Polskie dialekty – Polish with John #113 [A2] Polnische|Dialekte|||| |dialects|||| Polnische Dialekte - Polnisch mit John #113 [A2]. Polish dialects - Polish with John #113 [A2]. Dialectos polacos - Polaco con John #113 [A2]. Dialetti polacchi - Polacco con John #113 [A2]. Dialectos polacos - Polaco com João #113 [A2]. Польские диалекты - Польский с Джоном #113 [A2]. Польські діалекти - польська з Іваном #113 [A2].

Cześć! Hallo Co u was słychać? Co(1)|Co u|was|gibt's Neuigkeiten Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. Hallo zusammen||nächsten|im Podcast||| ||next|||| Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego. Ich heiße|ich||||ich möchte|||||| |||||||||learning||

Dialekty to moim zdaniem jedno z bogactw każdego języka. |||meiner Meinung nach||der|Reichtümer|jedes| ||||||riches|every| Dialekte sind meiner Meinung nach einer der Reichtümer jeder Sprache. Dialects are, in my opinion, one of the riches of each language. Nie potrafię zrozumieć ludzi, którzy uważają, że są to gorsze odmiany języka, że jest to coś, czym mówią ludzie z gorszą edukacją. |ich kann|verstehen|Menschen|die|denken|dass|sie||schlechteren|Varianten||dass||||was|sprechen|Menschen|mit|schlechtere|Bildung |"I can"||||believe||||worse|varieties||||||||||worse|education |не можу|зрозуміти|||||||гірші|різновиди|||||||||||освітою Ich kann die Leute nicht verstehen, die meinen, dass es sich um minderwertige Sprachvarietäten handelt, dass es etwas ist, das von Menschen mit minderer Bildung gesprochen wird. I can't understand people who think they are inferior varieties of language, that this is something people with inferior education say. Jest to naturalnie bzdura, a używanie dialektu lokalnego bądź ogólnego nie ma nic wspólnego z inteligencją. ||natürlich|Unsinn||die Verwendung|Dialekt|lokalen|oder|allgemeinen||hat|nichts|gemeinsam||Intelligenz |||nonsense||using|dialect|local|or|general language||||to do with||intelligence |||нісенітниця|||||або|загального|||||| Das ist natürlich Unsinn, und die Verwendung eines lokalen oder allgemeinen Dialekts hat nichts mit Intelligenz zu tun. This is, of course, nonsense, and using a local or general dialect has nothing to do with intelligence. Niestety w polskiej lingwistyce dominuje nurt preskryptywistyczny i ciągle tylko ktoś mówi o różnych błędach, gorszych odmianach języka itd. Leider||polnischen|Linguistik|dominiert|Strömung|preskriptivistisch||immer noch|nur|jemand|spricht||verschiedenen|Fehlern|schlechteren|Varianten||usw unfortunately||Polish|linguistics|dominates|trend|prescriptive||constantly||someone|||various|errors|worse|varieties of||and so on |||||напрямок|прескриптивний||постійно||||||помилках|||| Leider wird die polnische Linguistik von der präskriptivistischen Strömung dominiert, und es gibt immer nur jemanden, der über verschiedene Fehler, minderwertige Sprachvarietäten usw. spricht. Unfortunately, the prevailing prescriptivist trend in Polish linguistics is still only someone talking about errors, inferior varieties of language, etc. Czegoś takiego tu nie znajdziecie! so etwas|so etwas|hier||werdet ihr finden "Something like that"||||you will find So etwas werden Sie hier nicht finden! You won't find anything like that here! Język jest przebogaty taki jaki jest, a nie taki jakby chciał ktoś za jakimś biurkiem zamknięty we własnych prawidłach i systemach. Sprache||äußerst reich|||||||als ob|wollte|jemand|hinter|einem|Schreibtisch|geschlossen|in|eigenen|Regeln||Systemen ||extremely rich|such as it|as|||||"as if"|would like|||some sort of|desk|closed off||own|rules and systems||systems ||надзвичайно багатий||||||||||||||||правилах|| Die Sprache ist so reichhaltig, wie sie ist, und nicht so, wie jemand hinter einem Schreibtisch, der in seinen eigenen Regeln und Systemen gefangen ist, sie gerne hätte. Language is extremely rich as it is, and not as if someone would like to be locked in their own rules and systems behind a desk.

Koniec narzekania! Schluss|Das Jammern end|End of complaining! |Кінець скаргам! Schluss mit dem Gejammer! Stop complaining! Czas na polskie dialekty! Zeit (1)|Zeit für|| ||Polish| Zeit für polnische Dialekte! Time for Polish dialects! Jak to więc u nas wygląda? ||also||bei uns|aus ||so|u(1)||looks Wie sieht es also für uns aus? So what does it look like with us? Trochę nietypowo. ein wenig|ein wenig untypisch |A bit unusual. Das ist etwas ungewöhnlich. A bit unusual. Różnice są stosunkowo małe. Unterschiede||relativ gering|klein Differences||relatively|small Різниці||відносно| Die Unterschiede sind relativ gering. The differences are relatively small. Dużo silniejsze dialekty są w Niemczech czy w Anglii. Viele|stärkere||||in Deutschland|als||England |stronger|dialects|||Germany||in England| |сильніші||||||| In Deutschland oder England gibt es viel stärkere Dialekte. There are much stronger dialects in Germany or England. Bierze się to stąd, że po II Wojnie Światowej decyzją Stalina Polska radykalnie zmieniła swoje granice. Es liegt|man|es|hier|dass|nach|Weltkrieg|Weltkrieg|Weltkrieg|Entscheidung|Stalins|Polen|radikal verändert|veränderte|| "It comes"|||from the fact||||World War|War II|by decision of|Stalin||radically|changed||borders |||звідси||||||рішенням||||||кордони Dies ist darauf zurückzuführen, dass Polen nach dem Zweiten Weltkrieg auf Beschluss Stalins seine Grenzen radikal geändert hat. This is due to the fact that after the Second World War, by Stalin's decision, Poland radically changed its borders. Całe Kresy Wschodnie, gdzie żyły miliony Polaków znalazły się poza granicami kraju. ganze|Kresy|Osten||lebten||der Polen|fanden sich||außerhalb von|Grenzen des|des Landes Entire|Eastern Borderlands|Eastern||lived|||ended up||outside of|outside the borders| |Східні Креси|Східні||жили|||опинилися|||за межами країни| Das gesamte östliche Grenzgebiet, in dem Millionen von Polen lebten, befand sich außerhalb des Landes. The entire Eastern Borderlands, where millions of Poles lived, found themselves outside the country. Za to na zachodzie Stalin dał Polsce ziemie odebrane Rzeszy. |||Westen|Stalin|gab|Polen|Länder|abgenommen|Reich |||west|Stalin|gave to||lands taken from|taken from|Reich ||||||||відібрані у|рейху Im Gegenzug überließ Stalin Polen im Westen die dem Reich abgenommenen Gebiete. Instead, in the west, Stalin gave Poland the lands seized from the Reich. Komunistyczne władze zaczęły przesiedlać ludzi ze Wschodu i dawali im mieszkać w różnych miejscach nowego kraju. kommunistische|die Behörden|begannen|umsiedeln||aus dem|||ließen sie|ihnen|wohnen lassen||verschiedenen|Orten|neuen|Land Communist|authorities|began to|resettle|||the East||gave them to||||||| |||переселяти|||Сходу||давали можливість жити||||||| Die kommunistischen Behörden begannen mit der Umsiedlung von Menschen aus dem Osten und gaben ihnen Platz zum Leben in dem neuen Land. The communist authorities began to resettle people from the East and let them live in different parts of the new country. Nie chcieli jednak, żeby mieszkali wśród swoich, ale starali się, żeby dokładnie wymieszać wszystkich ze wszystkimi, żeby nikt nie czuł szczególnych więzów społecznych. Nie|sie|aber|damit|sie wohnen|unter|eigenen|sondern|versuchten|sich|damit|genau|mischen|alle|mit|allen|damit|niemand||fühlte|besonderen|Bindungen|sozialen Bindungen |they wanted|||they lived|among|their own||they tried|||exactly|mix up|all of them|with|everyone with everyone||||felt|special social bonds|social ties|social bonds |||||серед|||||||змішати|||усіх з усіма||||відчував|особливих|суспільних зв'язків|соціальних зв'язків Sie wollten jedoch nicht, dass sie unter sich leben, sondern versuchten, jeden mit jedem zu vermischen, so dass niemand eine besondere soziale Bindung verspürte. However, they did not want them to live among their own people, but tried to thoroughly mix everyone with everyone, so that no one felt any special social bonds. Widać to szczególnie właśnie na zachodzie Polski, gdzie występują “nowe dialekty mieszane”. Es ist sichtbar|das|insbesondere|gerade dort||Westen|||auftreten||| It is visible||particularly|especially||the west|||"occur"|||mixed ||особливо||||||зустрічаються|||змішані Besonders deutlich wird dies im Westen Polens, wo es "neue Mischdialekte" gibt. This is especially visible in the west of Poland, where there are "new mixed dialects". Prawdopodobnie warto byłoby zbadać jak one dzisiaj wyglądają, jak zaczynają się między sobą różnić i być może już by trzeba było je jakoś podzielić. Wahrscheinlich|es lohnt sich||untersuchen|||heute|aussehen||anfangen||untereinander|einander|sich unterscheiden||sein|vielleicht|schon|man müsste|man müsste|man müsste|sie|irgendwie|teilen "Probably"||it would be|examine||||||||||differ from each other|||||||||somehow|divide up Ймовірно|||дослідити||||||||||відрізнятися між собою|||||||||| Es wäre wahrscheinlich lohnenswert zu untersuchen, wie sie heute aussehen, wie sie beginnen, sich voneinander zu unterscheiden und vielleicht schon irgendwie geteilt werden müssen. It would probably be worth examining how they look like today, how they start to differ from each other, and perhaps we would have to divide them somehow.

A co poza tym? A(1)|also|Bild| ||besides that| Und was noch? And what else? Standardowo mówimy o dialektach wielkopolskim, małopolskim, mazowieckim, śląskim i ewentualnie kaszubskim (o ile nie traktujemy kaszubskiego jako odrębnego języka). Standardmäßig|wir sprechen||Dialekten|Wielkopolski|in der Małop|masowischen|Schlesischen||eventuell|kaschubisch|o(2) wenn|wenn||behandeln wir|Kaschubisch||eigenständigen|Sprache Typically|||dialects|Greater Poland|Lesser Polish|Mazovian|Silesian||possibly|Kashubian dialect||||considering|Kashubian dialect||separate| |||||||||можливо|||||сприймаємо|кашубського||окремої| Standardmäßig sprechen wir von großpolnischen, kleinpolnischen, masowischen, schlesischen und möglicherweise kaschubischen Dialekten (sofern wir das Kaschubische nicht als eigenständige Sprache behandeln). As a standard, we are talking about the dialects of Greater Poland, Lesser Poland, Masovian, Silesian and possibly Kashubian (as long as we do not treat Kashub as a separate language). Jak sie godo po ślonsku to żech już wom kiedyś pokozoł, ale posłuchajcie jeszcze tego: Wie|sie|sprich||Schlesisch||ich|schon|euch|einst|ich habe euch||hört mal|noch|das hier |one speaks|speaks||Silesian dialect||"I have"||you (plural)||showed you||listen to this|to this|this ||говорить||||я вже||вам|||||| Ich habe dir schon gezeigt, wie man Schlesisch spricht, aber hör dir das an: When I spoke in Silesian I already showed you once, but listen to this:

Szwyrko. Szwyrko Szwyrko. Швирко. Szwyrko. Szwyrko. Chcieliście usłyszeć coś po ślunsku, jak to sam u nas to sie godo, to wom tak łopowieym, jak to sie u nos przygotowuje do świount, jak żech jeszcze był taki bajtel, taki jeszcze mały synek, to nojfajniejszom rzeczoum w przygotowaniu do świount to były Roraty. ihr wolltet|||in der|Schlesisch||||||||geht||euch||ich sage||||||||Weihnachten||||||Bub kleiner Junge||||Sohn||das Beste|Sache||Vorbereitung||Weihnachtsfeier|||Rorate-Messen You wanted|hear|||Silesian dialect|||"here"||||it|||to you||"I'll tell"|||||"at our place"|prepares for holidays||holidays||"I" or "I have"||||little kid||||little boy||the nicest|most wonderful thing||preparing for||holidays|||Roraty Masses Хотіли ви||||по-шльонськи||||||||говорить||||розповім вам||||||||свят||що я||||малий хлопець||||||||||||||Рорати Wenn Sie etwas auf schlesisch hören wollen, wie es bei uns gemacht wird, erzähle ich Ihnen, wie es bei uns gemacht wird, wie wir uns auf Weihnachten vorbereiten, als ich noch ein kleiner Junge war, war das Schönste an der Vorbereitung auf Weihnachten, in die Kirche zu gehen. You wanted to hear something in Silesian, how we speak it ourselves, so I'll explain it to you, how we prepare for Christmas, when I was still a little boy, the coolest things in preparing for Christmas were the Roraty. Co prawda nasi farorz godali poprawnom polszczyznoum, że najmilsze są te chwile, gdym chodził na Roraty, biorąc z jakiegoś tam wieszcza, ale my to doświadczyli na własnej skórze, jak to z tymi Roratami było. |||Farorze|sprachen|richtigen|der polnischen Sprache||die schönsten|||Momente|als ich||||||||Weisen||||erlebten||eigenen|eigenen Haut|||||| ||our|parish priests|"were saying"|correct|correct Polish||the nicest|||moments|"I was"|||Roraty Mass|taking from||some kind of||poet or bard||||experienced||own|own skin||||with these|Roraty Mass| |||священники|говорили|правильною|польською мовою||найприємніші|||моменти|коли я||||беручи||||поета||||досвідчили||||||||| Es stimmt, dass unser Farorz in korrektem Polnisch zu sagen pflegte, dass die schönsten Momente die waren, in denen ich zu Roraty ging und von irgendeinem Barden nahm, aber wir haben am eigenen Leib erfahren, wie es mit diesen Roraty war. Our priests used to say correctly in Polish that the sweetest moments were when we went to Roraty, taking from some poet, but we experienced firsthand what Roraty was like. Otóż zaczynało sie przede wszystkim tym, że było wczas wstować cza było. |begann|||||||Urlaub|aufstehen|es war| "Well"|"was beginning"|||||||"early"|get up early|time| Отже, починалося з|починалося|||||||вчасно|вставати рано|час| Nun, es begann damit, dass es Zeit war, aufzustehen. It all started with getting up early in the morning. Wstowali my o piontey, bo o szóstej już było mszo, ale ten fto przylecioł piyrwszy na mszo, dostowoł wieynkszy łobrozek. wir sind angekommen|||Punkt||||||Messe|||der fto|derjenige|erste||Messe|bekam einen größeren Bro|größeren Brotk|Schutzengel "Woke up"|||five o'clock|||sixth|||mass|||the one who|arrived|first||mass|received|bigger|holy card Вставали ми о|||||||||меса|||той, хто|прилетів першим||||отримав більший образок|більший образок|образок Wir sind um fünf Uhr aufgestanden, weil um sechs Uhr bereits die Messe stattfand, aber wer zuerst zur Messe flog, bekam ein größeres Leuchten. We got up early because there was a mass at six, but the one who arrived first at the mass got a bigger wafer.

Tak wspomina czas świąt, a dokładniej Adwentu, Piotr Borkowy z Rudy Śląskiej. ||||||Advent|Piotr Borkowy|Borkowy (1||Ruda (1)| |recalls||holidays||more specifically|Advent season||Borkowy Piotr||Ruda Śląska|of Silesia ||||||Адвенту|Петро|Борковий||Руда Сілезька| This is how Piotr Borkowy from Rudy Śląskiej remembers the time of holidays, more precisely Advent. Pełne nagranie znajdziecie na stronie Dialektologia prowadzonej przez Uniwersytet Warszawski. |Aufnahme||||Dialektologie (1|von der Universität|||Universität Warschau Full recording|recording||||Dialectology (1)|conducted by||University of Warsaw|University of Warsaw Повне|запис|знайдете||||||| Die vollständige Aufzeichnung ist auf der Dialektologie-Website der Universität Warschau zu finden. You can find the complete recording on the Dialectology website run by the University of Warsaw. Z tej strony będą też inne fragmenty, a dla zainteresowanych link zostawię w opisie podcastu. |||||||||Interessierten||||| Z(1) of|this|this side|||other|fragments||for those|interested parties||I will leave||| Es wird noch weitere Auszüge von dieser Seite geben, und ich werde den Link in der Podcast-Beschreibung für alle Interessierten hinterlassen. There will be other excerpts from this site, and for those interested, I will leave the link in the podcast description. Zostańmy więc w temacie świątecznym i posłuchajmy co mówi ta kobieta z Mazowsza: Lass uns||||festlich||||||||Masowien Let's stay|||the topic|holiday||let's listen||||||Mazovia Залишаймося||||святковій||||||||Мазовії Bleiben wir also beim Thema Weihnachten und hören wir uns an, was diese Frau aus Masowien sagt: So let's stay on the Christmas theme and listen to what this woman from Mazovia says:

Zawsze na Wigilie śmy chodzili do do syna tam, do tego sołtysa, ale tera to nie wjem bo tam bapcie majo i nie mówji. ||Weihnachten|wir|wir gingen|||||||dem Dorfvorsteher||jetzt|||weiß ich|||Oma|haben|||nicht reden ||Christmas Eve|we used to|used to go|||||||village headman||now|||don't know|||grandmothers|"have"|||don't speak ||Святвечір|ми|ходили|||||||старости села||тепер|||не знаю|||бабусі мають||||не говорить Immer am Heiligabend gingen wir zum Sohn dort, zum Dorfleiter, aber jetzt weiß ich nicht, weil es bapcie majo und nicht sagen. We always used to go to our son on Christmas Eve, to this village administrator, but now I don't eat it because there, bapcie majo and don't talk. Chyba nie pójdziemy, juz takie stare oboje jestemy,łoni młode so, a my beńdziemy sie tam z niemi, nie, chyba se oboje tylko, no jeszcze, jeszcze nie. |||schon||||wir sind|sie||so (1)|||werden||||ihnen||||||||| maybe||we will go|already|||both of us|are|they|young ones|are|||we will||||with them|||to ourselves||only|||| ||підемо||||||минулого року||такі є|||||||||||обидва||||| I don't think we'll go, we're both so old, we're both young, and we'll be there with them, no, unless we're both just, well, not yet. Przemek mówji, o babcia bedziesz chciała to pojedziemy po te całe paczki, zeby kupjić. Przemek||||du|||wir fahren||||Päckchen|um zu|kaufen "Przemek says"|says|||you|||we will go|||whole|doughnuts|"in order to"|buy them Пржемек каже|||||||||||пончики|щоб купити| Przemek says, oh grandma, if you want it, we'll go get all these packages to buy.

Na Mazowszu mówią Wigilia tak jak standardowo, a na Śląsku mówi się często Wilijo. |Masowien||||||||||||Heiligabend |||Christmas Eve|||as usual|||Silesia||||Christmas Eve |Мазовії||Святвечір||||||||||Вілійо In Masowien sagt man standardmäßig Wigilia, und in Schlesien sagt man oft Wilijo. In Mazovia, they say Wigilia as is standard, while in Silesia, Wilijo is often said. Ale podobnie do dialektu śląskiego mówi “łoni”, zamiast “oni”. ||||Schlesischen|||| |similarly|||||they|instead of| ||||шльонського діалекту|||| Aber ähnlich wie im schlesischen Dialekt sagt er "łoni" statt "sie". But similar to the Silesian dialect, he says "łoni" instead of "they."

Idąc ze Śląska, ominęliśmy Małopolskę i wskoczyliśmy od razu na Mazowsze, ale na razie nie wracamy. ||Schlesien|umgingen|Malopolska||sprangen wir||||Masowien|||||wir kehren Going||Silesia|we bypassed|Lesser Poland||jumped straight into||||Mazovia|||||we're not returning Йдучи||Сілезії||||||||Мазовія|||||не повертаємось Von Schlesien kommend haben wir Kleinpolen umgangen und sind direkt nach Masowien gefahren, aber wir werden jetzt nicht mehr zurückfahren. Going from Silesia, we bypassed Lesser Poland and jumped right into Mazovia, but for now we are not going back. Idziemy dalej na północ, na Mazury posłuchać wspomnień jednej z kobiet tam mieszkających. |||||Masuren|||||Frauen||die dort wohnen |||north||Masuria|listen to|memories of|one||||living there |||північ||Мазури||спогадів|||||мешкаючих там Wir fahren weiter nach Norden in die Region Masuren, um den Erinnerungen einer der dort lebenden Frauen zu lauschen. We go further north, to the Mazury region to listen to the memories of one of the women living there.

Ja jak od trżynastu lat to jus rowerem do Scytna jeździlim. |||dreizehn|||już|||Scythien|fahren |||thirteen|||already|by bike||Scytno|"I have ridden" |||тринадцяти||||||Скитне| Ich bin ab dreizehn Jahren nur noch nach Scytna geradelt. For thirteen years I used to ride a bike to Scytno. Rowerem i to bez las. ||||forest Mit dem Fahrrad und ohne Las. By bike and without a forest. Wozy byli tyz, ale to sanami, to tam sanami nieraz tata na Boze Narodzenie. Wagen||auch|||Sanami|||||||Weihnachten| Sleds||"too" or "also"|||sleds|||that|sometimes|dad||Christmas|Christmas Сани||теж|||||||іноді|||| Es gab auch Karren, aber es war ein sanami, da ein sanami manchmal Papa an Weihnachten. There were also sleighs, but sometimes my dad rode them on Christmas. To my z mamo, bo tedy dobre swytry nam nakupił, takie sto procent wełny, i bereciki ładne. |||Mama||||Socken||hat gekauft||||Wolle||Mütze| |we||mom||"therefore"||sweaters||bought for us||||wool||berets|nice |||||||||||||вовни||беретики гарні| It was me and my mom, because then he bought us nice sweaters, one hundred percent wool, and pretty berets. I tedy juz zakupy to na Boze Narodzenie to tata stale tam wziął tydzień wolny i pojechalim sanami. ||||||||||immer||||||wir fuhren| |"then"|already||||||||always||took|week off|off work||we went|with us |отже|||||||||||||||| So for Christmas shopping, dad always took a week off and we went there by sleigh. Ale jak latem to cy do dentysty, cy tygo to rowerami do Scytna. ||||zu||zum Zahnarzt|also|mit dem||mit dem Fahrrad|| but||"in the summer"||"or"||to the dentist||this one||by bicycles||Scythia |||||||чи||||| But in the summer whether to the dentist, or to Scytno by bikes. A jak, jak po froncie z tymi grzybami do Biskupca i pieszo. ||||Front|||den Pilzen||Biskupca|| ||||the front|||mushrooms||Biskupca||on foot ||||фронтом|||грибами||до Бішківця||пішки And how, after dealing with those mushrooms, we'll walk to Biskupiec. I wózek ciągnąć. |Wagen|ziehen |pull the cart|pull the cart |І візок тягнути.|тягнути візок And the cart is being pulled. A to jeno cas do Ryszla, i wózek. ||zu diesem|zu dieser Zeit||Ryszla|| ||his|time||Ryszla (1)||the cart ||його|час||Ряшів|| And it's just a short distance to Ryszle, and the cart. I gdzie tu Ryszel. |||Ryszel |||And where's Ryszel? |||І де тут Ришель. And where is Ryszel. To mówią teraz bieda, ke pani autobus przyjdzie i dzieci do sz'koły weźnie, cy do gimnazjum, cy gdzie, autobusy chodzo. ||||wenn||Bus|||||zur Schule|nimmt|||||||fahren |||trouble|"that"|"your"|bus|will come||||school|will take|or if||middle school||||run ||||що|||прийде|||||візьме|чи||гімназія|чи|||ходять They are saying now that when the bus comes and takes the children to school, either to junior high or wherever, the buses run. Toć tera to jest złoty śwat  i wszystkiego mozna. Toć|||||Welt|||kann man Well now||||golden|golden age|||can Тепер|||||||| This is a golden world now and everything is possible.

Słyszeliście, że zamiast standardowego “czy” ta pani mówi “cy”? |||Standardform||||| you heard||instead of|standard|||||cy(1) Have you heard that instead of the standard "czy" this lady says "cy"? Zamiast “przez las” mówi “bez las” i takie słowo “bez” można też usłyszeć na Śląsku, że się kajś bez las pojszło. |||||||||||||||||irgendwo|||ohne den Wald instead of|||||||||||||||||somewhere|without||went ||ліс|||||||||||||||десь|||пішло собі Statt "durch den Wald" sagt er "ohne den Wald", und dieses Wort "ohne" ist auch in Schlesien zu hören, dass man irgendwo ohne den Wald hingegangen ist. Instead of "through the forest" she says "without the forest" and the word "without" can also be heard in Silesia, as in "somewhere without the forest".

To jeszcze o ciężkiej pracy opowie nam osoba z Wielkopolski, żebyśmy i tego dialektu posłuchali: |||schwerer||||||Wielkopolska|||||hören |||hard||"will tell"||||Greater Poland|"so that we"|||dialect|listened to |||важкої||||||Великопольщини|||||послухали Eine Person aus Wielkopolska wird uns mehr über die harte Arbeit erzählen, damit auch wir diesen Dialekt hören können: A person from Wielkopolska will also tell us about hard work, so that we can listen to this dialect as well:

ale cinżko była praca … panie … to jez nie do porównanio kiedyś a teraz … nie … bo to sie szo tak … łod szósty … jak tero tak … kwieciń i maj … łod szósty rana do siódmy wieczorym czeba … no tam byoe pietnaście minut przerwy na śniadanie … pótory godziny byłoe na obiad … no i podwieczoreg o czwarty … ale sie tyż pracowało do siódmy wieczora … czasym do ósmyj … to było tyle godzin … i cinżkiej |schwer|||Herr||ja|||vergleichen||||||||szo||von|sechsten||jetzt||Mai||Mai|||||siebten|Abend|muss|||da|fünfzehn|||||zwei||war waren|||||Nachmittagskaffee||||||||||||acht||||||schwierig |hard|||sir||"it is"|||comparison|"back then"||||||it|so much||from|six o'clock||nowadays||April||May|||||seventh|evening|"one had to"|||was|fifteen minutes||breaks|||"an hour and a half"||"there was"|||||afternoon snack||||it was|too|worked|to seven|seventh|in the evening|sometimes||eighth||||||hard |важка|||пане||озеро|||порівняння||||||||що||від|шостої||тепер||квітень||||||||вечором||||було||||||півтори|||||||підвечірок||||||||сьомої вечора||||восьмої||||||важка aber es war harte Arbeit ... meine Damen ... es ist unvergleichbar zwischen damals und heute ... nein ... denn es war so ... ab sechs Uhr ... so ... April und Mai ... von sechs Uhr morgens bis sieben Uhr abends musste man ... es gab eine fünfzehnminütige Frühstückspause ... eine halbe Stunde Mittagspause ... und Nachmittagstee um vier ... aber man hat auch bis sieben Uhr abends gearbeitet ... manchmal bis acht ... es waren so viele Stunden ... und so eng but it was hard work ... ladies ... it's no comparison between then and now ... no ... because it was like this ... from six o'clock ... like this ... April and May ... from six o'clock in the morning till seven o'clock in the evening you had to ... well there was a fifteen minute break for breakfast ... five hours was for dinner ... and lunch at four o'clock ... but you also worked till seven o'clock in the evening ... sometimes till eight o'clock ... it was so many hours ... and so hard

A na koniec wschodnia Małopolska i znowu o Bożym Narodzeniu. |||Ost-Polen|Kleinpolen|||||Weihnachten |||eastern|Lesser Poland|||||Christmas |||східна|Східна Малопольща||||| Und schließlich Ostmalopolska und wieder über Weihnachten. And finally, eastern Lesser Poland and again about Christmas. Przyznam, że bardzo mi się podoba jak ta pani opowiada. I admit|||||||||tells stories Ich muss zugeben, dass ich die Art und Weise, wie diese Dame erzählt, wirklich mag. I must admit that I really like how this lady tells the story.

– Wigilia była no… Też wieczór sie przynósiło… Tylko kiedyś to było jeszcze kiedyś tu… była słoma w domu, przynósiło sie snop słómye, rózłóżyło sie ten snop tag_o na ten, tu był ón uwiązanye ten snop, później sie do snopa kładłu… Dzieci se pósiadały, snop sie podyrżneło nożem, dzieci sie pórózliciały, słóma pó całym mieszkaniu, i Wigilia była, Wigilia taka była, Wilija nazywali, bo to słóma była. ||||||brachte|||||||||Stroh|||||Bündel|Strohballen|wurde ausgebre|||Bündel|auf dem||||||da|gebunden||||||Strohballen|legte man|||setzten sich|||aufgeschnitten|mit dem Messer|||verteilten sich|Stroh|verstreut im|||||||||Weihnachten||||Stroh| Christmas Eve||||||brought in|||||||||straw|||brought in||sheaf of straw|straw sheaf|spread out|||sheaf of straw|that is||||||it was|tied up||bundle||||sheaf of straw|laid down|||sat down|sheaf of straw||"cut open"|knife|||scattered around|straw|all over||apartment||Christmas Eve||Christmas Eve|||Christmas Eve|called it|||straw (2)| Святвечір||||||приносило|||||||||солома|||||сніп соломи|||||||||||||зв'язаний|||||||||||||розрізали|ножем|||розбіглися||||помешканню||Святвечір|||||Вілія||||| - Es war Heiligabend... Wir brachten das Stroh am Abend... Nur war es früher hier... es war Stroh im Haus, man brachte eine Garbe Stroh, man breitete die Garbe Stroh darauf aus, hier war es, man band die Garbe zusammen, dann legte man sie in die Garbe... Die Kinder setzten sich hin, die Garbe wurde mit einem Messer geschnitten, die Kinder tobten, im ganzen Haus war Stroh, und Heiligabend, so nannten sie es, Wilija, weil es Stroh war. - Christmas Eve was no... We used to bring it in the evening... Only once upon a time it was still here... there was straw in the house, we'd bring a sheaf of straw, we'd put the sheaf of straw on top of it, here it was tied to the sheaf, then we'd put it in the sheaf... The children would sit down, the sheaf would be cut with a knife, the children would spread it, the straw would spread all over the house, and Christmas Eve was, that's what they called it, Wilija, because it was straw. A późnij jag_my wynosili, tu w nocy my wynósili, bo płacz był za tu słomu. |später|wir||wir trugen|||||wir trugen||das Weinen||||Stroh |later|"jag" in this context translates to "as soon as".|we|"carried out"|"here"||||"carried out"||crying||||straw ||ми|||||||||плач був|||| Und später hat jag_my rausgenommen, hier in der Nacht haben wir rausgenommen, weil es hier nach Stroh geschrien hat. Later we were taking out the hay, we were taking it out here at night, because there was crying for the straw.

– A jakie potrawy jedliście? ||Gerichte|ihr habt gegessen |||you ate ||страви|їли ви - Und was haben Sie gegessen? - What kind of dishes did you eat?

– Potrawy? Dishes (1) - Essen? - Dishes? Była zupa grzybowa, jakiś tam barsz z uszkami, śledźi marynówane no i ta ryba. |Suppe|Pilzsuppe|||Borschtsch||Teigtaschen|marinierte Hering|eingelegter H|||| |mushroom soup|mushroom soup|some kind of||borscht with dumplings||with dumplings|pickled herring|pickled|||| |||||борщ з вушками||з вушками|маринований оселедець|мариновані оселедці|||| Es gab Pilzsuppe, eine Art Meeräsche mit Ravioli, eingelegten Hering und natürlich den Fisch. There was mushroom soup, some borscht with ravioli, pickled herring and that fish. A ta… Nazywała si strucla. ||||Strudel |||was called|fruitcake ||||штруцель Und das hier... Es hieß si strucla. And this one... It was called si strucla.

– Strucla? Strucla (1) - Strucla?

– No znaczy ten chleb, co si piekło, co była strucla taka zaplatana w kosey makim pósypówana. |||||wir|gebacken|||Strudel||verflochten||mit Mohn|Mohn|mit Mohn bestre ||||||baked|||strudel||braided||poppy seed braids|poppy seeds|sprinkled with poppyseeds ||||||пекли|||||заплетена в косу|||| - Ich meine, dieses Brot, das gebacken wurde, das eine Art Strucla war, geflochten in kosey makim, bestreut. – And this bread here, with the strudel twisted with poppy seeds sprinkled on top.

– Chódziły takie te, kómyndiancia na… już_na Wigilji, tak, na Wigilji chódziły kómyndiancia: król' Heród, djabuł, Żyd, aniołe, taki dziad i taka baba stara… Chódziły. sie bewegten|||Kostüme||||Weihnachten|||||||König Herodes|Teufel|Jude|Engel||Opa||||| They went around|||"carol singers"||||Christmas Eve||||they walked|||King Herod|devil|Jew|angel||old man|||old woman||they walked |||||||Святвечір|||||комедіанти||Ірод|диявол||ангел, ангели||дід, старий чоловік|||||Ходили - Es gab einige von ihnen, kómyndiancia, am... am Heiligen Abend, ja, am Heiligen Abend gab es einige kómyndiancia: einen König, einen Narren, einen Juden, einen Engel, einen Großvater und eine alte Frau... Sie gingen. – They were walking around, with costumes for... at Christmas Eve, yes, at Christmas Eve they were walking around in costumes: King Herod, the devil, a Jew, angels, an old man and an old woman... They were walking around. Djabuł, dzieci krzyczały, płakały, bały sie. ||schrien|weinten (1)|Angst haben| ||were screaming|cried|were afraid of| Диявол||кричали||| Dschabul, die Kinder schrien, weinten, hatten Angst. The devil, children were screaming, crying, they were afraid. Chódziły kómyndiańcia, dzieci pu kólyndzie. |Kinoaufführung||auf|auf dem Kóly they walked|carolers||to houses|caroling |ходили колядники||по|колядувати Sie liefen herum, die Kinder liefen herum. The ants were walking, the children were playing in a circle. Nu w Óstrowi jeszcze chodzo. wir||Ostrów|| Well||in Ostrów||I walk Ну||в Острові|| Nu w Óstrowi still walko. They are still walking in Óstrow.

To chyba tyle na dzisiaj. ||that's all||today Ich denke, das war's für heute. I think that's enough for today. Dużo nie pogadałem, a odcinek dłuższy niż zwykle. ||ich habe viel gered||||| ||I didn't talk||||| ||поговорив трохи||||| Ich habe nicht viel geplaudert, und die Folge war länger als sonst. I didn't talk much, and the episode was longer than usual. Na pewno też trudniejszy. Sicherlich ist es auch schwieriger. Certainly more difficult, too. Ale przynajmniej trochę posłuchaliście, a dla ćwiczenia możecie spróbować zrozumieć o czym te osoby mówiły, odgadnąć słowa, które nie są obecne w tym standardowym dialekcie języka polskiego. |||ihr habt gehört|||||||||||gesprochen haben|erraten||||||||Standarddialekt||| |at least||you listened|||||||||||were talking|guess|||||present|||standard|dialect|| ||||||вправи|||||||||вгадати|||||присутні в|||||| Aber zumindest haben Sie ein wenig zugehört, und zur Übung können Sie versuchen zu verstehen, worüber diese Leute gesprochen haben, und Wörter erraten, die in diesem Standarddialekt des Polnischen nicht vorkommen. But at least you have listened a little, and for exercise you can try to understand what these people were talking about, to guess words that are not present in this standard dialect of the Polish language.

Dziękuję Wam bardzo za ten odcinek. thank||||| Zapraszam na mój blog ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com. Będę wdzięczny za wsparcie mnie na serwisie Patreon. Tym którzy już to robią, serdecznie dziękuję! Trzymajcie się zdrowo i trzymam za was kciuki! Do usłyszenia!