Δίας - Η Γέννηση, οι "Έρωτες", οι Απόγονοι
Βασιλιάς του Ολύμπου και αρχηγός του δωδεκάθεου, νίκησε τον πατέρα του Κρόνο και έριξε τους Τιτάνες και τους Γίγαντες στα Τάρταρα.
Ο Νεφεληγερέτης Δίας, ο ρυθμιστής όλων των καιρικών φαινομένων,
ήταν ο κυβερνήτης του σύμπαντος και ο εγγυητής της τάξης σε θεϊκά και ανθρώπινα θέματα.
Ο Δίας ήταν επίσης πατέρας των πόλεων, προστάτης των ανθρώπων, της φιλίας (Φίλιος Δίας),
των ταπεινών και των ξένων (Ξένιος Δίας).
Καλώς ήρθατε στο κανάλι Alpha Ωmega.
Σε αυτό το βίντεο θα μιλήσουμε για τον Δία, τον κυβερνήτη των Ολύμπιων θεών.
Εάν επισκέπτεσθε για πρώτη φορά το κανάλι μας μην ξεχάσετε να κάνετε εγγραφή
και να πατήσετε το εικονίδιο με το κουδούνι για να ειδοποιήστε κάθε φορά που ανεβάζουμε νέο βίντεο.
Τί λέτε, πάμε να ξεκινήσουμε;
Eίναι φυσικό για τον αρχηγό του Ολύμπου πολλές περιοχές να ερίζουν και να προβάλλονται ως γενέθλιοι τόποι του.
Έτσι εκτός από τους θεογονικούς μύθους υπάρχει και πλήθος παραλλαγών που σχετίζονται με τη γέννηση του.
Διασώζονται μύθοι που είναι ευρύτερα διαδεδομένοι και άλλοι που είναι τοπικοί.
Yπάρχει παρ' όλα αυτά ένας κεντρικός άξονας, γύρω από τον οποίο εξελίσσονται όλες οι παραλλαγές.
Στον πυρήνα βρίσκεται ο Κρόνος, βασιλιάς των αθανάτων, ο οποίος έχοντας πληροφορηθεί από τους γονείς του,
τον Oυρανό και τη Γαία, ότι θα εκθρονιζόταν από το ίδιο του το παιδί, κατάπινε κάθε παιδί που γεννούσε η σύζυγός του Pέα.
Όταν ήρθε η στιγμή να γεννηθεί ο Δίας, η Pέα αποφάσισε να γεννήσει κρυφά και να δώσει στον Κρόνο να καταπιεί,
αντί του Διός, ένα σπαργανωμένο λίθο, με σκοπό να τον ξεγελάσει.
Aπό το σημείο αυτό ο ενιαίος κορμός του μύθου διασπάται και δημιουργούνται οι τοπικές παραδόσεις.
Σύμφωνα με πολλούς μύθους ο Δίας, ως θεός της δημιουργίας, υπήρξε και φημισμένος εραστής,
καθώς είχε πολλές συζύγους και ερωμένες, από τις οποίες απέκτησε πλήθος απογόνων,
διαιωνίζοντας το γένος θεών και ανθρώπων.
Η επίσημη θρησκεία δεχόταν ως νόμιμη σύζυγο του Δία την Ήρα, με την οποία τέλεσε "ιερόν γάμον".
Ο Δίας και η Ήρα ήταν προστάτες του γάμου. Παιδιά τους ήταν η Ήβη, ο Ήφαιστος, ο Άρης και η Ειλείθυια.
Άλλη επίσημη σύζυγός του ήταν η Διώνη, που λατρευόταν μαζί του στη Δωδώνη.
Ο Ησίοδος αποδίδει στο Δία επτά συζύγους.
Πρώτη σύζυγός του ήταν η Μήτις, προσωποποίηση της σοφίας και επιστήμης.
Όταν επρόκειτο να γεννήσει την κατάπιε ο Δίας, ύστερα από συμβουλή της Γαίας,
επειδή σύμφωνα με μια παλιά προφητεία το παιδί που θα γεννούσε η Μήτιδα θα ξεπερνούσε σε δύναμη τον πατέρα του.
Το παιδί εκείνο ήταν η Αθηνά η οποία γεννήθηκε τελικά από το κεφάλι του Δία.
Δεύτερη σύζυγός του ήταν η Θέμις, προσωποποίηση του νόμου και της φυσικής τάξης.
Απέκτησαν μαζί τις Ώρες, την Ευνομία, τη Δίκη, την Ειρήνη και τις Μοίρες (Κλωθώ, Λάχεσις, Άτροπος).
Τρίτη σύζυγός του ήταν η Ευρυνόμη, από την οποία γεννήθηκαν οι τρεις Χάριτες (Αγλαΐα, Ευφροσύνη, Θάλεια).
Τέταρτη ήταν η Δήμητρα με την οποία απέκτησε την Περσεφόνη.
Πέμπτη ήταν η Μνημοσύνη από την οποία γεννήθηκαν οι εννιά Μούσες.
Έκτη ήταν η Λητώ, η οποία γέννησε τους θεούς Απόλλωνα και Άρτεμη.
Έβδομη ήταν η Μαία, από την οποία γεννήθηκε ο θεός Ερμής.
Η Μαία επισκεπτόταν το Δία τις νύχτες στο όρος Κυλλήνη την ώρα που η Ήρα κοιμόταν.
Αναφέρεται ότι απέκτησε πολλά παιδιά από πλήθος γυναικών.
Aυτό όμως δεν οφείλεται στην «θερμή ερωτική φύση» του θεού,
αλλά στο γεγονός ότι οι άρχοντες της αρχαϊκής εποχής ήθελαν να περηφανεύονται για την καταγωγή τους από το Δία.
Και γι' αυτό επινοούσαν στην αρχή του γενεαλογικού τους δέντρου,
την ένωση του θεού με μια γυναίκα, συνήθως αρχοντοπούλα, από τους οποίους κατάγονταν.
Με την κόρη του Κάδμου Σεμέλη απέκτησαν το θεό Διόνυσο.
Με την κόρη του Θεστίου τη Λήδα, απέκτησαν την Ωραία Ελένη και τους Διόσκουρους, τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη.
Με την κόρη του Ηλεκτρύωνος, Αλκμήνη, απέκτησαν τον Ηρακλή.
Με την Αντιόπη απέκτησαν τους Διόσκουρους της Βοιωτίας Αμφίωνα και Ζήθο.
Από τη Νύμφη Καλλιστώ απέκτησε τον Αρκάδα, τον πρόγονο των Αρκάδων.
Από τη Νύμφη Ταϋγέτη απέκτησε το Λακεδαίμονα.
Από την Ευρώπη απέκτησε το Μίνωα και το Ραδάμανθυ.
Από τη Δανάη, την κόρη του Ακρίσιου, απέκτησε τον Περσέα.
Από την Ιώ, την κόρη του Ινάχου, απέκτησε τον Έπαφο.
Από πολύ παλιά ο Ζευς είχε συνδεθεί με την κοινωνική ζωή
κι εξασφάλιζε την ισχύ των άγραφων νόμων με την προστασία του.
Προστάτευε τους ικέτες ως Ζευς Ικέσιος, τους φυγάδες που ζητούσαν άσυλο ως Ζευς Φύξιος,
τους ξένους που δεν είχαν νομικά δικαιώματα ως Ζευς Ξένιος.
Ως προστάτης της οικογένειας είχε τα επίθετα Έρκειος, Κτήσιος, Πατρώος, Φράτριος, Γαμήλιος, Τέλειος
και μαζί με την Ήρα Τελεία ήταν, όπως αναφέραμε νωρίτερα οι προστάτες του γάμου.
Λατρευόταν και ως προστάτης της πόλης ως Ζευς Πολιεύς μαζί με την Αθηνά Πολιάδα.
Στην Αθήνα γιόρταζαν προς τιμή του τα Διπολίεια ή Διπόλια την 14η του Σκιροφοριώνος μηνός
που αντιστοιχεί στο διάστημα 24 Μαϊου έως 22 Ιουνίου.
Οι βουλευτές πριν από την άσκηση των καθηκόντων τους προσεύχονταν στο βωμό του Βουλαίου Διός.
Με την ιδιότητα του προστάτη της πόλης και των θεσμών της λατρευόταν
και ως Ζευς Αγοραίος, Ζευς Σωτήρ, Ζευς Ελευθέριος.
Ως προστάτης όλων των Ελλήνων λατρευόταν με το επίθετο Πανελλήνιος.
Στα ελληνιστικά χρόνια ο Ζευς είχε γίνει παγκόσμιος θεός και σύμβολο της ιδέας της θεότητας με κάθε δυνατή μορφή.
Ταυτίστηκε με αρκετές θεότητες. Ήδη από τον 5ο αι. π.Χ. είχε ταυτιστεί με τον Άμμωνα - Ρα, το θεό της Αιγύπτου,
και λατρευόταν στην Ελλάδα ως Ζευς - Άμμων, με ιερά στον Ωρωπό, στη Θήβα, στη Μεγαλόπολη, στο Γύθειο και αλλού.
Το 2ο αι. π.Χ. λατρευόταν ως Ζευς - Σαβάζιος στην Πέργαμο και στη Συρία,
έχοντας ταυτιστεί με το Σαβάζιο, τον θρακοφρυγικό θεό της γονιμότητας.
Ο Ζευς Δολιχήνιος ή Δολιχήνος είχε ταυτιστεί με το χεττιτικό - χουρριτικό θεό της γονιμότητας στη Δολίχη της Κομμαγηνής,
ο οποίος είχε ήδη συγχωνευθεί με το σημιτικό θεό Βάαλ και με τον περσικό θεό Αχούρα Μάζντα,
οπότε είχε γίνει θεός του σύμπαντος.
Τη λατρεία του διέδωσε στη Ρώμη και αλλού ο ρωμαϊκός στρατός (2ος - 3ος αι. μ.Χ.), με το όνομα Jyppiter Dolichenus
και εικονιζόταν πάνω σε ταύρο να κρατά κεραυνό και διπλό πέλεκυ.
Η πιο ξακουστή κατοικία του ήταν ο Όλυμπος γι' αυτό λατρευόταν σε πολλά μέρη της Ελλάδας με το όνομα Ολύμπιος.
Σαν συνέπεια της διαμονής του στον ουρανό και στις κορυφές είχε τη δυνατότητα να γνωρίζει όλα όσα γίνονταν στη γη
και να μπορεί να προβλέπει όσα έμελλε να γίνουν.
Συχνά τη θέλησή του τη φανέρωνε με διάφορα σημάδια, τις διοσημίες, όπως με αστραπές και πέταγμα πουλιών.
Τα δυο ιερά του κέντρα, η Δωδώνη και η Ολυμπία ήταν και μαντεία.
Στη Δωδώνη ο χρησμός δινόταν μέσω του θροΐσματος των φύλλων της ιερής βαλανιδιάς,
ενώ στην Ολυμπία ο χρησμός δινόταν από την παρατήρηση των καιόμενων σφαγίων της θυσίας, γνωστή και σαν εμπυρομαντεία.
Ο Δίας στους Δελφούς χρησμοδοτούσε μέσω του Απόλλωνα, ο οποίος ήταν προφήτης του.