Start learning this lesson now

Παραμύθι Χωρίς Όνομα, Π Δελτα, Δ’. ΣΤΟ ΓΥΡΙΣΜΟ (1)

Δ’. ΣΤΟ ΓΥΡΙΣΜΟ (1)

΄ Πολλές ώρες περπατούσαν στον ξερό απέραντο κάμπο.

Στο τέλος έφθασαν σ' ένα ερειπωμένο χωριουδάκι, όπου

μόλις δυοτρία σπίτια στέκουνταν ακόμα όρθια. Σταμάτησαν στο πρώτο και χτύπησαν την πόρτα. Τους άνοιξε ένας μεσόκοπος άνθρωπος, με κατσουφιασμένο πρόσωπο και βρώμικα ρούχα.

— Τι θέλετε; ρώτησε απότομα.

— Να καθίσομε λιγάκι. Είμαστε κουρασμένοι, αποκρίθηκε το Βασιλόπουλο.

— Δεν είναι δω ξενοδοχείο, είπε ο άνθρωπος. Κι έκλεισε την πόρτα.

Τ' αδέλφια κάθισαν στο πεζούλι κι έβγαλαν να φάγουν το ψωμί τους.

Σε λίγο άκουσαν το παράθυρο που άνοιγε με προσοχή. Γύρισαν και είδαν τον ίδιο άνθρωπο.

— Τι μου καθίσατε κει, στο κατώφλι μου; είπε απότομα.

— Σ' ενοχλούμε; ρώτησε το Βασιλόπουλο χωρίς να σηκωθεί.

— Βέβαια μ' ενοχλείτε! Τραβάτε το δρόμο σας! αποκρίθηκε ο άνθρωπος. Δε μ' αρέσουν οι ζητιάνοι.

— Δε σου ζητούμε τίποτα, είπε ήσυχα το Βασιλόπουλο.

Ο άνθρωπος θύμωσε.

— Το κατώφλι είναι δικό μου! φώναξε. Γκρεμιστείτε από δω, ειδεμή σας πιάνω με το ξύλο!

Τα δυο αδέλφια σηκώθηκαν και πήγαν παρακάτω. Μα ο ανοιξιάτικος ήλιος ήταν ζεστός, και, για να βρουν δροσιά, πήγαν στο πίσω μέρος του σπιτιού, όπου, ανάμεσα σε κάτι χαλάσματα, ξαπλώθηκαν σε σκιερή γωνιά και αποκοιμήθηκαν.

Λαφρύς κρότος ξύπνησε το Βασιλόπουλο. Του φάνηκε σα ν' άκουσε ομιλίες.

— Σε είδε κανένας; ρώτησε χαμηλόφωνα ο άνθρωπος.

— Όχι βέβαια! Κουτός είμαι 'γω για να με πιάσουν; αποκρίθηκε το παιδί. Μα ξεφόρτωσε με τώρα, το σακούλι είναι βαρύ!

— Τι έχει μέσα! ρώτησε ο άνθρωπος σκύβοντας να το πιάσει.

— Μια στάμνα κρασί, τρία μήλα, ένα παπούτσι, δυο πίτες και μια σκούφια.

— Όλα αυτά τα βρήκες μαζί;

— Όχι. Ο Ταλαιπωράκης ήταν σπίτι του. Πήρα το κρασί και τα μήλα που δροσίζουνταν στο παράθυρο και το 'βαλα στα πόδια. Τ' άλλα είναι από το Δυστυχόπουλο. Έλειπε στη χώρα όπου πήγε μάρτυρας στη δίκη του Κακομοιρίδη, κι έτσι με την ησυχία μου συγύρισα το σπίτι του, και το παιδί γέλασε. Μα δεν είδες το καλύτερο, εξακολούθησε βγάζοντας από την τσέπη του ένα ασημένιο ωρολόγι. Αυτό το πήρα χθες βράδυ από την τσέπη του Κακομοιρίδη. Δεν είναι ωραίο;

— Μπα; Και πού τον είδες τον Κακομοιρίδη;

— Αμέ, ήμουν εκεί την ώρα που ο παλατιανός με την αλυσίδα τον γκρέμισε από το βουνό για να του πάρει το σακούλι του. Τότε κατρακύλησα κι εγώ ως κάτω, τον βρήκα αναίσθητο, σκάλισα τις τσέπες του και πήρα τ' ωρολόγι και δυο ασημένια τάλιρα. Δε μου λες μπράβο;

— Έλα μέσα, είπε χαρούμενος ο άνθρωπος. Δωσ' μου τα τάλιρα και θα πάρεις ένα μεγάλο μπράβο. Σου αξίζει!

Το παράθυρο έκλεισε και το παιδί χάθηκε πίσω από το σπίτι.

Το Βασιλόπουλο ξύπνησε την αδελφή του. Το πρόσωπο του ήταν σκοτισμένο.

— Έλα, είπε, πρέπει και από δω να φύγομε. Η Ειρηνούλα σηκώθηκε και τον ακολούθησε.

— Ποιος μας διώχνει πάλι; ρώτησε.

— Ειρηνούλα, είπε με σουφρωμένα φρύδια το Βασιλόπουλο, ξέρεις γιατί δε μας ήθελε πριν στο κατώφλι του αυτός ο άνθρωπος;

— Όχι!

— Γιατί είναι κλεφταποδόχος 1, και φοβούνταν μη δούμε το παιδί του που του κουβαλούσε τα κλεμμένα πράματα. Και ξέρεις τι ήταν το φαγί που έφερε ο Πανουργάκος χθες βράδυ στο παλάτι; Το είχε κλέψει από κάποιο δυστυχισμένον Κακομοιρίδη, και τον γκρέμισε ύστερα από πάνω από το βουνό, για να μη μιλήσει. Να τι γίνεται στο βασίλειο μας!

— Παναγία μου! μουρμούρισε η Ειρηνούλα με δάκρυα στα μάτια.

Πέρασαν από μια μικρή χώρα, με δρόμους στραβούς και βρώμικους και σπίτια μισορημαγμένα.

Πάνω από μια πόρτα παρατήρησαν κάτι μαύρα γράμματα. Μα δεν ήξεραν να τα διαβάσουν.

— Ας χτυπήσομε να ρωτήσομε τι είναι δω, είπε το Βασιλόπουλο.

Χτύπησαν την πόρτα και τους άνοιξε ένας άνθρωπος χλωμός και αδύνατος, που βαστούσε ένα βιβλίο στο χέρι.

— Τι θέλετε, παιδιά μου; ρώτησε με καλοσύνη.

— Θέλομε να μάθομε τι είναι τούτο το σπίτι, απολογήθηκε το Βασιλόπουλο.

— Τούτο το σπίτι; Μα το γράφει απ' έξω, παιδιά μου! είπε με απορία ο άνθρωπος δείχνοντας τα μαύρα γράμματα πάνω από την πόρτα.

— Δεν ξέρομε να διαβάσομε, είπε ντροπιασμένα η Ειρηνούλα. 1

Κλεπταποδόχος: αυτός που δέχεται αντικείμενα τα οποία αποτελούν προϊόντα κλοπής

— Α…; έκανε ο άνθρωπος. Ωστόσο, σε όλο το βασίλειο είναι τα ίδια χάλια, και κανένας νέος δεν ξέρει πια να διαβάσει.

Και τους εξήγησε πως απ' έξω έγραφε: «Σχολείο του Κράτους»

— Σχολείο! αναφώνησε με χαρά το Βασιλόπουλο. Ποτέ μου δεν είδα σχολείο, και ήθελα τόσο να ξέρω πώς είναι! Μα πού είναι τα παιδιά;

Ο άνθρωπος έξυσε το αυτί του, κοντοστάθηκε, και στο τέλος είπε:

— Λείπουν αυτή την ώρα.

— Και τι ώρα θα γυρίσουν για το μάθημα; Θα ήθελα να τα δω, είπε το Βασιλόπουλο.

— Μα… δεν κάνουν μάθημα… αποκρίθηκε διστακτικά ο άνθρωπος.

Και βλέποντας την απορία στα μάτια του αγοριού:

— Ε, ναι! δεν τους κάνω μάθημα! ξέσπασε και του είπε με πίκρα. Σα να είναι κι εύκολο να κάνει κανείς εκείνο που πρέπει σε τούτο τον τόπο! Μ' έβαλε το Κράτος δάσκαλο, και μου παραδίνει τα παιδιά του να τους μάθω γράμματα. Μα ξεχνά να με πληρώσει, ξεχνά πως έχω ανάγκες κι εγώ, πως πρέπει και να φάγω και να ντυθώ! Έρχονται τα παιδιά, μα δεν τους κάνω μάθημα. Τα βάζω στο περιβόλι να σκάβουν, για να βγάλω το ψωμί μου, και τα στέλνω στο δάσος να μου μαζέψουν πότε φράουλες, πότε κούμαρα ή άλλα φρούτα της εποχής. Είμαι άνθρωπος κι εγώ! Κι εγώ πρέπει να ζήσω!

Τα έλεγε αυτά ο δάσκαλος με παράπονο, και βούρκωναν τα μάτια του.

Το Βασιλόπουλο τον κοίταζε συλλογισμένο. Το πρόσωπο του ήταν σοβαρό.

— Και ποιος σε υποχρεώνει να μείνεις δάσκαλος; ρώτησε.

— Αμ' αλλιώς θα πεθάνω από το κρύο. Εδώ τουλάχιστον έχω σπίτι!

— Το σπίτι λοιπόν το δέχεσαι, είπε το Βασιλόπουλο με αναμμένα μάτια, μα το χρέος σου δεν το κάνεις!

Ο δάσκαλος χαμογέλασε.

— Σα να είναι κι εύκολο! είπε σιγανά. Είσαι παιδί! Δεν ξέρεις τι θα πει ζωή, και το νομίζεις απλό κι εύκολο να κάνεις το χρέος σου, όταν είναι να δουλεύεις χωρίς απολαβή, για ξένο όφελος! Μα για να κάνεις το καθήκον σου, παιδί μου, χρειάζεται κάποτε ηρωική αυτοθυσία. Και όλοι δεν είναι ήρωες στον κόσμο.

Βγήκε έξω το Βασιλόπουλο, χωρίς ν' αποκριθεί.

Σκέψεις και άλλες σκέψεις σκουντουφλιούνταν στο μυαλό του. Του φαίνουνταν πως αντίκριζε καινούριους κόσμους.

Κάμποσην ώρα πήγαινε σιωπηλά, βαστώντας το χέρι της αδελφής του.

— Η αυτοθυσία! μουρμούρισε. Το άκουσες, Ειρηνούλα; Χρειάζεται, λέει, ηρωική αυτοθυσία, και όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ήρωες… Θυμάσαι τα λόγια της Γνώσης, πως δουλεύοντας για το γενικό καλό

ωφελούμε τον εαυτό μας στο τέλος; Φοβούμαι πως στον τόπο μας κανένας δεν το έμαθε αυτό. Ο καθένας μας γυρεύει μόνο το δικό του το συμφέρον ή τουλάχιστον τη δική του ησυχία…

— Γιατί το λες αυτό, αδελφέ μου;

— Γιατί και ‘μεις ίδιοι είμαστε. Ούτε συ ούτε εγώ ούτε κανένας μας δεν εκάναμε ποτέ τίποτα για το γενικό καλό… Ναι, Ειρηνούλα, γι' αυτό καταστράφηκε το Κράτος…

Εξακολούθησαν τ' αδέλφια το δρόμο τους χωρίς να μιλήσουν πια, χαμένα στις σκέψεις τους.

Έφθασαν σε άλλο χωριό, φτωχό και ρημαγμένο σαν το πρώτο.

Σ' ένα περιβολάκι απεριποίητο και ακαλλιέργητο, κάθουνταν, πλάγι σε μια μισοξεραμένη δράνα, ένα γεροντάκι φτωχοντυμένο, που ρέμβαζε παίζοντας το κομπολόγι του.

— Ώρες καλές, είπε καθώς πέρασαν κοντά του τα δυο αδέλφια.

— Καλησπέρα, παππού, αποκρίθηκε το Βασιλόπουλο. Μας αφήνεις να καθίσομε στο περιβολάκι σου κοντά σου, να ξεκουραστούμε;

— Και δεν μπαίνετε, παιδιά μου, να μου πείτε δυο λόγια και μένα, του γεροΦτωχούλη, να ξεχάσω κι εγώ τα βάσανα μου; αποκρίθηκε ο γέρος.

Μπήκαν στο κηπαράκι και κάθισαν στον μπάγκο πλάγι του.

— Μου κακοφαίνεται μόνο που δε μου βρίσκεται τίποτα να σας φιλέψω, είπε ο γέρος. Μα μου κλέψανε το μόνο πράμα που είχα δα κι εγώ, λίγα δροσερά σμέουρα, που ήταν το καμάρι μου! Και για πού είσθε, αρχοντόπουλα;

— Για τη χώρα, αποκρίθηκε η Ειρηνούλα.

— Μπα; Μακριά πάτε. Και τι θα κάνετε στη χώρα;

— Πάμε να βρούμε δουλειά, είπε το Βασιλόπουλο. Ο γέρος χαμογέλασε:

— Του κάκου κάνετε τον κόπο, παιδιά μου. Δε βρίσκεται πια δουλειά στη χώρα.

— Γιατί;

— Γιατί κανένας δεν είναι τόσο κουτός, να δουλεύει για να βγάλει το ψωμί που θα του φάγει ο γείτονας.

Κι έδειξε γύρω του τ' αγκάθια και τ' αγριόχορτα που σκέπαζαν τη γη.

— Όλος ο τόπος έτσι προκόβει, σαν το περιβολάκι μου, εξακολούθησε. Μια φορά ήταν χαρά Θεού τούτη η γωνίτσα. Μα ποιος την αναγνωρίζει πια; Έφυγε το αγόρι μου, έμεινα μονάχος και βαρέθηκα να δουλεύω για άλλους.

— Γιατί έφυγε το αγόρι σου; ρώτησε το Βασιλόπουλο.

— Αμέ τι να κάνει εδώ; Μαζί καλλιεργούσαμε τα χωράφια μας, που πήγαιναν ως πέρα κει, και πουλούσαμε τα γεννήματα σε όλα τα γειτονικά μέρη. Βγάζαμε και πορτοκάλια, μήλα, σταφύλια. Όλα τα τροφαντά χόρτα και οπωρικά εδώ πρωτοβγαίναν. Το παλάτι από δω φρόντιζε ό,τι καλό ήθελε. Μ' άλλαξαν τα πράγματα, πέθανε ο καλός μας Βασιλιάς και ο γιος του κοιμάται. Γι' αυτό πάμε κατά διαβόλου.

— Γιατί λες πως κοιμάται; ρώτησε η Ειρηνούλα κατακόκκινη και με βουρκωμένα μάτια.

— Δεν κοιμάται δηλαδή, μα το ίδιο κάνει, αφού όλο χορούς και ξεφαντώματα ήξερε να διατάζει, και από δουλειά δε νοιάστηκε τίποτα, ώσπου έφαγε ό,τι είχε και δεν είχε…

— Αυτό δε μας λέγει γιατί έφυγε ο γιος σου, διέκοψε το Βασιλόπουλο, που δεν ήθελε ν' ακούσει περισσότερα για τον πατέρα του.

— Πώς δε μας λέγει; Τότε, στον καλό καιρό, σα ζούσε ο Συνετός Α', πλήρωνε το παλάτι ό,τι έπαιρνε. Και πλήρωνε καλά. Ύστερα, δεν πλήρωνε πια, μα έπαιρνε πάντα. Βιαστικά και γρήγορα λοιπόν, κόβαμε και στέλναμε έξω στα ξένα ό,τι τροφαντό βρίσκουνταν στον τόπο, για να βγάζομε τουλάχιστον μερικά λεφτά. Μα οι δρόμοι ρήμαξαν, κανένας δεν τους φρόντιζε, τ' αμάξια μας σπούσαν στα χαντάκια. Σε λίγο ούτε τα ζώα δεν μπορούσαν πια να περάσουν. Σαπίζανε τα σιτάρια μας στις αποθήκες, ή μας τα έτρωγε απλήρωτα το παλάτι. Φτώχεια και δυστυχία έπεσε στον τόπο, το εμπόριο καταστράφηκε, οι αποθήκες γκρέμισαν, φύγανε τα παλικάρια, οι καλύτεροι πήγαν στα ξένα, άλλοι πήγαν στη χώρα να γίνουν, λέει, επιστήμονες και πεθαίνουν από την πείνα. Οι χειρότεροι μείνανε και ζουν στην καμπούρα του ενός και του άλλου. Βαρέθηκε ο γιος μου, ξεπούλησε τα κτήματα μας, μου άφησε τα λεφτά, κι έφυγε και αυτός στα ξένα. Εγώ δούλευα το περιβολάκι μου κι έβγαζα ακόμα τα λαχανικά μου και αγόραζα το ψωμί μου. Μα δεν έχομε ασφάλεια!

— Τι σας κάνουν; ρώτησε η Ειρηνούλα.

— Τι δε μας κάνουν ρώτα, παιδούλα μου! Ερημώθηκε το χωριό, δεν έμεινε κανένας να μας προστατεύσει, μας κλέβουν ό,τι βρίσκεται στα περιβόλια, και από φθόνο μας καταστρέφουν τα δέντρα και τα λαχανικά. Να, χθες βράδυ ακόμα μου κλέψανε τα λίγα σμέουρα που ωριμάζανε αγάλι-αγάλι στη σμεουριά 2 μου. Και δε φθάνει αυτό μόνο, μου κόψανε και μου ρημάξανε το φυτό ολόκληρο! Βαρέθηκα, τα παράτησα όλα, και ζω κι εγώ όπως-όπως, όσο που να σωθούν και 2

Σμερουριά: αγκαθωτός θάμνος άγριο φυτό που παράγει μικρού μεγέθους κόκκινους καρπούς

μένα οι μέρες μου και να ησυχάσω από τα βάσανα του κόσμου. Έτσι το 'θελε η μοίρα!

— Και τα λεφτά που σου άφησε ο γιος σου; ρώτησε η Ειρηνούλα.

— Μου τα κλέψανε, κόρη μου, να 'ταν και άλλα! Παράδες γυρεύεις εδώ, όταν ούτε ψωμί δεν μας αφήνουν;

— Πώς δεν πας στο δικαστήριο; ρώτησε με αγανάκτηση το Βασιλόπουλο. Γιατί λοιπόν έχομε δικαστές;

Ο Φτωχούλης γέλασε.

— Οι δικαστές δεν είναι για μας, είπε. Είναι για τους πλούσιους που τους γεμίζουν την τσέπη. Από μας τη φτωχολογιά δε βγάζουν τίποτα. Να, αν πας στη χώρα κι έχεις περιέργεια, πήγαινε στη δίκη του Κακομοιρίδη, ν' ακούσεις δικαιοσύνη.

— Θα πάγω, είπε το Βασιλόπουλο, θέλω με τα μάτια μου να τα δω αυτά που λες.

— Να πας, αγόρι μου, και να τα δεις με τα μάτια σου και να τ' ακούσεις με τ' αυτιά σου. Οι δίκες γίνονται στην πλατεία, κάτω από το μεγάλο πλάτανο.

Τ' αδέλφια αποχαιρέτησαν το γέρο και τράβηξαν κατά τη χώρα.

Δ’. ΣΤΟ ΓΥΡΙΣΜΟ (1) D'|ON|RETURN Δ'. AU TOURNANT (1) D. ON THE WAY BACK (1)

— Τι θέλετε; ρώτησε απότομα. What|do you want|he asked|abruptly — What do you want? he asked abruptly.

Τ' αδέλφια κάθισαν στο πεζούλι κι έβγαλαν να φάγουν το ψωμί τους. The|siblings|sat|on the|low wall|and|took out|to|eat|the|bread|their The siblings sat on the doorstep and took out their bread to eat.

— Βέβαια μ' ενοχλείτε! Of course|me|you annoy — Of course you are bothering me! Τραβάτε το δρόμο σας! Follow|the|road|your Get on with your way! αποκρίθηκε ο άνθρωπος. answered|the|man the man replied. Δε μ' αρέσουν οι ζητιάνοι. not|me|like|the|beggars I don't like beggars.

Ο άνθρωπος θύμωσε. The|man|got angry The man got angry.

Σηκώθηκε με προσοχή, κοίταξε ανάμεσα από τις πέτρες, χωρίς να φανεί, και είδε τον ίδιο αφιλόξενο άνθρωπο, που από το παράθυρο, στο πίσω μέρος του σπιτιού, μιλούσε σιγά μ' ένα παιδί φορτωμένο μια σακούλα. He rose|with|caution|He looked|between|through|the|stones|without|to|be seen|and|He saw|the|same|unfriendly|man|who|from|the|window|at the|back|part|of the|house||quietly|with|one|child|loaded|a|bag He got up carefully, looked between the stones, without being seen, and saw the same unfriendly man, who from the window at the back of the house, was quietly talking to a child carrying a bag.

— Όχι βέβαια! No|of course — Of course not! Κουτός είμαι 'γω για να με πιάσουν; αποκρίθηκε το παιδί. foolish|I am|I|to|(subjunctive particle)|me|catch|replied|the|child Am I a fool to get caught? the child replied. Μα ξεφόρτωσε με τώρα, το σακούλι είναι βαρύ! but|unload|me|now|the|sack|is|heavy But unload me now, the bag is heavy!

— Τι έχει μέσα! What|has|inside — What’s inside! ρώτησε ο άνθρωπος σκύβοντας να το πιάσει. asked|the|man|bending|to|it|catch the man asked, bending down to pick it up.

— Μια στάμνα κρασί, τρία μήλα, ένα παπούτσι, δυο πίτες και μια σκούφια. One|jug|wine|three|apples|one|shoe|two|pies|and|one|hat — A jug of wine, three apples, one shoe, two pies, and a cap.

— Όλα αυτά τα βρήκες μαζί; All|these|the|you found|together — Did you find all of these together?

— Μπα; Και πού τον είδες τον Κακομοιρίδη; Hmm|And|where|him|did you see|the|Kakomiridis — Oh? And where did you see the unfortunate one?

— Αμέ, ήμουν εκεί την ώρα που ο παλατιανός με την αλυσίδα τον γκρέμισε από το βουνό για να του πάρει το σακούλι του. Sure|I was|there|the|time|when|the|palace guard|with|the|chain|him|threw|from|the|mountain|to|to|his|take|the|bag|his — Of course, I was there when the palace guard threw him down the mountain to take his bag. Τότε κατρακύλησα κι εγώ ως κάτω, τον βρήκα αναίσθητο, σκάλισα τις τσέπες του και πήρα τ' ωρολόγι και δυο ασημένια τάλιρα. Then|I tumbled down|and|I|as|down|him|I found|unconscious|I rummaged|the|pockets|his|and|I took|the|watch|and|two|silver|coins Then I rolled down too, found him unconscious, searched his pockets, and took the watch and two silver coins. Δε μου λες μπράβο; not|to me|you say|bravo Aren't you going to say well done?

— Ποιος μας διώχνει πάλι; ρώτησε. Who|us|drives away|again|asked — Who is driving us away again? she asked.

— Όχι! No — No!

— Γιατί είναι κλεφταποδόχος 1, και φοβούνταν μη δούμε το παιδί του που του κουβαλούσε τα κλεμμένα πράματα. Why|is|receiver of stolen goods|and|they were afraid|lest|we see|the|child|his|who|him|was carrying|the|stolen|things — Because he is a thief and was afraid we would see his child carrying the stolen goods. Και ξέρεις τι ήταν το φαγί που έφερε ο Πανουργάκος χθες βράδυ στο παλάτι; Το είχε κλέψει από κάποιο δυστυχισμένον Κακομοιρίδη, και τον γκρέμισε ύστερα από πάνω από το βουνό, για να μη μιλήσει. And|you know|what|was|the|food|that|brought|the|Panourgakos|yesterday|night|to the|palace|It|had|stolen|from|some|unfortunate|Kakomiridis|and|him|threw|later|from|above|from|the|mountain|to|not||speak And do you know what the food that Panourgakos brought to the palace last night was? He had stolen it from some unfortunate wretch, and then threw him off the mountain so he wouldn't talk. Να τι γίνεται στο βασίλειο μας! look|what|happens|in the|kingdom|our This is what happens in our kingdom!

Χτύπησαν την πόρτα και τους άνοιξε ένας άνθρωπος χλωμός και αδύνατος, που βαστούσε ένα βιβλίο στο χέρι. They knocked|the|door|and|them|opened|a|man|pale|and|thin|who|was holding|a|book|in the|hand They knocked on the door and a pale and thin man, holding a book in his hand, opened it.

— Α…; έκανε ο άνθρωπος. Ah|did|the|man — Oh...? said the man. Ωστόσο, σε όλο το βασίλειο είναι τα ίδια χάλια, και κανένας νέος δεν ξέρει πια να διαβάσει. However|in|all|the|kingdom|are|the|same|mess|and|no one|young person|not|knows|anymore|to|read However, throughout the kingdom, it's the same mess, and no young person knows how to read anymore.

— Σχολείο! School — School! αναφώνησε με χαρά το Βασιλόπουλο. exclaimed|with|joy|the|Prince the Prince exclaimed joyfully. Ποτέ μου δεν είδα σχολείο, και ήθελα τόσο να ξέρω πώς είναι! Never|to me|not|saw|school|and|I wanted|so much|to|know|how|it is I have never seen a school, and I wanted so much to know what it is like! Μα πού είναι τα παιδιά; But|where|are|the|children But where are the children?

Ο άνθρωπος έξυσε το αυτί του, κοντοστάθηκε, και στο τέλος είπε: The|man|scratched|the|ear|his|stopped|and|at the|end|said The man scratched his ear, paused, and finally said:

— Λείπουν αυτή την ώρα. They are absent|this|the|hour — They are not here at the moment.

— Και τι ώρα θα γυρίσουν για το μάθημα; Θα ήθελα να τα δω, είπε το Βασιλόπουλο. And|what|time|will|return|for|the|lesson|I will|like|to|them||said|the|Vasilopoulos — And what time will they return for the lesson? I would like to see them, said the Prince.

— Ε, ναι! Yes|yes — Well, yes! δεν τους κάνω μάθημα! do not|to them|I give|lesson I'm not teaching them! ξέσπασε και του είπε με πίκρα. burst out|and|to him|said|with|bitterness he burst out and told him bitterly. Σα να είναι κι εύκολο να κάνει κανείς εκείνο που πρέπει σε τούτο τον τόπο! as|to|be|also|easy|to|do|anyone|that|which|should|in|this|the|place As if it's easy for anyone to do what they should in this place! Μ' έβαλε το Κράτος δάσκαλο, και μου παραδίνει τα παιδιά του να τους μάθω γράμματα. me|put|the|State|teacher|and|to me|entrusts|the|children|his|to|them|teach|letters The State made me a teacher, and hands over its children to me to teach them letters. Μα ξεχνά να με πληρώσει, ξεχνά πως έχω ανάγκες κι εγώ, πως πρέπει και να φάγω και να ντυθώ! But|he forgets|to|me|pay|he forgets|that|I have|needs|and|I|that|must|and|to|eat|and|to|dress But he forgets to pay me, he forgets that I have needs too, that I have to eat and dress! Έρχονται τα παιδιά, μα δεν τους κάνω μάθημα. The children come|the|children|but|not|to them|I give|lesson The kids come, but I don't teach them. Τα βάζω στο περιβόλι να σκάβουν, για να βγάλω το ψωμί μου, και τα στέλνω στο δάσος να μου μαζέψουν πότε φράουλες, πότε κούμαρα ή άλλα φρούτα της εποχής. I|put|in the|garden|to|dig|in order to|to|earn|my|bread||and|them|send|to the|forest|to||gather|sometimes|strawberries|sometimes|blackberries|or|other|fruits|of the|season I put them in the garden to dig, so I can earn my bread, and I send them to the forest to gather strawberries, wild fruits, or other seasonal fruits. Είμαι άνθρωπος κι εγώ! I am|human|and|I I am a person too! Κι εγώ πρέπει να ζήσω! And|I|must|to|live And I have to live!

Ο δάσκαλος χαμογέλασε. The|teacher|smiled The teacher smiled.

— Σα να είναι κι εύκολο! as|to be|is|and|easy — As if it's easy! είπε σιγανά. said|softly he said softly. Είσαι παιδί! You are|child You are a child! Δεν ξέρεις τι θα πει ζωή, και το νομίζεις απλό κι εύκολο να κάνεις το χρέος σου, όταν είναι να δουλεύεις χωρίς απολαβή, για ξένο όφελος! (You) do not|know|what|will||life|and|it|think|simple|and|easy|to|do|your|duty|(your)|when|is|to|work|without|reward|for|foreign|benefit You don't know what life means, and you think it's simple and easy to do your duty when it comes to working without reward, for someone else's benefit! Μα για να κάνεις το καθήκον σου, παιδί μου, χρειάζεται κάποτε ηρωική αυτοθυσία. But|to|(particle for subjunctive)|you do|the|duty|your|child|my|requires|sometimes|heroic|self-sacrifice But to fulfill your duty, my child, sometimes heroic self-sacrifice is needed. Και όλοι δεν είναι ήρωες στον κόσμο. And|everyone|not|are|heroes|in the|world And not everyone is a hero in the world.

Σκέψεις και άλλες σκέψεις σκουντουφλιούνταν στο μυαλό του. Thoughts|and|other|thoughts|were bumping into each other|in the|mind|his Thoughts and other thoughts stumbled in his mind. Του φαίνουνταν πως αντίκριζε καινούριους κόσμους. To him||that|he was facing|new|worlds It seemed to him that he was facing new worlds.

ωφελούμε τον εαυτό μας στο τέλος; Φοβούμαι πως στον τόπο μας κανένας δεν το έμαθε αυτό. we benefit|the|ourselves|our|in the|end|I fear|that|in the|place|our|no one|not|it|learned|this we benefit ourselves in the end? I fear that in our country no one has learned this. Ο καθένας μας γυρεύει μόνο το δικό του το συμφέρον ή τουλάχιστον τη δική του ησυχία… The|each one|of us|seeks|only|the|own|his|the|interest|or|at least|the|own|his|peace Each of us only seeks our own interest or at least our own peace...

— Γιατί και ‘μεις ίδιοι είμαστε. Because|and|we|the same|are — Because we ourselves are the same. Ούτε συ ούτε εγώ ούτε κανένας μας δεν εκάναμε ποτέ τίποτα για το γενικό καλό… Ναι, Ειρηνούλα, γι' αυτό καταστράφηκε το Κράτος… Neither|you|nor|I|nor|nobody|us|not|did|ever|anything|for|the|general|good|Yes|little Eirini|for that|this|was destroyed|the|State Neither you nor I nor any of us have ever done anything for the common good... Yes, Irinoula, that's why the State was destroyed...

— Και δεν μπαίνετε, παιδιά μου, να μου πείτε δυο λόγια και μένα, του γεροΦτωχούλη, να ξεχάσω κι εγώ τα βάσανα μου; αποκρίθηκε ο γέρος. And|not|you enter|children|my|to|me|tell|two|words|and|me|of|old Poorlittle|to|forget|also|I|the|sufferings|my|replied|the|old man — And won't you come in, my children, to tell me a few words too, old Poor Man, so I can forget my troubles as well? replied the old man.

— Γιατί; Why — Why?

— Γιατί κανένας δεν είναι τόσο κουτός, να δουλεύει για να βγάλει το ψωμί που θα του φάγει ο γείτονας. Why|nobody|not|is|so|foolish|to|work|to|to|earn|the|bread|that|will|his|eat|the|neighbor — Because no one is so foolish as to work to earn the bread that their neighbor will eat.

— Όλος ο τόπος έτσι προκόβει, σαν το περιβολάκι μου, εξακολούθησε. All|the|place|like this|prospers|like|the|little garden|my|continued — The whole place is thriving like my little garden, he continued. Μια φορά ήταν χαρά Θεού τούτη η γωνίτσα. Once|time|was|joy|of God|this|the|little corner Once, this little corner was a joy of God. Μα ποιος την αναγνωρίζει πια; Έφυγε το αγόρι μου, έμεινα μονάχος και βαρέθηκα να δουλεύω για άλλους. But|who|her|recognizes|anymore|He left|the|boy|my|I remained|alone|and|I got bored|to|work|for|others But who recognizes it anymore? My boy is gone, I am left alone and I am tired of working for others.

— Αμέ τι να κάνει εδώ; Μαζί καλλιεργούσαμε τα χωράφια μας, που πήγαιναν ως πέρα κει, και πουλούσαμε τα γεννήματα σε όλα τα γειτονικά μέρη. What|to|should|do|here|Together|we cultivated|the|fields|our|which|extended|as far as|beyond|there|and|we sold|the|produce|in|all|the|neighboring|places — What was he supposed to do here? We were cultivating our fields together, which went all the way over there, and we sold the produce in all the neighboring areas. Βγάζαμε και πορτοκάλια, μήλα, σταφύλια. We were picking|and|oranges|apples|grapes We also harvested oranges, apples, and grapes. Όλα τα τροφαντά χόρτα και οπωρικά εδώ πρωτοβγαίναν. All|the|lush|greens|and|fruits|here|first appeared All the plump greens and vegetables first came out here. Το παλάτι από δω φρόντιζε ό,τι καλό ήθελε. The|palace|from|here|took care of||good|wanted The palace over there took care of whatever good it wanted. Μ' άλλαξαν τα πράγματα, πέθανε ο καλός μας Βασιλιάς και ο γιος του κοιμάται. they|changed|the|things|died|the|good|our|King|and|the||his|sleeps Things have changed for me, our good King has died and his son is asleep. Γι' αυτό πάμε κατά διαβόλου. for|that|we go|towards|devil That's why we are going to hell.

— Δεν κοιμάται δηλαδή, μα το ίδιο κάνει, αφού όλο χορούς και ξεφαντώματα ήξερε να διατάζει, και από δουλειά δε νοιάστηκε τίποτα, ώσπου έφαγε ό,τι είχε και δεν είχε… Not|sleeps|that is|but|the|same|does|since|all|dances|and|parties|knew|to|command|and|from|work|not|cared|anything|until|ate||had|and|not|had — He is not asleep, but he does the same thing, since he only knew how to command dances and parties, and he didn't care about work at all, until he consumed everything he had and didn't have…

— Αυτό δε μας λέγει γιατί έφυγε ο γιος σου, διέκοψε το Βασιλόπουλο, που δεν ήθελε ν' ακούσει περισσότερα για τον πατέρα του. This|not|to us|tells|why|left|the||your|interrupted|the|Vasilopoulos|who|not|wanted|to|hear|more|about|the|father|his — This doesn't tell us why your son left, interrupted the Prince, who didn't want to hear more about his father.

— Πώς δε μας λέγει; Τότε, στον καλό καιρό, σα ζούσε ο Συνετός Α', πλήρωνε το παλάτι ό,τι έπαιρνε. How|not|us|tells|Then|in the|good|weather|when|lived|the|Wise|A'|paid|the|palace||took — Why doesn't he tell us? Back then, in good times, when the Wise A' was alive, he paid the palace whatever he took. Και πλήρωνε καλά. And|paid|well And he paid well. Ύστερα, δεν πλήρωνε πια, μα έπαιρνε πάντα. Then|not|paid|anymore|but|took|always Then, he no longer paid, but always took. Βιαστικά και γρήγορα λοιπόν, κόβαμε και στέλναμε έξω στα ξένα ό,τι τροφαντό βρίσκουνταν στον τόπο, για να βγάζομε τουλάχιστον μερικά λεφτά. hurriedly|and|quickly|therefore|we cut|and|we sent|abroad|in the|foreign||bulky|was found|in the|place|in order to|to|we earn|at least|some|money So, hurriedly and quickly, we cut and sent abroad whatever plump things were found in the place, to at least make some money. Μα οι δρόμοι ρήμαξαν, κανένας δεν τους φρόντιζε, τ' αμάξια μας σπούσαν στα χαντάκια. But|the|roads|were ruined|no one|not|them|took care of|the|cars|our|broke|in the|ditches But the roads fell into disrepair, no one took care of them, our carts broke in the ditches. Σε λίγο ούτε τα ζώα δεν μπορούσαν πια να περάσουν. In|a little|not even|the|animals|not|could|anymore|to|pass Soon even the animals could no longer pass. Σαπίζανε τα σιτάρια μας στις αποθήκες, ή μας τα έτρωγε απλήρωτα το παλάτι. rotted|the|wheat|our|in the|warehouses|or|us|them|ate|unpaid|the|palace Our wheat was rotting in the warehouses, or the palace was eating it unpaid. Φτώχεια και δυστυχία έπεσε στον τόπο, το εμπόριο καταστράφηκε, οι αποθήκες γκρέμισαν, φύγανε τα παλικάρια, οι καλύτεροι πήγαν στα ξένα, άλλοι πήγαν στη χώρα να γίνουν, λέει, επιστήμονες και πεθαίνουν από την πείνα. Poverty|and|misery|fell|on the|land|the|trade|was destroyed|the|warehouses|collapsed|left|the|young men|the|best|went|to the|foreign lands|others|went|to the|country|to|become|they say|scientists|and|die|from|the|hunger Poverty and misery fell upon the land, trade was destroyed, the warehouses collapsed, the young men left, the best went abroad, others went to the country to become, they say, scientists and are dying of hunger. Οι χειρότεροι μείνανε και ζουν στην καμπούρα του ενός και του άλλου. The|worst|remained|and|live|on the|back|of the|one|and|of the|other The worst remained and live off the backs of one another. Βαρέθηκε ο γιος μου, ξεπούλησε τα κτήματα μας, μου άφησε τα λεφτά, κι έφυγε και αυτός στα ξένα. My son got bored|the|son|my|sold off|the|properties|our|to me|left|the|money|and|left|and|he|to the|foreign lands My son got tired, sold our lands, left me the money, and he too went abroad. Εγώ δούλευα το περιβολάκι μου κι έβγαζα ακόμα τα λαχανικά μου και αγόραζα το ψωμί μου. I|was working|the|small garden|my|and|was taking out|still|the|vegetables|my|and|was buying|the|bread|my I was working in my little garden and still harvesting my vegetables and buying my bread. Μα δεν έχομε ασφάλεια! But|not|we have|insurance But we don't have security!

— Τι δε μας κάνουν ρώτα, παιδούλα μου! What|not|us|do|ask|little child|my — What aren't they doing to us, my little child! Ερημώθηκε το χωριό, δεν έμεινε κανένας να μας προστατεύσει, μας κλέβουν ό,τι βρίσκεται στα περιβόλια, και από φθόνο μας καταστρέφουν τα δέντρα και τα λαχανικά. was deserted|the|village|not|remained|anyone|to|us|protect|us|steal||is found|in the|orchards|and|out of|envy|us|destroy|the|trees|and|the|vegetables The village has been deserted, no one is left to protect us, they steal everything that is in the gardens, and out of envy, they destroy our trees and vegetables. Να, χθες βράδυ ακόμα μου κλέψανε τα λίγα σμέουρα που ωριμάζανε αγάλι-αγάλι στη σμεουριά 2 μου. Here|yesterday|evening|still|my|they stole|the|few|raspberries|that|were ripening|||in the|raspberry bush|my Well, last night they stole the few raspberries that were slowly ripening in my raspberry patch. Και δε φθάνει αυτό μόνο, μου κόψανε και μου ρημάξανε το φυτό ολόκληρο! And|not|is enough|this|only|to me|they cut|and|to me|they ruined|the|plant|whole And that's not enough, they also cut down and ruined the whole plant! Βαρέθηκα, τα παράτησα όλα, και ζω κι εγώ όπως-όπως, όσο που να σωθούν και 2 I got bored|them|I gave up|everything|and|I live|also|I|||as long as|until|to|be saved|and I'm fed up, I've given up on everything, and I live just barely, until my days are saved.

μένα οι μέρες μου και να ησυχάσω από τα βάσανα του κόσμου. me|the|days|my|and|to|find peace|from|the|sufferings|of the|world I just want my days to pass and to be free from the world's troubles. Έτσι το 'θελε η μοίρα! So|it|wanted|the|fate So it was meant to be!

— Και τα λεφτά που σου άφησε ο γιος σου; ρώτησε η Ειρηνούλα. And|the|money|that|your|left|the||your|asked|the|Irinoula — And the money your son left you? asked Irinoula.

— Πώς δεν πας στο δικαστήριο; ρώτησε με αγανάκτηση το Βασιλόπουλο. How|not||to the|court|asked|with|exasperation|the|Prince — Why don't you go to court? asked Vasilopoulos with indignation. Γιατί λοιπόν έχομε δικαστές; Why|then|we have|judges So why do we have judges?

Ο Φτωχούλης γέλασε. The|Poor little one|laughed The Poor Man laughed.

— Οι δικαστές δεν είναι για μας, είπε. The|judges|not|are|for|us|he said — Judges are not for us, he said. Είναι για τους πλούσιους που τους γεμίζουν την τσέπη. It is|for|the|rich|who|them|fill|their|pocket They are for the rich who fill their pockets. Από μας τη φτωχολογιά δε βγάζουν τίποτα. From|us|the|poor people|not|take out|anything From us, the poor, they get nothing. Να, αν πας στη χώρα κι έχεις περιέργεια, πήγαινε στη δίκη του Κακομοιρίδη, ν' ακούσεις δικαιοσύνη. here|if|you go|to the|country|and|you have|curiosity|go|to the|trial|of|Kakomiridis|to|you hear|justice If you go to the country and are curious, go to the trial of Kakomiridis to hear justice.

— Θα πάγω, είπε το Βασιλόπουλο, θέλω με τα μάτια μου να τα δω αυτά που λες. I will|go|said|the|Prince|I want|with|the|eyes|my|to|the||those|that|you say — I will go, said the Prince, I want to see with my own eyes what you are talking about.

SENT_CWT:AFkKFwvL=5.23 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=2.9 en:AFkKFwvL openai.2025-01-22 ai_request(all=234 err=0.00%) translation(all=195 err=0.00%) cwt(all=1926 err=0.99%)