22 dni w bydlęcym wagonie. Jak wyglądały zsyłki na Sybir? – 7 metrów pod ziemią
||скотском||||ссылки||Сибирь|||
días|en|de ganado|vagón|Cómo|eran|deportaciones|a|Siberia|metros|bajo|tierra
22 days in a cattle car. What were the deportations to Siberia like? - 7 meters underground
22 días en un vagón de ganado. ¿Cómo eran los exilios a Siberia? – 7 metros bajo tierra
Cześć, tu Rafał Gębura.
Hola|tú||
Hola, soy Rafał Gębura.
Jeśli jesteś głodny historii, po których już nic nie będzie takie
Si|eres|hambriento|de historia|después|de los cuales|ya|nada|no|será|igual
Si tienes hambre de historias, después de las cuales nada será igual,
samo, polecam ci moją książkę. Zajrzyj na:
just|I recommend|to you|my|book|Take a look|at
te recomiendo mi libro. Echa un vistazo a:
i zamów swój egzemplarz. Tymczasem
y|pide|tu|ejemplar|Mientras tanto
y pide tu ejemplar. Mientras tanto
zapraszam na wywiad.
te invito|a|entrevista
te invito a la entrevista.
Powiedzieli nam,
Nos dijeron|a nosotros
Nos dijeron,
że jesteśmy
que|somos
que somos
zakwalifikowani na wyjazd na Wschód.
calificados|para|viaje|al|Este
calificados para el viaje al Este.
Dokąd? Jak daleko? Na ile?
¿A dónde|¿Cuánto|lejos|¿Por cuánto|¿cuánto
¿A dónde? ¿Qué tan lejos? ¿Por cuánto tiempo?
Za co ?
Por|qué
¿Por qué?
Powiedzieli, że dowiemy się wszystkiego
Dijeron|que|sabremos|reflexivo|todo
Dijeron que nos enteraríamos de todo.
w swoim czasie.
||время
en|su|
en su momento.
Straszne warunki były.
Terribles|condiciones|eran
Las condiciones eran terribles.
Tam były straszne warunki.
|были||
Allí|había|terribles|condiciones
Allí había condiciones terribles.
Z całej Syberii, tam było najgorzej.
||Сибири|||
De|toda|Siberia|allí|era|lo peor
De toda Siberia, allí era lo peor.
Nikomu tego nie życzę, nawet wrogowi.
|||||врагу
a nadie|esto|no|deseo|incluso|enemigo
No se lo deseo a nadie, ni siquiera a un enemigo.
Tak głębokie przeżycie
Tan|profundo|experiencia
Una experiencia tan profunda
pozostanie na całe życie.
permanecerá|por|toda|vida
permanecerá toda la vida.
W '51 roku przeżyła pani wywózkę
||пережила||
En|año|sobrevivió|usted|deportación
En el año '51, usted vivió la deportación.
na Syberię. Miała pani wtedy
a|Siberia|Tenía|señora|entonces
a Siberia. Tenía usted entonces
24 lata. Jak wyglądał
años|Cómo|se veía
24 años. ¿Cómo era
tamten dzień?
aquel|día
ese día?
Było to 2 października
Fue|el|de octubre
Fue el 2 de octubre
'51. O godzinie 3.
A|hora
'51. A las 3.
w nocy przyjechało
en|la noche|llegó
de la noche llegaron
do nas dwóch enkawudzistów
|||энкаводзисты
a|nosotros|dos|agentes de la NKVD
a nosotros dos agentes de la NKVD
i dwóch żołnierzy.
y|dos|soldados
y dos soldados.
Powiedzieli nam, że jesteśmy
Nos dijeron|a nosotros|que|somos
Nos dijeron que estamos
zakwalifikowani na wyjazd na Wschód.
calificados|para|viaje|al|Este
calificados para el viaje al Este.
Dokąd? Jak daleko?
¿A dónde|¿Cómo|lejos
¿A dónde? ¿Qué tan lejos?
Na ile?
¿A|cuánto
¿Por cuánto tiempo?
Za co?
Por|qué
¿Por qué?
Powiedzieli, że dowiemy się
Dijeron|que|aprenderemos|nos
Dijeron que nos enteraríamos
wszystkiego w swoim czasie.
|||времени
todo|en|su|tiempo
de todo a su debido tiempo.
Powiedzieli,
Dijeron
Dijeron,
zakomunikowali, co możemy ze sobą
сообщили||||
comunicaron|qué|podemos|con|nosotros mismos
comunicaron lo que podemos llevar con nosotros
zabrać,
llevarse
llevar,
że na zebranie mamy dwie godziny,
|||||часа
que|a|reunión|tenemos|dos|horas
que tenemos dos horas para la reunión,
możemy zabrać to, co wchodzi,
podemos|llevar|eso|lo|entra
podemos llevar lo que se incluye,
co można zapakować do worków.
qué|se puede|empacar|en|bolsas
qué se puede empacar en bolsas.
Żadnych walizek, żadnych skrzyń,
|||сундуков
Ningunas|maletas|Ningunas|cajas
Ningunas maletas, ningunas cajas,
tylko to, co jest możliwe pakować do worków.
solo|eso|lo que|es|posible|empacar|en|bolsas
solo lo que se puede empacar en bolsas.
Jakie to były rzeczy?
|||вещи
Qué|esas|eran|cosas
¿Cuáles eran esas cosas?
Tzn. ubranie...
Es decir|ropa
Es decir, la ropa...
Wszystko się pakowało - mąkę... Pozwolili.
Todo|se|empaquetaba|harina|Permitieron
Todo se estaba empacando - la harina... Permitieron.
Mieliśmy ze trzydzieści kilo mąki mniej więcej,
Teníamos|alrededor de|treinta|kilos|de harina|menos|más
Teníamos unos treinta kilos de harina más o menos,
tylko mąkę. Groch,
solo|harina|guisante
solo harina. Guisante,
z kilka misek grochu.
de|varias|tazones|guisante
con unos cuantos tazones de guisantes.
I tylko to można było
Y|solo|eso|podía|ser
Y solo eso se podía
zabrać. Nie wolno było zabrać zboża
llevarse|No|está permitido|estaba|llevarse|trigo
llevar. No se podía llevar ningún grano
żadnego, chociaż było tego dużo.
ninguno|aunque|había|de eso|mucho
aunque había mucho.
Czy nie stawiali państwo żadnego oporu?
(Pregunta)|no|pusieron|ustedes|ningún|resistencia
¿No ofrecieron ustedes ninguna resistencia?
Czy
Si
¿Qué
nie było przestrzeni do negocjacji? Do rozmowy?
||||переговоров||
no|había|espacio|para|negociación|Para|conversación
no había espacio para negociar? ¿Para hablar?
Nie,
No
No,
do rozmowy było tylko: "dlaczego?",
de|conversación|fue|solo|por qué
la conversación solo fue: "¿por qué?"
"na jak długo?"
por|cuánto|tiempo
"¿por cuánto tiempo?"
i "dokąd?". Ale była jedna odpowiedź:
y|¿dónde|Pero|había|una|respuesta
y "¿a dónde?". Pero hubo una respuesta:
"W swoim czasie...".
En|su|tiempo
"A su debido tiempo...".
Czyli żadna odpowiedź.
Entonces|ninguna|respuesta
Es decir, ninguna respuesta.
Żadna.
Ninguna
Ninguna.
Tak, trwało to rzeczywiście dwie godziny.
Sí|duró|eso|realmente|dos|horas
Sí, realmente duró dos horas.
Mama była...
Mamá|estaba
Mamá estaba...
Tata i ja byliśmy do pakowania - zdolni
||||||способны
Papá|y|yo|estábamos|para|empacar|capaces
Papá y yo éramos capaces de empacar.
do pracy. Natomiast mama
al|trabajo|Sin embargo|mamá
En cambio, mamá
nie była zdolna do pakowania, absolutnie.
no|era|capaz|de|empacar|absolutamente
no era capaz de empacar, absolutamente.
W jakimś takim szoku była.
En|algún|tal|shock|estaba
Estaba en un estado de shock.
I powiedzieli że mamy zabrać żywności na cały miesiąc podróży.
Yo|dijeron|que|debemos|llevar|comida|para|todo|mes|viaje
Y dijeron que teníamos que llevar comida para todo el mes de viaje.
Ponieważ u nas
Porque|en|nosotros
Porque en nuestro caso
nie było chleba, to znaczy chleb był przygotowany
no|había|pan|eso|significa|pan|estaba|preparado
no había pan, es decir, el pan estaba preparado
do pieczenia.
de|hornear
para hornear.
Przygotowane było ciasto,
Preparado|estaba|pastel
Se preparó la masa,
ale nie pozwolili nam tego chleba upiec, także
pero|no|nos dejaron|a nosotros|ese|pan|hornear|también
pero no nos dejaron hornear ese pan, así que
wyjeżdżaliśmy bez kromki chleba.
||корки|
salimos|sin|rebanada|pan
salimos sin una rebanada de pan.
Wiem, że sąsiedzi zebrali się
Sé|que|los vecinos|se reunieron|(reflexivo)
Sé que los vecinos se reunieron
w tym czasie i ktoś tam nam
en|ese|tiempo|y|alguien|allí|nos
en ese momento y alguien nos
dał dwa wiadra kartofli.
dio|dos|cubos|de patatas
dio dos cubos de patatas.
A kiedy ruszyły już...
Y|cuando|salieron|ya
Y cuando ya se pusieron en marcha...
koń i cała furmanka jechała -
|||повозка|
caballo|y|toda|carreta|conducía
el caballo y toda la carreta iban -
sąsiad dogonił i jeszcze nam
el vecino|alcanzó|y|aún|a nosotros
el vecino nos alcanzó y además
dołożył wiadro jabłek.
añadió|cubo|de manzanas
nos agregó un balde de manzanas.
Czy sąsiedzi wiedzieli, co się dzieje ?
||знали|||
(verbo auxiliar interrogativo)|los vecinos|sabían|qué|(pronombre reflexivo)|sucede
¿Los vecinos sabían lo que estaba pasando?
Tak, wiedzieli.
Sí|sabían
Sí, lo sabían.
I wiedzieli, że my wyjeżdżamy bez chleba. Przejeżdżaliśmy
|||||||проезжали
Yo|sabían|que|nosotros|salimos|sin|pan|Pasábamos
Y sabían que nos íbamos sin pan. Pasábamos
przez taką naszą najbliższą wieś,
por|tal|nuestra|más cercana|aldea
por nuestra aldea más cercana,
Dauksze się nazywała.
Даукше||
Dauksze|se|llamaba
que se llamaba Dauksze.
I ludzie wiedzieli,
Y|la gente|sabían
Y la gente sabía,
domy były jeden przy drugim, wchodzili
casas|estaban|una|al lado de|otro|entraban
las casas estaban una al lado de la otra, entraban
każdy z kromką chleba.
cada|con|rebanada|de pan
cada uno con una rebanada de pan.
Jeden więcej, drugi mniej, także
Uno|más|segundo|menos|también
Uno más, otro menos, así que
przejechaliśmy tę wieś, to mieliśmy prawie
проехали|||||
pasamos|esta|aldea|entonces|teníamos|casi
pasamos por esta aldea, casi teníamos
pół worka chleba na podróż.
medio|saco|de pan|para|viaje
medio saco de pan para el viaje.
A czy pani
Y|si|señora
¿Y usted
i pani rodzice wiedzieli,
y|señora|padres|sabían
y sus padres sabían,
co się dzieje? Z czym to się wiąże?
qué|se|sucede|Con|qué|eso|se|relaciona
qué estaba pasando? ¿Con qué se relaciona?
Co państwa czeka? Czy było jasne, czy nie?
Qué|los ciudadanos|espera|Si|fue|claro|o|no
¿Qué les espera? ¿Era claro o no?
Tak, bo wywózki trwały, były
Sí|porque|las remociones|duraron|fueron
Sí, porque las deportaciones continuaron, estaban
przedtem. Wiedzieliśmy, że gdzieś pojedziemy
раньше||||
antes|Sabíamos|que|a algún lugar|iremos
antes. Sabíamos que iríamos a algún lugar
na Wschód. A czy
hacia|este|Y|o
al Este. ¿Y si
w części europejskiej, na północy
en|parte|europea|en|el norte
en la parte europea, al norte
nas zatrzymają, czy na Uralu,
nos|detendrán|o|en|los Urales
nos detendrán, ya sea en los Urales,
czy na Kazachstanie, czy na Syberii
si|en|Kazajistán|si|en|Siberia
ya sea en Kazajistán, ya sea en Siberia
- tego nie wiedzieliśmy.
esto|no|sabíamos
- eso no lo sabíamos.
Jak wyglądała sama wywózka ?
Cómo|lucía|sola|evacuación
¿Cómo fue la misma evacuación?
Jechaliśmy 12 kilometrów do
Viajamos|kilómetros|a
Viajamos 12 kilómetros hasta
stacji.
estación
la estación.
Była taka główna trasa Wilno-Leningrad
Había|tal|principal|ruta|Vilna|Leningrado
Era la ruta principal Vilna-Leningrado.
i na tej trasie
|||маршруте
y|en|esta|ruta
y en esta ruta
stały wagony puste i do tych wagonów
estaban|vagones|vacíos|y|a|esos|vagones
había vagones vacíos y a esos vagones
pakowano ludzi. My mieliśmy szczęście wejść do...
se empacaban|personas|Nosotros|teníamos|suerte|entrar|a
se estaban cargando personas. Tuvimos la suerte de entrar en...
To były bydlęce wagony.
||скотские|
Eso|eran|de ganado|vagones
Eran vagones de ganado.
My mieliśmy szczęście być jako ostatnia rodzina, która tam...
Nosotros|teníamos|suerte|estar|como|última|familia|que|allí
Tuvimos la suerte de ser la última familia que allí...
Cały dobytek, te wszystkie
|имущества||
Todo|patrimonio|esos|todos
Toda la propiedad, todas estas
tobołki, które rolnicy - bo ojciec był rolnikiem -
тубы||||||
bultos|que|agricultores|porque|padre|era|agricultor
pertenencias, que los agricultores - porque mi padre era agricultor -
i które nam się udało zabrać
y|que|nos|reflexivo|logró|llevar
y que logramos llevarnos
ze sobą, to wszystko leżało na podłodze
con|uno mismo|eso|todo|estaba|en|el suelo
con nosotros, todo estaba en el suelo
i na tym
y|en|esto
y en eso
myśmy siedzieli, spali, urzędowali.
nosotros|sentamos|dormimos|trabajamos
nosotros estábamos sentados, dormíamos, trabajábamos.
Nie było przejścia między tym.
|было|||
No|había|paso|entre|esto
No había paso entre eso.
W tym wagonie, to był towarowy,
En|este|vagón|eso|era|de carga
En este vagón, era un vagón de carga,
bydlęcy wagon. Miał cztery okna,
скотский||||
de ganado|vagón|Tenía|cuatro|ventanas
vagón de ganado. Tenía cuatro ventanas,
takie większe szpary
tales|más grandes|grietas
hendiduras más grandes
nieoszklone.
no acristalado
sin cristal.
Nie dusiliśmy się,
No|nos ahogamos|reflexivo
No nos ahogamos,
chociaż tyle.
aunque|tanto
aunque tanto.
Była rynienka taka,
|дорожка|
Había|canalito|así
Había un canalito así,
wiadomo w jakim celu.
se sabe|en|qué|propósito
ya sabes para qué.
Potrzeby fizjologiczne.
Necesidades|fisiológicas
Necesidades fisiológicas.
Tak.
Sí
Sí.
Czy tam
Si|allí
¿Estaba allí?
był ścisk?
|было тесно
fue|apretón
¿había aglomeración?
Było 48 osób w tych wagonach.
Había|personas|en|esos|vagones
Había 48 personas en esos vagones.
W tym dwanaścioro dzieci tak
||двенадцать||
En|este|docena|niños|sí
De ellas, doce eran niños.
do dziesięciu lat, a trójka była
hasta|diez|años|y|el trío|estaba
Hasta diez años, y tres estaban
w pieluszkach i przy piersi matki.
en|pañales|y|junto a|pecho|madre
en pañales y al pecho de su madre.
Z nami jechała taka rodzina,
Con|nosotros|viajaba|tal|familia
Con nosotros viajaba una familia así,
ośmioro dzieci było i mąż z żoną.
ocho|niños|estaban|y|esposo|con|esposa
había ocho niños y un marido con su esposa.
Najstarsza córka - 18 lat, a najmłodszy
La mayor|hija|años|y|el menor
La hija mayor - 18 años, y el más pequeño
Jasio miał 3 miesiące, przy piersi matka miała.
Jasio|tenía|meses|al|pecho|madre|tenía
Jasio tenía 3 meses, en el pecho de su madre.
Matka, wyjeżdżając
Madre|saliendo
Madre, al irse
zostawiła tam, w tym miasteczku,
dejó|allí|en|ese|pueblo
dejó allí, en este pueblo,
dwie siostry w wieku
dos|hermanas|de|edad
dos hermanas de edad
40-45 lat,
años
40-45 años,
niezamężne, które miały swoje domy, pracowały.
solteras|que|tenían|sus|casas|trabajaban
solteras, que tenían sus casas, trabajaban.
I one przyszły i mówią:
Yo|unos|futuros|y|dicen
Y ellas vinieron y dicen:
"Emilka oddaj nam tego Jasia, oddaj,
Emilka|devuélvenos|a nosotros|ese|Jasio|devuélvelo
"Emilka, devuélvenos a Jasio, devuélvenos,
gdzie jedziesz w nieznane?".
dónde|vas|a|lo desconocido
¿a dónde vas a lo desconocido?".
Matka mówi: „Jeszcze pomyślę”, z mężem
Madre|dice|Todavía|pensaré|con|esposo
La madre dice: "Todavía lo pensaré", con su esposo.
się tam radziła. Mąż mówi: „Jak chcesz, tak rób”.
Ella consultó allí. El esposo dice: "Como quieras, haz lo que quieras".
„No to ja jeszcze przez noc pomyślę".
No|eso|yo|todavía|durante|noche|pensaré
"Entonces yo todavía lo pensaré durante la noche".
Nad ranem... No, niestety, w każdej chwili mogli nas
En|la mañana|No|desafortunadamente|en|cada|momento|podían|nosotros
Por la mañana... Bueno, desafortunadamente, en cualquier momento podrían encontrarnos.
już ruszyć z tym transportem.
ya|mover|con|este|transporte
ya empezar con este transporte.
I zdecydowała się, że odda to dziecko.
Yo|decidió|reflexivo|que|dará|ese|niño
Y decidió que entregaría a ese niño.
Przemycili...
Contrabandeaban
Contrabandeaban...
Dali taki kosz, ona włożyła do tego kosza,
dieron|tal|cesta|ella|puso|en|esa|cesta
Le dieron una cesta, ella puso en esa cesta,
tzn. za oknem ten kosz,
o sea|por|la ventana|ese|cesto
es decir, fuera de la ventana esa cesta,
włożyła tam dziecko
puso|allí|niño
metió allí al niño
i takim sznurem, bo to wysoko pod sufitem…
||веревкой|||||потолком
y|tal|cordón|porque|eso|alto|bajo|el techo
y con esa cuerda, porque está alto bajo el techo…
I ona tak powoli zaczęła powoli opuszczać, opuszczać,
||||||оставлять|
Yo|ella|tan|despacio|comenzó||a dejar|a dejar
Y ella comenzó a bajar lentamente, lentamente,
nie pozwoliła mężowi,
no|permitió|a su esposo
no le permitió a su esposo,
i w pewnej wsi, kiedy już tamci
||||||те
y|en|cierta|aldea|cuando|ya|aquellos
y en cierta aldea, cuando ya aquellos
dotknęli to dziecko, ona powiedziała: "nie"
tocaron|ese|niño|ella|dijo|no
tocaron a ese niño, ella dijo: "no"
i zabrała je z powrotem.
y|tomó|los|de|vuelta
y lo llevó de vuelta.
Czyli jednak je zabrała ze sobą.
Entonces|sin embargo|los|llevó|de|sí misma
Así que sí, se los llevó consigo.
Tak, Zabrała tego Jasia 3-miesięcznego.
|взяла|||
Sí|Ella llevó|a ese|Jasio|de 3 meses
Sí, se llevó a ese Jasio de 3 meses.
Wiem, że do Krasnojarska dojechała, a jaki był los
|||||||был|
Sé|que|a|Krasnoyarsk|llegó|y|cuál|fue|destino
Sé que llegó a Krasnoyarsk, pero cuál fue el destino
dalej tego dziecka, to nie wiem.
||||не|
de este|ese|niño|eso|no|sé
de ese niño después, no lo sé.
Pierwsze dni nie dostawaliśmy niczego,
Primeros|días|no|recibimos|nada
Los primeros días no recibimos nada,
potem była woda do spłukiwania
||||смывания
luego|había|agua|para|enjuague
luego había agua para enjuagar
i higieny. 2 wiadra,
y|de higiene|cubos
y para la higiene. 2 cubos,
4 wiadra na dobę wody.
cubos|por|día|de agua
4 cubos de agua al día.
A później była herbata
Y|luego|fue|té
Y luego hubo té
taka… Do dzisiaj nie wiem,
tal|Hasta|hoy|no|sé
así... Hasta hoy no sé,
czy to była herbata, czy kawa. Jakaś taka brązowa ciecz
|||||||||жидкость
si|eso|era|té|o|café|Alguna|tan|marrón|líquido
si era té o café. Una especie de líquido marrón
do picia ciepła.
de|bebida|caliente
para beber caliente.
Mówi pani, że dawali tę wodę.
Dice|señora|que|dieron|esta|agua
Usted dice que dieron esta agua.
Czy
Si
¿
tam była jakaś zasłonka?
allí|estaba|alguna|cortina
había alguna cortina allí?
Jak ta toaleta wyglądała?
Cómo|esa|inodoro|lucía
¿Cómo era el baño?
Myśmy sami zrobili takie zasłonki z prześcieradeł.
||||||простыней
Nosotros|solos|hicimos|tales|cortinas|de|sábanas
Nosotros mismos hicimos esas cortinas con sábanas.
Czyli należało samodzielnie to zrobić.
Entonces|era necesario|por uno mismo|eso|hacer
Es decir, había que hacerlo uno mismo.
Tak.
Sí
Sí.
A ta rynienka wychodziła na zewnątrz,
La|pequeña|canaleta|salía|hacia|afuera
Y esa canaleta salía hacia afuera,
na zewnątrz spłukiwanie było.
||промывка|
afuera|afuera|enjuague|estaba
fuera estaba lloviendo.
Jak długo państwo jechali?
Cuánto|tiempo|ustedes|viajaron
¿Cuánto tiempo viajaron?
W samym wagonie
En|mismo|vagón
En el mismo vagón
bydlęcym jechaliśmy 22 dni.
de ganado|viajamos|días
de ganado viajamos 22 días.
22 dni?
días
¿22 días?
22 dni,
días
22 días,
dzień i noc. Wychodziliśmy...
día|y|noche|Salíamos
día y noche. Salíamos...
Rano i wieczór było sprawdzane
||||проверялось
Mañana|y|noche|fue|revisado
Por la mañana y por la tarde se verificaba
imiennie, nazwiska.
по именам|
por nombre|apellidos
por nombre, apellidos.
Sprawdzali. Chodzili po
проверяли||
Revisaron|Caminaban|por
Verificaban. Caminaban por
wagonach.
en los vagones
los vagones.
Była możliwość,
Hubo|posibilidad
Había posibilidad,
żeby uciec?
para|escapar
¿para escapar?
Prawdopodobnie, bo
Probablemente|porque
Probablemente, porque
mój brat młodszy jechał w pierwszym wagonie
mi|hermano|menor|viajaba|en|primer|vagón
mi hermano menor iba en el primer vagón
myśmy jechali w 36, więc z jego
nosotros|viajamos|en|entonces|con|él
nosotros íbamos en el 36, así que con él
wagonu uciekł jeden
del tren|escapó|uno
un vagón escapó uno
młody człowiek. Jakoś tam się prześliznął
joven|hombre|De alguna manera|allí|se|deslizó
joven. De alguna manera se deslizó
przez te... w nocy.
por|ti|en|noche
por estos... en la noche.
Ale go po trzech dniach wrócili, pobity był cały,
Pero|lo|después de|tres|días|regresaron|golpeado|estaba|todo
Pero lo devolvieron después de tres días, estaba todo golpeado,
tak. Bardzo ucierpiał z tego...
sí|mucho|sufrió|de|esto
sí. Sufrió mucho por eso...
Czy były jakieś
(interrogative particle)|hubo|algunas
¿Hubo alguna
postoje? Czy państwo się zatrzymywali, wychodzili?
остановлюсь|ли|||останавливались|
hay paradas|Si|ustedes|reflexivo|se detenían|salían
parada? ¿Se detuvieron, salieron?
No, więc były
No|entonces|fueron
Bueno, sí hubo
postoje. Przecież jechały,
existen|Pero|condujeron
me detengo. Después de todo, iban,
chyba nieelektryczne, nie wiem,
|no eléctricas|no|sé
supongo que no eléctricas, no sé,
jak te parowozy były wtedy napędzane.
|||||управлялись
cómo|te|locomotoras|eran|entonces|impulsadas
cómo eran impulsadas esas locomotoras de vapor.
No, ale postoje na
No|pero|existen|en
Bueno, pero las paradas en
to pobranie rano i wieczór
|прием|||
eso|toma|por la mañana|y|por la noche
tomar por la mañana y por la noche
na początku. Potem, kiedy przejechaliśmy
en|el principio|Luego|cuando|pasamos
al principio. Luego, cuando cruzamos
Ural, to już było i trzy razy -
Ural|eso|ya|pasó|y|tres|veces
los Urales, ya era tres veces -
obiad. I po przejeździe
almuerzo|Yo|después|del viaje
el almuerzo. Y después de cruzar
Uralu zaczęli
Ural|comenzaron
Empezaron a darnos
dawać nam żywność, tzn.
dar|nos|alimento|es decir
comida, es decir.
po dwie kromki chleba chyba, już dokładnie nie pamiętam, rano i wieczór.
por|dos|rebanadas|de pan|tal vez|ya|exactamente|no|recuerdo|por la mañana|y|por la noche
dos rebanadas de pan, creo, ya no recuerdo exactamente, por la mañana y por la noche.
Ta herbata, a obiad był...
Esta|té|y|almuerzo|fue
Ese té, y la comida era...
Pamiętam, że były takie słone z beczki wyjęte
||||солёные|||вынутые
Recuerdo|que|eran|tales|salados|de|barril|sacados
Recuerdo que había arenques salados sacados del barril
śledzie, takie ociekające, słone
селедка||капающие|
arenques|tan|empapados|salados
salmón, tan empapados, salados
bardzo i nie było czym umyć...
muy|y|no|había|con qué|lavarse
y no había con qué lavarlos...
Tak różnie się jadło to.
Así|diferente|se|comía|eso
Se comía de tantas maneras.
I czasem rozdawali po dwa
Y|a veces|daban|por|dos
Y a veces daban dos
plasterki żółtego sera, ale to już
пластинки|желтого||||
rodajas|amarillo|queso|pero|eso|ya
rebanadas de queso amarillo, pero eso ya
za Uralem.
detrás de|los Urales
más allá de los Urales.
Jak pani zniosła te 22 dni?
Cómo|señora|soportó|esos|días
¿Cómo soportó esos 22 días?
Poniżenia
Унижения
Humillaciones
Humillaciones
straszne.
aterrador
terribles.
Ale cóż, musiałam, rodzice byli
Pero|qué|tuve que|padres|estaban
Pero bueno, tenía que hacerlo, mis padres eran
starsi, musiałam się trzymać.
mayores|tuve que|reflexivo|mantener
mayores, tenía que mantenerme.
I jakie były
Y|qué|fueron
¿Y cuáles fueron?
pani zadania tam na miejscu? Po co państwa tam
señora|tarea|allí|en|lugar|Para|qué|ustedes|allí
¿Cuáles eran sus tareas allí en el lugar? ¿Para qué los llevaron allí?
przywieziono?
привезли
fue traído
¿Por qué los trajeron?
Przywieziono - tak jak wszystkich innych - do pracy
Fue traído|así|como|a todos|los demás|al|trabajo
Los trajeron - como a todos los demás - para trabajar.
w kołchozie. Ponieważ ja się
|в колхозе|||
en|el koljós|Porque|yo|(pronombre reflexivo)
en el koljós. Porque yo me
tym wyróżniałam, że właśnie byłam już zaawansowana w tych studiach medycznych,
||||||продвинутая||||
this|I distinguished|that|just|I was|already|advanced|in|these|studies|medical
destacaba por el hecho de que ya estaba avanzada en esos estudios de medicina,
więc ja od razu...
entonces|yo|de|inmediato
así que yo de inmediato...
Pani była na ostatnim roku już
La señora|estaba|en|último|año|ya
Usted estaba en el último año ya
medycyny?
medicina
¿medicina?
Tak, wtedy...
Sí|entonces
Sí, entonces...
W Wilnie?
En|Vilna
¿En Vilna?
W Wilnie.
En|Vilna
En Vilna.
I wtedy właśnie
Yo|entonces|justo
Y entonces justo
powiedziano mi, żebym się zgłosiła do wydziału zdrowia.
me dijeron|a mí|que yo|me|presentara|al|departamento|de salud
me dijeron que me presentara en el departamento de salud.
Pozwolono mi
me permitieron|a mí
Se me permitió
pojechać do tego wydziału zdrowia i oni
ir|a|este|departamento|de salud|y|ellos
ir a ese departamento de salud y ellos
bardzo chętnie mnie przyjmą,
muy|gustosamente|a mí|recibirán
me recibirán con mucho gusto,
tylko że ja muszę mieć jakąś, coś...
solo|que|yo|tengo que|tener|alguna|algo
solo que tengo que tener alguna, algo...
jakieś dowody
alguna|pruebas
alguna prueba
tego, co ja ukończyłam, ale...
de lo que|qué|yo|terminé|pero
de lo que he terminado, pero...
ja nic nie miałam
yo|nada|no|tenía
yo no tenía nada
I oni powiedzieli, że w każdej chwili mogą mnie
Y|ellos|dijeron|que|en|cada|momento|pueden|a mí
Y ellos dijeron que en cualquier momento pueden
przyjąć do pracy i czekają nawet na to,
принять|||||||
aceptar|a|trabajo|y|esperan|incluso|en|eso
contratarme y están incluso esperando eso,
ale muszę mieć
pero|tengo que|tener
pero tengo que tener
te dowody z Uniwersytetu.
los|documentos|de|Universidad
estas pruebas de la Universidad.
Na te dokumenty z Uniwersytetu
A|estos|documentos|de|Universidad
Sobre estos documentos de la Universidad
w Wilnie czekałam pół roku,
en|Vilna|esperé|medio|año
en Vilna estuve esperando medio año,
nawet więcej.
incluso|más
incluso más.
Ja prosiłam, żeby oni to przesłali w języku
Yo|pedí|que|ellos|eso|enviaran|en|idioma
Yo pedí que lo enviaran en el idioma
rosyjskim już. Nie wiem, w końcu
ruso|ya|No|sé|en|finalmente
ruso ya. No sé, al final
już koleżanka tam poszła i coś tam...
ya|amiga|allí|fue|y|algo|allí
ya la colega fue allí y algo...
Czym więc zajmowała się pani przez te 6 miesięcy?
Qué|entonces|ocupó|se|señora|durante|esos|meses
¿En qué se ocupó usted durante estos 6 meses?
Przez...O właśnie, dobra.
Por|Oh|justo|bien
Por... Oh, claro.
Przez 6 miesięcy, przez 2 miesiące
Durante|meses|durante|meses
Durante 6 meses, durante 2 meses
pracowałam
trabajé
trabajé
W kołchozie jeszcze, tak jak wszyscy.
|в колхозе||||
En|el koljós|todavía|así|como|todos
En el koljós, como todos.
Czyli na czym polegały zadania?
Entonces|en|qué|consistían|tareas
¿En qué consistían las tareas?
Na polu byłam, jakieś konopie były, to zbierałam.
||||конопли|||
En|el campo|estuve|algunas|plantas de cáñamo|estaban|entonces|recogí
Estuve en el campo, había algunas cáñamo, así que las recogí.
Potem było chłodniej, to
Luego|estaba|más fresco|eso
Luego hacía más frío, así que
w cerkwi było
en|la iglesia|había
estaba en la iglesia.
zboże sypane,
зерно|
grano|suelto
grano vertido,
kręciłam to zboże w maszynę
крутила||||
giré|eso|grano|en|la máquina
yo metía ese grano en la máquina
i się je czyściło.
|||чистило
y|se|lo|limpiaba
y se limpiaba.
Ale kołchoz był zobowiązany
Pero|koljós|fue|obligado
Pero el koljós estaba obligado
zimą wysłać młodzież
en invierno|enviar|jóvenes
en invierno enviar a la juventud
ludzi zdolnych do pracy do tajgi.
personas|capaces|de|trabajar|en|taiga
personas capaces de trabajar a la taiga.
Ileś tam osób. No więc
Algunos|allí|personas|No|entonces
Algunas personas. Así que
naturalnie, kto? Litwini i Polacy.
naturalmente|quién|lituanos|y|polacos
naturalmente, ¿quién? Lituanos y polacos.
Tam wtedy
Allí|entonces
Allí entonces
20 rodzin gdzieś przyjechało do tego kołchozu,
семей|||||
familias|de alguna parte|llegaron|a|esta|koljhoz
20 familias llegaron a esta granja colectiva,
razem z nami, w tym dwie rodziny polskie.
juntos|con|nosotros|en|esto|dos|familias|polacas
junto con nosotros, entre ellas dos familias polacas.
I wysłano panią do tajgi?
||женщину||
Y|enviaron|a usted|a|la taiga
¿Y enviaron a la señora a la taiga?
I wysłano mnie do tajgi.
Yo|enviaron|me|a|la taiga
Y me enviaron a la taiga.
I tam właśnie, w tajdze,
Yo|allí||en|taiga
Y allí, en la taiga,
zajmowałam się wyrębem lasu.
||вырубкой|
me ocupaba|de|tala|bosque
me ocupaba de la tala de árboles.
Straszne warunki były, tam były straszne warunki.
Terribles|condiciones|eran|allí|eran|terribles|condiciones
Eran condiciones terribles, allí había condiciones terribles.
Z całej Syberii tam było najgorzej.
De|toda|Siberia|allí|era|lo peor
De toda Siberia, allí era lo peor.
Może je pani opisać?
Puede|lo|usted|describir
¿Puede describirlo?
Tak.
Sí
Sí.
W jednym baraku,
En|un|barracón
En un barracón,
ile mogę powiedzieć,
cuántos|puedo|decir
cuánto puedo decir,
no, kto widział barak, to wie.
no|quien|vio|barracón|eso|sabe
bueno, quien ha visto el barracón, lo sabe.
Jedną część baraku zajmował
Una|parte|del barracón|ocupaba
Una parte del barracón estaba ocupada por
nasz kołchoz.
nuestro|koljós
nuestro koljós.
Były tam panie, które gotowały tylko.
Había|allí|señoras|que|cocinaban|solo
Había damas que solo cocinaban.
I w tym baraku był żelazny piec
Y|en|este|barracón|había|de hierro|horno
Y en ese barracón había una estufa de hierro.
i stały trzy nary
y|estaban|tres|nativos
Y había tres niveles.
na wysokość: podstawowa, środkowa i najwyższa,
en|altura|básica|media|y|alta
En altura: básico, medio y superior.
takie trzy wysokości nary, łóżka, gdzie się spało.
tales|tres|alturas|nary|camas|donde|uno mismo|dormía
tres alturas de alevines, camas donde se dormía.
Spało się po dwie osoby
Dormían|(reflexivo)|por|dos|personas
Se dormía de dos en dos.
na tej jednej wysokości
en|esta|una|altura
en esa una altura.
Ile tam osób było, to trudno mi powiedzieć, ponad 50 chyba.
Cuántas|allí|personas|había|eso|difícil|me|decir|más de|tal vez
Cuántas personas había, me resulta difícil decir, más de 50 creo.
W tym samym pomieszczeniu gotowały...
En|ese|mismo|habitación|cocinaron
En la misma habitación cocinaban...
Nie, one gotowały gdzieś obok, ale na tym samym...
No|ellas|cocinaron|en algún lugar|al lado|pero|en|eso|mismo
No, ellas cocinaban en algún lugar al lado, pero en la misma...
Rano, jak budzili,
Por la mañana|cuando|nos despertaron
Por la mañana, cuando despertaban,
była gdzieś godzina piąta,
era|alrededor|hora|cinco
era alrededor de las cinco,
była zupa z wkładką mięsną, zresztą
|||добавкой|мясной|
había|sopa|con|guarnición|de carne|además
había sopa con carne, de hecho
dwa razy dziennie tak było, taka sama.
dos|veces||así|fue|tal|misma
dos veces al día era así, la misma.
A do lasu brało się
Al|del|bosque|se llevaba|uno
Y al bosque se llevaba
do tego chleb, który tam zamarzał
|||||замерзал
a|ese|pan|que|allí|se congeló
además pan, que allí se congelaba
i jak paliło się ognisko, to trzeba było ten chleb
y|cuando|se encendió|reflexivo|fogata|entonces|había que|era|ese|pan
y cuando se encendía la hoguera, había que descongelar el pan
odtajać.
descongelar
.
Czy w tych barakach było przynajmniej ciepło?
(Pregunta)|en|esos|barracones|había|al menos|calor
¿Hacía al menos calor en esos barracones?
W barakach było ciepło, ale o co chodziło?
En|los barracones|había|calor|pero|sobre|qué|se refería
En los barracones hacía calor, pero ¿de qué se trataba?
Że, jak się chodziło do pracy
Que|como|uno|iba|al|trabajo
Que, cuando se iba a trabajar
ze 2-3 kilometry do tajgi
de|kilómetros|hasta|taiga
a 2-3 kilómetros de la taiga
i tam się pracowało w śniegu
y|allí|uno|trabajaba|en|nieve
y allí se trabajaba en la nieve
po kolana, nieraz wyżej,
hasta|las rodillas|a veces|más arriba
hasta las rodillas, a veces más alto,
drzewo się spiłowało,
árbol|se|taló
el árbol se taló,
trzeba było gałęzie obrąbać i głęboko
||ветки|обрубить||
había que|podar|ramas|podar|y|profundamente
había que podar las ramas y profundamente
wchodziło się do tego śniegu, więc
se entraba|uno|en|esa|nieve|entonces
se entraba en esa nieve, así que
całe spodnie, bo w spodniach się pracowało,
todo|pantalones|porque|en|pantalones|uno|trabajaba
todo el pantalón, porque se trabajaba con pantalones,
mokre. Te gałęzie przynosiło się, żeby spalić,
húmedas|Te|ramas|traía|reflexivo|para|quemar
mojado. Se traían estas ramas para quemarlas,
więc tam śnieg, tu do ognia
entonces|allí|nieve|tú|al|fuego
así que había nieve, aquí al fuego
i to wszystko było mokre. Jak się wracało z pracy,
y|eso|todo|estaba|mojado|Cómo|uno|regresaba|de|trabajo
y todo estaba mojado. Cuando se regresaba del trabajo,
ze 3 kilometry się szło do tego baraku,
de|kilómetros|uno|caminaba|hacia|ese|barracón
se caminaba unos 3 kilómetros hasta ese barracón,
to ta odzież zamarzała
||одежда|
eso|esa|ropa|se congelaba
esa ropa se congelaba
i jak się szło,
y|cómo|se|iba
y al caminar,
to tak było głośno,
|||громко
eso|tan|estaba|ruidoso
era tan ruidoso,
głośno, bo spodnie tak ocierały się.
||||терлись|
fuerte|porque|pantalones|tan|rozaban|entre ellos
ruidoso, porque los pantalones se rozrubaban.
A jak pani fizycznie
Y|cómo|señora|físicamente
¿Y cómo se encontraba físicamente?
znosiła tę ciężką pracę, te ciężkie warunki?
soportaba|esa|dura|trabajo|esas|duras|condiciones
¿Soportaba este trabajo duro, estas condiciones difíciles?
Jaka w ogóle tam była temperatura?
Qué|en|general|allí|estaba|temperatura
¿Cuál era la temperatura allí?
Temperatura wtedy, jak byłam,
Temperatura|entonces|cuando|estuve
La temperatura entonces, cuando estaba,
wahała się między -35 do -45 tak
вагалася||||
osciló|reflexivo|entre|hasta|sí
oscila entre -35 y -45 así
Jak było 30, to była odwilż,
||||оттепель
Cuando|fue|eso|había|deshielo
Cuando estaba a 30, había un deshielo,
-30 stopni.
grados
-30 grados.
Polak, Polka nie jest przyzwyczajona do czegoś takiego.
Polaco|Polaca|no|es|está acostumbrada|a|algo|así
Un polaco, una polaca no está acostumbrado a algo así.
No, ale musiała. To było makabryczne, ale mówię,
|||||макабрично||
No|pero|tenía que|Eso|fue|macabroso|pero|digo
No, pero tenía que hacerlo. Fue macabroso, pero digo,
ten pobyt,
ese|estancia
esta estancia,
ciężka praca, jedzenie takie
dura|trabajo|comida|tal
el trabajo duro, la comida era
monotonne,
monótono
monótona,
bo nie było żadnych warzyw. Nie mogli przywieźć, bo tu wszystko zamarzało.
porque|no|había|ningún|verduras|No|podían|traer|porque|aquí|todo|se congelaba
porque no había verduras. No podían traer, porque todo se congelaba aquí.
Jakieś kasze na wodzie,
|||воде
Alguna|sémola|en|agua
Algunas gachas en agua,
wkładki mięsa były rzeczywiście.
inserciones|carne|eran|realmente
las porciones de carne eran de hecho.
Jeżeli mogę jeszcze powiedzieć
Si|puedo|todavía|decir
Si puedo decir aún más
- to mięso, te świnie były karmione
ese|carne|a ti|cerdos|fueron|alimentados
- es carne, estos cerdos fueron alimentados
zbożem, gdzie jakieś były chwasty,
зерном||||
cereal|donde|algunas|estaban|malas hierbas
con grano, donde había algunas malas hierbas,
które powodowały to, że
que|causaban|eso|que
que causaban que
jak człowiek pierwszy raz jadł to mięso,
cuando|hombre|primera|vez|comió|esa|carne
cuando una persona comía esa carne por primera vez,
to musiał przechorować. Przez tydzień
eso|tuvo que|pasar la enfermedad|Durante|una semana
tuvo que pasar por eso. Durante una semana
bolały bardzo mięśnie i
dolían|mucho|músculos|
los músculos dolían mucho y
wysoka gorączka. Oni wiedzieli. Ruscy też
||||Русские|
alta|fiebre|Ellos|sabían|Los rusos|también
tenía fiebre alta. Ellos lo sabían. Los rusos también
przechodzili, wszyscy widzieli. Raz to trzeba było
pasaron|todos|vieron|Una vez|eso|había que|ser
pasaron por eso, todos lo vieron. Una vez había que
przechorować i potem już nabierało się
pasar la enfermedad|y|luego|ya|se adquiría|reflexivo
pasar por la enfermedad y luego ya se adquiría
odporności. Do dzisiaj nie wiem, jakie
de resistencia|Hasta|hoy|no|sé|cuáles
inmunidad. Hasta hoy no sé cuáles
chwasty to powodowały.
malezas|eso|causaron
malezas lo causaron.
Czy to był najtrudniejszy czas?
(interrogative particle)|esto|fue|más difícil|tiempo
¿Fue este el momento más difícil?
W moim życiu to było najtrudniejsze, ten pobyt
En|mi|vida|eso|fue|lo más difícil|esta|estancia
En mi vida, fue lo más difícil, esta estancia
w tajdze.
en|la selva
en la taiga.
To było okropne.
Eso|fue|horrible
Fue horrible.
Co prawda Litwini
Aunque|verdad|lituanos
Es cierto que los lituanos
to znosili. Wiem, dwie siostry takie,
eso|soportaron|Sé|dos|hermanas|así
lo soportaron. Sé, dos hermanas así,
godzina piąta rano, wyruszamy
hora|cinco|de la mañana|salimos
son las cinco de la mañana, partimos
już po śniadaniu, idziemy trzy kilometry, one
ya|después de|desayuno|caminamos|tres|kilómetros|ellas
ya después del desayuno, caminamos tres kilómetros, ellas
szły i śpiewały. Śpiewały święte pieśni.
caminaron|y|cantaron||sagradas|canciones
caminaban y cantaban. Cantaban canciones sagradas.
Ktoś szedł i się modlił, ktoś szedł spokojnie,
Alguien|caminaba|y|se|oraba|alguien|caminaba|tranquilamente
Alguien caminaba y rezaba, alguien caminaba tranquilamente,
różnie to było.
diferente|eso|fue
era diferente.
Natomiast
Sin embargo
Sin embargo,
nasza brygada, moja brygada pracy,
nuestra|brigada|mi|brigada|de trabajo
nuestra brigada, mi brigada de trabajo,
trzy osoby. Ja z Litwinką, młodą
tres|personas|Yo|con|lituana|joven
tres personas. Yo con una lituana, una joven
dziewczyną, z którą spałam zresztą
chica|con||dormí|además
chica, con la que, de hecho, dormí
na jednym...
en|uno
una vez...
I był
Yo|fue
Y estaba
ruski,
русский
ruso
ruso,
Rosjanin,
ruso
ruso,
mężczyzna dorosły i my dwie.
hombre|adulto|y|nosotros|dos
hombre adulto y nosotras dos.
I on miał obowiązek
Yo|él|tenía|obligación
Y él tenía la obligación
z nami jakąś normę wyrobić. Ja nie
con|nosotros|alguna|norma|cumplir|Yo|no
con nosotros establecer alguna norma. Yo no
wiem do dziś, jakąś normę trzeba było tego drzewa...
sé|hasta|hoy|alguna|norma|había que|ser|de ese|árbol
sé hasta hoy, había que establecer alguna norma para ese árbol...
Więc on przyszedł,
Entonces|él|llegó
Entonces él vino,
to drzewo spiłował razem z nami,
eso|árbol|taló|juntos|con|nosotros
cortó ese árbol junto con nosotros,
jedno, drugie. I mówi: "Ja idę na papierosa", i poszedł
uno|dos|y|dice|Yo|voy|a|cigarrillo|y|fue
uno, dos. Y dice: "Voy a fumar", y se fue
na papierosa. Nie było go kilka godzin.
para|cigarrillo|No|estuvo|él|unas|horas
a fumar. No estuvo durante varias horas.
"A wy musicie te drzewa, wszystkie te gałęzie obrąbać
Y|ustedes|deben|esos|árboles|todas|esas|ramas|podar
"Y ustedes tienen que podar esos árboles, todas esas ramas
i spalić". I on przychodził,
y|quemar||Él|venía
y quemarlas". Y él venía,
był niezadowolony, jeżeli ta praca
estaba|descontento|si|este|trabajo
estaba descontento si este trabajo
po kilku godzinach była
después de|unas|horas|estaba
después de unas horas estaba
nieodpowiednio zrobiona albo niewykonana.
inapropiadamente|hecha|o|no hecha
mal hecho o no se había realizado.
Ale po sześciu miesiącach
Pero|después de|seis|meses
Pero después de seis meses
pani życie nieco się zmieniło.
señora|vida|un poco|reflexivo|cambió
su vida ha cambiado un poco.
Nieco się zmieniło, właśnie. Bo
Un poco|(partícula reflexiva)|ha cambiado|justo|Porque
Ha cambiado un poco, precisamente. Porque
tam, do tej tajgi, w czasie tego
allí|a|esta|taiga|en|tiempo|este
allí, en esa taiga, durante este
wyrębu lasu, raz,
tala|bosque|una vez
desmonte de árboles, una vez,
nie pamiętam, czy raz w tygodniu, czy raz na dwa
no|recuerdo|si|una vez|en|semana|si|una vez|cada|dos
no recuerdo si una vez a la semana o una vez cada dos
tygodnie, przyjeżdżali z kołchozu tego,
semanas|llegaban|del|koljós|este
semanas, venían de la granja,
od którego pochodzili i przywozili
de|de quien|eran originarios|y|traían
de la que eran originarios y traían
żywność. Przywozili mąkę na chleb,
alimento|Traían|harina|para|pan
comida. Traían harina para el pan,
kasze jakieś, mięso przywozili
cereales|algunos|carne|traían
alguna sémola, traían carne
Zostawiali to, następnego dnia z powrotem jechali,
Dejaron|eso|siguiente|día|en|regreso|condujeron
Lo dejaban, al día siguiente volvían,
to było 150 kilometrów.
eso|fue|kilómetros
eran 150 kilómetros.
I oni, jak przyjechali,
Y|ellos|cuando|llegaron
Y ellos, cuando llegaron,
przywieźli mi list, który otrzymali rodzice moi,
||||получили||
trajeron|mi|carta|que|recibieron|padres|míos
me trajeron una carta que recibieron mis padres,
z tymi wszystkimi dokumentami,
con|esos|todos|documentos
con todos esos documentos,
mój indeks tam był,
mi|índice|allí|estaba
mi índice estaba allí,
wypisane wszystkie stopnie, jakie miałam, zdane
escritos|todos|grados|que|tenía|aprobados
se anotaron todas las calificaciones que tenía, aprobadas
egzaminy i ocena.
exámenes|y|calificación
exámenes y evaluación.
I wreszcie mogła pani udowodnić, że faktycznie studiuje medycynę.
Yo|finalmente|pudo|señora|demostrar|que|realmente|estudia|medicina
Y finalmente pudo demostrar que realmente estudia medicina.
Ja teraz wniebowzięta byłam, wie pan,
||восторженная|||
Yo|ahora|llena de alegría|estaba|sabe|usted
Yo ahora estaba en el séptimo cielo, sabe usted,
z takiej tajgi, "Boże,
de|tal|taiga|Dios
de tal taiga, "Dios,
w tajdze nie będę musiała pracować, w kołchozie
en|la taiga|no|estaré|tendré que|trabajar|en|el koljós
en la taiga no tendré que trabajar, en el koljós
nie będę musiała pracować".
no|estaré|tendré que|trabajar
no tendré que trabajar."
Zadowolona. I...
Satisfecha|Yo
Satisfecha. Y...
wyruszyłam z tymi
salí|con|ellos
partí con estos
z powrotem. Zapomniałam
de|regreso|Olvidé
de vuelta. Olvidé
naprawdę, że ja powinnam była zameldować
realmente|que|yo|debería|haber|registrarme
realmente, que debía haberme registrado
u swojego speckomendanta.
||спецкоменданта
en|su|comandante de unidad especial
con mi speckomendant.
Speckomendant to taki, który nas
Speckomendant|es|tal|que|nos
Speckomendant es aquel que nos
śledził, pilnował,
следил|
siguió|vigiló
seguía, vigilaba,
raz w miesiącu trzeba było listę obecności podpisywać.
una vez|en|mes|había que|era|lista|de asistencia|firmar
una vez al mes había que firmar la lista de asistencia.
Więc ja nie powiedziałam,
Entonces|yo|no|dije
Así que no dije,
nie wolno nam było ruszyć
no|está permitido|a nosotros|estaba|mover
no se nos permitía movernos
z tego miejsca, gdzie mieszkaliśmy.
de|este|lugar|donde|vivimos
desde este lugar donde vivíamos.
Wszyscy Rosjanie byli zobowiązani do pilnowania nas.
Todos|rusos|estaban|obligados|a|vigilar|nosotros
Todos los rusos estaban obligados a vigilarnos.
A pani o tym zapomniała. Jak to się skończyło?
(señora)|señora|o|de eso|olvidó|Cómo|eso|(reflexivo)|terminó
Y usted se olvidó de eso. ¿Cómo terminó?
Skończyło się tym, że jak wyjechałam
Terminó|reflexivo|con eso||cuando|me fui
Terminó en que cuando me fui
bez pozwolenia
sin|permiso
sin permiso
i tylko zdążyłam przyjechać,
y|solo|logré|llegar
y solo logré llegar,
zostałam aresztowana i
fui|arrestada|y
fui arrestada y
sześć dni przebyłam w areszcie
шесть||||аресте
seis|días|estuve|en|arresto
pasé seis días en la cárcel
za to, że bez pozwolenia przejechałam.
|||||проехала
por|eso|que|sin|permiso|conduje
por eso, que pasé sin permiso.
Ale
pero
Pero
zaraz
ahora mismo
enseguida
następnego dnia znowu
siguiente|día|otra vez
al día siguiente otra vez
poszłam tam. Pozwolono mi pójść już
fui|allí|Me permitieron|a mí|ir|ya
fui allí. Me dejaron ir ya
do wydziału zdrowia i mnie
al|departamento|de salud|y|a mí
al departamento de salud y me
zatrudnili w tej samej tajdze,
contrataron|en|misma||taiga
contrataron en la misma taiga,
w której ja pracowałam.
en|la que|yo|trabajé
en la que yo trabajaba.
W tej samej tajdze?
En|||taiga
¿En la misma taiga?
Powiedzieli, że jako lekarz na początku.
Dijeron|que|como|médico|al|principio
Dijeron que como médico al principio.
Miałam minę... Jaki lekarz? Ja nie mam dyplomu.
Tuve|expresión|Qué|doctor|Yo|no|tengo|diploma
Tenía una expresión... ¿Qué médico? No tengo diploma.
No, nieważne. Mnie już było wszystko jedno.
No|no importa|A mí|ya|era|todo|indiferente
Bueno, no importa. A mí ya me daba igual.
I tam przepracowałam w tajdze
Yo|allí|trabajé|en|taiga
Y allí trabajé en la taiga
3,5 roku.
años
3,5 años.
Nie mogli nikogo tam
No|pudieron|a nadie|allí
No podían obligar a nadie allí
zmusić, namówić
obligar|persuadir
a que se quedara, a convencerlo
tych rosyjskich,
esos|rusos
de esos rusos,
miejscowych lekarzy, żeby ktoś tam poszedł.
locales|médicos|para que|alguien|allí|fuera
médicos locales, para que alguien fuera allí.
To było na odludziu. Najbliższy
|||в глуши|
Eso|fue|en|el desierto|El más cercano
Estaba en un lugar remoto. El más cercano
szpital był 80 kilometrów, a mój
hospital|estaba|kilómetros|y|mi
hospital estaba a 80 kilómetros, y mi
wydział zdrowia był
departamento|de salud|fue
el departamento de salud fue
100 kilometrów...
kilómetros
100 kilómetros...
Ale chyba, co najważniejsze, nie musiała już pani fizycznie pracować.
Pero|quizás|lo que|más importante|no|tenía que|ya|señora|físicamente|trabajar
Pero creo que lo más importante es que ya no tenía que trabajar físicamente.
Nie, byłam zupełnie zdana na własne
|||зависела||
No|estaba|completamente|dependiente|de|propio
No, estaba completamente a merced de mis propias
siły.
fuerzas
fuerzas.
Jak udało się pani
Cómo|logró|reflexivo|señora
¿Cómo logró usted
wrócić do Polski?
volver|a|Polonia
volver a Polonia?
To był rok '56.
Ese|fue|año
Era el año '56.
Ja poszłam się wykąpać do
Yo|fui|reflexivo|bañar|a
Yo fui a bañarme a
łaźni miejskiej,
baño|público
la bañera pública,
bo innych warunków nie było. I czekałam tam
porque|otros|condiciones|no|había|Yo|esperé|allí
porque no había otras condiciones. Y estuve allí
w kolejce, w długiej kolejce.
en|la fila|en|larga|fila
en la fila, en una larga fila.
I siedząc tam, słyszę
Yo|sentado|allí|escucho
Y sentada allí, escucho
język polski. Ktoś po polsku rozmawiał.
idioma|polaco|Alguien|en|polaco|hablaba
el idioma polaco. Alguien estaba hablando en polaco.
Boże, stałam i
Dios|me quedé|y
Dios, estaba de pie y
przysłuchiwałam się, czy ja się nie mylę, czy rzeczywiście po polsku.
escuchaba|me|o||||||realmente|en|polaco
escuchando atentamente, si no me equivocaba, si realmente era en polaco.
Zaczęłam z nimi rozmawiać. Okazuje się, że oni już tydzień
Empecé|con|ellos|a hablar|Resulta|se|que|ellos|ya|semana
Empecé a hablar con ellos. Resulta que ya llevaban una semana
jechali do Krasnojarska z północy,
viajaron|a|Krasnoyarsk|desde|el norte
viajando a Krasnoyarsk desde el norte,
no i tutaj czekają,
no|y|aquí|esperan
y aquí están esperando,
korzystają z tej miejskiej łaźni.
utilizan|de|esta|municipal|baño
disfrutando de este baño público.
I powiedzieli, że oni mają
Yo|dijeron|que|ellos|tienen
Y dijeron que ellos tienen
zaproszenie od swojej rodziny z Polski i mogą
invitación|de|su|familia|de|Polonia|y|pueden
una invitación de su familia de Polonia y pueden
wyjechać. Ale wszyscy mają takie, nie tylko oni.
salir|Pero|todos|tienen|tales|no|solo|ellos
irse. Pero todos tienen eso, no solo ellos.
"Wszyscy?"- pytam. "No tak, wszyscy
Todos|pregunto|No|sí|todos
"¿Todos?"- pregunto. "Sí, todos.
Polacy. Nie wiedzą, ale mają".
Los polacos|No|saben|pero|tienen
Polacos. No saben, pero tienen.
Tzn. nie tylko Polacy. Ci, co
Es decir|no|solo|polacos|Ellos|quienes
Es decir, no solo los polacos. Aquellos que
do '39 roku mogli się
en|año|pudieron|reflexivo
hasta el año '39 podían demostrar
wykazać obywatelstwem polskim, którzy byli
показать|гражданством|||
demostrar|ciudadanía|polaca|que|eran
que tenían la ciudadanía polaca, que eran
obywatelami Polski.
ciudadanos|de Polonia
ciudadanos de Polonia.
Więc ja wróciłam zaraz. Napisałam
Entonces|yo|regresé|pronto|Escribí
Así que volví de inmediato. Escribí
do rodziców i ojciec poszedł
a|los padres|y|padre|fue
a mis padres y mi padre fue
do swojego speckomendanta, czy to prawda.
a|su|comandante de unidad|si|eso|verdad
a su comandante especial, para ver si era verdad.
"A kto ci to mówił?". Mówi:
Y|quién|te|eso|dijo|
"¿Y quién te lo dijo?". Dice:
"Tak, prawda". No i rzeczywiście, nam z Polski
Sí|verdad|No|y|de hecho|a nosotros|de|Polonia
"Sí, es verdad". Y de hecho, nos enviaron desde Polonia
przysłali zaproszenie, bo jeszcze wtedy tak
enviaron|invitación|porque|aún|entonces|sí
una invitación, porque aún entonces así
mieliśmy. Już później bez tego zapraszania
teníamos|Ya|después|sin|eso|invitación
lo teníamos. Ya después sin esa invitación
można było wyjeżdżać. Ale myśmy jeszcze przyjechali tu
||уезжать|||||
se podía|ir|salir|Pero|nosotros|todavía|llegamos|aquí
se podía salir. Pero nosotros todavía llegamos aquí
na to zaproszenie.
a|ese|invitación
a esa invitación.
Od rodziców do pierwszej stacji kolejowej było tam
De|los padres|hasta|primera|estación|de tren|había|allí
Desde los padres hasta la primera estación de tren estaba allí
60 czy 80 kilometrów.
o|kilómetros
60 o 80 kilómetros.
Był
Fue
Era
bardzo siarczysty mróz, 45 stopni. Wiem, że jechałam
|суровый|мороз||||
muy|severo|frío|grados|Sé|que|conduje
un frío muy intenso, 45 grados. Sé que viajaba
na ciężarówce.
en|camión
en un camión.
Rodzice wzięli jakieś takie resztki,
||||остатки
Los padres|tomaron|algunos|tales|sobras
Los padres tomaron algunas sobras,
to, co mieli.
eso|lo que|tenían
lo que tenían.
Ja już nie byłam w stanie zejść,
Yo|ya|no|estaba|en|condición|bajar
Yo ya no podía bajar,
mnie ściągnęli z tej ciężarówki.
|сняли|||
me|bajaron|de|esta|camión
me sacaron de ese camión.
Ojciec z matką byli w tej szoferce,
||||||шоферской будке
El padre|con|la madre|estaban|en|esa|cabina de conductor
El padre y la madre estaban en esa cabina,
tak się nazywa to?
así|se|llama|esto
¿Así se llama esto?
W kabinie.
En|la cabina
En la cabina.
W kabinie kierowcy, tak.
En|la cabina|del conductor|sí
En la cabina del conductor, sí.
I potem
Yo|luego
Y luego
z tamtej, to była boczna,
de|aquella|eso|era|lateral
de allí, era lateral,
dojechaliśmy do tej transsyberyjskiej
доехали|||
llegamos|a|esta|transsiberiana
llegamos a este transiberiano
kolejki. Moskwa,
colas|Moscú
tren. Moscú,
Władywostok, no i
Władywostok|no|y
Vladivostok, y bueno
tam czekaliśmy chyba trzy dni,
allí|esperamos|probablemente|tres|días
allí esperamos creo que tres días,
już nie pamiętam, na miejsce,
ya|no|recuerdo|en|lugar
ya no recuerdo, en el lugar,
bo nam trzeba było mieć trzy
porque|a nosotros|necesitaba|tener|tener|tres
porque teníamos que tener tres
miejscówki. Inaczej nie można było.
места||||
lugares|De otra manera|no|se podía|era
reservas. De otra manera no se podía.
A ponieważ to było tuż za Krasnojarskiem,
Y|porque|eso|estaba|justo|detrás de|Krasnoyarsk
Y como estaba justo detrás de Krasnoyarsk,
więc wszystkie te miejscówki były
entonces|todas|esas|ubicaciones|estaban
todas estas ubicaciones estaban
wykorzystane. Jedna, dwa i znowu -
utilizado|Una|dos|y|otra vez
utilizadas. Una, dos y de nuevo -
miejsca są, a nam są trzy potrzebne
|||нам|||
lugares|hay|y|a nosotros|son|tres|necesarios
hay lugares, pero necesitamos tres
i tak czekaliśmy.
y|así|esperamos
y así estuvimos esperando.
I co jeszcze zapamiętałam z tej podróży?
Yo|qué|aún|recordé|de|este|viaje
¿Y qué más recordé de este viaje?
To właśnie jak weszliśmy wtedy
Eso|justo|cuando|entramos|entonces
Es precisamente cómo entramos entonces
do wagonu polskiego
del|vagón|polaco
al vagón polaco
i zobaczyliśmy kolejarzy. Tu
||железнодорожников|
y|vimos|a los ferroviarios|Tú
y vimos a los ferroviarios. Aquí
orzełek był
орел|
el águila|fue
el águila era
polski i kolejarz
polaco|y|ferroviario
polaca y el ferroviario
przywitał nas: "Witamy was w kraju". Płacz.
nos saludó|a nosotros|Bienvenidos|a ustedes|en|el país|Llanto
nos saludó: "Los damos la bienvenida al país". Llanto.
Radość.
Alegría
Alegría.
Jechaliśmy do
Viajamos|a
Viajábamos a
Białej Podlaskiej.
Biała|Podlaska
Biała Podlaska.
Tam był punkt repatriacyjny.
Allí|había|punto|de repatriación
Allí había un punto de repatriación.
O godzinie...
A|hora
A la hora de...
'56 rok, 31 grudnia
año|de diciembre
'56 año, 31 de diciembre
o godzinie 23. byłam w Białej Podlaskiej.
a|hora|estaba|en|Biała|Podlaska
a las 23. estaba en Biała Podlaska.
Pamięta pani dokładnie.
Recuerda|señora|exactamente
Recuerda usted exactamente.
Tak.
Sí
Sí.
Jak doświadczenie z zsyłki
|опыт||
Cómo|experiencia|de|exilio
¿Cómo la experiencia del exilio
wpłynęło na pani dorosłe życie?
influyó|en|su|adulto|vida
afectó su vida adulta?
Nikomu tego nie życzę, nawet wrogowi.
a nadie|esto|no|deseo|incluso|enemigo
No se lo deseo a nadie, ni siquiera a un enemigo.
Tak głębokie przeżycie
Tan|profundo|experiencia
Tan profunda experiencia
pozostanie mi na całe życie. Nawet
permanecerá|a mí|por|toda|vida|Incluso
permanecerá conmigo toda la vida. Incluso
teraz
ahora
ahora
po nocach mi się śni to.
por|noches|me|se|sueña|esto
me sueño con eso por las noches.
Dlatego uważam, że
Por eso|pienso|que
Por eso creo que
nie można żadnemu człowiekowi
no|se puede|a ningún|hombre
no se le puede insultar a ningún ser humano
tak ubliżać.
|унижать
así|insultar
de esa manera.
Że za tą polskość,
Que|por|esta|polonidad
Que por esta polonidad,
za Polskę ja
por|Polonia|yo
por Polonia yo
wiele więcej wycierpiałam
||вытерпела
mucho|más|sufrí
he sufrido mucho más
i poniosłam szkód.
||убытков
y|sufrí|daños
y he sufrido daños.
Bardzo uprzejmie dziękuję za rozmowę, dziękuję za
Muy|amablemente|gracias|por|la conversación|gracias|por
Muchas gracias por la conversación, gracias por
spotkanie.
reunión
reunión.
Nie tylko w swoim imieniu, także
No|solo|en|su|nombre|también
No solo en su nombre, también
w imieniu widzów.
en|nombre|de los espectadores
en nombre de los espectadores.
Ojej.
Oh Dios
Oh.
Dziękuję, bardzo dziękuję.
Gracias|muchas veces|gracias
Gracias, muchas gracias.
Tego się nie spodziewałam. Dobrze, biało-czerwone.
Esto|(reflexivo)|no|esperaba|Bien||
No me lo esperaba. Bien, blanco y rojo.
Ślicznie.
прекрасно
Hermosamente
Hermoso.
SENT_CWT:AFkKFwvL=8.52 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=7.45
es:AFkKFwvL
openai.2025-02-07
ai_request(all=694 err=0.00%) translation(all=555 err=0.00%) cwt(all=2612 err=1.23%)