×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.

image

Polish with John, Dziwna Wielkanoc – Polish with John #071 [A2]

Dziwna Wielkanoc – Polish with John #071 [A2]

Cześć! Co u was słychać? Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego.

Dziwne są te święta Wielkiej Nocy. Ciche, spokojne, ale też bez spotkań rodzinnych, bez tej świątecznej atmosfery. Święta w kwarantannie. Cały świat od tygodni i miesięcy walczy z koronawirusem. Wróg to tak niebezpieczny, że wszyscy którzy mogą są w domach i nie spotykają się ze sobą. Mimo to Wielkanoc jest najważniejszym chrześcijańskim świętem. Ważniejszym od Bożego Narodzenia, choć zwykle jest skromniej obchodzona. O co więc chodzi w tym święcie.

Wielkanoc jest to święto, w którym wspominamy najważniejsze wydarzenie opisane w Biblii. Chodzi o zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. On, według opisów biblijnych, został zabity przez ukrzyżowanie, potem był pochowany. Umarł, ale pokonał śmierć i dał nowe życie wszystkim ludziom. Dzięki temu wszyscy możemy być zbawieni.

Użyłem dużo teologicznego, religijnego języka, ale on się przyda, jeżeli chcecie poznać polską kulturę, literaturę i historię. Od roku dziewięćset sześćdziesiątego szóstego, od chrztu Polski, chrześcijaństwo jest ściśle związane z naszą historią. Najstarsze teksty literackie po polsku, to teksty religijne. Wszystkim Polakom jest znana bardzo stara pieśń Bogurodzica. Jest tak stara, że potrzebujemy słownika, żeby zrozumieć jej słowa. Tak bardzo zmienił się nasz język od tamtego czasu. Inną, równie starą pieśnią jest pieśń Chrystus zmartwychwstan jest, śpiewaną właśnie na Wielkanoc. Jej tekst oryginalny, z czternastego wieku brzmi tak:

Krystus z martwych wstał je,

Ludu przykład dał je,

Eż nam z martwych wstaci,

Z Bogiem krolewaci

Kyrie

Oczywiście dzisiaj śpiewa się tę pieśń ze zmodyfikowanym tekstem, tak aby łatwiej było ją zrozumieć.

Chrystus zmartwychwstan jest,

Nam na przykład dan jest;

Iż mamy z martwych powstać,

Z Panem Bogiem królować, Alleluja.

Widzicie jak zmienił się język? A ta obecna wersja i tak brzmi dzisiaj bardzo archaicznie. Archaiczny język, to stary język, taki, którego już się nie używa.

Wielkanoc to wielkie i ważne święto. Kształtowała i kształtuje chrześcijaństwo oraz polską kulturę. Co roku to właśnie na te święta kościoły są wypełnione po brzegi, ludzie modlą się, proszą Boga o przebaczenie grzechów i przychodzą na Msze święte. Tymczasem w tym roku w kościołach było pusto. Ludzie modlili się w domach, Msze były transmitowane w telewizji, a wiele z tradycyjnych obrzędów nie odbyło się. Dziwna ta wielkanoc, taka cicha i pusta. Ale może to też dobry czas, aby zobaczyć w świętach coś więcej niż tradycyjne obrzędy, zobaczyć to co w nich najważniejsze?

W tym odcinku było sporo słownictwa, które trochę postaram się teraz wyjaśnić. Zmartwychwstanie to dosłownie powstanie z martwych. Jeżeli ktoś sam pokonuje śmierć, to wstaje spośród tych, którzy są martwi. Msza święta, to zgromadzenie chrześcijan w kościele, którzy razem się modlą. Ksiądz odprawia Mszę świętą, a pozostali ludzie w niej uczestniczą. Grzech to wszystko co obraża Boga, to złe rzeczy, które robimy. Bóg przebacza grzechy, czyli je nam daruje. Można by powiedzieć, że już ich nie ma. Zbawienie to możliwość pójścia do nieba, do raju. W chrześcijańskiej teologii, ludzie z powodu grzechów nie mogą trafić do nieba. Grzechy i śmierć zostały jednak pokonane przez Jezusa, syna Bożego, a ludzie mogą dzięki temu być zbawieni, czyli trafić po śmierci do nieba, raju.

Mam nadzieję, że teraz łatwiej będzie wam zrozumieć sprawy związane z językiem religijnym. Warto go znać, bo wiele dzieł literatury polskiej go używa, czasem metaforycznie, czasem w innych kontekstach, ale jest on obecny i warto go znać, aby lepiej zrozumieć inne teksty.

Dziękuję Wam bardzo za ten odcinek. Zapraszam na mój blog ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com. Będę wdzięczny za wsparcie mnie na serwisie Patreon. Tym którzy już to robią, serdecznie dziękuję! Trzymajcie się zdrowo i trzymam za was kciuki! Do usłyszenia!

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

Dziwna Wielkanoc – Polish with John #071 [A2] Seltsame|Seltsames Ostern|||| Strange|Easter|||| Дивний|Великдень|||| Seltsame Ostern - Polnisch mit John #071 [A2]. Strange Easter - Polish with John #071 [A2]. Pascua extraña - Polaco con John #071 [A2]. Strana Pasqua - Polacco con John #071 [A2]. Странная Пасха - Польский с Джоном #071 [A2]. Дивний Великдень - польська з Іваном #071 [A2].

Cześć! Co u was słychać? Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. Welcome to the next podcast "Polish with John". Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego. My name is Jan Oko and I want to help you learn Polish.

Dziwne są te święta Wielkiej Nocy. |||праздники|| Seltsam||||| strange||||of the Great|Easter ||||Великодні| Seltsam sind diese Osterferien. The Easter holidays are strange. Ciche, spokojne, ale też bez spotkań rodzinnych, bez tej świątecznej atmosfery. тихое|||||||||праздничной| Ruhig|||||||||weihnachtlichen|festlichen Stimmung Quiet|calm|||||family|||festive|festive atmosphere Тихе|||||||||святкової| Ruhig, friedlich, aber auch ohne Familienzusammenkünfte, ohne diese festliche Atmosphäre. Quiet, peaceful, but also without family gatherings, without this festive atmosphere. Święta w kwarantannie. праздники||карантине ||Quarantäne ||quarantine ||карантині Weihnachten in Quarantäne. Holidays in quarantine. Cały świat od tygodni i miesięcy walczy z koronawirusem. |||недели||месяцев|борется|| ||||||kämpft||dem Coronavirus |||||months|fights||coronavirus |||тижнів||місяців|бореться|| Die ganze Welt kämpft seit Wochen und Monaten mit dem Coronavirus. The whole world has been fighting the coronavirus for weeks and months. Wróg to tak niebezpieczny, że wszyscy którzy mogą są w domach i nie spotykają się ze sobą. Враг|||||||||||||встречаются||| Feind|||gefährlich||||||||||sich treffen||| enemy|||dangerous|||||||homes|||meet|||each other Ворог|||||всі||||||||не зустрічаються||| Dieser Feind ist so gefährlich, dass jeder, der kann, zu Hause ist und sich nicht mit anderen trifft. The enemy is so dangerous that all who may be at home and do not meet each other. Mimo to Wielkanoc jest najważniejszym chrześcijańskim świętem. несмотря на|||||христианским|праздником ||||wichtigsten|christlichen|Feiertag ||Easter||most important|Christian|holiday Незважаючи на це||Великдень|||християнським| Dennoch ist Ostern das wichtigste christliche Fest. Nevertheless, Easter is the most important Christian holiday. Ważniejszym od Bożego Narodzenia, choć zwykle jest skromniej obchodzona. |||||||скромнее|отмечается Wichtiger|||||||bescheidener|gefeiert More important|||||||more modestly|celebrated ||||||||відзначається Es ist wichtiger als Weihnachten, obwohl es in der Regel bescheidener gefeiert wird. More important than Christmas, although it is usually more modestly celebrated. O co więc chodzi w tym święcie. O(1)|||||| |||||diesem|Feiertag O(1)|||is it about|||the holiday Worum geht es also in diesem Urlaub? So what is this holiday about.

Wielkanoc jest to święto, w którym wspominamy najważniejsze wydarzenie opisane w Biblii. |||праздник|||||||| ||||||gedenken an||Ereignis|||Bibel ||||||we commemorate||event|described||the Bible Великдень||||||||подія||| Ostern ist das Fest, an dem wir uns an das wichtigste Ereignis erinnern, das in der Bibel beschrieben wird. Easter is a holiday in which we remember the most important event described in the Bible. Chodzi o zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. ||воскресение|Иисуса|Христа ||Auferstehung||Christus ||resurrection|| ||воскресіння|| Es geht um die Auferstehung von Jesus Christus. It is about the resurrection of Jesus Christ. On, według opisów biblijnych, został zabity przez ukrzyżowanie, potem był pochowany. |||библейских||||распятие|||похоронен |||biblischen Beschreibungen||getötet||Kreuzigung|||begraben |according to|descriptions|biblical||killed|by|crucifixion|||buried |згідно з||||убитий||розп'яття|||похований Nach den biblischen Berichten wurde er durch Kreuzigung getötet und anschließend begraben. He, according to the biblical accounts, was killed by crucifixion, then he was buried. Umarł, ale pokonał śmierć i dał nowe życie wszystkim ludziom. ||победил|смерть||||||людям Er starb||überwand|Tod|||||| Died||overcame|death||gave||||people Помер||переміг||||||| Er ist gestorben, hat aber den Tod überwunden und allen Menschen neues Leben geschenkt. He died, but he conquered death and gave new life to all people. Dzięki temu wszyscy możemy być zbawieni. |||||спасены |||||gerettet |||||saved ||всі|||спасені Auf diese Weise können wir alle gerettet werden. Thanks to this, we can all be saved.

Użyłem dużo teologicznego, religijnego języka, ale on się przyda, jeżeli chcecie poznać polską kulturę, literaturę i historię. я использовал||||||||||||польскую||||историю Ich habe verwendet||theologischen|religiöse|||||nützlich sein wird|||||||| I used||theological|religious|||||will be useful|||||||| Я використав||теологічного|релігійної|||||знадобиться|||||||| Ich habe viel theologische, religiöse Sprache verwendet, aber es wird sich als nützlich erweisen, wenn Sie die polnische Kultur, Literatur und Geschichte kennenlernen möchten. I used a lot of theological, religious language, but it will come in handy if you want to get to know Polish culture, literature and history. Od roku dziewięćset sześćdziesiątego szóstego, od chrztu Polski, chrześcijaństwo jest ściśle związane z naszą historią. |||шестого|||крещения||христианство||строго|||нашей|историей |||sechzigsten|sechsundsechzigsten||Taufe Polens||Christentum||eng verbunden|verbunden||| ||nine hundred|sixtieth|sixth||baptism||Christianity||closely|connected||| ||дев'ятсот|шістдесятого|шістдесят шостого||хрещення Польщі||||тісно|||| Seit dem neunzehnten sechsundsechzigsten Jahr, seit der Taufe Polens, ist das Christentum eng mit unserer Geschichte verbunden. Since the nineteen sixty-sixth year, since the baptism of Poland, Christianity has been closely related to our history. Najstarsze teksty literackie po polsku, to teksty religijne. ||литературные||||| ||literarische|||||religiöse the oldest||literary|||||religious texts Die ältesten literarischen Texte in polnischer Sprache sind religiöse Texte. The oldest Polish literary texts are religious texts. Wszystkim Polakom jest znana bardzo stara pieśń Bogurodzica. |||||||Богородица ||||||Lied|Muttergotteslied |to the Poles||known|||hymn|Mother of God |||відомо||||Богородиця Alle Polen kennen das sehr alte Lied Bogurodzica. All Poles know the very old song The Mother of God. Jest tak stara, że potrzebujemy słownika, żeby zrozumieć jej słowa. |||||||||слова |||||dictionary|||| Sie ist so alt, dass wir ein Wörterbuch brauchen, um ihre Worte zu verstehen. It is so old that we need a dictionary to understand its words. Tak bardzo zmienił się nasz język od tamtego czasu. ||hat sich verändert|||||jenem| ||changed|||||that| Seitdem hat sich in unserer Sprache so viel verändert. Our language has changed so much since then. Inną, równie starą pieśnią jest pieśń Chrystus zmartwychwstan jest, śpiewaną właśnie na Wielkanoc. |такую же||||||воскресение||поется||| |ebenso||Lied|||Christus|auferstanden ist||gesungenen||| |equally|old|song||song|Christ|has risen||sung|||Easter |так само|старою||||Христос|воскрес із мертвих|||||Великдень Ein anderes, ebenso altes Lied ist Christ ist auferstanden, das gerade zu Ostern gesungen wird. Another, equally old song is the song Christ is the Resurrection, sung just at Easter. Jej tekst oryginalny, z czternastego wieku brzmi tak: ||originaler Text||des vierzehnten Jahrhunderts||| ||original||"14th century"|century|sounds like| ||||||звучить| Der Originaltext aus dem vierzehnten Jahrhundert lautet wie folgt: Its original fourteenth-century text reads as follows:

Krystus z martwych wstał je, Христос|||| Christus ist auferstanden||von den Toten|auferstanden ist|ist Christ||"the dead"|rose from the dead| ||мертвих|| Christus hat sie von den Toten auferweckt, Christ rose from the dead,

Ludu przykład dał je, Volk|||ist "People"||gave|it Das Beispiel der Menschen hat sie geprägt, He set an example of the people,

Eż nam z martwych wstaci, еж|||| Er ist auferstanden||||von den Toten auferstehen "That he"|||the dead|"rise again" Щоб нам воскреснути|||| Bis er von den Toten aufersteht, Let us rise from the dead,

Z Bogiem krolewaci ||королевичи |Mit Gott|Mit Gott, Könige |With God|With God, royals ||З Богом, королівці Bei Gott, Könige With God, kings

Kyrie Кирие Herr, erbarme dich. Lord, have mercy Киріє Kyrie Kyrie

Oczywiście dzisiaj śpiewa się tę pieśń ze zmodyfikowanym tekstem, tak aby łatwiej było ją zrozumieć. |||||||изменённым||||||| ||singt man|||||modifiziertem|Text|||||| ||sings|||song||modified|lyrics||in order to|easier|||understand |||||||зміненим||||||| Heute wird das Lied natürlich mit einem veränderten Text gesungen, damit es leichter zu verstehen ist. Of course, today this song is sung with a modified text so that it is easier to understand.

Chrystus zmartwychwstan jest, |Christus ist auferstanden| |has risen| |Христос воскрес!| Christus ist auferstanden, Christ is resurrected,

Nam na przykład dan jest; |||дан| ||Beispiel|Beispiel-Datum| |||given|is |||даний| Uns ist zum Beispiel gegeben; We, for example, are given;

Iż mamy z martwych powstać, что||||воскреснуть Dass|||den Toten|von den Toten auferstehen that|||the dead|rise from the dead Що||||воскреснути Dass wir von den Toten auferstehen sollen, That we are to rise from the dead,

Z Panem Bogiem królować, Alleluja. ||||Аллилуйя |Mit dem Herrn||mit Gott herrschen|Halleluja |with the Lord||reign with God|Hallelujah |||панувати з Богом|Алілуя Gott regiert mit dem Herrn, Alleluja. With the Lord God reign, Alleluia.

Widzicie jak zmienił się język? видите|||| "Do you see"||changed|| Können Sie sehen, wie sich die Sprache verändert hat? See how the language has changed? A ta obecna wersja i tak brzmi dzisiaj bardzo archaicznie. а|||||||||архаично ||gegenwärtige|||||||archaisch ||current||||sounds|||archaic ||теперішня|версія|||звучить|||архаїчно Und diese aktuelle Version klingt heute sehr archaisch. And this current version sounds very archaic today anyway. Archaiczny język, to stary język, taki, którego już się nie używa. Archaische Sprache|||||||||| Archaic|||||||||| Eine archaische Sprache ist eine alte Sprache, die nicht mehr verwendet wird. An archaic language is an old language, one that is no longer used.

Wielkanoc to wielkie i ważne święto. |||||праздник Easter||||| Великдень||велике||| Ostern ist ein großer und wichtiger Feiertag. Easter is a great and important holiday. Kształtowała i kształtuje chrześcijaństwo oraz polską kulturę. формировала|||||| Prägte||formt|||| Shaped||"Shapes"|Christianity||| Формувала||формує||а також|| Sie hat das Christentum und die polnische Kultur geprägt und prägt sie weiterhin. She shaped and shapes Christianity and Polish culture. Co roku to właśnie na te święta kościoły są wypełnione po brzegi, ludzie modlą się, proszą Boga o przebaczenie grzechów i przychodzą na Msze święte. |||||||церкви||наполнены||края|||||||прощение|грехов|||||святые |||||||Kirchen||gefüllt||bis zum Rand||beten||bitten um|||Vergebung der Sünden|Sünden||kommen||Messen|heilige Messen |||just||||churches||filled up||to the brim||pray||ask|God||forgiveness of sins|sins||come||Holy Masses|holy days |||||||||заповнені||до країв||моляться||просять Бога||||||||меси святі| Jedes Jahr zu diesen Festen sind die Kirchen bis auf den letzten Platz gefüllt, die Menschen beten, bitten Gott um Vergebung der Sünden und kommen zur Messe. Every year it is for these holidays that the churches are filled to the brim, people pray, ask God for forgiveness of sins and come to Holy Masses. Tymczasem w tym roku w kościołach było pusto. Inzwischen|||||||leer "Meanwhile"|||||churches||empty In diesem Jahr waren die Kirchen leer. Meanwhile, this year the churches were empty. Ludzie modlili się w domach, Msze były transmitowane w telewizji, a wiele z tradycyjnych obrzędów nie odbyło się. |||||||транслировались|||||||обрядов||состоялось| |beteten||||||übertragen||||||traditionellen|Rituale||stattgefunden| |prayed||||Masses||broadcast on TV||||||traditional|rituals||took place| |молилися||||||транслювалися|||||||обрядів||відбулося| Die Menschen beteten zu Hause, die Messen wurden im Fernsehen übertragen und viele der traditionellen Zeremonien fanden nicht statt. People prayed at home, Masses were broadcast on television, and many of the traditional rites were not held. Dziwna ta wielkanoc, taka cicha i pusta. ||||still|| strange||||quiet||empty Дивний||Великдень||тиха||порожня Seltsam, dieses Ostern, so still und leer. Strange, this Easter, so quiet and empty. Ale może to też dobry czas, aby zobaczyć w świętach coś więcej niż tradycyjne obrzędy, zobaczyć to co w nich najważniejsze? ||||||||||||||обряды|||||| |||||||||Feiertagen|||||Rituale|||||| ||||||to|||holidays|||||rituals or ceremonies|||||| ||||||||||||||обряди|||||| Aber vielleicht ist es auch eine gute Zeit, um über die traditionellen Rituale hinaus zu sehen, was das Wichtigste an Weihnachten ist? But maybe it's also a good time to see something more than traditional ceremonies during the holidays, to see what is most important in them?

W tym odcinku było sporo słownictwa, które trochę postaram się teraz wyjaśnić. |||||||||||объяснить ||||viel|||||||erklären ||||a lot of|vocabulary|||"I will try"|||explain ||||багато|лексики||||||пояснити In dieser Folge gab es eine Menge Vokabeln, die ich nun versuchen werde, ein wenig zu erklären. There was a lot of vocabulary in this episode, which I'll try to explain a little now. Zmartwychwstanie to dosłownie powstanie z martwych. Auferstehung||buchstäblich|Auferstehung|| Resurrection||literally|rising||the dead Воскресіння з мертвих|||воскресіння|| Auferstehung bedeutet buchstäblich Auferstehung von den Toten. Resurrection is literally rising from the dead. Jeżeli ktoś sam pokonuje śmierć, to wstaje spośród tych, którzy są martwi. |||побеждает|смерть||||||| |||überwindet|||er steht auf|aus den||||tot ist |||overcomes|death|||"from among"||||dead |||перемагає||||з-поміж||||мертвих Wenn man den Tod allein besiegt, steigt man aus der Mitte der Toten auf. If someone overcomes death himself, he rises from among those who are dead. Msza święta, to zgromadzenie chrześcijan w kościele, którzy razem się modlą. |||собрание|христиан|||||| Messe|||Versammlung|Christen||||||beten zusammen Mass|||assembly|Christians||church||||are praying together Меса|||зібрання|||||||моляться Die Messe ist die Versammlung von Christen in einer Kirche, um gemeinsam zu beten. Holy Mass is a gathering of Christians in church, who pray together. Ksiądz odprawia Mszę świętą, a pozostali ludzie w niej uczestniczą. Священник|отправляет||||остальные||||участвуют Priester|feiert|die Messe|heilige||übrigen||||teilnehmen an ihr Priest|celebrates|Mass|holy mass||the remaining|||in it|participate in it |править|Месу|святу||інші||||беруть участь Der Priester zelebriert die Messe, und die anderen Menschen nehmen daran teil. The priest celebrates the Holy Mass, while the rest of the people participate in it. Grzech to wszystko co obraża Boga, to złe rzeczy, które robimy. грех||||обижает|||||| Sünde||||beleidigt|||||| Sin||||offends||||||"we do" Гріх||||ображає|||||| Sünde ist alles, was Gott beleidigt, die falschen Dinge, die wir tun. Sin is everything that offends God, it is the bad things that we do. Bóg przebacza grzechy, czyli je nam daruje. |прощает|||||даёт |vergibt|Sünden||||vergibt God|forgives|sins|that is|it|us|forgives |прощає|гріхи||||дарує Gott vergibt Sünden, das heißt, er vergibt uns. God forgives sins, that is, he gives them to us. Można by powiedzieć, że już ich nie ma. ||сказати||||| Man könnte sagen, dass sie nicht mehr da sind. You could say that they are no longer there. Zbawienie to możliwość pójścia do nieba, do raju. Спасение|||идти|||| Erlösung|||des Gehens||||Paradies Salvation||possibility|going||heaven||paradise спасіння|||потрапити|||| Erlösung ist die Möglichkeit, in den Himmel, ins Paradies zu kommen. Salvation is the ability to go to heaven, to paradise. W chrześcijańskiej teologii, ludzie z powodu grzechów nie mogą trafić do nieba. |христианской||||из-за|||||| |christlichen|Theologie||||Sünden|||gelangen in|| |Christian|theology|||because of|sins|||get to|| |християнської|теології|||через гріхи||||потрапити|| In der christlichen Theologie können Menschen aufgrund ihrer Sünden nicht in den Himmel kommen. In Christian theology, people cannot make it to heaven because of their sins. Grzechy i śmierć zostały jednak pokonane przez Jezusa, syna Bożego, a ludzie mogą dzięki temu być zbawieni, czyli trafić po śmierci do nieba, raju. грехи|||||побеждены|||||||||||||||||| |||wurden||besiegt|||||||||||gerettet werden||ins gelangen||||| Sins||death|were||overcome|by||||||||||saved||go to||death||heaven|paradise Гріхи|||||переможені|||||||||||спасені||потрапити||||| Doch Sünde und Tod sind durch Jesus, den Sohn Gottes, überwunden worden, und so können die Menschen nach dem Tod gerettet werden, d.h. in den Himmel, das Paradies, kommen. However, sins and death were defeated by Jesus, the son of God, and people can thus be saved, that is, get to heaven, paradise, after death.

Mam nadzieję, że teraz łatwiej będzie wam zrozumieć sprawy związane z językiem religijnym. |||||||||im Zusammenhang mit|||religiösen Sprache ||||easier||||matters|related to|||religious language Ich hoffe, dass es Ihnen nun leichter fällt, die Problematik der religiösen Sprache zu verstehen. I hope you will understand religious language easier now. Warto go znać, bo wiele dzieł literatury polskiej go używa, czasem metaforycznie, czasem w innych kontekstach, ale jest on obecny i warto go znać, aby lepiej zrozumieć inne teksty. |||||дела||||||||||||||||||||||| |||||Werke||||||metaphorisch||||Kontexten||||vorhanden||||||||| |||||works||||||metaphorically||||contexts||||present|||||in order to|||| |||||творів||||||метафорично||||||||присутній||||||||| Es lohnt sich, ihn zu kennen, denn er wird in vielen Werken der polnischen Literatur verwendet, manchmal metaphorisch, manchmal in anderen Zusammenhängen, aber er ist präsent und es lohnt sich, ihn zu kennen, um andere Texte besser zu verstehen. It is worth knowing, because many works of Polish literature use it, sometimes metaphorically, sometimes in other contexts, but it is present and it is worth knowing it in order to better understand other texts.

Dziękuję Wam bardzo za ten odcinek. ||||diese| Thank you||||| Thank you very much for this episode. Zapraszam na mój blog ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com. Będę wdzięczny za wsparcie mnie na serwisie Patreon. |grateful|||||| |вдячний|||||| Tym którzy już to robią, serdecznie dziękuję! Trzymajcie się zdrowo i trzymam za was kciuki! Stay healthy and I'm keeping my fingers crossed for you! Do usłyszenia! |услышимся |Hören |До зв'язку! Until we hear from you!