Materialens mikroskopiska värld | Josefine Hall The materials'|microscopic|microscopic world|Josefine Hall|Hall Die mikroskopische Welt der Materialien | Josefine Hall Ο μικροσκοπικός κόσμος των υλικών | Josefine Hall The microscopic world of materials | Josefine Hall El mundo microscópico de los materiales | Josefine Hall Le monde microscopique des matériaux | Josefine Hall Il mondo microscopico dei materiali | Josefine Hall 素材のミクロの世界｜ヨゼフィーネ・ホール De microscopische wereld van materialen | Josefine Hall Mikroskopijny świat materiałów | Josefine Hall O mundo microscópico dos materiais | Josefine Hall Микроскопический мир материалов | Йозефина Холл Malzemelerin mikroskobik dünyası | Josephine Salonu 材料的微观世界 | 约瑟芬-霍尔

Om du fick välja en grönsak... ||"could"|choose|a vegetable|vegetable |||||vegetable Wenn Sie sich für ein Gemüse entscheiden müssten... If you had to choose one vegetable... Als je één groente moest kiezen... Bir sebze seçmek zorunda kalsaydın...

Då skulle jag nog välja |||probably| Dann würde ich wahrscheinlich wählen Then I would probably choose O zaman muhtemelen seçerdim

Morot. Carrot. Carrot. Wortel.

Nu har ni hamnat i Bredsjö hemma hos mig så välkommen hit. |||ended up||Bredsjö|||||| |||||Bredsjö|||||| Jetzt bist du in Bredsjö bei mir gelandet, also willkommen hier. Now you have ended up in Bredsjö at my home, so welcome here. Nu ben je in Bredsjö bij mij thuis beland, dus welkom hier. Şimdi Bredsjö'de benim evime geldiniz, bu yüzden buraya hoş geldiniz.

Här bor jag och min familj. |||||family Meine Familie und ich leben hier. My family and I live here. Ailem ve ben burada yaşıyoruz.

Kungen, men han har tyvärr dött. The King||||unfortunately|died |||||muerto Der König, aber er ist leider gestorben. The King, but unfortunately he has died. De koning, maar helaas is hij overleden. Kral, ama ne yazık ki öldü.

Det är malawiciklider, de plockar upp sand och flyttar och grejar. ||Malawi cichlids||pick up||sand||move around||fiddle around ||malawi cichlids|||arriba|||||manipulan Das sind Malawisee-Cichliden, die nehmen Sand auf und bewegen sich und so. These are Malawi slides, they pick up sand and move things around. Het zijn Malawiaanse klonen, ze pikken zand op en bewegen en zo. Onlar Malavi çiklitleridir, kumu toplarlar, hareket ederler falan.

Jag tycker dom är roligare än sånna där neontetra som bara åker runt som om de vore robotar. ||||more fun||such||neon tetras|"like"|||||||were|robots ||||||esos||neón tetra||||||||| Ich denke, sie machen mehr Spaß als diese Neonsalmler, die einfach herumlaufen, als wären sie Roboter. I think they are more fun than those neon tetras that just go around as if they were robots. Ik vind ze leuker dan die neon tetra's die gewoon rondlopen alsof het robots zijn. Bence robotmuş gibi ortalıkta dolaşan neon tetralardan daha eğlenceliler.

Det brukar vara getingar inne den här tiden. De kommer liksom in. |||wasps|||||||sort of| Normalerweise sind zu dieser Zeit Wespen drinnen. Sie kommen irgendwie rein. There are usually wasps inside at this time. They kind of come in. In deze tijd van het jaar zitten er meestal wespen binnen. Bu saatlerde içeride genellikle yaban arıları bulunur. Bir şekilde giriyorlar.

Jag vet inte hur ni har det men dom kommer in i vissa perioder. ||||||||they|||||periods Ich weiß nicht, wie es euch geht, aber sie kommen zu bestimmten Zeiten. I don't know about you, but they come in at certain times. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ze komen op bepaalde tijden binnen. Sizi bilmem ama belli zamanlarda geliyorlar.

Den där lampan den kommer ursprungligen från min syster och min mammas får ||The lamp|||"originally"|||sister|||mom's|sheep Diese Lampe stammt ursprünglich von den Schafen meiner Schwester und meiner Mutter That lamp it originally came from my sister and my mother's sheep Die lamp is oorspronkelijk van het schaap van mijn zus en mijn moeder. O lamba aslında kız kardeşim ve annemin koyunlarından geldi.

Sen har jag tovat och gjort en lampa. |||gefilzt|||| |||felted||||lamp Dann habe ich gefilzt und eine Lampe gemacht. Then I felted and made a lamp. Daarna heb ik gevilt en een lamp gemaakt. Sonra keçeledim ve bir kandil yaptım.

Och det här! Kolla dom här överstrykningspennorna. ||||||Textmarker ||||||highlighter pens Und das! Schauen Sie sich diese Textmarker an. And this! Check out these highlighters. En kijk eens naar deze highlighters. Ve bu! Bu vurgulayıcılara göz atın. І це! Погляньте на ці маркери.

Det är glitter i. ||There is glitter.| Da ist Glitzer drin. It has glitter in it. Er zit glitter in. İçinde ışıltı var.

Fantastiskt roligt. Fantastischer Spaß. Fantastic fun. Fantastisch leuk. Harika eğlence.

Tänk att läsa en artikeln och så stryker man över och så är det ||||the article|||cross out|||||| Stellen Sie sich vor, Sie lesen einen Artikel und streichen ihn durch, und das war's Imagine reading an article and crossing it out and that's it Stel je voor dat je een artikel leest en het dan doorhaalt en dat is het dan Bir makale okuduğunuzu ve üzerini çizdiğinizi hayal edin, hepsi bu Уявіть, що ви читаєте статтю, а потім викреслюєте її і все!

guld glitter. Gold glitter.|gold glitter goldener Glitzer. gold glitter. gouden glitter. altın parıltı

Jag har en med silver också faktiskt. ||||silver|| Ich habe sogar eine mit Silber. I have one with silver too actually. Bende de gümüş var aslında.

Det blir ju lite roligare. ||||more fun Es wird ein bisschen mehr Spaß machen. It will be a bit more fun. Het zal een beetje leuker zijn. Biraz daha eğlenceli olacak.

Det jag tycker är spännande med mikroskopi av material ||||exciting||microscopy|| Was ich an der Mikroskopie von Materialien spannend finde What I find exciting about microscopy of materials Wat ik spannend vind aan microscopie van materialen Malzemelerin mikroskopisinde heyecan verici bulduğum şey

det är att det ger en möjlighet att förstå hur de fungerar. ||||||opportunity||||| Es bietet die Möglichkeit, zu verstehen, wie sie funktionieren. it is that it provides an opportunity to understand how they work. is dat het de mogelijkheid biedt om te begrijpen hoe ze werken. nasıl çalıştıklarını anlamak için bir fırsat sağlamasıdır.

Man tittar på dem och ser hur de ser ut men det ger också en förståelse för One|||||see||||||||||understanding of| Sie sehen sie an und sehen, wie sie aussehen, aber es gibt auch ein Verständnis dafür You look at them and see how they look, but it also gives an understanding of Je bekijkt ze en ziet hoe ze eruit zien, maar het geeft je ook inzicht in Onlara bakıyorsunuz ve nasıl göründüklerini görüyorsunuz, ama aynı zamanda bir anlayış da veriyor.

varför de fungerar som de gör. warum sie so arbeiten, wie sie es tun. why they work the way they do. waarom ze werken zoals ze werken. neden yaptıkları gibi çalışıyorlar.

Det som att lära känna en människa fast man lär känna ett materialet det tar en stund innan man har förstått material. |||||||but|||||the material|it|takes||||||understood|material Es ist, als würde man eine Person kennenlernen, selbst wenn man einen Stoff kennenlernt, dauert es eine Weile, bis man den Stoff verstanden hat. It's like getting to know a person even if you get to know a material it takes a while before you have understood the material. Het is alsof je een persoon leert kennen, hoewel het even duurt voordat je de stof begrijpt. Bir insanı tanımak gibi bir şey, bir materyali tanısanız bile materyali anlamanız biraz zaman alıyor.

Och när du väl börjar förstå så plockar man små pusselbitar hela tiden. |||finally|||||||puzzle pieces|| Und sobald man anfängt zu verstehen, nimmt man ständig kleine Puzzleteile auf. And once you start to understand, you pick up small pieces of the puzzle all the time. En als je het eenmaal begint te begrijpen, pik je steeds kleine stukjes van de puzzel op. Ve bir kez anlamaya başladığınızda, her zaman yapbozun küçük parçalarını alırsınız.

Det blir som att man får en relation till materialet helt enkelt. ||||one||||||| Es wird so, als ob man einfach eine Beziehung zum Material herstellt. It becomes as if you simply get a relationship with the material. Het is alsof je een relatie krijgt met het materiaal, puur en simpel. Sanki malzemeyle basitçe bir ilişki kurmuşsunuz gibi olur.

Jag känner känner ju när jag tar i biten, då är det ju inte bara såhär rostig och ful. ||||||||the piece||||||||rusty||ugly Ich spüre, wenn ich das Stück nehme, dann ist es nicht nur so rostig und hässlich. I can feel when I take the piece, then it's not just this rusty and ugly. Als ik het stuk aanraak, voel ik dat het niet alleen roestig en lelijk is. Parçayı aldığımda hissedebiliyorum, o zaman sadece bu kadar paslı ve çirkin değil.

Eller ful, den kan ju se ut som ett konstverk men jag vet ju hur den ser ut på mikronivå. |ugly||||||||work of art||||||||||microscopic level Oder hässlich, es mag wie ein Kunstwerk aussehen, aber ich weiß, wie es auf Mikroebene aussieht. Or ugly, it may look like a work of art, but I know what it looks like on a micro level. Of lelijk, het ziet er misschien uit als een kunstwerk maar ik weet hoe het er op microniveau uitziet.

Och det är jättevacker. Det är ungefär som att du är ute och går i skogen. |||"very beautiful"|||||||||||| Und es ist absolut schön. Es ist fast so, als würde man im Wald spazieren gehen. And it's beautiful. It's kind of like you're out walking in the woods. En het is prachtig, alsof je in het bos loopt.

Och så ska du bara gå lite bakom det där trädet eller bakom den där kullen ska jag bara titta lite grann. ||||||||||the tree|||||the hill|||||| Und dann gehst du einfach hinter diesen Baum oder hinter diesen Hügel, ich werde nur ein bisschen schauen. And then you're just going to go behind that tree or behind that hill, I'm just going to look a little bit. En dan ga je gewoon een stukje achter die boom of achter die heuvel en dan kijk ik gewoon even.

Det är ju samma sak när man tittar i mikroskopet, man blir ju nyfiken och ska bara titta lite till. |||||||||the microscope|||||||||| Genauso ist es, wenn man durch das Mikroskop schaut, man wird neugierig und muss einfach ein bisschen mehr hinsehen. It's the same thing when you look through the microscope, you get curious and just have to look a little more. Het is hetzelfde als je onder de microscoop kijkt, je wordt nieuwsgierig en moet gewoon nog meer kijken.

Så för den yrkesmässiga nytta så måste man ju någonstans stoppa. |||professional|professional benefit|||||| Für den beruflichen Nutzen muss man also irgendwo aufhören. So for the professional benefit, you have to stop somewhere. Dus voor de professionele voordelen moet je ergens stoppen.

Vad är det jag vill få fram? Was möchte ich erreichen? What do I want to achieve? Wat wil ik overbrengen?

Och meningen med att studera material är ju för att förstå och kunna styra egenskaperna |purpose||||||||||||control|properties Und beim Studium von Materialien geht es darum, die Eigenschaften zu verstehen und kontrollieren zu können And the point of studying materials is to understand and control their properties. En het doel van het bestuderen van materialen is het begrijpen en beheersen van hun eigenschappen.

Men, det som jag vill dela här är mikroskopin av material. ||||||||microscopy|| Aber was ich hier teilen möchte, ist die Mikroskopie von Materialien. But, what I want to share here is the microscopy of materials. Maar wat ik hier wil delen is de microscopie van materialen.

Jag vill visa vad man ser i mikroskopet och alla vackra miljöer som man ser i ett mikroskop. ||||one|||||||environments||||||microscope Ich möchte zeigen, was Sie unter dem Mikroskop sehen und all die schönen Umgebungen, die Sie unter einem Mikroskop sehen. Ik wil laten zien wat je in de microscoop ziet en alle prachtige omgevingen die je in een microscoop ziet.

- UNDER MIKROSKOPET - I vardag och yrkesliv |||everyday life||professional life - UNTER DEM MIKROSKOP - Im Alltag und Beruf - UNDER THE MICROSCOPE - In everyday and professional life - ONDER DE MICROSCOPE - In het dagelijkse en professionele leven

En praktisk nytta som jag har haft om mitt yrkesval även här hemma |practical||||||||career choice|"even"|| Ein praktischer Gewinn, den ich bei meiner Berufswahl auch hier in der Heimat hatte A practical benefit I have had about my career choice even here at home Een praktisch voordeel dat ik heb gehad over mijn carrièrekeuze, zelfs hier thuis

det var när vi flyttade in i det här huset. Då låg det plastmattor både i köket och i hallen ||||moved in|||||||were||vinyl flooring|||||| Es war, als wir in dieses Haus einzogen. Dann gab es sowohl in der Küche als auch im Flur Plastikteppiche it was when we moved into this house. Then there were plastic carpets both in the kitchen and in the hall toen we in dit huis trokken, lagen er plastic matten in zowel de keuken als de gang

och jag har hört att det kan vara asbest i gamla plastmattor som armering. ||||||||asbestos|||vinyl flooring||reinforcement und ich habe gehört, dass Asbest in alten Plastikteppichen als Armierung enthalten sein kann. and I've heard that there may be asbestos in old plastic mats as reinforcement. en ik heb gehoord dat er asbest kan zitten in oude plastic matten als versterking.

Och det vill man ju inte ha när man har småbarn. ||||||||||young children Und das will man nicht, wenn man kleine Kinder hat. And you don't want that when you have small children. En dat wil je niet als je jonge kinderen hebt.

Så då gjorde jag så att jag tog loss en bit. Det här är en bit ||"did"|||||took|loose||piece||||| Also habe ich dafür gesorgt, dass ich ein Stück abgenommen habe. Das ist ein Stück So then I took a piece off. This is a piece Dus toen haalde ik er een stuk af, en dit is een stuk

Det här är eterniten som sitter på vårat hus. |||The asbestos cement||||our| Das ist die Ewigkeit, die auf unserem Haus sitzt. This is the eternite that is on our house. Dit is de eternite die op ons huis staat.

Så då tog jag loss en liten flisa. Så länge man inte har sönder den ||||loosened|||splinter||||||| Dann nahm ich einen kleinen Chip ab. Solange du es nicht kaputt machst So I took off a small piece. As long as you don't break it. Dus heb ik er een klein stukje afgehaald. Zolang je het maar niet breekt.

eller kraschar så det blir damm av det här så är det ju bra och skyddande det för husen. |crashes||||dust||||||||||protective for houses|||the houses or crashes so that it becomes dust, it is good and protective for the houses. of crasht zodat het stof wordt, is het goed en beschermend voor de huizen.

Men alla vet väl att eternit inte är speciellt bra Nita inte speciellt bra |||surely||asbestos cement|||||Not particularly good||| Aber jeder weiß, dass Eternit nicht sehr gut ist, Nita ist nicht sehr gut But everyone knows that eternit is not very good. Nita is not very good Maar iedereen weet dat eternit niet erg goed is Nita is niet erg goed

Om man har sönder det och det dammar så andas man in de små fina nålarna djupt i lungorna. |||||||staubt||||||||||| |||||||creates dust||||||||the fine needles|deep into||the lungs Wenn Sie es zerbrechen und Staub ansammeln, atmen Sie die kleinen, feinen Nadeln tief in Ihre Lunge ein. If you break it and it collects dust, you inhale the small, fine needles deep into your lungs. Als je het breekt en het stoft, adem je de kleine fijne naaldjes diep in je longen.

Det här är en bild i mikroskopet på just den här eternitbiten som jag petade bort en liten bit. ||||image||the microscope|||||asbestos piece|||picked off|||| Dies ist ein Bild unter dem Mikroskop von diesem speziellen Stück Eternit, das ich ein wenig entfernt habe. This is a picture under the microscope of this particular piece of eternite that I poked a little bit off. Dit is een foto onder de microscoop van dit stukje eternit dat ik er een beetje heb afgehaald.

Det här skalan 10 mikrometer. Jag tror att ett hårstrå är någon stans, 60 – 100 mikrometer. |||micrometers|||||hair strand|||somewhere around|micrometers Diese Skala 10 Mikrometer. Ich denke, ein Haar ist irgendwo, 60 – 100 Mikrometer. I think a hair is somewhere between 60 and 100 micrometers. Deze schaal is 10 micrometer, ik denk dat een haar ergens tussen de 60 en 100 micrometer is.

Så att ett hårstrås tjocklek skulle väl vara ungefär sådär. |||strand of hair|strand of hair|||||like this Damit wäre die Dicke eines Haares ungefähr so. So a hair's thickness would be something like that. Dus de dikte van een haar zou zoiets zijn.

Så då tog jag med mattorna till mikroskopet för att jag ville se. So then|||||the rugs||the microscope|"because"|||| Also habe ich die Matten dann zum Mikroskop gebracht, weil ich sehen wollte. So I took the mats to the microscope because I wanted to see. Dus nam ik de matten mee naar de microscoop omdat ik het wilde zien.

Först tog jag eterniten och sen tog jag den gröna mattan. Den såg ut såhär. Där kan man se att det är som trådar. |||||||||||||||||||||||Fäden |||asbestos cement sheet|||||||carpet|||||||||||||threads Zuerst nahm ich die Ewigkeit und dann den grünen Teppich. Es sah so aus. Dort können Sie sehen, dass es sich um Fäden handelt. First I took the eternite and then I took the green carpet. It looked like this. There you can see that it is like threads. Eerst nam ik het eterniet en toen het groene tapijt. Het zag er zo uit. Daar kun je zien dat het op draden lijkt.

Nu är det blandat med plasten då. Now|||mixed in||the plastic| Jetzt wird es dann mit dem Plastik vermischt. Now it is mixed with the plastic then. Nu wordt het gemengd met het plastic.

Men man ser ändå att det är små fina trådar så den här gröna mattan den åkte ut. |||still||||||||||green|||slid out| Aber man sieht immer noch, dass es kleine feine Fäden gibt, also ging dieser grüne Teppich aus. But you can still see that there are small fine threads, so this green carpet was pulled out. Maar je kunt nog steeds zien dat er kleine, fijne draadjes zijn, dus dit groene tapijt werd eruit getrokken.

Medan våran röda matta som ligger kvar ute i hallen. While|our|red|rug||"lies"||||the hallway Während unser roter Teppich noch in der Halle liegt. While our red carpet is still out in the hall. Terwijl onze rode loper nog in de hal ligt.

Den är det bara som plättar på det finns ingen struktur av tråd i så den kände jag att jag vågar ha kvar. It|||||pancakes|||||fiber arrangement||||||||||"dare to"|keep| Es ist nur lückenhaft, es gibt keine Fadenstruktur darin, also hatte ich das Gefühl, dass ich es wagen würde, es zu behalten. It is just like flakes on it there is no structure of thread in it so I felt that I dare to keep it. Het zijn net vlokjes, er zit geen structuur van draad in, dus ik vond dat ik het durfde te houden.

Det är väl lite av en praktisk nytta som vi har haft. Es ist wahrscheinlich von geringem praktischem Nutzen, den wir hatten. It's a bit of a practical benefit that we've had.

Nu skulle jag vilja visa lite av den forskning som jag håller på med idag och det här är exempel på stift |||||||||||||||||||||Stifte ||||||||research|||||||||||||pins Nun möchte ich einige der Forschungen zeigen, die ich heute mache, und dies sind Beispiele von Diözesen Now I would like to show some of the research that I am doing today and these are examples of pins Nu wil ik graag wat van het onderzoek laten zien dat ik vandaag doe en dit zijn voorbeelden van pennen

Som sitter i bergborr-kronor. |||rock drill| Die sitzen in Gesteinsbohrkronen. Sitting in rock drill bits. Zitten in rotsboren.

Och den metallen måste ju vara väldigt nötningsbeständig. ||the metal|||||wear-resistant Und dieses Metall muss sehr abriebfest sein. En dat metaal moet zeer slijtvast zijn.

Om man tänker att man hade vanligt stål och skulle borra i berg. "If"||||||ordinary|steel|||drill|| Wenn Sie denken, dass Sie gewöhnlichen Stahl hatten und in Fels bohren wollten. Imagine you had ordinary steel and you were drilling into rock. Stel je voor dat je gewoon staal had en in rots aan het boren was.

Så skulle det nötas ner på en gång. |||wear down|wear down||| Dann wäre es sofort abgenutzt. Then it would be worn down in one go. Het zou in één keer versleten zijn.

Så då har man något som är mycket mycket mycket hårdare och mer nötningsbeständigt. |||||||||||||verschleißfest |||||||||||||wear-resistant Dann haben Sie also etwas, das viel viel härter und abriebfester ist. So you have something that is much, much, much harder and more abrasion-resistant. Je hebt dus iets dat veel, veel, veel harder en slijtvaster is.

Och då har man volframkarbid, den är jätte jätte hård. ||||tungsten carbide|||very|very, very|very very hard Und dann haben Sie Wolframcarbid, es ist sehr, sehr hart. En dan heb je nog wolfraamcarbide, dat is heel erg hard.

Men om man skulle använda bara volframkarbid så skulle den spricka och gå sönder. But||||||tungsten carbide||||crack||| Aber wenn Sie nur Wolframkarbid verwenden würden, würde es reißen und brechen. But if you were to use just tungsten carbide, it would crack and break.

För den skulle vara för hård och spröd. For|||||too hard||brittle Weil es zu hart und spröde wäre. Omdat het te hard en broos zou zijn.

Så då har man små små små fina korn av volframkarbid som man har omgivna av kobolt. ||||||||grains||||||surrounded by||cobalt Dann haben Sie also kleine feine Körner aus Wolframkarbid, die von Kobalt umgeben sind. Je hebt dus kleine, fijne korreltjes wolfraamcarbide omgeven door kobalt.

Som man sen lägger som på bakplåtar i ugnen. |||places|||baking trays|| Die Sie dann auf Backbleche in den Ofen stellen. Which you then put on baking trays in the oven. Die leg je dan op bakplaten in de oven.

Och då smälter kobolten och fyller ut alla hålrummen i mellan. Då får man ett material som är jätte jätte hårt och nötningsbeständigt. |||the cobalt||fills up|||cavities||||||||||||||wear-resistant Und dann schmilzt das Kobalt und füllt alle Hohlräume dazwischen. Dann bekommt man ein Material, das sehr, sehr hart und abriebfest ist. And then the cobalt melts and fills all the gaps in between. Then you get a material that is very very hard and abrasion resistant. En dan smelt het kobalt en vult alle tussenruimtes op, waardoor je een materiaal krijgt dat zeer hard en slijtvast is.

Det är samma material som är i till exempel dubbdäck dubbarna. |||material||||||studded tires|the studs Es ist das gleiche Material, das zum Beispiel in den Spikes von Spikereifen steckt. It is the same material that is used in, for example, studded tires. Het is hetzelfde materiaal dat bijvoorbeeld in spijkerbanden zit.

Och i färgskrapor till exempel när man ska skrapa färg. Eller i en sån här som jag hittade när jag åkte hem från jobbet en dag. ||paint scrapers||||||scrape off|paint||||such a thing|||||||||||| Und in Farbschabern, zum Beispiel beim Abkratzen von Farbe. Oder in einem wie diesem, das ich eines Tages fand, als ich von der Arbeit nach Hause kam. And in paint scrapers, for example, when you need to scrape paint. Or in something like this that I found when I was riding home from work one day. En in verfkrabbers, bijvoorbeeld, om verf af te krabben. Of in een van deze die ik op een dag op weg van mijn werk naar huis vond.

Den fräser man upp asfalt med. |mills|||asphalt| Es wird zum Zerkleinern von Asphalt verwendet. You can use it to mill asphalt. Het wordt gebruikt om asfalt op te frezen.

Det är som stora trummor och så sitter det massor med sådana här och så fräser man upp asfalten när man ska göra nya vägar "It"||||Drum rollers||"and then"|||||such things||||grinds|||the asphalt|||||| Es ist wie mit großen Trommeln, und davon gibt es viele, und dann zermahlt man den Asphalt, wenn man neue Straßen bauen muss It's like big drums and there are lots of these and then you mill up the asphalt when you make new roads Het zijn net grote vaten en dan zijn er heel veel van die vaten en dan frees je het asfalt op als je nieuwe wegen maakt.

eller man ska lägga på ny asfalt. |||lay down||| oder neuer Asphalt muss verlegt werden. of om nieuw asfalt te leggen.

Så längst ut på toppen här, den som river, i asfalten. |"farthest"|||the top||||tears up|| Also ganz oben hier, der reißt, im Asphalt. So at the far end of the top here, the one that tears, in the asphalt. Dus helemaal bovenaan hier, degene die scheurt, in het asfalt.

Här är det volframkarbid och kobolt. |||tungsten carbide||cobalt Hier sind es Wolframkarbid und Kobalt. Hier is het wolfraamcarbide en kobalt.

När man tillverkar de här hårdmetallstiften |one|manufactures|||carbide pins Bei der Herstellung dieser Hartmetallstifte Bij het maken van deze hardmetalen pennen

så är det väldigt noga när man smälter kobolten att man har rätt förhållanden i pannan, rätt temperatur och rätt tyck. ||||important|||melting|the cobalt|"that"||||conditions||the furnace||temperature|||pressure Daher ist es sehr wichtig, dass Sie beim Schmelzen des Kobalts die richtigen Bedingungen in der Pfanne, die richtige Temperatur und die richtige Dicke haben. it is very important when melting cobalt that you have the right conditions in the boiler, the right temperature and the right thickness. Bij het smelten van kobalt is het heel belangrijk dat je de juiste omstandigheden in de ketel hebt, de juiste temperatuur en de juiste dikte.

Eller att det inte är smutsigt någonstans för då får man porer i materialet. |||||dirty|anywhere|||||pores in material|| Oder dass es nirgends schmutzig ist, weil man dann Poren im Material bekommt. Or that it is not dirty anywhere because then you get pores in the material. Of dat het nergens vuil is, want dan krijg je poriën in het materiaal.

Och det är väl en del av min forskningsvardag. Det är att förstå vad som har hänt om det blir porer i materialet. |||||part|||research routine||||||||||||pores||the material And I guess that's part of my everyday research: understanding what has happened if there are pores in the material. En ik denk dat dat deel uitmaakt van mijn dagelijkse onderzoek, namelijk begrijpen wat er is gebeurd als er poriën in het materiaal zitten.

Och den här bilden är inuti en por |||the image||inside||pore En deze foto zit in een porie

och den poren är ungefär i storleksordningen tjockleken av ett hårstrå. ||pore||approximately||order of magnitude|thickness|||hair strand en die porie is ongeveer zo groot als een haar.

Och när man tittar in i den så är det som en liten mikromiljö bara in inne i den. |||||||||||||microenvironment||||| And when you look inside it, it's like a little micro-environment just inside it. En als je erin kijkt, is het net een kleine micro-omgeving daarbinnen.

Och då kan man se här på att det ligger någonting som har kondenserat på ytan på ett volframkarbidkorn. |||||||||||||condensed||the surface|||tungsten carbide grain En dan kun je hier zien dat er iets gecondenseerd is op het oppervlak van een wolfraamcarbidekorrel.

Det där fallet var det kisel har jag för mig. |||||Silizium|||| ||case|||silicon|||| In that case, I think it was silicon. In dat geval was het silicium, denk ik.

Det kan väl vara kanske storleksordningen 1000 vattenmolekyler på rad för att få dom här. ||probably||maybe|order of magnitude|water molecules||in a row||"to"|"to get"|| It could well be perhaps the order of 1000 water molecules in a row to get them here. Het zou wel eens de orde van 1000 watermoleculen op een rij kunnen zijn om ze hier te krijgen.

Så de är ganska små. So they are quite small.

Det tycker jag är fascinerande att det går att se. ||||fascinating||||| I find it fascinating that this is possible to see. Ik vind het fascinerend dat dit mogelijk is om te zien.

Jag vet inte hur gammal jag kan ha varit, fem år eller någonting. I don't know how old I might have been, five years or something.

Så var vi ofta ute och plockade sten för att jag alltid varit fascinerad av stenar och material ||||||picked up|stones||||||"fascinated by"||stones|| We gingen vaak rotsen rapen omdat ik altijd al gefascineerd was door rotsen en materialen

och så hade jag en röd regnrock och så var det sånt där skitväder som idag och när stenarna är sådär blöta så blir dom ju så vackra. ||||||raincoat|||||||crappy weather|||||the stones|||wet|"and then"|||||beautiful and then I had a red raincoat and it was such shitty weather like today and when the stones are so wet they become so beautiful. en toen had ik een rode regenjas en het was klote weer zoals vandaag en als de stenen zo nat zijn, worden ze zo mooi.

Och så hittade jag en till, stoppa ner i fickan, en till, en till, en till och så var fickorna helt fulla med sten. ||||||put in|put down||||||||||||pockets||full|| And then I found another one, put it in my pocket, another one, another one, another one and my pockets were full of stones. En toen vond ik er nog een, stopte die in mijn zak, nog een, nog een, nog een en mijn zakken zaten vol stenen.

Och så orkade jag inte gå. And I couldn't bear to leave. En ik kon het niet verdragen om weg te gaan.

Så börja vi och satta oss ner och skulle slänga några stenar för att jag skulle orka gå hem. ||||sat down|||||throw||||||"would"|||go home So we started to sit down and throw some stones so that I could walk home. Dus gingen we zitten en we zouden wat stenen gooien zodat ik naar huis kon lopen.

"Inte den, inte den, inte den". Så det slutade med att hon fick gå hem och hämta min mamma. ||||||||||||||||fetch|| "Not that one, not that one, not that one". So she ended up going home to get my mom. "Niet die, niet die, niet die". Dus uiteindelijk ging ze naar huis om mijn moeder te halen.

Som fick hjälpa mig att bära hem alla grejerna. ||||||||the things Who had to help me carry all the stuff home. Die me moest helpen alle spullen naar huis te dragen.

För jag kunde inte lämna någon av stenarna för att alla var lika fina. I couldn't leave any of the stones because they were all equally beautiful. Ik kon geen enkele steen laten liggen, want ze waren allemaal even mooi.

- ELEKTRONMIKROSKOP - Hur de fungerar Electron microscope||| - ELECTRONIC MICROSCOPES - How they work - ELEKTRONISCHE MICROSCOPEN - Hoe ze werken

Nu har vi tittat på flera mikroskopi-bilder och då tänker jag att man kanske undrar: vad är elektronmikroskop? eller hur fungerar det? ||||||microscopy|images|||||||||||electron microscope|||| Nu hebben we verschillende microscopie-foto's bekeken en ik denk dat je je afvraagt: wat is een elektronenmicroscoop? Of hoe werkt het?

Det här är en bild av ett elektronmikroskop. Som man ser så sitter man vid vanliga dataskärmar och tittar in i mikroskop ||||||||||||sits||at||computer screens||||| This is a picture of an electron microscope. As you can see, people are sitting at ordinary computer screens looking into microscopes Dit is een foto van een elektronenmicroscoop. Zoals je kunt zien, zitten mensen achter gewone computerschermen in microscopen te kijken

Och då finns det två olika sätt som man kan generera bilden på. |||||different|||||generate|| En dan zijn er twee verschillende manieren waarop je de afbeelding kunt genereren.

Det ena sättet är att man skjuter elektroner mot provytan. ||way||||shoots|electrons|towards|sample surface One way is to shoot electrons at the sample surface. Eén manier is om elektronen naar het oppervlak van het monster te schieten.

Då kan elektroner från provytan antingen slås ut från provytan och möta en detektor eller så kan de här elektronerna ||||sample surface|"either"|be ejected|||sample surface||||detector||||||the electrons Then electrons from the sample surface can either be knocked out of the sample surface and meet a detector or these electrons can Dan kunnen elektronen van het monsteroppervlak ofwel uit het monsteroppervlak worden geslagen en een detector ontmoeten of deze elektronen kunnen

studsa på ytan tillbaks till en detektor. bounce|||back to|||detector terugkaatsen op het oppervlak naar een detector.

Och om man använder den första bilden. "And"|||uses||| And if you use the first image. En als je de eerste afbeelding gebruikt.

Där man slår ut elektroner. Where you knock out electrons. Waar je elektronen uitschakelt.

Så får man mera topografi på ytan och man kan se strukturer mycket ||||surface detail||surface|||||structures| This gives you more topography on the surface and you can see structures very Je krijgt meer topografie op het oppervlak en je kunt structuren veel beter zien.

Medan om du använder den där du studsar tillbaks elektroner som du skjuter mot ytan While|||||||bounces back||electrons||||| Terwijl als je die gebruikt waarbij je elektronen terugkaatst die je naar het oppervlak schiet

så får du atomnummerkontrast. Alltså tunga element lyser mycket ljusare, de är effektivare på att studsa tillbaks elektronerna |||Atomic number contrast|||heavy elements|shine||brighter|||more efficient at|||bounce back|"back"|the electrons back krijg je atoomnummercontrast. Dus zware elementen schijnen veel helderder, ze zijn efficiënter in het terugkaatsen van elektronen.

så de kommer få en ljusare kontrast i bilden medan lätta element som kol till exempel, det kommer se mycket mörkare ut. |||||brighter|brighter contrast||the image|||element||carbon|||||||darker| so they will have a brighter contrast in the image while light elements like coal for example, will look much darker. zodat ze een helderder contrast zullen hebben in de afbeelding, terwijl lichte elementen zoals kolen er veel donkerder uit zullen zien.

Ett exempel när det kan vara nytta att ha den där detektorn där man kan se atomnummerkontrast |||||be of use|beneficial|||||the detector|||||Atomic number contrast Een voorbeeld van wanneer het nuttig kan zijn om die detector te hebben waarmee je het atoomnummercontrast kunt zien

Det är till exempel... Det här är en bit av sot, som jag har stoppat i mikroskopet, om man tittar här. It||||||||||soot||||put in|||||| For example... This is a piece of soot, which I've put in the microscope, if you look here. Dit is bijvoorbeeld... Dit is een stukje roet dat ik onder de microscoop heb gelegd, als je hier kijkt.

Så ser det ut som någon slags ull. |||||||wool So it looks like some kind of wool. Het ziet er dus uit als een soort wol.

Medan, om man tar exakt samma bild fast man har tagit den med den andra detektorn så kan man se att all den här spagettin "Whereas"|||||||but|||||||||||||||||the spaghetti Terwijl, als je precies dezelfde foto neemt maar met de andere detector, je kunt zien dat al deze spaghetti

det är egentligen kalcium och magnesium i huvudsak. ||actually|calcium||magnesium||primarily Het is eigenlijk vooral calcium en magnesium.

Medan de här små ljuspunkterna som man ser i änden på spagettitrådarna är koppar. "While" or "As"|they|||light points|||||the end||spaghetti strands||copper wires Terwijl die kleine lichtpuntjes die je aan het einde van de spaghettislierten ziet koper zijn.

Och koppar är mycket mycket tyngre än kalcium och magnesium. |||||heavier||||magnesium En koper is veel zwaarder dan calcium en magnesium.

- AVSLUTNING - Utmaningar i Josefines forskning. Conclusion|Challenges||Josefine's|research - CONCLUSIE - Uitdagingen in Josefine's onderzoek.

En utmaning är att byta ut kobolten. |A challenge|||replace||the cobalt One challenge is to replace the cobalt. Eén uitdaging is om het kobalt te vervangen.

Den är inte speciellt hälsosam varken för människor eller miljö. ||||healthy|||||environment It is not particularly healthy for people or the environment. Het is niet bepaald gezond voor mens of milieu.

Så den försöker man byta ut mot någonting som är bättre till exempel järn eller nickel. ||||||against|||||||iron||nickel Dus proberen ze het te vervangen door iets beters, zoals ijzer of nikkel.

Men man vill ju fortfarande ha material som är lika nötningsbeständiga. Man vill ju inte ha en sämre borrkrona ||||still||||||wear-resistant|||||||worse|drill bit But you still want materials that are just as abrasion resistant. You don't want an inferior drill bit Maar je wilt nog steeds materialen die net zo slijtvast zijn. Je wilt geen inferieure boor

men han vill ha en med en annan bindefas. Och då försöker man byta ut kobolt mot någonting annat som är mindre skadligt but|he|||||||binding phase||"in that case"|||||cobalt|||||||harmful maar hij wil er een met een andere bindingsfase. En dan probeer je kobalt te vervangen door iets anders dat minder schadelijk is

som nickel eller järn. |nickel||iron zoals nikkel of ijzer.

Så det är ju en stor utmaning. Och där är vi kanske inte riktigt framme än men det finns väldigt många forskningsstudier på det. ||||||challenge|||||||quite|there yet|"yet"|but|||||research studies|| So it is a big challenge. And we may not quite be there yet, but there are many research studies on it. Het is dus een grote uitdaging en misschien zijn we er nog niet helemaal, maar er zijn veel onderzoeken naar gedaan.

Men sen ska det ju funka i praktiken både att göra materialen och de ska ha lika bra egenskaper |||||"work"||||||the materials|||||||properties But then it should work in practice both to make the materials and they should have equally good properties. Maar dan zou het in de praktijk moeten werken om beide materialen te maken en zouden ze even goede eigenschappen moeten hebben.

– Du har ju varit inne lite på det, men hur känner du att det påverkar ditt liv att leva så mycket på den här "mini-mini"-skalan? ||||"into"||||||||||affects|your|||||||||tiny|| – You've touched on it a bit, but how do you feel it affects your life to live so much on this 'mini-mini' scale? - Je hebt het er al een beetje over gehad, maar hoe denk je dat het leven op deze "mini-mini-schaal" je leven beïnvloedt?

Mikroskala och min vanliga vardag runtomkring det gå på något vis ihop lite grann. Micro scale|||usual|everyday life|around|||||||| Microscale and my everyday life around it somehow go together a bit. Microschaal en mijn dagelijks leven eromheen gaan op de een of andere manier een beetje samen.

För jag ser ju mikroskala i saker jag har omkring mig, på något vis. ||||micro scale||things around me|||||"in some way"|| Because I see microscale in the things around me, in some way. Omdat ik op de een of andere manier de microschaal van de dingen om me heen zie.

Alltså för mig, om jag torkar av diskbänken så tänker jag ju att jag torkar av den där kromoxiden. "So"|||||wipe off||kitchen counter||||||||||that|chrome oxide residue So for me, when I wipe the countertop, I think that I'm wiping off that chrome oxide. Dus als ik de gootsteen afveeg, denk ik dat ik die chroomoxide afveeg.

Jag tänker ju inte på att jag torkar diskbänken så på något vis finns det ju där. |||||||drying||||||||| I don't really think about the fact that I'm wiping the countertop, so in some way it is there. Ik realiseer me niet dat ik de gootsteen afveeg, dus op de een of andere manier is het er.

Mina dagar är ju inte bara vid mikroskopet, såklart inte, men i perioder när jag har suttit ganska mycket vid mikroskopet och tittat My||||||||||||||||sat|||||| Mijn dagen worden niet alleen doorgebracht met het kijken naar de microscoop, natuurlijk niet, maar in periodes waarin ik vrij veel tijd heb doorgebracht met het kijken naar

så blir det lite grann så om du tänker dig att du sitter och lägger pussel väldigt intensivt ett tag så går du runt och så ser du ||||a little||||||||||"putting together"|puzzle||"very intensely"|||||||||| it will be a little bit like that if you imagine that you sit and do puzzles very intensely for a while, then you walk around and you see het zal een beetje zo zijn als je je voorstelt dat je een tijdje heel intensief aan een legpuzzel zit te werken, dan loop je rond en zie je

Pussel-mönster överallt: Det skulle kunna vara ett pussel! Det skulle kunna vara ett pussel! puzzle|pattern||||||||||||| Overal puzzelpatronen: het zou een puzzel kunnen zijn! Het zou een puzzel kunnen zijn!

Det är som It is like

när jag sätter mig vid bilen och sätter på dubbdäcken tycker jag nästan att det är lite kul. |||||the car||||the studded tires||I|||||| When I sit down at the car and put on the studded tires, I almost find it a bit funny. Als ik bij de auto ga zitten en de spijkerbanden opzet, vind ik het bijna een beetje grappig.

Det är ju inget bra material, men jag ser ju inte dubbarna i dubbdäcken som en liten pinne som sticker ut utan |||||||||||||studded tires|||||||| It's not a good material, but I don't see the studs in studded tires as a little stick sticking out, but Het is geen goed materiaal, maar ik zie de spijkers in spijkerbanden niet als een klein stokje dat uitsteekt, maar

jag ser ju volframkarbiden som sticker ut i mina dubbdäck. |||tungsten carbide|||||| Ik zie het wolfraamcarbide uit mijn spijkerbanden steken.

Helt miljöskadad men jag tycker att det är spännande. Completely|environmentally influenced|but|||||| Completely environmentally damaged but I find it exciting. Volledig milieuschade, maar ik vind het spannend.

Det är ju vackert. It is beautiful.

Vi har en uggleholk uppe i skogen där uppe som det faktiskt varit en uggla i en gång. |||Eulennistkasten|||||||||||||| |||owl nesting box|||the forest||||||has been||owl||| We have an owl's nest up in the forest up there that actually once housed an owl. We hebben een uilennest in het bos daarboven waar ooit een uil in heeft gezeten.

Men då var vi dit och så knacka vi lite försiktigt med en pinne och så stod sambon och filma när den flög ut ur holken. |||||||knocked gently|||gently|||stick|||stood|partner||filmed|||flew|||the birdhouse But then we were there and we knocked a little gently with a stick and then the partner stood and filmed when it flew out of the den. Maar toen waren we er en we klopten een beetje zachtjes met een stok en toen stond de partner en filmde toen het uit de holte vloog.

Så tänkte jag: Nu kommer den väl aldrig mer tillbaks. Och det tror jag inte den har gjort efter det. ||||||probably|never|||||||||||| So I thought: Now it will never come back again. And I don't think it has done that after that.