×

Utilizziamo i cookies per contribuire a migliorare LingQ. Visitando il sito, acconsenti alla nostra politica dei cookie.

image

Kruistocht in Spijkerbroek by Beckman Thea, 19 ‘Wij willen niet terug!’

19 ‘Wij willen niet terug!’

De volgende ochtend werd Dolf gewekt door luide uitroepen.

Hij vloog de tent uit en tot zijn grote vreugde zag hij Leonardo, Dom Thaddeus en een tiental soldaten en hoge heren uit de stad.

Spoedig bleek dat Leonardo voor Sinterklaas kwam spelen.

Hij was er inderdaad in geslaagd tot het stadsbestuur door te dringen.

Daar had men, eerst ongelovig, toen met grote woede, het verhaal van de student aangehoord en onmiddellijk order gegeven dat alle schepen die de haven wilden verlaten, eerst doorzocht moesten worden opdat geen van de Duitse kinderen het land uit gesmokkeld kon worden.

Daarna, beseffend dat Genua nu omringd was door zevenduizend kleine, gestrande kruisvaarders, zocht de burgemeester contact met de bisschop, die intussen door Dom Thaddeus was ingelicht.

Ook de bisschop had maatregelen genomen.

Onder de gelovigen van Genua - en wie was in deze eeuw niet gelovig?

- hielden de geestelijken een grote inzameling van kleren, voedsel en schoeisel.

Vanmiddag zouden de wagens met de goede gaven in het kinderkamp aankomen.

Maar dat was nog niet alles.

Het stadsbestuur had besloten zich zo spoedig mogelijk van de kinderen te ontdoen - en dat kon alleen door hen in de gelegenheid te stellen naar huis terug te keren.

De stad was bereid enkele tientallen kinderen op te nemen die geen tehuis hadden waarnaar zij konden terugkeren en die zich als werkkrachten wilden verhuren bij havenpakhuizen of handwerkslieden.

Het overbevolkte Genua kon wel een paar nijvere handen, vlugge benen en dappere harten gebruiken.

Aan hen die wilden teruggaan, beloofde Genua proviand en tot aan Milaan gewapend geleide.

Dolf slaakte een zucht van verlichting.

Ze konden dus terugkeren.

Johannis werkte zich snel naar voren.

‘Ik zal mij wel met de organisatie van de terugtocht belasten,' beloofde hij.

Maar één van de hoge heren (hij zat te paard) keek streng op de monnik neer.

‘Zijt gij een van die valse priesters die de kinderen naar Genua hebben gelokt?' vroeg hij dreigend.

‘Ik heb opdracht gekregen u te laten arresteren.

Mannen, grijp hem.' Dolf, die hem maar half had verstaan, begreep wat er aan de hand was, toen hij twee soldaten in beweging zag komen.

Smekend wendde hij zich tot Leonardo.

‘Zeg ze dat ze Johannis met rust moeten laten.

De kinderen hebben hem nodig.' Leonardo begon snel op de heren in te praten en scheen eindelijk zijn zin te krijgen.

Het kwam wel neer op een soort verbanning van Johannis, die zich op straffe van de dood nooit meer op Genuees grondgebied mocht vertonen.

Als hij echter de kinderen wilde begeleiden op hun tocht naar het Noorden, dan kon hij zijn gang gaan.

Johannis, geweldig opgelucht, knikte en lachte.

‘Waar is Anselmus?

Of wil je die ook sparen?' vroeg Leonardo spottend.

Dolf zweeg beklemd.

Peter antwoordde voor hem: ‘Die hebben we aan kleine stukjes gescheurd.' Zijn stem klonk zo bitter dat Dolf huiverde.

Maar Leonardo scheen het grappig te vinden.

‘Dat was precies wat de schurk toekwam.

Ik hoop dat jullie het langzaam hebben gedaan.' Hij berichtte daarna de hoge heren dat de andere slavenhaler intussen zijn gerechte straf al had gekregen.

Ze knikten tevreden, keerden om en reden weg.

De aanblik van de duizenden verwilderde kinderen scheen hun niet aangenaam te zijn.

Leonardo en Dom Thaddeus bleven achter in het kamp.

‘Waar is Hilde?' vroeg Dolf plotseling, toen het tot hem doordrong dat hij haar nog niet had gezien.

‘De hertog van Genua heeft zich over haar ontfermd en haar in zijn huishouding opgenomen,' vertelde de student opgewekt.

‘Volgend voorjaar zal hij bericht sturen naar haar vader, de Graaf van Marburg, en dan zal er verder over haar lot worden beslist.' ‘Arme Hilde.

Wat zei zij ervan?' Verbaasd keek Leonardo zijn vriend aan.

‘Wat zou ze kunnen zeggen?

Ze zal wel blij zijn.

Nu hoeft ze geen stinkende wonden meer uit te wassen en op stro te slapen.

Ze zullen wel een rijke man voor haar vinden, hier of in het hertogdom van haar vader.

Over Hilde hoef je je niet meer bezorgd te maken.' ‘Hilde was gelukkig bij ons,' zei Dolf zacht.

‘Bij deze woeste horde?

Kom nou...' Misschien heeft Leonardo gelijk en is dit voor haar het beste, dacht Dolf.

Maar hij was er niet zo zeker van.

‘Wilde de hertog niets doen voor de andere baronskinderen?' vroeg hij.

‘Nee.

Hij vroeg me wie het waren.

Toen hij hoorde dat het kinderen van onbetekenende ridders waren, stelde hij er geen belang meer in.' Dolf schudde het hoofd.

Aan de geweldige standsverschillen in deze eeuw zou hij nooit wennen.

Was de Kinderkruistocht nu ten einde?

Dolf dacht het - en vergiste zich.

In zijn tijd zouden kinderen die zo bedrogen waren, het meteen hebben opgegeven en de hun geboden kans om terug te keren met beide handen hebben aangegrepen.

Maar niet deze kindertjes uit de dertiende eeuw.

Velen van hen niet, tenminste.

Waarom terugkeren naar de Duitse landen waar de regen de landerijen geselde, de winters lang en koud waren, en waar ze alleen ellende hadden achtergelaten?

Voordat de middag half was verstreken, kwam er uit de stad Genua een lange rij wagens.

Ze bevatten broden, groente, vruchten, oude kleren en afgetrapt schoeisel, dunne dekens en kruisbeeldjes.

Rommel, maar voor de kinderen waren het schatten.

Priesters en soldaten uit de stad hielden toezicht op de uitdeling.

Met verbaasde ogen keken ze naar de kinderen die gemeend hadden dat ze Jeruzalem konden heroveren.

Want in plaats van verdwaasde, door godsdienstwaanzin bevangen wezentjes zagen ze niets dan taaie, verwilderde schepsels, gekleed in lompen of bijna naakt, met door zon en wind getaande gezichten, krachtige spieren, gebleekte haren, vurige ogen.

Ze begrepen dat het noodzakelijk was deze rauwe horde zo spoedig mogelijk van Genuees grondgebied te verwijderen.

En ze waren het stadsbestuur dankbaar dat het zo snel maatregelen had genomen en de horde buiten de muren had weten te houden.

Nadat de wagens waren vertrokken en iedereen was verzadigd, begon Dolf met hulp van Johannis, Leonardo, Frank en Peter de terugtocht te organiseren.

En stuitte overal op verzet.

Vooral de onderofficieren voelden niets voor teruggaan.

Ze wilden verder trekken.

Was het nog altijd niet tot hen doorgedrongen dat de droom van de Witte Stad een sprookje was dat nooit werkelijkheid kon worden?

‘Natuurlijk willen we niet terug,' zei Peter, die zich bij de muitenden schaarde.

‘Waar moeten we heen?

Terug naar huis lokt ons niet aan.' ‘We hebben geen tehuis,' zei Carl koppig.

‘Ik wil niet meer bedelen in de straten van Keulen,' riep Mariecke.

Dolf knipperde met de ogen en keek hulpzoekend naar Leonardo.

Die stond alleen maar te lachen en hij klopte Peter op de schouder.

Op dat ogenblik kwam Nicolaas de tent uit.

Had hij begrepen hoe de stemming in het kamp was?

De kinderen schenen hun woede jegens de herdersknaap al weer vergeten te zijn.

Deze kinderen vergaten erg vlug.

Zodra hij zich in zijn bijeengelapte witte kleren (ditmaal zonder maliënkolder) vertoonde, weken ze even eerbiedig voor hem uiteen als altijd.

Wel droeg Nicolaas nog altijd de gordel van Carolus.

In zijn hand hield hij een zilveren crucifix.

Hij had al zijn moed en aangemeten waardigheid bijeen moeten rapen om de kinderen tegemoet te treden.

De angst in zijn hart trachtte hij te verbergen onder een trotse houding, een opgeheven kin.

Dolf liep snel op hem toe en reikte hem de hand.

Zo stonden ze voor de kinderen, waarvan velen nog knabbelden op een stuk brood, een appel, een handvol noten.

Mariecke stak Nicolaas een half brood toe dat hij met een knikje aanvaardde.

Het werd stil om hen heen.

Nicolaas was minder ernstig gewond dan Dolf eerst had gevreesd.

De maliënkolder had de vorige dag zijn borst en armen beschermd.

De handen van de razende kinderen hadden zijn gezicht geklauwd en gekrabbeld, over zijn voorhoofd liep een bloedige schram, zijn ene oog was gezwollen, zijn rechterwang was vuurrood en opgezet - maar dat waren kleinigheden.

‘Kinderen,' sprak Nicolaas, ‘mijn begrip voor wat er is gebeurd, schiet tekort.

Ik meende dat God mij had verlaten.

Maar God weigerde een wonder te doen voor een kinderleger dat schurken, slavenhalers en bedriegers onder zijn gelederen telde.

Ik heb vernomen dat Anselmus dood is.

Ik heb gehoord dat Johannis van plan is om met ieder die naar huis verlangt, terug te keren naar de Duitse landen.

Jullie hebt allen de woorden van Genua's stadsbestuur gehoord.

Wie wil, kan terugkeren.

En ook heb ik vernomen dat het bedrog van Anselmus ons bij de verkeerde zee heeft gebracht en dat Jeruzalem aan een andere zee ligt, oostelijk van hier.

Daarom - luister goed - wie niet meer wil reizen kan in Genua blijven, of met Johannis naar het Noorden gaan.

Maar wie van jullie Jeruzalem wil zien - die kan mij volgen.

Want ik zal naar het Oosten trekken, waar God de zee voor ons zal openen!' Dolf stond met stomheid geslagen.

Vooral toen duizenden kinderen, uitzinnig van vreugde gilden: ‘Nicolaas, wij volgen je!' Wat bezielde die kinderen?

Nog altijd het sprookje?

Ach nee... daarin geloofden ze nauwelijks.

Ze wilden gewoon niet terug.

De verrukkingen en moeiten van het buitenleven hadden een speciale bekoring voor hen gekregen.

Ze zagen wat van de wereld!

En die wereld was groter, ruimer en verrassender dan ze ooit hadden durven denken.

Maandenlang had hun leven bestaan uit voorttrekken, met als einddoel een droom.

Daarmee wilden ze doorgaan totdat ze het einde van de wereld of van hun leven hadden bereikt.

Zo viel het kinderleger uiteen.

Een deel van de kleinsten wilde inderdaad naar huis en verzamelde zich de volgende dagen onder de stadspoorten, aangevoerd door Johannis en drie baronskinderen.

Een kleine honderd kozen voor Genua.

Tot Dolfs verbazing waren het vooral de kuddediertjes, de kleinen en domoren die teruggingen.

Maar niet de kleine Thiess die nog altijd de Saracenen wilde verjagen, niet Frank, Peter, Frieda, Bertho, Carl of Martha...

Tevergeefs bestormde Dolf zijn beschermelinge met argumenten.

‘Maar Mariecke, wat heeft Italië ons te bieden?

De zee in het Oosten zal voor ons evenmin wijken als dit water.' ‘Moet ik terug naar Keulen?' vroeg Mariecke droevig.

‘Waarvoor?' Dolf zuchtte.

De kleine Mariecke had niets om naar terug te keren.

‘Blijf dan in Genua, treed in dienst bij Hilde, als kamermeisje of zoiets.

Hilde is je vriendin, ze zal je beschermen.' Mariecke schudde het hoofd.

In Genua wilde zij zeker niet blijven, zo'n grote stad zou wel net zo zijn als haar geboorteplaats: nauwe straten, pleinen met kerken en onverschillige mensen die walgend voor de talrijke bedelaars uitweken.

Ook hier drukte, dieven, gevaren en weinig naastenliefde.

De rijke Genuezen brachten geld en voedsel bijeen voor het kinderleger dat ze zo gauw mogelijk kwijt wilden.

Uit eigenbelang bekommerden ze zich even om de arme, misleide kinderen - maar hun eigen armen schopten ze opzij en lieten ze creperen.

‘Als Nicolaas verdergaat, ga ik ook,' zei ze vasthoudend.

‘En ik dan?' zuchtte Dolf.

‘Wat moet ik doen?' ‘Ik dacht dat jij met Leonardo naar Bologna zou gaan.' ‘Leonardo wil eerst zijn ouders in Pisa bezoeken.

Hij gaat volgend jaar pas naar Bologna.' Het besluit van de student om voorlopig bij het kinderleger te blijven, had Dolf eerst nogal verbaasd.

Leonardo sprak er luchtig over: ‘Ik heb mijn familie in jaren niet gezien.

Nu ik toch in de buurt ben, wil ik mijn moeder even gaan begroeten.' Was dat zo?

Dolf kon geen wijs worden uit de jongeman.

Langzamerhand wist hij wel dat middeleeuwers dikwijls het ene zeiden, terwijl ze het tegenovergestelde bedoelden.

En zeker de Italianen!

Van heimwee had hij bij Leonardo nooit eerder iets bespeurd.

Was het om Mariecke dat de student de kinderen niet in de steek wilde laten?

‘Blijf dan bij ons,' smeekte Mariecke.

En Dolf knikte.

Er zat niet veel anders op.

Wat toen opnieuw de Apennijnen introk, was een leger van bijna vijfduizend kinderen.

Nog altijd een respectabel aantal, waartegen de bergbewoners niet veel konden uitrichten.

Omdat de kinderen die waren teruggegaan naar het Noorden in hoofdzaak kleintjes waren, of kinderen die de moed hadden opgegeven, leek het wel of het sterk gedunde kinderleger krachtiger was dan ooit.

Kleine desperado's, die voor niets terugdeinsden, trokken onder de Italiaanse zon door het land: stropend, vissend, zingend en in een langzaam tempo, want nu was er niemand meer om hen op te jagen.

Dom Thaddeus ging mee.

Van de baronskinderen waren er nog twee overgebleven: Mathilde, een verwaand meisje.

Ze vond dat ze koningin van Jeruzalem moest worden, nu Hilde bij de hertog in Genua was gebleven.

En Berthold, de jongste zoon van een verarmde ridder.

Van nature een doodverlegen kind, dat niet eens naar huis durfde te gaan en ook alleen maar uit angst voor zijn grotere broers uit de burcht van zijn vader was weggelopen.

Dus bleef hij meetrekken, zwijgzaam, schuw en ontmoedigd.

Zo trokken ze Toscane binnen.

Voorop ging nog altijd Nicolaas, de erkende leider.

In onregelmatige rijen achter hem kwamen de kinderen: verwilderd, plunderend of bedelend.

Zo lang ze zich in schaars bewoond heuvelland bevonden, deden ze precies waarin ze zin hadden.

Ze roofden geiten, kippen, varkens.

Ze plukten halmen van de akkers, appels van de bomen.

Soms vochten ze onderling om de leidersplaats van een groep.

Ze erkenden geen wetten en geen verboden.

Ze lachten om woedende boeren, strenge ridders, verontwaardigde kooplui, vermanende dorpspastoors.

Ze voelden zich sterk en onoverwinnelijk; elk van hen was gewapend.

Ze hadden een bepaalde tactiek ontwikkeld, waarvan Dom Thaddeus gruwde, maar die Dolf wel grappig vond.

Zodra ze in de buurt van een stad of dichtbevolkte streek kwamen, schenen ze hun kwajongensstreken te vergeten en werden terstond weer de heilige kindertjes die op weg waren naar Jeruzalem.

Ze vouwden de handen, stapten voort met ten hemel geslagen ogen, zongen hymnen.

Opeens boden ze dan weer de ontroerende aanblik van de Kinderkruistocht die later in de boeken werd beschreven.

Ze trokken lijdende gezichtjes, wezen de verschrikte burgers op hun lompen en lege magen.

Ze overdreven de verschrikkingen van de tocht, speelden komedie met hun vermoeidheid.

De inwoners van het heerlijke Toscane waren er diep door getroffen.

Bereidwillig schonken ze de kinderen brood en koeken, ze lieten vaten vers water en gerookte hammen naar het kamp brengen.

De geruchten die de ronde deden over de plunderende, stropende horde moesten valse geruchten zijn, meenden ze.

Dit waren werkelijk zeer vrome kinderen, bezield door een heilig vuur.

Wie had deze tactiek verzonnen?

Ze konden niet allemaal op dezelfde gedachten gekomen zijn!

Dolf verdacht Peter ervan de aanstichter te zijn.

Peter was er slim en gewetenloos genoeg voor...

Nauwelijks had het kinderleger het stadje weer achter zich gelaten of de vakantiestemming keerde terug.

Dit was leven!

Ze proefden de zoete vrijheid in de warme winden die om de heuvels waaiden.

De zon koesterde hen.

Getooid met bloemenkransen, door niets meer bang te maken, uitbundig en overmoedig trokken ze voort, almaar voort.

Soms bereikten ze een plek waarvan de schoonheid zelfs deze onverschillige middeleeuwertjes trof.

Een meertje met lieflijke oevers.

Of een riviertje dat zich door natuurlijke weiden slingerde, met bosjes begroeide heuvels rondom.

Stilte, bloemen, vogels, wegschuilend wild.

O, hier te kunnen blijven, de rest van je leven!

Waarom naar Jeruzalem gaan?

Dit was het paradijs... En dan bleven er honderd, tweehonderd kinderen achter, om hutten te bouwen, wilde geiten te vangen en te temmen, om een nieuw bestaan te beginnen.

Of deze nederzettingen kans van slagen hadden, wist Dolf niet.

Soms twijfelde hij eraan, soms had hij zelf zin om op zo'n plek achter te blijven, het dorpsleven te organiseren, ervan te maken wat er van te maken viel...

Maar de achterblijvers hadden hem niet meer nodig.

In de maanden van omzwervingen hadden ze geleerd hoe ze voor zichzelf moesten zorgen.

Al leek het of in dit land de zomer nooit zou eindigen, uit het Noorden brachten ze de herinnering mee aan lange, strenge winters, aan hongersnoden en brandstofgebrek.

Misschien werd het in het paradijselijke Toscane ook winter, en daartegen begonnen ze zich onmiddellijk te wapenen.

Ze bouwden hutten en stallen, ze sloegen palissaden rondom de nieuwe nederzetting, ze legden voorraden aan.

Als ze ooit lui geweest waren thuis, dan hadden ze dat tijdens de tocht wel afgeleerd.

Ze werkten hard en genoten ervan, want ze werkten voor zichzelf.

Maar ook de omwalde stadjes op de heuvels betoverden de kinderen.

Die lagen daar zo dromerig en toch fier in het zonlicht te blakeren.

De inwoners gingen hun eigen gang, ze bestuurden zichzelf, lagen dikwijls overhoop met andere stadjes, kozen partij voor paus of keizer wanneer de beide heersers het weer met elkaar aan de stok hadden, maar hun onafhankelijkheid gaven ze nooit prijs en een aanvulling van hun legers konden ze altijd gebruiken.

De steden van Italië en vooral van Toscane waren in opkomst.

De burgers beschouwden zich als vrije mensen met een eerbiedwaardig bestaan.

Ze waren druk bezig hun nijverheid op te bouwen, hun handelsbetrekkingen uit te breiden, nieuwe bronnen van welvaart aan te boren.

De expansie sleepte iedereen mee.

Sterke spieren, ijverige handen, moedige harten en fris jong bloed waren welkom.

Vele kinderen bezweken voor aanlokkelijke aanbiedingen en bleven achter.

Het kinderleger slonk zichtbaar.

Nicolaas scheen het nauwelijks op te merken.

Hij droomde van de Witte Stad in het Oosten, en dat dit sprookje zijn volgelingen nauwelijks meer iets zei, drong niet tot hem door.

Zo volgden ze de oude heerwegen, die kriskras door het land slingerden.

Soms verdwaalden ze - maar wat gaf dat?

Dolf hoopte dat het nog lang zou duren voordat ze Pisa bereikten, want daar zou hij afscheid moeten nemen van Leonardo.

Maar al duurde het lang, ze kwamen er toch.

Een jaar tevoren, tijdens een vakantiereis met zijn ouders, was Dolf nog in Pisa geweest.

Destijds had de beroemde stad hem teleurgesteld.

Het was zo'n onaanzienlijk plaatsje, niet veel groter dan Woerden.

De honderdduizenden toeristen bezochten het in hoofdzaak om de beroemde Dom te zien, het waren dagjesmensen die rondliepen over het Plein der Mirakelen, en dan weer verder gingen.

Want daarnaast had Pisa weinig te bieden.

Maar nu!

In het begin van de dertiende eeuw was Pisa een wereldstad, machtiger dan Florence, groter dan Rome, drukker dan Genua.

De Dom stond er al, compleet met scheve toren.

De bolwerken en muren waren er al, niet als de slaperige overblijfselen van een roemrijk verleden, zoals in Dolfs tijd, maar in volle pracht en glorie.

Dolf was verrukt.

Wat een stad!

Leonardo drong er bij hem op aan dat hij eveneens in de stad zou blijven en de gastvrijheid van de familie Bonacci zou genieten.

Het was een verleidelijk voorstel... ‘Maar Mariecke dan?' ‘Die kan toch bij ons blijven?' ‘Ik weet niet of ik het kinderleger in de steek kan laten...' Toch was dat ten slotte niet de enige reden van Dolfs weigering.

Dit Italië van de dertiende eeuw fascineerde hem.

Het was zo totaal anders dan het Italië dat hij kende van de vakantiereizen met zijn vader en moeder.

Het was veel mooier, ongerepter, interessanter.

Tussen de Toscaanse heuvels kon je op de ruïne van een Romeinse villa stuiten, een half vervallen tempel aantreffen.

De rivieren waren helder en onbedorven.

De wegen waren smal, wit van stof en boden eindeloze verrassingen.

Op de heuvels lagen trotse burchten of kleine, onafhankelijke steden.

Op de hellingen graasden kudden schapen en geiten, in de bossen leefden ontelbaar veel vogels.

Nergens hoorde je het geloei van straaljagers, het brommen van auto's, het stampen van machines.

Het hele land ademde rust, stilte en muziek.

Het brood smaakte beter dan het duurste gebak in de twintigste eeuw.

De wilde parelhoenders uit de eikenbossen smaakten fijner dan Dolf ooit had kunnen dromen.

De hele dag hoorde je de vogels kwinkeleren, de krekels tjirpen, de landlieden zingen.

En een mijl verder was er weer de volstrekte stilte van de zomermiddag, met onbeweeglijke dennenbomen, bloeiende hellingen, duizenden vlinders, bijen, hommels.

Een zoemende, rustgevende stilte die voor Dolf volstrekt nieuw was en die hem helemaal betoverde.

Hij kon het wilde, vrije leven niet meer opgeven, zelfs niet voor de verlokkingen van Pisa.

Dat mocht dan een machtige stad zijn, ongelooflijk schilderachtig en levendig, maar toch was en bleef het een middeleeuwse stad: met afschuwelijke tegenstellingen, vol ratten, ongedierte, bedelaars en schurken.

Om de zoveel jaar verwikkeld in een oorlogje.

Trots, dwaas, onbeschaamd waren zijn inwoners.

Geen stad om je er echt thuis te voelen.

Dus namen de twee vrienden op hartverwarmende wijze afscheid.

Mariecke vergoot enkele traantjes en snikte: ‘O Leonardo, wat zullen we je missen!' Peter en Frank drukten de student zwijgend de hand.

Bertho omhelsde hem en vroeg: ‘Zul je nog eens aan Carolus denken?' Daarna trokken de kinderen verder, onhoudbaar verder.

Dwars door het schitterende heuvelland, door moerassen en wouden, naar het zuidoosten.

Hoeveel kinderen nog?

Hooguit tweeduizend.

Velen waren in Pisa achtergebleven.

Grote groepen begaven zich in de richting van Florence, twee dagreizen verder, omdat de mare was gegaan dat Florence werkkrachten kon gebruiken en zich toerustte voor de oorlog.

In heel Midden-Italië vond men kort daarop grote groepen Duitse kinderen die een gebroken Toscaans stamelden, die werk, voedsel, onderdak zochten.

Ze werden snel opgenomen en versmolten met de bevolking.

Wat eindelijk, begin september, de provincie Umbrië bereikte, was een legertje van misschien vijftienhonderd kleine wilden: hongerig, tot alles in staat.

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

19 ‘Wij willen niet terug!’ 19 "Wir wollen nicht mehr zurück! 19 "Δεν θέλουμε να γυρίσουμε πίσω! 19 "We don't want to go back! 19 "¡No queremos volver! 19 "Nous ne voulons pas revenir en arrière". 19 "Mes nenorime grįžti! 19 "Мы не хотим возвращаться! 19 'Geri dönmek istemiyoruz!

De volgende ochtend werd Dolf gewekt door luide uitroepen. |||||||laute| |||||||loud|shouts На следующее утро Дольфа разбудили громкие восклицания.

Hij vloog de tent uit en tot zijn grote vreugde zag hij Leonardo, Dom Thaddeus en een tiental soldaten en hoge heren uit de stad. |||||||||joy||||Dom|Thaddeus|||dozen|||||out of|| Er flog aus dem Zelt und zu seiner großen Freude sah er Leonardo, Dom Thaddeus und ein Dutzend Soldaten und hohe Herren aus der Stadt. He flew out of the tent and to his great joy he saw Leonardo, Dom Thaddeus, and about ten soldiers and noblemen from the city.

Spoedig bleek dat Leonardo voor Sinterklaas kwam spelen. Bald|||||Sankt Nikolaus|| soon|||||Santa Claus|| Bald stellte sich heraus, dass Leonardo für den Nikolaus spielen kam. It soon became clear that Leonardo had come to play for Sinterklaas.

Hij was er inderdaad in geslaagd tot het stadsbestuur door te dringen. |||||Es gelungen|||||| |||||succeeded in|||city council|||to penetrate Er war tatsächlich erfolgreich gewesen, in die Stadtverwaltung einzudringen. He had indeed succeeded in getting through to the city council.

Daar had men, eerst ongelovig, toen met grote woede, het verhaal van de student aangehoord en onmiddellijk order gegeven dat alle schepen die de haven wilden verlaten, eerst doorzocht moesten worden opdat geen van de Duitse kinderen het land uit gesmokkeld kon worden. ||||||||||Geschichte|||||||||||Schiffe||||||zuerst|durchsucht||||||||||||geschmuggelt|| ||||incredulous||||||story||||listened to|||order||||ships|||||leave||searched|||so that|||||||||smuggled out|| Initially unbelieving, then with great anger, they had listened to the story of the student and immediately ordered that all ships wishing to leave the harbor must first be searched so that none of the German children could be smuggled out of the country.

Daarna, beseffend dat Genua nu omringd was door zevenduizend kleine, gestrande kruisvaarders, zocht de burgemeester contact met de bisschop, die intussen door Dom Thaddeus was ingelicht. |||||||||||||||||||||||||informiert worden war |realizing that||||surrounded||||small|stranded||||mayor||||bishop||in the meantime|||Thaddeus||informed After realizing that Genoa was now surrounded by seven thousand small, stranded crusaders, the mayor sought contact with the bishop, who had meanwhile been informed by Dom Thaddeus.

Ook de bisschop had maatregelen genomen. |||||getroffen ||||measures taken| Auch der Bischof hatte Maßnahmen ergriffen. The bishop had also taken measures.

Onder de gelovigen van Genua - en wie was in deze eeuw niet gelovig? ||Gläubigen||||||||||gläubig ||believers||||||||||believers Unter den Gläubigen von Genua - und wer war in diesem Jahrhundert nicht gläubig? Among the believers of Genoa - and who was not a believer in this century?

- hielden de geestelijken een grote inzameling van kleren, voedsel en schoeisel. |||||Sammlung||||| held||clergy|||collection||clothes|||footwear - hielten die Geistlichen eine große Sammlung von Kleidung, Lebensmitteln und Schuhen. - the clergy organized a large collection of clothes, food, and footwear.

Vanmiddag zouden de wagens met de goede gaven in het kinderkamp aankomen. |||Wagen||||gute Gaben|||| |||vehicles|||||||children's camp| This afternoon, the wagons with the good gifts were expected to arrive at the children's camp.

Maar dat was nog niet alles. But that was not all.

Het stadsbestuur had besloten zich zo spoedig mogelijk van de kinderen te ontdoen - en dat kon alleen door hen in de gelegenheid te stellen naar huis terug te keren. ||||||||||||entledigen|und|das||nur|indem|sie|||Gelegenheit||||||| |city council|||||||||||get rid of|||||||||opportunity||to allow||||| Die Stadtverwaltung hatte beschlossen, sich so schnell wie möglich der Kinder zu entledigen - und das konnte nur geschehen, indem man ihnen die Gelegenheit gab, nach Hause zurückzukehren. The city council had decided to rid itself of the children as soon as possible - and that could only be done by allowing them to return home.

De stad was bereid enkele tientallen kinderen op te nemen die geen tehuis hadden waarnaar zij konden terugkeren en die zich als werkkrachten wilden verhuren bij havenpakhuizen of handwerkslieden. ||||||||||||||||||||||||||||Handwerker |||||||||||||||||return|||||||||port warehouses||craftsmen Die Stadt war bereit, einige Dutzend Kinder aufzunehmen, die kein Zuhause hatten, wohin sie zurückkehren konnten, und die bereit waren, sich als Arbeitskräfte bei Hafenlagern oder Handwerkern anzubieten. The city was willing to take in several dozen children who had no home to return to and who were willing to offer themselves as laborers at warehouses or with craftsmen.

Het overbevolkte Genua kon wel een paar nijvere handen, vlugge benen en dappere harten gebruiken. |überbevölkerte||||||fleißige||schnelle||||| |overpopulated||||||diligent||quick|||brave|| Das überfüllte Genua konnte wohl einige fleißige Hände, flinke Beine und tapfere Herzen gebrauchen. The overcrowded Genoa could use a few industrious hands, swift legs, and brave hearts.

Aan hen die wilden teruggaan, beloofde Genua proviand en tot aan Milaan gewapend geleide. |||||||||||Mailand||Begleitung |||||||provisions||||Milan||escort To those who wanted to return, Genoa promised provisions and armed escort to Milan.

Dolf slaakte een zucht van verlichting. |stieß aus||||Erleichterung Dolf let out a sigh of relief.

Ze konden dus terugkeren. So they could return.

Johannis werkte zich snel naar voren. Johannis quickly worked his way forward.

‘Ik zal mij wel met de organisatie van de terugtocht belasten,' beloofde hij. ||||||||||belasten|| |||||||||return trip|burden myself|| ‘Ich werde mich mit der Organisation des Rückzugs belasten,' versprach er. ‘I will take care of organizing the retreat,' he promised.

Maar één van de hoge heren (hij zat te paard) keek streng op de monnik neer. Doch einer der hohen Herren (er saß zu Pferd) schaute streng auf den Mönch herab. But one of the high gentlemen (he was on horseback) looked sternly down at the monk.

‘Zijt gij een van die valse priesters die de kinderen naar Genua hebben gelokt?' vroeg hij dreigend. |||||||||||||gelockt haben||| |||||||||||||lured|||threateningly ‘Sind Sie einer dieser falschen Priester, die die Kinder nach Genua gelockt haben?' fragte er drohend. ‘Are you one of those false priests who lured the children to Genoa?' he asked threateningly.

‘Ik heb opdracht gekregen u te laten arresteren. |||||||verhaften ||||||have|arrest ‘I have been ordered to have you arrested.

Mannen, grijp hem.' Dolf, die hem maar half had verstaan, begreep wat er aan de hand was, toen hij twee soldaten in beweging zag komen. |greift|||||||||||||||||||||Bewegung|| "Men, grab him." Dolf, who only half understood, realized what was going on when he saw two soldiers coming into action.

Smekend wendde hij zich tot Leonardo. pleadingly|turned|||| Desperately, he turned to Leonardo.

‘Zeg ze dat ze Johannis met rust moeten laten. "Tell them to leave Johannis alone."

De kinderen hebben hem nodig.' Leonardo begon snel op de heren in te praten en scheen eindelijk zijn zin te krijgen. Die Kinder brauchen ihn. Leonardo begann schnell, mit den Herren zu sprechen und schien schließlich seinen Willen zu bekommen. The children need him.' Leonardo quickly began to talk to the gentlemen and finally seemed to get his way.

Het kwam wel neer op een soort verbanning van Johannis, die zich op straffe van de dood nooit meer op Genuees grondgebied mocht vertonen. |||||||||||||Strafe|||||||Genua||durfte|zeigen |||||||banishment||||||penalty|||||||Geneva|territory||appear Es kam letztlich auf eine Art Verbannung von Johannis hinaus, der sich unter Androhung des Todes niemals wieder auf genuesischem Boden zeigen durfte. It ultimately came down to a kind of banishment of Johannis, who was never to show himself on Genuese territory under penalty of death.

Als hij echter de kinderen wilde begeleiden op hun tocht naar het Noorden, dan kon hij zijn gang gaan. ||however|||||||||||||||| Wenn er jedoch die Kinder auf ihrem Weg in den Norden begleiten wollte, konnte er tun, was er wollte. However, if he wanted to accompany the children on their journey to the North, then he could do as he pleased.

Johannis, geweldig opgelucht, knikte en lachte. |greatly|relieved|nodded|| Johannis, greatly relieved, nodded and laughed.

‘Waar is Anselmus? 'Where is Anselmus?

Of wil je die ook sparen?' vroeg Leonardo spottend. |||||sparen||| ||||||||mockingly Oder willst du die auch sparen?' fragte Leonardo spöttisch. Or do you want to spare him too?' Leonardo asked mockingly.

Dolf zweeg beklemd. ||tightly constrained Dolf schwieg beklemmt. Dolf remained silent, feeling restrained.

Peter antwoordde voor hem: ‘Die hebben we aan kleine stukjes gescheurd.' Zijn stem klonk zo bitter dat Dolf huiverde. |||||||||Stücke|zerrissen|||||||| ||||||||||torn||||||||shuddered Peter antwortete für ihn: ‘Die haben wir in kleine Stücke gerissen.' Seine Stimme klang so bitter, dass Dolf erschauerte. Peter answered for him: 'We tore them into small pieces.' His voice sounded so bitter that Dolf shuddered.

Maar Leonardo scheen het grappig te vinden. ||||funny|| But Leonardo seemed to find it funny.

‘Dat was precies wat de schurk toekwam. ||||||got what he deserved ‘That was exactly what the scoundrel deserved.

Ik hoop dat jullie het langzaam hebben gedaan.' Hij berichtte daarna de hoge heren dat de andere slavenhaler intussen zijn gerechte straf al had gekregen. |||||||||berichtete|||||||||||gerechte(1)||schon||bekommen |||||||||informed|||||||||||just punishment|||| Ich hoffe, dass ihr es langsam gemacht habt.' Er berichtete dann den hohen Herren, dass der andere Sklavenhändler inzwischen seine gerechte Strafe bereits erhalten hatte. I hope you did it slowly.' He then informed the higher-ups that the other slave trader had already received his just punishment.

Ze knikten tevreden, keerden om en reden weg. ||satisfied||||| Sie nickten zufrieden, drehten sich um und fuhren weg. They nodded in satisfaction, turned around, and rode away.

De aanblik van de duizenden verwilderde kinderen scheen hun niet aangenaam te zijn. ||||||||||angenehm|| Der Anblick der tausenden verwahrlosten Kinder schien ihnen nicht angenehm zu sein. The sight of the thousands of wild children did not seem pleasant to them.

Leonardo en Dom Thaddeus bleven achter in het kamp. Leonardo and Dom Thaddeus stayed behind in the camp.

‘Waar is Hilde?' vroeg Dolf plotseling, toen het tot hem doordrong dat hij haar nog niet had gezien. ||||||||||sank in||||||| ‘Where is Hilde?' Dolf suddenly asked, when it occurred to him that he had not seen her yet.

‘De hertog van Genua heeft zich over haar ontfermd en haar in zijn huishouding opgenomen,' vertelde de student opgewekt. ||||||||angenommen|||||Haushalt||||| ||||||||taken care of|||||household||||| 'The Duke of Genoa has taken her under his wing and has taken her into his household,' the student said cheerfully.

‘Volgend voorjaar zal hij bericht sturen naar haar vader, de Graaf van Marburg, en dan zal er verder over haar lot worden beslist.' ‘Arme Hilde. nächstes||||||||||||||||||||Schicksal||entschieden|| |spring||||||||||||||||||||||| ‘Im nächsten Frühling wird er ihrem Vater, dem Grafen von Marburg, eine Nachricht senden, und dann wird über ihr Schicksal entschieden werden.' ‘Arme Hilde. 'Next spring he will send a message to her father, the Count of Marburg, and then her fate will be decided further.' 'Poor Hilde.

Wat zei zij ervan?' Verbaasd keek Leonardo zijn vriend aan. |||about it|surprised||||| Was hat sie dazu gesagt?' Verwundert sah Leonardo seinen Freund an. What did she say about it?' Leonardo looked at his friend in astonishment.

‘Wat zou ze kunnen zeggen? ‘Was könnte sie sagen? What could she say?

Ze zal wel blij zijn. She must be happy.

Nu hoeft ze geen stinkende wonden meer uit te wassen en op stro te slapen. Now she no longer has to wash out stinky wounds and sleep on straw.

Ze zullen wel een rijke man voor haar vinden, hier of in het hertogdom van haar vader. |||||||||||||Herzogtum||| |||||||||||||duchy||| They will surely find a rich man for her, here or in her father's duchy.

Over Hilde hoef je je niet meer bezorgd te maken.' ‘Hilde was gelukkig bij ons,' zei Dolf zacht. You don't have to worry about Hilde anymore.' 'Hilde was happy with us,' Dolf said softly.

‘Bij deze woeste horde? |||Horde |||horde 'With this wild horde?

Kom nou...' Misschien heeft Leonardo gelijk en is dit voor haar het beste, dacht Dolf. |||||right||||||||| Come on...' Maybe Leonardo is right and this is for her the best, thought Dolf.

Maar hij was er niet zo zeker van. But he wasn't so sure about it.

‘Wilde de hertog niets doen voor de andere baronskinderen?' vroeg hij. 'Did the duke not want to do anything for the other barons' children?' he asked.

‘Nee.

Hij vroeg me wie het waren. He asked me who they were.

Toen hij hoorde dat het kinderen van onbetekenende ridders waren, stelde hij er geen belang meer in.' Dolf schudde het hoofd. |||||||unbedeutende|||||||Interesse|||||| |||||||insignificant|||||||||||shook his head|| When he heard that they were children of insignificant knights, he lost interest. Dolf shook his head.

Aan de geweldige standsverschillen in deze eeuw zou hij nooit wennen. |||Standesunterschiede||||||| ||great|exhibition differences||||||| He would never get used to the great social differences in this century.

Was de Kinderkruistocht nu ten einde? Was the Children's Crusade now over?

Dolf dacht het - en vergiste zich. ||||irrte sich| Dolf thought so - and was mistaken.

In zijn tijd zouden kinderen die zo bedrogen waren, het meteen hebben opgegeven en de hun geboden kans om terug te keren met beide handen hebben aangegrepen. ||||||||||||||||gebotene||||||||||angegriffen |||||||deceived|||||given up||||offered|||||||||| In his time, children who were so deceived would have given up immediately and seized the chance offered to them to return with both hands.

Maar niet deze kindertjes uit de dertiende eeuw.

Velen van hen niet, tenminste. ||||at least Many of them did not, at least.

Waarom terugkeren naar de Duitse landen waar de regen de landerijen geselde, de winters lang en koud waren, en waar ze alleen ellende hadden achtergelaten? |||||||||||peitschte|||||||||||Elend|| ||||||||rain||lands|sowed|||||||||||misery|| Why return to the German lands where the rain had battered the fields, the winters were long and cold, and where they had left nothing but misery?

Voordat de middag half was verstreken, kwam er uit de stad Genua een lange rij wagens. |||||had passed|||||||||| Before half of the afternoon had passed, a long line of carts came from the city of Genoa.

Ze bevatten broden, groente, vruchten, oude kleren en afgetrapt schoeisel, dunne dekens en kruisbeeldjes. ||||Früchte|||||Schuhwerk||||Kruzifixe ||||fruits||||worn-out|||||crucifixes They contain breads, vegetables, fruits, old clothes, and worn-out shoes, thin blankets, and crucifixes.

Rommel, maar voor de kinderen waren het schatten. Ramsch||||||| junk|||||||treasures Kram, aber für die Kinder waren es Schätze. Junk, but for the children, they were treasures.

Priesters en soldaten uit de stad hielden toezicht op de uitdeling. |||||||Aufsicht führen|||Verteilung |||||||supervision|||distribution Priester und Soldaten aus der Stadt überwachten die Verteilung. Priests and soldiers from the city oversaw the distribution.

Met verbaasde ogen keken ze naar de kinderen die gemeend hadden dat ze Jeruzalem konden heroveren. |||||||||gemeint|||||| |||||||||really|||||| Mit erstaunten Augen schauten sie auf die Kinder, die geglaubt hatten, dass sie Jerusalem zurückerobern könnten. With astonished eyes, they looked at the children who had believed they could reconquer Jerusalem.

Want in plaats van verdwaasde, door godsdienstwaanzin bevangen wezentjes zagen ze niets dan taaie, verwilderde schepsels, gekleed in lompen of bijna naakt, met door zon en wind getaande gezichten, krachtige spieren, gebleekte haren, vurige ogen. ||||verwirrte|||||||||zähe||Geschöpfe||||||nackt||||||gegerbte||starke|Muskeln|gebleekte||verwirrte| ||||wandered||religious madness|overcome|little beings|||||tough|wild|creatures|||rags|||naked||||||tanned||powerful|muscles|bleached||fiery| For instead of seeing dazed, religion-crazed little beings, they saw nothing but tough, wild creatures, dressed in rags or almost naked, with faces tanned by sun and wind, strong muscles, bleached hair, fiery eyes.

Ze begrepen dat het noodzakelijk was deze rauwe horde zo spoedig mogelijk van Genuees grondgebied te verwijderen. ||||||||||||||||entfernen ||||necessary||||||||||||remove Sie verstanden, dass es notwendig war, diese rohe Horde so schnell wie möglich vom genuesischen Gebiet zu entfernen. They understood that it was necessary to remove this rough horde from Genoese territory as soon as possible.

En ze waren het stadsbestuur dankbaar dat het zo snel maatregelen had genomen en de horde buiten de muren had weten te houden. ||||||||||||||||||||gewusst|| ||||city council|||||||||||||||||| Und sie waren der Stadtverwaltung dankbar, dass sie so schnell Maßnahmen ergriffen und die Horde außerhalb der Mauern gehalten hatte. And they were grateful to the city council that it had taken measures so quickly and had managed to keep the horde outside the walls.

Nadat de wagens waren vertrokken en iedereen was verzadigd, begon Dolf met hulp van Johannis, Leonardo, Frank en Peter de terugtocht te organiseren. ||||||||gesättigt||||||||||||Rückfahrt|| ||||departed||||satisfied|||||||||||||| Nachdem die Wagen abgefahren waren und alle gesättigt waren, begann Dolf mit Hilfe von Johannis, Leonardo, Frank und Peter den Rückzug zu organisieren. After the carts had left and everyone was satiated, Dolf, with help from Johannis, Leonardo, Frank, and Peter, began to organize the retreat.

En stuitte overal op verzet. |stieß auf Widerstand|||Widerstand |encountered|||resistance And encountered resistance everywhere.

Vooral de onderofficieren voelden niets voor teruggaan. |||fühlten||von| Vor allem die Unteroffiziere hatten nichts dagegen, zurückzukehren. The non-commissioned officers in particular felt nothing about going back.

Ze wilden verder trekken. Sie wollten weiterziehen. They wanted to move on.

Was het nog altijd niet tot hen doorgedrongen dat de droom van de Witte Stad een sprookje was dat nooit werkelijkheid kon worden? |||||||sunk in|||dream|||||||||||| War ihnen immer noch nicht klar, dass der Traum von der Weißen Stadt ein Märchen war, das niemals Wirklichkeit werden konnte? Had it still not dawned on them that the dream of the White City was a fairy tale that could never become reality?

‘Natuurlijk willen we niet terug,' zei Peter, die zich bij de muitenden schaarde. |||||||||||Meuternden anschloss|sich anschloss |||||||||||mutineers|joined ‘Natürlich wollen wir nicht zurück,' sagte Peter, der sich den Meuterern anschloss. ‘Of course we don't want to go back,' said Peter, who joined the mutineers.

‘Waar moeten we heen? ‘Wohin sollen wir gehen? 'Where should we go?

Terug naar huis lokt ons niet aan.' ‘We hebben geen tehuis,' zei Carl koppig. |nach|Haus|lockt|||||||||| |||calls|||||||home||| Zurück nach Hause zieht uns nicht an.' ‘Wir haben kein Zuhause,' sagte Carl stur. 'Going back home doesn't entice us.' 'We have no home,' Carl said stubbornly.

‘Ik wil niet meer bedelen in de straten van Keulen,' riep Mariecke. 'I don't want to beg in the streets of Cologne anymore,' shouted Mariecke.

Dolf knipperde met de ogen en keek hulpzoekend naar Leonardo. |blinked|||||||| Dolf blinked his eyes and looked to Leonardo for help.

Die stond alleen maar te lachen en hij klopte Peter op de schouder. |||||laughing|||tapped|||| He was just laughing and he patted Peter on the shoulder.

Op dat ogenblik kwam Nicolaas de tent uit. At that moment, Nicolaas came out of the tent.

Had hij begrepen hoe de stemming in het kamp was? |||||mood|||| Had he understood what the mood in the camp was?

De kinderen schenen hun woede jegens de herdersknaap al weer vergeten te zijn. |||||gegenüber|||schon||vergessen|| |||||towards||||||| The children seemed to have already forgotten their anger towards the shepherd boy.

Deze kinderen vergaten erg vlug. ||forgot very quickly||very quickly These children forgot very quickly.

Zodra hij zich in zijn bijeengelapte witte kleren (ditmaal zonder maliënkolder) vertoonde, weken ze even eerbiedig voor hem uiteen als altijd. |||||zusammengeflickten|||||Kettenhemd|||||ehrfurchtig|||auseinander|| |||||patched together||||||appeared|parted||just|respectfully|||apart|| As soon as he appeared in his patched-together white clothes (this time without chain mail), they respectfully parted for him just as always.

Wel droeg Nicolaas nog altijd de gordel van Carolus. |wore|||||belt|| Nicolaas still wore the belt of Carolus.

In zijn hand hield hij een zilveren crucifix. |||||||Kreuzigungskreuz |||||||crucifix In his hand, he held a silver crucifix.

Hij had al zijn moed en aangemeten waardigheid bijeen moeten rapen om de kinderen tegemoet te treden. ||||||||||sammeln||||entgegen|| ||||||assumed|dignity|||gather||||to meet||approach He had to gather all his courage and assumed dignity to approach the children.

De angst in zijn hart trachtte hij te verbergen onder een trotse houding, een opgeheven kin. |||||||||||stolze|||erhobenes|Kinn ||||||||||||posture||| Die Angst in seinem Herzen versuchte er unter einer stolzen Haltung, einem gehobenen Kinn, zu verbergen. He tried to hide the fear in his heart under a proud posture, with his chin held high.

Dolf liep snel op hem toe en reikte hem de hand. |||||||reached out||| Dolf lief schnell auf ihn zu und reichte ihm die Hand. Dolf quickly walked up to him and extended his hand.

Zo stonden ze voor de kinderen, waarvan velen nog knabbelden op een stuk brood, een appel, een handvol noten. |||||||||||||||Apfel|||Nüsse ||||||of whom|||were nibbling||||||an apple||handful|nuts So standen sie vor den Kindern, von denen viele noch an einem Stück Brot, einem Apfel, einer Handvoll Nüsse nagten. Thus they stood before the children, many of whom were still nibbling on a piece of bread, an apple, a handful of nuts.

Mariecke stak Nicolaas een half brood toe dat hij met een knikje aanvaardde. |||||||||||Nicken|nahm an |||||||||||nod|accepted it Mariecke handed Nicolaas a half loaf of bread which he accepted with a nod.

Het werd stil om hen heen. It became quiet around them.

Nicolaas was minder ernstig gewond dan Dolf eerst had gevreesd. |||||||||gefürchtet |||seriously||||||feared Nicolaas was less seriously injured than Dolf had initially feared.

De maliënkolder had de vorige dag zijn borst en armen beschermd. |||||||||arms| The chain mail had protected his chest and arms the previous day.

De handen van de razende kinderen hadden zijn gezicht geklauwd en gekrabbeld, over zijn voorhoofd liep een bloedige schram, zijn ene oog was gezwollen, zijn rechterwang was vuurrood en opgezet - maar dat waren kleinigheden. |||||||||geklauwd||gekrabbelt||||||||||||||Rechtsbacke||feuerrot|||||| |||||||||clawed||scratched|||forehead||||scratch|||||||right cheek||||||||minor details Die Hände der wütenden Kinder hatten sein Gesicht gekratzt und geklammert, über seine Stirn lief ein blutiger Kratzer, sein eines Auge war geschwollen, seine rechte Wange war feuerrot und geschwollen - aber das waren Kleinigkeiten. The hands of the raging children had scratched and clawed at his face, a bloody scratch ran across his forehead, one of his eyes was swollen, his right cheek was fiery red and swollen - but those were trivial matters.

‘Kinderen,' sprak Nicolaas, ‘mijn begrip voor wat er is gebeurd, schiet tekort. ||||||||||reicht nicht aus|zu kurz ||||understanding||||||| ‘Kinder,' sprach Nikolaus, ‘mein Verständnis für das, was geschehen ist, reicht nicht aus. 'Children,' said Nicolaas, 'my understanding of what happened falls short.

Ik meende dat God mij had verlaten. Ich dachte, Gott hätte mich verlassen. I believed that God had abandoned me.

Maar God weigerde een wonder te doen voor een kinderleger dat schurken, slavenhalers en bedriegers onder zijn gelederen telde. |||||||||||||||||Reihen| But God refused to perform a miracle for a children’s army that counted scoundrels, slave traders, and deceivers among its ranks.

Ik heb vernomen dat Anselmus dood is. I have heard that Anselmus is dead.

Ik heb gehoord dat Johannis van plan is om met ieder die naar huis verlangt, terug te keren naar de Duitse landen. Ich habe gehört, dass Johannis plant, mit jedem zurückzukehren, der nach Hause verlangt, in die deutschen Länder. I have heard that Johannis plans to return to the German lands with anyone who wishes to go home.

Jullie hebt allen de woorden van Genua's stadsbestuur gehoord. ||||||Genua|| ||||||Genoa's|| Ihr habt alle die Worte der Stadtverwaltung von Genua gehört. You all have heard the words of the city council of Genoa.

Wie wil, kan terugkeren. |||return Wer will, kann zurückkehren. Who wishes to can return.

En ook heb ik vernomen dat het bedrog van Anselmus ons bij de verkeerde zee heeft gebracht en dat Jeruzalem aan een andere zee ligt, oostelijk van hier. And I have also heard that Anselmus's deception has brought us to the wrong sea and that Jerusalem lies by another sea, east of here.

Daarom - luister goed - wie niet meer wil reizen kan in Genua blijven, of met Johannis naar het Noorden gaan. Therefore - listen well - whoever no longer wants to travel can stay in Genoa, or go north with Johannis.

Maar wie van jullie Jeruzalem wil zien - die kan mij volgen. But whoever of you wants to see Jerusalem - can follow me.

Want ik zal naar het Oosten trekken, waar God de zee voor ons zal openen!' Dolf stond met stomheid geslagen. |||||||||||||||||||struck dumb Denn ich werde nach Osten ziehen, wo Gott das Meer für uns öffnen wird!' Dolf stand sprachlos da. For I will travel to the East, where God will open the sea for us!' Dolf was stunned.

Vooral toen duizenden kinderen, uitzinnig van vreugde gilden: ‘Nicolaas, wij volgen je!' Wat bezielde die kinderen? |||||||||||||Was trieb|| ||||beside themselves|||||||||inspired|| Besonders als Tausende von Kindern, vor Freude außer sich, schrieen: 'Nikolaus, wir folgen dir!' Was hatte diese Kinder bewegt? Especially when thousands of children, ecstatic with joy, yelled: 'Nicolaas, we will follow you!' What inspired those children?

Nog altijd het sprookje? Immer noch das Märchen? Still the fairytale?

Ach nee... daarin geloofden ze nauwelijks. Oh no... they hardly believed in that.

Ze wilden gewoon niet terug. They just didn't want to go back.

De verrukkingen en moeiten van het buitenleven hadden een speciale bekoring voor hen gekregen. |Freuden||||||||besondere|Besonderer Reiz||| |||struggles|||||||charm||| The delights and hardships of outdoor life had a special charm for them.

Ze zagen wat van de wereld! They saw a bit of the world!

En die wereld was groter, ruimer en verrassender dan ze ooit hadden durven denken. |||||||überraschender|||||| |||||more spacious||more surprising|||||| And that world was bigger, broader, and more surprising than they had ever dared to think.

Maandenlang had hun leven bestaan uit voorttrekken, met als einddoel een droom. ||||bestanden||vorantreiben|||Ziel|| ||||||moving forward|||end goal||dream For months, their lives had consisted of moving forward, with a dream as their final goal.

Daarmee wilden ze doorgaan totdat ze het einde van de wereld of van hun leven hadden bereikt. They wanted to continue until they reached the end of the world or the end of their lives.

Zo viel het kinderleger uiteen. ||||apart Thus, the children's army fell apart.

Een deel van de kleinsten wilde inderdaad naar huis en verzamelde zich de volgende dagen onder de stadspoorten, aangevoerd door Johannis en drie baronskinderen. ||||||||||||||||||angeführt||||| |||||||||||||||||city gates|led by||||| A portion of the youngest indeed wanted to go home and gathered in the following days under the city gates, led by Johannis and three baron’s children.

Een kleine honderd kozen voor Genua. |||Köpfe|| |||chose|| About a hundred chose Genoa.

Tot Dolfs verbazing waren het vooral de kuddediertjes, de kleinen en domoren die teruggingen. |||||||Herdentiere||||||zurückgingen |||||||herd animals||||||going back To Dolf's astonishment, it was mainly the herd animals, the little ones, and the simpletons who went back.

Maar niet de kleine Thiess die nog altijd de Saracenen wilde verjagen, niet Frank, Peter, Frieda, Bertho, Carl of Martha...

Tevergeefs bestormde Dolf zijn beschermelinge met argumenten. |bestürmte|||||Argumenten In vain|stormed with|||protegee||arguments Vergeblich stürmte Dolf seine Schützling mit Argumenten.

‘Maar Mariecke, wat heeft Italië ons te bieden? ‘Aber Mariecke, was hat uns Italien zu bieten? 'But Mariecke, what does Italy have to offer us?

De zee in het Oosten zal voor ons evenmin wijken als dit water.' ‘Moet ik terug naar Keulen?' vroeg Mariecke droevig. ||||||||neither|yield|||||||||||sad Das Meer im Osten wird uns ebenso wenig weichen wie dieses Wasser.' ‘Soll ich zurück nach Köln?' fragte Mariecke traurig. The sea in the East will not yield to us any more than this water.' 'Must I go back to Cologne?' asked Mariecke sadly.

‘Waarvoor?' Dolf zuchtte. What for|| 'For what?' Dolf sighed.

De kleine Mariecke had niets om naar terug te keren.

‘Blijf dan in Genua, treed in dienst bij Hilde, als kamermeisje of zoiets. ||||||||||Zimmermädchen|| ||||take a job||service||||chambermaid|| ‘Then stay in Genoa, go work for Hilde, as a chambermaid or something like that.

Hilde is je vriendin, ze zal je beschermen.' Mariecke schudde het hoofd. |||||||||shook her head|| Hilde is your friend, she will protect you.' Mariecke shook her head.

In Genua wilde zij zeker niet blijven, zo'n grote stad zou wel net zo zijn als haar geboorteplaats: nauwe straten, pleinen met kerken en onverschillige mensen die walgend voor de talrijke bedelaars uitweken. ||||||||||||||||||||Plätze mit Kirchen||Kirchen||gleichgültige|||angeekelt|||zahlreichen|Bettler|ausweichen ||||||||||||just||||||narrow||squares||||indifferent|||disgusted|||numerous||moved aside In Genoa, she certainly did not want to stay; such a big city would be just like her hometown: narrow streets, squares with churches, and indifferent people who disgustedly stepped aside for the numerous beggars.

Ook hier drukte, dieven, gevaren en weinig naastenliefde. |||||||Nächstenliebe |||||||neighborly love Auch hier Druck, Diebe, Gefahren und wenig Nächstenliebe. Also here pressure, thieves, dangers, and little charity.

De rijke Genuezen brachten geld en voedsel bijeen voor het kinderleger dat ze zo gauw mogelijk kwijt wilden. ||||||||||||||schnell||loswerden| |||brought|||food|together|||||||soon|possible|rid of| Die reichen Genuesen sammelten Geld und Lebensmittel für die Kinderarmee, die sie so schnell wie möglich loswerden wollten. The rich Genoese gathered money and food for the child army that they wanted to get rid of as soon as possible.

Uit eigenbelang bekommerden ze zich even om de arme, misleide kinderen - maar hun eigen armen schopten ze opzij en lieten ze creperen. |Eigeninteresse||||kurzzeitig||||verführten||||||traten weg||||||verrecken |self-interest|cared|||for a moment||||misled||||||kicked aside||aside||||suffer and die Aus Eigeninteresse kümmerten sie sich kurz um die armen, fehlgeleiteten Kinder - aber ihre eigenen Armen traten sie beiseite und ließen sie verrecken. Out of self-interest, they cared for the poor, misguided children for a moment - but they kicked their own poor aside and let them suffer.

‘Als Nicolaas verdergaat, ga ik ook,' zei ze vasthoudend. ||weitergeht|||||| ||continues|||||| 'If Nicolaas continues, I'm going too,' she said insistently.

‘En ik dan?' zuchtte Dolf. 'And what about me?' sighed Dolf.

‘Wat moet ik doen?' ‘Ik dacht dat jij met Leonardo naar Bologna zou gaan.' ‘Leonardo wil eerst zijn ouders in Pisa bezoeken. |||||||||||||||||||||besuchen 'What should I do?' 'I thought you were going to Bologna with Leonardo.' 'Leonardo wants to visit his parents in Pisa first.'

Hij gaat volgend jaar pas naar Bologna.' Het besluit van de student om voorlopig bij het kinderleger te blijven, had Dolf eerst nogal verbaasd. ||nächstes|Jahr|erst|||||||||vorläufig|||||||||recht gut|verwirrt ||||only|||||||||for now|||||||||quite|surprised Dolf He is only going to Bologna next year.' The student's decision to stay with the children's army for now had surprised Dolf quite a bit.

Leonardo sprak er luchtig over: ‘Ik heb mijn familie in jaren niet gezien. Leonardo spoke lightly about it: 'I haven't seen my family in years.

Nu ik toch in de buurt ben, wil ik mijn moeder even gaan begroeten.' Was dat zo? |||||||||||||besuchen||| |||||||||||||greet||| Now that I'm in the neighborhood, I want to go greet my mother for a moment.' Was that so?

Dolf kon geen wijs worden uit de jongeman. |||sense|||| Dolf konnte aus dem jungen Mann nicht schlau werden.

Langzamerhand wist hij wel dat middeleeuwers dikwijls het ene zeiden, terwijl ze het tegenovergestelde bedoelden. ||||||||||||||meinten Gradually||||||often||one|||||opposite|meant Allmählich wusste er, dass Mittelalterliche oft das eine sagten, während sie das Gegenteil meinten. Gradually, he knew that medieval people often said one thing while meaning the opposite.

En zeker de Italianen! Und ganz sicher die Italiener! And certainly the Italians!

Van heimwee had hij bij Leonardo nooit eerder iets bespeurd. |Heimweh||||||||bespeurd |homesickness||||||||sensed He had never sensed any homesickness in Leonardo before.

Was het om Mariecke dat de student de kinderen niet in de steek wilde laten? ||||||||||||im Stich lassen|| ||||||||||||abandon|| Was it because of Mariecke that the student did not want to abandon the children?

‘Blijf dan bij ons,' smeekte Mariecke. ||||"flehte"| ||||pleaded| ‘Then stay with us,' Mariecke begged.

En Dolf knikte. And Dolf nodded.

Er zat niet veel anders op. |||||darauf Es blieb nicht viel anderes übrig. There wasn't much else to do.

Wat toen opnieuw de Apennijnen introk, was een leger van bijna vijfduizend kinderen. |||||||||||fünftausend| |||||entered||||||five thousand| Was dann erneut in die Apenninen zog, war eine Armee von fast fünftausend Kindern. What then re-entered the Apennines was an army of nearly five thousand children.

Nog altijd een respectabel aantal, waartegen de bergbewoners niet veel konden uitrichten. |||respektabel|||||||| |||respectable||against which||mountain dwellers|||| Immer noch eine respektable Anzahl, gegen die die Bergbewohner nicht viel ausrichten konnten. Still a respectable number, against which the mountain dwellers could do little.

Omdat de kinderen die waren teruggegaan naar het Noorden in hoofdzaak kleintjes waren, of kinderen die de moed hadden opgegeven, leek het wel of het sterk gedunde kinderleger krachtiger was dan ooit. |||||zurückgegangen|||||||||||||||||||||||stärker||| |||||returned|||||mainly|||||||||given up|seemed||||||thinned out||stronger||| Because the children who had returned to the North were mainly little ones, or children who had given up hope, it seemed as if the significantly thinned child army was stronger than ever.

Kleine desperado's, die voor niets terugdeinsden, trokken onder de Italiaanse zon door het land: stropend, vissend, zingend en in een langzaam tempo, want nu was er niemand meer om hen op te jagen. |||||zurückschreckten vor nichts||||italienische|||||stropend|fischend|||||||denn|||||||||| |little desperados||||recoiled||||Italian|||||strolling|fishing||||||||||||||||| Little desperadoes, who shrank from nothing, roamed the country under the Italian sun: poaching, fishing, singing and at a slow pace, for now there was no one to chase them.

Dom Thaddeus ging mee. Dom Thaddeus went along.

Van de baronskinderen waren er nog twee overgebleven: Mathilde, een verwaand meisje. ||||||||Mathilde||eingebildetes| ||||||||Mathilde||conceited| There were still two of the baron's children left: Mathilde, a vain girl.

Ze vond dat ze koningin van Jeruzalem moest worden, nu Hilde bij de hertog in Genua was gebleven. She believed that she should become queen of Jerusalem now that Hilde had stayed with the duke in Genoa.

En Berthold, de jongste zoon van een verarmde ridder. |Berthold||||||| |Berthold||||||impoverished|

Van nature een doodverlegen kind, dat niet eens naar huis durfde te gaan en ook alleen maar uit angst voor zijn grotere broers uit de burcht van zijn vader was weggelopen. |||todesscheu||||||Haus|wagte||||||sondern|||||größeren|Brüder|||Burg||||| |||deadly shy||||||||||||||||||||||||||| By nature a terribly shy child, who didn't even dare to go home and had only run away from his father's castle out of fear of his older brothers.

Dus bleef hij meetrekken, zwijgzaam, schuw en ontmoedigd. |||mitziehen|schweigend||| |||tagging along|silent|shy||discouraged So blieb er weiterhin mit, schweigsam, scheu und entmutigt. So he kept on following, silent, timid, and discouraged.

Zo trokken ze Toscane binnen. |||Toskana| |||Tuscany| So zogen sie in die Toskana ein. Thus they entered Tuscany.

Voorop ging nog altijd Nicolaas, de erkende leider. An der Spitze ging immer noch Nikolaus, der anerkannte Anführer. In front was still Nicolaas, the recognized leader.

In onregelmatige rijen achter hem kwamen de kinderen: verwilderd, plunderend of bedelend. |unregelmäßigen||||||||||bettelnd |irregular||||||||plundering||begging In irregular rows behind him came the children: wild, plundering, or begging.

Zo lang ze zich in schaars bewoond heuvelland bevonden, deden ze precies waarin ze zin hadden. |||||sparsely populated|||found themselves||||||| Solange sie sich in dünn besiedeltem Hügelland aufhielten, taten sie genau das, wonach ihnen der Sinn stand. As long as they were in the sparsely populated hilly countryside, they did exactly what they wanted.

Ze roofden geiten, kippen, varkens. |raubten||Hühner| |stole||chickens| Sie raubten Ziegen, Hühner, Schweine. They stole goats, chickens, pigs.

Ze plukten halmen van de akkers, appels van de bomen. ||Ähren||||||| ||straws||||||| Sie pflückten Halme von den Feldern, Äpfel von den Bäumen. They picked stalks from the fields, apples from the trees.

Soms vochten ze onderling om de leidersplaats van een groep. |||untereinander|||Führungsposition||| |||with each other|||leadership position||| Manchmal kämpften sie untereinander um die Führungsposition einer Gruppe. Sometimes they fought among themselves for the leadership of a group.

Ze erkenden geen wetten en geen verboden. |erkannte||||| |acknowledged||||| Sie erkannten keine Gesetze und keine Verbote an. They recognized no laws and no prohibitions.

Ze lachten om woedende boeren, strenge ridders, verontwaardigde kooplui, vermanende dorpspastoors. |||||||empörte|Kaufleute|ermahnende|Dorfpfarrer |||||stern|||merchants|admonishing|village pastors Sie lachten über wütende Bauern, strenge Ritter, empörte Kaufleute, tadelnde Dorfpastoren. They laughed at angry farmers, stern knights, indignant merchants, admonishing village pastors.

Ze voelden zich sterk en onoverwinnelijk; elk van hen was gewapend. |||||unbesiegbar||||| |||||invincible||||| They felt strong and invincible; each of them was armed.

Ze hadden een bepaalde tactiek ontwikkeld, waarvan Dom Thaddeus gruwde, maar die Dolf wel grappig vond. ||||Taktik|||||schauderte vor|||||| ||||tactic|developed||||disapproved of|||||| Sie hatten eine bestimmte Taktik entwickelt, die Dom Thaddeus grauen ließ, die Dolf aber lustig fand. They had developed a certain tactic, which Dom Thaddeus abhorred, but which Dolf found amusing.

Zodra ze in de buurt van een stad of dichtbevolkte streek kwamen, schenen ze hun kwajongensstreken te vergeten en werden terstond weer de heilige kindertjes die op weg waren naar Jeruzalem. |||||||||bevölkerte|Gegend|||||Lausbubenstreiche vergessen|||||sofort|||||||||| |||the||||||densely populated||||||mischief|||||immediately|||||||||| Sobald sie in die Nähe einer Stadt oder einer dicht besiedelten Gegend kamen, schienen sie ihre Streiche zu vergessen und wurden sofort wieder die heiligen Kinder, die auf dem Weg nach Jerusalem waren. As soon as they approached a city or densely populated area, they seemed to forget their mischief and instantly became the little holy children on their way to Jerusalem.

Ze vouwden de handen, stapten voort met ten hemel geslagen ogen, zongen hymnen. |falteten|||||||||||Hymnen |folded||||||||||sang|hymns Sie falteten die Hände, schritten mit gen Himmel geschlagenen Augen voran und sangen Hymnen. They folded their hands, walked forward with eyes raised to heaven, and sang hymns.

Opeens boden ze dan weer de ontroerende aanblik van de Kinderkruistocht die later in de boeken werd beschreven. |offered|||||moving|sight||||||||||described Suddenly, they presented the touching sight of the Children's Crusade that was later described in the books.

Ze trokken lijdende gezichtjes, wezen de verschrikte burgers op hun lompen en lege magen. ||leidende||||||||||| ||suffering||pointed||||||rags||| They pulled suffering faces, pointing out to the horrified citizens their rags and empty stomachs.

Ze overdreven de verschrikkingen van de tocht, speelden komedie met hun vermoeidheid. |übertrieben||||||||||Erschöpfung |exaggerated||horrors||||||||fatigue They exaggerated the horrors of the journey, playing comedy with their fatigue.

De inwoners van het heerlijke Toscane waren er diep door getroffen. ||||delightful|Tuscany||||| The inhabitants of the beautiful Tuscany were deeply affected by it.

Bereidwillig schonken ze de kinderen brood en koeken, ze lieten vaten vers water en gerookte hammen naar het kamp brengen. Bereitwillig||||||||||Fässer||||||||| Willingly||||||||||barrels||||||||| Willingly they gave the children bread and cookies, they had barrels of fresh water and smoked hams brought to the camp.

De geruchten die de ronde deden over de plunderende, stropende horde moesten valse geruchten zijn, meenden ze. |||||||||stropende|||falsche|||| ||||||||plundering|looting||||rumors||they believed| The rumors circulating about the plundering, hanging horde must have been false rumors, they believed.

Dit waren werkelijk zeer vrome kinderen, bezield door een heilig vuur. ||||||begeistert|||| ||||pious||inspired|||| These were truly very pious children, inspired by a holy fire.

Wie had deze tactiek verzonnen? Wer hatte diese Taktik erfunden? Who had devised this tactic?

Ze konden niet allemaal op dezelfde gedachten gekomen zijn! Sie konnten nicht alle auf denselben Gedanken gekommen sein! They couldn't all have come to the same thoughts!

Dolf verdacht Peter ervan de aanstichter te zijn. |||||Brandstifter|| |||||arsonist|| Dolf verdächtigte Peter, der Anstifter zu sein. Dolf suspected Peter of being the instigator.

Peter was er slim en gewetenloos genoeg voor... |||||||dafür |||||ruthless|| Peter was smart and ruthless enough for it...

Nauwelijks had het kinderleger het stadje weer achter zich gelaten of de vakantiestemming keerde terug. Barely had the children's army left the town behind or the holiday spirit returned.

Dit was leven! This was life!

Ze proefden de zoete vrijheid in de warme winden die om de heuvels waaiden. |kosteten||süße||||||||||wehten um |tasted||sweet||||||||||blew They tasted the sweet freedom in the warm winds that blew around the hills.

De zon koesterde hen. ||wärmte| Die Sonne verwöhnte sie.

Getooid met bloemenkransen, door niets meer bang te maken, uitbundig en overmoedig trokken ze voort, almaar voort. Geschmückt||Blumenkränze|||||||ausgelassen||übermütig|zogen weiter|||immer|weiter Adorned||flower garlands|||||||||overconfident||||| Schmuck mit Blumenkränzen, nichts konnte sie mehr ängstigen, voller Enthusiasmus und Übermut zogen sie weiter, immer weiter. Adorned with flower crowns, no longer afraid of anything, exuberantly and boldly they marched on, ever onward.

Soms bereikten ze een plek waarvan de schoonheid zelfs deze onverschillige middeleeuwertjes trof. ||||||||||gleichgültigen|Mittelalterlichen| |||||||||||medieval folks| Manchmal erreichten sie einen Ort, dessen Schönheit selbst diese gleichgültigen Mittelalterchen berührte. Sometimes they reached a place whose beauty even struck these indifferent little medieval ones.

Een meertje met lieflijke oevers. |Ein See mit lieblichem Ufer.||| |small lake||lovely| A small lake with lovely shores.

Of een riviertje dat zich door natuurlijke weiden slingerde, met bosjes begroeide heuvels rondom. |||||||||||bewachsene|| |||||||||||vegetated|| Or a small river that meandered through natural meadows, with bushy hills surrounding it.

Stilte, bloemen, vogels, wegschuilend wild. |||wegschleichend| |||hiding wildlife| Stille, Blumen, Vögel, sich versteckendes Wild. Silence, flowers, birds, wildlife hiding away.

O, hier te kunnen blijven, de rest van je leven! Oh, hier bleiben zu können, den Rest deines Lebens! Oh, to be able to stay here for the rest of your life!

Waarom naar Jeruzalem gaan? Warum nach Jerusalem gehen?

Dit was het paradijs... En dan bleven er honderd, tweehonderd kinderen achter, om hutten te bouwen, wilde geiten te vangen en te temmen, om een nieuw bestaan te beginnen. |||Paradies||||||zweihundert||zurück||||||Ziegen|||||zähmen||||Leben||beginnen |||paradise|||remained|||two hundred|||||||||||||tame||||existence|| This was paradise... And then a hundred, two hundred children were left behind, to build huts, catch and tame wild goats, to start a new existence.

Of deze nederzettingen kans van slagen hadden, wist Dolf niet. ||Siedlungen||||||| ||settlements|||succeed|||| Ob diese Siedlungen eine Chance auf Erfolg hatten, wusste Dolf nicht. Dolf did not know whether these settlements had a chance of success.

Soms twijfelde hij eraan, soms had hij zelf zin om op zo'n plek achter te blijven, het dorpsleven te organiseren, ervan te maken wat er van te maken viel... manchmal|||||||||||||||||Dorfsleben|||davon|||was||||| |||||||||||||||||village life|||of it|||||||| Manchmal zweifelte er daran, manchmal hatte er selbst Lust, an so einem Ort zu bleiben, das Dorfleben zu organisieren, es zu dem zu machen, was man daraus machen konnte... Sometimes he questioned it, sometimes he himself felt like staying behind in such a place, organizing village life, making something out of it...

Maar de achterblijvers hadden hem niet meer nodig. Aber die Zurückgebliebenen benötigten ihn nicht mehr. But the stragglers no longer needed him.

In de maanden van omzwervingen hadden ze geleerd hoe ze voor zichzelf moesten zorgen. ||||Umherirrens||||||||| ||||wandering||||||||| In the months of wandering, they had learned how to take care of themselves.

Al leek het of in dit land de zomer nooit zou eindigen, uit het Noorden brachten ze de herinnering mee aan lange, strenge winters, aan hongersnoden en brandstofgebrek. ||||||||||||||||||Erinnerung|||||||Hungerkrisen||Treibstoffmangel |||||||||||end||||||||||||||famine||fuel shortages Es schien, als würde der Sommer in diesem Land niemals enden, doch aus dem Norden brachten sie die Erinnerung an lange, strenge Winter, an Hungersnöte und Brennstoffmangel mit. Although it seemed that summer would never end in this country, they brought back memories from the North of long, harsh winters, of famine and fuel shortages.

Misschien werd het in het paradijselijke Toscane ook winter, en daartegen begonnen ze zich onmiddellijk te wapenen. |||||paradiesischen|||||||||||waffen |||||paradise-like|Tuscany||||||||||arm themselves Vielleicht wurde es auch im paradiesischen Toskana Winter, und dagegen begannen sie sich sofort zu wappnen. Maybe it also became winter in the paradisiacal Tuscany, and against that they immediately began to arm themselves.

Ze bouwden hutten en stallen, ze sloegen palissaden rondom de nieuwe nederzetting, ze legden voorraden aan. |bauten||||||Palisaden|||||||| |built|huts||stables||built|palisades|around||||||supplies| Sie bauten Hütten und Ställe, sie schufen Palisaden rund um die neue Siedlung, sie legten Vorräte an. They built huts and stables, they erected palisades around the new settlement, they stocked up on supplies.

Als ze ooit lui geweest waren thuis, dan hadden ze dat tijdens de tocht wel afgeleerd. |||faul||||||||||||abgewöhnt |||lazy||||||||||||unlearned If they had ever been lazy at home, they had certainly unlearned that during the journey.

Ze werkten hard en genoten ervan, want ze werkten voor zichzelf. |||||davon||||| ||||enjoyed it|it|||||themselves Sie arbeiteten hart und genossen es, denn sie arbeiteten für sich selbst. They worked hard and enjoyed it, because they worked for themselves.

Maar ook de omwalde stadjes op de heuvels betoverden de kinderen. ||||Städtchen||||verzauberten|| |||walled|small towns||||enchant|| Aber auch die ummauerten Städchen auf den Hügeln verzauberten die Kinder. But the walled towns on the hills also enchanted the children.

Die lagen daar zo dromerig en toch fier in het zonlicht te blakeren. |||||||stolz|||||im Sonnenlicht brutzeln ||||dreamily|||proudly|||||basking Die lagen dort so traumverloren und doch stolz im Sonnenlicht zu blitzen. They lay there so dreamy and yet proud, basking in the sunlight.

De inwoners gingen hun eigen gang, ze bestuurden zichzelf, lagen dikwijls overhoop met andere stadjes, kozen partij voor paus of keizer wanneer de beide heersers het weer met elkaar aan de stok hadden, maar hun onafhankelijkheid gaven ze nooit prijs en een aanvulling van hun legers konden ze altijd gebruiken. |||||Gang||regierten sich selbst|||oft|im Streit||||wählten|Partei||Papst|||wenn|||Herrscher|||||||Stock||||Unabhängigkeit||||prijs||||||legten|||| |||||way||governed|||often|at odds|||towns|chose sides|side||pope|||||||||||||||||independence|||||||supplement||||||| Die Einwohner gingen ihren eigenen Weg, sie verwalteten sich selbst, hatten oft Streit mit anderen Städtchen, ergriffen Partei für Papst oder Kaiser, wenn die beiden Herrscher wieder miteinander in Konflikt waren, aber ihre Unabhängigkeit gaben sie niemals auf und eine Verstärkung ihrer Armeen konnten sie immer gebrauchen. The inhabitants went their own way, they governed themselves, often clashed with other towns, took sides for the pope or the emperor when the two rulers were at odds again, but they never gave up their independence and they could always use reinforcements for their armies.

De steden van Italië en vooral van Toscane waren in opkomst. ||||||||||Aufschwung |||||||Tuscany|||rise Die Städte Italiens und insbesondere der Toskana waren im Aufschwung. The cities of Italy, and especially of Tuscany, were on the rise.

De burgers beschouwden zich als vrije mensen met een eerbiedwaardig bestaan. |||||||||ehrwürdiges| ||considered|||||||worthy of respect|existence Die Bürger betrachteten sich als freie Menschen mit einem ehrbaren Leben. The citizens considered themselves free people with a respectable existence.

Ze waren druk bezig hun nijverheid op te bouwen, hun handelsbetrekkingen uit te breiden, nieuwe bronnen van welvaart aan te boren. |||||Gewerbe|||||Handelsbeziehungen||zu|erweitern||Quellen||Wohlstand|||anzuzapfen |||||industry|||||trade relations|||expand||sources||prosperity|||tapping into Sie waren beschäftigt, ihre Industrie aufzubauen, ihre Handelsbeziehungen auszubauen und neue Quellen des Wohlstands zu erschließen. They were busy building their industry, expanding their trade relations, tapping into new sources of wealth.

De expansie sleepte iedereen mee. |Expansion||| |expansion pulled everyone along|pulled|| Die Expansion zog alle mit sich. The expansion dragged everyone along.

Sterke spieren, ijverige handen, moedige harten en fris jong bloed waren welkom. ||||mutige||||||| |strong muscles|diligent||brave|||fresh|||| Starke Muskeln, fleißige Hände, mutige Herzen und frisches junges Blut waren willkommen. Strong muscles, diligent hands, brave hearts, and fresh young blood were welcome.

Vele kinderen bezweken voor aanlokkelijke aanbiedingen en bleven achter. ||erlagen aan||verlockende|Angebote||| ||succumbed to||tempting|offers||| Viele Kinder erlagen den verlockenden Angeboten und blieben zurück. Many children succumbed to tempting offers and were left behind.

Het kinderleger slonk zichtbaar. ||schwand| ||shrank visibly| Die Kinderarmee schrumpfte sichtbar. The children's army visibly dwindled.

Nicolaas scheen het nauwelijks op te merken. Nicolaas schien es kaum zu bemerken. Nicolaas seemed hardly to notice it.

Hij droomde van de Witte Stad in het Oosten, en dat dit sprookje zijn volgelingen nauwelijks meer iets zei, drong niet tot hem door. |dreamed|||||||||||||||||||||| Er träumte von der Weißen Stadt im Osten, und dass dieses Märchen seinen Anhängern kaum noch etwas sagte, drang nicht zu ihm durch. He dreamed of the White City in the East, and the fact that this fairy tale meant hardly anything to his followers did not reach him.

Zo volgden ze de oude heerwegen, die kriskras door het land slingerden. |||||Herrenwege||kreuz und quer||||slingerten |||||old roads||zigzag|||| So folgten sie den alten Heerwegen, die kreuz und quer durch das Land schlängelten. Thus they followed the old highways, which zigzagged through the land.

Soms verdwaalden ze - maar wat gaf dat? |got lost||||| Manchmal verliefen sie sich - aber was machte das? Sometimes they got lost - but what did it matter?

Dolf hoopte dat het nog lang zou duren voordat ze Pisa bereikten, want daar zou hij afscheid moeten nemen van Leonardo. Dolf hoped it would take a long time before they reached Pisa, because there he would have to say goodbye to Leonardo.

Maar al duurde het lang, ze kwamen er toch. But even though it took a long time, they nevertheless arrived.

Een jaar tevoren, tijdens een vakantiereis met zijn ouders, was Dolf nog in Pisa geweest. |||||Urlaubsreise||||||||| ||a year earlier|||vacation trip||||||||| A year earlier, during a holiday trip with his parents, Dolf had still been in Pisa.

Destijds had de beroemde stad hem teleurgesteld. damals|||||| at that time||||||

Het was zo'n onaanzienlijk plaatsje, niet veel groter dan Woerden. |||unbedeutend|Örtchen|||||Woerden |||insignificant|little town|||||Woerden It was such an inconspicuous little place, not much larger than Woerden.

De honderdduizenden toeristen bezochten het in hoofdzaak om de beroemde Dom te zien, het waren dagjesmensen die rondliepen over het Plein der Mirakelen, en dan weer verder gingen. |||besuchten||||||||||||Tagesausflügler|||||||Wunder||||weiter| |hundreds of thousands||visited|||mainly|||||||||day-trippers||strolled around|||||Miracles||||| The hundreds of thousands of tourists visited it mainly to see the famous Cathedral, they were day-trippers who wandered around the Square of Miracles, and then went on.

Want daarnaast had Pisa weinig te bieden. |außerdem||||| Because apart from that, Pisa had little to offer.

Maar nu! But now!

In het begin van de dertiende eeuw was Pisa een wereldstad, machtiger dan Florence, groter dan Rome, drukker dan Genua. ||||||||||Weltstadt|||Florenz|||||| ||||||||||world city|||Florence|||||| At the beginning of the thirteenth century, Pisa was a world city, more powerful than Florence, larger than Rome, busier than Genoa.

De Dom stond er al, compleet met scheve toren. |||||komplett||schiefer| |||||complete||crooked| The Cathedral was already there, complete with its leaning tower.

De bolwerken en muren waren er al, niet als de slaperige overblijfselen van een roemrijk verleden, zoals in Dolfs tijd, maar in volle pracht en glorie. ||||||||||||||ruhmreich||wie|||||||||Glanz ||||||||||sleepy|remnants|||glorious|past||||||||splendor||glory The bulwarks and walls were already there, not as the sleepy remnants of a glorious past, like in Dolf's time, but in full splendor and glory.

Dolf was verrukt. ||verrückt ||ecstatic Dolf was delighted.

Wat een stad! What a city!

Leonardo drong er bij hem op aan dat hij eveneens in de stad zou blijven en de gastvrijheid van de familie Bonacci zou genieten. |||||||||||||||||Gastfreundschaft|||||| |urged||||||||also|||||stay|||hospitality|||||| Leonardo urged him to stay in the city as well and enjoy the hospitality of the Bonacci family.

Het was een verleidelijk voorstel... ‘Maar Mariecke dan?' ‘Die kan toch bij ons blijven?' ‘Ik weet niet of ik het kinderleger in de steek kan laten...' Toch was dat ten slotte niet de enige reden van Dolfs weigering. |||verführerisch|Vorschlag||||||||||||||||||||||||||||||Grund||| |||tempting|proposal|||||||||||||||||||abandon|||||||||||reason||| It was a tempting proposal... 'But what about Mariecke?' 'She can stay with us, right?' 'I don't know if I can leave the children's army...' Nevertheless, that was not ultimately the only reason for Dolf's refusal.

Dit Italië van de dertiende eeuw fascineerde hem. ||||||fascinierte| ||||||fascinated| This Italy of the thirteenth century fascinated him.

Het was zo totaal anders dan het Italië dat hij kende van de vakantiereizen met zijn vader en moeder. |||||||||||||Urlaubsreisen||||| |||||||||||||vacation trips|||||

Het was veel mooier, ongerepter, interessanter. ||||unberührter|interessanter |||more beautiful|unspoiled|more interesting

Tussen de Toscaanse heuvels kon je op de ruïne van een Romeinse villa stuiten, een half vervallen tempel aantreffen. |||||||||||||stoßen auf|||verfallenen|Tempel| ||||||||ruin||||villa|come across|||half collapsed|temple|find Among the Tuscan hills, you could stumble upon the ruins of a Roman villa, encounter a half-ruined temple.

De rivieren waren helder en onbedorven. |||||unberührt |||clear||untouched The rivers were clear and unspoiled.

De wegen waren smal, wit van stof en boden eindeloze verrassingen. ||||||||||Überraschungen |||narrow|||dust||||surprises The roads were narrow, white with dust, and offered endless surprises.

Op de heuvels lagen trotse burchten of kleine, onafhankelijke steden. ||||||||unabhängige| ||||proud|castles|||independent| On the hills lay proud castles or small, independent towns.

Op de hellingen graasden kudden schapen en geiten, in de bossen leefden ontelbaar veel vogels. |||grasten|Herden||||||||unzählbar|| ||slopes|grazed|herds|||||||lived|countless|| On the slopes grazed herds of sheep and goats, in the forests lived countless birds.

Nergens hoorde je het geloei van straaljagers, het brommen van auto's, het stampen van machines. ||||Das Dröhnen||Kampfflugzeuge||Brummen||||Stampen||Maschinen ||||roaring||jet fighters||rumble||||thumping of machines||machines Nowhere did you hear the roar of jet fighters, the humming of cars, the thumping of machines.

Het hele land ademde rust, stilte en muziek. |||atmete|||| |||breathed||||

Het brood smaakte beter dan het duurste gebak in de twintigste eeuw. ||||||teuerste|Gebäck|||| ||||||most expensive|pastry||||

De wilde parelhoenders uit de eikenbossen smaakten fijner dan Dolf ooit had kunnen dromen. ||Perlhühner||||schmeckten|feiner|||jemals||| ||guineafowl|||oak forests|tasted|finer||||||dream

De hele dag hoorde je de vogels kwinkeleren, de krekels tjirpen, de landlieden zingen. |||||||zwitschern||Grillen|zirpen||Landwirte| |||||||twitter|||chirping||farmers| Den ganzen Tag hörte man die Vögel zwitschern, die Zikaden zirpen, die Landwirte singen.

En een mijl verder was er weer de volstrekte stilte van de zomermiddag, met onbeweeglijke dennenbomen, bloeiende hellingen, duizenden vlinders, bijen, hommels. |||||||||||||||Kiefern|blühenden|||Schmetterlinge||Hummeln ||mile||||||absolute|silence|||||motionless||blooming|sloping hills||butterflies|bees|bumblebees Und eine Meile weiter gab es wieder die völlige Stille des Sommernachmittags, mit unbeweglichen Kiefern, blühenden Hängen, Tausenden von Schmetterlingen, Bienen, und Hummeln. And a mile further was the absolute silence of the summer afternoon, with motionless pine trees, blooming slopes, thousands of butterflies, bees, bumblebees.

Een zoemende, rustgevende stilte die voor Dolf volstrekt nieuw was en die hem helemaal betoverde. |summende|beruhigende|||||||||||| |buzzing|soothing|||||completely|||||||enraptured him Ein summendes, beruhigendes Schweigen, das für Dolf völlig neu war und ihn völlig verzauberte. A buzzing, soothing silence that was completely new to Dolf and wholly enchanted him.

Hij kon het wilde, vrije leven niet meer opgeven, zelfs niet voor de verlokkingen van Pisa. ||||||||aufgeben||||||| ||||||||give up|||||temptations|| He could no longer give up the wild, free life, not even for the temptations of Pisa.

Dat mocht dan een machtige stad zijn, ongelooflijk schilderachtig en levendig, maar toch was en bleef het een middeleeuwse stad: met afschuwelijke tegenstellingen, vol ratten, ongedierte, bedelaars en schurken. ||||||||malerisch||||||||||||||Gegensätze|||Ungeziefer|Bettler|| |might||||||incredibly|picturesque||vibrant|||||||||||horrible|contrasts|||vermin|beggars||scoundrels It may have been a mighty city, incredibly picturesque and vibrant, but it was and remained a medieval city: with horrific contrasts, full of rats, pests, beggars and scoundrels.

Om de zoveel jaar verwikkeld in een oorlogje. alle||so viel|||||Kriegchen ||||involved|||little war Alle paar Jahre in einen kleinen Krieg verwickelt. Enmeshed in a little war every few years.

Trots, dwaas, onbeschaamd waren zijn inwoners. |töricht|unverschämt||| Proud|foolish|unashamed||| Stolz, dumm, schamlos waren seine Einwohner. Proud, foolish, unabashed were its inhabitants.

Geen stad om je er echt thuis te voelen. Keine Stadt, in der man sich wirklich zu Hause fühlen kann. No city to really feel at home.

Dus namen de twee vrienden op hartverwarmende wijze afscheid. ||||||herzlicher|| ||||||heartwarming manner|| So the two friends said goodbye in a heartwarming way.

Mariecke vergoot enkele traantjes en snikte: ‘O Leonardo, wat zullen we je missen!' Peter en Frank drukten de student zwijgend de hand. |||Tränchen|||||||||||||||||| |shed||tears||sobbing||||||||||||||silently|| Mariecke shed a few tears and sobbed: 'Oh Leonardo, how we will miss you!' Peter and Frank silently shook the student's hand.

Bertho omhelsde hem en vroeg: ‘Zul je nog eens aan Carolus denken?' Daarna trokken de kinderen verder, onhoudbaar verder. |||||||||||||||||unaufhörlich| |embraced||||||||||||||||unbearably| Bertho embraced him and asked, 'Will you think of Carolus again?' Then the children continued on, uncontrollably further.

Dwars door het schitterende heuvelland, door moerassen en wouden, naar het zuidoosten. ||||||Sümpfe||||| across||||hilly country||marshes||||| Right through the beautiful hilly country, through marshes and forests, to the southeast.

Hoeveel kinderen nog? How many children still?

Hooguit tweeduizend. höchstens| At most|two thousand

Velen waren in Pisa achtergebleven. Many had stayed behind in Pisa.

Grote groepen begaven zich in de richting van Florence, twee dagreizen verder, omdat de mare was gegaan dat Florence werkkrachten kon gebruiken en zich toerustte voor de oorlog. ||||||||||Tagesreisen||||Nachricht||||||||||sich rüstete||| ||set out||||||||day trips||||rumor||||Florence|workforce|||||preparing||| Large groups headed towards Florence, two days' journey further, because the rumor had spread that Florence needed workers and was gearing up for war.

In heel Midden-Italië vond men kort daarop grote groepen Duitse kinderen die een gebroken Toscaans stamelden, die werk, voedsel, onderdak zochten. ||||||||||||||||stammelten||Arbeit|Essen|Unterkunft|suchten |||||one||shortly after|||||||||stammered||||shelter| Shortly thereafter, large groups of German children were found throughout Central Italy, stammering broken Tuscan, seeking work, food, and shelter.

Ze werden snel opgenomen en versmolten met de bevolking. |||||verschmolzen mit||| |||||merged with||| They were quickly absorbed and merged with the population.

Wat eindelijk, begin september, de provincie Umbrië bereikte, was een legertje van misschien vijftienhonderd kleine wilden: hongerig, tot alles in staat. ||Anfang|September|||Umbrien|erreichte|||Armee|||fünfzehnhundert||Wilden|||alles|| |||September|||Umbria|reached|||little army|||fifteen hundred|||hungry|||| Was schließlich Anfang September die Provinz Umbrien erreichte, war eine Truppe von vielleicht fünfzehnhundert kleinen Wilden: hungrig, zu allem bereit. What finally reached the province of Umbria in early September was a small army of perhaps fifteen hundred little savages: hungry, capable of anything.