Människocellen förklarad | BIOLOGI | Gymnasienivå The human cell|explained|BIOLOGY|High school level İnsan hücresi||| Célula humana||| Die menschliche Zelle erklärt | BIOLOGIE | Sekundarstufe II La célula humana explicada | BIOLOGÍA | Bachillerato The human cell explained | BIOLOGY | High school level

Visste du att varje cell är en enskild organism? |||||||einzelne| Knew|you|that|every|cell|is|a|single|organism |||||||individual| Her hücrenin ayrı bir organizma olduğunu biliyor muydunuz? Did you know that each cell is an individual organism?

Du, alltså din kropp, består av miljontals små organismer- ||||||Millionen von|| You|I mean|your|body|consists|of|millions of|small|organisms ||||||||organizmalar ||||||milhões de|| You, that is, your body, consists of millions of small organisms-

-som är i ständig rörelse och arbetar hårt dygnet runt. |||ständiger|Bewegung||||| who|is|in|constant|motion|and|works|hard|day|around -Sürekli hareket halinde olan ve günün her saati çok çalışan kişiler. -that are in constant motion and work hard around the clock.

Vi har 200 typer av celler i kroppen anpassade för specifika uppgifter. |||||||angepasst||| We|have|types|of|cells|in|the body|adapted|for|specific|tasks We have 200 types of cells in the body adapted for specific tasks.

Blodceller är anpassade för att kunna transportera det livsviktiga syret. ||||||||lebenswichtigen|Sauerstoff Blood cells|are|adapted|to||be able to|transport|the|vital|oxygen |||||||||oksijen células sanguíneas||||||transportar|||oxigênio Kan hücreleri hayati önem taşıyan oksijeni taşımak üzere uyarlanmıştır. Blood cells are adapted to transport the vital oxygen.

Muskelceller bildar muskler så att vi kan röra på oss. Muscle cells|form|muscles|so|that|we|can|move|around|ourselves células musculares|||||||nos mover|| Kas hücreleri hareket edebilmemiz için kasları oluşturur. Muscle cells form muscles so that we can move.

Trots olikheter i utseende och uppdrag- |Unterschieden||||Aufgabe Despite|differences|in|appearance|and|mission |||||görev |diferenças|||| Görünüş ve misyon farklılıklarına rağmen Despite differences in appearance and function-

-har alla celler identiskt innehåll. |||identisch| have|all|cells|identically|content |||idêntico| -all cells have identical contents.

Jag ska ta upp cellens viktigaste beståndsdelar som kallas organeller. I|will|take|up|cell's|most important|components|that|are called|organelles ||||||bileşenleri||| Hücrenin organel adı verilen ana bileşenlerini tartışacağım. I will discuss the cell's most important components called organelles.

För att förenkla tänker jag beskriva cellen som en rund stad. ||vereinfachen|||||||| To|simplify|simplify|I think|I|describe|the cell|as|a|round|city ||basitleştirmek|||||||yuvarlak| ||simplificar|||||||redonda| Basitleştirmek için hücreyi yuvarlak bir şehir olarak tanımlayacağım. To simplify, I will describe the cell as a round city.

Om staden var en cell hade den varit minimal. If|the city|were|a|cell|had|it|been|minimal If the city were a cell, it would be minimal.

I genomsnitt är en cell en tusendels millimeter i diameter. Det är litet. ||||||ein Tausendstel|Millimeter||Durchmesser||| In|average|is|a|cell|a|thousandth|millimeter|in|diameter|It|is|small ||||||milésima|||diâmetro||| Ortalama olarak bir hücrenin çapı milimetrenin binde biri kadardır. Bu çok küçük. On average, a cell is one thousandth of a millimeter in diameter. That's small.

I cellen finns olika samhälls- funktioner, som transportvägar... ||||gesellschaftlichen||| In|the cell|there are|different||functions|such as|transport routes ||||sociais|||vias de transporte Hücre, taşıma yolları gibi çeşitli toplumsal işlevler içerir... In the cell, there are various community functions, such as transport routes...

...sopstationer, kraftverk och fabriker. Müllstationen||| waste stations|power plants||factories estações de lixo|usinas de energia|| ...waste stations, power plants, and factories.

Varje cell innehåller ett bibliotek- Each|cell|contains|a|library Each cell contains a library-

-där den genetiska informationen om just dig finns lagrad. ||||||||gespeichert where|the|genetic|information|about|just|you|is|stored ||||||||armazenada -Sizinle ilgili genetik bilgilerin depolandığı yer. -where the genetic information about you is stored.

Likt en medeltidsstad skyddas cellen av en tjock mur, ett cellmembran- ||Mittelalterstadt|geschützt||||||| Like|a|medieval city|is protected|cell|by|a|thick|wall|a|cell membrane ||cidade medieval|é protegida|||||muro||membrana celular Bir ortaçağ şehri gibi, hücre de kalın bir duvarla, hücre zarıyla korunur... Like a medieval town, the cell is protected by a thick wall, a cell membrane-

-som verkar som en tydlig barriär. |||||Barriere that|seems|like|a|clear|barrier |||||barreira -which acts as a clear barrier.

I muren finns receptorer som fungerar likt portar med vakter. |||||||Türen||Wächtern In|the wall|there are|receptors|that|function|like|gates|with|guards |a parede||||||portas||guardas Duvar, muhafızları olan kapılar gibi hareket eden reseptörler içerir. In the wall, there are receptors that function like gates with guards.

Det är enbart för specifika proteiner som dessa portar öppnar sig- It|is|only|for|specific|proteins|that|these|gates|open|themselves Bu kapılar sadece belirli proteinler için açılır. It is only for specific proteins that these gates open -

-och släpper in någon, för att sedan snabbt stänga sig igen. and|lets|in|someone|to|to|then|quickly|close|itself|again -Ve birini içeri alır, ama hemen tekrar kapatır. -and let someone in, only to quickly close again.

Det är viktigt att hålla inkräktare borta för att skydda cellens kärna: It|is|important|to|keep|intruders|away|to|to|protect|cell's|core Hücrenin çekirdeğini korumak için davetsiz misafirleri uzak tutmak önemlidir: It is important to keep intruders away to protect the cell's core:

Stadens bibliotek. The city's|library Şehrin kütüphanesi. The city's library.

För djupt där inne ligger vårt DNA- |zu tief||||| For|deep|there|inside|lies|our|DNA Çünkü derinlerde DNA'mız yatıyor For deep inside lies our DNA-

-tätt hoppackat och uppsnurrat på små rullar som vi kallar kromosomer. |dicht gepackt||aufgerollt||||||| tightly|packed|and|coiled|on|small|rolls|that|we|call|chromosomes |apertado||enrolado||||||| -Sıkıca paketlenmiş ve kromozom dediğimiz küçük rulolara sarılmış. -tight packed and spun up on small rolls that we call chromosomes.

Själva DNA:t är en lång molekyl uppbyggd av kemiska byggstenar- |||||||aufgebaut||| The|||is|a|long|molecule|composed|of|chemical|building blocks |||||||constituída por||| DNA'nın kendisi kimyasal yapı taşlarından oluşan uzun bir moleküldür... The DNA itself is a long molecule made up of chemical building blocks-

-som kallas för kvävebaser. that|are called|for|nitrogen bases -Bunlara nitrojen bazları denir. -called nitrogen bases.

Det är ordningen på dessa kvävebaser som styr våra egenskaper- |||||||bestimmt|| It|is|the order|of|these|nitrogen bases|that|controls|our|traits Özelliklerimizi belirleyen bu nitrojen bazlarının sırasıdır. It is the order of these nitrogen bases that determines our traits-

-och en sekvens av den här DNA-strängen kallar vi för en gen. ||Sequenz|||||||||| and|a|sequence|of|this|here|||we call|we|for|a|gene ||sequência|||||||||| -Ve bu DNA ipliğinin bir dizisine gen denir. -and a sequence of this DNA strand is what we call a gene.

Genen liknas vid en instruktionsbok- The gene|is likened|to|an|instruction book ||||livro de instruções Gen, bir talimat kitabına benzetilir... The gene is likened to an instruction book -

-där instruktionerna är identiska i alla celler- where|the instructions|are|identical|in|all|cells |as instruções||||| -where the instructions are identical in all cells -

-men olika gener är påslagna i de olika cellerna- but|different|genes|are|activated|in|the|different|cells -Ama farklı hücrelerde farklı genler devreye girer. -but different genes are activated in the different cells -

-för att tala om för just den cellen vad den ska lägga sitt fokus på. to|that|tell|about|for|just|that|cell|what|it|should|put|its|focus|on -O hücreye neye odaklanacağını söylemek için. -to tell that specific cell what it should focus on.

Vi kallar det för genreglering. We|call|it|for|gene regulation We call it gene regulation.

Generna som är påslagna berättar vilken typ av cell den ska vara- The genes|that|are|activated|tell|what|type|of|cell|it|should|be Açılan genler size ne tür bir hücre olacağını söyler. The genes that are activated tell what type of cell it should be -

-exempelvis en nervcell, en skelettcell eller en hudcell- for example|a|nerve cell|a||||skin cell ||célula nervosa||célula esquelética|||célula da pele -for example, a nerve cell, a muscle cell, or a skin cell -

-men också vilka proteiner som ska produceras i cellen. but|also|which|proteins|that|should|be produced|in|the cell -but also which proteins should be produced in the cell.

Proteinet produceras i ribosomerna som kan liknas vid fabriker. The protein|is produced|in|the ribosomes|which|can|be likened|to|factories The protein is produced in the ribosomes, which can be likened to factories.

Information skickas ut från generna om vilket protein som ska tillverkas. Information|is sent|out|from|genes|about|which|protein|that|should|be produced |é enviada||||||||| Information is sent out from the genes about which protein should be manufactured.

Framställningen av protein kallar vi proteinsyntes. The production|of|protein|we call|we|protein synthesis a produção||||| Protein üretimine protein sentezi denir. The production of protein is called protein synthesis.

Väl färdiga stannar proteinerna kvar i cellen eller tar sig ut i kroppen- Once|finished|stay|the proteins|inside|in|the cell|or|take|themselves|out|in|the body Proteinler tamamlandıktan sonra hücrede kalır ya da vücut dışına çıkar. Once completed, the proteins either remain in the cell or exit into the body -

-för att bygga upp vävnad, ett organ eller för att behandla en infektion. to|build|build|up|tissue|an|organ|or|to|treat|treat|an|infection ||||||||||||infecção -Doku veya organ oluşturmak ya da bir enfeksiyonu tedavi etmek için. -to build up tissue, an organ, or to combat an infection.

Som jag sa finns det många funktioner i en cell förutom dem vi pratat om. ||||||||||außer den|||| As|I|said|there are|it|many|functions|in|a|cell|besides|those|we|talked|about As I mentioned, there are many functions in a cell besides those we have talked about.

Men det finns ytterligare en vi ska lägga extra tyngd vid: mitokondrien. |||||||||Gewicht|| But|it|exists|another|one|we|shall|put|extra|weight|on|the mitochondrion |||||||||peso||a mitocôndria Ancak vurgulamamız gereken bir başka husus daha var: mitokondri. But there is one more that we should emphasize: the mitochondrion.

Den kan liknas vid stadens kraftverk. It|can|be likened|to|city's|power plant Şehrin elektrik santraline benzetilebilir. It can be likened to the city's power plant.

I mitokondrien omvandlas det vi äter till energi. ||wird umgewandelt||||| In|the mitochondrion|is converted|what|we|eat|into|energy Mitokondri yediklerimizi enerjiye dönüştürür. In the mitochondrion, what we eat is converted into energy.

Socker och fett förbränns till vatten och koldioxid i dess inre membran. |||werden verbrannt|||||||| Sugar|and|fat|is burned|to|water|and|carbon dioxide|in|its|inner|membrane |||queimam||||||||membrana Şekerler ve yağlar iç zarında yakılarak su ve karbondioksite dönüştürülür. Sugar and fat are burned to water and carbon dioxide in its inner membrane.

Det är veckat för att vi ska få en större yta att skapa energi. It|is|bent|so that|to|||have|a|larger|area|to|create|energy ||dobrado||||||||||| Bize enerji yaratmak için daha geniş bir alan sağlamak üzere katlanmıştır. It is folded so that we can have a larger surface area to create energy.

Energin binds till molekyler, ATP, som ger sig ut i kroppen. |bindet||||||||| The energy|binds|to|molecules|ATP|which|gives|itself|out|in|the body |se liga|||ATP|||||| Enerji, vücuda salınan ATP moleküllerine bağlanır. The energy is bound to molecules, ATP, which then go out into the body.

Det är tack vare den processen vi kan röra på oss, växa och tänka. It|is|thanks|to|that|process|we|can|move|on|ourselves|grow|and|think It is thanks to that process that we can move, grow, and think.

Cellen en komplicerad organism och utan den skulle liv inte finnas. The cell|a|complicated|organism|and|without|it|would|life|not|exist Hücre karmaşık bir organizmadır ve onsuz yaşam var olamazdı. The cell is a complicated organism and without it, life would not exist.

Svensktextning: Gabriella Eseland Iyuno Media Group för UR Swedish subtitling|Gabriella|Eseland|Iyuno|Media|Group|for|UR Swedish subtitles: Gabriella Eseland Iyuno Media Group for UR