8. Imperative. 8. Tryb rozkazujący.
||повелительный наклон
imperative|mood|imperative
Imperativ. 8. 8. Modus des Imperativs.
8 Imperative. 8th imperative mode.
Imperativo 8º. 8º modo imperativo.
Impératif. 8. Mode impératif.
Imperatief. 8. gebiedende wijs.
Imperativo. 8. modo imperativo.
Императив. 8. 8-й императивный режим.
Emir kipi. 8. Emir kipi.
Наказовий спосіб. 8. 8-й спосіб наказового способу.
"Subskrybuj nasz kanał", "Polub nas" , "Komentuj" - bardzo często słyszymy takie komunikaty.
Subscribe|||like||Comment|||||
"Abonnieren Sie unseren Kanal", "Mögen Sie uns" , "Kommentieren" - diese Meldungen hören wir sehr oft.
"Subscribe to our channel," Give us a like", "Leave a comment" - we hear such messages very often.
A jakie to są formy gramatycznie?
Und was sind diese Formen grammatikalisch gesehen?
What kind of forms are those from the grammatical point of view?
To jest tryb rozkazujący, czyli imperative .
|||повелительное наклон||
Dies ist der imperative Modus, oder Imperativ.
It is imperative (Polish: tryb rozkazujący ).
Imperative ma wiele funkcji - to nie są tylko rozkazy bardzo mocne,
||||||||orders||strong
Imperative haben viele Funktionen - sie sind nicht nur sehr starke Befehle,
Imperative has many functions - not only very strong orders,
ale najczęściej używamy ich właśnie wtedy,
|чаще всего||||
aber wir verwenden sie am häufigsten,
but in most cases it is used
kiedy bardzo chcemy, żeby ktoś coś dla nas zrobił.
||очень хотим||||||
Wenn wir wirklich wollen, dass jemand etwas für uns tut.
when we very much want someone to do something for us.
Pokażę wam teraz, jak tworzymy, czyli kreujemy
||||создаем||
||||||we create
Ich werde Ihnen nun zeigen, wie wir schaffen, das heißt, wir schaffen
I'll show you now how we make, create,
te konstrukcje, te formy czasownika.
|конструкции|||
diese Konstruktionen, diese Formen des Verbs.
these constructions, the verb forms.
A więc, musimy sobie na początku przypomnieć informacje
|||||в начале||
Wir müssen uns also zu Beginn der Information vergegenwärtigen
So, firstly we need to revise what we already know
o trybie...
|режиме
|mode
über den Modus der ...
about moods...
Nie o trybie, tylko o czasie teraźniejszym.
||mode||||
Es geht nicht um den Modus, sondern um die Gegenwartsform.
sorry, not about moods, but about the present tense.
W czasie teraźniejszym mamy
|в настоящем||
Im Präsens haben wir
In the present tense we have
cztery koniugacje, to znaczy cztery grupy czasowników.
|||||группы|
|conjugations|||||
vier Konjugationen, d. h. vier Gruppen von Verben.
four conjugations, i.e. four groups of verbs.
A jak je rozpoznajemy? Pewnie pamiętacie, ale szybko wam przypomnę.
|||we recognize||||||
Und woran erkennen wir sie? Sie erinnern sich wahrscheinlich, aber lassen Sie mich Sie kurz daran erinnern.
How do we recognize them? Surely you remember, but I will quickly remind you.
Jeżeli mamy czasowniki z pierwszej koniugacji
Wenn wir Verben der ersten Konjugation haben
If we have verbs of the first conjugation,
w tej grupie,
||group
in dieser Gruppe,
in this group,
to one mają końcówki dla "ja"
sie haben Endungen für "I"
then they have endings for the first person ( ja )
"-ę" - na przykład "ja piszę",
"-ę" - Zum Beispiel: "Ich schreibe",
"-ę" - for example "ja piszę" ( I write, I'm writing ),
dla "ty": "-esz" - "ty piszesz";
||||write
für "du": "-esz" - "du schreibst";
for the second person ( ty ) "-esz" - "ty piszesz" ( you write, you're writing );
"ja chcę", "ty chcesz",
Ich will", "Du willst",
"ja chcę" ( I want ), "ty chcesz" ( you want ),
"ja gotuję", "ty gotujesz" i tak dalej, i tak dalej.
|||cook||||||
"ja gotuję" ( I cook, I'm cooking ), "ty gotujesz" ( you cook, you're cooking ), and so on and so forth.
Dla kategorii drugiej, to znaczy w grupie drugiej koniugacyjnej, mamy końcówki dla "ja"
||||||||conjugation||||
For the second category, that is, in the second conjugation group, for ja we have
tak samo "-ę", ale dla "ty" - "-isz".
||||||you do
the same ending "-ę" but for ty - "-isz."
Na przykład:
For example:
"palę" - mam nadzieję, że nie palicie, to bardzo niezdrowe -
|||||you smoke|||
"Palę" ( I smoke ) - I hope you do not smoke, it is very unhealthy -
ale ty, jeśli to robisz, to
but if you do this, then you
"palisz"; tak samo "robię" - "robisz".
you smoke||||
"palisz" ( you smoke ), same "robię" ( I do sth, I make sth ) - "robisz" ( you do sth, you make sth ).
Natomiast jeśli jesteśmy w drugiej grupie, pamiętamy
However, if we are talking about the second group, we should remember that
o końcówkach z "-y-", na przykład: "ja tańczę", "ty tańczysz";
|endings||||||||dance
there are also endings with "-y-", for example: "ja tańczę" ( I'm dancing ),"ty tańczysz" ( you're dancing );
"ja kończę" - "ty kończysz";
|||finish
"ja kończę" ( I'm finishing ) - "ty kończysz" ( you're finishing );
"ja cieszę się" - "ty cieszysz się".
"ja cieszę się" ( I'm glad )," - "ty cieszysz się" ( you're glad ).
I mamy oczywiście dużo więcej przykładów.
|||||examples
Of course there are many more examples here.
Mamy jeszcze dwie następne grupy: trzecią i czwartą.
|||||||fourth
There are two more groups: the third and the fourth.
Tutaj dla pierwszej osoby końcówka to "-am", na przykład: "kocham",
Here, for the first person the ending is "-am", for example: "kocham" ( I love ),
"czytam",
"czytam" ( I'm reading ),
"mam"
"mam" ( I have )
i wiele, wiele innych,
and many others
a dla drugiej osoby końcówka "-asz".
|||||- you
and for the second person the ending "-asz."
"Kocham" - "kochasz"; "czytam" - "czytasz"; "oglądam" - "oglądasz"; "mam" - "masz".
|||||you watch||
"Kocham" - "kochasz" ( I love - you love ); "czytam" - "czytasz" ( I'm reading - you're reading ); "oglądam" - "oglądasz" ( I'm watching - you're watching ); "mam" - "masz" ( I have - you have ).
Tutaj mamy malutką grupę, gdzie końcówki są "-em" i "-esz", na przykład: "ja wiem" - "ty wiesz";
||tiny|||||||||||||
Here we have a tiny group where endings are "-em" and "-esz", for example: "ja wiem" - "ty wiesz" ( I know - you know );
"ja jem" - "ty jesz" i kilka innych czasowników.
"ja jem" - "ty jesz" ( I'm eating - you're eating ) and a few other verbs.
Kiedy już pamiętamy
When we remember
do której grupy koniugacyjnej należy czasownik,
which conjugation group a verb belongs to
robimy taką operację:
||operation
we perform the following operation:
musimy stworzyć trzecią osobę,
we need to create the third person,
to znaczy
i.e.
liczby pojedynczej, to znaczy albo formę "on", "ona" albo "ono", albo "pan", albo "pani",
singular, that is, either the form "on", "ona" or "ono", or "pan" or "pani"
tworzymy trzecią osobę liczby pojedynczej czasu teraźniejszego, czyli teraz.
we create the third person singular of the present tense.
Na przykład:
For example:
mamy czasownik "pisać",
we have the verb "pisać" ( to write ),
trzecia osoba to "on" - na przykład - "ona", "ono":
the third person is "on" - for example - "ona", "ono":
"on pisze",
"on pisze" ( he's writing ),
"on pisze";
"on pisze";
gotować - "on gotuje"
"gotować" ( to cook ) - "on gotuje" ( he's cooking )
bo "-ować" ma transformację do "-uj".
|to do||||-uj
because "-ować" transforms to "-uj."
"On pisze", "on gotuje", "on podróżuje", "on pracuje", "on spaceruje".
|||||||||walks
"On pisze", "on gotuje", "on podróżuje" ( he's travelling ), "on pracuje" ( he's working ), "on spaceruje" ( he's strolling ).
I teraz co robimy?
And what do we do now?
Bardzo małą operację.
A very small operation.
Zobaczcie,
Look,
mamy tę formę,
we have this form,
zabieramy ostatnią literę
|the last|
we take the last letter away,
i to, co zostanie - "pisz" -
||||write
and what remains - "pisz" -
to jest imperative dla formy "ty".
is the imperative for the second person.
A więc mówię "pisz!" - to jest mocna forma.
So, I say "pisz!" ( write! ) - this is a strong form.
"Pracuj!",
"Pracuj" ( work! ),
"Spaceruj!"
Walk!
"Spaceruj" ( stroll! ),
"Og..." Przepraszam, "oglądać" będzie za chwilę.
Og|||||
"Og..." I'm sorry, "oglądać" ( to watch ) will be discussed in a moment.
"Spaceruj!", "Podróżuj!", "Studiuj!".
|"travel"|study
"Spaceruj", "podróżuj" ( travel! ), "studiuj" ( study! ).
Te wszystkie formy będą z pierwszej koniugacji.
All these forms are taken from the first conjugation.
Tę samą operację zrobimy dla drugiej grupy koniugacyjnej.
We will perform the same operation for the second conjugation group.
Na przykład:
For example:
mamy czasownik "palić" -
we have the verb "palić" ( to smoke, to burn sth ) -
On, ona, ono "pali".
"on, ona, ono pali" ( he/she/it is smoking / burning sth ).
Zabieramy ostatnią literę
We take the last letter away
i mamy formę "pal".
|||"fire"
and we have a form "pal" ( smoke! burn! ).
Tak samo dla tych z końcówką "-yć".
|||||ending|to be
The same procedure for the verbs with an ending "-yć".
Na przykład: "tańczyć" - on, ona, ono "tańczy", teraz - czas teraźniejszy,
For example: "tańczyć" ( to dance ) - "on, ona, ono tańczy" ( he/she/it is dancing ), it is the present tense,
zabieramy "-y" i mamy formę
we take "-y" away and we have a form
"tańcz".
dance
"tańcz" ( dance ).
"Cieszyć się" - on "cieszy się",
"Cieszyć się" ( to enjoy, to be glad ) - "on cieszy się" ( he is glad ),
zabieramy "-y" -
we take "-y" away -
"ciesz",
happy
"ciesz" ( be glad, enjoy )
("-y" nie ma) "ciesz się".
(there is no "-y") "ciesz się".
"Ciesz się!"
"Ciesz się!"
"Kończyć" - on "kończy" - "kończ!"
finish|||
"Kończyć" ( to finish ) - "on kończy" ( he's finishing ) - "kończ!" ( finish! )
I tak dalej, i tak dalej.
And so on and so forth.
Natomiast jeśli jesteśmy w trzeciej i czwartej grupie koniugacyjnej,
But when it comes to the third and fourth conjugation group
nie interesuje nas trzecia osoba
we are not interested in the third person
liczby pojedynczej,
singular
ale trzecia osoba liczby mnogiej, to znaczy mówimy o formach "oni",
but the third person plural, I mean we're talking about forms of "oni" (men: they ),
"one", "panie", "panowie", "państwo".
"one" (women: they ), "panie", "panowie" "państwo" (polite forms for saying they ).
Na przykład: "kochać" - "ja kocham", "ty kochasz"
For example: "kochać" ( to love ) - "ja kocham" ( I love ), "ty kochasz" ( you love )
i teraz interesuje nas forma "oni" -
and now we are interested in the form for "oni" -
"oni kochają".
|love
"oni kochają" ( they love ).
Co robimy?
What do we do?
Ten sam mechanizm: zabieramy ostatnią literę i mam formę "kochaj".
||mechanism|||||||love
The same mechanism: we take the last letter away and we have "kochaj!" ( love! ).
"Czytać" -
Czytać ( to read ) -
"oni czytają"
"oni czytają" ( they're reading )
i mamy formę "czytaj".
and we have the form "czytaj" ( read! ).
"Grać" -
"Grać" ( to play ) -
"ja gram", "ty grasz", "oni grają"
"ja grasz", "ty grasz", "oni grają" ( I'm playing, you're playing, they're playing )
i jest forma imperative'u "graj" - zabrałam literę "-ą".
|||of the imperative|play|I took||
and the imperative form "graj" - I took the letter "-ą" away.
Tak samo będzie w czwartej grupie.
The same with the fourth group.
A więc:
So:
"jeść" - "ja jem", "ty jesz", "oni jedzą",
"jeść" ( to eat ): "ja jem", "ty jesz", "oni jedzą" ( I'm eating, you're eating, they're eating ) -
zabieram ostatnią literę i mam formę "jedz".
||||||eat
I take the last letter away and I have "jedz".
Bardzo dobrze!
Very well!
Natomiast jeśli stworzymy formy "pisz", "pal", "tańcz", "kochaj", "jedz",
||we create||||||
But if we create a form "pisz", "pal", "tańcz", "kochaj", "jedz"
to dopiero druga osoba trybu rozkazującego,
||||mood|imperative
it is only the second person imperative,
a więc: ty "tańcz", ty "kochaj", ty "czytaj", ty "oglądaj",
|||||||||watch
so: "ty tańcz" ( you dance ), "you love" ( ty kochaj ), "ty czytaj" ( you read ), "ty oglądaj" ( you watch ),
ty "pisz", ty "pracuj" i tak dalej.
"ty pisz" ( you write ), "ty pracuj" ( you work ) and so on.
I w języku polskim nie możemy rozkazywać sobie.
||||||to command|
In the Polish language we cannot command ourselves.
To bardzo interesujące!
It's very interesting!
Gramatycznie nie powiem "ja" i rozkaz.
|||||order
From the grammatical point of there is no first person singular form of infinitive.
Może jesteśmy dla siebie delikatni?
||||gentle
Maybe we are gentle to ourselves?
Ale możemy rozkazywać wszystkim innym osobom.
But we command all the others.
Zobaczcie:
Let's see.
stąd bierzemy formę drugą, drugą osobę, a więc mam "ty pisz".
|we take|||||||||
From here we take the second form, the second person, so I have "ty pisz" (you, sg.: write )
Oczywiście nie mówię "ty", mówię "pisz!".
Of course I do not say "ty", I just say "pisz!".
Następnie jeśli chcę stworzyć to dla trzeciej osoby liczby pojedynczej,
Then, if I want to create the imperative for the third person singular,
czyli dla "on", "ona", "ono", "pani", "pan",
i.e. for "on","ona","ono",pani", "pan" (polite forms),
używam specjalnego wyrazu - partykuły "niech".
||word|particles|
I use a special expression - a grammatical particle - "niech" ( let ).
A więc najpierw daje "niech",
So first comes "niech",
potem mogę powiedzieć: "pani", "pan" albo imię: "Łukasz", "Kasia", "Paweł"
then I can say: "pani", "pan" or a name "Łukasz", "Kasia", "Paweł"
i zobaczcie, to nie jest ta forma imperative'u "ty pisz",
and look, it is not this form of imperative "ty pisz",
tylko zwykły czas teraźniejszy, trzecia osoba liczba pojedyncza, singular.
but a plain present tense, the third person singular.
A więc, tak jak było "pan", "on" - "pisze", to teraz jest forma
So, as we had "pan, on pisze", and now we have a form
"niech pisze".
"niech pisze" (let him write).
"Niech pan pisze", powiem tak to jest mocny nacisk - "niech pan pisze!"
||||||||pressure|||
I would say: "Niech pan pisze!". It is a strong emphasis.
Jeżeli chodzi o formę "my" i "wy",
When it comes to the form of "my" ( we ) and "wy" ( pl. you ),
potrzebujemy tej formy, którą tutaj wcześniej stworzyliśmy.
||||||we created
we need this form that we've previously created here.
A więc, zobaczcie:
So, let's see:
"pisz", "pal", "tańcz", "kochaj", "jedz"
"pisz", "pal", "tańcz", "kochaj", "jedz"
i dodajemy ten element jak zaimek: "-my".
|||||pronoun|
and we add this element, similar to the pronoun "my".
"Piszmy", "palmy", "tańczmy", "kochajmy", "jedzmy".
let's write|let's go|let's dance|let's love|let's eat
"Piszmy" ( let us write ), palmy ( let's smoke ), "tańczmy" ( let's dance ), "kochajmy" ( let's love ), "jedzmy" ( let's eat ).
Podobnie będzie dla "wy". Zobaczcie, jeżeli mamy formy "ja jestem", "ty jesteś", "on jest",
The same goes for "wy". Look, if we have a form of "ja jestem", "ty jesteś", "on jest"
"my jesteśmy", to jest "wy jesteście",
"my jesteśmy" and then "wy jesteście",
"wy kochacie" i tak dalej, i tak dalej.
|love||||||
"wy kochacie" and so on and so forth.
Znowu bierzemy stąd "pisz" i dodajemy końcówkę "-cie" typową dla drugiej osoby plural, liczby mnogiej.
|||||||you|typical||||||
Again, we take from here "pisz" and we add an ending "-cie" which is typical for the second person plural.
A więc: "wy piszcie", "wy palcie", "wy tańczcie",
|||||burn||dance
So, "wy piszcie", "wy palcie", "wy tańczcie" (pl. write!, smoke!, dance! )
"wy kochajcie", "wy jedzcie".
|love||eat
"wy kochajcie", "wy jedzcie" (pl. love!, eat! )
Jeżeli chodzi o trzecią osobę liczby mnogiej,
As far as the third person plural is concerned
to właściwie powtarzamy ten mechanizm, ale
||we repeat|||
we actually repeat this mechanism, but
tutaj była liczba pojedyncza, więc była trzecia osoba czasu teraźniejszego ( praesens ) liczby pojedynczej,
||||||||||present||
here there was singular, so it was the third person singular in the present tense
a teraz musi być - logicznie - liczby mnogiej.
||||logically||
and now there must be - it's logical - plural.
A więc: "niech
So, "niech
panie, panowie, państwo, oni, one -
panie, panowie, państwo, oni, one -
trzecia osoba, "oni", co robią? "piszą" - "niech piszą".
|||||they write||
- third person, what do they do?, "piszą" - "niech piszą" ( let them write )
"Niech palą", "niech tańczą", "niech państwo kochają"
|they burn||dance|||
"Niech palą", "niech tańczą", "niech państwo kochają" ( let them smoke, let them dance, let them love )
"Niech państwo, niech panie, niech panowie jedzą".
"Niech państwo, niech panie, niech panowie jedzą" ( let them eat ).
A więc tutaj mamy całą teorię dotyczącą tworzenia, czyli kreowania imperative'u,
||||||regarding|creation||creating|
So here we have the whole theory about the creation of imperative forms,
jednak mamy kilka alternacji.
|||alternatives
but we also have some alternations.
Zobaczcie...
Let's see.
No właśnie, powiedziałam teraz "zobaczcie" -
Well, I've just said "zobaczcie" -
to jest imperative.
it is imperative.
Pomyślmy - "zobaczcie" - "zobaczyć":
Let's think - "zobaczcie" - "zobaczyć" ( to see ):
"ja zobaczę", "ty zobaczysz",
"ja zobaczę", "ty zobaczysz",
druga koniugacja "on zobaczy"
it is the second conjugation "on zobaczy",
"-y" zabieram - "zobacz", a wy "zobaczcie".
I take "-y" away - "zobacz", when I use the plural "zobaczcie".
No więc zobaczcie tę alternację.
||||alternation
So let's look at these alternations.
Pierwsza z nich to alternacja, transformacja "o" do "ó".
||||alternation||||
The first is an alternation (transformation) from "o" to "ó".
Kiedy mamy czasownik "robić" -
When we have the verb "robić" ( to do ) -
"ja robię", "ty robisz", "on robi",
"ja robię", "ty robisz", "on robi",
"i" nam jest zredukowane, redukuje się nam,
|||reduced|it is reduced||
"-i" is reduced,
"robi", ale nie mówię "ty rob", mówię "ty rób".
|||||do|||do
"robi" (he's doing), but I do not say "ty rob", I say "ty rób".
A więc "o" transformuje do "ó" - "rób to!".
So "o" transforms to "ó" - "rób to!" ( do it! ).
Kolejne alternacje mamy tutaj.
The next alternations are here.
Na przykład:
For example:
kiedy w formie trzeciej osoby liczby pojedynczej mam końcówkę "-ci",
when in the third person singular there is an ending "-ci"
na przykład "płaci" - "on płaci", "ja płacę", "ty płacisz", "on płaci",
for instance, "płaci" ( he's paying ) - "on płaci", "ja płacę", "ty płacisz", "on płaci",
redukuję "-i", ale ta miękkość "-i" transformuje do kreski.
I reduce||||softness||||a dash
I reduce "-i" but the softness (palatalization) of "-i" transforms to a letter with an acute accent.
Powiem "płać", "ty płać".
|pay||
I will say: "płać", "ty płać".
Podobnie będzie w przypadku "chodzić".
The same situation in case of "chodzić" ( to walk ).
Zobaczcie: "on chodzi",
Let's see: "on chodzi" ( he's walking ),
"chodzi" - jeszcze nie ma kreski -
"chodzi" - it is without an acute accent -
"on chodzi"
"on chodzi"
redukuję "-i"
I reduce the "-i"
i" to "-i"
and this "-i"
daje miękkość
gives softness (palatalizes)
literze "z", a więc:
letter|||
letter "z", so:
"Chodź do mnie, chodź".
"Chodź do mnie, chodź" ( Come to me, come )
Jeżeli chcecie zrobić sobie ćwiczenie,
If you want to make an exercise for yourselves
jak wygląda to z innymi
on what it looks like when it comes to other
spółgłoskami, to zróbcie sobie sami już
consonants|||||
consonants, you can try to create on your own
takie formy, na przykład: "ja płynę", "ty płyniesz"
|||||||swim
such forms as for example: "ja płynę" ( I'm swimming ), "ty płyniesz" ( you're swimming )
- pierwsza koniugacja - "on płynie",
|||swims
- the first conjugation - "on płynie",
zabieram "-e"
I take "-e " away
i transformuję do kreski i tak dalej, i tak dalej.
and I add an acute accent, and so on and so forth.
Czasami jednak
Sometimes however,
nie wystarczy zredukować
||to reduce
it is not enough to reduce
końcówki.
the endings.
Czasami musimy dodać jakiś element ekstra.
Sometimes we have to add an extra element.
I tak to będzie wyglądało
And that will be the case
w przypadku czasowników, które mają bardzo dużo albo dużo
of verbs which have very many or just many
trudnych fonetycznie do powiedzenia
|||saying
consonants which are next to each other
konsonantów obok siebie.
consonants||
and which are difficullt to pronounce.
Na przykład "ciągnąć" -
||pull
For example, "ciągnąć" ( to pull ) -
macie często w Polsce na drzwiach napisane "pchać" i "ciągnąć",
|||||doors||push||
in Poland it is often written on the door "pchać" ( push ) and "ciągnąć ( pull )
czyli kiedy otwieram drzwi do siebie, to ciągnę te drzwi.
|||||||I pull||
so when you open the door onto yourself, then you pull the door.
A więc "ja ciągnę", "ty ciągniesz" - pierwsza koniugacja - "on ciągnie",
|||||pull||||pulls
So, "ja ciągnę", "ty ciągniesz" - the first conjugation - "on ciągnie",
redukuje się nam "-e"
we're reducing "-e"
i nie ma tutaj takiej alternacji jak tu - "ciąg" -
||||||||"sequence"
and there is no such alternation as here - "ciąg" -
dodaję
I add
ekstra końcówkę:
an additional ending:
"ciągnij".
pull
"ciągnij".
Oczywiście możecie redukować też to "-i-" i dodać "-ij" albo go nie redukować
||reduce||||||"-ij"||||
Of course you can also reduce "-i-" and add "-ij" or not reduce "-i-"
i dodać tylko literę "-j":
and add only the letter "-j":
"Ciągnij!".
"Ciągnij!".
Tak samo będzie z "zapomnieć", tam jest często litera "n".
The same goes for "zapomnieć" ( to forget ), in this type of verbs there is often a letter "n".
Na przykład:
For example:
"ja zapomnę", "ty zapomnisz",
|will forget||
"ja zapomnę", "ty zapomnisz",
"on zapomni", "on zapomni",
|will forget||will forget
"on zapomni", "on zapomni",
redukuję ostatnią literę
I reduce the last letter
i dodaję końcówkę "-ij":
and I add an ending "-ij":
"Zapomnij!".
forget
"Zapomnij!" ( Forget it! ).
Podobnie sprawa wygląda, ale już nie ma zmiękczeń,
|||||||softenings
We proceed similarly, but without palatalization,
w wypadku takich skomplikowanych czasowników:
|||complicated|
in case of such complex verbs like
"oprzeć się".
to lean|
"oprzeć się" ( to lean on ).
"Ja teraz opieram się o tablicę" to jest
||leaning|||||
"Ja teraz opieram się o tablicę" ( Now I am leaning on the board )
"oprzeć się"
"oprzeć się"
("oprzeć się" też znaczy mówić "nie"),
("oprzeć się" means also to resist, to say "no")
i teraz mamy tak: "ja oprę się",
|||||lean|
and now we have: "ja oprę się",
"ty oprzesz się",
|will lean|
"ty oprzesz się",
"on oprze się",
|will lean|
"on oprze się",
redukujemy "-e"
we reduce|
we reduce "-e"
i zamiast "-e"
and instead of "-e"
- to nie jest miękkie - dodajemy "-yj",
|||||-ic
- it is not soft - we add "-yj".
a więc: "oprzyj się".
||lean|
So: "oprzyj się".
Tak samo "trzeć", trzeć możemy żółty ser, trzeć parmezan na pizzę, "trzeć"
||grate||||cheese||parmesan|||
The same goes for "trzeć" ( to grate, to rub ), we can grate cheese, grate Parmesan for pizza, "trzeć",
i "trzyj"
|three
and "trzyj"
będzie ta forma, a więc znowu dostanie
will be an imperative form, so again this verb
ten czasownik literę "-yj"
gets letters "-yj"
ekstra do trybu rozkazującego.
as a mark of imperative mood.
I teraz, jeśli chodzi o gramatykę jeszcze trybu rozkazującego,
And now, when it comes to grammar of imperative,
jest jedna bardzo ważna informacja, a więc - aspekt.
there is one very important piece of information - aspect of a verb.
Już mówiliśmy o czasownikach dokonanych, niedokonanych,
We have already talked about perfective and imperfective verbs.
jeśli jeszcze nie oglądaliście tych filmów, to obejrzyjcie
|||||||watch
If you haven't watched these films yet, then watch
te filmy na naszym kanale.
||||channel
these videos on our channel.
Teraz przejdźmy do konkretów.
|||details
Now let's move on to talk about details.
Jeżeli zdanie nie ma negacji, mój rozkaz nie ma negacji,
||||negation|||||
If the sentence is without a negation, my command has no negation
mogę użyć albo czasownika dokonanego, jak tutaj "otwórz
|||||||open
I can use a perfective verb, like "otwórz,
okno" albo "otwieraj"
||open
okno" ( open the window ) or "otwieraj"
- niedokonanego - "otwieraj okno".
- imperfective - "otwieraj okno".
Jednak kiedy chcę powiedzieć rozkaz w negacją,
But when I want to give an order with a negation,
z "nie",
with "no"
potem zawsze mam
then I always use
czasowniki niedokonane,
imperfective verbs
imperfektywne,
(Polish: czasownik niedokonany ).
to znaczy powiem:
That is, I'll say
"Nie otwieraj okna!",
||window
"nie otwieraj okna" ( Do not open the window! )
nie mogę mówić: "nie otwórz okno", "nie otwórz okno" to niedobra forma.
||||||||||bad|
and I cannot say, "nie otwórz okno". "Nie otwórz okno" is a wrong form.
"Czytaj" albo "przeczytaj książkę"
"Czytaj" or "przeczytaj książkę"
i "nie czytaj książki". Tylko ta forma "nie czytaj", niedokonana może być
|||||||||incomplete||
And "nie czytaj książki" ( Do not read the book ). Only "nie czytaj", an imperfective form can be used
z negacją
with a negation
w trybie rozkazującym.
||imperative
in the imperative mood.
Tak samo
The same goes for
"Napisz do niej!",
write||
"Napisz do niej!" ( Write to her ),
"Nie pisz do niej", a nie "Nie napisz". "Nie pisz do niej!".
"Nie pisz do niej", not "Nie napisz". "Nie pisz do niej!".
A więc tak wyglądają kwestie gramatyczne.
||||issues|
So that's what grammatical issues look like.
I ostatnia rzecz to użycie.
And the last thing is usage.
Możemy powiedzieć nasz rozkaz,
We can give our command,
naszą komendę,
|command
our order
w sposób bardzo elegancki
very elegantly
i nie taki bezpośredni, konkretny.
|||direct|
and not so directly.
Wtedy użyjemy konstrukcji
Then we will use the construction
"proszę", "ja proszę"
"proszę" ( please ), "ja proszę"
plus infinitive, to znaczy bezokolicznik.
|infinitive|||infinitive
plus infinitive (Polish: bezokolicznik ).
Na przykład:
For example:
"Proszę otworzyć okno",
"Proszę otworzyć okno" ( Please open the window ),
"Proszę otworzyć okno" - bardzo kulturalna, elegancka forma, "Proszę otworzyć okno",
||||polite|||||
"Proszę otworzyć okno" - it is a very well-mannered and elegant form,"Proszę otworzyć okno",
"Proszę napisać pracę", "Proszę przeczytać książkę".
"Proszę napisać pracę" ( Please write a paper ), "Proszę przeczytać książkę" ( Please read the book ).
Jednak jeżeli jesteśmy w bliskiej relacji z drugą osobą, nie musimy używać tych oficjalnych form.
||||close|||||||||official|
However, if we are in a close relationship with another person, we do not need to use these official forms.
I powiemy "Otwórz okno!".
And we will say "Otwórz okno!".
Możemy też powiedzieć coś pomiędzy "Proszę, otwórz okno!".
||||between|||
We can also say something in between "Proszę, otwórz okno!".
Albo
Or
"Czytaj książkę", "Przeczytaj książkę",
"Czytaj książkę", "Przeczytaj książkę",
"Nie czytaj książki",
"Nie czytaj książki",
"Nie otwieraj okna".
"Nie otwieraj okna".
I wtedy już nie musimy mówić tej formy
Then we no longer have to use the form with
"proszę".
"Please."
A więc jeszcze raz:
So, once again:
"Proszę subskrybujcie nasz kanał" albo
"Proszę subskrybujcie nasz kanał" or
"Proszę subskrybować nasz kanał", albo po prostu
|subscribe|||||
"Proszę subskrybować nasz kanał" or simply
"Ty subskrybuj nasz kanał".
"Ty subskrybuj nasz kanał".
Dziękuję bardzo! Paa!
Thank you very much! Paa!