Τι δεν σου είπαν στο σχολείο για τον επαγγελματικό προσανατολισμό | Spyros Michaloulis | TEDxAUEB Was man dir in der Schule nicht über Berufsorientierung erzählt hat | Spyros Michaloulis | TEDxAUEB What they didn't tell you at school about career guidance | Spyros Michaloulis | TEDxAUEB Lo que no te dijeron en la escuela sobre orientación profesional | Spyros Michaloulis | TEDxAUEB Ce qu'on ne vous a pas dit à l'école sur l'orientation professionnelle | Spyros Michaloulis | TEDxAUEB

Μετάφραση: Chryssa Takahashi Επιμέλεια: Maria Pericleous Translated by Chryssa Takahashi Edited by Maria Pericleous

Όλα ξεκίνησαν εκείνο το μεσημέρι του Μαρτίου An diesem Nachmittag im März fing alles an It all started that afternoon in March

πριν πολλά πολλά χρόνια, όταν ήμουν στην Γ' Λυκείου. Vor vielen, vielen Jahren, als ich in der 3rd High School war. many, many years ago, when I was in 3rd High School.

Εκείνη την ημέρα, γυρνώντας από το σχολείο μου, That day, I had just returned from school, the Fifth Larissa High School,

το 5ο Λύκειο Λάρισας, μπήκα στο σπίτι μου, the 5th Lyceum of Larissa, I entered my house,

όπου η οικογένειά μου με περίμενε σε πλήρη παράταξη. where my family was waiting for me in full formation.

Ο πατέρας μου, η μάνα μου και τα δύο μου τα αδέρφια My father, my mother and my two brothers

είχαν αποφασίσει να φάνε. were about to have lunch.

Η μάνα μου είχε μαγειρέψει φακές. My mother had cooked lentils.

Οι φακές γενικά έχουν πολύ κακή σχέση με την οικογένειά μας. Lentils in general have a very bad relationship with our family.

Κάθε φορά που 'χαμε φακές, κάναμε λάθος επιλογές στη ζωή μας. Every time we have lentils, we have made wrong choices in our life.

Εκείνη την ημέρα δεν το είχαμε καταλάβει. We didn't realize it that day.

Ο πατέρας μου μού λέει, «Σπύρο, θέλω να μιλήσουμε». My father said: "Spyro, we need to talk."

Όταν ο πατέρας σου και η κοπέλα σου σού λένε «Θέλω να μιλήσουμε», When your father or your girlfriend say "we need to talk,"

ποτέ δεν είναι για καλό λόγο. it's never good news.

Ειδικά αν η κοπέλα σου θα σου πει «Θέλω να μιλήσουμε για μας». Especially if your girlfriend says, "I want to talk about us."

(Γέλια) (Laughter)

Βάλε ουίσκι και κάτσε. Pour a whiskey and sit down.

Του λέω, «Πατέρα, να μιλήσουμε». I said, "OK father, let's talk."

Μου λέει, «Να σε ρωτήσω κάτι; Τι θες να γίνεις στη ζωή σου;» He said, "Can I ask,

Του λέω - την απάντηση την ξέρετε, «Δεν ξέρω». You've guessed it, I said, "I don't know."

Στα 17 κανένας δεν ξέρει τι θέλει να κάνει στη ζωή του. At 17 nobody knows what they want to do.

Το μόνο που ήξερα εκείνη την εποχή, είναι ότι γούσταρα πάρα πολύ τη Μαρία. All I knew at the time was that I fancied Maria very much.

Ναι, μη γελάτε. Εδώ σας λέω τον πόνο μου. Don't laugh, this is my sad story.

Η Μαρία ήταν ο μεγάλος μου έρωτας από την Γ' Γυμνασίου, Maria was the love of my life for three whole years.

είχα φάει γύρω στις 30 χυλόπιτες. She had rejected me about 30 times.

Δεν ήξερα πραγματικά τότε γιατί τις έτρωγα. I didn't really know then why I was eating them.

Χθες που είδα αυτή τη φωτογραφία, κατάλαβα γιατί τις έτρωγα. Yesterday when I saw this photo, I realized why I was eating them.

Του λέω, «Να σε ρωτήσω κάτι, πατέρα. Γιατί με ρωτάς σήμερα;» I say to him, “Let me ask you something, father. Why are you asking me today?'

Μου λέει, «Γιατί σήμερα είναι η μέρα He tells me, “Because today is the day

που πρέπει να συμπληρώσεις το μηχανογραφικό σου δελτίο». where you have to fill in your electronic form".

Τότε το μηχανογραφικό δελτίο το συμπληρώναμε Μάρτιο Then we filled out the electronic form in March

πριν τις Πανελλαδικές εξετάσεις. before the nationwide exams.

«Ωραία» μου λέει «θες να γίνεις λογιστής;» - η ερώτηση δεν είναι τυχαία, "Fine" he says to me "do you want to be an accountant?" - the question is not random,

ο πατέρας μου έχει ένα λογιστικό γραφείο στη Λάρισα και είμαι ο πρώτος γιος. my father has an accounting office in Larissa and I am the first son.

Λέω, «Ωραίο ακούγεται», I say, "Sounds nice,"

λέει, «Να μην έχεις πρόβλημα ανεργίας, να βρεις κατευθείαν δουλειά». he says, "Don't have an unemployment problem, get a job straight away." Του λέω, «ΟΚ». Μου λέει, «Σε ποια πόλη θέλεις;» I tell him, "OK." He says, "Which city do you want to be in?"

Η Μαρία ήθελε Θεσσαλονίκη οπότε καταλαβαίνετε είπα Θεσσαλονίκη. Maria was going to Thessaloniki, so naturally I said the same.

«Πάρα πολύ ωραία» λέει, «υπάρχει η σχολή Λογιστικής "Excellent", he said, "the Department of Accounting and Finance

και Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. and Finance of the University of Macedonia.

Θες να τη βάλουμε;» Do you want to put it on?'

Του λέω «Βάλτην». I call him "Valtin".

Παίρνει λοιπόν έναν στυλό, He took a pen and marked it as my first choice,

βάζει στο νούμερο ένα το Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής, puts Accounting & Finance at number one,

και αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο συμπλήρωσα το μηχανογραφικό μου δελτίο. and that was how I filled out my computerized slip.

Έτσι αποφάσισα τι θα γίνω στη ζωή μου, ένα μεσημέρι τρώγοντας φακές. So I decided what I was going to do with my life, one afternoon eating lentils.

Πάντα ήμουν ένας μαθητής μέτριος προς το καλός. I was always an average to good student.

Στην Γ΄ Λυκείου όμως αποφάσισα να διαβάσω πάρα πολύ, In the final year of high school I decided to study a lot.

δεν αγάπησα το διάβασμα, Not because I enjoyed it,

απλά δεν άντεχα πια τη μάνα μου, ξέρετε πώς είναι, και διάβασα πάρα πολύ. I just couldn't stand my mother, you get the picture, so I studied a lot.

Φανταστείτε δεν πήγα 5ήμερη για αυτό τον σκοπό και ακόμα και τώρα μουτζώνομαι. I didn't even attend my school's five-day trip, which I still regret.

Και γράφοντας 19.100 κάτι πέρασα τέταρτος I scored over 19,000 points out of 20,000 and got fourth place

στη σχολή Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. in the Department of Accounting & Finance at the University of Macedonia.

Το να περάσεις εκείνη την εποχή στη Λάρισα τέταρτος ήταν μεγάλο γεγονός. Back then, getting fourth place was a big achievement for Larissa.

Η τοπική εφημερίδα της Λάρισας, η «Eλευθερία» The Larissa local paper, "Eleftheria", gave me a prominent first page slot:

με έβγαλε ξέρετε στα πρωτοσέλιδα που βγάζουν: Σπύρος Μιχαλούλης τέταρτος. you know, he put me on the front pages: Spyros Michaloulis fourth.

Η μάνα μου πήρε την εφημερίδα, πήγαινε στις φίλες της My mother took the newspaper, go to her friends

και τους έλεγε: «Περάσαμε τέταρτοι» γιατί δεν περνάτε ποτέ μόνοι σας. and he would say to them: "We passed fourth" because you never pass alone.

Περνάτε εσείς, η μάνα σας, ο πατέρας σας, The whole family passes, your mother, your father,

όλοι μαζί περνάμε στην ελληνική οικογένεια. we all pass together in Greek families.

(Χειροκρότημα) (Applause)

Θυμάμαι ένα τραπέζι πριν δύο χρόνια όπου μια μαμά μου λέει, At a dinner party two years ago, one mother said to me,

«Κύριε Μιχαλούλη, φέτος είναι μια φανταστική χρονιά για μας. "Mr. Michaloulis, this is a fantastic year for us.

Φέτος πήραμε το πτυχίο στην Ιατρική,» μιλούσε για την κόρη της, This year we graduated in Medicine," referring to her daughter,

«μπήκαμε στη Νομική,» μιλούσε για τον δεύτερο γιο, "we entered Law Schoo,l" referring to her second son,

και είναι και ο τρίτος γιος, που είναι στην Γ' Γυμνασίου, and the third son, in the last year of Middle School,

και πετάγεται και λέει, «Και μείναμε και στα Μαθηματικά». jumped in and said: "And we failed at Maths."

(Γέλια) (Laughter)

Όλα εκείνη τη χρονιά μοιάζανε μαγικά. That was a magical year for me.

Έχω περάσει στη πρώτη σχολή προτίμησης, η Μαρία έχει περάσει στη Θεσσαλονίκη. I got into the School of my choice, Maria got accepted in Thessaloniki,

Περνάω σε μια σχολή όπου δεν θα έχω πρόβλημα με την ανεργία. I have chosen a school which guaranteed that I would not face unemployment,

Εκείνη την εποχή ξεκινάει την καριέρα του ο Αντώνης Ρέμος - Antonis Remos started his singing career that year,

πού το πάτε αυτό το πράγμα, όλα μοιάζουν μαγικά! also very important, everything was magical. Βέβαια έχω κάνει ένα μικρό λάθος: δεν έχω δει ποτέ One mistake, was that I never checked out

τι είναι αυτό που έχω δηλώσει. what my studies consisted of, I had never seen the curriculum.

Δεν έχω δει το πρόγραμμα σπουδών της σχολής. I have not seen the curriculum of the school. Μη σας φαίνεται περίεργο, Do not think it strange,

το 70% των παιδιών που δηλώνουν για το μηχανογραφικό, 70% of the children who apply for computer science,

δεν έχουν δει ποτέ το πρόγραμμα σπουδών της σχολής. without even seeing their school's curriculum.

Έτσι λοιπόν τις πρώτες 90 μέρες, πηγαίνοντας στη σχολή, So within the first 90 days of attending courses

κατάλαβα ότι αυτό που είχα κάνει ήταν μια τεράστια χαζομάρα, I realised that I had done something really stupid,

γιατί πολύ απλά όταν άρχισα να βλέπω ότι θα κάνω λογιστική, έσοδα, έξοδα, φορολογία because I realised that I was doing accounting, debit, credit, and taxation -

-αυτοί που είναι Λογιστική και Χρηματοοικονομική καταλαβαίνουν τι λέω- those of you who did Accounting and Finance know what I mean -

με έπιασε αντάρα. I was horrified.

Λέω, εγώ παιδιά δεν ήθελα να κάνω αυτό στη ζωή μου. I thought, this is not what I want to do in life. Εγώ μια ζωή να διδάσκω ήθελα. I have always wanted to teach.

Έτσι λοιπόν αποφάσισα να φύγω από τη σχολή. So I decided to drop out of my school.

Τηλεφώνησα στον πατέρα μου, του λέω «Πατέρα θα φύγω από τη σχολή». I called my father, and said, "Father, I am abandoning my school."

Ο πατέρας μου είναι ένας πολύ δημοκρατικός Λαρισαίος πατέρας. My father is a very fair Larissa father.

Μου είπε, «Θα τη βγάλεις για μένα». He said, "You will finish school for me."

(Γέλια) (Laughter)

Παύση, «εγώ σε πληρώνω», τελεία. Pause, "I am paying you," full stop.

Έτσι λοιπόν γύρισα στη σχολή, άρχισα να πηγαίνω στη σχολή. So I started attending courses again.

Ήμουν ένας πολύ κακός φοιτητής, δεν μ' άρεσε ποτέ η Λογιστική, I was a very bad student, I never liked Accounting,

την έβγαλα κακήν κακώς. and I graduated with bad grades.

Τελείωσα τη σχολή, αποφάσισα να γυρίσω στη Λάρισα I graduated and decided to return to Larissa

για να αναλάβω το γραφείο του πατέρα μου. and take over my father's business.

Το πήρα κάπου εδώ και μετά από μια χρονιά ήμασταν κάπου εδώ. When I took over it was here, and a year later it was around here.

Ήμουνα κακός, ήμουνα άθλιος. I was bad, I was hopeless.

Κάθε φορά που μιλούσα για τη Λογιστική, με έπιανε αυτό το σφίξιμο στο στομάχι Every time I spoke about Accounting, I felt a knot in my stomach,

το οποίο αισθάνεσαι όταν είσαι σε λάθος δρόμο. the one that indicates that you are on the wrong track.

Κάποια στιγμή λοιπόν, στα 26 πήρα μια απόφαση, At some point, at 26, I made a decision:

ότι θα σταματούσα να ζω μια ζωή που δεν ήθελα να ζω. to stop living a life I didn't want.

Έτσι κατέβηκα στην Αθήνα και έκανα ένα μεταπτυχιακό στη Φιλοσοφική, So I travelled to Athens to attend a Postgraduate Program

το μοναδικό μεταπτυχιακό που υπάρχει the only master's degree that exists

πάνω στη Συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό. on Counseling and Professional Guidance.

Έτσι λοιπόν, So,

εκεί γνώρισα τον συνέταιρό μου, τον Νίκο τον Παυλάκο. I met my business partner Nikos Pavlakos there.

Άλλη μεγάλη ιστορία. Another long story.

Ο Νίκος τελείωσε Παιδαγωγικά στη Ρόδο, δάσκαλος δηλαδή. Nikos graduated Pedagogy in Rhodes, so he was a teacher.

Είναι ίδια ιστορία, μόλις τελειώνουν τη σχολή κάνουν πειραματικές διδασκαλίες. Similar story, after graduation they had to do some teacher training. Ο Νίκος είναι 1,80 ψηλός, Nikos is 1.80m tall,

και του έτυχε η πρώτη πειραματική διδασκαλία Α' Δημοτικού. and his first teacher training assignment was a class of six year olds.

Έξι λεπτά αφού ξεκινάει το μάθημα, σηκώνει παιδάκι χέρι Six minutes into the lesson, one child put their hand up

και λέει, «Κύριε, τα έκανα πάνω μου». and said, "Sir, I wet my pants."

Kι εκεί ο Νίκος κατάλαβε ότι η καριέρα του σαν δάσκαλος έχει τελειώσει. And at that moment, Nikos knew that his teaching career was over.

Ο Νίκος και εγώ αισθανόμασταν το ίδιο πράγμα, το σφίξιμο στο στομάχι, Nikos and I felt the same thing, that knot in the stomach

ότι έχεις κάνει λάθος επιλογή, οπότε ξέρεις, indicating that you have made a wrong choice,

θέλαμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να μην περνάνε αυτά που περάσαμε εμείς. we wanted to help other young people to avoid going through the same as we had.

Σκεφτόμασταν πολλά πράγματα, λέγαμε κάνουμε αυτό, να κάνουμε εκείνο, We thought about many things, trying to decide how to go about it,

αλλά μονίμως το αναβάλλαμε. and constantly postponing.

Μέχρι εκείνο το βράδυ της 1ης Ιουλίου του 2004, Until that night, 1st July 2004,

όταν σε κείνο το παιχνίδι με την Τσεχία που κανείς δεν πίστευε ότι θα κερδίσουμε, at that football game with the Czech Republic

ο Τραϊανός Δέλλας βάζει το γκολ και λες, Traianos Dellas scores the goal and you say,

«Μάγκα μου, εφόσον έχει συμβεί αυτό, μπορώ να κάνω τα πάντα»! "Dude, since this has happened, I can do anything!"

Κι έτσι ξεκινήσαμε έναν οργανισμό ο οποίος αποφάσισε And so we started an organization that decided να βοηθάει παιδιά με τον Επαγγελματικό τους Προσανατολισμό. to help children with their Career Orientation.

Γράψαμε ένα βιβλίο και αρχίσαμε να τριγυρνάμε όλη την Ελλάδα, We wrote a book and started traveling all over Greece,

από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Ιεράπετρα, from Alexandroupoli to Ierapetra,

να κάνουμε ομιλίες για τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό. speaking about vocational guidance.

Το πρόβλημα είναι ότι αυτή τη στιγμή The problem is that right now

τα παιδιά δεν ξέρουν για ποιο λόγο διαβάζουν. young people don't know why they are studying.

Τα παιδιά, όπως και εσείς πολλές φορές, Young people, same as you sometimes do,

γυρνάνε σπίτι, βλέπουν τα Μαθηματικά, το ταβάνι, τη Φυσική, ξανά το ταβάνι, get home, they stare at their Maths homework, at the ceiling,

και λένε μέσα τους: «Για ποιο λόγο το κάνω αυτή τη στιγμή αυτό που κάνω;» and ask themselves, "Why am I doing this right now?" Γιατί τα παιδιά δεν έχουν στόχο. The kids don't have goals,

Και δεν έχουν στόχο γιατί δεν ξέρουν τις επιλογές τους. because they don't know their options.

Γιατί αυτή τη στιγμή έρχονται οι μαμάδες Because right now,

και μας λένε, «Διαλέξτε ό,τι θέλετε» λέω στον γιο μου. and they tell us, "Choose what you want" I tell my son.

Και δεν ξέρει η μαμά ότι υπάρχουν 493 τμήματα και 721 μεταπτυχιακά. And doesn't mom know that there are 493 departments and 721 master's degrees.

Και ρωτάει το παιδί, «Από πού;» And asks the child, "From where?"

Γιατί κανένας δεν πήρε ένα παιδί να του δείξει, Because no one took a child to show him,

«Έλα εδώ. Πάμε να δούμε τι κάνει η σχολή». "Come here. Let's go see what the school is doing."

Πάμε να δούμε τι κάνει η Αγγλική Φιλολογία, Let's see what English Literature is doing,

πάμε να δούμε το πρόγραμμα σπουδών, what the curriculum is,

τα μεταπτυχιακά, τα επαγγελματικά δικαιώματα. what Postgraduate Programs are available,

Να του πουν ότι από την Αγγλική Φιλολογία δεν βγαίνεις μόνο καθηγητής Αγγλικών. or that they don't have to become English teachers,

Μπορείς να βγεις Μεταφραστής, Διερμηνέας, να ασχοληθείς με τον Τουρισμό, they could be translators, interpreters, work in tourism,

να ασχοληθείς με 15.000 άλλα πράγματα. or hundreds of other things.

Τα παιδιά επίσης δεν ξέρουν τα Επαγγελματικά Δικαιώματα της σχολής. Youngsters also don't know how accredited their school is. Υπάρχουν σχολές που ακόμα και σήμερα δεν ξέρουμε τι βγάζουν. Today we don't know the level of accreditation for some schools. Τα παιδιά δεν ξέρουν για παράδειγμα, όπως εσείς δεν ξέρετε, κάποιοι από εσάς, Children do not know for example, as you do not know, some of you,

ότι το Πληροφορικής της ΑΣΟΕΕ, εκτός από Πληροφορικάριο, that the Informatics Department of ASOEE, in addition to Informatics,

σου δίνει τη δυνατότητα να ανοίξεις δικό σου λογιστικό γραφείο. gives you the possibility to open your own accounting office.

Τα παιδιά δεν ξέρουν Some kids don't know that being an Electronic and Hardware Engineer

ότι άλλο είναι Ηλεκτρονικός Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών that other is Electronics Engineer and Computer Engineer

και άλλο Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών. and another Electrical and Computer Engineer.

Ο κόσμος πιστεύει ότι για να γίνεις φυσικοθεραπευτής People think that to become a physical therapist

«Βγαίνω και από τη Γυμναστική Ακαδημία», το οποίο δεν συμβαίνει. you can graduate from a sports academy, which is not the case.

Τα παιδιά δεν ξέρουν ότι μπορούν να κάνουν δυο μηχανογραφικά και όχι ένα. Kids don't know that they can submit two university preference forms.

Εσείς δεν ξέρετε τα μεταπτυχιακά, άρα υπάρχει μεγάλη άγνοια. You don't know about Postgraduates, so there is a lot of ignorance. Γυρνάμε όλη την Ελλάδα και τους λέμε για τις ευκαιρίες που υπάρχουν, We go around Greece and tell them about the opportunities that exist,

για τις υποτροφίες που έξω υπάρχουν και δεν ασχολείται κανένας, for the scholarships that are out there and no one is interested,

για το Erasmus, για το γραφείο σταδιοδρομίας. for Erasmus, for the career office. Κάθε καλοκαίρι η ΑΣΟΕΕ κάνει το 7° σχολείο θερινής Επιχειρηματικότητας, The Economics and Business University organises a summer business course

που δεν το ξέρει ο κόσμος. that people don't know about.

Μιλάμε για το Yes σε όλη την Ελλάδα, μας κοιτάνε και λένε, We talk about YES all over Greece, and people go: "Is there such a thing?"

«Υπάρχει αυτό το πράγμα;» "Does this thing exist?"

Φυσικά. Φέτος η ΑΣΟΕΕ έκανε το 1st Coding Bootcamp. Of course. This year ASOEE held the 1st Coding Bootcamp.

Αυτά είναι τρομερά πράγματα, υπάρχουν τρομερές επιλογές These are terrible things, there are terrible choices

και ο κόσμος δεν τις ξέρει. and the world does not know them.

Και το ερώτημα είναι, «Πώς επιλέγουν τα παιδιά σχολή;». And the question is, "How do children choose a school?".

Τα παιδιά επιλέγουν σχολή σαν να παίζουνε «Πάμε Στοίχημα». Children choose a school as if they were playing "Let's Go".

Από το όνομα. By the name.

Τα παιδιά κάνουν επιλογές σαν να μην ξέρουν τι γίνεται. Young people make choices

Οι γονείς ψάχνουν για «καλές σχολές». Τι σημαίνει καλές σχολές; Parents are looking for "good schools."

Η σχολή Λογιστικής που ήμουν εγώ ήταν μια καλή σχολή, όχι για εμένα όμως! The Accounting Department I went to was a good one, but not for me.

«Πείτε μου κ. Μιχαλούλη, μια καλή σχολή». "Mr Michaloulis, which school is good?"

Ψάξτε να βρείτε την κατάλληλη σχολή για σας. Look for one which is suitable for you! Πώς επιλέγουν τα παιδιά; How do kids select one?

Βλέπουν το τι γράφεις, γράφει το παιδί ας πούμε 16.500 μόρια, They get, say, 16,500 out of 20,000 points,

και παίρνει η μαμά τις προηγούμενες βάσεις, της προηγούμενης χρονιάς and the mother looks at previous years

και αρχίζει στην αρχή αισιόδοξα λέει, and starts optimistically,

«Για να δούμε, περνάμε Ηλεκτρολόγων Μηχανικών; Μπα. Παρακάτω.» "Let's see, can we get into Electrical Engineering? No. Next!

«Μηχανολόγων Μηχανικών περνάμε; Μπα». Mechanical Engineering? No."

Συνεχίζει, συνεχίζει, κάποια στιγμή φτάνει στο Μαθηματικό. She carries on and at some point gets to Mathematics.

«Μμμμ». Σε ρωτάει, "Hmmm,

«Θες να γίνεις Μαθηματικός;» "Do you want to be a Mathematician?"

Εσύ έχεις πιει κάτι σφηνάκια το προηγούμενο βράδυ, είσαι κομμάτια, You had some shots last night, you're in pieces,

βαριέσαι, και λες: «Βάλτην». you get bored, and you say: "Put it on".

Μόλις πεις βάλτην, ξέρετε οι μαμάδες λειτουργούν σαν σεναριογράφοι, As soon as you say that, and because mothers are like scriptwriters, κάνουν σενάρια, «Έχουμε μια γκαρσονιέρα, θα τον βάλουμε να κάνει κάτι μαθήματα, they start making plans, "We have a bedsit he can use to give private lessons,

θα ανοίξει ένα φροντιστήριο, η κόρη της Τασούλας είναι Φυσικός, he can open a private school, Tasoula's daughter studied Physics,

μπορεί να κάνουν μαζί ένα φροντιστήριο, πάμε στο Μαθηματικό». they can open the school together, so OK, we will study Mathematics."

Ένα παιδί μου είπε, «Θέλω να πάω Μαθηματικό». A kid said to me, "I want to go Math."

Του λέω, «Είδες το πρόγραμμα σπουδών;» I say to him, "Did you see the curriculum?"

Λέει, «Όχι». Του το δείχνω. Μου λέει: «Πολλά Μαθηματικά δεν έχει;» He says, "No." I show it to him. He says to me: "He doesn't have a lot of math?"

(Γέλια) (Laughter)

Επίσης το μεγαλύτερο πρόβλημα των παιδιών είναι ότι έχουν θέμα The biggest problem for kids is time management,

με τη διαχείριση του χρόνου τους, και δεν φταίει το πρόγραμμά τους. with their time management, and it's not their schedule's fault.

Φταίει ότι τα παιδιά, όπως και εσείς, ζείτε στην γκρίζα ζώνη. It's because children, like you, live in the gray zone.

Να το κάνω παραστατικά. To do it figuratively.

Όταν διαβάζετε, σκέφτεστε τους φίλους σας While you are studying, you think of your friends,

και όταν είστε με τους φίλους σας νιώθετε ενοχές που δεν διαβάζετε. and while you are with your friends you feel guilty for not studying.

Αυτό ονομάζεται grey zone. Γιατί; Why is this called the Grey Zone?

Γιατί τα παιδιά δεν δουλεύουν με focus. Because the kids don't focus.

Δεν έχουμε μάθει να κάνουμε ένα πράγμα τη φορά. We haven't learnt to do one thing at a time.

Ξέρετε πώς διαβάζει ένας μέσος μαθητής; How does an average student study?

Ξεκινάει να διαβάζει Μαθηματικά, έχει το κινητό στην περιφερειακή του όραση. He starts studying Maths, with the mobile phone next to him.

Πάντα. Always.

Μετά από έξι λεπτά χτυπάει μήνυμα, σταματάει το διάβασμα Six minutes later a message is received,

και λέει, «Πάω να δω τι μου γράψανε». and he says, "I'm going to see what they wrote me."

Βλέπει τι γράψανε, στέλνει 5-6 μηνύματα, ξαναγυρίζει στο διάβασμα. He sees what they wrote, sends 5-6 messages, returns to reading.

Ώπα ώπα διάβασμα, ξαναγυρίζω πίσω. Oops oops reading, back again.

Διαβάζει, διαβάζει εφτά λεπτά και μετά έρχεται σημείωση στο Facebook Studies for seven minutes, and then a Facebook notification arrives, και λέει, «Δεν μπορεί, πρέπει να χώρισε η Μαρία, πρέπει να δω τι γίνεται». so he says, "Maria must have split up, I need to know what's going on."

Σταματάει το διάβασμα και ασχολείται με το Facebook. He stops studying and goes to Facebook.

Και μετά από οκτώ λεπτά γυρνάει πίσω και λέει ξανά διάβασμα, διάβασμα. Eight minutes later, he goes back to studying.

Και λέει κάποια στιγμή με έπιασε μια λιγούρα, πάω να δω τι άλλο έχει το ψυγείο. At some point he gets peckish and decides to check out the fridge.

Το οποίο το ψυγείο κάθε μισή ώρα νομίζεις ότι αυτοανανεώνεται. As though the contents of the fridge self-replenishes every half hour.

(Γέλια) (Laughter)

Προσπαθούμε να μάθουμε στα παιδιά να δουλεύουν με focus, We try to teach the kids to focus, to work on one thing at a time. να τους μάθουμε να δουλεύουν και να κάνουνε ένα πράγμα τη φορά. to teach them to work and do one thing at a time. Λέει ο κόσμος να βρεις κάτι που αγαπάς. People say find something you love.

Το ερώτημα είναι, «Πώς»; The question is, "How"?

Συνεργαστήκαμε με καθηγητές Πανεπιστημίου, τον κύριο Τσαούση, We worked with university professors; Mr. Tsaousis,

που είναι αναπληρωτής καθηγητής Ψυχομετρίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης an associate professor of Psychometrics at the University of Crete,

και την κυρία Κουμουνδούρου, διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. and Dr. Koumoundourou, Ph.D from the University of Athens.

Κατασκευάσαμε ένα τεστ ενδιαφερόντων που βρίσκουμε τις κλίσεις των παιδιών. We compiled a test of interest, that revealed kids' strong points.

Ξέρετε πόσο σημαντικό είναι στα 16 να βρεις τις κλίσεις και τα ταλέντα σου; It's very important to know your strong points and talents at 16.

Έρχονται παιδιά που δεν ξέρουν γιατί να διαβάσουν Kids come to us, not having a purpose for studying,

και ξαφνικά βρίσκουμε ότι αυτό το παιδί το ενδιαφέρει η Εκπαίδευση ή ο Τουρισμός. and we suddenly discover that they have an interest in education or tourism.

Και αρχίζει κάποιος να βλέπει ένα «γιατί να διαβάσει». And suddenly they have a purpose for studying.

Στα 16 σου βλέπεις, ξέρεις τι; At 16 they find an interest, a purpose.

Με ενδιαφέρει αυτό το πράγμα, έχω έναν στόχο. I am interested in this thing, I have a goal. Όχι μόνο στην Ελλάδα, το δοκιμάσαμε και στο εξωτερικό που πήγαμε. Not only in Greece, we also tried it abroad where we went. Μεταφράσαμε τα τεστ στα Αγγλικά We translated the tests into English

και είδαμε ότι τα ίδια θέματα απασχολούν τα παιδιά στα 16 τους. and they showed that 16 year olds have the same issues everywhere.

Ένα πολύ ενδιαφέρον πράγμα το οποίο έχουμε δει με τα τεστ. The tests revealed something very interesting.

Ένας στους τρεις μαθητές Λυκείου αυτή τη στιγμή One in three high school students right now

έχει υψηλό ενδιαφέρον στην Επιχειρηματικότητα, has a high interest in Entrepreneurship,

θέλει να κάνει κάτι δικό του. he wants to do something of his own.

Ένα στα τέσσερα παιδιά θέλει να ασχοληθεί με την Έρευνα. One in four kids wants to do research.

«Συγγνώμη,» μου λέει ο άλλος, «μετράτε την Επιχειρηματικότητα στα 16»; Someone said to me, "Excuse me, you measure entrepreneurship at 16?"

Μόνο; At least!

Φαντάζεσαι να έχεις το προφίλ κάποιου Imagine having the profile of someone

που στα 16 ξέρεις ότι θέλει να κάνει δική του δουλειά; who already knows at 16 they want their own business? Πώς μπορείς να το χτίσεις κατά τη διάρκεια του Πανεπιστημίου; You can build on that through university.

Θυμάμαι τη Μαρία από την Κρήτη, τη Μαιρούλα βασικά, I remember Maria from Crete, who came to me for help

η οποία ήρθε να κάνουμε το μηχανογραφικό της μαζί, who came to do her computer science together,

είχε γράψει 18.300 μόρια και όλοι της λέγανε να γίνει γιατρός. she had written 18,300 points and everyone was telling her to become a doctor.

Η Μαρία όμως, βρήκαμε μαζί τη σχολή της Εργοθεραπείας, και μου λέει αυτή θέλω. But Maria, we found the school of Occupational Therapy together, and she tells me I want it. Την έβαλε πρώτη, πέρασε πρώτη στη σχολή της Εργοθεραπείας, It was her first option, she got first place in the entrance exam,

σήμερα είναι στο τρίτο έτος και είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. today she is in her third year and she is very happy.

Ή θυμάμαι τον Χρήστο από τη Λάρισα ο οποίος ήρθε στην Α' Λυκείου. I also remember Christos from Larissa in his first year of high school,

Είναι ένα παιδί το οποίο δεν διάβαζε καθόλου a kid who never studied,

κι έλεγε ο μπαμπάς του, «Βρείτε έναν τρόπο να κάνουμε κάτι αλλιώς πρέπει να αλλάξω, and his father said, "Find a way, do something

πρέπει να πάμε σε μια σχολή άλλη, πρέπει να πάμε σε μια τεχνική σχολή». we have to go to another school, we have to go to a technical school".

Και με τον Χρήστο κάναμε Επαγγελματικό Προσανατολισμό And Christos and I did Professional Orientation

και βρήκαμε μαζί μια σχολή and we found a school together

που λέγεται «Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων». called "Product and Systems Design Engineering."

Είναι το Βιομηχανικό Design στη Σύρο, και ο Χρήστος ξαφνικά είδε κάτι. It's Industrial Design in Syros and Christos suddenly looked keen.

Μου λέει εδώ μ' αρέσει αυτό, θα ήθελα να ασχολούμαι. He said he liked that and would like to devote himself to it.

Ξαφνικά έχεις ένα παιδί που δεν διαβάζει στην Α' Λυκείου, A kid who wasn't studying in the first year of high school,

να αρχίζει να διαβάζει στη Β' και στην Γ'. suddenly started in the second and third year.

Ο Χρήστος πέρασε στη σχολή, είναι στο 5ο έτος της σχολής αυτή τη στιγμή, Christos passed, he is in the fifth year right now,

έχει βαθμό 8,6, έχει πάρει πάρα πολλές διακρίσεις his grade is 8.6, he has won many prizes

και το επόμενο χρονικό διάστημα and soon he is going to Germany to study Industrial Design.

πάει στη Γερμανία να σπουδάσει Βιομηχανικό Design. goes to Germany to study Industrial Design. Γιατί; Γιατί βρήκε ένα «Πώς». Why; Because he found a "How".

Όχι μόνο αυτό. Not only that.

Φτιάξαμε και σταθμίσαμε ένα τεστ προσωπικότητας. We devised and calibrated a personality test.

Είναι σημαντικό στα 16 να ξέρεις την προσωπικότητά σου. It's important to know your personality at 16.

Γιατί στα 16 όλα σου φταίνε. Because at 16 you hate everything,

Αλλάζει το σώμα σου και την προσωπικότητά σου δεν την αποδέχεσαι, your body is changing, you don't like your personality,

και λες «Δεν μ' αρέσει αυτό που είμαι». you don't like who you are.

Ήρθε και μας βρήκε ο πατέρας του Άγγελου, Angelos's father came to us

ο οποίος λέει, «Ξέρετε, έχουμε πρόβλημα. Ο Άγγελος είναι πολύ ανοργάνωτος». and said, "we have a problem with Angelos, he is very disorganised."

Κάναμε το προφίλ της προσωπικότητας και είδαμε ότι ο Άγγελος We gave him our personality test and saw that he was, in fact, disorganised,

πραγματικά είναι ανοργάνωτος, αλλά ότι έχει χάρισμα στην επικοινωνία, really is disorganized, but that he has a gift for communication,

έχει χάρισμα στην επίλυση προβλημάτων, έχει ανοιχτό μυαλό, has a knack for solving problems, has an open mind,

και λέμε στον πατέρα του, «Να σας πω κάτι; and we say to his father, “Shall I tell you something?

Μην ασχολείστε με το να βελτιώσετε τα αρνητικά του σημεία. Don't worry about improving his bad points.

Βρείτε ποια είναι τα θετικά και επενδύστε εκεί». Find the positive ones and invest in those."

Ας σταματήσουμε πλέον να ασχολούμαστε με τα αρνητικά των παιδιών Let's stop focusing on kids' negative points

και ας δώσουμε βάση σε αυτά που είναι καλά αυτά τα παιδιά. and let's concentrate on their good points.

Γιατί αυτό έχει σημασία τελικά. Because they are the ones that matter.

Ή θυμάμαι τη Γεωργία που ήρθε με τη μαμά της, I also remember Georgia who came with her mother,

και η μαμά της λέει, «Ξέρετε κάτι, έχουμε πρόβλημα κύριε Μιχαλούλη, and the mother said,

γιατί η Γεωργία είναι πολύ κλειστή σαν χαρακτήρας». because Georgia is very closed as a character."

Γιατί όλα αυτά τα χρόνια στο σχολείο, της έχουν πει της μαμάς, Because all these years at school, she's been told by mom,

«Ξέρετε η κόρη σας είναι καλή αλλά δεν πολυμιλάει». "You know your daughter is nice but she doesn't talk much."

Και η μαμά τρομοκρατείται και λέει πώς θα βγει το παιδί στην κοινωνία έξω. The mother panicked, and thought of how her daughter would do in society.

Και λέμε στη μαμά ότι το πρόβλημα της Γεωργίας δεν υπάρχει, And we told the mother that Georgia did not have a problem, γιατί η Γεωργία δεν έχει πρόβλημα, γιατί η Γεωργία είναι απλά εσωστρεφής, because Georgia was simply an introvert,

όπως ένα στα τρία παιδιά τα οποία υπάρχουν αυτή τη στιγμή στον κόσμο. like one in three young people in the world right now.

Και ότι αυτά τα παιδιά έχουν άλλο τρόπο λειτουργίας. And that these kids simply function in a different way.

Είναι καλοί ακροατές, δουλεύουν καλύτερα μόνοι, They are good listeners, they work better alone,

σκέφτονται πριν μιλήσουν, συγκεντρώνονται εύκολα. they think before they speak and concentrate easily.

Είναι αυτό που ονομάζουμε Ήρεμη Δύναμη, και λέμε στους γονείς να σας πω κάτι; They have what we call the Power of Calm, and we tell the parents

Αποδεχθείτε αυτό που είναι το παιδί σας γιατί το παιδί είναι πάρα πολύ δυνατό. to accept their kids as they are, because they are very strong.

Γιατί αυτά τα παιδιά τα εσωστρεφή έχουν τρομερές δυνατότητες Because introvert kids have great potential

και γίνονται καταπληκτικοί μηχανικοί, ερευνητές, συγγραφείς. and become excellent engineers, researchers, writers.

Πάρα πολλοί από τους ηγέτες που ξέρετε είναι κατά βάση εσωστρεφείς. Many world leaders are actually introverts.

Βασικά ζούμε στη χώρα του λάθος Επαγγελματικού Προσανατολισμού. We live in a country where vocational training is haphazard. Έχουμε 20 σχολές που βγάζουν Φιλολόγους και δεν έχουμε ένα Πανεπιστήμιο Τουρισμού. We have 20 universities churning out philologists Τη νούμερο ένα βιομηχανία της χώρας μας. the number one industry of our country.

Φεύγουν Έλληνες να σπουδάσουν σε όλες τις χώρες του κόσμου Greeks are leaving to study in every single country

και δεν φέρνουμε ξένους να σπουδάσουν εδώ. and we have no foreign students here.

Φανταστείτε το Ιστορικό Αρχαιολογικό της Αθήνας να είχε Αγγλικό πρόγραμμα σπουδών. The History and Archaeology Department in Athens could have an English branch.

Το Μαθηματικό της Σάμου να είχε Αγγλικό πρόγραμμα σπουδών The Mathematics Department in Samos could have an English branch,

και να έλεγε σε όλο τον κόσμο ελάτε εδώ να σπουδάσετε Ιστορία, inviting the whole world to study History here,

ελάτε εδώ να σπουδάσετε τα Μαθηματικά, and to study Mathematics where Mathematics was born.

εδώ που γεννήθηκαν τα Μαθηματικά. where Mathematics was born.

Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός ακόμα και τώρα, Vocational Guidance even now,

είναι η ώρα του παιδιού στα σχολεία. it is the time of the child in schools.

Δεν ασχολείται κανένας και δεν σκέφτονται εκεί έξω Nobody cares and they don't think out there ότι αν ένα παιδί φύγει από την πόλη του, όπως πάρα πολλοί από εσάς, that if a child leaves his hometown, as so many of you do,

και έρθει να σπουδάσει στην Αθήνα, ή από την Αθήνα πάει να σπουδάσει στην Πάτρα, and come to study in Athens, or from Athens go to study in Patras,

η οικογένειά του θα ξοδέψει 30 με 35 χιλιάδες ευρώ. their families will spend 30,000 to 35,000 euros.

Αν φύγεις να σπουδάσεις εκτός, θα ξοδέψεις 30 με 35 χιλιάδες ευρώ. If you go to study abroad, you will spend 30 to 35 thousand euros.

Τα τέσσερα χρόνια σου, ή πέντε, και 35.000 ευρώ. Your four years, or five, and 35,000 euros.

Το πρόβλημά μας είναι αυτοί που λένε αιώνιοι φοιτητές τι είναι; Our problem is those who say eternal students what are they?

Είναι παιδιά τα οποία έκαναν κάποια στιγμή μια λάθος επιλογή. They are kids who made a wrong choice along the way

Το σύστημα τους τιμωρεί, δεν τους δίνει τη δυνατότητα οριζόντιας μετακίνησης. and the system punishes them by not allowing them to move horizontally.

Στην Ελλάδα αν κάνεις λάθος τη σχολή, σου λέει: In Greece, if you choose the wrong path,

Ξαναδώσε Πανελλαδικές εξετάσεις. Σόρρυ. you have to re-take the Greek university entrance exam,

Την ώρα που θα μπορούσες να αλλάξεις, μέσα. you are not allowed to change from within. Κι έτσι έρχεται η ματαίωση, η ανεργία. The result is frustration, unemployment.

Και η ανεργία ξεκινάει από λάθος Επαγγελματικό Προσανατολισμό Unemployment starts with inefficient vocational training

γιατί έκανες μια λάθος επιλογή. and making a wrong choice.

Το flow για εμένα είναι να κάνεις κάτι το οποίο αγαπάς. I believe that the solution is to do something you love. Αλλά για να βρεις κάτι το οποίο αγαπάς θέλει δουλειά. But it takes effort to find something you love to do. Και πολλές φορές αυτό το οποίο συμβαίνει, And many times necessity drives us to find what we love to do.

ότι η ανάγκη σε κάνει να βρίσκεις αυτό που αγαπάς. that necessity makes you find what you love.

Πριν από κάποια χρόνια ήρθε μια κοπέλα σε μια παρουσίαση στην Έδεσσα, Some years ago a girl came to a presentation in Edessa, και στο διάλειμμα μου λέει, «Να σας ρωτήσω κάτι; and in the break he says, “Can I ask you something?

Επειδή θα γράψω πάνω από 19.000 μόρια, θα περάσω στην Ιατρική Θεσσαλονίκης "I expect to score 19,000 / 20,000 points, will I get into medical school

ή πιστεύετε οι βάσεις θα ανέβουν;» or do you think the bases will go up?”

Της λέω, «Σίγουρα θα περάσεις, αλλά θέλω να μου πεις γιατί είσαι τόσο σίγουρη;» I say to her, "I'm sure you'll pass, but I want you to tell me why you're so sure?"

Μου λέει, «Δύο πράγματα συμβαίνουν. He tells me, “Two things are happening.

Πρώτον, όταν σκέφτομαι την Ιατρική, η καρδιά μου χτυπάει γρηγορότερα. First, when I think about medicine, my heart beats faster.

Δεύτερον, καταγόμαστε από μια αγροτική οικογένεια, Second, I come from a farming family,

είμαστε τρία παιδιά, ο πατέρας μου αυτή τη στιγμή ασχολείται με τα χωράφια. we are three siblings and my father is a farmer.

Ξέρω ότι αν δεν περάσω στο Πανεπιστήμιο, I know that if I don't make it to university

αυτό που με περιμένει πίσω είναι τα χωράφια». my future will be working in the fields."

Αυτή η κοπέλα, τώρα είναι στο πέμπτο έτος της Ιατρικής, This girl is now in her fifth year of medical school, δεν χρωστάει κανένα μάθημα, είναι καταπληκτική φοιτήτρια passed all her exams, she is an excellent student

και θα γίνει μια τρομερή επαγγελματίας γιατί κάνει αυτό που αγαπάει. and will become an amazing professional because she does what she loves.

Μετά από όλα αυτά τα χρόνια, After all these years,

καταλήξαμε στα τρία πράγματα που θα σας κάνουν ευτυχισμένους επαγγελματικά. we have identified the three conditions that will make you happy professionally. Διαλέξτε κάτι που κάνει την καρδιά σας να χτυπάει γρηγορότερα. Choose a job that makes your heart beat faster.

Nα γίνετε τόσο καλοί που να μην μπορούν να σας αγνοήσουν, Become so good at it that nobody is able to ignore you,

όπως λέει και ο Στιβ Μάρτιν. as Steve Martin says.

Τρίτον, όταν παίρνετε αποφάσεις, καλό είναι να μην έχετε φάει φακές. Finally, when you are about to make decisions, Ευχαριστώ πολύ. Thank you very much.

(Χειροκρότημα)