Zielenschemering [part 1], Hoofdstuk 9 (2)

Hoofdstuk 9 (2)

Alima ook... De aromatische walm vulde het huis... Er zoû zijn petis, zwart en geurig en prikkelend... o, alleen rijst met een droog vischje, en petis! dweepte Gerrit en tante lachte zich tranen, blij gelukkig, omdat Gerrit van nassi hield... Maar er zoû ook kroepoek zijn, goud greinig: de gedroogde visch, die bij het bakken opzwol tot brosse schulpen: schulpen, die kraakten in de ze brekende vingers en tusschen de ze knarsende tanden; en dan zoû er zijn lodeh: roomkleurig de saus en drijvende vol groenten en tjabé; en na de rijst had tante djedjonkong gemaakt: de koek van Javaanschen suiker, waarboven glaceert de witte maïzenalaag; alleen betreurde tante, dat zij geen santen had, in Gholland, en alleen maar kon werken met room en met melk... En zette men zich dan eindelijk aan tafel: tante, de drie meisjes, en Gerrit, den dweper Gerrit, dan lachten tante en nichtjes:

- Allah, die Herrit!

En zij bedienden hem om strijd, heel netjes, opdat niet de rijst een rommel op zijn bord zoû worden.

- Neen, nièt door elkaâr doen je eten! smeekte tante Lot. Die Ghollandsche manier van totòk... om alles door elkaâr te doen, kàn ik niet uitstaan... Hoû jou rijst blank, zoo blank als moghelijk...

- Ja tante, zoo maagdelijk als een jong meisje! riep Gerrit met glinsterend oog.

En tante lachte weêr tranen, om dien Herrit: te erg toch, seg!

Gerrit voelde zich niet eenzaam meer, en dacht aan geen vreemde gevoelens. Hij at zijn rijst met tact; hij at er bedachtzaam van, om er zoo veel en zoo lang mogelijk van te genieten, maar dat was een inspanning, hoor; nu was het tante, dan Toetie, Dotje en Poppie om strijd:

- Herrit... neem nog wat sambal-tomaat... Herrit, vul bij jou lodeh... Herrit, neem ketimoen, dat is frisch, als jij brandt...

- Herrit, ik heb nog djedjonkong! waarschuwde tante. Jij laat mij niet sitten met mijn djedjonkong, ja, Herrit...

- Kom, Herrit, nappas jij nu een ooghenblik!

De rijstlunch bij tante maakte Gerrit voor den heelen dag vroolijk. Hij pufde meer voor de aardigheid dan in werkelijkheid; hij verheerlijkte de rijsttafel, die nooit zwaar is; de tjabé, die luchtig maakt in bloed en helder in hoofd, en het was of al de aromatische, heel sterke sambals van tante hem gaven een vroolijkheid om te leven dien dag, en een verteedering, omdat hij dacht aan zijn kinderjaren te Buitenzorg. Hij deed zijn middagrit rustig en prettig, goede beweging na het copieuze maal; hij kwam vroolijk aan de officierstafel, en at niet veel, opsnijdende van tante Lots nassi, en 's avonds niet te laat gaande naar huis, dacht hij:

- Als ik toch zulke goede dagen kan hebben, waarom heb ik er dan zulke misselijke... Ik zal aan Lien zeggen iederen dag nassi te geven, maar Lien kan het niet als tante Lot...

Een volgenden dag zocht Gerrit Paul op, in zijn sentimenteel verlangen naar de troost, die er is in familie. Hij vond Paul in zijn zitkamer, de kamer keurig geruimd, Paul in een zijden hemd en wit flanellen veston liggende op zijn divan, lezende een modernen roman. En Paul was vriendelijk, duldde zelfs, dat Gerrit een sigaar rookte van zichzelven - want Paul rookte niet; alleen vroeg hij of Gerrit niet met de asch zoû morsen en den afgestoken lucifer dadelijk in de prullemand zoû willen gooien, omdat hij afgebrande lucifers niet uit kon staan.

- Ga jij niet eens op reis van den zomer? vroeg Gerrit.

- O neen, kerel! zeide Paul beslist. Ik vind reizen zoo vies: sporen... zwart wordt je vel en worden je nagels... je goed verkreukt in je koffer... je weet niet op wat voor een bed je terecht komt... Neen, voor reizen word ik te oud...

- Maar ga je niet eens naar Nunspeet...

- Maar Paul! zei Gerrit, met een breed gebaar van schei-er-nu-meê-uit-zeg! : - Die netheid van je wordt een manie! - En waarom mag ik niet net zoo goed een manie hebben als een ander, vroeg Paul beleedigd. Iedereen heeft zijn manie. Jij hebt een manie om kinderen te verwekken. De mijne is sterieler, maar heeft evenveel recht van bestaan als die van jou.

- Maar Paul, je wordt net een oude vrijer, op die manier: als je je nooit eens beweegt, uit vrees van vuil te worden. Je groeit op die manier vast in een egoïst kringetje om je eigen... je stelt in niets geen belang meer, zoo... en je bent toch nog jong, nauwlijks achten-dertig...

- Maar Paul, wat een idiote overdrijving...!

- Dat ik me eindelijk terugtrek in mijn eigen kamer, waar het ten minste netjes is! zei Paul even met vuur. - Maar kerel, je meent dat niet: ik weet niet of je ernstig bent of blageert.

- Ernstig? Ben ik niet ernstig?

zei Paul en hij grinnikte van minachting: hij maakte zich werkelijk boos. Ben ik niet ernstig?

- Nou, àls je ernstig bent, vind ik je eenvoudig ziek.

- Ziek?

- Ja, ziek... even goed als ik Ernst ziek vind. Die netheid van je is een manie, die aschvaalt-opvatting van de wereld is ziekelijk. Een blageur ben je altijd geweest, maar vroeger was je ten minste gezellig... een brillant causeur, en tegenwoordig, den laatsten tijd, ziet men je nergens... sluit je je op... wordt je onmogelijk... saai...

- Ik word ouder, zei Paul bezadigd. Een brillant causeur... mogelijk, dat ik het vroeger geweest ben. Maar het is de moeite niet waard. Zoodra je een gedachte in woorden cizeleert en die uiten wil, hoort niemand naar je. De menschen praten al even slordig en smerig als zij in alles zijn... Het is niet de moeite waard... En toch... zeide hij, met een tint van weemoed: je hebt gelijk: vroeger was ik anders... Maar, kerel, het is zoo niet de moeite waard... Jij hebt nog je vrouw en je kinderen - niet, dat ik er naar verlang, naar een vrouw en naar kinderen, vooral niet naar zoo een mierennest, als jij hebt verwekt... Maar wat heb ik nu... De soos verveelt me... Iets te doen verveelt me... Voor de oude ideeën van de wereld ben ik te modern, en voor de nieuwe ben ik niet modern genoeg...

Er kwam een glimp in zijn oogen: hij hoorde zichzelven spreken.

- Ja... de oude ideeën, herhaalde hij en zijn stem werd klankrijker en kreeg terug de rythme, zangerig een beetje, van vroeger, als hij lang zich ontboezemde in allerlei blague en filozofie, heel dikwijls oppervlakkig, maar schitterend altijd. De oude ideeën... Daar heb je adel. Daar heb ik den laatsten tijd nu nog wel over nagedacht. Ik hoû van adel. Maar weet je hoe. Zooals Ernst van een antieke vaas houdt, zoo ben ik soms bekoord door een ouden titel. Ik zoû gaarne graaf willen zijn of markies. Niet uit ijdelheid: begrijp nu niet, dat ik uit ijdelheid graaf of markies zoû willen zijn, want dan snap je me heelemaal niet. Maar zooals Ernst een antieke vaas, of een oud boek, of een stuk brokaat mooi vindt, om de antiquiteit, de traditie, het decoratieve ervan - zoo vind ik mooi een graven-of markiezen- titel, en mijn titel zoû daarbij veel schooner zijn dan het stuk brokaat, dat vol bacteriën zit. Maar mijn God, nu ben ik toch zoo bang, dat je begrijpen zult, dat ik dit uit ijdelheid wensch: graaf of markies te zijn... Neen, niet waar: je snapt me nu: ik zoû het wenschen om het decoratieve en traditioneele ervan... Maar een moderne jonkheer-titel, Gerrit, die dateert van Willem I, dien zoû ik voor geen geld willen hebben! Ik vind ten eerste het woord leelijk: jonkheer, en dan vind ik, dat zoo een titel er uitziet als een uithangbord van moderne kunst, en die art-nouveau reclames, met altijd hun zelfde stijfrechte kronkellijntjes en die al nu banale papaverbloemen zijn me hoogst antipathiek, omdat ze me symbolizeeren de huichel-blague in onze moderne wereld... Ja, oude ideeën, Gerrit, daar is heel veel poëzie in. Wij, menschen, zitten volgepropt met oude ideeën: we erfden ze over; ze zitten ons in het bloed... En we leven in een maatschappij, waar de nieuwe ideeën al ontbloeien, de heusche nieuwe ideeën, de ware, de mooie, de drie, vier mooie, die er al zijn. Maar ik, voor mij, zit zoo vol oude ideeën in mijn bloed, dat ik niet meê kan... De nieuwe ideeën: kijk eens, een nieuw idee, een heusch mooi nieuw idee in onzen tijd, dat is het medelijden... Gerrit, wat is er mooier en heerlijker en nieuwer dan het medelijden... het heusche Medelijden voor al het menschelijk-ellendige... Ik, ik voel het ook, al kom ik niet van mijn divan. Ik, ik voel het ook... Maar even als ik het voel en niet van mijn divan kom, zoo voelt de heele wereld de nieuwe idee van Medelijden en komt niet van zijn divan... God, kerel, er kleeft bloed aan alles, de wereld is éen gemeen egoïsme en gehuichel... er is oorlog, onrecht en allerlei smerigheid... en wij wéten, dat het er is... en wij veroordeelen het... en wij voelen medelijden voor al wat wordt vertrapt en uitgemergeld... en wat doen we? We doen niets. Ik doe evenmin als de groote mogendheden doen. De Czaar doet niets; geen regeering, die wat doet, geen individu, die wat doet... Jij doet ook niets. Onderwijl is er oorlog, is er onrecht, niet alleen in Transvaal, maar overal, Gerrit, overal; ga maar op straat en je ontmoet het onrecht in de Hoogstraat; ga maar op reis, word maar zwart van roet en smerigheid... en je komt het onrecht overal tegen... En onderwijl trilt die idee door heel onze vieze wereld, die idee van Medelijden... En evenals ik onmachtig ben, is alles en ieder- een onmachtig... Heb ik dus niet gelijk, dat ik me van den heelen boel terugtrek in mijn kamer... en dat ik op mijn divan blijf liggen...

Hij sprak door, en eindelijk stond Gerrit op, wel blij, dat hij Paul had opgezocht, en dat Paul, als naar gewoonte, gesproken had, hoe lang hij ook van stof was geweest. Maar nauwlijks was hij weg of Paul, van zijn divan, stond op. Hij gooide de jalouzieën wijd open, om te luchten na dat rooken van Gerrit; hij belde, om de asch weg te nemen, hij zette de stoelen recht, wischte uit alle sporen van Gerrits bezoek...

- ...Nu heb ik me laten verleiden te praten, dacht Paul boos; maar denk je, dat de kerel het een oogenblik heeft gesnapt en gewaardeerd! Noch wat ik van oude noch wat ik van nieuwe ideeën gezegd heb... Het is de moeite niet waard je te vermoeien met... een brillant causeur te zijn... De wereld is vies en dom... en Gerrit is ook dom, met zijn negen kinderen, en vies met zijn sigaren... en daarbij is hij een melankoliek heer, die zijn manieën heeft... net als Ernst... en ik... en iedereen...

En boos gooide hij zich in zijn kussens, en las zijn modernen roman, den geheelen dag door, zonder zichzelven maar te bewegen...

Hoofdstuk 9 (2) Chapter Chapter 9 (2)

Alima ook... De aromatische walm vulde het huis... Er zoû zijn petis, zwart en geurig en prikkelend... o, alleen rijst met een droog vischje, en petis! Alima|also|The|aromatic|fumes|filled|the|house|There|would|be|petis|black|and|fragrant|and|spicy|oh|only|rice|with|a|dry|fish|and|petis Alima too... The aromatic haze filled the house... There would be petis, black and fragrant and spicy... oh, just rice with a dry fish, and petis! dweepte Gerrit en tante lachte zich tranen, blij gelukkig, omdat Gerrit van nassi hield... Maar er zoû ook kroepoek zijn, goud greinig: de gedroogde visch, die bij het bakken opzwol tot brosse schulpen: schulpen, die kraakten in de ze brekende vingers en tusschen de ze knarsende tanden; en dan zoû er zijn lodeh: roomkleurig de saus en drijvende vol groenten en tjabé; en na de rijst had tante djedjonkong gemaakt: de koek van Javaanschen suiker, waarboven glaceert de witte maïzenalaag; alleen betreurde tante, dat zij geen santen had, in Gholland, en alleen maar kon werken met room en met melk... En zette men zich dan eindelijk aan tafel: tante, de drie meisjes, en Gerrit, den dweper Gerrit, dan lachten tante en nichtjes: was a dreamer|Gerrit|and|aunt|laughed|herself|tears|happy|joyfully|because|Gerrit|||||||||||||||||||||||||||||||and||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||nieces Gerrit raved and aunt laughed tears, happy and content, because Gerrit loved nasi... But there would also be kroepoek, golden and crispy: the dried fish that swelled when fried into brittle flakes: flakes that cracked in the breaking fingers and between the grinding teeth; and then there would be lodeh: cream-colored sauce floating with vegetables and tjabé; and after the rice, aunt had made djedjonkong: the cake of Javanese sugar, topped with a white maize layer; only aunt regretted that she had no santen, in Holland, and could only work with cream and milk... And when they finally sat down at the table: aunt, the three girls, and Gerrit, the enthusiastic Gerrit, then aunt and the cousins laughed:

- Allah, die Herrit! God|the|Lord - Allah, that Herrit!

En zij bedienden hem om strijd, heel netjes, opdat niet de rijst een rommel op zijn bord zoû worden. And|they|served|him|for|battle|very|neatly|so that|not|the|rice|a|mess|on|his|plate||become And they served him for battle, very neatly, so that the rice would not become a mess on his plate.

- En nou jou lodeh in de kleine kommetje... nà ja... soo... En dan de sambal, nètjes op den rand van jou bord: niet door elkaâr doen, Herrit... Jaà, die Herrit... Proèf dan eerst... ieder sambal met hapje rijst... nà ja... soo... De kroepoek op de tafel maar... nà ja... soo... Kom... àl... Smul nu maar... Allàh toch, die Herrit... hij vermoordt zijn vàder voor nassi... Kassian, Van Lowe! And|now|your|lodeh (a type of Indonesian dish)|in|the|small|bowl|well|yes|so|And|then|the|sambal (chili sauce)|neatly|on|the|edge|of|your|plate|not|||do|Herrit (a name)|Yes|that|Herrit||||||||||||||||||||||||||||||he|murders|his|father|for|nasi (fried rice)|Kassian|Van|Lowe - And now your lodeh in the small bowl... well... so... And then the sambal, neatly on the edge of your plate: don't mix it up, Herrit... Yes, that Herrit... First taste... each sambal with a bite of rice... well... so... The kroepoek on the table but... well... so... Come... eat now... Oh my, that Herrit... he is killing his father for nasi... Kassian, Van Lowe!

Gerrit voelde zich niet eenzaam meer, en dacht aan geen vreemde gevoelens. Gerrit|felt|himself|not|lonely|anymore|and|thought|of|no|strange|feelings Gerrit no longer felt lonely, and did not think of any strange feelings. Hij at zijn rijst met tact; hij at er bedachtzaam van, om er zoo veel en zoo lang mogelijk van te genieten, maar dat was een inspanning, hoor; nu was het tante, dan Toetie, Dotje en Poppie om strijd: He|ate|his|rice|with|tact|he|ate|from it|thoughtfully|of|in order to|from it|as|much|and|as|long|possible|of|to|enjoy|but|that|was|a|effort|you know|now|was|it|aunt|then|Toetie|Dotje|and|Poppie|for|competition He ate his rice with tact; he ate it thoughtfully, to enjoy it as much and as long as possible, but that was an effort, you know; now it was aunt, then Toetie, Dotje, and Poppie competing:

- Herrit... neem nog wat sambal-tomaat... Herrit, vul bij jou lodeh... Herrit, neem ketimoen, dat is frisch, als jij brandt... Herrit|take|more|some||||fill|at|your|lodeh (a type of Indonesian curry)||take|cucumber|that|is|fresh|if|you|burn - Herrit... have some more sambal-tomato... Herrit, refill your lodeh... Herrit, take ketimoen, it's fresh, if you are burning...

En Gerrit beweerde, dat tante een wissel trok op zijn maag, maar dat hij nog wel een plaatsje zoû maken voor de djedjongkong, en hij stampte met de eene vuist op de andere, om te symbolizeeren, dat hij in zijn maag de nassi bij een zoû stampen, om plaats voor den koek te maken. And|Gerrit|claimed|that|aunt|a|exchange|drew|on|his|stomach|but|that|he|still|well|a|little space|would|make|for|the|djedjongkong|and|he|stomped|with|the|one|fist|on|the|other|to|to|symbolize|that|he|in|his|stomach|the|nasi|with|one|would|stomp|to|space|for|the|cake|to|make And Gerrit claimed that aunt was pulling a switch on his stomach, but that he would still make some room for the djedjongkong, and he pounded one fist on the other to symbolize that he would stamp the nassi in his stomach to make room for the cake. Tante glom van voldoening, omdat Gerrit het alles zoo lekker vond, en na de djedjongkong, toen Gerrit pufde, stelde zij voor: Aunt|glowed|with|satisfaction|because|Gerrit|it|everything|so|tasty|found|and|after|the|djedjongkong|when|Gerrit|puffed|suggested|she|proposal Aunt glowed with satisfaction because Gerrit found everything so delicious, and after the djedjongkong, when Gerrit was puffing, she suggested:

- Kom, Herrit, nappas jij nu een ooghenblik! Come|Herrit|take|you|now|a|moment - Come on, Herrit, take a moment!

En Gerrit veroorloofde zich zijn uniform wat los te knoopen en viel, de beenen lang, wijd, in een rieten mailstoel om te nappassen, terwijl tante hem inviteerde om haar vooral niet met de kliekjes, den volgenden dag, in den steek te laten. And|Gerrit|allowed|himself|his|uniform|a little|loose|to|unbutton|and|fell|the|legs|long|wide|in|a|wicker|mail chair|to|to||||||||||||||||||||leave And Gerrit allowed himself to loosen his uniform a bit and fell, legs stretched out wide, into a wicker chair to take a moment, while aunt invited him not to leave her with the leftovers the next day.

De rijstlunch bij tante maakte Gerrit voor den heelen dag vroolijk. The|rice lunch|at|aunt|made|Gerrit|for|the|whole|day|happy The rice lunch at aunt's made Gerrit cheerful for the whole day. Hij pufde meer voor de aardigheid dan in werkelijkheid; hij verheerlijkte de rijsttafel, die nooit zwaar is; de tjabé, die luchtig maakt in bloed en helder in hoofd, en het was of al de aromatische, heel sterke sambals van tante hem gaven een vroolijkheid om te leven dien dag, en een verteedering, omdat hij dacht aan zijn kinderjaren te Buitenzorg. He|puffed|more|for|the|fun|than|in|reality|he|glorified|the|rice table|which|never|heavy|is|the|tjabe|which|light|makes|in|blood|and|clear|in|mind|and|it|was|as if|all|the|aromatic|very|strong|sambals|from|aunt|him|gave|a|joy|to|to|live|that|day|and|a|tenderness|because|he|thought|of|his|childhood|in|Buitenzorg He puffed more for fun than in reality; he glorified the rice table, which is never heavy; the tjabé, which lightens the blood and clears the mind, and it was as if all the aromatic, very strong sambals from aunt gave him a joy for living that day, and a tenderness, because he thought of his childhood in Buitenzorg. Hij deed zijn middagrit rustig en prettig, goede beweging na het copieuze maal; hij kwam vroolijk aan de officierstafel, en at niet veel, opsnijdende van tante Lots nassi, en 's avonds niet te laat gaande naar huis, dacht hij: He|did|his|afternoon ride|calmly|and|pleasantly|good|exercise|after|the|copious|meal|he|arrived|cheerfully|at|the|officers' table|and|ate|not|much|taking|from|aunt|Lots|nasi|and|in the|evening|not|too|late|going|home|home|thought|he He took his afternoon ride calmly and pleasantly, a good exercise after the copious meal; he arrived cheerfully at the officers' table, and didn't eat much, just some of aunt Lot's nasi, and in the evening, not going home too late, he thought:

- Als ik toch zulke goede dagen kan hebben, waarom heb ik er dan zulke misselijke... Ik zal aan Lien zeggen iederen dag nassi te geven, maar Lien kan het niet als tante Lot... If|I|still|such|good|days|can|have|why|have|I|them|then|such|nauseous|I|will|to|Lien|say||day|nasi|to|give|but|Lien|can|it|not|like|aunt|Lot - If I can have such good days, why do I have such miserable ones... I will tell Lien to give nasi every day, but Lien can't do it like aunt Lot...

Een volgenden dag zocht Gerrit Paul op, in zijn sentimenteel verlangen naar de troost, die er is in familie. One|following|day|searched|Gerrit|Paul|up|in|his|sentimental|longing|for|the|comfort|that|there|is|in|family The next day, Gerrit sought out Paul, in his sentimental longing for the comfort that comes from family. Hij vond Paul in zijn zitkamer, de kamer keurig geruimd, Paul in een zijden hemd en wit flanellen veston liggende op zijn divan, lezende een modernen roman. He|found|Paul|in|his|sitting room|the|room|neatly|tidied|Paul|in|a|silk|shirt|and|white|flannel|vest|lying|on|his|sofa|reading|a||novel He found Paul in his sitting room, the room neatly tidied, Paul in a silk shirt and white flannel vest lying on his divan, reading a modern novel. En Paul was vriendelijk, duldde zelfs, dat Gerrit een sigaar rookte van zichzelven - want Paul rookte niet; alleen vroeg hij of Gerrit niet met de asch zoû morsen en den afgestoken lucifer dadelijk in de prullemand zoû willen gooien, omdat hij afgebrande lucifers niet uit kon staan. And|Paul|was|friendly|even tolerated|even|that|Gerrit|a|cigar|smoked|from|himself|for|Paul|smoked|not|only|asked|he|if|Gerrit|not|with|the|ash|would|spill|and|the|lit|match|immediately|in|the|trash can|would|want|throw|because|he|burned|matches|not|out|could|stand And Paul was friendly, even tolerating that Gerrit smoked a cigar of his own - for Paul did not smoke; he only asked if Gerrit could avoid spilling ash and would throw the used match into the wastebasket immediately, as he could not stand burnt matches.

- Ga jij niet eens op reis van den zomer? Are|you|not|ever|on|trip|in|the|summer - Aren't you going on a trip this summer? vroeg Gerrit. asked|Gerrit Gerrit asked.

- O neen, kerel! Oh|no|dude - Oh no, man! zeide Paul beslist. said|Paul|decisively Paul said decisively. Ik vind reizen zoo vies: sporen... zwart wordt je vel en worden je nagels... je goed verkreukt in je koffer... je weet niet op wat voor een bed je terecht komt... Neen, voor reizen word ik te oud... I|find|traveling|so|dirty|tracks|black|becomes|your|skin|and|become|your|nails|your||||you|||||||for||||||||traveling|am|I|too|old I find traveling so dirty: tracks... your skin gets black and your nails... your stuff gets wrinkled in your suitcase... you don't know what kind of bed you'll end up on... No, I'm too old for traveling...

- Maar ga je niet eens naar Nunspeet... But|you go|you|not|ever|to|Nunspeet - But aren't you going to Nunspeet...

- Ach Gerrit, smeekte Paul; wat moet ik nu doen in Nunspeet... Mama heeft er Adeline en de kinderen; Constance wijdt zich aan Ernst... Wat moet ik nu doen in Nunspeet... Al dat bewegen is maar lastig en als ik naar Nunspeet reis, word ik bijna even vies, als dat ik naar Zwitserland ga... Neen, ik blijf thuis. Oh|Gerrit|pleaded|Paul|what|must|I|now|do|in|Nunspeet|Mom|has|there|Adeline|and|the|children|Constance|dedicates|herself|to|Ernst|What|must|I|now|do|in|Nunspeet|All|that|moving|is|just|troublesome|and|if|I|to|Nunspeet|travel|become|I|almost|equally|dirty|as|that|I|to|Switzerland|go|No|I|stay|home - Oh Gerrit, Paul pleaded; what should I do in Nunspeet now... Mom has Adeline and the children there; Constance is devoted to Ernst... What should I do in Nunspeet now... All that moving around is just troublesome and if I travel to Nunspeet, I get almost as dirty as if I go to Switzerland... No, I will stay home. Ik ben hier tevreden. I|am|here|satisfied I am satisfied here. De juffrouw hier is heel netjes, en de meid ook, en al moet ik een massa zelf nakijken om mijn boel schoon te houden... zoo is het tòch nog al verzorgd... en niet al te vies. The|teacher|here|is|very|neat|and|the|maid|also|and|although|must|I|a|lot|myself|grade|to|my|stuff|clean|to|keep|so|is|it|still|yet|quite|tidy|and|not|at all|too|dirty The lady here is very neat, and the maid too, and although I have to check a lot myself to keep my place clean... it is still quite well taken care of... and not too dirty.

- Maar Paul! But|Paul - But Paul! zei Gerrit, met een breed gebaar van schei-er-nu-meê-uit-zeg! said|Gerrit|with|a|wide|gesture|of|||||| said Gerrit, with a wide gesture of 'stop it right now!' : - Die netheid van je wordt een manie! That|cleanliness|of|you|is becoming|a|mania : - Your neatness is becoming a mania! - En waarom mag ik niet net zoo goed een manie hebben als een ander, vroeg Paul beleedigd. And|why|may|I|not|just|so|well|a|mania|have|as|another|other|asked|Paul|offended - And why can't I have a mania just as good as anyone else, Paul asked offended. Iedereen heeft zijn manie. Everyone|has|his|mania Everyone has their mania. Jij hebt een manie om kinderen te verwekken. You|have|a|mania|to|children|to|conceive You have a mania for having children. De mijne is sterieler, maar heeft evenveel recht van bestaan als die van jou. The|mine|is|more sterile|but|has|as much|right|of|existence|as|that|of|you Mine is more sterile, but has just as much right to exist as yours.

- Maar Paul, je wordt net een oude vrijer, op die manier: als je je nooit eens beweegt, uit vrees van vuil te worden. But|Paul|you|become|just|an|old|bachelor|in|that|way|if|you|your|never|ever|move|from|fear|of|dirt|to|become - But Paul, you're becoming just like an old bachelor, that way: if you never move, out of fear of getting dirty. Je groeit op die manier vast in een egoïst kringetje om je eigen... je stelt in niets geen belang meer, zoo... en je bent toch nog jong, nauwlijks achten-dertig... You|grow|up|that|way|surely|in|a|selfish|little circle|around|your|own|you|place|in|nothing|no|interest|more|so|and|you|are|still|yet|young|hardly|| You grow up stuck in a selfish little circle about your own... you no longer care about anything, so... and you are still young, barely thirty-eight...

- Dat ik me eindelijk terugtrek in mijn eigen kamer, waar het ten minste netjes is! That|I|myself|finally|retreat|in|my|own|room|where|it|at|least|tidy|is - That I finally retreat to my own room, where at least it is tidy! zei Paul even met vuur. said|Paul|just|with|fire said Paul for a moment with fire. - Maar kerel, je meent dat niet: ik weet niet of je ernstig bent of blageert. But|dude|you|mean|that|not|I|know|not|if|you|serious|are|or|joking - But dude, you can't be serious: I don't know if you're serious or joking.

- Ernstig? Serious - Serious? Ben ik niet ernstig? Am|I|not|serious Am I not serious?

- Nou, àls je ernstig bent, vind ik je eenvoudig ziek. well|if|you|serious|are|find|I|you|simply|sick - Well, if you are serious, I simply find you sick.

- Ziek? Sick - Sick?

- Ja, ziek... even goed als ik Ernst ziek vind. Yes|sick|just|as good|as|I|Ernst|sick|find - Yes, sick... just as I find Ernst sick. Die netheid van je is een manie, die aschvaalt-opvatting van de wereld is ziekelijk. That|cleanliness|of|you|is|a|mania|that|asphalt|perception|of|the|world|is|sickly That tidiness of yours is a mania, that asphalt view of the world is sickly. Een blageur ben je altijd geweest, maar vroeger was je ten minste gezellig... een brillant causeur, en tegenwoordig, den laatsten tijd, ziet men je nergens... sluit je je op... wordt je onmogelijk... saai... A|nuisance|have|you|always|been|but|in the past|was|you|at|least|pleasant|a|brilliant|conversationalist|and|nowadays|the|last|time|sees|one|you|nowhere|closes|you|you|up|becomes|you|impossible|boring You've always been a bore, but at least you used to be pleasant... a brilliant conversationalist, and nowadays, lately, you can be seen nowhere... you shut yourself in... you become impossible... boring...

- Ik word ouder, zei Paul bezadigd. I|become|older|said|Paul|thoughtfully - I'm getting older, Paul said thoughtfully. Een brillant causeur... mogelijk, dat ik het vroeger geweest ben. A|brilliant|talker|possible|that|I|it|earlier|been|am A brilliant conversationalist... perhaps I was one in the past. Maar het is de moeite niet waard. But|it|is|the|effort|not|worth But it's not worth it. Zoodra je een gedachte in woorden cizeleert en die uiten wil, hoort niemand naar je. As soon as|you|a|thought|in|words|chisels|and|it|expressing|wants|hears|no one|to|you As soon as you chisel a thought into words and want to express it, no one listens to you. De menschen praten al even slordig en smerig als zij in alles zijn... Het is niet de moeite waard... En toch... zeide hij, met een tint van weemoed: je hebt gelijk: vroeger was ik anders... Maar, kerel, het is zoo niet de moeite waard... Jij hebt nog je vrouw en je kinderen - niet, dat ik er naar verlang, naar een vrouw en naar kinderen, vooral niet naar zoo een mierennest, als jij hebt verwekt... Maar wat heb ik nu... De soos verveelt me... Iets te doen verveelt me... Voor de oude ideeën van de wereld ben ik te modern, en voor de nieuwe ben ik niet modern genoeg... The|people|talk|already|as|sloppy|and|dirty|as|they|in|everything|are|It|is|not|the|effort|worth|And|yet|said|he|with|a|hint|of|melancholy|you|have|right|earlier|was|I|different|But|guy|it|is|so|not|the|effort|worth|You|have|still|your|wife|and|your|children|not|that|I|there|towards|long|towards|a|wife|and|towards|children|especially|not|towards|such|a|ant nest|as|you|have|conceived|But|what|have|I|now|The|club|bores|me|Something|too|do|bores|me|For|the|old|ideas|of|the|world|am|I|too|modern|and|for|the|new|am|I|not|modern|enough People talk as carelessly and dirty as they are in everything... It's not worth it... And yet... he said, with a hint of melancholy: you are right: I was different before... But, buddy, it's really not worth it... You still have your wife and children - not that I long for a wife and children, especially not for such an ant nest as you have created... But what do I have now... The social scene bores me... Having something to do bores me... I am too modern for the old ideas of the world, and not modern enough for the new ones...

- Ja... de oude ideeën, herhaalde hij en zijn stem werd klankrijker en kreeg terug de rythme, zangerig een beetje, van vroeger, als hij lang zich ontboezemde in allerlei blague en filozofie, heel dikwijls oppervlakkig, maar schitterend altijd. Yes|the|old|ideas|he repeated|he|and|his|voice|became|richer in sound|and|regained|back|the||a bit singing|a|little|of|earlier|when|he|long|himself|unburdened|in|all kinds of|joking|and|philosophy|very|often|superficial|but|brilliant|always - Yes... the old ideas, he repeated, and his voice became richer and regained the rhythm, a bit melodic, of the past, when he often expressed himself in all sorts of blague and philosophy, very often superficial, but always brilliant. De oude ideeën... Daar heb je adel. The|old|ideas|There|have|you|nobility The old ideas... There you have nobility. Daar heb ik den laatsten tijd nu nog wel over nagedacht. There|have|I|the|last|time|now|still|indeed|about|thought I've been thinking about that quite a bit lately. Ik hoû van adel. I|love|of|nobility I love nobility. Maar weet je hoe. But|know|you|how But do you know how. Zooals Ernst van een antieke vaas houdt, zoo ben ik soms bekoord door een ouden titel. As|Ernst|of|an|antique|vase|loves|so|am|I|sometimes|tempted|by|an|old|title Just as Ernst loves an antique vase, I am sometimes enchanted by an old title. Ik zoû gaarne graaf willen zijn of markies. I|would|gladly|count|want|to be|or|marquis I would gladly like to be a count or a marquis. Niet uit ijdelheid: begrijp nu niet, dat ik uit ijdelheid graaf of markies zoû willen zijn, want dan snap je me heelemaal niet. Not|out|vanity|understand|now|not|that|I|out|vanity|count|or|marquis|would|want|be|for|then|understand|you|me|completely|not Not out of vanity: understand now that I do not wish to be a count or a marquis out of vanity, for then you do not understand me at all. Maar zooals Ernst een antieke vaas, of een oud boek, of een stuk brokaat mooi vindt, om de antiquiteit, de traditie, het decoratieve ervan - zoo vind ik mooi een graven-of markiezen- titel, en mijn titel zoû daarbij veel schooner zijn dan het stuk brokaat, dat vol bacteriën zit. But|just as|Ernst|an|antique|vase|or|an|old|book|or|a|piece|brocade|beautiful|finds|for|the|antiquity|the|tradition|the|decorative|of it|so|find|I|beautiful|a|grave|or|marquesses|title|and|my|title|would|in that regard|much|prettier|be|than|the|piece|brocade|that|full|bacteria|is But just as Ernst appreciates an antique vase, or an old book, or a piece of brocade for its antiquity, tradition, and decorative value - I find a count or marquis title beautiful, and my title would be much more beautiful than the piece of brocade that is full of bacteria. Maar mijn God, nu ben ik toch zoo bang, dat je begrijpen zult, dat ik dit uit ijdelheid wensch: graaf of markies te zijn... Neen, niet waar: je snapt me nu: ik zoû het wenschen om het decoratieve en traditioneele ervan... Maar een moderne jonkheer-titel, Gerrit, die dateert van Willem I, dien zoû ik voor geen geld willen hebben! But|my|God|now|am|I|still|so|afraid|that|you|will understand|will|that|I|this|from|vanity|wish|count|or|marquis|to|be|No|not|true|you|understand|me|now|I|would|it|wish|for|the|decorative|and|traditional|of it|But|a|modern|||Gerrit|which|dates|from|William|I|that|would|I|for|no|money|want|to have But my God, now I am so afraid that you will understand that I wish this out of vanity: to be a count or a marquis... No, that's not true: you understand me now: I would wish it for the decorative and traditional aspects of it... But a modern knight title, Gerrit, dating from William I, I would not want for any money! Ik vind ten eerste het woord leelijk: jonkheer, en dan vind ik, dat zoo een titel er uitziet als een uithangbord van moderne kunst, en die art-nouveau reclames, met altijd hun zelfde stijfrechte kronkellijntjes en die al nu banale papaverbloemen zijn me hoogst antipathiek, omdat ze me symbolizeeren de huichel-blague in onze moderne wereld... Ja, oude ideeën, Gerrit, daar is heel veel poëzie in. I|find|first|first|the|word|ugly|nobleman|and|then|find|I|that|such|a|title|there|looks|like|a|signboard|of|modern|art|and|those|||advertisements|with|always|their|same|stiff|curly lines|and|those|already|now|banal|poppy flowers|are|me|highly|unsympathetic|because|they|me|symbolize|the|||in|our|modern|world|Yes|old|ideas|Gerrit|there|is|very|much|poetry|in First of all, I find the word ugly: knight, and then I think such a title looks like a signboard of modern art, and those art nouveau advertisements, with their always the same stiff curly lines and those now banal poppy flowers are highly antipathic to me, because they symbolize the hypocritical farce in our modern world... Yes, old ideas, Gerrit, there is a lot of poetry in them. Wij, menschen, zitten volgepropt met oude ideeën: we erfden ze over; ze zitten ons in het bloed... En we leven in een maatschappij, waar de nieuwe ideeën al ontbloeien, de heusche nieuwe ideeën, de ware, de mooie, de drie, vier mooie, die er al zijn. We|humans|are|stuffed|with|old|ideas|we|inherited|them|||are|us|in|the|blood|And|we|live|in|a|society|where|the|new|ideas|already|bloom|the|genuine|new|ideas|the|true|the|beautiful|the|three|four|beautiful|that|there|already|are We, humans, are stuffed with old ideas: we inherited them; they are in our blood... And we live in a society where new ideas are already blooming, the real new ideas, the true, the beautiful, the three, four beautiful ones that already exist. Maar ik, voor mij, zit zoo vol oude ideeën in mijn bloed, dat ik niet meê kan... De nieuwe ideeën: kijk eens, een nieuw idee, een heusch mooi nieuw idee in onzen tijd, dat is het medelijden... Gerrit, wat is er mooier en heerlijker en nieuwer dan het medelijden... het heusche Medelijden voor al het menschelijk-ellendige... Ik, ik voel het ook, al kom ik niet van mijn divan. But|I|for|myself|am|so|full|old|ideas|in|my|blood|that|I|not|along|can|The|new|ideas|look|once|a|new|idea|a|truly|beautiful|new|idea|in|our|time|that|is|the|compassion|Gerrit|what|is|there|more beautiful|and|more delightful|and|newer|than|the|compassion|the|true|Compassion|for|all|the|||I|I|feel|it|also|although|come|I|not|from|my|divan But I, for my part, am so full of old ideas in my blood that I cannot join in... The new ideas: look, a new idea, a truly beautiful new idea in our time, that is compassion... Gerrit, what is more beautiful and delightful and newer than compassion... the true Compassion for all human misery... I, I feel it too, even though I do not get off my couch. Ik, ik voel het ook... Maar even als ik het voel en niet van mijn divan kom, zoo voelt de heele wereld de nieuwe idee van Medelijden en komt niet van zijn divan... God, kerel, er kleeft bloed aan alles, de wereld is éen gemeen egoïsme en gehuichel... er is oorlog, onrecht en allerlei smerigheid... en wij wéten, dat het er is... en wij veroordeelen het... en wij voelen medelijden voor al wat wordt vertrapt en uitgemergeld... en wat doen we? I|I|feel|it|also|But|even|as|I|it|feel|and|not|off|my|sofa|get up|so|feels|the|whole|world|the|new|idea|of|Compassion|and|gets up|not|off|its|sofa|God|man|there|sticks|blood|to|everything|the|world|is|one|mean|selfishness|and|hypocrisy|there|is|war|injustice|and|all kinds of|filth|and|we|know|that|it|there|is|and|we|condemn|it|and|we|feel|compassion|for|all|what|is|trampled|and|emaciated|and|what|do|we I, I feel it too... But just as I feel it and do not get off my couch, the whole world feels the new idea of Compassion and does not get off its couch... God, man, there is blood on everything, the world is one common selfishness and hypocrisy... there is war, injustice, and all kinds of filth... and we know that it exists... and we condemn it... and we feel compassion for all that is trampled and emaciated... and what do we do? We doen niets. We|do|nothing We do nothing. Ik doe evenmin als de groote mogendheden doen. I|do|not either|as|the|great|powers|do I do no more than the great powers do. De Czaar doet niets; geen regeering, die wat doet, geen individu, die wat doet... Jij doet ook niets. The|Czar|does|nothing|no|government|that|anything|does|no|individual|that|anything|does|You|do|also|nothing The Czar does nothing; no government that does anything, no individual that does anything... You do nothing either. Onderwijl is er oorlog, is er onrecht, niet alleen in Transvaal, maar overal, Gerrit, overal; ga maar op straat en je ontmoet het onrecht in de Hoogstraat; ga maar op reis, word maar zwart van roet en smerigheid... en je komt het onrecht overal tegen... En onderwijl trilt die idee door heel onze vieze wereld, die idee van Medelijden... En evenals ik onmachtig ben, is alles en ieder- een onmachtig... Heb ik dus niet gelijk, dat ik me van den heelen boel terugtrek in mijn kamer... en dat ik op mijn divan blijf liggen... Meanwhile|is|there|war|is|there|injustice|not|only|in|Transvaal|but|everywhere|Gerrit|everywhere|go|just|on|street|and|you|encounter|it|injustice|in|the|Hoogstraat|go|just|on|journey|become|just|black|from|soot|and|filth|and|you|come|it|injustice|everywhere|against|And|meanwhile|trembles|that|idea|through|whole|our|dirty|world|that|idea|of|Compassion|And|just as|I|powerless|am||everything|and||one|powerless|Have|I|therefore|not|right|that|I|myself|from|the|whole|lot|withdraw|in|my|room|and|that|I|on|my|sofa|remain|lying Meanwhile, there is war, there is injustice, not only in Transvaal, but everywhere, Gerrit, everywhere; just go out on the street and you encounter injustice in the Hoogstraat; go on a journey, get black from soot and filth... and you come across injustice everywhere... And meanwhile, that idea of Compassion trembles through our entire dirty world, that idea of Compassion... And just as I am powerless, everything and everyone is powerless... So am I not right to withdraw from the whole thing into my room... and to stay lying on my divan...

Hij sprak door, en eindelijk stond Gerrit op, wel blij, dat hij Paul had opgezocht, en dat Paul, als naar gewoonte, gesproken had, hoe lang hij ook van stof was geweest. He|spoke|on|and|finally|stood|Gerrit|up|quite|happy|that|he|Paul|had|visited|and|that|Paul|as|by|habit|spoken|had|how|long|he|also|from|topic|had|been He continued speaking, and finally Gerrit stood up, quite glad that he had visited Paul, and that Paul, as usual, had spoken, no matter how long he had been talking. Maar nauwlijks was hij weg of Paul, van zijn divan, stond op. But|hardly|was|he|gone|or|Paul|from|his|sofa|stood|up But hardly was he gone or Paul, from his couch, stood up. Hij gooide de jalouzieën wijd open, om te luchten na dat rooken van Gerrit; hij belde, om de asch weg te nemen, hij zette de stoelen recht, wischte uit alle sporen van Gerrits bezoek... He|threw|the|blinds|wide|open|to|to|||||of||||||||||||||||||||Gerrit's|visit He threw the blinds wide open to air out after Gerrit's smoking; he rang the bell to have the ash taken away, he straightened the chairs, wiped away all traces of Gerrit's visit...

- ...Nu heb ik me laten verleiden te praten, dacht Paul boos; maar denk je, dat de kerel het een oogenblik heeft gesnapt en gewaardeerd! Now|have|I|myself|let|seduced|to|talk|thought|Paul|angrily|but|think|you|that|the|guy|it|a|moment|has|understood|and|appreciated - ...Now I have let myself be tempted to talk, Paul thought angrily; but do you think the guy caught on and appreciated it for a moment! Noch wat ik van oude noch wat ik van nieuwe ideeën gezegd heb... Het is de moeite niet waard je te vermoeien met... een brillant causeur te zijn... De wereld is vies en dom... en Gerrit is ook dom, met zijn negen kinderen, en vies met zijn sigaren... en daarbij is hij een melankoliek heer, die zijn manieën heeft... net als Ernst... en ik... en iedereen... Neither|what|I|of|old|nor|what|I|of|new|ideas|said|have|It|is|the|effort|not|worth|you|to|tire|with|a|brilliant|conversationalist|to|be|The|world|is|dirty|and|stupid|and|Gerrit|is|also|stupid|with|his|nine|children|and|dirty|with|his|cigars|and|besides|is|he|a|melancholic|gentleman|who|his|manias|has|just|like|Ernst|and|I|and|everyone Neither what I said about old nor what I said about new ideas... It's not worth the effort to... be a brilliant talker... The world is dirty and stupid... and Gerrit is also stupid, with his nine children, and dirty with his cigars... and besides, he is a melancholic gentleman, who has his manias... just like Ernst... and me... and everyone...

SENT_CWT:AFkKFwvL=10.08 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=4.13 en:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=117 err=0.00%) translation(all=93 err=0.00%) cwt(all=2226 err=10.15%)