×

Nous utilisons des cookies pour rendre LingQ meilleur. En visitant le site vous acceptez nos Politique des cookies.

image

Polish with John, Warszawa, która chciała być wolna – Polish with John #089 [A2]

Warszawa, która chciała być wolna – Polish with John #089 [A2]

Cześć! Co u was słychać? Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego.

Dwudziesty wiek był dla Polski bardzo trudny, Początek wieku to niewola pod rozbiorami. Ziemie polskie i Polacy znajdowali się pod niemiecką, rosyjską i austriacką okupacją. Wybuch pierwszej wojny światowej przyniósł jednak nadzieję, że może Polska znowu będzie wolna. Tak też się stało. Walki były długie i krwawe, trwały nawet po zakończeniu I wojny światowej, bo Polskę zaatakowała bolszewicka Rosja. Mimo to Polska obroniła się i odzyskała wolność, niepodległość. Niestety na krótko. Już po niecałych dwudziestu latach rozpoczęła się druga wojna światowa. We wrześniu 1939 roku Polskę zaatakowały najpierw Niemcy, potem Rosja. Początkowo Niemcy wygrywali i odnosili kolejne militarne sukcesy. Sytuacja jednak zmieniła się w połowie wojny i Rosja, Związek Radziecki, zaczął nie tylko skutecznie się bronić, ale także atakować wojska niemieckie, ZSRR przeszedł do ofensywy.

W 1944 roku wojska radzieckie, czyli Armia Czerwona zbliżała się do Warszawy. Wszyscy wiedzieli, że nie niosą one wolności, ale nową niewolę. Dlatego Polacy w wielu miejscach kraju rozpoczynali walki z Niemcami, aby Stalin nie mógł powiedzieć, że sam pokonał nazizm i Niemców. Najważniejszym elementem tej operacji miało być Powstanie Warszawskie.

Do dziś prowadzone są spory czy było warto, czy walka była najlepszym wyborem. Przecież zginęło tak wielu ludzi, Po Powstaniu Niemcy tym brutalniej mordowali mieszkańców miasta, okradali polską ludność (wywieźli pociągami z Warszawy wtedy około 45 tysięcy wagonów pełnych dóbr kultury, zabytków i innych cennych rzeczy). To co zostało na miejscu niszczyli – budynki podpalali i wysadzali, spalili miliony polskich książek, Warszawa miała zostać wymazana z powierzchni ziemi. Dlaczego więc wybuchło Powstanie, które, co dopiero my wiemy, przyniosło tak straszne konsekwencje. Świetnie odpowiedział na to pytanie polski aktor, Bogusław Linda, w jednym z wywiadów:

Byliśmy tak wkurwieni na tych niemców przez tyle lat. że nas rozjebywali po kątach. że myśmy byli tak byśmy i tak poszli nawet żeby zginąć, ale żeby mieć choćby pięć minut tego, żeby człowiek był kurwa wolny.

To bardzo mocne słowa, ale dobrze pokazują jak musieli się czuć mieszkańcy Warszawy. Chcieli po prostu być wolni, żyć w swoim kraju. Nie chcieli niemieckiej niewoli i nie chcieli niewoli sowieckiej. Dlatego 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00, o godzinie “W” wybuchło Powstanie. Na ulicach miasta rozpoczęły się walki. Rozlepiono też plakaty informujące oficjalnie o rozpoczęciu walk. Warszawiacy mogli na nich przeczytać odezwę władz powstańczych:

Polacy!

Od dawna oczekiwana godzina wybiła. Oddziały Armii Krajowej walczą z najeźdźcą niemieckim we wszystkich punktach Okręgu Stołecznego.

Wzywam ludność Okręgu Stołecznego do zachowania spokoju i zimnej krwi we współdziałaniu z walczącymi oddziałami.

Wszyscy Polacy włączyli się do walki i wspierania/wspierali walczących. Powstawały kuchnie polowe, działała poczta, a sanitariuszki, które niosły pomoc medyczną cieszyły się ogromną sławą w ówczesnej Warszawie. Pamięta o tym jedna z powstańczych piosenek. Piosenek powstało wtedy dużo i nie jedna była skoczna i zabawna. W tamtym trudnym czasie nadzieja wolności dawała radość i chęć życia. Piosenka zachęcała do odwagi i nie poddawania się. Jak brzmiała taka piosenka? Posłuchajmy jak śpiewali Warszawiacy i inni obecni na (obchodach) 76. rocznicy Powstania:

1.

Pałacyk Michla, Żytnia, Wola,

Bronią się chłopcy od “Parasola”.

Choć na “Tygrysy” mają visy,

To warszawiaki fajne chłopaki są!

Ref.

Czuwaj, wiaro, i wytężaj słuch,

Pręż swój młody duch, pracując za dwóch!

Czuwaj, wiaro, i wytężaj słuch,

Pręż swój młody duch jak stal!

2.

Każdy chłopaczek chce być ranny…

Sanitariuszki – morowe panny,

I gdy cię kula trafi jaka,

Poprosisz pannę – da ci buziaka, hej!

Ref.

Czuwaj, wiaro, i wytężaj słuch,

Pręż swój młody duch, pracując za dwóch!

Czuwaj, wiaro, i wytężaj słuch,

Pręż swój młody duch jak stal!

Ta piosenka jest bardzo długa, więc nie moglibyśmy tutaj posłuchać jej całej, ale te dwie pierwsze zwrotki pokazują nam co nie co o tamtym czasie. “Parasol” to nazwa oddziału Armii Krajowej do zadań specjalnych. Walczyli w okolicach pałacyku Michlera, czy Michla jak śpiewamy w piosence, na ulicy Żytniej oraz na Woli, warszawskiej dzielnicy.

Tygrysy, o których śpiewamy, to niemieckie czołgi, a visy to model pistoletu, którego używali powstańcy. Niestety, choć ilościowo to Niemców było mniej niż powstańców, to mieli za to o wiele lepsze uzbrojenie – czołgi, ciężki sprzęt, broń i amunicję. Powstańcy sami trochę broni i amunicji produkowali, część zdobywali na Niemcach, ale mimo to byli o wiele gorzej zaopatrzeni od przeciwnika.

W refrenie śpiewamy “czuwaj wiaro”. Wiara tutaj oznacza dużą grupę ludzi. Prężyć to napinać mięśnie, pokazywać swoją siłę. Piosenka wzywa do czuwania, do bycia gotowym i do pracy za dwóch, za dwie osoby. Każdy ma wytężać słuch, czyli nasłuchiwać, być ostrożnym czy nie zbliża się nieprzyjaciel. W Powstaniu walczyli ludzie w różnym wieku, ale każdy z nich był młody duchem i ten duch miał być twardy jak stal, żeby mieć siły do końca i się nie poddać.

W drugiej zwrotce słyszymy, że każdy chłopak, chłopaczek chce być ranny, bo wtedy zaopiekuje się nim sanitariuszka, która jest morowa, czyli dzielna, piękna i po prostu wspaniała. A za szczególne poświęcenie taka panna, czyli niezamężna kobieta, da żołnierzowi buziaka, całusa.

Warto zwrócić uwagę, że w tym Powstaniu walczyli wszyscy. Mężczyźni i kobiety, młodzi i starzy, Polacy, Węgrzy, Słowacy, Gruzini, a nawet Azer, Australijczyk i Nigeryjczyk. Ten ostatni, August Agbola O'Brown, był znanym muzykiem jazzowym, który przed wojną przyjechał do Warszawy i zakochał się w tym mieście tak, że był gotów oddać życie za jego wolność. Do Powstania dołączyli się także Żydzi, których Polacy uwolnili z niemieckiej niewoli w pierwszych dniach Powstania oraz ci, którzy byli ukrywani przez Polaków przed wywózką i niemieckimi represjami.

Kilka dni po rozpoczęciu Powstania w Warszawie zaczęło działać radio Błyskawica.

Halo, halo! Tu Błyskawica! Stawcza nadawcza Armii Krajowej. Mówimy do Was z walczącej Warszawy. Nadajemy nasz program na falach 32 i osiem dziesiątych metra, 52 i jedna dziesiąta metra. Nasze oddziały odpierają w Śródmieściu ataki niemieckie. Nieprzyjaciel uderza na Królewską, Grzybowską, Krochmalną. Spod zwalonych domów na placu Żelaznej Bramy wypędzono ludność. Powstrzymaliśmy także natarcia idące w kierunku Starego Miasta na Bielańską i plac Bankowy. Lotnictwo niemieckie zrzuca w ten rejon bomby zapalające. Niemcy spędzają ludność z okolicznych ulic. Mężczyzn rozstrzeliwują, kobiety wzięto do osłony atakujących czołgów. Coraz silniejszy napór na ośrodki powstańcze na Ochocie.

Takimi krótkimi meldunkami to radio informowało o przebiegu walk, o tym co działo się w stolicy. Na Youtubie można znaleźć też inne fragmenty audycji i reportaży nadawanych przez to radio.

Początek Powstania był niezwykle optymistyczny. Warszawa odzyskiwała wolność. Jednak niestety powstańcy byli w tej walce sami. Nikt z aliantów nie przyszedł walczącej Warszawie z pomocą. Anglicy i Amerykanie bardziej byli zajęci walkami na Zachodzie i nie pozwalali polskim lotnikom na wsparcie z powietrza. Stalin nie zazwolił(pozwolił) zachodnim samolotom lądować na terenach zdobytych przez Armię Czerwoną. Ta właśnie armia w pierwszych dniach sierpnia zajęła część Warszawy po wschodniej stronie Wisły, gdzie nie było walk. Przez cały okres Powstania nie było od nich żadnej pomocy. Stalin nie chciał wolności w Europie, chciał ją sobie podporządkować i zostać nowym dyktatorem na całym kontynencie, zostać tak jakby następcą Hitlera. Wolał więc, żeby Warszawa wykrwawiła się w walce z Niemcami. Postawa sowietów była wroga wobec walczących. Obowiązywał całkowity zakaz pomocy powstańcom. Wiele razy proszono Stalina o pomoc, Polacy, którzy szli z Armią Czerwoną, chcieli pomóc walczącej Warszawie. Jednak Stalin pomocy odmawiał i zabraniał jej udzielać. Nazywał powstańców “grupą przestępców”.

Powstanie mimo braku pomocy trwało bardzo długo. Do kapitulacji i zakończenia walk doszło po dwóch miesiącach, na początku października. Jednak koszmar Warszawy trwał dalej. Niemcy kradli co się dało, a to co zostało niszczyli, palili. Warszawa została prawie zupełnie zniszczona, wiele budynków wysadzano. W sumie podczas wojny zostało zburzone około 85% zabudowań Warszawy, w tym Zamek Królewski, którego początki sięgają XIV wieku, zabudowania średniowieczne, renesansowe – kościoły, kamienice. Masowo palono książki. Wojska sowieckie spokojnie czekały po drugiej stronie Wisły, aż Niemcy dokończą dzieła zniszczenia. Tak, nawet po upadku Powstania, Armia Czerwona nie ruszyła od razu do walki. Pozwolono zniszczyć Warszawę tak, aby nie został z niej ani jeden kamień na kamieniu. Jak wyglądała Warszawa w 1945 roku, po wojnie, można zobaczyć w krótkim filmie pod tytułem “Miasto ruin”. Łatwo go znaleźć na Youtubie, a link zostawię w opisie.

To był bardzo długi podcast, a mimo to udało mi się opowiedzieć tylko ogólnie o tamtych wydarzeniach. Jeżeli interesuje was więcej, to mogę wam polecić kilka materiałów, filmów, dzięki którym dowiecie się więcej. Linki zostawię oczywiście w opisie.

Druga Wojna Światowa to był straszny czas. Niemcy dopuścili się ludobójstwa na nieznaną wcześniej skalę. Polskę i inne kraje Europy Centralnej i Wschodniej spotkał po wojnie okropny los. Zamiast cieszyć się pokojem i wolnością, trzeba było zmierzyć się z kolejną okupacją. Nazizm i komunizm to tak naprawdę bardzo podobne ideologie. Obie są zbudowane na nienawiści i chęci podporządkowania sobie innych, którzy z takiego czy innego powodu są gorsi. Nazizm był obecny w historii stosunkowo krótko, komunizm o wiele dłużej. Tak gdzie dotarł komunizm, często z hasłami pokoju w propagandzie, tam zaczynała się bieda, prześladowania i dyktatura. W XX wieku upadł nazizm i dzisiaj żadne państwo nie kieruje się tą ideologią w swoim ustroju. Miejmy nadzieję, że XXI wiek to będzie koniec komunizmu, drugiej zbrodniczej i totalitarnej ideologii.

Dziękuję Wam bardzo za ten odcinek. Zapraszam na mój blog ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com. Będę wdzięczny za wsparcie mnie na serwisie Patreon. Tym którzy już to robią, serdecznie dziękuję! Trzymajcie się zdrowo i trzymam za was kciuki! Do usłyszenia!

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

Warszawa, która chciała być wolna – Polish with John #089 [A2] ||||free|||| ワルシャワ|||なる|自由な|ポーランド語|の|ジョン|A Warschau, das frei sein wollte - Polnisch mit John #089 [A2]. Warsaw that wanted to be free - Polish with John # 089 [A2] Varsovia, que quería ser libre - Polaco con John #089 [A2]. Varsavia, che voleva essere libera - Polacco con Giovanni #089 [A2]. Varsóvia, que queria ser livre - Polaco com João #089 [A2]. Варшава, которая хотела быть свободной - Польский с Иоанном #089 [A2]. Варшава, яка хотіла бути вільною - польська з Іваном #089 [A2].

Cześć! こんにちは Co u was słychać? 何||あなたのところ|聞こえますか What's up? Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. こんにちは|の|||ポーランド語|ジョン|ジョン Welcome to the next podcast "Polish with John". Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego. 私は||ヤン|オコ||私は|あなたに|助ける|その|学習|言語|ポーランド語 My name is Jan Oko and I want to help you learn the Polish language.

Dwudziesty wiek był dla Polski bardzo trudny, Początek wieku to niewola pod rozbiorami. Zwanzigste|Jahrhundert|||Polen|||Anfang|||Gefangenschaft||Teilungen twentieth|century|||||difficult||||captivity||partitions 20世紀|世紀|だった|ポーランドにとって|ポーランド|とても|難しい|始まり|世紀|は|奴隷制|の下で|分割統治 Двадцятий||||||||||||поділами Das zwanzigste Jahrhundert war ein sehr schwieriges für Polen. Der Beginn des Jahrhunderts war die Gefangenschaft unter den Teilungen. The twentieth century was very difficult for Poland. The beginning of the century was marked by oppression under partitions. Ziemie polskie i Polacy znajdowali się pod niemiecką, rosyjską i austriacką okupacją. Länder||||fanden sich||||Russian||österreichischen|Besatzung Polish lands||||were located||under|German|Russian||Austrian|occupation ||||знаходилися||||||| Die polnischen Länder und Polen standen unter deutscher, russischer und österreichischer Besatzung. Polish lands and Poles were under German, Russian, and Austrian occupation. Wybuch pierwszej wojny światowej przyniósł jednak nadzieję, że może Polska znowu będzie wolna. Explosion||||brachte|||||||| outbreak|first|war|world|brought||hope||||again||free Вибух||||приніс|||||||| Der Ausbruch des Ersten Weltkriegs brachte jedoch die Hoffnung, dass Polen vielleicht wieder frei sein würde. However, the outbreak of World War I brought hope that maybe Poland would be free again. Tak też się stało. |also||happened Dies ist auch geschehen. So it happened. Walki były długie i krwawe, trwały nawet po zakończeniu I wojny światowej, bo Polskę zaatakowała bolszewicka Rosja. ||||blutig|dauerten an|||dem Ende||||||hat angegriffen|bolschewistische| The battles||long||bloody|lasting|||conclusion||||because||attacked|Bolshevik| Бої||||криваві|||||||||||| Die Kämpfe waren lang und blutig und gingen auch nach dem Ende des Ersten Weltkriegs weiter, als Polen vom bolschewistischen Russland angegriffen wurde. The fights were long and bloody, they continued even after the end of World War I, because Poland was attacked by Bolshevik Russia. Mimo to Polska obroniła się i odzyskała wolność, niepodległość. |||verteidigte sich|||hat zurückgewonnen|freedom| |||defended itself|||regained||independence Незважаючи на це|||захистила|||відновила||незалежність Trotzdem hat sich Polen verteidigt und seine Freiheit, seine Unabhängigkeit wiedererlangt. Despite this, Poland defended itself and regained freedom and independence. Niestety na krótko. Leider nur für eine kurze Zeit. Unfortunately for a short time. Już po niecałych dwudziestu latach rozpoczęła się druga wojna światowa. ||nicht ganz|||began|||Krieg|Weltkrieg ||less than|twenty||began|||| ||менше ніж|двадцяти|||||| Weniger als zwanzig Jahre später begann der Zweite Weltkrieg. After less than twenty years, the Second World War began. We wrześniu 1939 roku Polskę zaatakowały najpierw Niemcy, potem Rosja. |September||Polen|||||Russland |September|||attacked||Germany|then Russia|Russia У вересні|вересні||||||| Im September 1939 wurde Polen zunächst von Deutschland und dann von Russland angegriffen. In September 1939, Poland was attacked first by Germany, then by Russia. Początkowo Niemcy wygrywali i odnosili kolejne militarne sukcesy. anfangs||gewannen||erzielten||militärischen|militärische Erfolge Initially|Germany|were winning||achieved||military|successes ||||здобували||військові| Zunächst siegten die Deutschen und erzielten weitere militärische Erfolge. Initially, the Germans won and achieved further military successes. Sytuacja jednak zmieniła się w połowie wojny i Rosja, Związek Radziecki, zaczął nie tylko skutecznie się bronić, ale także atakować wojska niemieckie, ZSRR przeszedł do ofensywy. Situation||hat sich verändert|||Hälfte||||Sowjetunion|Sowjetunion||||effectively|||||angreifen|die Truppen|deutsche||ging|zur|Offensive über. ||changed|||half|the war|||Union|Soviet Union|||only|effectively||defend itself|||attack|German troops|German troops|USSR|went on||offensive |||||в середині||||Союз Радянський Союз|радянський||||ефективно|||||||||перейшов||наступальні дії Die Situation änderte sich jedoch mitten im Krieg und Russland, die Sowjetunion, begann sich nicht nur erfolgreich zu verteidigen, sondern auch deutsche Truppen anzugreifen, die UdSSR ging in die Offensive. However, the situation changed in the middle of the war and Russia, the Soviet Union, began not only to successfully defend itself, but also to attack German troops, the USSR went on the offensive.

W 1944 roku wojska radzieckie, czyli Armia Czerwona zbliżała się do Warszawy. ||Truppen|sowjetische||||näherte sich|||Warschau |||Soviet||||were approaching||| |||радянські||||||| Im Jahr 1944 näherten sich die sowjetischen Truppen bzw. die Rote Armee Warschau. In 1944, the Soviet army, i.e. the Red Army, was approaching Warsaw. Wszyscy wiedzieli, że nie niosą one wolności, ale nową niewolę. ||||tragen|||||neue Knechtschaft Everyone|knew|||bring||freedom||new|slavery Усі||||несуть||||| Jeder wusste, dass sie keine Freiheit, sondern neue Sklaverei brachten. Everyone knew that they did not bring freedom, but a new bondage. Dlatego Polacy w wielu miejscach kraju rozpoczynali walki z Niemcami, aby Stalin nie mógł powiedzieć, że sam pokonał nazizm i Niemców. ||||||begannen||||||||sagen|||besiegt||| therefore||||places||began|fights|||so that|||||||defeated|Nazism||the Germans |||||||бої||||||||||переміг||| Aus diesem Grund begannen die Polen in vielen Teilen des Landes, gegen die Deutschen zu kämpfen, damit Stalin nicht sagen konnte, er selbst habe den Nationalsozialismus und die Deutschen besiegt. That is why Poles in many parts of the country started fighting with Germany so that Stalin could not say that he had defeated Nazism and the Germans himself. Najważniejszym elementem tej operacji miało być Powstanie Warszawskie. Das wichtigste|Element||||||Warschauer most important|element||operation|was to||Warsaw Uprising|Warsaw |елементом|||||Повстання| Das wichtigste Element dieser Operation sollte der Warschauer Aufstand werden. The most important element of this operation was to be the Warsaw Uprising.

Do dziś prowadzone są spory czy było warto, czy walka była najlepszym wyborem. |bis heute|geführt||Streitigkeiten|||||der Kampf||beste|Wahl ||are conducted||debates|||||fight||best|choice ||ведуться||суперечки|||||боротьба||| Bis heute wird darüber gestritten, ob es sich gelohnt hat oder ob der Kampf die beste Wahl war. To this day, there are disputes whether it was worth it or whether the fight was the best choice. Przecież zginęło tak wielu ludzi, Po Powstaniu Niemcy tym brutalniej mordowali mieszkańców miasta, okradali polską ludność (wywieźli pociągami z Warszawy wtedy około 45 tysięcy wagonów pełnych dóbr kultury, zabytków i innych cennych rzeczy). |sind gestorben||||||||brutaler|mordeten|||bestahlen||Bevölkerung|ausgeführt|||||||Wagen|voll|Kulturgütern||von den Sehenswürdigkeiten|||| After all|so many|||||the Uprising|||more brutally|murdered|||robbed||population|they transported|by trains||||about||of goods|full of|cultural goods||monuments|||valuable| Адже|загинуло|||||повстання|||жорстокіше|||||||||||||||повних|культурних цінностей||пам'яток культури|||| Nach dem Aufstand ermordeten die Deutschen die Einwohner der Stadt umso brutaler, raubten die polnische Bevölkerung aus (sie brachten damals etwa 45.000 Waggons voller Kulturgüter, Denkmäler und anderer Wertgegenstände mit dem Zug aus Warschau heraus). After the Uprising, the Germans murdered the inhabitants of the city the more brutally and robbed the Polish population (they took about 45,000 carriages full of cultural goods, monuments and other valuable things from Warsaw). To co zostało na miejscu niszczyli – budynki podpalali i wysadzali, spalili miliony polskich książek, Warszawa miała zostać wymazana z powierzchni ziemi. |||||sie zerstörten||anzündeten||sprengten|verbrannten|||||||ausgelöscht||Oberfläche|Erde |||on|the site|they destroyed|buildings|set on fire||blew up|they burned|||||was to|to be|erased||the surface|the earth |||||||||підривали||||||||стерта||поверхні землі| Was übrig blieb, zerstörten sie - Gebäude wurden angezündet und gesprengt, sie verbrannten Millionen polnischer Bücher, Warschau sollte vom Erdboden verschwinden. What was left in place, they destroyed - buildings were set on fire and blown up, they burned millions of Polish books, Warsaw was to be wiped from the face of the earth. Dlaczego więc wybuchło Powstanie, które, co dopiero my wiemy, przyniosło tak straszne konsekwencje. ||exploded|||||||brought||| ||it erupted|Uprising|||just now||we know|brought||terrible|consequences ||||||тільки що|||принесло|||наслідки Warum also brach der Aufstand aus, der, soweit wir wissen, so schreckliche Folgen hatte? So why did the Uprising break out, which, as we only know, had such terrible consequences? Świetnie odpowiedział na to pytanie polski aktor, Bogusław Linda, w jednym z wywiadów: super||||||Schauspieler||Bogusław Linda||||Interviews |answered|||||actor|Bogusław Linda|Linda||one||interviews Чудово|відповів|||||||||||інтерв'ю Der polnische Schauspieler Boguslaw Linda hat diese Frage in einem Interview brillant beantwortet: The Polish actor, Bogusław Linda, answered this question excellently in one of the interviews:

Byliśmy tak wkurwieni na tych niemców przez tyle lat. że nas rozjebywali po kątach. że myśmy byli tak byśmy i tak poszli nawet żeby zginąć, ale żeby mieć choćby pięć minut tego, żeby człowiek był kurwa wolny. ||verärgert|||||||||verarschten||Ecken||||||||gehen|||sterben|||||||||||verdammt| we were||angry||these|||||||screwed||corners|that|we|||we|||would go|||die|||||||||||whore| Wir sind seit so vielen Jahren so sauer auf diese Deutschen, dass sie uns überall herumschubsen, damit wir trotzdem gehen können, sogar um zu sterben, aber auch nur fünf Minuten Zeit haben, damit ein Mann verdammt noch mal frei ist. We were so pissed off at those Germans for so many years that they were beating us in the corners, that we were ready to go even to die just to have at least five minutes of being fucking free.

To bardzo mocne słowa, ale dobrze pokazują jak musieli się czuć mieszkańcy Warszawy. ||||||||||fühlen|| ||||||show||must have||feel|the residents| Das sind sehr starke Worte, aber sie zeigen gut, wie sich die Menschen in Warschau gefühlt haben müssen. These are very strong words, but they clearly show how the residents of Warsaw must have felt. Chcieli po prostu być wolni, żyć w swoim kraju. They wanted|||||||| Sie wollten einfach nur frei sein und in ihrem Land leben. They just wanted to be free, to live in their own country. Nie chcieli niemieckiej niewoli i nie chcieli niewoli sowieckiej. ||deutschen||||||sowjetischen |||captivity||||Soviet captivity|Soviet captivity |||неволі||||| Sie wollten weder in deutsche noch in sowjetische Gefangenschaft geraten. They did not want German captivity and they did not want Soviet captivity. Dlatego 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00, o godzinie “W” wybuchło Powstanie. |August|||||||ausbrach|Aufstand |August|||||||broke out|Uprising Deshalb brach der Aufstand am 1. August 1944 um 17.00 Uhr aus, der "W"-Stunde. Therefore, on August 1, 1944, at 5:00 PM, at the hour 'W', the Uprising broke out. Na ulicach miasta rozpoczęły się walki. |||began|| |||began||fighting |||||бої In den Straßen der Stadt begannen die Kämpfe. Fighting began on the streets of the city. Rozlepiono też plakaty informujące oficjalnie o rozpoczęciu walk. man hat geklebt||Plakate|informierend|||beginning| Posters were pasted||posters|informing|||the start of|fights Розклеїли|||інформуючі||||бойових дій Außerdem wurden Plakate aufgehängt, die den Beginn der Kämpfe offiziell ankündigten. Posters officially announcing the start of fights were also put up. Warszawiacy mogli na nich przeczytać odezwę władz powstańczych: Warschauer|||||Aufruf|Behörden|der Aufständischen Warsaw residents|could||||appeal|of the authorities|insurgent authorities Варшав'яни||||прочитати|звернення|влади|повстанських властей Die Warschauer konnten auf ihnen eine Proklamation der aufständischen Behörden lesen: The inhabitants of Warsaw could read a proclamation from the insurgent authorities on them:

Polacy! die Polen Poles Poles!

Od dawna oczekiwana godzina wybiła. ||erwartete||schlug die Stunde |long|long-awaited||has struck ||очікувана||пробила Die lang ersehnte Stunde hat geschlagen. The long-awaited hour has struck. Oddziały Armii Krajowej walczą z najeźdźcą niemieckim we wszystkich punktach Okręgu Stołecznego. Einheiten|||kämpfen||dem deutschen Eindringling||||Punkten|Bezirk|Hauptstadt Units|Army|Home Army|are fighting||the German invader|German invader|||points|District|Capital District Підрозділи||Національної|борються||загарбником||||пунктах|округу| Die Einheiten der Heimatarmee bekämpfen die deutschen Angreifer an allen Punkten des Hauptstadtdistrikts. The Home Army troops are fighting the German invader in all points of the Capital District.

Wzywam ludność Okręgu Stołecznego do zachowania spokoju i zimnej krwi we współdziałaniu z walczącymi oddziałami. Ich rufe auf||Bezirk|||Verhalten|||kaltem|||in Zusammenarbeit||kämpfenden|Einheiten I call on|population|District|Capital District||maintaining|calm||cold-blooded|blood||cooperation with||fighting|fighting units Закликаю||округу|столичного округу||поведінки|||холоднокровності|||взаємодії з||воюючими|підрозділами Ich fordere die Bevölkerung des Hauptstadtdistrikts auf, bei der Zusammenarbeit mit den kämpfenden Truppen ruhig und kaltblütig zu bleiben. I call on the people of the Capital District to remain calm and cold-blooded in cooperation with the fighting troops.

Wszyscy Polacy włączyli się do walki i wspierania/wspierali walczących. ||haben sich eingeschaltet|||||Unterstützung|unterstützten|die Kämpfenden ||joined|||||supporting|supported|those fighting Alle Polen schlossen sich dem Kampf an und unterstützten die Kämpfer. All Poles joined the fight and supported the fighting. Powstawały kuchnie polowe, działała poczta, a sanitariuszki, które niosły pomoc medyczną cieszyły się ogromną sławą w ówczesnej Warszawie. entstanden|Küchen|Feldküchen||post||Sanitärinnen||brachten|||they were happy||großer|||| Field kitchens were established|field kitchens|field|operated|mail service||female medics||carried||medical assistance|enjoyed||immense|fame||then|Warsaw Виникали|польові кухні|польові кухні|працювала|||санітарки||несли|||раділи|||||тодішній| Es wurden Feldküchen eingerichtet, es gab ein Postamt, und die Krankenschwestern, die medizinische Hilfe leisteten, waren damals in Warschau sehr bekannt. Field kitchens were built, a post office operated, and nurses who provided medical aid enjoyed great fame in Warsaw at that time. Pamięta o tym jedna z powstańczych piosenek. |||||insurgent|songs Пам'ятає|||||повстанських| Daran erinnert ein Lied der Aufständischen. One of the uprising songs remembers about it. Piosenek powstało wtedy dużo i nie jedna była skoczna i zabawna. ||||||||spritzig|| songs|were created|||||||lively||funny ||||||||жвава|| Damals wurden viele Lieder geschrieben, aber kein einziges war lebendig und lustig. A lot of songs were written then, and many were lively and fun. W tamtym trudnym czasie nadzieja wolności dawała radość i chęć życia. |that|||hope||gave|joy||desire| ||||||давала|||бажання| In dieser schwierigen Zeit gab die Hoffnung auf Freiheit Freude und Lebenswillen. In those difficult times, the hope of freedom brought joy and a will to live. Piosenka zachęcała do odwagi i nie poddawania się. |ermutigte||Mut zur Courage|||Aufgeben| The song|encouraged||courage|||giving up| |заохочувала||мужності|||здаватися| Das Lied ermutigte zum Mut und zum Nicht-Aufgeben. The song encouraged bravery and not giving up. Jak brzmiała taka piosenka? |sounded like||song |звучала|| Wie hört sich ein solches Lied an? What did such a song sound like? Posłuchajmy jak śpiewali Warszawiacy i inni obecni na (obchodach) 76. rocznicy Powstania: |||Warsaw residents|||present||the celebrations|anniversary| Hören wir uns den Gesang der Warschauer und anderer Teilnehmer an der Gedenkfeier zum 76: Let's listen to how the Varsovians and others present at the 76th anniversary of the Uprising sang:

1. 1.

Pałacyk Michla, Żytnia, Wola, Päuschen|Michla-Haus|Roggenstraße| the Michla Palace|Michla Palace|Żytnia Street|Wola Палацик Міхла||Житня вулиця|Воля (район Варшави) Schloss Michl, Żytnia, Wola, Michla Mansion, Żytnia Street, Wola district,

Bronią się chłopcy od “Parasola”. Waffen|||| They defend||the boys||the Umbrella Захищаються||||«Парасолька» Die 'Parasol'-Jungs verteidigen sich. Boys from “Parasol” are defending themselves.

Choć na “Tygrysy” mają visy, ||Tiger||Visum ||Tigers|have|visas ||Тигри мають візи||пістолети Віс Obwohl sie Visa auf "Tigers" haben, Although they have visas on "Tigers",

To warszawiaki fajne chłopaki są! |Warsaw guys||| |Warsaw guys||guys| |варшав'яни|класні|| Die Varsovians sind coole Typen! These Varsovians are cool guys!

Ref. Referenz Reference 1 Посилання Ref.

Czuwaj, wiaro, i wytężaj słuch, Wach|Glaube||strain|Achtung Be vigilant|faith||strain your|hearing Пильнуй|віро||напружуй|слух Seid wachsam, gläubig, und spannt euer Gehör an, Stay awake, faith, and listen hard,

Pręż swój młody duch, pracując za dwóch! Sei aktiv|||||| Breathe|||spirit|working||two Напружуй||||працюючи|| Stärken Sie Ihren jungen Geist, indem Sie zu zweit arbeiten! Reinforce your young spirit, working for two!

Czuwaj, wiaro, i wytężaj słuch, Achte auf|believe||| Be vigilant|faith||strain your|hearing Пильнуй|||напружуй| Seid wachsam, gläubig, und spannt euer Gehör an, Be alert, faith, and sharpen your hearing,

Pręż swój młody duch jak stal! Strengthen||||| Forge||young|spirit||steel Напружуй|||||сталь Bewege deinen jungen Geist wie Stahl! Stretch your young spirit like steel!

2. 2.

Każdy chłopaczek chce być ranny… ||||verwundet |little boy|wants to||wounded ||||пораненим Jeder Junge will verletzt sein.... Every boy wants to be hurt ...

Sanitariuszki – morowe panny, |schicksalhafte|Jungfrauen The nurses|mortal|the plague maidens Санітарки – відважні дівчата|відважні|дівчата Krankenschwestern - Plagenjungfrauen, The nurses – plague maidens,

I gdy cię kula trafi jaka, |||Kugel|trifft dich| |when|you|bullet|hits|what a |||куля влучить|влучить| Und wenn dich eine Kugel trifft, And when a bullet hits you,

Poprosisz pannę – da ci buziaka, hej! You’ll ask|Mädchen|||Kusschen| You will ask|the girl|she||a kiss| Попросиш|дівчину|дасть||поцілунок|гей Frag eine Jungfrau - sie wird dir einen Kuss geben, hey! You will ask the maiden – she'll give you a kiss, hey!

Ref. reference Посилання

Czuwaj, wiaro, i wytężaj słuch, Wach auf|Glaube||| Be vigilant|||strain your|hearing Пильнуй|віро||напружуй| Seid wachsam, gläubig, und spannt euer Gehör an, Stay awake, faith, and listen hard,

Pręż swój młody duch, pracując za dwóch! Breathe||young|spirit|working|| ||||працюючи|| Fördern Sie Ihren jungen Geist durch Arbeit für zwei! Strengthen your young spirit by working for two!

Czuwaj, wiaro, i wytężaj słuch, |believe||| |faith|||hearing Пильнуй|віро||напружуй| Seid wachsam, gläubig, und spannt euer Gehör an, Stay awake, faith, and listen hard,

Pręż swój młody duch jak stal! |||spirit||steel Напружуй|||||сталь Bewege deinen jungen Geist wie Stahl! Stretch your young spirit like steel!

Ta piosenka jest bardzo długa, więc nie moglibyśmy tutaj posłuchać jej całej, ale te dwie pierwsze zwrotki pokazują nam co nie co o tamtym czasie. ||||||||||||||||Strophen|||||||| |||||||we could||listen to|||||||verses|show||what|a little|||| |||||||не могли б|||||||||куплети|||||||| Dieses Lied ist sehr lang, so dass wir es hier nicht ganz anhören können, aber die ersten beiden Strophen zeigen uns etwas über diese Zeit. This song is very long so we wouldn't be able to hear it all here, but the first two verses show us somehow about that time. “Parasol” to nazwa oddziału Armii Krajowej do zadań specjalnych. |||Abteilung||||tasks| |||of the unit||||special tasks|special tasks «Парасолька»|||підрозділу||Крайової||завдань| "Parasol" war der Name einer Einheit der Heimatarmee für besondere Aufgaben. "Umbrella" is the name of the Home Army branch for special tasks. Walczyli w okolicach pałacyku Michlera, czy Michla jak śpiewamy w piosence, na ulicy Żytniej oraz na Woli, warszawskiej dzielnicy. ||Umgebung|palace|Michler||||we sing|||||Roggenstraße|||Wola||district They fought||the vicinity of|the palace|Michler's palace||||we sing|||||Żytnia Street|||Wola district||district Боролися|||палацика|||||||||||||||району Варшави Sie kämpften in der Nähe des Michler-Palastes, oder Michl, wie es in dem Lied heißt, in der Żytnia-Straße und in Wola, dem Warschauer Stadtteil. They fought in the vicinity of Michler's palace, or Michla's as we sing in a song, on Żytnia Street and in Wola, the Warsaw district.

Tygrysy, o których śpiewamy, to niemieckie czołgi, a visy to model pistoletu, którego używali powstańcy. Tiger-Panzer||||||tanks||||||||Aufständische |||we sing|||tanks||visy||model of|pistol||used|the insurgents ||||||танки|||||||| Die Tiger, die wir besingen, sind deutsche Panzer, und die Visiere sind das von den Aufständischen verwendete Geschützmodell. The tigers we sing about are German tanks, and the visas are a model of the gun used by the insurgents. Niestety, choć ilościowo to Niemców było mniej niż powstańców, to mieli za to o wiele lepsze uzbrojenie – czołgi, ciężki sprzęt, broń i amunicję. ||quantitativ||||||Aufständischen||||||||Bewaffnung|||||| ||in terms of quantity||||fewer||the insurgents||had||||||armament|tanks|heavy|equipment|weapons||ammunition ||кількісно|||||||||||||||танки||важка техніка|||боєприпаси Leider waren die Deutschen zwar zahlenmäßig weniger stark vertreten als die Aufständischen, aber sie verfügten über wesentlich bessere Waffen - Panzer, schweres Gerät, Gewehre und Munition. Unfortunately, although in number there were fewer Germans than insurgents, they had much better weapons - tanks, heavy equipment, weapons and ammunition. Powstańcy sami trochę broni i amunicji produkowali, część zdobywali na Niemcach, ale mimo to byli o wiele gorzej zaopatrzeni od przeciwnika. ||||||produzierten|ein Teil|||Deutschen||||||||ausgerüstet||Gegners the insurgents|||weapons||ammunition|produced||captured from||the Germans|||||||worse off|supplied||the enemy |||зброї||боєприпасів|виробляли|частину|||||незважаючи на це||||||забезпечені||противника Die Aufständischen stellten einige Waffen und Munition selbst her und erbeuteten einige von den Deutschen, waren aber dennoch weit weniger gut ausgerüstet als der Feind. The insurgents themselves produced some weapons and ammunition, some of them gained from the Germans, but nevertheless they were much worse equipped than the enemy.

W refrenie śpiewamy “czuwaj wiaro”. |||sei wachsam|Glaube |the refrain|we sing|stay awake|faith |у приспіві|співаємо|будь на варті|віро Im Refrain singen wir "watch the faith". In the chorus we sing "watch your faith". Wiara tutaj oznacza dużą grupę ludzi. Glaube||||| Faith (1)|||large|group| Glaube bedeutet hier eine große Gruppe von Menschen. Faith here means a large group of people. Prężyć to napinać mięśnie, pokazywać swoją siłę. spannen||spannen|Muskeln||| Flex||flexing|muscles|show off|your|strength Напружувати м'язи||напружувати|м'язи||| Sich beugen bedeutet, seine Muskeln anzuspannen, seine Stärke zu zeigen. Tension is tensing your muscles, showing your strength. Piosenka wzywa do czuwania, do bycia gotowym i do pracy za dwóch, za dwie osoby. |ruft auf||Wachsamkeit|||bereit|||||||| |calls||vigilance||being|ready|||||||| |закликає||чування|||готовим|||||||| Das Lied ruft zur Wachsamkeit auf, zur Bereitschaft und zur Arbeit für zwei, für zwei Menschen. The song calls for vigilance, to be ready and to work for two or two. Każdy ma wytężać słuch, czyli nasłuchiwać, być ostrożnym czy nie zbliża się nieprzyjaciel. ||anstrengen|||lauschen||vorsichtig|||||Feind ||strain|hearing||listen for||on guard|||is approaching||enemy ||напружувати|||прислухатися||обережним|||наближається||ворог Jeder soll sein Gehör anstrengen, d.h. lauschen, aufmerksam sein, ob sich ein Feind nähert. Everyone has to listen carefully, that is, listen, be careful if the enemy is not approaching. W Powstaniu walczyli ludzie w różnym wieku, ale każdy z nich był młody duchem i ten duch miał być twardy jak stal, żeby mieć siły do końca i się nie poddać. |||||||||||||Geist||||||||||||||||| |uprising|fought|||different|age|||||||young at heart|||spirit|||hard||steel|||strength||||||give up |повстанні|боролися|||різному||||||||духом||||||твердий||сталь|||||||||здатися Menschen jeden Alters kämpften im Aufstand, aber jeder von ihnen war jung im Geiste, und dieser Geist sollte hart wie Stahl sein, die Kraft bis zum Ende haben und nicht aufgeben. People of different ages fought in the Uprising, but each of them was young in spirit and this spirit was to be as tough as steel, to have the strength to the end and not to give up.

W drugiej zwrotce słyszymy, że każdy chłopak, chłopaczek chce być ranny, bo wtedy zaopiekuje się nim sanitariuszka, która jest morowa, czyli dzielna, piękna i po prostu wspaniała. ||Strophe||||||||verwundet|||wird sich kümmern|||Sanitäterin|||toll schön mutig||tapfer mutig||||| ||second verse|we hear||||little boy|||wounded|||will take care|||nurse's aide|||great||brave|||||wonderful ||куплеті||||||||поранений||||||санітарка|||мужня та гарна||смілива|||||чудова In der zweiten Strophe heißt es, dass jeder Junge, jeder kleine Junge verwundet werden möchte, weil er dann von einer Krankenschwester gepflegt wird, die mürrisch ist, was so viel bedeutet wie mutig, schön und einfach wunderbar. In the second verse, we hear that every boy wants to be wounded, because then a nurse will take care of him, who is brave, beautiful, and simply wonderful. A za szczególne poświęcenie taka panna, czyli niezamężna kobieta, da żołnierzowi buziaka, całusa. ||besonderes|Opfer||maid||ledig|||Soldaten||Kuss ||special|special dedication||unmarried woman||unmarried||will give|soldier|kiss|kiss ||особливе|самопожертва||||незаміжня||дасть|солдату|поцілунок|поцілунок Und für ein besonderes Opfer gibt ein solches Mädchen oder eine unverheiratete Frau dem Soldaten einen Kuss, einen Kuss. And for special dedication, such a maiden, that is, an unmarried woman, will give the soldier a little kiss, a peck.

Warto zwrócić uwagę, że w tym Powstaniu walczyli wszyscy. |note|attention||||Uprising|fought|everyone |звернути|||||||усі Es ist erwähnenswert, dass alle an diesem Aufstand teilgenommen haben. It is worth noting that everyone fought in this Uprising. Mężczyźni i kobiety, młodzi i starzy, Polacy, Węgrzy, Słowacy, Gruzini, a nawet Azer, Australijczyk i Nigeryjczyk. |||||||Ungarn||Georgier|||Aserbeidschaner|Australier||Nigerianer Men|||||old people||Hungarians|Slovaks|Georgians|||Azerbaijani|Australian man||Nigerian man Чоловіки|||молоді||||||||||||Нігерієць Männer und Frauen, junge und alte, Polen, Ungarn, Slowaken, Georgier und sogar ein Aseri, ein Australier und ein Nigerianer. Men and women, young and old, Poles, Hungarians, Slovaks, Georgians, and even an Azerbaijani, an Australian, and a Nigerian. Ten ostatni, August Agbola O'Brown, był znanym muzykiem jazzowym, który przed wojną przyjechał do Warszawy i zakochał się w tym mieście tak, że był gotów oddać życie za jego wolność. |||Agbola O'Brown|O'Brown|||Musiker|Jazzmusiker||||||||||||||||||||| ||August|Agbola O'Brown|O'Brown||well-known|jazz musician|jazz musician|||the war|arrived in||||fell in love||||||||ready to|give up|||| ||Август|Агбола О'Браун|О'Браун||||джазовим музикантом||||||||||||||||||||| Letzterer, August Agbola O'Brown, war ein bekannter Jazzmusiker, der vor dem Krieg nach Warschau kam und sich so sehr in die Stadt verliebte, dass er bereit war, sein Leben für ihre Freiheit zu geben. The latter, August Agbola O'Brown, was a well-known jazz musician who came to Warsaw before the war and fell in love with the city so much that he was willing to give his life for its freedom. Do Powstania dołączyli się także Żydzi, których Polacy uwolnili z niemieckiej niewoli w pierwszych dniach Powstania oraz ci, którzy byli ukrywani przez Polaków przed wywózką i niemieckimi represjami. ||joined|||Juden|||befreit haben||||||||||||versteckt wurden||||Ausfuhr||deutschen|Repressionen |Uprising|joined|||Jews|whom||freed||German|captivity||first|days of|uprising|||||hidden by||||deportation||German|repressions ||приєдналися|||євреї|||звільнили||||||||||||||||депортацією|||репресіями Dem Aufstand schlossen sich auch Juden an, die Polen in den ersten Tagen des Aufstandes aus deutscher Gefangenschaft befreit hatten, und solche, die von Polen vor Deportation und deutscher Repression versteckt worden waren. The Uprising was also joined by the Jews who were released from German captivity in the first days of the Uprising, and by those who were hidden by Poles from deportation and German repressions.

Kilka dni po rozpoczęciu Powstania w Warszawie zaczęło działać radio Błyskawica. |||Beginn|||||||Blitz |||the start of|uprising|||began|operate||Lightning radio ||||||||працювати|| Wenige Tage nach Beginn des Aufstandes nahm Radio Blyskawica in Warschau den Betrieb auf. A few days after the Uprising began, the Błyskawica radio started operating in Warsaw.

Halo, halo! Hello, hello!| Halo halo! Tu Błyskawica! |Blitz |Lightning (1) |Тут Блискавка! Das ist Lightning! This is Lightning! Stawcza nadawcza Armii Krajowej. Sender station|Sender|| "Stawcza" in the context of "Stawcza nadawcza Armii Krajowej" can be translated as "transmitting station."|transmitting station|| Ставка командування|Передавальна станція|| Armee-Rundfunkanstalt. Stawcza nadawcza of the Home Army. Mówimy do Was z walczącej Warszawy. ||||kämpfenden| ||||fighting| ||||бореться| Wir sprechen zu Ihnen aus einem kämpfenden Warschau. We are talking to you from the fighting Warsaw. Nadajemy nasz program na falach 32 i osiem dziesiątych metra, 52 i jedna dziesiąta metra. Wir senden||||Wellen|||zehn|Meter|||| We broadcast||||wavelengths|||tenths|meters|||tenths|meters Ведемо трансляцію|||||||||||| Wir senden unser Programm auf den Wellen 32 und acht Zehntelmeter, 52 und ein Zehntelmeter. We broadcast our program on waves of 32 and eight tenths of a meter, 52 and a tenth of a meter. Nasze oddziały odpierają w Śródmieściu ataki niemieckie. |units|abwehren||Stadtzentrum|attacks| |Our units|are repelling||city center|German attacks| |Наші підрозділи|відбивають||центрі міста|| Unsere Truppen wehren deutsche Angriffe im Stadtzentrum ab. Our troops repel German attacks in Śródmieście. Nieprzyjaciel uderza na Królewską, Grzybowską, Krochmalną. |greift an||Königstraße|Grzybowska Straße|Krochmalstraße The enemy|attacks||Royal Street|Grzybowska Street|Krochmalna Street Ворог атакує|атакує|||Гжибовську|Крохмальну Der Feind schlägt in Krolewska, Grzybowska und Krochmalna zu. The enemy attacks Królewska, Grzybowska and Krochmalna Streets. Spod zwalonych domów na placu Żelaznej Bramy wypędzono ludność. Unter|von den umgestürzten||||Eisen||vertrieben| From under|collapsed|houses||square|Iron Gate|Iron Gate Square|"driven out"|population |зруйнованих||||Залізної Брами||вигнали| Die Bevölkerung wurde aus den eingestürzten Häusern am Platz des Eisernen Tores vertrieben. The population was driven out from under the fallen houses on the Iron Gate Square. Powstrzymaliśmy także natarcia idące w kierunku Starego Miasta na Bielańską i plac Bankowy. wir haben gestoppt||Angriffe|gehende||||||Bielańską|||Bankplatz We stopped||offensives|advancing towards|||Old Town|||Bielańska Street|||Bank Square Зупинили||наступи|що йдуть||||||||площа| Wir haben auch die Angriffe in Richtung Altstadt auf der Bielanska-Straße und dem Bankplatz gestoppt. We also stopped the attacks heading towards the Old Town, Bielańska Street and Bankowy Square. Lotnictwo niemieckie zrzuca w ten rejon bomby zapalające. Luftfahrt||wirft ab||||Brandbomben|Brandbomben German aviation|German|"drops"|||area|incendiary bombs|incendiary bombs ||скидає|||район||запалювальні Die deutsche Luftwaffe wirft Brandbomben in dem Gebiet ab. German aviation drops incendiary bombs in this area. 德国航空在该地区投下燃烧弹。 Niemcy spędzają ludność z okolicznych ulic. ||||von den umliegenden|Straßen Germans|are removing|population||surrounding|streets |зганяють|||навколишніх| Die Deutschen hetzen die Bevölkerung aus den umliegenden Straßen. The Germans drive the people from the surrounding streets. 德国人正在从附近的街道驱散居民。 Mężczyzn rozstrzeliwują, kobiety wzięto do osłony atakujących czołgów. |erschießen||genommen||Schutz|angreifenden|tanks Men|"are shooting"||taken for shielding||shields for|attacking|tanks |розстрілюють||||прикриття||танків Männer wurden erschossen, Frauen wurden zur Deckung der angreifenden Panzer geholt. The men are shot and the women are taken to cover the attacking tanks. 男人被处决,女人被用作攻击坦克的盾牌。 Coraz silniejszy napór na ośrodki powstańcze na Ochocie. Immer||Zunehmender Druck||Zentren|Aufstands-||Ochota |"stronger"|pressure||resistance centers|insurgent centers||Ochota district |сильніший|||центри повстанців||| Zunehmender Druck auf aufständische Zentren in Ochota. Increasing pressure on the insurgent centers in Ochota.

Takimi krótkimi meldunkami to radio informowało o przebiegu walk, o tym co działo się w stolicy. |kurzen|Berichten|||informierte|||||||||| "Such"|short|reports|||informed||course of events|battles||||was happening||| ||короткими повідомленнями||||||боїв||||||| Mit solchen Kurzmeldungen informierte dieses Radio über den Verlauf der Kämpfe, über das, was in der Hauptstadt geschah. With such short reports, the radio informed about the course of the fighting and what was happening in the capital. Na Youtubie można znaleźć też inne fragmenty audycji i reportaży nadawanych przez to radio. |||||||||Reportagen|gesendeten||| ||||||clips|broadcasts||reports|broadcasted||| Weitere Ausschnitte aus den Sendungen und Berichten des Radios sind auch auf Youtube zu finden. You can also find other fragments of programs and reports broadcast by this radio on YouTube.

Początek Powstania był niezwykle optymistyczny. ||||optimistisch |uprising's start||extremely|optimistic |||надзвичайно|оптимістичний Der Beginn des Rising war äußerst optimistisch. The beginning of the Uprising was extremely optimistic. Warszawa odzyskiwała wolność. |wiedererlangte| |was regaining|freedom |відновлювала| Warschau gewinnt seine Freiheit zurück. Warsaw was regaining its freedom. Jednak niestety powstańcy byli w tej walce sami. ||insurgents||||fight|on their own ||||||битві| Doch leider waren die Aufständischen in diesem Kampf allein. Unfortunately, however, the insurgents were alone in this fight. Nikt z aliantów nie przyszedł walczącej Warszawie z pomocą. ||allied forces||came to|fighting|||help ||союзників|||воюючій||| Keiner der Alliierten kam dem kämpfenden Warschau zu Hilfe. None of the Allies came to the aid of the fighting Warsaw. Anglicy i Amerykanie bardziej byli zajęci walkami na Zachodzie i nie pozwalali polskim lotnikom na wsparcie z powietrza. |||||busy|Kämpfen|||||nicht erlaubten||polnische Piloten|||| The British||Americans|||occupied|battles||the West|||did not allow||pilots||||from the air |||||зайняті|боями|||||||льотчикам||підтримку з повітря||з повітря Die Briten und Amerikaner waren mehr mit den Kämpfen im Westen beschäftigt und erlaubten den polnischen Fliegern nicht, sie aus der Luft zu unterstützen. The British and Americans were busier in the West and did not allow Polish airmen to support them from the air. Stalin nie zazwolił(pozwolił) zachodnim samolotom lądować na terenach zdobytych przez Armię Czerwoną. ||allowed|||airplanes|to land|||captured|||Red Stalin erlaubte westlichen Flugzeugen nicht, in den von der Roten Armee eroberten Gebieten zu landen. Stalin did not allow Western planes to land in areas captured by the Red Army. Ta właśnie armia w pierwszych dniach sierpnia zajęła część Warszawy po wschodniej stronie Wisły, gdzie nie było walk. |||||||occupied|||||||||| ||army|||days|August|occupied||||eastern||of the Vistula||||fighting |||||||зайняла|частину|||східній|||||| Diese Armee besetzte in den ersten Augusttagen den Teil Warschaus auf der Ostseite der Weichsel, in dem keine Kämpfe stattfanden. In the first days of August, this army occupied the part of Warsaw on the eastern side of the Vistula, where there was no fighting. Przez cały okres Powstania nie było od nich żadnej pomocy. ||period|uprising|||||any|help ||||||||жодної| Während des gesamten Aufstands gab es keine Hilfe von ihnen. There was no help from them throughout the entire Uprising. Stalin nie chciał wolności w Europie, chciał ją sobie podporządkować i zostać nowym dyktatorem na całym kontynencie, zostać tak jakby następcą Hitlera. |||||||||unterwerfen||||Diktator|||Kontinent||||Nachfolger Hitlers| |||||||it||subjugate|||new|dictator|||continent|||"as if"|successor to Hitler|Hitler's successor |||||||||підпорядкувати собі|||||||||||наступником| Stalin wollte keine Freiheit in Europa, er wollte es unterjochen und der neue Diktator auf dem ganzen Kontinent werden, sozusagen Hitlers Nachfolger werden. Stalin did not want freedom in Europe, he wanted to subjugate it and become the new dictator on the whole continent, as if he would become Hitler's successor. Wolał więc, żeby Warszawa wykrwawiła się w walce z Niemcami. ||||bled out||||| preferred|so|||bled out|||fight|| Волів||||стекла кров'ю|||бою|| Er zog es daher vor, dass Warschau im Kampf gegen die Deutschen ausblutet. So he preferred Warsaw to bleed out in the fight against the Germans. Postawa sowietów była wroga wobec walczących. Haltung der Sowjets|||hostile|| Attitude|Soviets'||hostile|towards|fighting forces Позиція|||ворожою|щодо|борців Die Haltung der Sowjets war feindselig gegenüber den Kombattanten. The attitude of the Soviets was hostile to the combatants. Obowiązywał całkowity zakaz pomocy powstańcom. Galt|total|ban||den Aufständischen was in force|total|ban||insurgents Діяв|повна|||повстанцям Es bestand ein absolutes Verbot, den Aufständischen zu helfen. It was forbidden to help the insurgents. Wiele razy proszono Stalina o pomoc, Polacy, którzy szli z Armią Czerwoną, chcieli pomóc walczącej Warszawie. ||requested||||||ging||Armee||||| Many||were asked|Stalin|||||were marching||the Red Army|Red Army|||fighting| ||просили||||||||||||воюючій| Oft wurde Stalin um Hilfe gebeten, die Polen, die mit der Roten Armee gingen, wollten dem kämpfenden Warschau helfen. Stalin was asked many times for help, the Poles who went with the Red Army wanted to help the fighting Warsaw. Jednak Stalin pomocy odmawiał i zabraniał jej udzielać. |||refused||verbot||geben ||help|refused||forbade||provide |||відмовлявся||забороняв давати||надавати Stalin lehnte jedoch ab und verbot die Unterstützung. However, Stalin refused to help and forbade it. Nazywał powstańców “grupą przestępców”. Called|rebels|a group|criminals |||злочинців Er bezeichnete die Aufständischen als "eine Gruppe von Kriminellen". He called the insurgents a "group of criminals".

Powstanie mimo braku pomocy trwało bardzo długo. The uprising||lack of||lasted|| |незважаючи на|||тривало|| Der Aufstand dauerte trotz der mangelnden Unterstützung sehr lange an. Despite the lack of help, the Uprising lasted a very long time. Do kapitulacji i zakończenia walk doszło po dwóch miesiącach, na początku października. |||Ende||kam es dazu|||||| |surrender||end of|fighting|came about||two|months|at the beginning of||October |||завершення|бойових дій|дійшло||||||жовтня Die Kapitulation und damit das Ende der Kämpfe erfolgte zwei Monate später, Anfang Oktober. The capitulation and the end of the fighting took place after two months, in early October. Jednak koszmar Warszawy trwał dalej. |nightmare||| |nightmare||continued| |кошмар||тривав| Doch der Albtraum von Warschau ging weiter. However, Warsaw's nightmare continued. Niemcy kradli co się dało, a to co zostało niszczyli, palili. |stahlen||||||||zerstörten|brennen |were stealing|||could be taken|||||destroyed|burned |крали|||можна було||||||палили Die Deutschen stahlen, was sie konnten, und zerstörten und verbrannten, was übrig war. The Germans stole what they could, and what was destroyed, they burned. Warszawa została prawie zupełnie zniszczona, wiele budynków wysadzano. ||||destroyed|||sprengten |was|almost|completely|destroyed||buildings|were blown up |була|майже|цілком|зруйнована|||підривали Warschau wurde fast vollständig zerstört, viele Gebäude wurden gesprengt. Warsaw was almost completely destroyed, many buildings were blown up. W sumie podczas wojny zostało zburzone około 85% zabudowań Warszawy, w tym Zamek Królewski, którego początki sięgają  XIV wieku, zabudowania średniowieczne, renesansowe – kościoły, kamienice. |||||zerstört||Gebäude|||||Königsschloss||beginnings|reach|||Bauten||renesansliche||Wohnhäuser |||||destroyed|about|buildings and structures||||Royal Castle|Royal Castle|"whose"|origins date back|"date back to"|14th century||buildings and structures|medieval structures|Renaissance-era|churches|townhouses |||||зруйновано||||||||||сягають до||||||| Insgesamt wurden etwa 85 % der Warschauer Gebäude während des Krieges zerstört, darunter das Königsschloss aus dem 14. Jahrhundert, mittelalterliche Gebäude, Renaissance-Gebäude, Kirchen und Mietshäuser. In total, about 85% of Warsaw's buildings were demolished during the war, including the Royal Castle, which dates back to the 14th century, medieval and Renaissance buildings - churches, tenement houses. Masowo palono książki. Massenhaft|burned| En masse|burned| Bücher wurden massenhaft verbrannt. Books were burned en masse. Wojska sowieckie spokojnie czekały po drugiej stronie Wisły, aż Niemcy dokończą dzieła zniszczenia. |||warteten|||||||fertigstellen||Zerstörung Soviet troops|Soviet|calmly|were waiting||||the Vistula|until||finish|work of destruction|destruction |||||||||||діло знищення|руйнування Die sowjetischen Truppen warteten in aller Ruhe auf der anderen Seite der Weichsel, bis die Deutschen ihr Zerstörungswerk beendet hatten. The Soviet army waited calmly on the other side of the Vistula for the Germans to finish the work of destruction. Tak, nawet po upadku Powstania, Armia Czerwona nie ruszyła od razu do walki. |||fall|||||bewegte|||| |||fall of|uprising|Red Army|||moved into action||||combat |||падіння повстання|||||||||боїв Ja, auch nach der Niederschlagung des Aufstandes zog die Rote Armee nicht sofort in den Kampf. Yes, even after the fall of the Uprising, the Red Army did not immediately start fighting. Pozwolono zniszczyć Warszawę tak, aby nie został z niej ani jeden kamień na kamieniu. Allowed|zerstören||||||||||||Stein "Allowed"|destroy|Warsaw||so that|||from||||stone||stone upon stone Дозволено||||||||||||| Warschau durfte zerstört werden, so dass kein Stein auf dem anderen blieb. Warsaw was allowed to be destroyed so that not a single stone was left on a stone. Jak wyglądała Warszawa w 1945 roku, po wojnie, można zobaczyć w krótkim filmie pod tytułem “Miasto ruin”. |looked like|||||||||short|short film||titled||city of ruins Wie Warschau 1945 nach dem Krieg aussah, zeigt der Kurzfilm "Stadt der Ruinen". How Warsaw looked like in 1945, after the war, can be seen in a short film titled 'City of Ruins'. Łatwo go znaleźć na Youtubie, a link zostawię w opisie. |||||||ich lasse|| easy to|||||||I will leave|| Es ist leicht auf Youtube zu finden, und ich werde den Link in der Beschreibung hinterlassen. It's easy to find on YouTube, and I will leave the link in the description.

To był bardzo długi podcast, a mimo to udało mi się opowiedzieć tylko ogólnie o tamtych wydarzeniach. ||very||||||I managed|||tell about||generally|||events ||||||незважаючи на це|||||||загалом|||подіях Es war ein sehr langer Podcast, und dennoch habe ich es nur geschafft, allgemein über die Ereignisse dort zu sprechen. It was a very long podcast, yet I only managed to briefly talk about those events. Jeżeli interesuje was więcej, to mogę wam polecić kilka materiałów, filmów, dzięki którym dowiecie się więcej. |||||||||||||werdet erfahren|| |||more||||recommend||||||"you will learn"|| |||||||порекомендувати|||||||| Wenn Sie an mehr interessiert sind, kann ich Ihnen einige Materialien und Videos empfehlen, mit denen Sie mehr lernen können. If you are interested in more, I can recommend you some materials, films, thanks to which you will learn more. Linki zostawię oczywiście w opisie. Links|I will leave||| Ich werde die Links natürlich in der Beschreibung belassen. Of course, I will leave the links in the description.

Druga Wojna Światowa to był straszny czas. |War||||terrible| Der Zweite Weltkrieg war eine schreckliche Zeit. World War II was a terrible time. Niemcy dopuścili się ludobójstwa na nieznaną wcześniej skalę. |begingen||Völkermord||unbekannten|| |committed||genocide||unknown|previously unknown|scale |вчинили||геноциду||||масштабі Die Deutschen begingen einen Völkermord von bisher unbekanntem Ausmaß. The Germans committed genocide on a previously unknown scale. Polskę i inne kraje Europy Centralnej i Wschodniej spotkał po wojnie okropny los. ||||||||trafte|||schreckliches Schicksal| |||||Central Europe||Eastern Europe|faced||the war|terrible| |||||||Східної|||||доля Polen und andere Länder in Mittel- und Osteuropa erlitten nach dem Krieg ein schreckliches Schicksal. Poland and other countries of Central and Eastern Europe suffered a terrible fate after the war. Zamiast cieszyć się pokojem i wolnością, trzeba było zmierzyć się z kolejną okupacją. |||Frieden|||||sich auseinandersetzen|||| Instead of|enjoy||peace||freedom|||face|||another| |радіти||||свободою|||зіткнутися з|||черговою| Anstatt Frieden und Freiheit zu genießen, musste man sich mit einer weiteren Besatzung auseinandersetzen. Instead of enjoying peace and freedom, it was necessary to face another occupation. 与其享受和平和自由,不如面对另一场占领。 Nazizm i komunizm to tak naprawdę bardzo podobne ideologie. ||||||||Ideologien ||communism|||||similar|ideologies Nazismus und Kommunismus sind eigentlich sehr ähnliche Ideologien. Nazism and communism are, in fact, very similar ideologies. 纳粹主义和共产主义实际上是非常相似的意识形态。 Obie są zbudowane na nienawiści i chęci podporządkowania sobie innych, którzy z takiego czy innego powodu są gorsi. ||gebaut||Hass||Wunsch|Unterwerfung||||||||||worse Both (1)||built||hatred||desire|subjugation of||||||||reason||inferior Обидві||побудовані||||бажання підкорити|підкорення собі||||||||причини||гірші Beide beruhen auf Hass und dem Wunsch, andere, die aus dem einen oder anderen Grund minderwertig sind, zu unterwerfen. Both are built on hatred and a desire to subjugate others who, for one reason or another, are inferior. 两者都是建立在仇恨和想要支配其他人之上的,那些出于某种原因被认为是更低劣的人。 Nazizm był obecny w historii stosunkowo krótko, komunizm o wiele dłużej. |||||relatively||||| ||present|||relatively||communism|||longer time ||присутній|||відносно||||| Der Nationalsozialismus war in der Geschichte nur relativ kurz präsent, der Kommunismus viel länger. Nazism was present in history for a relatively short time, communism for much longer. 纳粹主义在历史上存在的时间相对较短,而共产主义则存在了更久。 Tak gdzie dotarł komunizm, często z hasłami pokoju w propagandzie, tam zaczynała się bieda, prześladowania i dyktatura. ||kam er an||||Slogans|||Propaganda||began|||Verfolgungen||Diktatur Unterdrückung ||reached|communism|||slogans|peace||propaganda||began||poverty|persecution||dictatorship ||дістався||||гаслами|||пропаганді||починалася|||переслідування||диктатура Wo also der Kommunismus Einzug hielt, oft mit Friedensslogans in der Propaganda, da begannen Armut, Verfolgung und Diktatur. Wherever communism reached, often with the slogans of peace in propaganda, poverty, persecution and dictatorship began. 在共产主义传播到的地方,往往伴随着和平的口号进行宣传,同时也开始了贫困、迫害和独裁的局面。 W XX wieku upadł nazizm i dzisiaj żadne państwo nie kieruje się tą ideologią w swoim ustroju. |||fiel zusammen|||||||leitet|||Ideology|||System |20th||fell||||none|||follows||that|ideology||its|system |||упав||||жодна|||||цією||||устрої Der Nationalsozialismus ist im 20. Jahrhundert zusammengebrochen, und heute folgt kein Land mehr dieser Ideologie in seinem System. Nazism collapsed in the 20th century and today no country is guided by this ideology in its system. 在20世纪,纳粹主义崩溃了,如今没有任何国家在其体制中遵循这一意识形态。 Miejmy nadzieję, że XXI wiek to będzie koniec komunizmu, drugiej zbrodniczej i totalitarnej ideologii. lassen wir||||||||||criminal||totalitären|Ideologie let's|||21st century|century|||end of|||criminal||totalitarian ideology|ideology Hoffen wir, dass das 21. Jahrhundert das Ende des Kommunismus sein wird, der anderen verbrecherischen und totalitären Ideologie. Let us hope that the 21st century will be the end of communism, the second criminal and totalitarian ideology.

Dziękuję Wam bardzo za ten odcinek. Thank you very much for this episode. Zapraszam na mój blog ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com. Visit my blog ioannesoculus.com or polishwithjohn.com. Będę wdzięczny za wsparcie mnie na serwisie Patreon. I would be grateful for your support on Patreon. Tym którzy już to robią, serdecznie dziękuję! Trzymajcie się zdrowo i trzymam za was kciuki! Do usłyszenia! Speak soon!