Hypothese||||||||||||||||||größten|||Geister|||hatte|||||||||||||dass|Messung|Winkelmaß|||verschiebt|||||||||berechnen|||||||||| |the equator|||||travels||||||||||our|motherly|||||||||||the recording|||||||January||June|||||||||||moves||||||appropriate|equipment||||||||||minds|||he acknowledged||||||||||||||measurement|of the angle|||moves|||||||||calculate|how||||||||| Äquatore sind schneller; dass die Erde jedes Jahr um die Sonne 940 Millionen Kilometer zurücklegt und dass die volle Rotation unserer Mutter Galaxie der Milchstraße 220 Millionen Jahre dauert; das ist nicht in der Aufzeichnung: Die Entfernung in einer geraden Linie zwischen der Erde "Januar" und "Juni" beträgt etwa 300 Millionen Kilometer; Abgesehen von der Hypothese, dass sich die Erde um die Sonne bewegt, müssen wir auch die entsprechende Ausrüstung haben - sonst werden wir als einer der größten astronomischen Geister der Geschichte enden, die erkannt haben, dass Mond und Sonne um die Erde und den Rest der Planeten um die Sonne rotieren; Wenn wir den Winkel messen, in dem sich die Sterne am Himmel sechs Monate lang bewegen, können wir berechnen, wie weit sie von uns entfernt sind ... ... es sei denn, sie sind sehr weit entfernt. Ale tu by wyszedł 10-minutowy odcinek, więc dwie pozostałe metody mierzenia dystansu do gwiazd opiszę w kolejnym. ||||||||||Messen||||beschreibe ich|| Aber hier wäre eine 10-minütige Episode, so dass die anderen beiden Methoden zur Messung der Entfernung zu den Sternen im nächsten beschrieben werden. But here would be a 10-minute episode, so I will describe the other two methods of measuring the distance to the stars in the next one. Jednocześnie przypominam, że warto zasubskrybować podkast za pośrednictwem iTunes lub RSS (odnośniki poniżej). ||||подписаться|||посредством||||ссылки| ||||abonnieren|||durch||||Links unten|unten stehend |I remind|||subscribe|||||||| Gleichzeitig möchte ich Sie daran erinnern, dass Sie den Podcast via iTunes oder RSS (Links unten) abonnieren sollten. Jeśli uważasz, że warto, zostaw też parę dobrych słów w recenzji na iTunes i podeślij informację o podkaście znajomym. ||||||||||||||пошли|||| ||||||||||Bewertung||||weiterleiten|||Podcast| Wenn Sie denken, dass es das wert ist, lassen Sie im iTunes-Test einige gute Worte und senden Sie Podcast-Informationen an Ihre Freunde. If you think it's worth it, leave some good words in the iTunes review and send the podcast information to your friends. Dzięki i do usłyszenia – jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem – jeszcze przed świętami! спасибо|||||||||||| |||||||||Plan||| Danke und hören - wenn alles wie geplant abläuft - vor Weihnachten! Thanks and hear you - if everything goes according to plan - before Christmas!