Μελέτη Περιβάλλοντος | Ζώα Εμείς και τα ζώα μέρος 2ο | Β' Δημοτικού Επ. 74
Γεια σας, παιδιά! Είμαι η κυρία Δήμητρα και μαζί θα κάνουμε Μελέτη Περιβάλλοντος.
Σήμερα θα μιλήσουμε για τα ζώα.
Πάμε αμέσως τώρα να δούμε τι θα μάθουμε σήμερα.
Θα δούμε τι τρώνε τα ζώα,
ποιες είναι οι φωλιές των ζώων,
πώς προσαρμόζονται τα ζώα στο περιβάλλον,
αλλά και ποια είναι αυτά που λέμε τα απειλούμενα είδη.
Θέλω να ξεκινήσουμε με κάποιες κατηγορίες ζώων ανάλογα με το τι τρώνε.
Άρα βλέπουμε τα είδη ζώων με βάση την τροφή τους.
Εδώ πέρα θα συναντήσουμε τρεις κατηγορίες.
Η πρώτη είναι τα φυτοφάγα ζώα.
Και θα μου πείτε, "Κυρία, ποια είναι τα φυτοφάγα ζώα;".
Είναι όσα ζώα τρώνε φυτά.
Το λέει και η λέξη.
Μετά θα δούμε την επόμενη κατηγορία μας,
που είναι τα σαρκοφάγα ζώα.
Αυτά τα ζωάκια τρώνε άλλα ζώα και χρειάζεται να ΄χουν πάρα πολύ γερά δόντια,
για να μπορέσουν να μασήσουν πάρα πολύ καλά την τροφή τους.
Και συνεχίζουμε με την τρίτη κατηγορία που είναι τα παμφάγα ζώα.
Τα παμφάγα ζώα τρώνε και φυτά αλλά και άλλα ζώα.
Οπότε γράφουμε φυτά και άλλα ζώα.
Πάμε τώρα να δούμε κάποια παραδείγματα από αυτά τα ζώα.
Θα ξεκινήσουμε με τα φυτοφάγα ζώα.
Και βλέπουμε μία ζέβρα,
βλέπουμε κάποιες καμηλοπαρδάλεις,
στη συνέχεια ένα άλογο και έναν ελέφαντα.
Τι είπαμε ότι τρώνε αυτά τα ζώα;
Φυτά. Τέλεια!
Αυτά τα ζώα, μη σας ξεγελάει το ότι είναι μεγαλόσωμα,
χορταίνουν με τα φυτά, διότι έχουνε πάρα πολύ καλές θρεπτικές αξίες.
Στη συνέχεια είπαμε ότι έχουμε τα σαρκοφάγα ζώα.
Στα σαρκοφάγα ζώα βλέπουμε ένα λύκο,
ένα λιοντάρι αλλά και ένα φίδι.
Έχουμε να παρατηρήσουμε ότι έχουν κάτι ιδιαίτερο αυτά τα ζώα;
Όλα αυτά τα ζώα, άψογα, είναι άγρια.
Οπότε είπαμε ότι χρειάζονται πάρα πολύ γερά δόντια,
για να μπορέσουν να φάνε άλλα ζωάκια.
Και συνεχίζουμε με την τρίτη κατηγορία μας,
που είναι τα παμφάγα ζώα.
Όπως βλέπουμε έχουμε εδώ μία αρκούδα,
μία αλεπού, ένα γουρουνάκι και μία μαϊμού.
Αυτά τα ζώα μπορεί να τρώνε και φυτά αλλά και άλλα ζώα.
Όμως θα σας πω ένα μυστικό για να μπορέσουμε να ξεχωρίσουμε...
...τα φυτοφάγα από τα σαρκοφάγα ζώα.
Όσα ζωάκια έχουν τα μάτια τους στο πλάι,
δηλαδή πολύ κοντά στα αφτιά τους,
μπορούν καλύτερα να δουν τον εχθρό που θα έρθει να τους φάει,
κι έτσι εύκολα να τον αποφύγουν.
Ενώ τα σαρκοφάγα ζώα, που είπαμε ότι τρώνε άλλα ζώα,
έχουν τα μάτια τους μπροστά - μπροστά,
έτσι ώστε να βλέπουν εύκολα και να εντοπίζουν το θήραμά τους,
την τροφή τους δηλαδή, και να τρέχουν πολύ γρήγορα σε αυτή.
Πάμε τώρα όμως να δούμε κάποιες κατηγορίες,
να δούμε ποια όργανα που χρησιμοποιούν τα ζώα για να φάνε.
Εμείς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα χέρια μας,
να πιάσουμε την τροφή με το στόμα μας, να χρησιμοποιήσουμε τα δόντια μας.
Θα δούμε λοιπόν έναν σκύλο και μία γάτα.
Είναι πάρα πολύ χαρακτηριστικό -
όσα παιδάκια έχετε στο σπίτι ένα τέτοιο κατοικίδιο ζώο -
θα έχετε παρατηρήσει ότι από τη στιγμή που...
...δεν έχουν χέρια για να πιάσουν την τροφή τους,
τους βοηθάει πάρα πολύ η γλώσσα τους.
Άρα λοιπόν η γλώσσα είναι πάρα πολύ σημαντικό να την χρησιμοποιούν.
Στη συνέχεια βλέπουμε ένα ελέφαντα,
ο οποίος και πίνει το νερό του από την προβοσκίδα του,
δηλαδή χρησιμοποιεί την προβοσκίδα.
Όπως τα προηγούμενα ζωάκια τη γλώσσα,
έτσι ο ελέφαντας χρησιμοποιεί την προβοσκίδα του,
και για να τρώει αλλά και για να πίνει νερό.
Θα συνεχίσουμε τώρα με έναν παπαγάλο,
μία κότα αλλά και μία πάπια.
Βλέπουμε ότι και τα τρία αυτά ζώα έχουν ράμφος.
Και συγκεκριμένα βλέπουμε εδώ πέρα την κότα,
η οποία σκαλίζει σιγά - σιγά την τροφή της,
τσιμπάει, όπως θα λέγαμε, ουσιαστικά την τροφή της.
Και πάμε τώρα στην τελευταία μας κατηγορία,
που θα δούμε κάποια άγρια ζώα,
όπως είναι ο τίγρης και ο λύκος,
που έχουν πάρα πολύ γερά και κοφτερά δόντια.
Δεν θα μπορούσανε αλλιώς να φάνε την τροφή τους,
γιατί ουσιαστικά σκίζουν την τροφή τους και πρέπει να την μασήσουν πάρα πολύ καλά.
Όμως θα με ρωτήσετε τώρα, "Κυρία, εμείς ζούμε στο σπίτι.
Τα ζώα όμως πού μένουνε; Έχουνε κι αυτά σπίτι;".
Εννοείται πως έχουνε! Όμως τα δικά τους σπίτια λέγονται φωλιές.
Πάμε να δούμε αναλυτικά πού μένει το κάθε ζώο.
Ξεκινάμε με την πρώτη κατηγορία που θα δούμε...
...κάποια ζωάκια τα οποία μένουνε κάτω από τη γη.
Κάτω από τη γη μένουνε οι τυφλοπόντικες.
Μένουνε τα φίδια.
Καθώς επίσης και τα μυρμήγκια.
Για να δούμε τώρα στη δεύτερη κατηγορία μας,
εκεί πέρα υπάρχουν κάποια ζωάκια που φτιάχνουν τις φωλιές τους από κλαδιά,
από χόρτα,
αλλά και από φτερά, από τα φτερά τους.
Μόλις δούμε τη λέξη φτερά,
καταλαβαίνουμε ότι εκεί πέρα ζούνε πουλιά.
Γιατί τα πουλιά έχουνε φτερά.
Ας δούμε συγκεκριμένα παραδείγματα από κάποια πουλιά,
που φτιάχνουν με αυτόν τον τρόπο τις φωλιές τους.
Είναι τα περιστέρια,
τα χελιδόνια,
αλλά και ο κότσυφας.
Πάρα πολύ ωραία!
Ας συνεχίσουμε με την τρίτη κατηγορία μας,
που υπάρχουν κάποια ζωάκια τα οποία βρίσκουν ουσιαστικά τις φωλιές τους σχεδόν έτοιμες.
Δηλαδή βρίσκουν τις φωλιές τους μέσα σε φυσικές τρύπες,
όπως είναι οι κουφάλες,
αλλά και οι σπηλιές.
Ποια ζωάκια μπορεί να μένουν εκεί μέσα;
Σίγουρα η αρκούδα που είναι πάρα πολύ μεγάλο ζώο,
και δεν θα μπορούσε να χωρέσει κάπου αλλού.
Επίσης εκεί πέρα μέσα, στις κουφάλες των δέντρων,
μένει η κουκουβάγια.
Αλλά και η νυχτερίδα,
η οποία μένει όπως είπαμε μέσα σε σπηλιές.
Άψογα μέχρι εδώ!
Θα συνεχίσουμε τώρα με μία τέταρτη κατηγορία,
όπου ανήκουν κάποια ζώα,
τα οποία κουβαλάνε μαζί τους το σπίτι τους.
Θέλω να σκεφτείτε, γιατί είδαμε και στο προηγούμενο μάθημα κάποια ζώα,
που είναι... Πάρα πολύ ωραία! Είναι το σαλιγκάρι.
Άλλο ένα ζωάκι είναι η χελώνα, που κουβαλάει μαζί το σπίτι της.
Τέλεια!
Και η τελευταία μας κατηγορία είναι κάποια ζώα,
τα οποία όλοι τα γνωρίζουμε.
Είναι τα κατοικίδια ζώα. Πού μένουν τα κατοικίδια ζώα;
Φτιάχνουμε εμείς οι άνθρωποι το σπίτι τους για να μπορέσουν να ζήσουν.
Άρα, εμείς είπαμε ότι φτιάχνουμε το σπίτι τους.
Ποια μπορεί να είναι τα κατοικίδια ζώα;
Ωραία. Ο σκύλος,
η γάτα,
η κότα,
και όλα τα ζωάκια που είπαμε ότι μένουν στο αγρόκτημα.
Πάρα πολύ ωραία!
Για να συνεχίσουμε όμως τώρα,
να δούμε πώς προσαρμόζονται αυτά τα ζώα στο περιβάλλον.
Σίγουρα χρειάζονται κάποιο τρόπο για να επιβιώσουν, να ζήσουν.
Χρειάζεται να βρουν τροφή,
να προστατευτούν από το κρύο,
αλλά να προφυλαχθούν κι από τους εχθρούς τους.
Για να δούμε αυτή την εικόνα,
όπου βλέπουμε έναν βάτραχο,
ο οποίος έχει χρώμα πράσινο.
Και γύρω - γύρω του τι βρίσκεται;
Ωραία! Βρίσκονται τα πράσινα νερά και είναι πάνω σ' ένα πράσινο νούφαρο.
Δηλαδή όλα έχουνε το ίδιο χρώμα.
Έτσι ώστε αν έρθει κάποιος εχθρός,
δεν θα μπορέσει να τον καταλάβει και θα προστατευτεί ο βάτραχος.
Στη συνέχεια βλέπουμε μία χελώνα,
η οποία έχει κι αυτή παρόμοιο χρώμα με το περιβάλλον γύρω της,
δηλαδή αυτό το καφέ και πράσινο,
οπότε αν έρθει κάποιος εχθρός,
μπορεί να τον ξεγελάσει επειδή έχει παρόμοιο χρώμα,
και επίσης κάτι άλλο πάρα πολύ σημαντικό.
Όπως είπαμε πριν ανήκει στα ζωάκια τα οποία κουβαλάνε μαζί τους το σπίτι τους.
Άρα έχει το επίσης πάρα πολύ θετικό,
το ότι μπορεί όποια στιγμή θέλει να μπει μέσα στο καβούκι της.
Πάμε τώρα να δούμε από το Φωτόδεντρο,
και μία άλλη δραστηριότητα,
όπου θα δούμε κάποια ζωάκια.
Για να δούμε τα ζώα μας.
Έχουμε έναν βάτραχο,
έναν κάστορα,
μία πάπια,
μία πέστροφα
και έναν πελαργό.
Πρέπει να αντιστοιχίσουμε το κάθε ζωάκι...
...με τα χαρακτηριστικά του.
Θα ξεκινήσουμε από τη στήλη που βρίσκεται δίπλα από τις εικόνες.
Και ξεκινάμε.
Βλέπουμε που μας λέει ότι έχει μακριά γλώσσα που κολλάει.
Ποιο ζωάκι λέτε ότι είναι;
Πάρα πολύ ωραία! Είναι ο βάτραχος.
Το ενώνουμε.
Τώρα όμως τι άλλο κάνει ο βάτραχος;
Λέτε ότι πιάνει και τρώει έντομα;
Ή βουτάει στο νερό και σκαλίζει το βυθό για τροφή;
Για να σκεφτούμε!
Άψογα! Εννοείται ότι πιάνει και τρώει έντομα.
Πάρα πολύ ωραία!
Συνεχίζουμε και βλέπουμε ότι μας λέει ποιο ζωάκι έχει κοφτερά δόντια.
Για να σκεφτούμε λίγο καλύτερα.
Μπορεί να είναι η πάπια;
Όχι. Μπορεί να είναι το ψάρι;
Ούτε το ψάρι.
Μπορεί να είναι ο πελαργός;
Δεν νομίζω να έχει κοφτερά δόντια.
Σίγουρα, μπράβο σας, είναι ο κάστορας.
Γιατί είπαμε ότι έχει χαρακτηριστικό το ότι ροκανίζει τα κλαδιά.
Άρα θα το ενώσουμε με το ότι ροκανίζει κλαδιά,
και τρώει ρίζες και σκληρούς καρπούς.
Πάρα πολύ ωραία μέχρι εδώ!
Ας συνεχίσουμε με το επόμενο.
Μας λέει ότι έχει μεμβράνη στα πόδια και μακρύ ράμφος.
Μπορεί να είναι δύο ζωάκια.
Για να δούμε.
Ή θα είναι η πάπια ή θα είναι ο πελαργός,
γιατί αυτά τα δύο έχουν μακρύ ράμφος.
Αλλά έχουν μια βασική διαφορά.
Ποιο έχει μεμβράνη στα πόδια;
Η πάπια. Πάρα πολύ ωραία!
Τώρα όμως η πάπια τι κάνει;
Βουτάει στο νερό και σκαλίζει το βυθό για να βρει τροφή;
Ή αναπνέει μέσα στο νερό;
Ωραία! Λοιπόν βουτάει στο νερό και σκαλίζει στο βυθό για να βρει την τροφή της.
Άψογα!
Μας έχει μείνει η πέστροφα που είπαμε ότι είναι ψάρι,
που τα ψάρια - τέλεια - αναπνέουν κάτω από το νερό.
Πώς αναπνέουν;
Με τα βράγχια τους.
Άρα αφού μας το δίνει σαν επιλογή,
ενώνουμε την πέστροφα με τα βράγχια.
Και στη συνέχεια τι άλλο κάνει η πέστροφα που είναι ψάρι;
Αναπνέει μέσα στο νερό.
Πολύ ωραία!
Πάμε τώρα στο τελευταίο ζωάκι που είναι ο πελαργός,
ο οποίος έχει μακριά πόδια και μακρύ ράμφος,
και ψάχνει τροφή σε ρηχά νερά και την πιάνει με το ράμφος του.
Για να δούμε αν έχουμε κάποιο λάθος.
Μας λέει ότι έχουμε 10 στα 10 σωστά!
Ήμασταν άψογοι!
Για να συνεχίσουμε όμως τώρα...
...με κάποιες ομάδες ζώων,
οι οποίες δεν αντέχουν το πολύ κρύο.
Κάποια ζωάκια από αυτά είναι η αρκούδα,
είναι κάποια πουλιά όπως ο πελαργός.
Και επειδή δεν αντέχουν το πολύ κρύο,
επιλέγουν να μην ζούνε το χειμώνα.
Κι επειδή δεν μπορούνε να βρούνε την τροφή τους,
συγκεκριμένα ο πελαργός πηγαίνει σε κάποιες άλλες χώρες,
οι οποίες είναι πιο ζεστές.
Αλλά δεν πηγαίνει ένας - ένας μόνος του.
Βλέπουμε εδώ στην εικόνα...
...πάρα πολλούς πελαργούς μαζί,
οι οποίοι ξεκινάνε το ταξίδι τους για τις νότιες χώρες,
όπου έχει πιο πολλή ζέστη.
Και όλα αυτά τα πουλιά που κάνουν αυτό το ταξίδι,
ονομάζονται αποδημητικά πουλιά.
Αυτό είπαμε ότι το κάνουν γιατί δεν αντέχουν το πολύ κρύο,
οπότε μόλις πιάσουν τα πρώτα κρύα,
ξεκινάνε το ταξίδι τους για τις νότιες χώρες,
και επιστρέφουν ξανά μόλις πιάσουν οι πρώτες ζέστες.
Μόλις ξεκινήσει η άνοιξη δηλαδή.
Εκεί πέρα που θα πάνε μπορούν να βρουν τροφή.
Όμως πάμε να δούμε τώρα την άλλη κατηγορία, όπως είναι η αρκούδα,
η οποία επίσης δεν μπορεί να ζήσει το χειμώνα.
Γι' αυτό και τρώει πάρα πολύ όλο το προηγούμενο διάστημα,
για να μπορέσει να αποθηκεύσει τροφή,
και το χειμώνα πέφτει σε χειμερία νάρκη.
Πάμε τώρα σε ένα άλλο κεφάλαιο που είναι πάρα πολύ σημαντικό για τα ζώα.
Είναι κάποια ζώα τα οποία ονομάζονται απειλούμενα είδη.
Το έχουμε ξανακούσει σαν λέξη;
Είναι αυτά τα ζωάκια τα οποία κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
Υπάρχουν συγκεκριμένα τέτοια ζώα στη χώρα μας.
Πάμε να δούμε μερικά από αυτά.
Ξεκινάμε με την καφέ αρκούδα,
για την οποία έχουμε να μάθουμε το εξής:
Το παράνομο κυνήγι αλλά και η θανάτωσή της από πρόθεση...
...αποτελούν την κύρια απειλή της εξαφάνισης του είδους της στην Ελλάδα.
Υπολογίζεται περίπου ότι γύρω στις 15 με 20 αρκούδες...
...θανατώνονται, σκοτώνονται δηλαδή, κάθε χρόνο,
από ασυνείδητους, από κάποιους οι οποίοι δεν προσέχουν.
Θα συνεχίσουμε με τη μεσογειακή φώκια και βλέπουμε το εξής:
Οι μεσογειακές φώκιες ζουνε περίπου 40 χρόνια
και γεννάνε κάθε 1 ή 2 χρόνια συνήθως ένα μικρό.
Η φώκια βγαίνει συχνά στην ξηρά για να ξεκουραστεί ή να γεννήσει.
Οι άνθρωποι όμως πλέον, επειδή φτιάχνουν ξενοδοχεία κοντά στις παραλίες,
αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να τρομάζουν τις φώκιες.
Επίσης, είναι πάρα πολύ σημαντικό και επηρεάζει τη ρύπανση του περιβάλλοντος.
Ρύπανση του περιβάλλοντος είναι όταν δεν προσέχουμε,
όταν μπορεί να πετάμε σκουπίδια, να μολύνουμε το περιβάλλον.
Άρα δεν ρίχνουμε σκουπίδια ούτε μολύνουμε τις περιοχές που ζουν οι φώκιες,
που είναι δίπλα στην παραλία.
Πάμε σε ένα επόμενο ζωάκι που είναι η θαλάσσια χελώνα.
Πολλοί από εσάς μπορεί να έχετε δει θαλάσσιες χελώνες,
ειδικά αν έχετε επισκεφθεί το νησί της Ζακύνθου,
που εκεί πέρα ζούνε μερικές.
Και βλέπουμε ότι το συγκεκριμένο ζωάκι, η καρέτα - καρέτα δηλαδή,
που είναι η θαλάσσια χελώνα,
κινδυνεύει από τις πλαστικές σακούλες και τα σκουπίδια...
...που ρίχνουν οι άνθρωποι μέσα στη θάλασσα.
Οπότε προσέχουμε, δεν ρίχνουμε σκουπίδια σε θάλασσες και παραλίες,
γιατί κινδυνεύουν αυτά τα ζωάκια.
Υπάρχουν επίσης κάποιοι οργανισμοί οι οποίοι βοηθάνε αυτά τα ζώα,
για να ζήσουν σε καλύτερες συνθήκες.
Για να δούμε λίγο τι μάθαμε στο σημερινό μας μάθημα.
Μιλήσαμε για τα είδη των ζώων ανάλογα με την τροφή τους.
Είδαμε πού μένουνε τα ζώα, δηλαδή τις φωλιές τους.
Μάθαμε για τα αποδημητικά πουλιά αλλά και για τη χειμερία νάρκη.
Τώρα θα ήθελα να δούμε μια δραστηριότητα που θα σας πρότεινα για το σπίτι.
Σας έχω βρει τρία παραμύθια από τους Μύθους του Αισώπου,
τα οποία μας μιλάνε για ζώα.
Το πρώτο είναι "Η αλεπού και τα σταφύλια".
Το επόμενο είναι "Η κότα που γεννούσε χρυσά αυγά".
Κι ακόμη ένα είναι "Το λιοντάρι και ο ποντικός".
Πιστεύω θα σας αρέσουν.
Εννοείται μπορείτε κι εσείς να ψάξετε να βρείτε κάποια άλλα παραμύθια με ζωάκια,
και να τα διαβάσετε αλλά και να τα προτείνετε και σε φίλους σας.
Εδώ τελειώνει το μάθημά μας.
Ελπίζω να σας άρεσε! Καλή συνέχεια!
