MAMA I… TATA
MOM||
MUTTER UND... PAPA
MOM AND... DAD
MAMA EN PAPA
МАМА И... ПАПА
Szkolna biblioteka.
Schulbibliothek.
School library.
Tu rzadko zagląda ktoś z klasy.
||schaut vorbei|||
||drops by|||
Hier schaut selten jemand aus der Klasse rein.
Rarely anyone from the class comes here.
Jedynie Małgosia z Maćkiem biją wszelkie rekordy w wypożyczaniu książek.
||||schlagen||||verleihen|
||||||records||borrowing|
Nur Malgosia und Maciek brechen alle Rekorde beim Ausleihen von Büchern.
Only Małgosia and Maciek break all records in borrowing books.
Michał zachodził tu tylko, aby wypożyczyć lektury.
|kam||||ausleihen|
|came||||borrow books|
Michael kam nur hierher, um sich Lesestoff auszuleihen.
Michał only came here to borrow his reading material.
Ale tego dnia właśnie tu się umówił.
||||||he met
Aber hier hatte er an diesem Tag seinen Termin.
But that was the day he made an appointment here.
Zadzwonił jeszcze przed ósmą do niej do domu i powiedział, że tu będzie czekał.
Er rief sie noch vor acht Uhr zu Hause an und sagte, er würde hier warten.
He called her home before eight and said he would be waiting here.
Musi jej to opowiedzieć.
Er muss es ihr sagen.
He must tell her.
Właśnie jej.
Nur sie.
Just hers.
Nikomu innemu.
|else
Für niemanden sonst.
Anyone else.
Kiedyś myślał, że takie rzeczy będzie mógł powiedzieć Kamili, ale teraz wie, że nie.
Früher dachte er, er könnte Kamila solche Dinge sagen, aber jetzt weiß er, dass er es nicht kann.
He used to think that he would be able to say such things to Kamila, but now he knows that he will not.
Zresztą Kamila… ostatnio patrzy w jego stronę częściej niż kiedyś.
besides|||||||||
Andererseits hat Kamila... in letzter Zeit öfter in seine Richtung geschaut als früher.
Anyway, Kamila ... has been looking at him more often than before.
Ale teraz już mu na tym nie zależy.
Aber das ist ihm jetzt egal.
But he doesn't care about that anymore.
Michał czekał.
Michael wartete.
Do dzwonka zostało jeszcze dwadzieścia minut.
Es sind noch zwanzig Minuten, bis die Glocke ertönt.
Twenty minutes until the bell rang.
Nie poszedł na angielski.
Er hat sich nicht auf Englisch geäußert.
He didn't go to English.
Chciał przemyśleć całe niedzielne zdarzenie – tak okropne, że aż strach o nim myśleć.
||||event||||||||
Er wollte über das gesamte Ereignis vom Sonntag nachdenken, das so schrecklich ist, dass es beängstigend ist, daran zu denken.
He wanted to think about the whole event on Sunday - so terrible that it was scary to think about it.
Dzień, o którym tak długo marzył, okazał się fatalny.
||||||||disastrous
Der Tag, von dem er so lange geträumt hatte, erwies sich als schicksalhaft.
The day he had dreamed for so long had turned out to be a terrible day.
Zaczęło się oczywiście dużo wcześniej.
Es begann natürlich schon viel früher.
It had started much earlier, of course.
Michał myślami wrócił do czwartku.
||||Thursday
||||donderdag
Michael dachte an den Donnerstag zurück.
Michał returned to Thursday with his thoughts.
Bo to w czwartek była ta wielka awantura.
|||||||argument
|||||||сварка
Denn am Donnerstag kam es zu diesem großen Streit.
Because it was this big row on Thursday.
Потому что это была большая ссора в четверг.
* * *
* * *
– Michał!
Wołanie z kuchni powtórzyło się.
Der Ruf aus der Küche wurde wiederholt.
The call from the kitchen repeated.
– Michał!
- Michael!
– Poczekaj chwilę, mama woła – powiedział do słuchawki i wybiegł z pokoju.
- Warte mal, Mama ruft an", sagte er in den Hörer und rannte aus dem Zimmer.
"Wait a minute, mom is calling," he said into the receiver and ran out of the room.
Do kuchni wpadł jak burza.
Er stürmte wie wild in die Küche.
He stormed into the kitchen.
– Mamo!
- Mutti!
- Mom!
Rozmawiam przez telefon!
Ich bin am Telefon!
I am on the phone!
Głos Michała był karcący.
|||tadelnd
|||scolding
|||управляючий
Michaels Stimme war tadelnd.
Michał's voice was rebuking.
A mama milczała.
Und die Mutter war still.
And mom was silent.
„Powinna zrozumieć” – myślał.
"Sie sollte es verstehen", dachte er.
She should understand, he thought.
Coraz częściej zauważał, że mama w ogóle go nie rozumie.
||bemerkte|||||||
||he noticed|||||||
Er merkte immer mehr, dass seine Mutter ihn überhaupt nicht verstand.
More and more often he noticed that his mother did not understand him at all.
Co się stało?
Was ist passiert?
What happened?
Wydawało mu się, że to było tak niedawno, gdy grali razem w gry, czytali wieczorami książki, a teraz… Michał dobrze pamiętał moment, kiedy to się zmieniło.
||||||||||||||abends|||||||||||
Es kam ihm so vor, als sei es noch nicht lange her, dass sie zusammen Spiele spielten, abends Bücher lasen, und jetzt... Michael erinnerte sich gut an den Moment, als sich das änderte.
It seemed to him that it was so recently, when they played games together, read books in the evenings, and now… Michał remembered well the moment when it had changed.
Dokładnie rok temu mama zauważyła na biurku karteczki z zapisanym kilka razy imieniem Kamila.
|||||||||geschriebenem||||
|||||||sticky notes||written||||
Vor genau einem Jahr bemerkte meine Mutter auf ihrem Schreibtisch Zettel, auf denen mehrmals der Name von Kamil stand.
Exactly a year ago, my mother noticed cards with Kamil's name written several times on her desk.
„Uuuu.
"Uuuu.
"Uuuu.
Widzę, że poważna sprawa!” – orzekła z takim uśmiechem, jakby przyłapała go na czymś głupim.
||||urteilte|||||sie erwischt||||
||||she declared|||||||||
Eine ernste Angelegenheit, wie ich sehe", erklärte sie mit einem Lächeln, als hätte sie ihn bei einer Dummheit erwischt.
I can see it's a serious matter! " She said with a smile as if she'd caught him doing something stupid.
Kiedyś pewnie by jej sam powiedział, ale teraz…
Früher hätte er es ihr wahrscheinlich selbst gesagt, aber jetzt....
He would have told her once, but now ...
– Jak długo można?
- Wie lange können Sie?
- How long can you?
– spytała mama, przerywając ciszę.
||unterbrechend|
||breaking|
- fragte meine Mutter und brach das Schweigen.
Mom asked, breaking the silence.
– Można – burknął.
- Du kannst", murmelte er.
"You can," he grunted.
– To skończ już, bo trzeba byś poszedł po sprawunki.
||||||||Einkäufe
||||||||groceries
- Dann mach dich fertig, denn du musst noch die Besorgungen machen.
- Then finish it now, or you'd have to go get some errands.
– Zakupy!
- Einkaufen!
- Shopping!
– poprawił ją.
he fixed|
- korrigierte sie.
He corrected her.
Nie znosił, gdy mama używała tych staroświeckich słów.
|mochte nicht|||||altmodischen|
|couldn't stand|||||old-fashioned|
Er hasste es, wenn seine Mutter diese altmodischen Worte benutzte.
He hated it when Mom used those old-fashioned words.
Kiedyś go nie raziły, ale teraz… teraz raziło go wszystko.
|||rauchten||||blitzte||
|||bothered||||bothered||
Früher waren sie ihm nicht unangenehm, aber jetzt... jetzt war ihm alles unangenehm.
They hadn't hurt him once, but now… now everything hurt him.
I to, jak mama mówiła i jak się ubierała.
||||||||dressed
Und die Art, wie Mama sprach und wie sie sich kleidete.
And the way mom said and dressed.
Inni mieli matki w dżinsach, a on… w starożytnych (tak to nazywał w myślach) kraciastych spódnicach.
||||||||||||||karierten|Röcken
||||jeans||||ancient||||||plaid|skirts
Die anderen hatten ihre Mütter in Jeans und er... in antiken (so nannte er es in seiner Vorstellung) karierten Röcken.
– Niech ci będzie zakupy – zgodziła się mama.
||||hatte||
- Lass dich einkaufen", stimmte Mum zu.
"Let you shop," Mother agreed.
– Masz kupić dwa kilogramy kartofli…
|||kilograms|of potatoes
- You have to buy two kilos of potatoes ...
– Ziemniaków!
- Potatoes!
Ile razy mam mówić, że to niemieckie określenie.
|||||||term
Po polsku, mamo, mówi się ziemniaki!
In Polish, mother, they say potatoes!
– Już ty mnie nie będziesz uczyć, jak się mówi po polsku!
- You will not teach me how to speak Polish!
A poza tym sam się z polskiego popraw!
No i pospiesz się!
||beeil dich|
||hurry up|
Und beeilen Sie sich!
Come on, hurry up!
– zawołała głośniej, widząc, że zamyka za sobą drzwi od pokoju.
- rief sie lauter und sah, wie er die Zimmertür hinter sich schloss.
She called louder as she closed the room door behind her.
– Muszę iść po zakupy.
- Ich muss einkaufen gehen.
- I have to go shopping.
A może przejdziesz się ze mną?
||gehst|||
||you'll walk|||
Wie wäre es mit einem Spaziergang mit mir?
– spytał.
- fragte er.
Nie zdążył usłyszeć odpowiedzi – mama już była w pokoju.
|hatte|||||||
|he didn't manage|||||||
Er hatte keine Zeit, die Antwort zu hören - seine Mutter war bereits im Zimmer.
– Dosyć tego.
- Enough of that.
– Jej głos był stanowczy.
|||entschlossen
|||firm
|||рішучий
Her voice was firm.
Ее голос был тверд.
– Masz zaraz wrócić z kartoflami.
||||Kartoffeln
||||potatoes
- Du sollst gleich mit den Kartoffeln zurückkommen.
- You have to come back soon with the potatoes.
I natychmiast odłóż słuchawkę.
||leg ab|
||put down|
Und legen Sie sofort den Hörer auf.
And hang up immediately.
Gadasz już ze trzy kwadranse.
redest||||Viertelstunden
||||drie kwartier
||||три чверті години
||||quarters
Sie reden schon seit einer Dreiviertelstunde.
You've been talking about three-quarters of an hour.
Вы говорили о трех четвертях часа.
W słuchawce panowała cisza.
Am Hörer herrschte Stille.
There was silence in the receiver.
Odłożono ją z tamtej strony.
man hat sie von dort drüben abgelegt||||
put her||||
Es wurde auf dieser Seite abgestellt.
It was put on the other side.
Jakby wiedziano, że tu atmosfera się zagęszcza i zaraz wybuchnie.
|wüsste man|||||verdichtet|||explodiert
|it was known|||||thickens|||will explode
Es war, als wüsste man, dass sich hier die Atmosphäre verdichtete und kurz vor der Explosion stand.
Usta mamy robiły się podobne do cienkiej kreski.
||||||dünner|
||||||thin|line
||||||тонкої|
Mamas Lippen bildeten eine ähnliche dünne Linie.
Mom's lips looked like a thin line.
Губы мамы были похожи на тонкую линию.
A Michał wiedział, co to oznacza.
Und Michael wusste, was das bedeutete.
And Michael knew what that meant.
Za moment padnie zdanie: „Jestem jak matka i ojciec w jednym i to mnie masz słuchać!
||will fall|||||||||||||
Gleich wird der Satz fallen: "Ich bin wie Mutter und Vater in einem und ich bin es, auf den ihr hören müsst!
To moje słowo liczy się ostatnie!”.
Es ist mein Wort, das zuletzt zählt!".
It is my word that counts last! ”.
Z reguły to właśnie zdanie kończyło awantury.
|usually||||ended|the arguments
|правилами|||||
In der Regel war es dieser Satz, der die Schlägereien beendete.
As a rule, it was this sentence that ended the row.
Michał nienawidził, kiedy mama to mówiła.
Michael hasste es, wenn seine Mutter das sagte.
Michal hated it when mom said that.
Nie chciał więc czekać, aż i tym razem je wypowie.
|||||||||aussprechen
|||||||||will say
Deshalb wollte er nicht warten, bis er sie auch dieses Mal gesprochen hatte.
So he didn't want to wait for him to say it this time.
Demonstrując swoją niechęć, niedbale sięgnął po leżące na stole pieniądze.
|||nachlässig|griff|||||
demonstrating||displeasure|carelessly||||||
||негативне ставлення|||||||
Zum Zeichen seines Widerwillens griff er achtlos nach dem Geld, das auf dem Tisch lag.
Showing his reluctance, he casually reached for the money on the table.
Nie odezwawszy się nawet słowem, szarpnął wiszącą na wieszaku kurtkę.
|sich gemeldet||||zog (1)|hängende||Garderobe|
|having not spoken||||he jerked|hanging||hanger|
|||||різко смикнув||||
Ohne ein Wort zu sagen, zerrte er an der Jacke, die auf dem Bügel hing.
Without saying a word, he tugged at the jacket hanging on the hanger.
„Ona tego nie rozumie, bo pewnie jej samej nigdy w życiu na nikim tak nie zależało”.
|||||||||||||||mattered
"Sie versteht es nicht, weil sie sich wahrscheinlich noch nie in ihrem Leben so sehr um jemanden gekümmert hat.
"She does not understand it, because she has probably never cared about anyone so much in her life."
Zbiegając po trzy stopnie, myślał o odłożonej na widełki słuchawce.
Beim Hinunterlaufen||||||gelegten||Gabeln|
running down|||steps|||set aside||forked stand|
Während er die drei Stufen hinunterlief, dachte er an den Hörer, der an der Gabel aufgehängt worden war.
As he descended three steps, he thought of the receiver on the cradle.
A więc to jest miłość?
Das ist also Liebe?
So this is love?
Jeszcze nie tak dawno był pewien, że z Kamilą to była miłość, ale teraz wie, że to nie Kamili ma tyle do powiedzenia.
Vor nicht allzu langer Zeit war er sich sicher, dass es die Liebe zu Kamila war, aber jetzt weiß er, dass es nicht Kamila ist, und er hat so viel zu sagen.
Not so long ago, he was sure that it was love with Kamila, but now he knows that it is not Kamila who has so much to say.
No i nie wyobraża sobie siebie z Kamilą na zakupach… Z daleka już dojrzał pod sklepem znajomy warkocz…
|||stellt sich vor||||||||||erblickte||||Zopf
|||||||||||||spotted||the store||braid
|||||||||||||||||коса
Tja, und er kann sich nicht vorstellen, mit Kamila einkaufen zu gehen... Schon von weitem hat er einen vertrauten Zopf unter dem Shop entdeckt....
And he cannot imagine himself with Kamila while shopping ... From afar, he has already noticed a familiar braid ...
И не представляет себя с Камилой за покупками... Издалека уже увидел знакомую косу...
– Nic nie mów – usłyszał na przywitanie.
|||||Begrüßung
- Sagen Sie nichts", hörte er zur Begrüßung.
"Say nothing," he heard in greeting.
– Wiedziałam, że jak po ziemniaki, to tu, więc przyszłam.
- Ich wusste, wenn es um Kartoffeln geht, dann hier, also bin ich gekommen.
- I knew that if you wanted potatoes, it was here, so I came.
– Mama jest dziwna – odparł, jakby chciał usprawiedliwić i siebie, i mamę.
||||||justify||||
- Mama ist seltsam", antwortete er, als ob er sich und seine Mutter rechtfertigen wollte.
"Mom is strange," he replied, as if he wanted to justify both himself and Mom.
– Babcia mówi, że to dlatego, że jest sama…
- Die Großmutter sagt, das liegt daran, dass sie allein ist....
- Grandma says it's because she's alone ...
– Rozwiedli się… – Jej słowa zabrzmiały bardziej jak stwierdzenie niż pytanie.
sich scheiden|||||||Aussage||
they divorced||||sounded|||statement||
- Sie haben sich scheiden lassen... - Ihre Worte klangen eher wie eine Feststellung als wie eine Frage.
"They got divorced ..." Her words sounded more like a statement than a question.
– Nie – szepnął Michał i zamilkł.
||||schwieg
- Nein", flüsterte Michael und verstummte.
"No," whispered Michael, and fell silent.
Nikomu jeszcze o tym nie mówił.
нікому|||||
Er hat noch niemandem davon erzählt.
He hasn't told anyone about it yet.
Czy jej można?
Kann sie das?
Can her be?
Czy nie będzie się śmiała?
Wird sie nicht lachen?
Will she not laugh?
Czy nie stanie się tak, jak na koloniach?
|||||||the colonies
|||||||in the colonies
Wird es nicht wie in den Kolonien werden?
Will it not happen like in the colonies?
Wprawdzie to było kilka lat temu, ale Michał na długo zapamiętał ten wstyd.
Zugegeben, das ist schon ein paar Jahre her, aber Michael erinnert sich noch lange an diese Peinlichkeit.
Although it was a few years ago, Michał remembered this shame for a long time.
Podawali dane dotyczące rodziców.
They provided|||
Sie machten Angaben zu ihren Eltern.
They provided data on parents.
On ma w rubryce „imię ojca” wpisane „Michał”, ale… za to w rubryce „nazwisko panieńskie matki” pojawia się to nazwisko, które on sam nosi.
|||column|||written||||||column||maiden name||appears|||||||
In der Spalte "Name des Vaters" steht "Michael", aber... in der Spalte "Mädchenname der Mutter" steht der Nachname, den er selbst trägt.
He has "Michał" written in the "father's name", but ... in the "mother's maiden name", the surname he himself appears.
Na kolonii śmiali się, że mama wyszła za… jego samego.
In der Kolonie lachten sie darüber, dass seine Mutter... ihn geheiratet hatte.
At the colony they laughed that my mother had married… himself.
В колонии смеялись, что мама вышла замуж… за себя.
– Kiedyś ci powiem – mruknął.
- Ich werde es dir irgendwann erzählen", murmelte er.
– Poproszę dwa kilogramy kartofli – wykrztusił speszony, bo dopiero po dłuższej chwili usłyszał, że sprzedawczyni pyta, co podać.
||||hatte herausgebracht|verlegen||||längerer|||||||
||||he stammered|embarrassed||||||||saleswoman|||to serve
- Zwei Kilo Kartoffeln, bitte", murmelte er beschämt, denn erst nach einer ganzen Weile hörte er die Verkäuferin fragen, was sie servieren sollte.
- Two kilos of potatoes, please - he choked out, embarrassed, because only after a long moment he heard that the saleswoman was asking what to serve.
I nagle zdał sobie sprawę, że użył tego samego słowa co mama.
||sich klar wurde|||||||||
||realized|||||||||
Und plötzlich wurde ihm bewusst, dass er das gleiche Wort wie seine Mutter benutzt hatte.
And suddenly he realized that he had used the same word as mama.
Powiedział „kartofli”, choć przecież tak nienawidzi tych staroświeckich i obcych wyrazów.
|||||||old-fashioned|||words
Er sagte "Kartoffeln", obwohl er diese altmodischen und fremden Wörter doch so sehr hasst.
He said "potatoes," even though he hates those old-fashioned and foreign words so much.
Michał zapłacił i już po chwili ziemniaki obijały się w siatce.
|||||||schlugen|||der Tasche
|||||||were bouncing|||the bag
Michael bezahlte, und schon nach einem Augenblick landeten die Kartoffeln im Netz.
Michał paid and after a while the potatoes were bouncing around in the net.
On i Kinga w milczeniu stali pod sklepem.
Er und Kinga standen schweigend vor dem Laden.
He and Kinga stood silently in front of the store.
– Nie chcę, żebyś ze mną szła – powiedział Michał, a widząc jej zaskoczone, ale i przestraszone spojrzenie, dodał: – Nie o to mi chodzi, głuptasku.
|||||gehst|||||||||ängstliches||||||||
|||||||||||surprised|||scared||||||||silly goose
||||||||||||||||||||||дурненька
- Ich will nicht, dass du mit mir kommst", sagte Michael, und als er ihren überraschten, aber auch erschrockenen Blick sah, fügte er hinzu: "Das meine ich nicht, Dummerchen.
"I don't want you to come with me," said Michał, and seeing her startled but scared look, he added, "That's not what I mean, you silly."
– Uśmiechnął się i wyciągnął dłoń, by pogłaskać ją po policzku, ale… cofnął rękę.
||||||streicheln|||||zog zurück|
||||||pet|||cheek||pulled back|
- Er lächelte und streckte eine Hand aus, um ihre Wange zu streicheln, aber... zog seine Hand zurück.
He smiled and reached out to stroke her cheek, but… withdrew his hand.
Он улыбнулся и потянулся, чтобы погладить ее по щеке, но… убрал руку.
Głupio mu było tak na ulicy.
Er kam sich auf der Straße albern vor.
He was stupid in the street like that.
– Chciałbym to ja ciebie odprowadzić.
- Ich möchte derjenige sein, der sich von Ihnen verabschiedet.
- I'd like to see you off.
Nie ty mnie.
Du nicht ich.
You don't me.
Ale nie mogę.
Aber ich kann es nicht.
But I can not.
Ona zaraz się będzie wydzierać.
||||schreien
||||scream
||||верещати
Sie ist kurz davor zu heulen.
„Ona.
"Sie.
"She.
Czy to ładnie mówić tak o mamie?” – zastanawiał się, wracając do domu.
Ist es schön, so über seine Mutter zu reden?", fragte er sich, als er nach Hause kam.
Is it nice to say that about mom? " He wondered as he returned home.
A potem awantura.
||a commotion
Und dann die Reihe.
А потом драка.
Widziała przez okno, jak stał i aż dziesięć minut rozmawiał.
Sie konnte durch das Fenster sehen, wie er bis zu zehn Minuten lang sprach.
She could see him standing through the window and talking for ten minutes.
A czy to zbrodnia?
|||crime
Und ist das ein Verbrechen?
Czy rozmawiać już nie można?
Ist es nicht mehr möglich zu sprechen?
– Amory ci w głowie!
Amory in your head|||
- Amoretten im Kopf!
– krzyczała mama.
was shouting|
- rief ihre Mutter.
– Bo co?
- Denn was?
– stawiał się Michał.
showed up||
- stand Michael.
– Jestem jak matka i ojciec w jednym i to mnie masz słuchać!
- Ich bin wie Mutter und Vater in einem und ich bin es, auf den du hören musst!
To moje słowo liczy się ostatnie!
Es ist mein Wort, das zuletzt zählt!
Мое слово считается последним!
– znienawidzone zdanie padło, więc teraz Michał krzyknął:
verhasstes||||||
- Die verhasste Phrase war gefallen, also schrie Michael nun:
- упала ненавистная фраза, и теперь Михал крикнул:
– Ja się na świat nie prosiłem!
|||||asked
- Ich habe nicht um die Welt gebeten!
- Я не просил мира!
A i ciebie nie prosiłem, byś była i matką, i ojcem!
Und ich habe auch nicht verlangt, dass du gleichzeitig Mutter und Vater bist!
И я не просил тебя быть ни матерью, ни отцом!
Co zrobiłaś, że nie mam ojca?
Was hast du getan, dass ich keinen Vater habe?
Что ты сделал, что у меня нет отца?
– To pytanie zabrzmiało jak oskarżenie.
||||Anklage
||||accusation
- Diese Frage klang wie eine Anschuldigung.
Этот вопрос прозвучал как обвинение.
Sprawiło, że twarz mamy skamieniała.
||||versteinert
made||||turned to stone
Das Gesicht der Mutter versteinerte sich.
Это сделало лицо моей матери окаменевшим.
Odwróciła się do Michała plecami.
Sie drehte Michael den Rücken zu.
– No?
- Und?
Co zrobiłaś?
Was haben Sie getan?
Что ты сделал?
– głos Michała stał się napastliwy.
||||aggressiv
||||aggressive
||||агресивний
- Michaels Stimme wurde vorlaut.
Mama milczała.
Mama war still.
Dopiero po chwili powiedziała:
Erst nach einer Weile sagte sie:
– Dobrze.
- Richtig.
Chcesz znać prawdę, to ją poznasz.
Wenn Sie die Wahrheit wissen wollen, werden Sie sie erfahren.
W niedzielę.
Am Sonntag.
I zamknęła się w sypialni.
Und sie schloss sich im Schlafzimmer ein.
Michał był zaskoczony.
||überrascht
||здивований
Michael war überrascht.
Może dlatego nie zwrócił uwagi na szloch, który dobiegał zza zamkniętych drzwi.
||||||das Schluchzen|||||
||||||sobbing||was coming|||
||||||плач|||||
Vielleicht beachtete er deshalb das Schluchzen nicht, das hinter der geschlossenen Tür zu hören war.
Maybe that's why he ignored the sobs that came from behind the closed door.
* * *
* * *
Do dzwonka zostało jeszcze dziesięć minut.
Es sind noch zehn Minuten, bis die Glocke ertönt.
Michał wrócił myślami do niedzieli.
Michael dachte an den Sonntag zurück.
Rano mama powiedziała, że zabierze go do pracy.
||||nimmt|||
||||will take|||
Am Morgen sagte seine Mutter, sie würde ihn zur Arbeit bringen.
Pracowała w radiu, a radio – wiadomo, nadaje programy i w niedzielę.
||||||sendet||||
||||||broadcasts||||
Sie hat beim Radio gearbeitet, und das Radio sendet bekanntlich sonntags Programme.
Она работала на радио, а радио, знаете ли, по воскресеньям вещает.
Mama rzadko go tu zabierała – zaledwie kilka razy odwiedził ją w redakcji.
||||hatte|nur|||hatte besucht|||
|||||||||||the editorial office
Seine Mutter nahm ihn nur selten mit hierher - er besuchte sie nur ein paar Mal in der Redaktion.
Dlatego nie bardzo rozumiał, czemu prawdę o ojcu ma poznać u mamy w pracy.
Deshalb verstand er nicht wirklich, warum die Wahrheit über seinen Vater bei der Arbeit seiner Mutter herausgefunden werden sollte.
Ale nie pytał.
Aber er hat nicht gefragt.
W samochodzie mama sama się odezwała.
Im Auto setzte sich Mama für sich selbst ein.
Mówiła urywanymi, krótkimi zdaniami:
|abgebrochenen||
|fragmented||
Sie sprach in gebrochenen, kurzen Sätzen:
– Pracowaliśmy razem.
- Wir haben zusammen gearbeitet.
Zakochałam się.
Ich habe mich verliebt.
I fell in love.
W pracy nikt nie wiedział.
Bei der Arbeit wusste niemand davon.
На работе никто не знал.
Potem ciąża.
|Schwangerschaft
|вагітність
Dann Schwangerschaft.
On ciebie nie chciał.
Er hat dich nicht gewollt.
He didn't want you.
Он не хотел тебя.
A ja bardzo.
Und das tue ich sehr wohl.
And I am very much.
Nie chciałam nazwiska.
Ich wollte keinen Namen haben.
I didn't want a name.
Я не хотел имени.
Nic nie chciałam.
Ich habe nichts gewollt.
I didn't want anything.
Pokażę ci go dzisiaj.
Ich werde sie Ihnen heute zeigen.
I'll show it to you today.
Ale nie oczekuj niczego.
||erwarte|
||expect|
Erwarten Sie aber nichts.
But don't expect anything.
Zresztą… – głos mamy drżał – sam zobaczysz.
|||drang||
|||trembled||
Wie auch immer... - Mamas Stimme zitterte - du wirst es selbst sehen.
Nie spodziewaj się niczego!
|erwarte||
|expect||
Erwarten Sie nichts!
Don't expect anything!
Niczego!
Nothing!
I proszę, nie podchodź!
|||come close
Und bitte, kommen Sie nicht hoch!
And please don't come closer!
Błagam!
ich bitte
Ich bitte Sie!
I am begging you!
Boję się, że stracę pracę.
|||ich verliere|
|||I will lose|
Ich habe Angst, meinen Arbeitsplatz zu verlieren.
Michał siedział wciśnięty w tylne siedzenie samochodu.
||eingeklemmt||hintere||
||squeezed||back||
Michael saß zusammengequetscht auf dem Rücksitz des Wagens.
Michał sat crammed into the backseat of the car.
Może to i dobrze.
Vielleicht ist das eine gute Sache.
Maybe that's a good thing.
Bo mama nie widziała wyrazu jego twarzy.
||||expression||
Denn seine Mutter konnte den Ausdruck auf seinem Gesicht nicht sehen.
Because mom couldn't see the expression on his face.
Byłoby jej przykro, bo w Michale kiełkowała nadzieja.
||traurig||||keimte|
||||||was budding|
Es hätte ihr leid getan, denn in Michal keimte Hoffnung auf.
She would be sorry, because hope was sprouting in Michał.
Wbrew temu, co mama mówiła.
trotz||||
In spite of||||
Trotz der Worte meiner Mutter.
Michał pierwszy raz miał tak wielką nadzieję!
Michael war zum ersten Mal so hoffnungsvoll!
For the first time, Michał hoped so much!
Wcześniej myślał… Ach!
Vorhin dachte er - Ah!
Czego to on sobie nie myślał.
Was er nicht bedacht hat.
What he was not thinking about.
Najpierw, że mama jest wdową i bardzo płakała, gdy tata zmarł, i dlatego o nim nie mówi.
||||Witwe||||||||||||
||||a widow||||||||||||
Erstens, dass Mama Witwe ist und sehr geweint hat, als Papa starb, und dass sie deshalb nicht über ihn spricht.
First, that mom is a widow and she cried a lot when dad died, and that's why she doesn't talk about him.
Potem, kiedy dowiedział się, skąd się biorą dzieci, i zorientował się, że mama jest panną, myślał, że on jest z probówki.
||erfuhr||||||||||||Jungfrau||||||der Probe
||||||||||||||||||||test tube
Später, als er herausfand, woher Babys kommen, und feststellte, dass seine Mutter eine Jungfer war, dachte er, er käme aus einem Reagenzglas.
Later, when he found out where the babies came from and realized that mom was a virgin, he thought he was from a test tube.
Nawet spytał kiedyś babcię.
Er hat sogar einmal seine Großmutter gefragt.
He even asked his grandmother once.
Bardzo się śmiała.
Sie hat viel gelacht.
Teraz dopiero wie, jak było.
Erst jetzt weiß er, wie es war.
Only now does he know how it was.
Ale wiedzieć to za mało!
Aber wissen ist nicht genug!
But knowing is not enough!
Michał chciałby, żeby było inaczej.
Michael würde es gerne anders haben.
Niech ojciec będzie dla niego choć raz na dwa tygodnie – jak u tych, których rodzice się rozwiedli.
||||||||||||||||geschieden
||||||||||||||||divorced
Der Vater soll mindestens alle vierzehn Tage für ihn da sein - wie bei denjenigen, deren Eltern geschieden sind.
W klasie kilka osób tak ma.
Mehrere Personen in der Klasse haben dies.
„Na pewno jak mnie zobaczy – myślał – będzie chciał się ze mną spotykać”.
"Wenn er mich sieht", dachte er, "wird er sicher mit mir abhängen wollen.
Certainly when he sees me, he thought, he will want to meet me.
* * *
Dzwonek tuż-tuż.
Die Glocke wird gleich läuten.
The bell is just around the corner.
Звонок прямо за углом.
Michał niecierpliwie spogląda na zegarek.
||schaut||
|impatiently|||
Michael blickt ungeduldig auf seine Uhr.
Obrazy wirują mu przed oczami.
|wiren|||
|are swirling|||
Bilder wirbeln vor seinen Augen.
Widzi siebie w bufecie radiowym.
||||radio booth
Er sieht sich selbst im Radiobuffet.
Mama siedzi naprzeciwko i nagle szeptem mówi:
||gegenüber|||leise|
||навпроти||||
Mama setzt sich gegenüber und sagt plötzlich im Flüsterton:
– Widzisz tego pana, który stoi przy kasie?
- Sehen Sie den Herrn, der an der Kasse steht?
- See that gentleman standing at the checkout
Ale on nie zdążył nawet kiwnąć głową.
|||||nicken|
|||he didn't manage||nod|
Aber er schaffte es nicht einmal, zu nicken.
But he didn't even nod his head.
Mężczyzna obrócił się w ich stronę.
|drehte||||
|turned||||
Der Mann wandte sich ihnen zu.
The man turned to face them.
Bezmyślnie spojrzał na Michała i dopiero po chwili zaczął mu się uważniej przyglądać.
|||||||||||aufmerksamer|
|||||||||||more attentively|
Er sah Michael gedankenlos an und begann erst nach einem Moment, ihn genauer zu betrachten.
He looked at Michael thoughtlessly and only after a while began to look at him more closely.
Przez kilkanaście sekund patrzyli sobie w oczy.
They looked each other in the eye for several seconds.
Identyczne.
Identical
Identical.
Michał uśmiechnął się.
Michael lächelte.
Michał smiled.
Mężczyzna odwrócił głowę.
Der Mann drehte den Kopf.
The man turned his head.
Wyszedł z bufetu, zapominając wziąć resztę.
er ging|||||
|||forgetting to||
Er verließ das Buffet und vergaß dabei, sein Wechselgeld mitzunehmen.
He left the buffet, forgetting to take the change.
Michał domyśla się, że musiał wtedy być blady.
|||||||blass
|guesses||||||pale
Michael vermutet, dass er zu dieser Zeit blass gewesen sein muss.
Michał guesses that he must have been pale then.
Czuł, że cała krew odpłynęła mu z twarzy.
||||abgeflossen|||
||||drained away|||
Er spürte, wie das ganze Blut aus seinem Gesicht floss.
He felt all the blood drain from his face.
– Synku… On przez tyle lat nie tylko nie zainteresował się, czy mi czegoś nie potrzeba, lecz także nawet nie zapytał, jak ci dałam na imię – w uszach zabrzmiały mu słowa mamy.
|||||||||||||||sondern|||||||||||||||
|||||||||||||||||||||||||||echoed|||
- Sohn... Er hat sich nicht nur nicht dafür interessiert, ob ich so viele Jahre lang etwas brauchte, er hat nicht einmal gefragt, wie ich dir meinen Namen gab", klangen die Worte seiner Mutter in seinen Ohren.
- Sonny ... He for so many years not only did not care if I needed anything, but also did not even ask what my name was - in his ears echoed the words of his mother.
Powiedziała je dopiero w domu i przytuliła go tak jak wtedy, gdy był mały.
||||||umarmte|||||||
||||||hugged him|||||||
Sie sagte sie nur zu Hause und umarmte ihn, wie sie es tat, als er klein war.
She only said them at home and hugged him as she did when he was little.
* * *
* * *
– Jesteś wreszcie!
- Da sind Sie ja endlich!
– Michał zerwał się od stojącego w bibliotece stolika.
|hatte sich erhoben||||||
|got up||||||
- Michael löste sich von einem in der Bibliothek stehenden Tisch.
- Michał jumped up from the table standing in the library.
Gdy po chwili usiedli razem, to teraz on, tak jak wtedy mama, mówił urywanymi słowami:
|||||||||||||abgebrochenen|
|||||||||||||broken words|
Als sie sich nach einer Weile zusammensetzten, war es nun er, wie damals seine Mutter, der in gebrochenen Worten sprach:
– A ja… wiesz… imię to mam po nim… – skończył i wbił wzrok w ziemię.
||||||||||wbił|||
||||||||||stared|||
- Und ich... weißt du... ich bin nach ihm benannt... - beendete er und richtete seinen Blick auf den Boden.
"And I ... you know ... I have this name after him ..." he finished and stared at the ground.
Przez chwilę milczeli.
Sie schwiegen eine Zeit lang.
– Wiesz… teraz to mi się twoja mama podoba!
- Weißt du... jetzt mag ich deine Mutter!
– Naprawdę?
- Wirklich?
Kingus, naprawdę?
Kingus|
Kingus, wirklich?
– spytał Michał, wyraźnie ożywiony.
|||lebhaft
|||animated
- fragte Michael, der sichtlich erregt war.
Nie zauważył nawet, że w drzwiach biblioteki stanęła Kamila.
Er bemerkte nicht einmal, dass Kamila in der Tür der Bibliothek stand.
He did not even notice that Kamila appeared in the door of the library.
Wreszcie wiedziała, że „Hindus” to po prostu „Kingus”.
finally|||||||Kingus
Schließlich wusste sie, dass "Hindu" einfach "Kingus" war.
Ale dla Michała liczyło się tylko to, że Kinga go rozumie.
Aber alles, was für Michael zählte, war, dass Kinga ihn verstand.
– To, co było na lekcji, musisz uzupełnić – dodała Kinga po chwili i Michał zobaczył, że nadal jest tą samą najlepszą uczennicą.
||||||ausfüllen||||||||||||||
||||||fill in||||||||||||||student
- Was in der Stunde war, musst du zu Ende bringen", fügte Kinga nach einer Weile hinzu, und Michal sah, dass sie immer noch die gleiche Musterschülerin war.
- What was in the lesson you need to complete - Kinga added after a while and Michał saw that she was still the best student.
- То, что было на уроке, нужно выполнить, - через некоторое время добавила Кинга, и Михал увидел, что она по-прежнему лучшая ученица.
A jednocześnie zupełnie inną osobą, niż myślał kiedyś.
Und gleichzeitig ein ganz anderer Mensch, als er einst dachte.
And at the same time, a completely different person than he once thought.
Najfajniejszą ze wszystkich dziewczyn.
Das coolste von allen Mädchen.
The coolest girl ever.
Naprawdę!
Wirklich!
Really!