Commencer à apprendre cette leçon maintenant

Tomek w krainie kangurów - Alfred Szklarski, Part 2

Part 2

Tak jak ojciec szczególnie interesował się geografią. Większość wolnego czasu spędzał na czytaniu różnych dzieł, w których znajdował opisy obcych krajów oraz zamieszkujących je ludów, a od książek napisanych przez polskich podróżników i odkrywców wprost nie mógł się oderwać. Więcej niż jego rówieśnicy wiedział również o smutnych dziejach Polski, okupowanej prawie od stu lat przez wrogie mocarstwa (3). Matka do ostatnich dni swego życia uczyła go w domu prawdziwej historii Polski, przypominała mu również przy każdej okazji, że jego ojciec prześladowany był za walkę o niepodległość ojczyzny.

3. W owym czasie ziemie polskie znajdowały się pod zaborem Prus, Rosji i Austrii. Nic też dziwnego, że Tomek nieraz otrzymywał złe stopnie z historii, którą znał z ust matki, inną, niż mu się jej uczyć kazano w szkole. Napominany stale przez ciotkę starał się ukrywać swą niechęć do tego przedmiotu, lecz nie zawsze mu się to udawało. Ze względu na to, że z innych przedmiotów otrzymywał dobre noty, wychowawca klasy orzekł, iż chłopiec - wykazuje specjalnie złą wolę w nauce historii. Po każdej wywiadówce bojaźliwa ciotka zasypywała Tomka wyrzutami.

Ostatnie półrocze było dla niego szczególnie niepomyślne. Otrzymał naganę. Ciotka nie szczędziła mu tym razem ostrych wymówek, a nawet w uniesieniu zawołała: „Skończysz tak jak twój ojciec!"

Urażony tym Tomek zapytał:

„Ciociu, czy naprawdę uważasz, że mój ojciec zrobił coś złego?"

„Wpędził do grobu twoją matkę a moją siostrę!" zawołała w gniewie.

Wówczas to przeżył Tomek, na równi z ciotką Janiną, wielką niespodziankę. Ślęczący zazwyczaj w milczeniu nad księgami buchalteryjnymi wuj Antoni z trzaskiem rzucił pióro na stół i chyba po raz pierwszy w swym życiu odezwał się do żony podniesionym głosem: „Przestaniesz wreszcie dręczyć tego dzielnego chłopca? Dlaczego uparłaś się zabić to, co jest w nim najlepsze?"

Ciotka oniemiała, a ze wszystkich obecnych przy tym wydarzeniu Tomek zdumiał się najwięcej. Całe zajście zostało jednak szybko zażegnane, gdyż wuj nerwowym ruchem poprawił na nosie okulary i znów pochylił się nad rozłożoną na stole księgą. Od tej pory ciotka zmieniła całkowicie swe postępowanie w stosunku do Tomka. Przestała napędzać go do nauki historii, lecz tym bardziej ograniczała jego przebywanie poza domem. Dlatego też spacery po mieście i nauka konnej jazdy w ujeżdżalni stanowiły dla niego szczególną pokusę. Stał teraz na placu Trzech Krzyży i rozmyślał. Jeżeli zaraz wróci do domu, będzie musiał natychmiast zasiąść do odrabiania lekcji. Później czeka go repetycja z młodszymi braćmi ciotecznymi. Same nudy! Jakże przyjemnie byłoby pójść do Ogrodu Botanicznego! Co tu robić? W czasie tych zawiłych zmagań z sobą przyszła mu do głowy wspaniała myśl. „Niech los rozstrzygnie, co ma być" zadecydował.

Odetchnął z ulgą, wdzięczny losowi za tak korzystne rozwiązanie zawiłego problemu. Raźnym krokiem ruszył w Aleje Ujazdowskie.

Wkrótce znalazł się w Ogrodzie Botanicznym i niebawem zapomniał o kłopotach oczekujących go po powrocie do domu. Usiadł w cichym zakątku. Odurzający zapach kwiatów i miły świergot ptactwa nastrajały do przyjemnych rozmyślań. W takich chwilach ogarniała go zazwyczaj ogromna tęsknota za nieznanym niemal zupełnie ojcem. Przymykał oczy... W wyobraźni jego rysował się mocno zamglony obraz wysokiego mężczyzny, którego twarzy nie mógł sobie przypomnieć. Nie wiedział nawet, gdzie on teraz przebywa i co porabia? Sprawy te ciotka Janina utrzymywała w ścisłej tajemnicy. Listy od ojca przychodziły bardzo rzadko, lecz za to co pół roku listonosz przynosił ciotce wezwanie na główną pocztę. Po każdym takim wezwaniu zaopatrywała dzieci w nową garderobę. Był to widomy znak, że ojciec Tomka nadesłał pieniądze.

Karscy traktowali Tomka na równi z własnymi dziećmi. Jedynym wyróżnieniem były lekcje języka angielskiego, na które Tomek uczęszczał prywatnie do rodowitej Angielki osiadłej w Warszawie. W stosunku do możliwości zarobkowych wujka Antoniego opłata za naukę obcego języka stanowiła pokaźny wydatek. Dlatego Tomek był przekonany, że korzystał z tego przywileju na wyraźne życzenie swego ojca. Pragnął więc sprawić mu przyjemność i uczył się bardzo pilnie. Z uporem wkuwając słówka, myślał - „niech wie, że go kocham". Teraz siedząc w parku na ławce, układał w myśli swoją pierwszą rozmowę z ojcem, gdy go kiedyś zobaczy. Oczywiście rozmowa potoczy się po angielsku, ponieważ ojciec na pewno będzie ciekaw wyników tak kosztownej nauki. Zadawał więc sobie pytania, odpowiadał na nie wyszukując trudniejsze wyrazy w słowniczku i nawet nie spostrzegł, jak minęły trzy godziny. Do ogrodu przybywało coraz więcej ludzi. W końcu nawet zamyślony Tomek zwrócił na nich uwagę.

„Pewno już bardzo późno - pomyślał. - Ciotka Janina będzie się znów gniewała..." Zaraz też zaczął zastanawiać się, czy otrzyma karę. Nieoczekiwanie wzrok jego zatrzymał się na zielonych krzewach.

„Ha, skoro los doradził mi udanie się na spacer, niech więc wyjaśni teraz niepewność" - zadecydował i natychmiast zerwał małą gałązkę. Obrywając listek po listku, powtarzał: „Będzie kara, nie będzie, będzie, nie będzie..."

Zrobiło mu się weselej na duszy, gdy rzucał na ziemię ostatni listek. Mówił on, że „kary nie będzie". Z kolei zaczął rozważać, dlaczego miałaby go minąć? Przecież ciotka zwracała wielką uwagę na punktualne przychodzenie ze szkoły.

„Może ciocię rozbolała głowa? - monologował. - Jeśli położyła się do łóżka i usnęła, to mogę nie otrzymać kary. A może wyszła po zakupy i nie zapyta, czy wróciłem punktualnie?"

Postanowił przekonać się jak najprędzej o prawdziwości wróżby; pospieszył w kierunku domu. Z Alei Ujazdowskich na ulicę Mokotowską nie było zbyt daleko, wkrótce więc zatrzymał się niezdecydowanie przed bramą. Co będzie, jeśli wróżba zawiedzie? Mimo wszystko nie lubił, gdy ciotka denerwowała się na niego. Nie mógł już dłużej znieść niepewności. Przebiegł przez bramę i przystanął na skraju podwórka. Spojrzał w kierunku mrocznych zazwyczaj okien drugiego piętra; ogarnął go niepokój. W saloniku paliło się jasne światło. Był to widomy znak, że w mieszkaniu wujostwa działo się coś niecodziennego. Jakże więc mogła minąć go kara?

„Niedobrze, oj, naprawdę niedobrze - zmartwił się. - Więc jednak wróżba zawiodła. No tak, przecież dzisiaj jest sobota, a ciocia zawsze twierdzi, że najodpowiedniejszymi dniami do spełniania się wszelkich wróżb są poniedziałki, środy i piątki. Że też nie pomyślałem o tym wcześniej!"

Zrezygnowany i przygotowany na najgorsze wszedł na drugie piętro. Nacisnął dzwonek. Drzwi otworzyła jego cioteczna siostra Irena.

- Gdzie byłeś tak długo? - zagadnęła podnieconym głosem. Tomek machnął ręką i mruknął:

- Los wystrychnął mnie na dudka. Zapomniałem, że dzisiaj jest sobota...

- Co ty bredzisz? - niecierpliwiła się Irena.

- Czy ciocia bardzo się gniewa? - zapytał Tomek, nie zwracając uwagi na jej słowa.

- Nie wiadomo, gdyż już od trzech godzin razem z ojcem siedzą zamknięci w saloniku z jakimś bardzo tajemniczym gościem.

Tomek odetchnął pełną piersią. Natychmiast odzyskał humor. Więc jednak wróżenie na listkach okazało się najprawdziwsze ze wszystkich znanych mu sposobów.

- A gdzie są Witek i Zbyszek? - zwrócił się do dziewczynki zaintrygowany jej podnieceniem.

- Podglądają przez dziurkę od klucza - pospiesznie wyjaśniła Irena.

- Oberwą za to burę, jeśli ciocia zauważy. Tak jakby nigdy nie widzieli gości! I ty też na pewno podglądałaś?

- Ho, ho! Pan Tomasz coś bardzo dzisiaj ważny! - odparła z przekąsem. - Wobec tego nic więcej nie dowiesz się ode mnie!

- I tak nie wytrzymasz, więc lepiej od razu powiedz wszystko, co wiesz!

- Zaraz poprosisz o zapisanie cię w kolejkę do dziurki od klucza, gdy usłyszysz, że to nie jest taki sobie zwykły gość. Kiedy wszedł do przedpokoju, to po prostu zapachniało prawdziwą dżunglą.

- Może się poperfumował? - zażartował chłopiec.

- Głuptas jesteś! - oburzyła się. - Wcale nie chodzi tu o zapach. Wygląda tak, jakby przed chwilą wrócił z samego serca Afryki.

- No i co było dalej? - pytał Tomek.

- Powiedział coś mamusi, ona omal nie zemdlała i zawołała: „Antosiu, Antosiu! Chodź prędzej, mamy niezwykłego gościa!" Potem w trójkę zamknęli się w saloniku i rozmawiają do tej pory.

Twarz Tomka pokryła się bladością. Tornister wysunął mu się z ręki na podłogę. Nieoczekiwana myśl wprawiła go w wielkie wzruszenie.

- Irka, czy na pewno nie wiesz, kto to jest? - zawołał przejęty.

- Przecież powiedziałam, że nie wiem. No, ale pan Tomasz też się już zainteresował naszym gościem!

Tomek stłumił wzruszenie. Pomyślał, że gdyby to był jego ojciec, wuj i ciotka nie zachowaliby tego w tajemnicy przed własnymi dziećmi. Popatrzył więc na Irkę i z udaną obojętnością powiedział:

- Ciekawość ciekawością, a podsłuchiwanie i podglądanie przez dziurkę od klucza nie zasługuje na pochwałę. Skoro jednak to robicie, lepiej będzie, jeśli razem oberwiemy burę.

- Obłudnik! Ale nie traćmy cennego czasu - roześmiała się Irena. - Zanieś tornister do pokoju i chodźmy na punkt obserwacyjny.

Na palcach weszli do jadalni. Zbyszek pochylony wpatrywał się w dziurkę od klucza. Witek, stojąc, przy nim, dawał ręką znaki, by zbliżyli się do nich.

- Co tam się dzieje? - cicho zapytała Irena.

- Mama płacze, a ojciec chodzi po pokoju, wymachuje rękami i mówi. Gość zasłuchany siedzi w dalszym ciągu w fotelu! O, teraz odezwał się - informował Zbyszek. Tomek stuknął go w ramię i dał na migi do zrozumienia, że chce spojrzeć przez dziurkę od klucza. Zbyszek tylko machnął ręką, by mu nie przeszkadzano. Tomek zniecierpliwiony ujął go za ucho i odciągnął od drzwi. Pochylił się, przymknął lewe oko, aby lepiej widzieć. W fotelu siedział wysoki mężczyzna. W spalonej słońcem twarzy błyszczały jasne, duże oczy. Tłumaczył coś zapłakanej ciotce. Tomek zapragnął za wszelką cenę usłyszeć, co on mówi. Przycisnął więc ucho do dziurki od klucza.

„Czy nie lepiej byłoby dać chłopcu możność powzięcia decyzji?" pytał nieznajomy. W tej chwili Tomek syknął z bólu i uderzył głową o klamkę. Przestraszony odskoczył od drzwi, a Zbyszek, trzymając jeszcze w ręku szpilkę, którą go ukłuł, pochylił się natychmiast do dziurki. Zanim Tomek zdążył się zemścić, Zbyszek uderzony drzwiami w głowę usiadł na podłodze. W progu stanął wuj Antoni.

- Co się tutaj dzieje? - powiedział. - Irenko, zajmij się chłopcami, a ty, Tomku, skoro już wróciłeś do domu, chodź do nas do saloniku.

Tomek wszedł niepewnym krokiem do pokoju. Coś nie bardzo wyglądało na to, aby miała go minąć kara. Na wszelki przypadek zatrzymał się w pobliżu drzwi. Mimo obawy ciekawie spojrzał na tajemniczego gościa mówiąc:

- Dobry wieczór!

- To jest właśnie nasz wychowanek, Tomasz Wilmowski - rzekł wuj Antoni, a zwracając się do chłopca dodał: - Tomku, pan Jan Smuga, przyjaciel twego ojca, przyjechał do ciebie w jego imieniu!

- Przyjaciel mego ojca! - zawołał Tomek i nagle odwrócił głowę, powstrzymując łzy cisnące się mu do oczu.

Smuga zbliżył się do niego. Nie mówiąc ani słowa przygarnął go do siebie. Przez dłuższą chwilę cisza panowała w saloniku. Potem gość wziął Tomka za rękę i posadził przy sobie w fotelu. Dopiero teraz odezwał się:

- Sprawiłeś mi, Tomku, miłą niespodziankę. Ojciec opowiadał o tobie, jako o małym jeszcze chłopcu. Tymczasem jesteś już niemal okazałym kawalerem, i to nawet dzielnym, według zapewnień wujostwa. Twój ojciec na pewno się z tego ucieszy. Czy domyślasz się, dlaczego przysłał mnie w swoim zastępstwie?

Tomek rozpromienił się słysząc pochwałę. Mężnie zapanował nad swym wzruszeniem i odpowiedział:

- Domyślam się, proszę pana. Ojciec musiał uciekać z kraju, aby uniknąć aresztowania za udział w spisku przeciwko carowi. Zapewne teraz również nie byłby tutaj bezpieczny. - To prawda, Tomku. Gdyby powrócił do Polski, zostałby aresztowany. Dlatego nie może przyjechać do ciebie.

- Wiem, proszę pana.

- Czy chciałbyś zobaczyć się z ojcem?

W pierwszej chwili Tomek aż zaniemówił ze wzruszenia na samą myśl o ujrzeniu wytęsknionego ojca. Potem zawołał jednym tchem:

- Och, tak bardzo bym chciał! Wymyśliłem nawet na to sposób, tylko...

- Co „tylko"? - podchwycił Smuga, pilnie go obserwując. - Tylko żal mi było cioci i wujka - dokończył Tomek.

- Nie rozumiem, co masz na myśli, może. wytłumaczyłbyś mi to jaśniej?

Tomek niepewnie spojrzał na ciotkę, która, widząc jego niezdecydowanie, uśmiechnęła się do niego i zachęciła:

- Pan Smuga jest przyjacielem twego ojca, Tomku. Poza tym przyjechał do ciebie w jego imieniu. Trzeba odpowiedzieć szczerze, jeśli pyta.

- Może to niezbyt mądre, ale chciałem zrobić coś takiego, żebym musiał również uciekać za granicę - szybko odparł Tomek, widząc, że ciotka wcale nie gniewa się na niego.

- No, no, to zaczyna być bardzo ciekawe. Co miałeś zamiar zrobić? - indagował dalej zaintrygowany Smuga.

- Postanowiłem napisać w szkole na tablicy „precz z tyranem carem". Myślałem, że wtedy na pewno będą chcieli mnie aresztować i już miałbym powód do ucieczki.

- I ty byłeś gotów to zrobić, Tomku? - zawołała ciotka z przerażeniem.

Tomek zmieszany, z trudem zdobył się na odwagę - zarumieniony wyjaśnił:

- Nawet zrobiłem, ciociu. Akurat tego dnia lizusa Pawluka nie było w szkole. Na nieszczęście, gdy wychowawca wszedł do klasy, przestraszyłem się i szybko starłem tablicę.

Przypomniałem sobie, że mógłbym ciebie wpędzić do grobu, tak jak tatuś mamę...

Ciotka oniemiała, a tymczasem Smuga zapytał poważnie:

- Kto ci powiedział, że twój ojciec wpędził matkę do grobu?

- Ciotka Janina - mruknął Tomek, czując, że palnął głupstwo. Smuga spojrzał na Karską. Zaczęła płakać. Dopiero po dłuższej chwili powiedziała usprawiedliwiająco:

- Przecież mówiłam panu, jak bardzo boję się o chłopca. On jest stanowczo nad wiek rozwinięty umysłowo i naprawdę za wiele myśli... o tym. Sam pan teraz miał dowód!

- Droga pani, Andrzej ma wiele wdzięczności dla państwa za opiekę nad Tomkiem - odparł Smuga. - Należy pamiętać, że żona Andrzeja gorąco była zainteresowana polityczną działalnością męża. Pod groźbą aresztowania słusznie poparła projekt ucieczki z kraju. Przecież w najszczęśliwszym przypadku groziło mu zesłanie na Sybir... Przed przybyciem do państwa widziałem się z dawnym przyjacielem Andrzeja. Potwierdził nasze przekonanie, że przyjazd jego do Polski jest w dalszym ciągu niemożliwy. To znów, co Tomek mówił nam o swoich planach, wydaje mi się najsłuszniejszym powodem, który powinien panią przekonać, że lepiej i nawet... bezpieczniej będzie przyjąć propozycję ojca.

Ciotka Janina zasłoniła twarz rękoma. Milczący dotąd wuj Antoni podniósł się z krzesła i podszedł do chłopca.

- Tomku, chcemy cię o coś zapytać, lecz zastanów się dobrze, zanim odpowiesz. Jak słyszałeś, ojciec twój nie może powrócić do kraju, gdyż naraziłby się na przykrości. Tęskni jednak za tobą i chciałby cię mieć przy sobie. My znów nie mniej cię kochamy; wychowaliśmy ciebie na równi z własnymi dziećmi... Trudno nam dzisiaj pogodzić się z myślą, że masz odjechać od nas w świat. Chcemy wszakże jedynie twego dobra. Dlatego muszę dodać, że nawet gdybyś zdecydował się pojechać do ojca, to zawsze możesz powrócić do nas jak do własnego domu. Jesteś już dość mądrym chłopcem. Postanowiliśmy więc dać ci możność wyboru. Powiedz: wolisz pozostać z nami, czy też chciałbyś pojechać do ojca? Myśl, że wkrótce może ujrzeć ojca, za którym tęsknił przez tyle długich lat, podnieciła Tomka i napełniła wielką radością. Mimo. to przywykł uważać wujostwo za swych rodziców. Oni go również kochali. Przecież ciotka bez przerwy wyciera oczy chusteczką, a milczący zazwyczaj wujek wygłasza do niego niemal przemowę i to bardzo wzruszonym głosem.

Tomkowi trudno było powziąć decyzję. Co tu powiedzieć? W końcu zapytał Smugę:

- Czy pan jest pewny, że tatuś pozwoli mi przyjechać do wujostwa, gdy zechcę ich odwiedzić?

- Jestem tego zupełnie pewny - odparł Smuga z powagą.

- Jeśli ojciec za mną tęskni, to bardzo chciałbym pojechać do niego. Do wujostwa będę stale przyjeżdżał - zadecydował Tomek.

Ciotka Janina ponownie się rozpłakała, potem uściskała go i wycierając oczy chusteczką wyszła z pokoju, aby wydać dyspozycje do przygotowania kolacji. Irka, Zbyszek i Witek powiadomieni o wyjeździe Tomka do ojca wbiegli do saloniku. Po przywitaniu gościa najstarsza z rodzeństwa i najsprytniejsza Irka zwróciła się do Smugi:

- Proszę pana, gdzie przebywa teraz Tomka ojciec? Przecież nie wiemy nawet, dokąd braciszek wyjedzie.

- Na życzenie pani Karskiej nie poinformowałem o tym Tomka w czasie naszej rozmowy. Woleliśmy, aby nie miało to wpływu na jego decyzję. Obecnie nie ma już potrzeby zachowywania tajemnicy.

- Naprawdę, zapomniałem zapytać o to - zawołał Tomek. - Tyle niezwykłych i ważnych nowin naraz... Gdzie jest tatuś, proszę pana?

- Oczekuje na nas w Trieście, nad Morzem Adriatyckim - wyjaśnił Smuga.

- Triest znajduje się w Austro-Węgrach (4) - orzekła Irenka zadowolona, że może pochwalić się swymi geograficznymi wiadomościami.

4 Monarchia Austro-Węgierska powstała na mocy porozumienia w 1867 roku. W skład jej weszły Austria i Węgry złączone wspólną osobą panującego. Triest należał do Austrii od 1813 do 1918 roku.

- To my tam będziemy mieszkali? - zdziwił się Tomek.

- Nie, nie będziemy mieszkali w Trieście - zaprzeczył Smuga. - Muszę najpierw opowiedzieć ci coś niecoś o przeżyciach twego ojca, żebyś wszystko należycie zrozumiał. Po ucieczce za granicę tęsknił bardzo za twoją matką i tobą. Miał zamiar zabrać was do siebie, lecz nim zdążył zgromadzić odpowiednie fundusze, matka twoja nieoczekiwanie umarła. Od tej pory jedynie włóczęga po świecie ułatwiała mu zapomnienie o nieszczęściu. Przypadek zrządził, że w owym czasie poznał jednego z pracowników Hagenbecka. Musisz wiedzieć, że Hagenbeck posiada wielkie przedsiębiorstwo zajmujące się sprowadzaniem zwierząt ze wszystkich części świata do cyrków i ogrodów zoologicznych. Ponieważ pracownik poznany przez ojca wybierał się na dłuższą wyprawę po zwierzęta do Ameryki Południowej, twój ojciec, jako geograf, postanowił również wziąć udział w tej wyprawie. Od tego czasu minęło już sześć lat. Ojciec twój stał się znanym łowcą dzikich zwierząt i zaprzyjaźnił się z tym pracownikiem Hagenbecka. Obecnie na statku specjalnie przystosowanym do przewozu zwierząt mają wyruszyć na wielkie łowy do Australii. Hagenbeck zakłada olbrzymi ogród zoologiczny w Stellingen pod Hamburgiem, gdzie najrozmaitsze zwierzęta będą. żyły w warunkach najbardziej zbliżonych do naturalnych. Do tego właśnie ogrodu ojciec twój razem z przyjacielem zobowiązali się dostarczyć niektóre zwierzęta z Australii.

- To i ja pojadę do Australii?! - zawołał Tomek niedowierzająco. - Tak. Pojedziesz z ojcem do Australii łowić dzikie kangury.

Tomek z wielkiego wrażenia zaniemówił na chwilę. Usłyszane wiadomości przechodziły najśmielsze jego marzenia.

Witek i Zbyszek słuchali tych nowin, chłonąc każde słowo gościa z otwartymi ze zdziwienia ustami. Jedynie Irka wpadła na myśl zadania Smudze pytania:

- Proszę pana, a kto jest tym przyjacielem ojca Tomka?

- Nie domyślasz się? - odparł pytaniem Smuga.

- To pan jest nim właśnie! - triumfująco orzekła Irenka. - Kiedy pan tylko wszedł do przedpokoju, od razu wydało mi się, że zapachniało u nas dżunglą. Tak sobie zawsze wyobrażałam wielkich podróżników.

SPOTKANIE Z OJCEM

Przez następnych kilka dni Tomek pozostawał pod wrażeniem, że za chwilę przebudzi się z niezwykłego snu i powróci do codziennego, szarego życia. Jakże trudno było mu uwierzyć w prawdziwość ostatnich wydarzeń! Mimo obaw Smuga „nie znikał". Z każdą natomiast chwilą coraz bardziej odczuwało się jego niezawodną opiekę.

Okazało się, że był nadzwyczaj przedsiębiorczym człowiekiem. Dzięki jego energii, już po trzech dniach starań Tomek miał dokumenty konieczne do wyjazdu za granicę. Wymagało to wielu zabiegów oraz znacznych kosztów, lecz pełnomocnik ojca nie liczył się z tym zupełnie. Na perswazje wujostwa Karskich odpowiadał z uśmiechem, że utrzymanie w Trieście całej załogi statku oczekującej tylko na nich, więcej pochłania pieniędzy niż dodatkowe opłaty za przyspieszenie załatwienia formalności. Wpływy podróżnika musiały być niemałe, skoro zdołał porozumieć się nawet z dyrektorem gimnazjum, Mielnikowem. Tomek jeszcze przed zakończeniem roku szkolnego otrzymał świadectwo z promocją do następnej klasy.

Wuj Antoni i ciotka Janina, mimo niezwykłych na przyszłość perspektyw Tomka, nie taili troski o dalsze losy chłopca, którego zwykli już uważać za swego syna. Szczególnie ciotka załamywała ręce i popłakiwała, gdy Smuga, na prośby Tomka oraz ciotecznego rodzeństwa, opowiadał o warunkach istniejących w dalekiej, tak mało jeszcze znanej Australii.

Dla mieszczuchów wychowywanych w Warszawie relacje podróżnika o piątym kontynencie brzmiały naprawdę zastraszająco.

Czym bowiem były spokojne ulice tak dobrze znanego miasta wobec spalonych przez żar słoneczny bezmiernych stepów i pustyń australijskich? Zbite chaszcze ciernistych krzewów, gąszcze dziewiczych lasów, wyschnięte koryta rzek, wypełniające się błyskawicznie szalejącym żywiołem, burze piaskowe i gwałtownie następujące zmiany temperatury, a ponadto dzikie psy dingo, kangury, strusie emu oraz tyle, tyle innych nie znanych w Europie dziwów miało zagrażać Tomkowi podczas niebezpiecznej wyprawy. Tomek wprost „pęczniał" z dumy, widząc obawy ciotki i uwielbienie dla Smugi, malujące się w oczach zasłuchanego w jego opowiadania rodzeństwa. Jednak w miarę jak wielkimi krokami zbliżał się termin wyjazdu, z coraz większym żalem, a czasem nawet i obawą myślał o chwili rozstania.

Ostateczne pożegnanie z dotychczasowymi opiekunami nastąpiło na dworcu warszawskim. Z wielkim wzruszeniem uściskał Tomek nadzwyczaj poważnego w tym dniu wujka Antoniego; rozpłakał się, widząc łzy w oczach ciotki Janiny. Długo żegnał się z ciotecznym rodzeństwem i Jurkiem Tymowskim, który razem z ojcem odprowadził go na dworzec. Gdy zajął już miejsce w wagonie, poczuł się opuszczony i samotny. W pierwszych godzinach po wyruszeniu pociągu z Warszawy z trudem mógł zrozumieć, co troskliwy Smuga do niego mówił. Siedział roztargniony i nawet nie spoglądał na współtowarzyszy podróży. Ożywił się dopiero na punkcie granicznym, gdy Smuga szepnął mu do ucha, że nieprędko już ujrzy znienawidzone mundury rosyjskich urzędników. Po dwóch godzinach przybyli do Krakowa. Smuga postanowił zatrzymać się tu na krótki odpoczynek. Tutaj też Tomek otrząsnął się z przygnębienia. Ze wzruszeniem zwiedzał Zamek Wawelski, dawną siedzibę polskich królów, wyniosły kopiec usypany przez rodaków dla uczczenia pamięci Kościuszki, bohatera narodowego, oraz inne zabytki miasta, stanowiącego kolebkę polskiej kultury. Po dwudniowym wypoczynku wyruszyli pociągiem dalej, do Wiednia. Duże, obce miasto, wprost kipiące swobodnym życiem, wprawiło Tomka w radosny nastrój, odzyskał humor i pełną fantazję.

Smuga ucieszony dobrym samopoczuciem młodego towarzysza podróży postanowił przenocować w Wiedniu. Dopiero więc następnego ranka znaleźli się w pociągu dążącym do Triestu.

Tomek początkowo ciekawie spoglądał przez okno wagonu, podziwiając jedną z najpiękniejszych dróg w Europie. Pociąg wił się po serpentynach wśród gór, wspinał się na zbocza, znika) w tunelach, zawisał na wiaduktach nad przepaściami, a Tomek wciąż obserwował malownicze widoki.

Po kilku godzinach jazdy Tomek, nasyciwszy się wspaniałymi krajobrazami, zasypał Smugę niezliczonymi pytaniami. W czasie długiej rozmowy zdobył niezwykle cenne informacje.

Part 2 Part Teil 2 Частина 2 Part 2

Tak jak ojciec szczególnie interesował się geografią. As|like|father|particularly|was interested|himself|in geography Assim como o pai, ele estava especialmente interessado em geografia. Just like his father, he was particularly interested in geography. Większość wolnego czasu spędzał na czytaniu różnych dzieł, w których znajdował opisy obcych krajów oraz zamieszkujących je ludów, a od książek napisanych przez polskich podróżników i odkrywców wprost nie mógł się oderwać. Most|free|time|spent|on|reading|various|works|in|which|he found|descriptions|foreign|countries|and|inhabiting|them|peoples|and|from|books|written|by|Polish|travelers|and|explorers|directly|not|could|himself|detach |||||leitura||||||descrições||países||que habitam||dos povos|||livros|escritas|||viajantes||descobridores|diretamente||||separar A maior parte do seu tempo livre ele passava lendo diversas obras, nas quais encontrava descrições de países estrangeiros e dos povos que os habitavam, e não conseguia se desligar dos livros escritos por viajantes e exploradores poloneses. He spent most of his free time reading various works, in which he found descriptions of foreign countries and the peoples inhabiting them, and he simply could not tear himself away from books written by Polish travelers and explorers. Więcej niż jego rówieśnicy wiedział również o smutnych dziejach Polski, okupowanej prawie od stu lat przez wrogie mocarstwa (3). |||сверстники|||||||оккупированной|||||||державы More|than|his|peers|knew|also|about|sad|history|of Poland|occupied|almost|for|hundred|years|by|hostile|powers mais|||colegas||também|||história||||||||inimigas|potências Mais do que seus colegas, ele também sabia sobre as tristes histórias da Polônia, ocupada há quase cem anos por potências inimigas. He knew more than his peers about the sad history of Poland, which had been occupied for almost a hundred years by hostile powers. Matka do ostatnich dni swego życia uczyła go w domu prawdziwej historii Polski, przypominała mu również przy każdej okazji, że jego ojciec prześladowany był za walkę o niepodległość ojczyzny. The mother|until|last|days|of his|life|taught|him|in|home|true|history|of Poland|reminded|him|also|at|every|opportunity|that|his|father|persecuted|was|for|fight|for|independence|of the homeland ||||||||||||||||||||||perseguido|||||independência| A mãe, até os últimos dias de sua vida, o ensinou em casa a verdadeira história da Polônia, também lembrava-o a cada oportunidade de que seu pai foi perseguido por lutar pela independência da pátria. His mother taught him the true history of Poland at home until the last days of her life, and she reminded him at every opportunity that his father was persecuted for fighting for the independence of the homeland.

3\. W owym czasie ziemie polskie znajdowały się pod zaborem Prus, Rosji i Austrii. в|||||||||||| In|that|time|lands|Polish|were|reflexive pronoun|under|partition|Prussia|Russia|and|Austria |aquele||||encontravam-se||||||| 3. Naquela época, as terras polonesas estavam sob a dominação da Prússia, Rússia e Áustria. 3. At that time, Polish lands were under the partitions of Prussia, Russia, and Austria. Nic też dziwnego, że Tomek nieraz otrzymywał złe stopnie z historii, którą znał z ust matki, inną, niż mu się jej uczyć kazano w szkole. Nothing|also|strange|that|Tomek|sometimes|received|bad|grades|from|history|which|knew|from|mouth|mother|different|than|him|himself|her|to learn|were told|in|school ||||||||||||||||||||||kazano|| Não é de se surpreender que Tomek muitas vezes recebesse notas baixas em história, que ele conhecia pelas palavras da mãe, diferente daquela que lhe mandavam aprender na escola. It is no wonder that Tomek often received poor grades in history, which he knew from his mother's words, different from what he was told to learn in school. Napominany stale przez ciotkę starał się ukrywać swą niechęć do tego przedmiotu, lecz nie zawsze mu się to udawało. being reminded|constantly|by|aunt|he tried|himself|to hide|his|dislike|towards|this|subject|but|not|always|him|himself|it|succeeded advertido|||||||||||objeto|||||||conseguia Constantemente repreendido pela tia, ele tentava esconder sua aversão a essa matéria, mas nem sempre conseguia. Constantly admonished by his aunt, he tried to hide his dislike for the subject, but he did not always succeed. Ze względu na to, że z innych przedmiotów otrzymywał dobre noty, wychowawca klasy orzekł, iż chłopiec - wykazuje specjalnie złą wolę w nauce historii. Due|to|on|that|that|from|other|subjects|received|good|grades|the homeroom teacher|of the class|determined|that|the boy|shows|especially|bad|will|in|learning|history ||||||||||notas|||decidiu|||||má|vontade||| Devido ao fato de que recebia boas notas em outras matérias, o professor da turma decidiu que o menino - demonstrava uma especialmente má vontade em aprender história. Due to the fact that he received good grades in other subjects, the class teacher concluded that the boy shows a particularly bad attitude towards learning history. Po każdej wywiadówce bojaźliwa ciotka zasypywała Tomka wyrzutami. После||||||| After|each|parent-teacher meeting|timid|aunt|buried|Tomek|with reproaches ||reunião de pais|||||de acusações Após cada reunião de pais, a tímida tia bombardeava Tomek com recriminações. After each parent-teacher meeting, his fearful aunt bombarded Tomek with reproaches.

Ostatnie półrocze było dla niego szczególnie niepomyślne. Last|semester|was|for|him|particularly|unfortunate último||||||desfavorável O último semestre foi especialmente desfavorável para ele. The last semester was particularly unfavorable for him. Otrzymał naganę. Получил| He received|a reprimand Ele recebeu uma advertência. He received a reprimand. Ciotka nie szczędziła mu tym razem ostrych wymówek, a nawet w uniesieniu zawołała: „Skończysz tak jak twój ojciec!" |не|||||||и|даже|||воскликнула||||| The aunt|not|spared|him|this|time|sharp|reproaches|and|even|in|excitement|shouted|You will end up|so|like|your|father |||||||desculpas||||exaltação||||||pai A tia não poupou críticas duras desta vez e até exclamou em um momento de emoção: "Você vai acabar igual ao seu pai!" Aunt did not spare him this time with sharp reproaches, and even in a fit of anger she exclaimed: "You will end up like your father!"

Urażony tym Tomek zapytał: Hurt|by this|Tomek|asked Ofendido com isso, Tomek perguntou: Offended by this, Tomek asked:

„Ciociu, czy naprawdę uważasz, że mój ojciec zrobił coś złego?" Aunt|if|really|you think|that|my|father|did|something|wrong tio||||||||| “Tia, você realmente acha que meu pai fez algo de errado?” "Aunt, do you really think that my father did something wrong?"

„Wpędził do grobu twoją matkę a moją siostrę!" Вогнал||||||| drove|into|grave|your|mother|and|my|sister ||sepulcro||||| “Ele levou sua mãe e minha irmã para o túmulo!” "He drove your mother, my sister, to the grave!" zawołała w gniewie. she called|in|anger chamou||ira she called out in anger.

Wówczas to przeżył Tomek, na równi z ciotką Janiną, wielką niespodziankę. Then|it|experienced|Tomek|along|equally|with|aunt|Janina|great|surprise |||||igual|||Janina||surpresa Então Tomás, assim como a tia Janina, viveu uma grande surpresa. At that moment, Tomek, along with Aunt Janina, experienced a great surprise. Ślęczący zazwyczaj w milczeniu nad księgami buchalteryjnymi wuj Antoni z trzaskiem rzucił pióro na stół i chyba po raz pierwszy w swym życiu odezwał się do żony podniesionym głosem: „Przestaniesz wreszcie dręczyć tego dzielnego chłopca? Сидящий|||||||||||||||||||||||||||||Ты прекратишь||||| Usually poring|usually|in|silence|over|accounting|books|uncle|Antoni|with|a crash|threw|pen|on|table|and|perhaps|for|the first|first|in|his|life|spoke|to himself|to|wife|raised|voice|Will you stop|finally|tormenting|that|brave|boy ||||||||||||||||talvez|||||seu||||||elevado||||||| Geralmente imerso em silêncio sobre os livros contábeis, o tio Antônio jogou a caneta na mesa com força e talvez pela primeira vez em sua vida se dirigiu à esposa em um tom elevado: "Você vai parar de atormentar este garoto corajoso?" Uncle Antoni, who usually sat in silence over the accounting books, slammed his pen on the table and, perhaps for the first time in his life, spoke to his wife in a raised voice: "Will you finally stop tormenting this brave boy?" Dlaczego uparłaś się zabić to, co jest w nim najlepsze?" Why|you insisted|reflexive particle|to kill|that|what|is|in|him|best |uparou|||||||| |уперлася|||||||| Por que você decidiu matar o que há de melhor nele?" Why are you so determined to kill what is best in him?"

Ciotka oniemiała, a ze wszystkich obecnych przy tym wydarzeniu Tomek zdumiał się najwięcej. The aunt|was speechless|and|from|all|present|at|this|event|Tomek|was astonished|himself|the most ||||||||evento|||| A tia ficou sem palavras, e entre todos os presentes nesse evento, Tomé foi o mais surpreendido. Aunt was speechless, and of all those present at the event, Tomek was the most astonished. Całe zajście zostało jednak szybko zażegnane, gdyż wuj nerwowym ruchem poprawił na nosie okulary i znów pochylił się nad rozłożoną na stole księgą. Целое|||||||||||||||||||||| The whole|incident|was|however|quickly|resolved|since|uncle|nervous|movement|adjusted|on|nose|glasses|and|again|leaned|himself|over|spread|on|table|book todo||estava||rapidamente||||nervoso||||||||se inclinou|||||mesa|livro No entanto, toda a situação foi rapidamente resolvida, pois o tio ajustou seus óculos no nariz com um movimento nervoso e voltou a se inclinar sobre o livro aberto na mesa. However, the whole incident was quickly resolved, as uncle nervously adjusted his glasses on his nose and leaned back over the book spread out on the table. Od tej pory ciotka zmieniła całkowicie swe postępowanie w stosunku do Tomka. From|this|point|aunt|changed|completely|her|behavior|in|relation|to|Tomek A partir de então, a tia mudou completamente seu comportamento em relação a Tomé. From that point on, aunt completely changed her behavior towards Tomek. Przestała napędzać go do nauki historii, lecz tym bardziej ograniczała jego przebywanie poza domem. Она перестала||||||||||||| She stopped|driving|him|to|learning|history|but|all the more|more|limited|his|staying|outside|home parou|||||||||||permanência|fora de| Ela parou de incentivá-lo a estudar história, mas, por outro lado, limitava ainda mais o seu tempo fora de casa. She stopped pushing him to study history, but instead restricted his time spent outside the house even more. Dlatego też spacery po mieście i nauka konnej jazdy w ujeżdżalni stanowiły dla niego szczególną pokusę. |||||||||||представляли|||| Therefore|also|walks|around|the city|and|learning|horseback|riding|in|the riding arena|constituted|for|him|special| ||passeios|||||||||representavam||||tentação Por isso, passeios pela cidade e aprender a andar a cavalo na hípica eram uma tentação especial para ele. Therefore, walks around the city and learning to ride in the riding arena were a particular temptation for him. Stał teraz na placu Trzech Krzyży i rozmyślał. He stood|now|at|the square|Three|Crosses|and|he was thinking estava|||||Cruz|| Ele estava agora na Praça dos Três Cruzes e refletia. He was now standing at the Three Crosses Square and pondering. Jeżeli zaraz wróci do domu, będzie musiał natychmiast zasiąść do odrabiania lekcji. |||||||немедленно|||| If|soon|he returns|to|home|he will|have to|immediately|sit down|to|doing|homework ||||||||||fazer a lição| Se ele voltar para casa agora, terá que sentar-se imediatamente para fazer os deveres de casa. If he goes home right away, he will have to sit down immediately to do his homework. Później czeka go repetycja z młodszymi braćmi ciotecznymi. Later|awaits|him|tutoring|with|younger|brothers|cousins |||repetição|||| Mais tarde, ele terá repetição com os primos mais novos. Потом его ждет повторение с младшими двоюродными братьями. Later, he has a tutoring session with his younger cousins. Same nudy! Same|boredom |tédio Que chatice! Только скука! What a bore! Jakże przyjemnie byłoby pójść do Ogrodu Botanicznego! how|pleasantly|it would be|to go|to||Garden como seria||seria||||Botânico Quão agradável seria ir ao Jardim Botânico! Как было бы приятно пойти в Ботанический сад! How pleasant it would be to go to the Botanical Garden! Co tu robić? What|here|to do O que fazer aqui? What to do here? W czasie tych zawiłych zmagań z sobą przyszła mu do głowy wspaniała myśl. В|||||||||||| In|the time|these|convoluted|struggles|with|himself|came|to him|to|mind|wonderful|thought ||||lutas|||||||| Durante essas complicadas lutas consigo mesmo, lhe veio à mente uma excelente ideia. During these convoluted struggles with himself, a wonderful thought came to his mind. „Niech los rozstrzygnie, co ma być" zadecydował. Let|||||| Let|fate|decide|what|is|to be|he decided |sorte||||| „Que o destino decida o que deve ser" decidiu. "Let fate decide what is to be" he decided.

Ruszył w kierunku najbliższej latarni ulicznej, szepcąc przy każdym kroku: „Spacer, dom, spacer, dom, spacer, dom", aż ku wielkiej swej radości zatrzymał się obok latarni na słowie „spacer". ||||фонарю||||||||||||||||||||||| He started|in|the direction of|nearest|streetlight|street|whispering|with|every|step|Walk|home|walk|home|walk|home|until|to|great|his|joy|he stopped|himself|next to|streetlight|on|the word|walk ||||ліхтаря||||||||||||||||||||||| ele foi||||||||||||||||||grande||||||lanterna||| Ele seguiu na direção do poste de luz mais próximo, sussurrando a cada passo: „passeio, casa, passeio, casa, passeio, casa", até que, para sua grande alegria, parou ao lado do poste de luz na palavra „passeio". He headed towards the nearest streetlight, whispering with each step: "walk, home, walk, home, walk, home," until to his great joy he stopped next to the lamp at the word "walk."

Odetchnął z ulgą, wdzięczny losowi za tak korzystne rozwiązanie zawiłego problemu. |||благодарный судьбе||||||| He breathed|with|relief|grateful|fate|for|such|favorable|solution|complicated|problem |||agradecido|||||solução|complexo| Ele respirou aliviado, grato ao destino por uma solução tão favorável para o complexo problema. He breathed a sigh of relief, grateful to fate for such a favorable resolution of the complicated problem. Raźnym krokiem ruszył w Aleje Ujazdowskie. решительным шагом||||| brisk|stepem|he set off|in|the Avenues|Ujazdowskie |passo||||Ujazdowskie Com passos firmes, ele seguiu para as Avenidas Ujazdowskie. With a brisk step, he set off towards Ujazdowskie Avenues.

Wkrótce znalazł się w Ogrodzie Botanicznym i niebawem zapomniał o kłopotach oczekujących go po powrocie do domu. Soon|he found|himself|in|the Garden|Botanical|and|soon|he forgot|about|troubles|awaiting|him|after|return|to|home |||||||em breve|esqueceu||problemas|||após||| Em breve, ele se encontrou no Jardim Botânico e logo esqueceu dos problemas que o aguardavam ao voltar para casa. Soon he found himself in the Botanical Garden and soon forgot about the troubles awaiting him upon his return home. Usiadł w cichym zakątku. He sat|in|quiet|corner sentou||silencioso|cantinho Sentou-se em um canto tranquilo. He sat down in a quiet corner. Odurzający zapach kwiatów i miły świergot ptactwa nastrajały do przyjemnych rozmyślań. ||||pleasant|||||| intoxicating|scent|flowers|and|pleasant|chirping|of birds|put in the mood|for|pleasant|thoughts |||||||nastraiam||| O cheiro intoxicante das flores e o canto suave dos pássaros criavam um ambiente propício para pensamentos agradáveis. The intoxicating scent of flowers and the pleasant chirping of birds set the mood for pleasant reflections. W takich chwilach ogarniała go zazwyczaj ogromna tęsknota za nieznanym niemal zupełnie ojcem. In|such|moments|would overwhelm|him|usually|immense|longing|for|unknown|almost|completely|father ||momentos|||||||||| Nesses momentos, ele geralmente era tomado por uma enorme saudade do pai quase completamente desconhecido. In such moments, he was usually overwhelmed by a great longing for his almost completely unknown father. Przymykał oczy... W wyobraźni jego rysował się mocno zamglony obraz wysokiego mężczyzny, którego twarzy nie mógł sobie przypomnieć. |||||рисовал||сильно|туманный||высокого||||||| He squinted|eyes|In|imagination|his|drew|himself|strongly|hazy|image|tall|man|whose|face|not|could|himself|remember |||||se desenhava|||embaçado||alto||||||| Ele fechou os olhos... Em sua imaginação, desenhava-se uma imagem intensamente névoa de um homem alto, cujo rosto ele não conseguia lembrar. He closed his eyes... In his imagination, a heavily fogged image of a tall man was forming, whose face he could not remember. Nie wiedział nawet, gdzie on teraz przebywa i co porabia? Not|knew|even|where|he|now|resides|and|what|is doing ||||||está||| Ele nem sabia onde ele estava agora e o que estava fazendo? He didn't even know where he was now and what he was doing? Sprawy te ciotka Janina utrzymywała w ścisłej tajemnicy. ||тётя||||| matters|these|aunt|Janina|kept|in|strict|secrecy |||Janina|mantinha||estrita| Essas questões a tia Janina mantinha em estrita confidencialidade. Эти вещи тетуша Янина держала в строгой тайне. Aunt Janina kept these matters in strict secrecy. Listy od ojca przychodziły bardzo rzadko, lecz za to co pół roku listonosz przynosił ciotce wezwanie na główną pocztę. The letters|from|father|arrived|very|rarely|but|for|that|every|half|year|postman|brought|to aunt|summons|to|main|post office |||||||||||||||||principal|correio As cartas do pai chegavam muito raramente, mas a cada seis meses o carteiro trazia à tia uma convocação para o correio principal. Письма от отца приходили очень редко, но каждые полгода почтальон приносил тетушке приглашение на главную почту. Letters from his father came very rarely, but every six months the postman brought his aunt a summons to the main post office. Po każdym takim wezwaniu zaopatrywała dzieci w nową garderobę. After|each|such|call|provided|children|with|new|clothing ||||||||roupa Após cada um desses apelos, ela fornecia novas roupas para as crianças. После каждого такого приглашения она обеспечивала детей новой гардеробной. After each such call, she provided the children with new clothing. Był to widomy znak, że ojciec Tomka nadesłał pieniądze. It was|a|clear|sign|that|father|Tomek|sent|money |||||||enviou| Era um sinal evidente de que o pai do Tomek havia enviado dinheiro. It was a clear sign that Tomek's father had sent money.

Karscy traktowali Tomka na równi z własnymi dziećmi. The Karscy|treated|Tomek|as|equal|with|their own|children Karscy||||||| Os Karski tratavam Tomek como um igual a seus próprios filhos. The Karscy treated Tomek as if he were their own child. Jedynym wyróżnieniem były lekcje języka angielskiego, na które Tomek uczęszczał prywatnie do rodowitej Angielki osiadłej w Warszawie. The only|distinction|were|lessons|of the language|English|to|which|Tomek|attended|privately|to|native|Englishwoman|residing|in|Warsaw |||||||||frequentava|||nativa|inglesa|residente|| A única distinção eram as aulas de inglês, que Tomek frequentava particular com uma inglesa nativa residente em Varsóvia. The only distinction was the English lessons that Tomek attended privately with a native Englishwoman living in Warsaw. W stosunku do możliwości zarobkowych wujka Antoniego opłata za naukę obcego języka stanowiła pokaźny wydatek. |||||||плата||||||| In|relation|to|earning|potential|uncle|Antoni|fee|for|learning|foreign|language|constituted|substantial|expense |||possibilidades|de ganho||Antônio|||||||considerável| Em relação às possibilidades de ganho do tio Antoni, a taxa pela aprendizagem de uma língua estrangeira representava uma despesa considerável. In relation to Uncle Antoni's earning potential, the fee for learning a foreign language was a significant expense. Dlatego Tomek był przekonany, że korzystał z tego przywileju na wyraźne życzenie swego ojca. |||||пользовался|||||||| Therefore|Tomek|was|convinced|that|used|from|this|privilege|at|clear|wish|his|father ||||||||privilégio||||| Por isso, Tomek estava convencido de que usufruía desse privilégio por um claro desejo de seu pai. Therefore, Tomek was convinced that he was taking advantage of this privilege at his father's explicit request. Pragnął więc sprawić mu przyjemność i uczył się bardzo pilnie. He desired|so|to give|him|pleasure|and|he studied|himself|very|diligently |||||||||пильно Ele queria, portanto, agradá-lo e estudava com muita dedicação. He wanted to please him, so he studied very diligently. Z uporem wkuwając słówka, myślał - „niech wie, że go kocham". он||||||||| With|determination|cramming|vocabulary words|he thought|let|he knows|that|him|I love ||estudando||||||| Com determinação, decorando palavras, pensava - "que ele saiba que eu o amo". With determination, memorizing vocabulary, he thought - "let him know that I love him." Teraz siedząc w parku na ławce, układał w myśli swoją pierwszą rozmowę z ojcem, gdy go kiedyś zobaczy. Now|sitting|in|the park|on|the bench|he arranged|in|his mind|his|first|conversation|with|father|when|him|someday|he sees agora||||||estava planejando||||||||||| Agora, sentado no parque em um banco, organizava em sua mente a sua primeira conversa com o pai, quando um dia o visse. Now sitting on a bench in the park, he was arranging in his mind his first conversation with his father when he would see him someday. Oczywiście rozmowa potoczy się po angielsku, ponieważ ojciec na pewno będzie ciekaw wyników tak kosztownej nauki. Of course|conversation|will flow|reflexive particle|in|English|because|father|for|sure|will be|curious|results|so|costly|education ||||||||||||||cara| Claro que a conversa acontecerá em inglês, pois o pai com certeza ficará curioso sobre os resultados de um aprendizado tão caro. Of course, the conversation would be in English, as his father would surely be curious about the results of such an expensive education. Zadawał więc sobie pytania, odpowiadał na nie wyszukując trudniejsze wyrazy w słowniczku i nawet nie spostrzegł, jak minęły trzy godziny. He asked|therefore|to himself|questions|he answered|to|them|searching for|more difficult|words|in|the dictionary|and|even|not|he noticed|how|passed|three|hours ||||respondia||||mais difíceis|palavras||||até|||||| Ele se fazia perguntas, respondia a elas procurando palavras mais difíceis no dicionário e nem percebeu como três horas se passaram. He was therefore asking himself questions, answering them by searching for more difficult words in the dictionary, and he didn't even notice how three hours had passed. Do ogrodu przybywało coraz więcej ludzi. To|the garden|arrived|increasingly|more|people ||vinha||| Mais e mais pessoas chegavam ao jardim. More and more people were arriving in the garden. W końcu nawet zamyślony Tomek zwrócił na nich uwagę. In|the end|even|thoughtful|Tomek|paid|to|them|attention |||pensativo||||| Finalmente, até o pensativo Tomek prestou atenção neles. Finally, even the thoughtful Tomek paid attention to them.

„Pewno już bardzo późno - pomyślał. Surely|already|very|late|he thought certamente|||| "Deve estar muito tarde - pensou. "It must be very late - he thought. - Ciotka Janina będzie się znów gniewała..." Zaraz też zaczął zastanawiać się, czy otrzyma karę. Aunt|Janina|will be|herself|again|angry|Soon|also|he started|to wonder|himself|whether|he will receive|punishment ||||||||||||receberá| - A tia Janina vai ficar brava de novo..." Ele logo começou a se perguntar se receberia uma punição. - Aunt Janina will be angry again..." He immediately began to wonder if he would be punished. Nieoczekiwanie wzrok jego zatrzymał się na zielonych krzewach. Unexpectedly|gaze|his|stopped|himself|on|green|bushes ||||||verdes| Inesperadamente, seu olhar parou nos arbustos verdes. Unexpectedly, his gaze stopped on the green bushes.

„Ha, skoro los doradził mi udanie się na spacer, niech więc wyjaśni teraz niepewność" - zadecydował i natychmiast zerwał małą gałązkę. Ha|since|fate|advised|me|successfully|reflexive particle|on|walk|let|then|explain|now|uncertainty|he decided|and|immediately|he broke|small|twig |||dorou||ir||||||||insegurança||||||ramo ‘Ah, se o destino me aconselhou a fazer uma caminhada, que então esclareça agora a incerteza’ - decidiu e imediatamente arrancou um pequeno galho. "Ha, since fate advised me to go for a walk, let it now explain the uncertainty" - he decided and immediately broke off a small twig. Obrywając listek po listku, powtarzał: „Będzie kara, nie będzie, będzie, nie będzie..." Plucking|leaf|one by one|leaf|he repeated|There will be|punishment|no|there will be|there will be|| |||listinha|||||||| Arrancando folha após folha, repetia: 'Vai haver punição, não vai haver, vai haver, não vai haver...' Plucking leaf after leaf, he repeated: "There will be a punishment, there won't be, there will be, there won't be..."

Zrobiło mu się weselej na duszy, gdy rzucał na ziemię ostatni listek. It became|to him|reflexive pronoun|happier|on|soul|when|he threw|on|the ground|last|leaf |||||alma|||||| Ele se sentiu mais alegre na alma quando jogou a última folha no chão. He felt cheerier in his soul as he threw the last leaf to the ground. Mówił on, że „kary nie będzie". He said|he|that|punishment|not|will be Ele disse que "não haverá punição". It told him that "there will be no punishment." Z kolei zaczął rozważać, dlaczego miałaby go minąć? From|turn|he started|to consider|why|she would|him|pass by Por sua vez, ele começou a considerar por que isso o deixaria passar? On the other hand, he began to wonder why she would miss him? Przecież ciotka zwracała wielką uwagę na punktualne przychodzenie ze szkoły. After all|aunt|paid|great|attention|to|punctual|coming home|from|school ||dava|||||chegada|| Afinal, a tia prestava muita atenção em chegar pontualmente da escola. After all, his aunt paid great attention to arriving home from school on time.

„Może ciocię rozbolała głowa? Maybe|aunt|hurt|head ||ficou doente| “Talvez a tia esteja com dor de cabeça? "Maybe his aunt has a headache?" - monologował. he monologued monologou - monologou. - he monologued. - Jeśli położyła się do łóżka i usnęła, to mogę nie otrzymać kary. If|she lay|down|to|bed|and|fell asleep|then|I might|not|receive|punishment - Se ela se deitou na cama e adormeceu, posso não receber uma punição. - If she went to bed and fell asleep, I might not receive a punishment. A może wyszła po zakupy i nie zapyta, czy wróciłem punktualnie?" And|maybe|she went out|for|shopping|and|not|she will ask|if|I returned|on time ||saiu|||||perguntar||| E se ela saiu para fazer compras e não perguntou se voltei pontualmente? Or maybe she went shopping and won't ask if I returned on time?"

Postanowił przekonać się jak najprędzej o prawdziwości wróżby; pospieszył w kierunku domu. решил||||||||||| He decided|to convince|himself|as|soon as possible|about|truthfulness|prophecy|he hurried|in|the direction of|home ||||o mais rápido possível||||apressou-se||| Decidiu se certificar o mais rápido possível da veracidade da Profecia; apressou-se em direção a casa. He decided to find out as soon as possible about the truth of the prophecy; he hurried towards home. Z Alei Ujazdowskich na ulicę Mokotowską nie było zbyt daleko, wkrótce więc zatrzymał się niezdecydowanie przed bramą. From|Ujazdowskich||to|street|Mokotowska|not|was|too|far|soon|so|he stopped|himself|hesitantly|in front of|the gate |da Aleia|||||||||||||indecisamente|| From Ujazdowskie Avenue to Mokotowska Street was not too far, so he soon stopped hesitantly in front of the gate. Co będzie, jeśli wróżba zawiedzie? Что|||| What|will be|if|prophecy|fails What will happen if the fortune-telling fails? Mimo wszystko nie lubił, gdy ciotka denerwowała się na niego. Despite|everything|not|liked|when|aunt|got|herself|at|him Still, he didn't like it when his aunt got upset with him. Nie mógł już dłużej znieść niepewności. He|could|no longer|longer|bear|uncertainty He could no longer bear the uncertainty. Przebiegł przez bramę i przystanął na skraju podwórka. He ran|through|the gate|and|he stopped|at|the edge|of the yard He ran through the gate and stopped at the edge of the yard. Spojrzał w kierunku mrocznych zazwyczaj okien drugiego piętra; ogarnął go niepokój. He looked|in|the direction of|dark|usually|windows|second|floor|he was overwhelmed|him|anxiety He looked towards the usually dark windows of the second floor; a sense of unease washed over him. W saloniku paliło się jasne światło. In|the living room|burned|itself|bright|light A bright light was on in the living room. Był to widomy znak, że w mieszkaniu wujostwa działo się coś niecodziennego. It was|a|clear|sign|that|in|the apartment|of the uncle and aunt|was happening|itself|something|unusual It was a clear sign that something unusual was happening in his aunt and uncle's apartment. Jakże więc mogła minąć go kara? how|then|could|pass|him|punishment How could he have escaped punishment?

- Los wystrychnął mnie na dudka. Меня|||| fate|tricked|me|into|fool - Fate has played a trick on me. Zapomniałem, że dzisiaj jest sobota... I forgot|that|today|is|Saturday I forgot that today is Saturday...

- Co ty bredzisz? What|you|are babbling - What are you babbling about? - niecierpliwiła się Irena. was impatient|herself|Irena - Irena was getting impatient.

- Oberwą za to burę, jeśli ciocia zauważy. Оберем|||||| I'll get|for|it|a scolding|if|aunt|notices - За это могут отругать, если тетя заметит. - They'll get scolded for that if auntie notices. Tak jakby nigdy nie widzieli gości! As|if|never|not|saw|guests Как будто они никогда не видели гостей! As if they had never seen guests! I ty też na pewno podglądałaś? I|you|also|on|surely|were spying И ты тоже наверняка подглядывала? And you must have been spying too?

- Ho, ho! Ho| - Ho, ho! Pan Tomasz coś bardzo dzisiaj ważny! Mr|Tomasz|something|very|today|important Mr. Tomasz is very important today! - odparła z przekąsem. отвечала с насмешкой|| she retorted|with|sarcasm - she retorted with a smirk. - Wobec tego nic więcej nie dowiesz się ode mnie! In light of|this|nothing|more|not|you will learn|yourself|from|me - In that case, you won't learn anything more from me!

- Może się poperfumował? Maybe|himself|put on perfume - Maybe he put on some perfume? - zażartował chłopiec. joked|the boy - joked the boy.

- Głuptas jesteś! fool|you are - You're such a fool! - oburzyła się. was outraged|reflexive pronoun - She was outraged. - Wcale nie chodzi tu o zapach. not at all|not|is about|here|about|smell - It's not about the smell at all. Wygląda tak, jakby przed chwilą wrócił z samego serca Afryki. It looks|so|as if|just|moment|returned|from||heart|Africa It looks like he just returned from the very heart of Africa.

- Ciekawość ciekawością, a podsłuchiwanie i podglądanie przez dziurkę od klucza nie zasługuje na pochwałę. curiosity|by curiosity|but|eavesdropping|and|spying|through|hole|of|key|not|deserves|on|praise - Curiosity is one thing, but eavesdropping and spying through the keyhole does not deserve praise. Skoro jednak to robicie, lepiej będzie, jeśli razem oberwiemy burę. ||||||если бы||| Since|however|you|are doing|better|it will be|if|together|we take|the scolding However, since you are doing it, it would be better if we all got scolded together.

„Czy nie lepiej byłoby dać chłopcu możność powzięcia decyzji?" Would|not|better|it would be|to give|to the boy|opportunity|making|decision "Wouldn't it be better to give the boy the opportunity to make a decision?" pytał nieznajomy. asked|stranger asked the stranger. W tej chwili Tomek syknął z bólu i uderzył głową o klamkę. ||||вскрикнул|||||||дверной ручке At|this|moment|Tomek|hissed|from|pain|and|hit|head|against|the doorknob At that moment, Tomek hissed in pain and hit his head against the doorknob. Przestraszony odskoczył od drzwi, a Zbyszek, trzymając jeszcze w ręku szpilkę, którą go ukłuł, pochylił się natychmiast do dziurki. ||||||держась|||||||||||| Frightened|jumped back|from|door|and|Zbyszek|holding|still|in|hand|pin|which|him|pricked|leaned|himself|immediately|to|hole Startled, he jumped back from the door, and Zbyszek, still holding the pin with which he had pricked him, immediately leaned down to the hole. Zanim Tomek zdążył się zemścić, Zbyszek uderzony drzwiami w głowę usiadł na podłodze. Before|Tomek|could|himself|take revenge|Zbyszek|hit|by the door|in|the head|sat|on|the floor Before Tomek could take his revenge, Zbyszek, hit in the head by the door, sat down on the floor. W progu stanął wuj Antoni. At|the threshold|stood|uncle|Antoni Uncle Antoni stood in the doorway.

Tomek wszedł niepewnym krokiem do pokoju. Tomek||uncertain|step|into|the room Tomek entered the room with an uncertain step. Coś nie bardzo wyglądało na to, aby miała go minąć kara. Something|not|really|looked|like|it|for it to|she had|him|to pass|punishment It didn't really seem like he would escape punishment. Na wszelki przypadek zatrzymał się w pobliżu drzwi. In|any|case|he stopped|himself|in|near|door Just in case, he stopped near the door. Mimo obawy ciekawie spojrzał na tajemniczego gościa mówiąc: Despite|fear|curiously|looked|at|mysterious|guest|saying Несмотря на беспокойство, он с любопытством посмотрел на таинственного гостя и сказал: Despite his fears, he looked curiously at the mysterious guest and said:

- Dobry wieczór! Good|evening - Добрый вечер! - Good evening!

- To jest właśnie nasz wychowanek, Tomasz Wilmowski - rzekł wuj Antoni, a zwracając się do chłopca dodał: - Tomku, pan Jan Smuga, przyjaciel twego ojca, przyjechał do ciebie w jego imieniu! This|is|just|our|pupil|Tomasz|Wilmowski|said|uncle|Antoni|and|turning|himself|to|boy|added|Tom|Mr|Jan|Smuga|friend|your|father|came|to|you|in|his|name - Вот именно наш воспитанник, Томаш Вилмовски - сказал дядя Антони, обратившись к мальчику, добавил: - Томаш, мистер Ян Смуга, друг твоего отца, приехал к тебе от лица твоего отца! - This is our pupil, Tomasz Wilmowski - said Uncle Antoni, and turning to the boy he added: - Tomek, Mr. Jan Smuga, a friend of your father's, has come to see you on his behalf!

- Przyjaciel mego ojca! The friend|of my|father - A friend of my father! - zawołał Tomek i nagle odwrócił głowę, powstrzymując łzy cisnące się mu do oczu. ||||||сдерживая|||||| called|Tomek|and|suddenly|turned|head|holding back|tears|pressing|themselves|to him|to|eyes - called Tomek and suddenly turned his head, holding back the tears that were welling up in his eyes.

- Sprawiłeś mi, Tomku, miłą niespodziankę. You made|me|Tomek|nice|surprise - You have given me a nice surprise, Tomek. Ojciec opowiadał o tobie, jako o małym jeszcze chłopcu. |||тебе||||| The father|told|about|you|as|of|little|still|boy Your father talked about you as a little boy. Tymczasem jesteś już niemal okazałym kawalerem, i to nawet dzielnym, według zapewnień wujostwa. Тем временем|ты||||||||||| Meanwhile|you are|already|almost|impressive|bachelor|and|it|even|brave|according to|assurances|from your uncles and aunts Meanwhile, you are already quite a distinguished bachelor, and even brave, according to your relatives' assurances. Twój ojciec na pewno się z tego ucieszy. Your|father|on|surely|himself|from|this|will be happy Your father will surely be pleased about this. Czy domyślasz się, dlaczego przysłał mnie w swoim zastępstwie? |||почему|||||заместителе Do|you guess|reflexive particle|why|sent|me|in|his|place Do you have any idea why he sent me in his place?

- Wiem, proszę pana. I know|please|sir - I know, sir.

W pierwszej chwili Tomek aż zaniemówił ze wzruszenia na samą myśl o ujrzeniu wytęsknionego ojca. ||||||||||мысль|||| In|first|moment|Tomek|almost|was speechless|with|emotion|at|the very|thought|of|seeing|longed-for|father At first, Tomek was speechless with emotion at the very thought of seeing his longed-for father. Potem zawołał jednym tchem: Then|he called|in one|breath Then he exclaimed in one breath:

- Nawet zrobiłem, ciociu. Even|I did|aunt - I even did it, auntie. Akurat tego dnia lizusa Pawluka nie było w szkole. Just|that|day|teacher's pet|Pawluk|not|was|in|school On that day, the teacher's pet Pawluk was not at school. Na nieszczęście, gdy wychowawca wszedł do klasy, przestraszyłem się i szybko starłem tablicę. To|misfortune|when|teacher|entered|into|the classroom|I got scared|myself||quickly|I wiped|the board Unfortunately, when the homeroom teacher entered the classroom, I got scared and quickly wiped the board.

- Droga pani, Andrzej ma wiele wdzięczności dla państwa za opiekę nad Tomkiem - odparł Smuga. Dear|madam|Andrzej|has|much|gratitude|for|you (plural/formal)|for|care|over|Tomek|replied|Smuga - Dear madam, Andrzej has a lot of gratitude for you for taking care of Tomek - replied Smuga. - Należy pamiętać, że żona Andrzeja gorąco była zainteresowana polityczną działalnością męża. It is necessary|to remember|that|wife|of Andrzej|passionately|was|interested|political|activity|of her husband - It should be remembered that Andrzej's wife was very interested in her husband's political activities. Pod groźbą aresztowania słusznie poparła projekt ucieczki z kraju. под|||правильно||||| Under|threat of|arrest|rightly|supported|project|escape|from|country Under the threat of arrest, she rightly supported the plan to escape the country. Przecież w najszczęśliwszym przypadku groziło mu zesłanie na Sybir... Przed przybyciem do państwa widziałem się z dawnym przyjacielem Andrzeja. after all|in|happiest|case|threatened|him|exile|to|Siberia|Before|arrival|to|country|I saw|myself|with|former|friend|of Andrzej After all, in the happiest case, he faced exile to Siberia... Before arriving in your country, I met with an old friend of Andrzej. Potwierdził nasze przekonanie, że przyjazd jego do Polski jest w dalszym ciągu niemożliwy. He confirmed|our|belief|that|arrival|his|to|Poland|is|in|further|continuation|impossible He confirmed our belief that his arrival in Poland is still impossible. To znów, co Tomek mówił nam o swoich planach, wydaje mi się najsłuszniejszym powodem, który powinien panią przekonać, że lepiej i nawet... bezpieczniej będzie przyjąć propozycję ojca. It|again|what|Tomek|told|us|about|his|plans|seems|to me|reflexive pronoun|most reasonable|reason|that|should|you (formal)|convince|that|better|and|even|more safely|will be|accept|proposal|father Again, what Tomek told us about his plans seems to me the most reasonable reason that should convince you that it would be better and even... safer to accept your father's proposal.

- Tomku, chcemy cię o coś zapytać, lecz zastanów się dobrze, zanim odpowiesz. Tom|we want|to ask you|about|something|to ask|but|think|reflexive pronoun|carefully|before|you answer - Tomek, we want to ask you something, but think carefully before you answer. Jak słyszałeś, ojciec twój nie może powrócić do kraju, gdyż naraziłby się na przykrości. As|you heard|father|your|not|can|return|to|country|because|he would expose|himself|to|unpleasantness As you have heard, your father cannot return to the country, as it would expose him to unpleasantness. Tęskni jednak za tobą i chciałby cię mieć przy sobie. He misses|however|for|you|and|he would like|you|to have|by|himself However, he misses you and would like to have you with him. My znów nie mniej cię kochamy; wychowaliśmy ciebie na równi z własnymi dziećmi... Trudno nam dzisiaj pogodzić się z myślą, że masz odjechać od nas w świat. We|again|not|love you less|you|we love|we raised|you|on|equal|with|our own|children|It's hard|us|today|to come to terms|with|with|thought|that|you have|to leave|from|us|in|the world We love you just as much; we raised you alongside our own children... It is hard for us today to come to terms with the thought that you are going to leave us for the world. Chcemy wszakże jedynie twego dobra. We want|however|only|your|good We only want your good. Dlatego muszę dodać, że nawet gdybyś zdecydował się pojechać do ojca, to zawsze możesz powrócić do nas jak do własnego domu. Therefore|I must|add|that|even|if you|decided|reflexive particle|to go|to|father|then|always|you can|return|to|us|like|to|own|home Therefore, I must add that even if you decide to go to your father, you can always return to us as to your own home. Jesteś już dość mądrym chłopcem. You are|already|quite|smart|boy You are already a wise enough boy. Postanowiliśmy więc dać ci możność wyboru. We decided|so|to give|you|opportunity|of choice We have therefore decided to give you the opportunity to choose. Powiedz: wolisz pozostać z nami, czy też chciałbyś pojechać do ojca? Say|do you prefer|to stay|with|us|or|also|would you like|to go|to|father Say: do you prefer to stay with us, or would you like to go to your father? Myśl, że wkrótce może ujrzeć ojca, za którym tęsknił przez tyle długich lat, podnieciła Tomka i napełniła wielką radością. The thought|that|soon|might|see|father|for|whom|had missed|for|so many|long|years|excited|Tomek|and|filled|great|joy The thought that he might soon see his father, whom he had missed for so many long years, excited Tomek and filled him with great joy. Mimo. Despite Nevertheless. to przywykł uważać wujostwo za swych rodziców. he|got used to|to consider|uncle and aunt|as|his|parents he had gotten used to considering his uncle and aunt as his parents. Oni go również kochali. They|him|also|loved They loved him too. Przecież ciotka bez przerwy wyciera oczy chusteczką, a milczący zazwyczaj wujek wygłasza do niego niemal przemowę i to bardzo wzruszonym głosem. ||||||||||дядя|||||||||| after all|aunt|without|interruption|wipes|eyes|with a handkerchief|and|silent|usually|uncle|delivers|to|him|almost|a speech|and|it|very|emotional|voice After all, the aunt is constantly wiping her eyes with a handkerchief, and the usually silent uncle is giving him almost a speech in a very emotional voice.

Ciotka Janina ponownie się rozpłakała, potem uściskała go i wycierając oczy chusteczką wyszła z pokoju, aby wydać dyspozycje do przygotowania kolacji. |||||||||||||||чтобы||||| Aunt|Janina|again|herself|cried|then|hugged|him|and|wiping|eyes|with a tissue|she left|from|the room|in order to|give|instructions|for|preparation|dinner Aunt Janina cried again, then hugged him and, wiping her eyes with a tissue, left the room to give instructions for preparing dinner. Irka, Zbyszek i Witek powiadomieni o wyjeździe Tomka do ojca wbiegli do saloniku. Irka|Zbyszek|and|Witek|informed|about|departure|Tomek|to|father|ran in|to|the small living room Irka, Zbyszek, and Witek, informed about Tomek's trip to his father, ran into the living room. Po przywitaniu gościa najstarsza z rodzeństwa i najsprytniejsza Irka zwróciła się do Smugi: After|greeting|guest|oldest|from|siblings|and|smartest|Irka|turned|to|to|Smuga After greeting the guest, the oldest and smartest of the siblings, Irka, turned to Smuga:

- Triest znajduje się w Austro-Węgrach (4) - orzekła Irenka zadowolona, że może pochwalić się swymi geograficznymi wiadomościami. Trieste|is|located|in|||declared|little Irena|pleased|that|can|boast|herself|her|geographical|knowledge - Trieste is located in Austria-Hungary (4) - declared Irenka, pleased that she could show off her geographical knowledge.

4 Monarchia Austro-Węgierska powstała na mocy porozumienia w 1867 roku. The monarchy|||was established|on|the basis of|agreement|in|year 4 The Austro-Hungarian Monarchy was established by an agreement in 1867. W skład jej weszły Austria i Węgry złączone wspólną osobą panującego. In|composition|it|entered|Austria|and|Hungary|united|common|person|ruling It included Austria and Hungary united by a common ruling person. Triest należał do Austrii od 1813 do 1918 roku. Trieste|belonged|to|Austria|from|to|year Trieste belonged to Austria from 1813 to 1918.

- Nie, nie będziemy mieszkali w Trieście - zaprzeczył Smuga. No|not|we will|live|in|Trieste|denied|Smuga - No, we will not be living in Trieste - Smuga denied. - Muszę najpierw opowiedzieć ci coś niecoś o przeżyciach twego ojca, żebyś wszystko należycie zrozumiał. I must|first|to tell|you|something|a little|about|experiences|your|father|so that you|everything|properly|understood - I must first tell you a little about your father's experiences so that you can understand everything properly. Po ucieczce za granicę tęsknił bardzo za twoją matką i tobą. After|escape|abroad|border|he missed|very|for|your|mother|and|you After fleeing abroad, he missed your mother and you very much. Miał zamiar zabrać was do siebie, lecz nim zdążył zgromadzić odpowiednie fundusze, matka twoja nieoczekiwanie umarła. He had|intention|to take|you (plural)|to|himself|but|before he|managed|to gather|appropriate|funds|mother|your|unexpectedly|died He intended to take you to him, but before he could gather the necessary funds, your mother unexpectedly died. Od tej pory jedynie włóczęga po świecie ułatwiała mu zapomnienie o nieszczęściu. |||только|||||||| From|this|time|only|wandering|through|the world|facilitated|him|forgetting|about|misfortune From that point on, only wandering the world helped him forget about the misfortune. Przypadek zrządził, że w owym czasie poznał jednego z pracowników Hagenbecka. The case|arranged|that|in|that||he met|one|of|employees|Hagenbeck's By chance, at that time he met one of Hagenbeck's employees. Musisz wiedzieć, że Hagenbeck posiada wielkie przedsiębiorstwo zajmujące się sprowadzaniem zwierząt ze wszystkich części świata do cyrków i ogrodów zoologicznych. You must|know|that|Hagenbeck|owns|large|enterprise|engaged|in|importing|animals|from|all|parts|of the world|to|circuses|and|gardens|zoological You must know that Hagenbeck has a large enterprise engaged in bringing animals from all parts of the world to circuses and zoos. Ponieważ pracownik poznany przez ojca wybierał się na dłuższą wyprawę po zwierzęta do Ameryki Południowej, twój ojciec, jako geograf, postanowił również wziąć udział w tej wyprawie. Because|employee|introduced|by|father|was planning|himself|on|longer|expedition|for|animals|to|America|South|your|father|as|geographer|decided|also|to take|part|in|this|expedition Since an employee known to your father was going on a longer expedition for animals to South America, your father, as a geographer, decided to join this expedition. Od tego czasu minęło już sześć lat. Since|that|time|has passed|already|six|years It has been six years since then. Ojciec twój stał się znanym łowcą dzikich zwierząt i zaprzyjaźnił się z tym pracownikiem Hagenbecka. Your father|your|became|himself|famous|hunter|wild|animals|and|befriended|himself|with|that|employee|Hagenbeck's Your father became a well-known wild animal hunter and befriended this Hagenbeck employee. Obecnie na statku specjalnie przystosowanym do przewozu zwierząt mają wyruszyć na wielkie łowy do Australii. Currently|on|ship|specially|adapted|for|transport|animals|they are to|depart|on|great|hunts|to|Australia Currently, a specially adapted ship for transporting animals is set to embark on a great hunt to Australia. Hagenbeck zakłada olbrzymi ogród zoologiczny w Stellingen pod Hamburgiem, gdzie najrozmaitsze zwierzęta będą. Hagenbeck|establishes|huge|garden|zoological|in|Stellingen|near|Hamburg|where|most diverse|animals|will be Hagenbeck is establishing a huge zoo in Stellingen near Hamburg, where various animals will be. żyły w warunkach najbardziej zbliżonych do naturalnych. lived|in|conditions|most|similar|to|natural They will live in conditions most similar to their natural habitat. Do tego właśnie ogrodu ojciec twój razem z przyjacielem zobowiązali się dostarczyć niektóre zwierzęta z Australii. To|this|exactly|garden|father|your|together|with|friend|committed|themselves|to deliver|some|animals|from|Australia To this very garden, your father and a friend have committed to deliver some animals from Australia.

- Proszę pana, a kto jest tym przyjacielem ojca Tomka? Please|sir|and|who|is|that|friend|of father|Tomek - Excuse me, sir, but who is this friend of Father Tomek?

- Nie domyślasz się? You don't|guess|reflexive pronoun - Can't you guess? - odparł pytaniem Smuga. replied|with a question|Smuga - replied Smuga with a question.

SPOTKANIE Z OJCEM MEETING|WITH|FATHER MEETING WITH FATHER

Przez następnych kilka dni Tomek pozostawał pod wrażeniem, że za chwilę przebudzi się z niezwykłego snu i powróci do codziennego, szarego życia. For|next|few|days|Tomek|remained|under|impression|that|in|a moment|wakes|himself|from|extraordinary|dream|and|returns|to|everyday|gray|life For the next few days, Tomek remained impressed that he would soon wake up from an extraordinary dream and return to his everyday, gray life. Jakże trudno było mu uwierzyć w prawdziwość ostatnich wydarzeń! how|difficult|was|to him|to believe|in|truthfulness|recent|events How hard it was for him to believe in the reality of the recent events! Mimo obaw Smuga „nie znikał". Despite|fears|Smuga|not|disappeared Despite his fears, Smuga did not "disappear". Z każdą natomiast chwilą coraz bardziej odczuwało się jego niezawodną opiekę. |||||||||надежную| From|every|however|moment|increasingly|more|felt|oneself|his|reliable|care With each passing moment, however, one could feel his unwavering care more and more.

Okazało się, że był nadzwyczaj przedsiębiorczym człowiekiem. It turned out|reflexive pronoun|that|was|extraordinarily|entrepreneurial|man It turned out that he was an exceptionally enterprising man. Dzięki jego energii, już po trzech dniach starań Tomek miał dokumenty konieczne do wyjazdu za granicę. Thanks to|his|energy|already|after|three|days|efforts|Tomek|had|documents|necessary|for|departure|abroad|border Thanks to his energy, after just three days of efforts, Tomek had the necessary documents to go abroad. Wymagało to wielu zabiegów oraz znacznych kosztów, lecz pełnomocnik ojca nie liczył się z tym zupełnie. Required|it|many|procedures|and|significant|costs|but|attorney|father|not|counted|himself|with|this|completely It required a lot of effort and significant costs, but his father's representative did not care about that at all. Na perswazje wujostwa Karskich odpowiadał z uśmiechem, że utrzymanie w Trieście całej załogi statku oczekującej tylko na nich, więcej pochłania pieniędzy niż dodatkowe opłaty za przyspieszenie załatwienia formalności. на|убеждения|||||||||||||||||||||||||| On|persuasions|of the Karski family|Karski|replied|with|a smile|that|maintenance|in|Trieste|entire|crew|ship|waiting|only|on|them|more|consumes|money|than|additional|fees|for|speeding up|handling|formalities In response to the persuasion of the Karski relatives, he smiled and said that maintaining the entire crew of the ship waiting only for them in Trieste costs more money than the additional fees for expediting the formalities. Wpływy podróżnika musiały być niemałe, skoro zdołał porozumieć się nawet z dyrektorem gimnazjum, Mielnikowem. The influences|of the traveler|had to|be|considerable|since|he managed|to communicate|himself|even|with|the director|of the gymnasium|Mielnikov The traveler's income must have been considerable, since he managed to communicate even with the director of the gymnasium, Mielnikov. Tomek jeszcze przed zakończeniem roku szkolnego otrzymał świadectwo z promocją do następnej klasy. Tomek|yet|before|the end|school|year|received|report card|with|promotion|to|next|grade Tomek received his report card with promotion to the next grade even before the end of the school year.

Wuj Antoni i ciotka Janina, mimo niezwykłych na przyszłość perspektyw Tomka, nie taili troski o dalsze losy chłopca, którego zwykli już uważać za swego syna. |||||||||||не||||||||||||| Uncle|Antoni|and|aunt|Janina|despite||||||not|hid|worry|about|further|fate|boy|whom|were accustomed|already|to consider|as|their|son Uncle Antoni and Aunt Janina, despite Tomek's extraordinary prospects for the future, did not hide their concern for the boy's further fate, whom they had already come to consider as their son. Szczególnie ciotka załamywała ręce i popłakiwała, gdy Smuga, na prośby Tomka oraz ciotecznego rodzeństwa, opowiadał o warunkach istniejących w dalekiej, tak mało jeszcze znanej Australii. Especially|aunt|would wring|her hands|and|would cry softly|when|Smuga|at|the requests|of Tomek|and|cousin|siblings|told|about|conditions|existing|in|distant|so|little|yet|known|Australia Especially Aunt was wringing her hands and weeping when Smuga, at the request of Tomek and his cousins, told stories about the conditions in faraway, still little-known Australia.

Czym bowiem były spokojne ulice tak dobrze znanego miasta wobec spalonych przez żar słoneczny bezmiernych stepów i pustyń australijskich? What|for|were|quiet|streets|so|well|known|city|in the face of|burned|by|heat|solar|boundless|steppes|and|deserts|Australian Чем же были спокойные улицы такого хорошо известного города перед сожженными жарким солнцем бескрайними степями и австралийскими пустынями? What were the quiet streets of such a well-known city compared to the sun-scorched vast steppes and Australian deserts? Zbite chaszcze ciernistych krzewów, gąszcze dziewiczych lasów, wyschnięte koryta rzek, wypełniające się błyskawicznie szalejącym żywiołem, burze piaskowe i gwałtownie następujące zmiany temperatury, a ponadto dzikie psy dingo, kangury, strusie emu oraz tyle, tyle innych nie znanych w Europie dziwów miało zagrażać Tomkowi podczas niebezpiecznej wyprawy. Заброшенные||||||||||заполняющиеся|||||||||||||||||||||||||||||||||| beaten|thickets|thorny|bushes|thickets|virgin|forests|dried|riverbeds|rivers|filling|themselves|instantly|raging|element|storms|sand|and|violently|following|changes|temperature|and|moreover|wild|dogs|dingo|kangaroos|ostriches|emus|and|so many|so many|other|not|known|in|Europe|wonders|were|to threaten|Tomek|during|dangerous|expedition Скученные заросли колючих кустарников, чащи девственных лесов, высохшие русла рек, моментально наполняющиеся бушующим стихийным бедствием, песчаные бури и стремительные колебания температуры, а также дикие собаки динго, кенгуру, страусы эму и столько других чудес, неизвестных в Европе, грозили Томку во время опасного путешествия. The thickets of thorny bushes, the thickets of virgin forests, the dried riverbeds quickly filling with a raging element, sandstorms, and rapidly changing temperatures, along with wild dingo dogs, kangaroos, emus, and so many, many other wonders unknown in Europe were supposed to threaten Tomek during his dangerous expedition. Tomek wprost „pęczniał" z dumy, widząc obawy ciotki i uwielbienie dla Smugi, malujące się w oczach zasłuchanego w jego opowiadania rodzeństwa. ||раздулся|||||||||||||||||| Tomek|directly|swelled|with|pride|seeing|worries|aunt|and|admiration|for|Smuga|painting|themselves|in|eyes|absorbed|in|his|stories|siblings Томек просто "раздувался" от гордости, видя беспокойство тетушки и восхищение к Флику, отражающееся в глазах слушающих его рассказы братьев и сестер. Tomek was practically "swelling" with pride, seeing his aunt's concerns and the admiration for Smuga reflected in the eyes of his siblings, who were captivated by his stories. Jednak w miarę jak wielkimi krokami zbliżał się termin wyjazdu, z coraz większym żalem, a czasem nawet i obawą myślał o chwili rozstania. However|as|measure|how|great|strides|approached|himself|deadline|departure|with|increasingly|greater|sorrow|and|sometimes|even|and|fear|thought|about|moment|parting However, as the departure date approached with great strides, he thought with increasing sadness, and sometimes even fear, about the moment of parting.

Ostateczne pożegnanie z dotychczasowymi opiekunami nastąpiło na dworcu warszawskim. Final|farewell|with|previous|guardians|took place|at|station|in Warsaw The final farewell to his current guardians took place at the Warsaw train station. Z wielkim wzruszeniem uściskał Tomek nadzwyczaj poważnego w tym dniu wujka Antoniego; rozpłakał się, widząc łzy w oczach ciotki Janiny. With|great|emotion|hugged|Tomek|extraordinarily|serious|in|this|day|uncle|Antoni|cried|himself|seeing|tears|in|eyes|aunt|Janina With great emotion, Tomek hugged his unusually serious uncle Antoni on that day; he cried upon seeing tears in aunt Janina's eyes. Długo żegnał się z ciotecznym rodzeństwem i Jurkiem Tymowskim, który razem z ojcem odprowadził go na dworzec. Long|said goodbye|himself|with|cousin|siblings|and|Jurek|Tymowski|who|together|with|father|accompanied|him|to|train station He said goodbye for a long time to his cousins and Jurek Tymowski, who accompanied him to the station along with his father. Gdy zajął już miejsce w wagonie, poczuł się opuszczony i samotny. When|he took|already|seat|in|train car|he felt|himself|abandoned|and|lonely When he took his seat in the carriage, he felt abandoned and lonely. W pierwszych godzinach po wyruszeniu pociągu z Warszawy z trudem mógł zrozumieć, co troskliwy Smuga do niego mówił. ||||||||||||что||||| In|first|hours|after|departure|train|from|Warsaw|with|difficulty|could|understand|what|caring|Smuga|to|him|was saying In the first hours after the train left Warsaw, he could hardly understand what the caring Smuga was saying to him. Siedział roztargniony i nawet nie spoglądał na współtowarzyszy podróży. сидел|рассеянный||||||| He sat|distracted|and|even|not|glanced|at|fellow travelers|journey He sat distracted and didn't even look at his fellow travelers. Ożywił się dopiero na punkcie granicznym, gdy Smuga szepnął mu do ucha, że nieprędko już ujrzy znienawidzone mundury rosyjskich urzędników. |||||||||||||||увидит|||| He revived|himself|only|at|point|border|when|Smuga|whispered|to him|into|ear|that|not soon|already|will see|hated|uniforms|Russian|officials He only perked up at the border point when Smuga whispered in his ear that he wouldn't soon see the hated uniforms of the Russian officials. Po dwóch godzinach przybyli do Krakowa. After|two|hours|they arrived|to|Krakow After two hours, they arrived in Krakow. Smuga postanowił zatrzymać się tu na krótki odpoczynek. Smuga|decided|to stop|himself|here|for|short|rest Smuga decided to stop here for a short rest. Tutaj też Tomek otrząsnął się z przygnębienia. |||встряхнулся|||depression Here|also|Tomek|shook|himself|from|depression Here, Tomek also shook off his depression. Ze wzruszeniem zwiedzał Zamek Wawelski, dawną siedzibę polskich królów, wyniosły kopiec usypany przez rodaków dla uczczenia pamięci Kościuszki, bohatera narodowego, oraz inne zabytki miasta, stanowiącego kolebkę polskiej kultury. |||||||||||насыпанный|||||||||||||состоящего||| With|emotion|he toured|Castle|Wawel|former|residence|Polish|kings|elevated|mound|built|by|compatriots|for|honoring|memory|of Kościuszko|hero|national|and|other|monuments|city|that is|cradle|Polish|culture |||||||||||||||||||||||||колиску|| With emotion, he toured Wawel Castle, the former residence of Polish kings, the lofty mound raised by his compatriots to honor the memory of Kościuszko, a national hero, and other monuments of the city, which is the cradle of Polish culture. Po dwudniowym wypoczynku wyruszyli pociągiem dalej, do Wiednia. After|two-day|rest|they departed|by train|further|to|Vienna After a two-day rest, they set off by train further to Vienna. Duże, obce miasto, wprost kipiące swobodnym życiem, wprawiło Tomka w radosny nastrój, odzyskał humor i pełną fantazję. Large|foreign|city|directly|bursting|free|life|put||in|joyful|mood|regained|humor|and|full|imagination The large, foreign city, bursting with free life, put Tomek in a joyful mood; he regained his humor and full imagination.

Tomek początkowo ciekawie spoglądał przez okno wagonu, podziwiając jedną z najpiękniejszych dróg w Europie. Tomek|initially|curiously|looked|through|window|of the carriage|admiring|one|of|the most beautiful|roads|in|Europe Tomek initially looked out the train window with curiosity, admiring one of the most beautiful roads in Europe. Pociąg wił się po serpentynach wśród gór, wspinał się na zbocza, znika) w tunelach, zawisał na wiaduktach nad przepaściami, a Tomek wciąż obserwował malownicze widoki. Поезд|||||||||||||||||||||||| The train|wound|itself|through|the serpentine roads|among|mountains|climbed|itself|on|slopes|disappeared|in|tunnels|hung|on|viaducts|over|abysses|and|Tomek|still|observed|picturesque|views The train wound through the serpentine paths among the mountains, climbed the slopes, disappeared into tunnels, hung on viaducts over chasms, and Tomek continued to observe the picturesque views.

SENT_CWT:AFkKFwvL=7.14 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=5.18 en:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=425 err=0.00%) translation(all=340 err=0.00%) cwt(all=3440 err=0.61%)