What happens to a school bully when he/she grows up? | Georgia Kiziridou | TEDxUniversityofMacedonia Was passiert mit einem Schulmobbing, wenn er/sie erwachsen wird? | Georgia Kiziridou | TEDxUniversityofMacedonia What happens to a school bully when he/she grows up? | Georgia Kiziridou | TEDxUniversityofMacedonia Qu'arrive-t-il à un harceleur à l'école quand il grandit ? | TEDxUniversité de Macédoine - Georgia Kiziridou - TEDxUniversité de Macédoine - TEDxUniversité de Macédoine Cosa succede a un bullo della scuola quando cresce? | Georgia Kiziridou | TEDxUniversityofMacedonia 学校のいじめっ子は大人になったらどうなるのか？| ジョージア・キジリドゥ｜TEDxUniversityofMacedonia

Μετάφραση: Iordana Baniora Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

Πολύ καλησπέρα σας. Good evening.

Χαίρομαι πολύ που είμαι εδώ μαζί σας. I am very happy to be here with you.

Θα μοιραστώ μία εμπειρία μαζί σας, μία ιστορία.

Βρισκόμαστε Δευτέρα πρωί στον διάδρομο ενός σχολείου We are in the hallway of a school on Monday morning

και δύο κοπέλες, που φαίνεται να είναι φίλες, and two girls who appear to be friends,

κοροιδεύουν μία που περνάει από απέναντι απ' τον διάδρομο, they're making fun of one (female) walking across the corridor,

την κοροιδεύουν για τα ρούχα της, για τον τρόπο που περπατάει, they make fun of her for her clothes, the way she walks,

για τον τρόπο που μιλάει, for the way he talks,

γενικά τη διακωμωδούν. generally mocking her.

Λέει η μία στην άλλη, «Πάλι χθες μας έσπασε τα νεύρα, They say to each other, "He/she got on our nerves again yesterday,

πάλι τα κλάματα έβαλε, ρεζίλι των σκυλιών γίναμε». he,she cried again, we made a fool of the dogs."

Απαντάει η άλλη, The other replies,

«Ναι ξέρω, νομίζω ότι το κάνει επίτηδες, "Yeah I know, I think he's doing it on purpose,

και ακούει και καταλαβαίνει, απλά κάνει πως δεν καταλαβαίνει». and he listens and understands, he just pretends not to understand."

Η κοπέλα, λοιπόν, που ήταν το θύμα της υπόθεσης, So the girl who was the victim in the case,

στην πραγματικότητα ήταν κωφή. she was actually deaf.

Μπορούσε να καταλάβει ότι κάποιος την κορόιδευε, She could tell that someone was making fun of her,

μπορούσε να καταλάβει ότι δεν τη συμπαθούσαν αυτές οι δύο κοπέλες, she could tell that these two girls didn't like her,

αλλά δεν μπορούσε να βρει τη δύναμη να απαντήσει σε όλα αυτά. but she could not find the strength to answer all this.

Ένιωθε αδύναμη και ευάλωτη. She felt weak and vulnerable.

Έτσι, λοιπόν, συνέχισε να προχωράει με σκυμμένο το κεφάλι, So she kept walking with her head bowed,

όσο γίνεται πιο αόρατη, to be as invisible as possible,

για να μη γίνεται στόχος. to avoid being targeted.

Το συμβάν αυτό δεν έγινε για πρώτη φορά. This is not the first time this has happened.

Έγινε για πολλοστή φορά για την ακρίβεια It was done for the umpteenth time to be exact

από την αρχή της σχολικής χρονιάς. from the beginning of the school year.

Σχεδόν σε καθημερινή βάση είχαν κάτι να πουν γι' αυτή την κοπέλα. Almost on a daily basis they had something to say about this girl.

Άλλες φορές έβαζε τα κλάματα, άλλες φορές εξαφανιζόταν. Sometimes he would cry, sometimes he would disappear.

Τέλος πάντων, προσπαθούσε με κάποιον τρόπο να αμυνθεί, Anyway, he was trying to defend himself somehow,

για να επιβιώσει εκεί μέσα. to survive in there.

Επειδή, λοιπόν, το παρακολουθούσαν αυτό το συμβάν αρκετοί άνθρωποι,

ανάμεσα τους και μία κοπέλα,

επειδή την έπνιξε η αδικία,

αυτή τη φορά αποφάσισε να μιλήσει.

Και ρώτησε πρώτα τις δύο κοπέλες που κορόιδευαν την κωφή κοπέλα:

«Για ποιο λόγο το κάνετε αυτό,

τι κερδίζετε απ' όλο αυτό;

Εγώ προσωπικά είμαι πολύ θυμωμένη,

θέλω να αντιδράσω σε όλο αυτό, θέλω να σταματήσει».

Οι δύο κοπέλες την κοίταξαν με ειρωνικό τόνο και της είπαν:

«Πήγαινε πιο πέρα, μπορεί να είσαι και η επόμενη,

και εμείς έτσι κάνουμε, έτσι ξέρουμε και μπορούμε και τα κάνουμε αυτά».

Η κοπέλα δεν ήθελε να σταματήσει εκεί,

έπιασε αυτούς που παρακολουθούσαν

και μάλιστα δεν παρακολουθούσαν για πρώτη φορά.

Και τους ρώτησε, «Για ποιον λόγο δεν κάνετε κάτι

για να αντιδράσετε και να σταματήσει όλο αυτό;

Και πώς θα νιώθατε αν ήσασταν εσείς σ' αυτή τη θέση;

Θα σας άρεσε; Και ποιος σας προεξοφλεί ότι δεν είστε εσείς οι επόμενοι;»

Κάποιοι γελούσαν καθώς κορόιδευαν την κωφή κοπέλα οι άλλες δύο κοπέλες,

δηλαδή συμμαχούσαν με τις άλλες δύο.

Κάποιοι απάντησαν λίγο βαριεστημένα και είπαν

«Δεν πειράζει, δεν έγινε και κάτι,

απ' τη στιγμή που ακόμα δεν είμαστε εμείς ο στόχος τη γλιτώσαμε».

Ένας άλλος είπε, «Εντάξει, βάλε λίγο νερό στο κρασί σου,

άσε και καμιά κουβέντα να πέσει κάτω,

δεν έγινε και κάτι στο τέλος τέλος. Ε, μια πλάκα κάναμε».

Πολύ πιθανό να θεωρήσετε

ότι αυτή η ιστορία είναι ακόμη μία ιστορία σχολικού εκφοβισμού

από τις πολλές που έχουμε ακούσει, έχουμε δει στα social media

ή στην τηλεόραση.

Γενικά, ο σχολικός εκφοβισμός ακούγεται πάρα πολύ.

Η αλήθεια είναι όμως ότι αυτή τη φορά

η ιστορία είναι αληθινή και δεν αφορά μαθητές.

Αφορά ενήλικες και αφορά εργαζόμενους.

Και μάλιστα η ηλικία των εργαζομένων είναι πάνω από 30.

Μάλιστα κάποιοι είναι κοντά στα 50.

Έτσι λοιπόν δημιουργείται το ερώτημα τι γίνονται οι νταήδες του σχολείου

όταν μεγαλώνουν και γίνονται ενήλικες;

Υπάρχει εργασιακός εκφοβισμός αντίστοιχος του σχολικού εκφοβισμού;

Τις προάλλες μιλούσα με μια μητέρα στα πλαίσια της θεραπείας που κάνουμε,

και μου είπε ότι «Δεν υπάρχει πρόβλημα που ο γιος μου είναι πολύ ζωηρός

και εκφοβίζει τα άλλα παιδιά

γιατί έχω ακούσει ότι όταν κάποιος είναι ζωηρός μικρός,

τη στιγμή που μεγαλώνει γίνεται το καλύτερο παιδί».

Μύθος είναι αυτό.

Δεν ισχύει αυτό.

Επομένως ο εργασιακός εκφοβισμός υπάρχει

και στην πραγματικότητα είναι σαν κάποιοι

να μην έχουν φύγει ποτέ από την αυλή του σχολείου.

Συνεχίζουν την ίδια συμπεριφορά,

όπως ακριβώς εκφόβιζαν και στην αυλή του σχολείου

έτσι εκφοβίζουν, για παράδειγμα, στον διάδρομο της δουλειάς,

ή στο κυλικείο της εργασίας τους.

Πάμε να δούμε λοιπόν ποιο είναι το προφίλ του νταή στον εργασιακό χώρο.

Γιατί δε γίνονται όλοι νταήδες, δε γίνονται όλοι θύτες.

Έχουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας.

Δεν ξέρω αν έχετε ακούσει την ιστορία του Νάρκισσου απ' την αρχαία μυθολογία.

Ο Νάρκισσος είναι ένας βαθιά ερωτευμένος άνθρωπος με τον εαυτό του,

που στο τέλος, απ' τον πολύ έρωτα που είχε με τον εαυτό του,

απορροφήθηκε τόσο πολύ που στο τέλος πνίγηκε στο ποτάμι.

Βλέπετε ότι κοιτάει τον εαυτό του στο ποτάμι.

Έτσι, λοιπόν, και ο σύγχρονος νάρκισσος-νταής

έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Είναι βαθιά απορροφημένος στον εαυτό του.

Είναι πολύ εγωκεντρικός.

Θέλει να περνάει πάντα το δικό του.

Φαίνεται αλαζόνας και αυταρχικός,

αλλά στην πραγματικότητα όλο αυτό είναι ψεύτικο,

είναι εύθραυστο.

Δείχνει να πιστεύει στον εαυτό του, δείχνει να έχει αυτοεκτίμηση,

αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα.

Είναι ένας άνθρωπος που έχει απόλυτη ανάγκη από την προσοχή

και έχει επίσης απόλυτη ανάγκη από κόλακες και από κλίκες,

για να νιώθει ότι έχει αξία.

Επομένως, ο νάρκισσος, που είναι ο νταής στο εργασιακό περιβάλλον,

χρειάζεται ανθρώπους να τον υποστηρίζουν σ' αυτά που κάνει,

προκειμένου να αποδυναμώνει τους άλλους και να ενδυναμώνει τον εαυτό του.

Τι μεθόδους χρησιμοποιεί για να το πετύχει αυτό;

Ότι ακριβώς χρησιμοποιεί και ο νταής στο σχολείο.

Περιφρονεί με διάφορους τρόπους,

μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε μορφή βίας,

ψυχολογική, συναισθηματική, λεκτική ακόμα και σωματική.

Μην σας κάνει εντύπωση, ακόμα και στους εργασιακούς χώρους

έχουμε ακούσει περιστατικά σωματικής βίας.

Γελοιοποιεί,

συνήθως δημοσίως, όπως είπαμε, παρουσία άλλων προσώπων,

ταπεινώνει.

Ένας άλλος τρόπος είναι να δημιουργήσει φήμες που δεν έχουν αληθινή βάση.

Όμως με αυτό τον τρόπο κάνει το θύμα του να φαίνεται λιγότερο ηθικό.

Άρα έτσι μπορεί να επηρεάσει και τον υπόλοιπο κόσμο στο χώρο εργασίας.

Επίσης πάρα πολύ της μόδας έχουν γίνει τα κοινωνικά δίκτυα.

Μπορεί ο νταής έξω απ' τον χώρο εργασίας να στείλει,

για παράδειγμα, μήνυμα στο Facebook στο θύμα του,

ή να δημιουργήσει μια ολόκληρη ομάδα

που θα ανεβάσει φωτογραφίες, θα μιλάει άσχημα για το θύμα του,

θα οργανώνει ακόμα και σχέδιο δράσης για τις επόμενες μέρες

για το πώς θα αποδυναμώσει το θύμα του.

Στο τέλος τέλος γίνεται μια εμμονή όλο αυτό.

Και φυσικά, είπαμε, αν δεν βρει συμμάχους δεν μπορεί να το συνεχίσει όλο αυτό.

Ποιος λοιπόν είναι ο νταής, από πού προέρχεται;

Γιατί μπορεί να σας δημιουργήθηκε και το ερώτημα

«Μα, καλά, από ποιο οικογενειακό περιβάλλον προέρχεται,

ή πού βρίσκονται αυτοί οι άνθρωποι;»

Είναι ανάμεσά μας και δεν είναι και λίγοι.

Θα δούμε στη συνέχεια και κάποια στατιστικά στοιχεία.

Ο νταής, λοιπόν, χτίζει αυτή τη συμπεριφορά, αυτόν τον τρόπο σκέψης.

Προέρχεται συνήθως από οικογένειες

που δεν έχουν μάθει να λύνουν τις συγκρούσεις τους.

Δεν έχουν μάθει να μιλάνε μέσα στο σπίτι τους.

Ίσα ίσα το αντίθετο, θεωρούν ότι το να πατάς επί πτωμάτων

είναι τρόπος επιβίωσης, μέσο επιβίωσης άρα και έτσι πρέπει να γίνει.

Αν ρωτήσεις τον νταή αν αντιλαμβάνεται

αν αυτό που κάνει, έχει επιπτώσεις αρνητικές στο θύμα του,

μάλλον θα σου απαντήσει «όχι»,

δεν καταλαβαίνει ότι αυτό είναι κακό ή είναι λάθος.

Το αντίθετο, θεωρεί ότι είναι σωστό.

Είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει ενσυναίσθηση,

αυτό που λέμε εμείς οι ψυχολόγοι,

δεν μπορεί να μπει στα παπούτσια του άλλου.

Δεν μπορεί να καταλάβει τον άλλο, δεν μπορεί να νιώσει τα συναισθήματα,

τις σκέψεις και τις αντιδράσεις του άλλου.

Οτιδήποτε λοιπόν ξεφεύγει απ' τον μικρόκοσμο του νταή είναι στόχος.

Από την άλλη, όμως, δεν επιλέγει τυχαία τα θύματά του.

Τα θύματα συνήθως είναι άτομα

που μπορεί να έχουν στον εργασιακό χώρο πολλά προσόντα.

Μπορεί να είναι άτομα τα οποία έχουν και υψηλή θέση,

γι' αυτό και να γίνονται ακόμη μεγαλύτερος στόχος.

Συνήθως οι έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο συχνά νταήδες

στον εργασιακό χώρο και εκφοβίζουν άλλες γυναίκες.

Επίσης στόχος γίνονται άτομα τα οποία διαφέρουν,

όπως ακριβώς συμβαίνει και στο σχολείο.

Μπορεί να διαφέρει ως προς την εξωτερική του εμφάνιση, το θύμα.

Μπορεί να έχει κάποια αναπηρία,

όπως στην περίπτωση που πριν από λίγο αναφέραμε,

να είναι κωφό, να έχει κάποιο άλλο πρόβλημα κινητικό,

να έχει κάποιο πρόβλημα υγείας.

Οτιδήποτε διαφέρει γενικότερα τραβάει την προσοχή,

όπως στο σχολείο, έτσι και στο εργασιακό περιβάλλον.

Τι μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν,

γιατί φαντάζομαι όλοι θα συμφωνούμε ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε

αν αντιληφθούμε μια τέτοια κατάσταση.

Στην Αμερική υπάρχει το ινστιτούτο για τον εργασιακό εκφοβισμό.

Εκεί μπορούν οι εργαζόμενοι να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά

και μάλιστα στην Αμερική και στη Βόρεια Ευρώπη,

κυρίως στη Σκανδιναβία,

μπορούν να αντιμετωπίσουν και νομικές κυρώσεις

σε επίπεδο πλημμελήματος οι νταήδες.

Επομένως, έχει φανεί ότι έχουν μειωθεί κάπως τα περιστατικά

ακριβώς επειδή υπήρχε κοινωνική πολιτική και εξειδικευμένο νομικό πλαίσιο.

Στην Ελλάδα, όμως, ακόμα δεν υπάρχει κάτι πολύ εξειδικευμένο.

Δεν υπάρχει καν ειδική νομοθεσία.

Αυτό που μπορεί να κάνει ένα θύμα αν θέλει να προχωρήσει νομικά είναι

να κάνει μήνυση κατά της προσβολής της προσωπικής του αξιοπρέπειας.

Ελπίζουμε, βέβαια, στο μέλλον να δημιουργηθεί ένα αντίστοιχο κέντρο

με αυτό της Αμερικής γιατί δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις

και ελπίζουμε να ενταχθεί και στο νομικό πλαίσιο ειδική ρύθμιση

που, γιατί όχι, να θεωρείται πλημμέλημα, όπως θεωρείται και στις άλλες χώρες.

Για να δούμε τι έγινε στη συνέχεια με την ιστορία που μόλις αναφέραμε.

Η κοπέλα που ήταν το θύμα άλλαξε χώρο εργασίας.

Ζήτησε να μεταφερθεί σε άλλο χώρο εργασίας γιατί δεν άντεξε την πίεση.

Η κοπέλα που την έπνιγε το δίκιο ήμουν εγώ και ένιωσα πάρα πολύ προβληματισμένη,

γι' αυτό και βρίσκομαι ανάμεσά σας και ήθελα να μοιραστώ αυτήν την εμπειρία.

Γιατί θέλω να σας περάσω το μήνυμα

ότι αν είσαι θύμα, προσπάθησε να μιλήσεις,

μην το κρατάς μέσα σου, δεν έχει κανένα νόημα.

Βρες συμμάχους, βρες ανθρώπους να σε υποστηρίζουν.

Σε καμία περίπτωση μη θεωρήσεις ότι εσύ ευθύνεσαι για όλο αυτό.

Αν είσαι θύτης, προσπάθησε να βρεις τι είναι αυτό που πραγματικά σε θυμώνει.

Γιατί αν έχεις δικά σου οικογενειακά, προσωπικά προβλήματα,

δεν φταίει κάποιος στον χώρο εργασίας.

Αν είσαι παρατηρητής, προσπάθησε να μην μπεις σε καμία κλίκα,

ωστόσο, αν είναι να πάρεις θέση,

πάρε θέση για να μπορέσουμε να βρούμε μία λύση όλοι μαζί,

ώστε να έχουμε μία αγαστή συνεργασία στο εργασιακό περιβάλλον.

Για να δούμε λίγο κάποια ποσοστά, γιατί οι αριθμοί μιλάνε κι από μόνοι τους.

Το 20%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Αμερικής,

έχει εκφοβιστεί στον χώρο εργασίας,

δεν είναι καθόλου μικρό το ποσοστό.

Το 7% αυτήν τη στιγμή, βιώνει εργασιακό εκφοβισμό.

Το 21% είναι μάρτυρες, το 23% γνωρίζει τι σημαίνει εργασιακός εκφοβισμός

και ένα άλλο 28% δεν γνωρίζει,

άρα θα πρέπει να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος,

να γνωρίζει ότι, ναι, υπάρχει εργασιακός εκφοβισμός

και, ναι, μπορούμε να κάνουμε πράγματα για να τον αντιμετωπίσουμε.

Ζούμε, λοιπόν, σε μια κοινωνία που έχουμε την τάση

να καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας, τις σκέψεις μας,

να μην δίνουμε βαρύτητα σε αυτό που νιώθουμε.

Μέσα απ'αυτήν την ομιλία θέλω να σας περάσω το μήνυμα ότι καλό είναι

να δώσουμε βάση, να δώσουμε βαρύτητα στις σκέψεις μας, στα συναισθήματά μας

και στις αντιδράσεις μας.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)