Verndum líffræðilega fjölbreytni Protect|biological|biological diversity Schützen wir die Artenvielfalt Let's protect biodiversity Chrońmy różnorodność biologiczną Låt oss skydda den biologiska mångfalden

Árið 1992 var samningur Sameinuðu þjóðanna um líffræðilega fjölbreytni samþykktur á heimsráðstefnu um umhverfi og þróun í Rio de Janeiro í Brasilíu. The year||Agreement|United Nations'|"of the nations"|about||biological diversity|approved||world conference||environment||development||Rio de Janeiro|in Brazil|Rio de Janeiro||Brazil. In 1992, the United Nations Convention on Biological Diversity was adopted at the World Conference on Environment and Development in Rio de Janeiro, Brazil. Ísland undirritaði samninginn á ráðstefnunni, eins og flest önnur ríki heims, og hann tók gildi hér á landi árið 1994 . Iceland|signed|the agreement||the conference|||most|other|countries|of the world|and||"took effect"|came into effect|here in Iceland||in the country|The year Iceland signed the agreement at the conference, like most other countries in the world, and it entered into force in Iceland in 1994. Samningurinn kveður á um að aðildarríki móti heildstæða stefnu um verndun líffræðilegrar fjölbreytni. The agreement|"stipulates"||||member state|formulate|comprehensive|policy||protection|biological| The agreement stipulates that member states formulate a comprehensive strategy for the protection of biological diversity. Fyrsta stefna Íslands um líffræðilega fjölbreytni var samþykkt 2008. |policy|of Iceland|||||approved Iceland's first policy on biodiversity was approved in 2008. Nú er verið að endurskoða þessa stefnu og í samráðsgátt stjórnvalda má finna Grænbók um líffræðilega fjölbreytni íslenskra vistkerfa. ||being conducted||review|this policy|policy|||consultation portal|government authorities'|"can be found"|find|Green Paper|on|||Icelandic|ecosystems This policy is currently being revised and in the government's consultation portal you can find a Green Book on the biological diversity of Icelandic ecosystems.

**Hvað er líffræðileg fjölbreytni? What|"is"|biological| **

Með líffræðilegri fjölbreytni er ekki einungis átt við fjölda tegunda lífvera, heldur einnig þann breytileika sem er á milli einstaklinga innan tegunda og erfðaefni þeirra, sem og samfélögin og vistkerfin sem tegundirnar mynda. "With"|biological||||only|meant by|referred to as|number|species|living organisms|but also|"also"|that variability|variation||||between|individuals|within|species||genetic material|their genetic material|||the communities||ecosystems||the species|form Biodiversity refers not only to the number of species of organisms, but also to the variation that exists between individuals within species and their genetic material, as well as the communities and ecosystems that species form.

Sem dæmi má nefna að líffræðileg fjölbreytni sumarbústaðalands liggur í fjölda tegunda plantna, dýra og annarra lífvera sem þar má finna, bæði ofanjarðar og neðan. "As an example"|example|"can be"|mention||biological|biological diversity|summer cottage land|"lies"||number|species|plants|animals||other living organisms|living organisms|||"can be"||both|above ground||below ground level For example, the biodiversity of a holiday home country lies in the number of species of plants, animals and other organisms that can be found there, both above and below ground. Því má nefnilega ekki gleyma að í handfylli af mold eru mörg þúsund tegundir lífvera. "it"|"must"|namely|||||handful||soil||||species| That is why we must not forget that in a handful of soil there are many thousands of species of organisms. Fjölbreytnin felst líka í breytileika milli einstaklinga innan tegunda, engir tveir túnfíflar á grasblettinum eru eins og ef erfðaefni þeirra væri einnig mismunur þar á milli. The diversity|"lies"|||variation|between|individuals||species|no two|two individuals|dandelions||the lawn|||||genetic material||"were also"|"also"|difference|between them|are|between The diversity also lies in the variation between individuals within a species, no two dandelions on the patch of grass are the same as if their genetic material also differed between them. Líffræðileg fjölbreytni nær líka yfir breytileika í búsvæðum og vistkerfum innan sumarbústaðalandsins, þar er grasblettur fyrir framan húsið, birkikjarr á bak við og svo smá mýri í einu horninu. Biological|biological diversity|includes|||variation||habitats||ecosystems||summer cottage area|||lawn|in front of|in front of|the house|birch thicket||behind||||small|small marshland|||"in one corner" Biodiversity also covers the variation in habitats and ecosystems within the cottage country, there is a patch of grass in front of the house, a birch thicket behind and then a little bog in one corner. Allt er þetta hluti af líffræðilegri fjölbreytni. Everything||this|part||| All this is part of biodiversity. Í næsta sumarbústaðalandi er svo engin grasblettur heldur hefur mólendið fengið að halda sér með annars konar fjölbreytni. ||summer cottage land|||no|lawn|"but rather"|"has been allowed"|The heathland|been allowed||||||other kind of| In the next summer cottage country, there is no patch of grass, but the peatland has been allowed to maintain itself with a different kind of variety. Fjölbreytni sumarbústaðasvæðisins í heild fer svo eftir fjölbreytni á milli og innan hvers sumarbústaðalands. Diversity|summer cottage area||as a whole||||diversity||between and within||within each||summer house area The diversity of the holiday home area as a whole depends on the diversity between and within each holiday home country.

Það er því hægt að mæla fjölbreytni á mismunandi kvörðum, allt frá fjölbreytni innan ákveðinnar tegundar upp í fjölbreytni innan landa eða jafnvel fjölbreytni fyrir jörðina alla. It||therefore|possible||measure|diversity||different|scales|||||specific|species|up to||||countries||even|||the entire Earth| It is therefore possible to measure diversity on different scales, from diversity within a specific species to diversity within countries or even diversity for the entire planet.

**Mikilvægi líffræðilegrar fjölbreytni** Importance|| The importance of biological diversity

Líffræðileg fjölbreytni er mikilvæg. |Biological diversity||important Biodiversity is important. Hún er í raun undirstaða tilveru okkar og framtíðar. |is||in reality|foundation|existence|our||future It is really the foundation of our existence and future. Hún er forsenda heilbrigðra og starfhæfra vistkerfa og þar með þeirra gæða sem þau veita okkur, allt frá fæðu til hreins lofts og vatns. ||prerequisite|healthy and functional||functional|ecosystems||thereby|||quality|||provide us with||||food||clean|clean air||water It is a prerequisite for healthy and functional ecosystems and thus the quality they provide us, from food to clean air and water. Samspil lífvera er margbreytilegt og flókið og ef ein eða fleiri lífverur hverfa getur það valdið röskun sem hefur miklar afleiðingar fyrir vistkerfið í heild. Interaction|living organism||varied||complex||||||living organisms|disappear|"can cause"||cause|disruption|||significant|consequences||ecosystem|| The interaction between organisms is varied and complex, and if one or more organisms disappear, it can cause a disturbance that has major consequences for the ecosystem as a whole.

Líffræðileg fjölbreytni er líka mikilvæg til að vistkerfi geti brugðist við breytingum eins og þurrkum, sjúkdómum og hlýnun. ||||important|||ecosystem||responded to||changes|||droughts|diseases||warming Biodiversity is also important for ecosystems to respond to changes such as drought, disease and warming. Meiri fjölbreytni í tegundum, eða í erfðaefni innan tegunda, eykur líkurnar á að inn á milli leynist einstaklingar sem þola þessar breytingar vel og viðhalda þannig virkni vistkerfisins. More|||species|||genetic material|||"increases"|the chances|increases the likelihood|that|among||among|are hidden|individuals||tolerate||changes|||maintain|"in this way"|functioning|ecosystem's Greater diversity in species, or in genetic material within species, increases the probability that individuals who tolerate these changes will be hidden in between and thus maintain the functioning of the ecosystem. Ef fjölbreytnin er ekki til staðar er mun meiri hætta á að breytingar leiði til útdauða tegunda, röskunar á vistkerfum og taps á þeim gæðum sem náttúran færir okkur. |the diversity||||"present"||much more likely|greater|risk|||changes|lead to||extinction of species|species|disruption of||||loss||those qualities that|"benefits"||the natural world|brings to| If diversity is not present, there is a much greater risk that changes will lead to extinct species, disruption of ecosystems and loss of the quality that nature brings us.

Nýlegt dæmi frá Íslandi um mikilvægi líffræðilegrar fjölbreytni er þegar birkikemba, nýr landnemi á Íslandi, fór að valda skaða á birki. Recent|example||||importance||||when|birch moth|new|newcomer species|||started to cause||cause|harm to||birch A recent example from Iceland of the importance of biodiversity is when the birch bark beetle, a new settler in Iceland, began to cause damage to birch trees. Rannsóknir sýna að mismunandi birkiafbrigði eða kvæmi eru misviðkvæm fyrir skaðvaldinum. Research shows that different birch varieties or strains have varying susceptibility to the pest.|show||different|birch varieties||varieties|"are"|differently susceptible||the harmful agent Í ræktun er hægt að velja afbrigði sem þola birkikembuna betur og birkiskógar eru líklegri til að þola skaðvaldinn vegna þess að fjölbreytnin veldur því að innan um eru plöntur sem skaðast ekki. |cultivation||possible||select|varieties|||birch weevil infestation|||birch forests||more likely||||the pest|because|"of it"|||causes|"because"||among|among||plants||are not damaged| In cultivation, it is possible to choose varieties that are more resistant to the birch scab, and birch forests are more likely to withstand the pest because the variety means that there are plants in between that are not damaged. Ef ekki væri fjölbreytni í erfðaefni birkis væri hætta á að einn skaðvaldur gæti jafnvel útrýmt birkiskógum á stórum svæðum. ||"were" or "would be"|||genetic material|birch tree's||risk||||pest or disease|"could even"|even potentially|eradicated|birch forests|||large areas

**Líffræðileg fjölbreytni á Íslandi**

Ísland er eyja fjarri meginlöndum. ||island|far from|mainland continents Aðeins eru 10.000 ár frá síðasta jökulskeiði þegar landið var þakið ís. Only|"are"||since|last ice age|glacial period||||covered in ice|ice It is only 10,000 years since the last ice age when the land was covered with ice. Stór hluti lífríkisins á sér því unga sögu sem endurspeglast í hlutfallslega fáum tegundum. Large|part|the biosphere's||has|"therefore"|young|young history|as|is reflected in||relatively|few| A large part of the biosphere therefore has a young history, which is reflected in relatively few species. Aftur á móti er fjölbreytileiki búsvæða mikill hérlendis, m.a. ||||habitat diversity|habitat types||in this country|| On the other hand, the diversity of habitats is great in Iceland, i.a vegna áhrifa jökla og eldvirkni, og lítil samkeppni er á milli tegunda. due to|influence|glaciers||volcanic activity|||competition|||between| due to the effects of glaciers and volcanism, and there is little competition between species. Þetta hefur leitt mikils breytileika innan tegunda og þróunar einstakra vistkerfa hérlendis. This has led||led to|great|variation|within|||development of|individual|ecosystems|in this country Í Þingvallavatni finnast m.a. |in Lake Þingvallavatn|are found|| fjögur afbrigði bleikju, sem þróast hafa frá sömu tegundinni og mikinn breytileika er að finna í íslensku birki og víði. Four|variants|Arctic char||have evolved|"have evolved from"|from|same|the species||great|variation||||||||willow species

**Hnignun líffræðilegrar fjölbreytni** Decline of biodiversity||

Jörðin gengur nú í gegnum tímabil fjöldaútdauða lífvera. The Earth|is going through|now||through|period|mass extinction event|living organisms Mörg hundruð til mörg þúsund tegundir deyja út á hverju ári og fjöldi tegunda er í útrýmingarhættu. Many||||||die out||||||number||||in danger of extinction Auk þess verður heimurinn stöðugt einsleitari þar sem vistkerfi hverfa og breytileiki innan tegunda minnkar. "In addition"||"will become"|the world|constantly|more homogeneous||||disappear||variation within species|||decreases In addition, the world is becoming increasingly homogenous as ecosystems disappear and variation within species decreases.

Þessa hnignun má rekja að mestu leyti til umsvifa mannsins, með athöfnum okkar gröfum við smám saman undan þeim grunni sem framtíð okkar byggist á. |decline|"can be"|trace back to||"for the most part"|most part||activities of humans|"of man"|"with"|our actions|our|dig away at|we undermine|gradually|gradually|"undermine"|"their"|foundation|as|future||is built on| This decline can be largely attributed to human activity, through our actions we are gradually undermining the foundation on which our future is based.

Hér á Íslandi, eins og annars staðar í heiminum, er talið að mesta ógnin við líffræðilega fjölbreytni sé loftslagsbreytingar, ósjálfbær nýting, eyðing og rýrnun búsvæða, mengun og ágengar framandi tegundir. |||||elsewhere|elsewhere||the world||believed||greatest|the threat|||||climate change|unsustainable|utilization|destruction||degradation|habitats|pollution||invasive alien species|foreign| Here in Iceland, as elsewhere in the world, it is believed that the greatest threat to biodiversity is climate change, unsustainable exploitation, destruction and degradation of habitats, pollution and invasive alien species. Hlýnun sjávar vegna loftslagsbreytinga virðist til dæmis hafa valdið verulegri fækkun í íslenska lundastofninum á undanförnum áratugum og hann er nú í bráðri útrýmingarhættu, samkvæmt válista Náttúrfræðistofnunar Íslands. Warming|sea warming|due to|climate change|"seems to have"||||caused|significant|decline|||puffin population||past few|decades||||||imminent||according to|red list|Institute of Natural History| The warming of the sea due to climate change, for example, seems to have caused a significant decrease in the Icelandic puffin population in recent decades, and it is now in imminent danger of extinction, according to the list of the Icelandic Natural Resources Institute. Ósjálfbær landnýting hefur valdið víðtækri gróður- og jarðvegseyðingu á Íslandi og með henni tapast líffræðileg fjölbreytni. Unsustainable|land use|has caused|caused|extensive|vegetation||soil erosion|||||with it|is lost|| Unsustainable land use has caused widespread vegetation and soil destruction in Iceland, and with it the loss of biological diversity. Eyðing og rýrnun búsvæða hefur verið töluverð hérlendis. Destruction||habitat degradation||||significant| Framræsla mýra hefur meðal annars eyðilagt búsvæði margra votlendisfugla og verið nefnd sem einn af áhrifaþáttum þess að keldusvín, sem er votlendisfugl, hætti að verpa á Íslandi. Draining|wetlands|has|among other things|among other things|destroyed|habitat|many|wetland birds||been mentioned as|mentioned||||contributing factors|||snipe|||wetland bird|stopped||lay eggs|| The draining of marshes has, among other things, destroyed the habitats of many wetland birds and has been cited as one of the influencing factors in the fact that the harrier, a wetland bird, stopped breeding in Iceland. Ágengar framandi lífverur eru skilgreindar í náttúruverndarlögum sem „framandi lífvera sem veldur eða líkleg er til að valda rýrnun líffræðilegrar fjölbreytni“. Invasive||living organisms||defined||nature conservation laws|||||causes||likely||||cause|decrease|| Meðal ágengra tegunda á Íslandi eru minkur og alaskalúpína. Among|invasive|||||mink||Alaskan lupine Báðar þessar tegundir hafa haft mikil áhrif á lífríki Íslands og valdið rýrnun á líffræðilegri fjölbreytni. Both||species||had|significant|impact||ecosystem|||caused|decline|||

**Tengsl líffræðilegrar fjölbreytni og loftslagsmála** Connections||||climate issues

Á alþjóðavettvangi hefur umræða um hnignun líffræðilegrar fjölbreytni verið ofarlega á baugi þótt hún hafi ekki verið eins áberandi og umræðan um loftlagsmál, áhrif loftlagsbreytinga og aðgerðir til að stemma stigum við þeim. |international stage||discussion||decline||||high on the||on the agenda|even though||||||prominent||discussion||climate issues|effects|climate change impacts||measures|||stem the tide|stem||"them" At the international level, the debate on the decline of biological diversity has been high on the agenda, although it has not been as prominent as the debate on climate issues, the effects of climate change and measures to curb them. Loftlagsbreytingar og hnignun líffræðilegrar fjölbreytni eru ein mest aðkallandi viðfangsefni samtímans og ekki er hægt að líta á þau sem aðskilin málefni. Climate change||decline||||one of the|most urgent|urgent|issues|"of our time"||||possible||look at||||separate|issues Þau eru nátengd og við verðum að vinna að þeim báðum samhliða. ||closely related|||"must"|||||both|simultaneously Á meðan að aðgerðir til að vernda og auka líffræðilega fjölbreytni, svo sem endurheimt votlendis, eru líklegar til að vinna einnig gegn loftslagsbreytingum. |||measures|||protect||increase|||||restoration|wetlands restoration||likely||||"also"|against|climate change En fjöldi aðgerða gegn loftslagsbreytingum getur, ef ekki rétt er að þeim staðið, leitt til þess að líffræðileg fjölbreytni tapast. |number|measures||||||properly implemented|||to them|carried out|lead to||||||is lost But many measures against climate change, if not implemented properly, can lead to the loss of biodiversity. Mikil áhersla er til dæmis á alþjóðavísu á ræktun skóga til kolefnisbindingar en bent hefur verið á að það þurfi að standa rétt að ræktuninni til að hún valdi ekki hnignun á líffræðilegri fjölbreytni. |emphasis|||||on a global scale||cultivation|forests||carbon sequestration||pointed out||||||"needs to"||be done properly|||the cultivation||||causes||||| For example, there is a lot of emphasis internationally on the cultivation of forests for carbon sequestration, but it has been pointed out that the cultivation must be done correctly so that it does not cause a decline in biodiversity. Ef tegundaríkt mólendi sem er búsvæði fjölda fuglategunda er látið víkja fyrir einsleitum ræktuðum skógi erum við líklegast að binda kolefni er til lengri tíma en um leið erum við að tapa mikilli líffræðilegri fjölbreytni. |species-rich|Heathland|||habitat||bird species||allowed to give way|give way||homogeneous|cultivated|cultivated forest|||most likely||sequester|carbon dioxide|||longer period||If species-rich|about|at the same time||||lose|great|| If species-rich peatland, which is the habitat of many bird species, is given way to homogeneous cultivated forest, we are most likely sequestering carbon for a long time, but at the same time we are losing a lot of biodiversity. Miklu vænlegra er að vinna að þessum markmiðum samhliða og velja til dæmis önnur svæði til skógræktar í nafni kolefnisbindingar. Much more likely|more promising||||||goals|simultaneously||choose|||other|areas||forest cultivation||"in the name"|carbon sequestration

**Verndun líffræðilegrar fjölbreytni** Protection||

Því ber að fagna að stjórnvöld séu að setja nýja stefnu um verndun líffræðilegrar fjölbreytni hér á landi og vonandi leiðir sú stefna til jákvæðra breytinga. It|should be celebrated||celebrate||government authorities|"are"||implementing||policy||protection|||||||hopefully|leads to|that policy|policy||positive|changes It is therefore to be welcomed that the government is setting a new policy on the protection of biological diversity in this country, and hopefully that policy will lead to positive changes. Því eins og ég sagði hér að framan er líffræðileg fjölbreytni undirstaða tilveru okkar og framtíðar. |||||||above||||foundation|existence|||future Because, as I said above, biodiversity is the basis of our existence and future. Það er því mjög brýnt að vernda hana – eiginlega alveg nauðsynlegt. ||||urgent||protect|her|really|absolutely|absolutely necessary It is therefore very urgent to protect it - absolutely necessary.