Naturfilosoferna: Thales Naturphilosophen: Thales Φυσικοί φιλόσοφοι: Θαλής Natural philosophers: Thales I filosofi naturali: Talete Натурфилософы: Фалес

Thales från staden Miletos i nuvarande Turkiet (på den tiden tillhörande Grekland) ||||||||||belonging to| Thales from the city of Miletos in present-day Turkey (at the time of Greece) Günümüz Türkiye'sindeki (o zamanlar Yunanistan'ın bir parçası olan) Milet şehrinden Thales.

betraktas vanligtvis som den förste västerländske filosofen. is regarded|||||Western| is usually regarded as the first Western philosopher.

Detta betyder att han ville finna ett alternativ till den rådande mytologiska förklaringen till alltings ursprung. ||||||||||current||||| This means that he wanted to find an alternative to the prevailing mythological explanation of the origin of everything. Bu, onun her şeyin kökenine ilişkin hakim mitolojik açıklamaya bir alternatif bulmak istediği anlamına gelmektedir.

Precis som många övriga naturfilosofer var Thales främst sysselsatt av frågan vad för slags material världen bestod av. |||other|||||occupied with||the question||||||consisted of| Like many other natural philosophers, Thales was mainly concerned with the question of what kind of material the world was made of. Diğer birçok doğa filozofu gibi Thales de öncelikle dünyanın ne tür bir maddeden oluştuğu sorusuyla ilgilenmiştir.

Han sökte efter alltings ursprung, en gemensam byggsten eller ett urämne -- något han benämnde arche. ||||||common|building block|||primitive substance|||called|first principle He searched for the origin of everything, a common building block or primeval substance -- something he called arche. Her şeyin kökenini, ortak bir yapı taşını ya da ilkel bir maddeyi - arche adını verdiği bir şeyi - aradı.

Hans svar kom att bli "vatten" för han kunde se att vatten vid mycket låg temperatur His answer was 'water' because he could see that water at very low temperatures Cevabı "su" oldu çünkü suyun çok düşük sıcaklıklarda

blev hårt som sten (is) och vid höga temperaturer som luft (ånga). |||stone|is|||||||steam became hard like stone (ice) and at high temperatures like air (steam). taş (buz) gibi sertleşir ve yüksek sıcaklıklarda hava (buhar) gibi olur.

När det regnade trängde växter upp ur jorden, något han tolkade som att de var vatten i någon form. |||pushed|plants|||the ground|||interpreted|||||||| When it rained, plants emerged from the soil, which he interpreted as being water in some form. Yağmur yağdığında topraktan bitkiler çıkıyordu ve bunu bir şekilde su olduğu şeklinde yorumluyordu.

Allt levande behövde ett stort och konstant intag av vatten för att kunna fortsätta leva. |living things||||||intake||||||| All living things needed a large and constant intake of water to stay alive. Tüm canlılar hayatta kalmak için büyük miktarda ve sürekli su alımına ihtiyaç duyarlar.

(Våra kroppar består faktiskt av ca 60 procent vatten.) ||consist|||about|| (Our bodies are actually made up of about 60% water). (Vücudumuzun aslında yaklaşık yüzde 60'ı sudur).

Varje landmassa avslutades vid vattenbrynet, något som Thales tolkade som att jordytan flöt på vattnet. ||ended at||water's edge|||||||the earth's surface|floated on|| Each landmass ended at the water's edge, which Thales interpreted as the earth's surface floating on water. Her kara parçası, Thales'in dünyanın su üzerinde yüzen yüzeyi olarak yorumladığı su kenarında sona eriyordu.

Det är det första kända försöket att ställa upp en generell teori baserad på observationer av verkligheten. |||||attempt||establish|||general||||||reality It is the first known attempt to establish a general theory based on observations of reality. Gerçeklik gözlemlerine dayanan genel bir teori oluşturmaya yönelik bilinen ilk girişimdir.

Thales storhet ligger i att han med hjälp av förnuftet försökte dra slutsatser om den värld han levde i. |greatness||||||||reason||||||||| The greatness of Thales lies in his use of reason to draw conclusions about the world he lived in. Thales'in büyüklüğü, içinde yaşadığı dünya hakkında sonuçlar çıkarmak için aklı kullanmasında yatmaktadır.

Att det sedan inte blev helt rätt är i sammanhanget mindre viktigt. |||||||||the context|| The fact that it was not quite right is less important in this context. Tam olarak doğru olmadığı gerçeği bu bağlamda daha az önemlidir.

Utöver fysik (som skulle vara den moderna definitionen av Thales teori) ägnade han sig också åt astronomi. In addition to|||||||||||dedicated himself||||| In addition to physics (which would be the modern definition of Thales' theory), he also devoted himself to astronomy. Fiziğin yanı sıra (Thales'in teorisinin modern tanımı budur) kendini astronomiye de adamıştır.

Han ska ha beräknat solens storlek till 720 gånger större än månen (idag menar vi att solen är ca 400 gånger större än månen), |||||size|||||||||||||||| He calculated the size of the sun to be 720 times bigger than the moon (today we think the sun is about 400 times bigger than the moon), Güneş'in büyüklüğünü Ay'dan 720 kat daha büyük olarak hesapladı (bugün Güneş'in Ay'dan yaklaşık 400 kat daha büyük olduğunu düşünüyoruz),

och det var han som delade in året i fyra säsonger, månaden i 30 dagar och beräknade årets dagar till 365. |||||divided|||||seasons|||||||| and it was he who divided the year into four seasons, the month into 30 days and calculated the days of the year as 365. Yılı dört mevsime, ayı 30 güne bölen ve yılın günlerini 365 olarak hesaplayan da oydu.

Därtill lär han ha varit den person som introducerade matematiken i Grekland, något han ska ha lärt sig i Egypten. In addition||||||||||||||||||| In addition, he is said to have been the person who introduced mathematics to Greece, which he learned in Egypt. Ayrıca Mısır'da öğrendiği matematiği Yunanistan'a tanıtan kişi olduğu söylenir.

Han har även bidragit med egna upptäckter inom ämnet, huvudsakligen genom det vi idag känner som Thales teorem |||contributed|||discoveries||the subject|mainly through|||||||| He also contributed his own discoveries to the subject, mainly through what we know today as Thales' theorem. Ayrıca, bugün Thales'in teoremi olarak bildiğimiz şey aracılığıyla konuyla ilgili kendi keşiflerini de yapmıştır.

- att randvinkeln till en halvcirkel alltid är 90°. |the tangent||||| - that the edge angle of a semicircle is always 90°.

Tyvärr finns inga av Thales skrifter bevarande (han ska ha skrivit två filosofiska verk), |||||writings|preserved|||||||works Unfortunately, none of Thales' writings have been preserved (he is said to have written two philosophical works),

utan allt vi vet om honom kommer från andra historiska återberättelser. ||||||||||accounts Ama onun hakkında bildiğimiz her şey diğer tarihsel anlatılardan geliyor.

Han ska ha dött 78 år gammal, utmattad av hetta, ålder och törst, som åskådare under den 58:e olympiaden i Aten. ||||||exhausted by||heat|||||spectator|||||| Atina'daki 58. Olimpiyat'ta seyirci olarak bulunduğu sırada sıcaktan, yaştan ve susuzluktan bitkin düşerek 78 yaşında öldüğü söylenmektedir.