×

Nous utilisons des cookies pour rendre LingQ meilleur. En visitant le site vous acceptez nos Politique des cookies.


image

TedX, Fear of the other | Daphne Matziaraki | TEDxAthens

Fear of the other | Daphne Matziaraki | TEDxAthens

Μετάφραση: Maria Vardopoulou Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

Instagram...

(Χειροκρότημα)

Σας ευχαριστώ.

Instagram, σχόλια στο Facebook, hashtags στο Twitter.

Οι περισσότεροι από εμάς, και ιδίως αυτοί που είναι κάτω από 40,

περνάμε περίπου δύο με τρεις ώρες την ημέρα στα social media και στα media.

Έχετε αναλογιστεί τι είναι αυτό που τελικά διαμορφώνει τη συνείδησή μας; Ο φόβος για το άλλο, για το διαφορετικό, για το ξένο,

είναι -τουλάχιστον απ' όσο εγώ θυμάμαι- πιο έντονος από ποτέ σε όλον τον κόσμο.

Πολλές φορές αυτός ο φόβος είναι δικαιολογημένος. Οι αλλαγές που υφιστάμεθα σαν πολίτες είναι μεγάλες, είναι έντονες και πολλές φορές είναι άδικες.

Ο φόβος αυτός πολλές φορές βασίζεται στη λογική, αλλά τις περισσότερες φορές βασίζεται στο συναίσθημα, και νομίζω ότι είναι τότε που είναι κάπως επικίνδυνος.

Και ιστορικά οι πολιτικοί έχουν εκμεταλλευτεί τον φόβο αυτό.

Η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ είναι τα τελευταία παραδείγματα.

Είμαι η Δάφνη Ματζιαράκη, έχω γεννηθεί και έχω μεγαλώσει στην Αθήνα. Ζω στις ΗΠΑ, είμαι σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ,

και ίσως κάποιοι από εσάς έχετε ακούσει για το ντοκιμαντέρ μου «4.1 miles».

Το έργο μου δεν είναι διδακτικό ούτε καταδικαστικό. Αυτό που προσπαθώ να κάνω πάντα είναι να παρακινήσω μια συζήτηση,

μια κουβέντα μέσα μας και μεταξύ μας

για κάποια ζητήματα τα οποία ίσως να νομίζουμε ότι είναι αυτονόητα

αλλά πολλές φορές είναι πολύ δύσκολο και πολύ σπάνια τα συζητάμε.

[Βίντεο] Τα πράγματα ήτανε ελεγχόμενα, ήρεμα.

Καλούμαστε να κάνουμε τους γιατρούς ενώ δεν είμαστε.

[H μεγαλύτερη μεταναστευτική κρίση μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο]

(Χτύπος καρδιάς)

Ούτε έχουμε εκπαιδευτεί για Πρώτες Βοήθειες κι αυτά.

[ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΓΙΑ ΟΣΚΑΡ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ]

(Κόρνα σκάφους)

[«Μένεις με το στόμα ανοιχτό και κρατάς την αναπνοή σου. Εξαιρετική ταινία».]

Υπάρχουν άνθρωποι στη βάρκα που δεν φοράνε σωσίβια.

Φέρτε άτομο, βγάλτε κι άλλον για το παιδί!

[Θα δρούσες όπως αυτός για να σώσεις τη ζωή ενός ξένου;]

[Ή θα απέστρεφες το βλέμα;]

[4,1 ΜΙΛΙΑ]

Εφιάλτης. Αυτή η αγωνία να...

Όπου πηγαίναμε βρίσκαμε ανθρώπους στη θάλασσα,

κι εύχομαι να μην υπάρχει κανένας αγνοούμενος.

(Χειροκρότημα)

Δάφνη Ματζιαράκη: Ήθελα πάντα να κάνω ντοκιμαντέρ,

πέρασα από διάφορες περιπέτειες και από τη δημοσιογραφία για κάποια χρόνια

και πριν από πέντε χρόνια μετακόμισα στις ΗΠΑ για προσωπικούς λόγους, δηλαδή ήμουν ερωτική μετανάστης,

και συνειδητοποίησα ότι ένα απ' τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου

ήταν 10 λεπτά απ' το σπίτι μου.

Και ότι το καλύτερο, κατά τη γνώμη μου, πρόγραμμα ντοκιμαντέρ είναι σε αυτό το πανεπιστήμιο, το πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ.

Κι έτσι μετά από δέκα χρόνια που ήμουν μακριά απ' τα πανεπιστήμια

αποφάσισα να επιστρέψω για ένα δεύτερο μεταπτυχιακό στο ντοκιμαντέρ. Ήταν κατά το δεύτερο και τελευταίο έτος της φοίτησής μου,

δηλαδή τον χειμώνα του 2015,

όπου η μεταναστευτική κρίση ήταν στο ζενίθ της.

Όχι μόνο στην Ελλάδα, σε όλα τα πρωτοσέλιδα,

σε όλα τα ειδησεογραφικά δελτία, σε όλα τα περιοδικά, σ' όλα τα εξώφυλλα,

σ' όλα τα φωτορεπορτάζ, σ' όλα τα social media, σχόλια παντού. Και η Ελλάδα στο επίκεντρο.

Και φυσικά, εγώ ως Ελληνίδα στο εξωτερικό, δεν μπορούσα να αντισταθώ,

διάβαζα ό,τι υπήρχε και όλη μου η προσοχή ήταν στραμμένη εκεί.

Ήταν τότε που συνειδητοποίησα κάτι που με τάραξε πολύ.

Κάτι πολύ αυτονόητο που όμως με ταρακούνησε.

Υπήρχαν δύο κόσμοι:

Η δική μου πραγματικότητα και η καθημερινότητα ως Ελληνίδα στο εξωτερικό, που παρακολουθούσα την ειδησεογραφία μου

και η πραγματικότητα των ανθρώπων αυτών που βίωναν μια τραγωδία.

Το κενό μεταξύ αυτών των δύο κόσμων έμοιαζε αγεφύρωτο. Φυσικά, επειδή θεωρώ ότι είμαι ένας άνθρωπος με ευαισθησίες, η ανθρωπιά υπήρχε.

Οπότε, τα σκεφτόμουν όλα αυτά με μεγάλη συμπόνια,

και στεναχωριόμουν πολύ, όμως, εγώ δεν ήμουν αυτοί οι άνθρωποι.

Εμείς δεν είμαστε αυτοί οι άνθρωποι.

Ήταν άλλοι.

Έγιναν ακόμα πιο «άλλοι»,

όταν στη συζήτηση άρχισε να μπαίνει κι ο φόβος. Δηλαδή, τι θα τους κάνουμε, πού θα τους βάλουμε,

δε γίνεται, τους φοβόμαστε.

Σε όλες τις χώρες, όχι μόνο στην Ελλάδα, φυσικά.

Δικαιολογημένος φόβος και αδικαιολόγητος.

Αποφάσισα, λοιπόν, να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για τη μεταναστευτική κρίση

που στόχο θα είχε να γεφυρώσει αυτό το κενό μεταξύ των δύο αυτών κόσμων, μεταξύ των δύο αυτών πραγματικοτήτων.

Ήξερα ως Ελληνίδα για τους πνιγμούς στο Αιγαίο και έμαθα ότι το λιμενικό σώμα δεν είχε καν εκπαίδευση για πρώτες βοήθειες.

Και λόγω της κρίσης στη χώρα μας

οι δυνατότητες για να ανταποκριθούν οι άνθρωποι αυτοί

σ' αυτή την τεράστια ανάγκη ήταν πολύ λίγες, πολύ μικρές.

Δεν υπήρχε ο εξοπλισμός, δεν υπήρχε η υποστήριξη.

Ήξερα ότι μια χούφτα άνθρωποι,

ένα πλήρωμα μικρό του λιμενικού στη Μυτιλήνη,

και ο Κυριάκος Παπαδόπουλος, ο καπετάνιος του πληρώματος αυτού, ήταν στο επίκεντρο.

Και η Λέσβος, νοητικά και πραγματικά, συνέδεε τους δύο αυτούς κόσμους.

Οι δύο αυτοί κόσμοι ερχόντουσαν πρόσωπο με πρόσωπο. Έτσι αποφάσισα να πάω στη Λέσβο, και μετά από πολλές προσπάθειες,

κατάφερα να πάρω την άδεια μετά από μήνες, να ανέβω στο σκάφος του λιμενικού.

Πριν φτάσω στη Λέσβο,

δεν είχα ακόμη μιλήσει στον Κυριάκο Παπαδόπουλο. Μίλησα μαζί του όταν ήμουν στο αεροδρόμιο του Σαν Φρανσίσκο,

ετοιμαζόμουνα να πετάξω.

Και θυμάμαι χαρακτηριστικά τη συζήτηση που κάναμε. Επειδή πλέον το θέμα είχε κάπως φύγει από τα media, τον ρώτησα, «Κυριάκο, έρχονται ακόμα βάρκες;

Πώς είναι η κατάσταση;»

Και θυμάμαι χαρακτηριστικά τη χροιά της φωνής του όταν μου είπε,

«Έλα εδώ και θα δεις μόνη σου,

δεν έχω λόγια να σου περιγράψω αυτό που συμβαίνει».

Όταν έφτασα εκεί με τον συνάδελφό μου,

τον Αμερικανό που έκανε τον ήχο στο ντοκιμαντέρ,

αποφασίσαμε την πρώτη μέρα χωρίς κάμερες, να πάμε στην άλλη άκρη του νησιού,

για να δούμε τι συμβαίνει στον Μόλυβο, εκεί που ερχόντουσαν τα κύματα μεταναστών.

Ήτανε μια διαδρομή μιάμισης ώρας, δύο ώρες μέσα από τα βουνά της Λέσβου,

στροφές, κλασσικά, φτάνουμε προς την παραλία,

και ξαφνικά όπως κατεβαίνουμε στην παραλία βλέπουμε περίπου δέκα άτομα,

τυλιγμένα μ' αυτές τις κουβέρτες, τις πλαστικές, τις χαρακτηριστικές,

να στάζουν με νερό και ν' ανεβαίνουν προς τον δρόμο.

Με σόκαρε, ήταν η εικόνα που έβλεπα τόσον καιρό στο Ίντερνετ.

Ξαφνικά, κάποιος ανοίγει την πόρτα του αυτοκινήτου μου, ένας άνδρας,

και σπρώχνει μέσα μια πολύ ηλικιωμένη γυναίκα, η οποία ήταν μοβ, έτρεχε το νερό από παντού, ήτανε βρεγμένη μέχρι το κόκαλο, και είχε χάσει σχεδόν τις αισθήσεις της.

Και μου λέει ο άνδρας, «Hospital, hospital».

Κοκάλωσα.

Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα,

έτρεμα και δεν μπορούσα να πατήσω το ντεμπραγιάζ στο αυτοκίνητο.

Ντρέπομαι να το πω, δεν μπορούσα να ανταπεξέλθω,

δεν μπορούσα να οδηγήσω και δεν μπορούσα να την πάω στο νοσοκομείο.

Ξαφνικά, αυτό που διάβαζα τόσον καιρό, που ήμουν τόσο ενημερωμένη,

έγινε πραγματικότητα.

Αυτοί οι άνθρωποι ήταν σε μια λεπτή γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου

κι εγώ είδα τη δεύτερη όψη αμέσως.

Ευτυχώς, ήρθε ένας άλλος κύριος

και μου είπε ότι υπήρχε ένας πρόχειρος σταθμός πρώτων βοηθειών οπότε μπορούσα να την πάω εκεί τη γυναίκα,

κι ευτυχώς, διότι νομίζω πως δεν θα είχα καταφέρει να την πάω στο νοσοκομείο.

Έμεινα εκεί μέχρι να νυχτώσει,

όπου ερχόντουσαν οι βάρκες σχεδόν κάθε μία ώρα. Και πραγματικά, θυμάμαι να κοιτάζω τον ουρανό

και να λέω, «Πού είναι τα ελικόπτερα; Πού είναι όλοι;»

Εκτός από πέντε-δέκα εθελοντές και το σώμα του λιμενικού,

δέκα άτομα μέσα στη θάλασσα, δεν υπήρχε κανείς.

Όλος ο κόσμος γνώριζε και δεν υπήρχε κανείς. Την επόμενη μέρα, γνώρισα για πρώτη φορά τον Κυριάκο Παπαδόπουλο.

Ήταν ένας άνθρωπος πολύ χαμηλών τόνων, 43 χρονών με δύο μικρά κορίτσια,

ο οποίος είχε μια φυσιολογική ζωή πριν ξεκινήσει αυτή η κρίση.

Ζούσε σε ένα νησί ελληνικό, μια κλειστή κοινωνία.

Φυσικά ενημερωνόταν κι είχε τις απόψεις του,

και αυτά που συνέβαιναν μου εξομολογήθηκε ότι δεν του άρεσαν,

-αυτά που άκουγε- και δεν ήξερε ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι. Επίσης, όπως είπα πριν, δεν είχε καμία εκπαίδευση για πρώτες βοήθειες, και δεν είχε σκεφτεί ποτέ ότι θα βρεθεί στη μέση

της μεγαλύτερης ανθρωπιστικής κρίσης των τελευταίων χρόνων.

Ξαφνικά, όμως, βρέθηκε.

Γνώρισα τη Στέλλα.

Η Στέλλα δουλεύει ακόμα στο καφενείο του Μολύβου. Μου εξομολογήθηκε ότι όταν άρχισαν να έρχονται τα πρώτα κύματα μεταναστών,

δεν της άρεσε καθόλου.

Δεν είχε ξαναδεί γυναίκες με μαντίλες.

Το αισθανόταν αυτό το πράγμα σαν απόβαση,

γιατί ξαφνικά ερχόντουσαν κατά εκατοντάδες οι άνθρωποι,

και της φαινόταν ξένο.

Το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου 2015 έγινε ένα πολύ μεγάλο ναυάγιο,

με εκατοντάδες ανθρώπους στη θάλασσα.

Ο Κυριάκος Παπαδόπουλος και οι ψαράδες και το σώμα του λιμενικού εκεί

έβγαζαν συνεχώς ανθρώπους,

παιδιά, βρεγμένα μέχρι το κόκαλο, με χαμένες τις αισθήσεις τους.

Ευτυχώς, ήταν ένας γιατρός εκεί από τη Θεσσαλονίκη εντελώς τυχαία,

είχε έρθει για τουρισμό, ο οποίος κατάφερε να ανανήψει όλα τα παιδιά,

τα γυρνούσε ανάποδα και τα χτυπούσε στην πλάτη

κι έτσι έβγαινε το νερό απ' τα πνευμόνια τους. Όλο το χωριό είχε έρθει στον μόλο και προσπαθούσε να κάνει ό,τι μπορεί.

Ξαφνικά, ήρθε ο Κυριάκος με μια ακόμα δόση ανθρώπων

και άρχισε να φωνάζει «Στέλλα! Στέλλα!»

και έβγαλε από το σκάφος μια έγκυο γυναίκα.

Φαντάστηκε ότι η Στέλλα θα τη βοηθούσε ως γυναίκα.

Κι έτσι κι έγινε, φυσικά.

Η Στέλλα πήρε αυτή τη Σύρια γυναίκα μέσα στο καφενείο,

η οποία ήταν στο νερό για τέσσερις ώρες, στο παγωμένο νερό, ήταν χειμώνας.

Φυσικά, δεν υπήρχαν γιατροί, οπότε με διάφορες εντριβές με οινόπνευμα

προσπάθησε να δει αν θα κλωτσήσει το μωρό. Μετά από ώρες προσπάθειας, το μωρό κλώτσησε τελικά

κι όταν αυτό έγινε, η γυναίκα της είπε, «Είναι κι ο άντρας μου στο ναυάγιο».

Φυσικά, είχανε βγεί και διασωθεί πολλοί άνθρωποι

αλλά υπήρχαν εκατοντάδες ακόμα μέσα στη θάλασσα.

Κι η Στέλλα της λέει, γράψε μου σ' ένα χαρτί τ' όνομά του και θα τον βρω.

Κι όντως, η Στέλλα άφησε τη γυναίκα μέσα στο καφενείο

και βγήκε και για ώρες έψαχνε αυτόν τον άντρα.

Και τελικά, τον βρήκε.

Και τον έφερε στο καφενείο.

Το ζευγάρι αντίκρισε ο ένας τον άλλο και αγκαλιαστήκανε τόσο σφιχτά,

ο άντρας γονάτισε,

και η Στέλλα φυσικά, συγκινήθηκε πάρα πολύ και όλοι όσοι ήταν εκεί.

Πριν από λίγους μήνες, η Στέλλα μου έστειλε μια φωτογραφία.

Ήταν το μωρό των Σύριων.

Το ονομάσανε Στέλλα.

Οι προσλαμβάνουσές μας είναι πολλές.

Ιδίως όταν βλέπουμε βίντεο ενός λεπτού,

ή όταν διαβάζουμε τους τίτλους των ειδήσεων,

πολύ φυσιολογικά, γιατί έχουμε όλοι δουλειές. Καμιά φορά, τα συναισθήματά μας για μια κατάσταση που είναι τόσο μακριά

μετατρέπονται σε φόβο, κι αυτό εγώ το θεωρώ δικαιολογημένο.

Προσπάθησα να δω την πραγματικότητα.

Κι όταν έκανα το «4.1 miles»,

συνειδητοποίησα ότι η γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου είναι πολύ λεπτή.

Συνειδητοποίησα ότι όλοι τη βιώνουμε έτσι:

Τον τρόμο, τον θάνατο, τη χαρά, την αντάμωση, την επιβίωση, τη βιώνουμε όλοι το ίδιο, όλες οι μάνες και όλα τα παιδιά.

Προσπάθησα να κάνω τη δουλειά μου με τον πιο ειλικρινή τρόπο

και απλώς να παρατηρήσω τους ανθρώπους για να μπορέσω να καταλάβω την κατάσταση.

Κι αυτό που κατάλαβα

είναι τελικά ότι αυτοί οι δύο κόσμοι,

αυτές οι δύο πραγματικότητες μπορούν να γεφυρωθούν,

όσα όρια κι αν κατασκευάσουμε.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)


Fear of the other | Daphne Matziaraki | TEDxAthens Die Angst vor dem Anderen | Daphne Matziaraki | TEDxAthens Fear of the other | Daphne Matziaraki | TEDxAthens El miedo al otro | Daphne Matziaraki | TEDxAtenas La peur de l'autre | Daphne Matziaraki | TEDxAthens Strach przed innymi | Daphne Matziaraki | TEDxAthens Öteki Korkusu | Daphne Matziaraki | TEDxAthens

Μετάφραση: Maria Vardopoulou Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

Instagram...

(Χειροκρότημα) (Applause)

Σας ευχαριστώ. Thank you.

Instagram, σχόλια στο Facebook, hashtags στο Twitter. Instagram, comments on Facebook, hashtags on Twitter.

Οι περισσότεροι από εμάς, και ιδίως αυτοί που είναι κάτω από 40, Most of us and particularly those who are under the age of 40,

περνάμε περίπου δύο με τρεις ώρες την ημέρα στα social media και στα media. we spend approximately two - three hours per day on social media and media.

Έχετε αναλογιστεί τι είναι αυτό που τελικά διαμορφώνει τη συνείδησή μας; Have you realized, have you thought about, what shapes our consciousness? Ο φόβος για το άλλο, για το διαφορετικό, για το ξένο, The fear of the other, of the different, of the foreign,

είναι -τουλάχιστον απ' όσο εγώ θυμάμαι- πιο έντονος από ποτέ σε όλον τον κόσμο. is - at least as far as I can remember - more intense than ever all over the world.

Πολλές φορές αυτός ο φόβος είναι δικαιολογημένος. Many times, this fear is justifiable. Οι αλλαγές που υφιστάμεθα σαν πολίτες είναι μεγάλες, είναι έντονες The changes we are going through as citizens και πολλές φορές είναι άδικες.

Ο φόβος αυτός πολλές φορές βασίζεται στη λογική, This fear, many times, is based on logic, αλλά τις περισσότερες φορές βασίζεται στο συναίσθημα, but most of the times is based on emotion, και νομίζω ότι είναι τότε που είναι κάπως επικίνδυνος. and I think that's when it's somewhat dangerous.

Και ιστορικά οι πολιτικοί έχουν εκμεταλλευτεί τον φόβο αυτό. And historically, the politicians have taken advantage of this fear.

Η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ είναι τα τελευταία παραδείγματα. Great Britain, France and the USA are the latest examples.

Είμαι η Δάφνη Ματζιαράκη, έχω γεννηθεί και έχω μεγαλώσει στην Αθήνα. I am Daphne Matziaraki, I was born and raised in Athens. Ζω στις ΗΠΑ, είμαι σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, I live in the USA, I am a documentary director,

και ίσως κάποιοι από εσάς έχετε ακούσει για το ντοκιμαντέρ μου «4.1 miles». and some of you may have heard about my documentary "4.1 Miles."

Το έργο μου δεν είναι διδακτικό ούτε καταδικαστικό. My project is not educational nor condemnatory. Αυτό που προσπαθώ να κάνω πάντα είναι να παρακινήσω μια συζήτηση, What I am always trying to do is to start a discussion,

μια κουβέντα μέσα μας και μεταξύ μας a talk inside us and between us

για κάποια ζητήματα τα οποία ίσως να νομίζουμε ότι είναι αυτονόητα for some issues, which we think are self-explanatory,

αλλά πολλές φορές είναι πολύ δύσκολο και πολύ σπάνια τα συζητάμε. but many times it is very difficult and we discuss about them very rarely.

[Βίντεο] Τα πράγματα ήτανε ελεγχόμενα, ήρεμα. [Video] Life used to be under control. It was very calm.

Καλούμαστε να κάνουμε τους γιατρούς ενώ δεν είμαστε. Now we have to function like doctors. But we're not doctors.

[H μεγαλύτερη μεταναστευτική κρίση μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο] [The biggest refugee crisis since WWII]

(Χτύπος καρδιάς)

Ούτε έχουμε εκπαιδευτεί για Πρώτες Βοήθειες κι αυτά.

[ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΓΙΑ ΟΣΚΑΡ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ] [ACADEMY AWARD NOMINEE BEST DOCUMENTARY SHORT]

(Κόρνα σκάφους) (Boat horn)

[«Μένεις με το στόμα ανοιχτό και κρατάς την αναπνοή σου. Εξαιρετική ταινία».] ["Mouth agape, both hands holding face while watching this. Excellent film."]

Υπάρχουν άνθρωποι στη βάρκα που δεν φοράνε σωσίβια.

Φέρτε άτομο, βγάλτε κι άλλον για το παιδί!

[Θα δρούσες όπως αυτός για να σώσεις τη ζωή ενός ξένου;]

[Ή θα απέστρεφες το βλέμα;] [Or would you turn away?]

[4,1 ΜΙΛΙΑ] [4.1 MILES]

Εφιάλτης. Αυτή η αγωνία να...

Όπου πηγαίναμε βρίσκαμε ανθρώπους στη θάλασσα, Everywhere we went, there were people in the water,

κι εύχομαι να μην υπάρχει κανένας αγνοούμενος. The only thing I am hoping is that there is no one missing.

(Χειροκρότημα) (Applause)

Δάφνη Ματζιαράκη: Ήθελα πάντα να κάνω ντοκιμαντέρ,

πέρασα από διάφορες περιπέτειες και από τη δημοσιογραφία για κάποια χρόνια I passed through several adventures, journalism as well for some years,

και πριν από πέντε χρόνια μετακόμισα στις ΗΠΑ για προσωπικούς λόγους, and five years ago, I moved to the US for personal reasons, δηλαδή ήμουν ερωτική μετανάστης, meaning that I was an immigrant in love,

και συνειδητοποίησα ότι ένα απ' τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου and I realized that one of the best universities in the world

ήταν 10 λεπτά απ' το σπίτι μου.

Και ότι το καλύτερο, κατά τη γνώμη μου, πρόγραμμα ντοκιμαντέρ And that the best, in my opinion, documentary program είναι σε αυτό το πανεπιστήμιο, το πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. is in this university, Berkeley University.

Κι έτσι μετά από δέκα χρόνια που ήμουν μακριά απ' τα πανεπιστήμια

αποφάσισα να επιστρέψω για ένα δεύτερο μεταπτυχιακό στο ντοκιμαντέρ. I decided to go back for a second Master's in documentary. Ήταν κατά το δεύτερο και τελευταίο έτος της φοίτησής μου, It was during my second and last year of my study period,

δηλαδή τον χειμώνα του 2015, that is the winter of 2015,

όπου η μεταναστευτική κρίση ήταν στο ζενίθ της. when the refugee crisis was at its peak.

Όχι μόνο στην Ελλάδα, σε όλα τα πρωτοσέλιδα, Not only in Greece, on every headline,

σε όλα τα ειδησεογραφικά δελτία, σε όλα τα περιοδικά, σ' όλα τα εξώφυλλα, on every news show, on every magazine, on every cover,

σ' όλα τα φωτορεπορτάζ, σ' όλα τα social media, σχόλια παντού. in all of photojournalism, the social media, comments everywhere. Και η Ελλάδα στο επίκεντρο.

Και φυσικά, εγώ ως Ελληνίδα στο εξωτερικό, δεν μπορούσα να αντισταθώ, And of course, me as a Greek abroad, I could not resist,

διάβαζα ό,τι υπήρχε και όλη μου η προσοχή ήταν στραμμένη εκεί. I was reading whatever I could find and all of my attention was focused there.

Ήταν τότε που συνειδητοποίησα κάτι που με τάραξε πολύ. It was then when I realized something that got on my nerves.

Κάτι πολύ αυτονόητο που όμως με ταρακούνησε. Something very self-explanatory, but it shook me.

Υπήρχαν δύο κόσμοι: There were two worlds:

Η δική μου πραγματικότητα και η καθημερινότητα My own reality and everyday life as a Greek woman abroad - ως Ελληνίδα στο εξωτερικό, που παρακολουθούσα την ειδησεογραφία μου

και η πραγματικότητα των ανθρώπων αυτών που βίωναν μια τραγωδία. and the reality of those people, who were experiencing a tragedy.

Το κενό μεταξύ αυτών των δύο κόσμων έμοιαζε αγεφύρωτο. The gap between those two worlds looked unbridged. Φυσικά, επειδή θεωρώ ότι είμαι ένας άνθρωπος με ευαισθησίες, Of course, because I regard myself as a person with sensitivities, η ανθρωπιά υπήρχε. humanity was there.

Οπότε, τα σκεφτόμουν όλα αυτά με μεγάλη συμπόνια, So, I was thinking about all these things with great compassion,

και στεναχωριόμουν πολύ, όμως, εγώ δεν ήμουν αυτοί οι άνθρωποι. and I was very sad, but I was not those people.

Εμείς δεν είμαστε αυτοί οι άνθρωποι. We are not those people.

Ήταν άλλοι. They were the others.

Έγιναν ακόμα πιο «άλλοι», They became even more the "others" when fear started to join the discussion.

όταν στη συζήτηση άρχισε να μπαίνει κι ο φόβος. Δηλαδή, τι θα τους κάνουμε, πού θα τους βάλουμε, That is: What will we do with them, where will we put them,

δε γίνεται, τους φοβόμαστε. it's impossible, we are afraid of them.

Σε όλες τις χώρες, όχι μόνο στην Ελλάδα, φυσικά. In every country, not just Greece, of course.

Δικαιολογημένος φόβος και αδικαιολόγητος. Both justified and unjustified fear.

Αποφάσισα, λοιπόν, να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για τη μεταναστευτική κρίση So I decided to do a documentary for the refugee crisis

που στόχο θα είχε να γεφυρώσει αυτό το κενό μεταξύ των δύο αυτών κόσμων, with a goal to bridge the gap between these two worlds, μεταξύ των δύο αυτών πραγματικοτήτων. between these two realities.

Ήξερα ως Ελληνίδα για τους πνιγμούς στο Αιγαίο I knew as a Greek woman about the drownings in the Aegean Sea και έμαθα ότι το λιμενικό σώμα δεν είχε καν εκπαίδευση για πρώτες βοήθειες. and I learned that the coast guard didn't even have First Aid education.

Και λόγω της κρίσης στη χώρα μας

οι δυνατότητες για να ανταποκριθούν οι άνθρωποι αυτοί the response potential for those people

σ' αυτή την τεράστια ανάγκη ήταν πολύ λίγες, πολύ μικρές. to this huge need was really small.

Δεν υπήρχε ο εξοπλισμός, δεν υπήρχε η υποστήριξη. There was no equipment, there was no support.

Ήξερα ότι μια χούφτα άνθρωποι,

ένα πλήρωμα μικρό του λιμενικού στη Μυτιλήνη,

και ο Κυριάκος Παπαδόπουλος, ο καπετάνιος του πληρώματος αυτού, ήταν στο επίκεντρο. and Kyriakos Papadopoulos, the captain of this crew,

Και η Λέσβος, νοητικά και πραγματικά, συνέδεε τους δύο αυτούς κόσμους. And Lesvos, both mentally and in reality, connected those two worlds.

Οι δύο αυτοί κόσμοι ερχόντουσαν πρόσωπο με πρόσωπο. Those two worlds were coming face to face. Έτσι αποφάσισα να πάω στη Λέσβο, και μετά από πολλές προσπάθειες, So I decided to go to Lesvos, and after many, many attempts,

κατάφερα να πάρω την άδεια μετά από μήνες, να ανέβω στο σκάφος του λιμενικού. I managed to get the permission after months,

Πριν φτάσω στη Λέσβο,

δεν είχα ακόμη μιλήσει στον Κυριάκο Παπαδόπουλο. Μίλησα μαζί του όταν ήμουν στο αεροδρόμιο του Σαν Φρανσίσκο, I talked with him when I was at the airport of San Francisco,

ετοιμαζόμουνα να πετάξω. while I was getting ready to fly.

Και θυμάμαι χαρακτηριστικά τη συζήτηση που κάναμε. And I characteristically remember the discussion we had. Επειδή πλέον το θέμα είχε κάπως φύγει από τα media, Because the subject had somewhat left the media, τον ρώτησα, «Κυριάκο, έρχονται ακόμα βάρκες; I asked him, "Kyriakos, are boats still coming?

Πώς είναι η κατάσταση;» How is the situation?"

Και θυμάμαι χαρακτηριστικά τη χροιά της φωνής του όταν μου είπε, And I characteristically remember the tone of his voice when he said to me,

«Έλα εδώ και θα δεις μόνη σου,

δεν έχω λόγια να σου περιγράψω αυτό που συμβαίνει».

Όταν έφτασα εκεί με τον συνάδελφό μου, When I arrived there with my American colleague,

τον Αμερικανό που έκανε τον ήχο στο ντοκιμαντέρ, who was responsible for the sound of the documentary,

αποφασίσαμε την πρώτη μέρα χωρίς κάμερες, να πάμε στην άλλη άκρη του νησιού,

για να δούμε τι συμβαίνει στον Μόλυβο, εκεί που ερχόντουσαν τα κύματα μεταναστών. to see what is going on in Molyvos, where the waves of refugees were coming.

Ήτανε μια διαδρομή μιάμισης ώρας, δύο ώρες μέσα από τα βουνά της Λέσβου, It was a one-and-a-half to two hours route through the mountains of Lesvos,

στροφές, κλασσικά, φτάνουμε προς την παραλία, turns, typically, we arrive at the beach,

και ξαφνικά όπως κατεβαίνουμε στην παραλία βλέπουμε περίπου δέκα άτομα, and suddenly, as we are going down to the beach,

τυλιγμένα μ' αυτές τις κουβέρτες, τις πλαστικές, τις χαρακτηριστικές, wrapped around these blankets, the plastic ones, the characteristic ones,

να στάζουν με νερό και ν' ανεβαίνουν προς τον δρόμο. dripping with water and going up to the road.

Με σόκαρε, ήταν η εικόνα που έβλεπα τόσον καιρό στο Ίντερνετ. I was shocked,

Ξαφνικά, κάποιος ανοίγει την πόρτα του αυτοκινήτου μου, ένας άνδρας, Suddenly, someone opens the door of my car, a man,

και σπρώχνει μέσα μια πολύ ηλικιωμένη γυναίκα, and pushes inside a very old woman, η οποία ήταν μοβ, έτρεχε το νερό από παντού, ήτανε βρεγμένη μέχρι το κόκαλο, και είχε χάσει σχεδόν τις αισθήσεις της. she was soaked to the bone, and she had almost lost her senses.

Και μου λέει ο άνδρας, «Hospital, hospital». And the man says to me, "Hospital, hospital."

Κοκάλωσα. I was stunned.

Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα, I could not do anything,

έτρεμα και δεν μπορούσα να πατήσω το ντεμπραγιάζ στο αυτοκίνητο. I was trembling and I couldn't push the clutch of the car.

Ντρέπομαι να το πω, δεν μπορούσα να ανταπεξέλθω, I am ashamed to say this, I could not cope with it,

δεν μπορούσα να οδηγήσω και δεν μπορούσα να την πάω στο νοσοκομείο. I could not drive

Ξαφνικά, αυτό που διάβαζα τόσον καιρό, που ήμουν τόσο ενημερωμένη, Suddenly,

έγινε πραγματικότητα. became reality.

Αυτοί οι άνθρωποι ήταν σε μια λεπτή γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου Those people were walking a thin line between life and death

κι εγώ είδα τη δεύτερη όψη αμέσως. and I saw immediately the second view.

Ευτυχώς, ήρθε ένας άλλος κύριος Thankfully, another man came

και μου είπε ότι υπήρχε ένας πρόχειρος σταθμός πρώτων βοηθειών and told me that there was an improvised first aid station, οπότε μπορούσα να την πάω εκεί τη γυναίκα, so I could take the woman there,

κι ευτυχώς, διότι νομίζω πως δεν θα είχα καταφέρει να την πάω στο νοσοκομείο. and thankfully, because I think

Έμεινα εκεί μέχρι να νυχτώσει, I stayed there until the sun went down,

όπου ερχόντουσαν οι βάρκες σχεδόν κάθε μία ώρα. and the boats were coming almost every hour. Και πραγματικά, θυμάμαι να κοιτάζω τον ουρανό And really, I remember looking at the sky and saying,

και να λέω, «Πού είναι τα ελικόπτερα; Πού είναι όλοι;» "Where are the helicopters? Where is everyone?"

Εκτός από πέντε-δέκα εθελοντές και το σώμα του λιμενικού, Apart from five - ten volunteers and the coast guard,

δέκα άτομα μέσα στη θάλασσα, δεν υπήρχε κανείς. ten people inside the sea, there was no one.

Όλος ο κόσμος γνώριζε και δεν υπήρχε κανείς. The whole world knew and there was nobody. Την επόμενη μέρα, γνώρισα για πρώτη φορά τον Κυριάκο Παπαδόπουλο. The next day, I met Kyriakos Papadopoulos for the first time.

Ήταν ένας άνθρωπος πολύ χαμηλών τόνων, 43 χρονών με δύο μικρά κορίτσια, He was a low-profile person, 43 years old with two little girls,

ο οποίος είχε μια φυσιολογική ζωή πριν ξεκινήσει αυτή η κρίση. that had a normal life before this crisis started.

Ζούσε σε ένα νησί ελληνικό, μια κλειστή κοινωνία. He lived in a Greek island, a closed community.

Φυσικά ενημερωνόταν κι είχε τις απόψεις του, Of course, he was informed and had his own views,

και αυτά που συνέβαιναν μου εξομολογήθηκε ότι δεν του άρεσαν,

-αυτά που άκουγε- και δεν ήξερε ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι. what he heard - and he didn't know who those people were. Επίσης, όπως είπα πριν, δεν είχε καμία εκπαίδευση για πρώτες βοήθειες, Also, like I said before, he had no First Aid education, και δεν είχε σκεφτεί ποτέ ότι θα βρεθεί στη μέση and he had never thought he would be in the middle

της μεγαλύτερης ανθρωπιστικής κρίσης των τελευταίων χρόνων. of the biggest humanitarian crisis of the past few years.

Ξαφνικά, όμως, βρέθηκε. But suddenly, he was.

Γνώρισα τη Στέλλα. I met Stella.

Η Στέλλα δουλεύει ακόμα στο καφενείο του Μολύβου. Μου εξομολογήθηκε ότι όταν άρχισαν να έρχονται τα πρώτα κύματα μεταναστών,

δεν της άρεσε καθόλου. she didn't like it at all.

Δεν είχε ξαναδεί γυναίκες με μαντίλες. She had never seen women with hijabs before.

Το αισθανόταν αυτό το πράγμα σαν απόβαση, She felt that thing like an intrusion,

γιατί ξαφνικά ερχόντουσαν κατά εκατοντάδες οι άνθρωποι, because suddenly hundreds of people were coming,

και της φαινόταν ξένο. and it seemed foreign to her.

Το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου 2015 έγινε ένα πολύ μεγάλο ναυάγιο, The night of October the 28th in 2015, a very big shipwreck took place,

με εκατοντάδες ανθρώπους στη θάλασσα. with hundreds of people in the sea.

Ο Κυριάκος Παπαδόπουλος και οι ψαράδες και το σώμα του λιμενικού εκεί

έβγαζαν συνεχώς ανθρώπους, had been constantly getting people out,

παιδιά, βρεγμένα μέχρι το κόκαλο, με χαμένες τις αισθήσεις τους. children, soaked to the bone, with lost senses.

Ευτυχώς, ήταν ένας γιατρός εκεί από τη Θεσσαλονίκη εντελώς τυχαία, Thankfully, a doctor from Thessaloniki was there, entirely accidentally,

είχε έρθει για τουρισμό, ο οποίος κατάφερε να ανανήψει όλα τα παιδιά, he had come for tourism, and he managed to recover all children,

τα γυρνούσε ανάποδα και τα χτυπούσε στην πλάτη

κι έτσι έβγαινε το νερό απ' τα πνευμόνια τους. and so that the water from their lungs got out. Όλο το χωριό είχε έρθει στον μόλο και προσπαθούσε να κάνει ό,τι μπορεί. The whole village had come to the pier and were trying to do whatever they could.

Ξαφνικά, ήρθε ο Κυριάκος με μια ακόμα δόση ανθρώπων Suddenly, Kyriakos came with more people

και άρχισε να φωνάζει «Στέλλα! Στέλλα!» and started shouting, "Stella! Stella!"

και έβγαλε από το σκάφος μια έγκυο γυναίκα. And he took a pregnant woman out of the boat.

Φαντάστηκε ότι η Στέλλα θα τη βοηθούσε ως γυναίκα. She thought that Stella would help her as a woman.

Κι έτσι κι έγινε, φυσικά.

Η Στέλλα πήρε αυτή τη Σύρια γυναίκα μέσα στο καφενείο, Stella took this Syrian woman into the coffee house,

η οποία ήταν στο νερό για τέσσερις ώρες, στο παγωμένο νερό, ήταν χειμώνας. a woman who had been in the water for four hours,

Φυσικά, δεν υπήρχαν γιατροί, οπότε με διάφορες εντριβές με οινόπνευμα Of course, there weren't any doctors, so by massaging her with rubbing alcohol,

προσπάθησε να δει αν θα κλωτσήσει το μωρό. she tried to see if the baby would kick. Μετά από ώρες προσπάθειας, το μωρό κλώτσησε τελικά After hours of trying, the baby finally kicked

κι όταν αυτό έγινε, η γυναίκα της είπε, «Είναι κι ο άντρας μου στο ναυάγιο». and when that happened, the woman said to her,

Φυσικά, είχανε βγεί και διασωθεί πολλοί άνθρωποι Of course, many people had gotten out and were rescued,

αλλά υπήρχαν εκατοντάδες ακόμα μέσα στη θάλασσα. but there were hundreds still inside the sea.

Κι η Στέλλα της λέει, γράψε μου σ' ένα χαρτί τ' όνομά του και θα τον βρω. And Stella says to her, "Write his name in a paper and I will find him".

Κι όντως, η Στέλλα άφησε τη γυναίκα μέσα στο καφενείο And indeed, Stella left the woman in the coffee house

και βγήκε και για ώρες έψαχνε αυτόν τον άντρα. and went out and for hours searching for that man.

Και τελικά, τον βρήκε. And she finally found him.

Και τον έφερε στο καφενείο. And she brought him in the coffee house.

Το ζευγάρι αντίκρισε ο ένας τον άλλο και αγκαλιαστήκανε τόσο σφιχτά, The couple saw each other and they hugged so tightly,

ο άντρας γονάτισε, the man went down on his knees,

και η Στέλλα φυσικά, συγκινήθηκε πάρα πολύ και όλοι όσοι ήταν εκεί. and Stella, of course, got very, very emotional,

Πριν από λίγους μήνες, η Στέλλα μου έστειλε μια φωτογραφία. A few months ago, Stella sent me a picture.

Ήταν το μωρό των Σύριων. It was the baby of the Syrians.

Το ονομάσανε Στέλλα. They named her after Stella.

Οι προσλαμβάνουσές μας είναι πολλές.

Ιδίως όταν βλέπουμε βίντεο ενός λεπτού, Especially when we watch a one-minute video

ή όταν διαβάζουμε τους τίτλους των ειδήσεων, or when we read the news headlines,

πολύ φυσιολογικά, γιατί έχουμε όλοι δουλειές. very casually, because we all have jobs. Καμιά φορά, τα συναισθήματά μας για μια κατάσταση που είναι τόσο μακριά Sometimes, our emotions turn into fear for a situation which is so far,

μετατρέπονται σε φόβο, κι αυτό εγώ το θεωρώ δικαιολογημένο.

Προσπάθησα να δω την πραγματικότητα. I tried to see reality.

Κι όταν έκανα το «4.1 miles», And when I did "4.1 Miles,"

συνειδητοποίησα ότι η γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου είναι πολύ λεπτή. I realized that the line between life and death is very thin.

Συνειδητοποίησα ότι όλοι τη βιώνουμε έτσι: I realized that everyone was experiencing it that way:

Τον τρόμο, τον θάνατο, τη χαρά, την αντάμωση, την επιβίωση, The terror, the death, the joy, the encounter, the survival, τη βιώνουμε όλοι το ίδιο, όλες οι μάνες και όλα τα παιδιά. everyone's experiencing it the same, all mothers and all children.

Προσπάθησα να κάνω τη δουλειά μου με τον πιο ειλικρινή τρόπο I tried to do my job with the most sincere way

και απλώς να παρατηρήσω τους ανθρώπους για να μπορέσω να καταλάβω την κατάσταση. and just observe the people to be able to understand the situation.

Κι αυτό που κατάλαβα

είναι τελικά ότι αυτοί οι δύο κόσμοι, is that at the end of the day those two worlds,

αυτές οι δύο πραγματικότητες μπορούν να γεφυρωθούν, those two realities can bridge the gap,

όσα όρια κι αν κατασκευάσουμε. regardless of the limits we put up.

Ευχαριστώ. Thank you.

(Χειροκρότημα) (Applause)