×

LingQをより快適にするためCookieを使用しています。サイトの訪問により同意したと見なされます クッキーポリシー.

今すぐこのレッスンを開始
image

Ivanhoe - van Walter Scott, EERSTE HOOFDSTUK

EERSTE HOOFDSTUK

Zoo spraken ze, onderwijl de herder voor den nacht

Het vette zwijnenheir van 't veld weer huiswaarts bracht,

Dat, onder luid geschreeuw en lastig tegenstreven,

Een ieder naar zijn kot, met moeite werd gedreven.

Odyssee.

In die aangename streken van het schoone Engeland, welke door de

rivier de Don bespoeld worden, strekte zich in vroegere tijden een

woud uit, dat het grootste gedeelte van de schoone bergen en dalen

bedekte, die tusschen Sheffield en de bekoorlijke stad Doncaster

liggen. De overblijfselen van dit uitgestrekte bosch zijn nog te

zien rondom de prachtige kasteelen van Wentworth, Warncliffe-Park

en Rotherham. Dáár spookte, in de aloude tijden, de fabelachtige

"Draak van Wantley"; dáár werden vele van de wanhopigste gevechten

geleverd, gedurende de burgeroorlogen tusschen de Witte en de Roode

Roos; en daar bloeiden ook oudtijds die benden dappere vrijbuiters,

wier daden in de Engelsche liederen zoo algemeen beroemd geworden zijn.

Dit is het hoofdtooneel van onze geschiedenis; de tijd, waarin dit

voorvalt, is tegen het einde van de Regeering van Richard I, toen

zijn terugkomst uit eene langdurige gevangenschap eerder gewenscht

dan verwacht werd door zijne wanhopige onderdanen, die intusschen aan

allerhande afpersingen van ondergeschikte dwingelanden blootgesteld

waren. De edelen, wier macht uitermate groot geworden was onder het

bewind van Steffen, en welke het beleid van Hendrik II slechts in

zekere mate aan de kroon onderworpen had, leverden zich nu weder, met

de grootste stoutheid, aan hunne vorige losbandigheid over; de zwakke

pogingen van den Engelschen Raad van Staat verachtende, versterkten

zij hunne kasteelen, vermeerderden het getal hunner afhangelingen,

maakten allen in het rond tot hunne vasallen, en spanden alle krachten

in, om zich aan het hoofd eener macht te plaatsen, die hen in staat

zou stellen, eene rol te spelen in de volksonlusten, welke men scheen

te moeten duchten.

De toestand van den minderen adel, of der _Franklins_, zooals zij

genoemd werden, welke, door de wet en den geest der Engelsche

staatsinrichting, het recht hadden bevrijd te blijven van de

dwingelandij der leenheeren, werd thans bijzonder hachelijk. Zoo

zij zich onder de bescherming van één der kleine koningen in

hunne nabuurschap stelden, eenigen leendienst bij hem aannamen,

of wederzijdsche overeenkomsten van bondgenootschap en bescherming

sloten, en hem in zijn ondernemingen ondersteunden,--hetgeen zij vrij

algemeen deden--konden zij, op deze wijze, inderdaad eene korte rust

koopen. Maar dit geschiedde ten koste van die onafhankelijkheid,

welke zoo dierbaar is aan ieder Engelsch hart, en met het zekere

vooruitzicht, om als strijdmakker in iederen vermetelen tocht gewikkeld

te worden, welken de eerzucht van hun beschermer hen mocht doen

ondernemen. Van den anderen kant waren de middelen tot knevelarij en

onderdrukking, welke de groote edelen bezaten, van zulk een aard en

zoo talrijk, dat hun nooit een voorwendsel, en zelden de wil ontbrak,

om hunne minder machtige naburen, die zich aan hun gezag te onttrekken

trachtten, en voor hun bescherming, in tijden van gevaar, op eigen

vreedzaam gedrag en de wetten des lands vertrouwden, te kwellen en

zelfs tot het uiterste te vervolgen.

Één omstandigheid, die grootendeels strekte om de dwingelandij der

edelen en het lijden der mindere standen te verergeren, ontsproot uit

de gevolgen van de Verovering, door Willem, Hertog van Normandië. Vier

geslachten waren niet voldoende geweest om het bloed der Normandiërs

en Angelsaksers te vermengen, of door een gemeenschappelijke taal

en belangen twee vijandige stammen te vereenigen, waarvan de één nog

steeds met den hoogmoed des zegepraals bezield was, terwijl de andere

onder al de gevolgen der nederlaag zuchtte. Door den slag bij Hastings

was de macht volkomen in de handen der Normandische edelen geraakt,

en, zooals onze geschiedschrijvers verzekeren, gebruikten zij die met

geen groote gematigdheid. Het geheele geslacht der Saksische vorsten

en edelen was, met weinige of geene uitzonderingen, uitgeroeid,

of van hun erfdeel beroofd; ook was het getal gering van hen, die

nog erven bezaten in het land hunner voorvaderen, en die geteld

konden worden onder de grondbezitters van de tweede, of van eene

nog mindere klasse. De koninklijke staatkunde werkte sedert lang,

om door alle, zoowel wettige als onwettige, middelen de kracht te

fnuiken van een gedeelte der bevolking, hetwelk te recht geoordeeld

werd, den meest ingewortelden haat tegen zijne overwinnaars te

koesteren. Alle vorsten van den Normandischen stam hadden de grootste

partijdigheid voor hunne Normandische onderdanen aan den dag gelegd:

de jacht wetten en vele andere, die geheel onbekend waren bij den

zachteren en vrijeren geest der Saksische staatsinrichting, waren den

onderworpen inwoners opgelegd, als het ware om gewicht te geven aan

de boeien, waarin zij door het leenstelsel geklonken waren. Aan het

Hof, en in de kasteelen der groote edelen, waar men de pracht en de

weelde van het Hof navolgde, was het Normandisch-Fransch de eenige

gebruikelijke taal, welke ook in de pleitreden en vonnissen bij de

gerechtshoven gebezigd werd. In het kort, het Fransch was de taal der

eer, der ridderschap, en zelfs der gerechtigheid, terwijl het veel

meer manhaftige en krachtige Angelsaksisch aan de landlieden en het

gemeen, die geen anderen tongval kenden, overgelaten werd. Intusschen

werd door het noodzakelijke verkeer tusschen de grondeigenaars en hun

minderen, welke den grond bebouwden, langzamerhand een tongval gevormd,

die het midden uitmaakte tusschen het Fransch en het Angelsaksisch,

en in welken zij zich wederkeerig verstaanbaar konden maken; hieruit

ontstond trapsgewijs de tegenwoordige Engelsche taal, waarin de spraak

der overwinnaars en die der overwonnenen zoo schoon ineen gesmolten

zijn, en welke later zoo rijkelijk vermeerderd werd door alles wat

men aan de klassieke talen, en aan die, welke de zuidelijke natiën van

Europa spreken, ontleend heeft. Ik heb het noodig geoordeeld, dit kort

overzicht te geven van den toenmaligen staat van zaken, ter algemeene

onderrichting van den lezer, die anders wellicht zou vergeten, dat,

ofschoon geen groote geschiedkundige gebeurtenissen, zooals oorlog

of opstand, het bestaan van de Angelsaksers als een afzonderlijk

volk, na de regeering van Willem II kenmerken, de groote nationale

geschillen evenwel, tusschen hen en hun overwinnaars, de herinnering

aan hetgeen zij vroeger geweest, en waartoe zij nu gebracht waren,

de wonden openhielden, welke de verovering geslagen had, tot onder de

regeering van Eduard III, en een scheidsmuur oprichtten tusschen de

afstammelingen van de Normandische overwinnaars en van de overwonnen

Saksers.

De ondergaande zon bestraalde een van de grasrijke, opene plekken

van het woud, waarvan wij in het begin van dit hoofdstuk gesproken

hebben. Honderden van breede, kortstammige eiken, die wellicht

den deftigen optocht der Romeinsche legioenen aanschouwd hadden,

strekten hunne breede, knoestige takken uit boven een zacht tapijt

van het heerlijkste groen. Op sommige plaatsen waren ze afgewisseld

door beuken, hulst en kreupelhout van verschillende soorten, zoo

dicht, dat ze de schuinsche stralen der ondergaande zon geheel

onderschepten. Op andere plekken waren openingen in het hout, die

vergezichten opleverden, in welker kronkelpaden het oog zich gaarne

verdiepte, terwijl de verbeelding ze beschouwde als de wegen, die tot

nog wildere tooneelen in het eenzame woud leidden. Hier flikkerden

de roode stralen der zon met een gebroken en flauwer licht, dat

gedeeltelijk de dorre takken en bemoste stammen der boomen, en ginds,

meer schitterend, de open plekken bescheen. Een groote ruimte, in het

midden van dit grasplein, scheen vroeger toegewijd te zijn geweest aan

de godsdienstplechtigheden der Druïden; want op den top van een heuvel,

die zoo regelmatig van vorm was, dat hij door kunst opgericht scheen,

stond nog een gedeelte van een kring van ruwe, onbewerkte, ontzaglijk

groote steenen. Zeven er van waren overeind; de overigen, van hunne

plaatsen verwijderd, waarschijnlijk door den ijver van eenige nieuw

bekeerde Christenen, lagen gedeeltelijk omvergeworpen in het rond,

en gedeeltelijk op de helling van den heuvel. Slechts één groote

steen had zijn weg tot den voet er van gevonden, en, door den loop

van een kleine beek te stremmen, welke langzaam in de diepte rondom

de hoogte kronkelde, verwekte hij een zacht gemurmel in het vreedzame

en anders stille water.

Twee gedaanten verlevendigden dit landschap; zij hadden in hunne

kleeding en in hun uiterlijk dat wilde en ruwe voorkomen, hetwelk in

die vroege tijden eigen was aan de boschbewoners van het westelijk

gedeelte van het graafschap York. De oudste dier mannen had een stroef,

woest en norsch gelaat. Zijn kleeding was zoo eenvoudig mogelijk;

zij bestond uit een nauw wambuis met mouwen, gemaakt uit de gelooide

huid van een dier, waarop men het haar gelaten had, dat echter op

zoo vele plaatsen was afgesleten, dat het moeielijk zou geweest zijn

uit het weinige overgeblevene te onderscheiden, aan welk soort van

dier het behoord had. Dit eenvoudige kleed reikte van de keel tot

op de knieën, en was de eenige dekking van het geheele lichaam; er

was aan den kraag geen ruimere opening dan noodig was om het hoofd

door te steken, waaruit men besluiten kan, dat het aangetrokken

werd door het over het hoofd en de schouders te halen, op de wijze

van een hedendaagsch hemd, of een oude maliënkolder. Sandalen, met

riemen van wildzwijnsleer vastgebonden, beschermden de voeten, en een

soort van rol van dun leder was kunstig om de beenen geslingerd tot

boven de kuit, de knieën bloot latende, gelijk die van een Schotschen

bergbewoner. Om het wambuis nog nauwer om het lichaam te doen sluiten,

was het om het middel door een breeden lederen gordel vastgebonden, met

een metalen gesp bevestigd; aan de eene zijde daarvan hing een soort

van zak, en aan de andere een ramshoren, met een mondstuk voorzien,

om op te blazen. In denzelfden gordel hing een van die lange, breede,

scherp gepunte en tweesnijdende messen, met een hoornen hecht, die in

de nabuurschap gemaakt werden, en die, zelfs in deze vroege tijden,

den naam van Sheffieldmessen droegen. Zijn hoofd was ongedekt en alleen

beschermd door zijn eigen dik haar, ongekamd en woest, en door de zon

donkerrood verbrand, eene tegenstelling opleverende met zijn baard,

die de wangen bedekte, en licht geel van kleur was. Er is nog slechts

één gedeelte van zijne kleeding over, dat te merkwaardig was om met

stilzwijgen voorbij gegaan te worden; het was een metalen ring, op

den halsband van een hond gelijkende, maar zonder eenige opening,

en om zijn hals vastgeklonken, los genoeg, dat de ademhaling niet

belemmerd werd, en toch zoo vast, dat hij niet anders dan met behulp

van de vijl kon afgenomen worden. Op dezen zonderlingen halsband

was met Saksische letters het volgende opschrift gesneden: "Gurth,

de zoon van Beowulf, geboren lijfeigene van Cedric van Rotherwood."

Naast dezen zwijnenhoeder, want dit was het beroep van Gurth, zat

op een der omgevallen gedenkteekenen der Druïden een man, die tien

jaren jonger scheen, en wiens kleeding, schoon nagenoeg van hetzelfde

maaksel als die van zijn makker, uit betere stoffen vervaardigd was,

en een zonderlinger voorkomen had. Zijn buis was purperkleurig,

en men had beproefd om wonderbaarlijke sieraden in verschillende

kleuren er op te schilderen. Behalve dit buis droeg hij een korten

mantel, die hem nauwelijks tot op de helft van het bovenbeen hing; dit

kleedingstuk was van karmozijnrood laken, vrij bemorst, met hooggeel

omzet; en daar hij het, naar verkiezing, van den eenen schouder op

den anderen, of geheel om zich heenslaan kon, zoo maakte de wijdte,

bij de lengte vergeleken, dat het er wonderlijk uitzag. Hij had dunne

zilveren armbanden, en een halsband van hetzelfde metaal, met het

opschrift: "Wamba, de zoon van Weetniet, lijfeigene van Cedric van

Rotherwood."

Deze man droeg dezelfde soort van sandalen als zijn

makker; maar, in plaats van met lederen riemen, waren zijn beenen

bedekt met een soort van slobkousen, waarvan de eene rood en de andere

geel was. Hij was ook voorzien van een kap, met schelletjes behangen,

omtrent zoo groot als die, welke men de valken aandoet; ze klonken

zoo dikwijls hij liet hoofd draaide, en daar hij zelden één minuut in

dezelfde houding bleef, was het geluid bijna onophoudelijk. Rondom

de kap was een stijve lederen band, van boven uitgesneden in den

vorm eener kroon, terwijl er een lange puntige zak uit verrees,

en op den schouder nederviel, gelijk een ouderwetsche slaapmuts, of

de hoofdbedekking onzer huzaren. Aan dit gedeelte der kap waren de

belletjes bevestigd, die bij den aard van zijn hoofdsieraad, en de

half domme, half schrandere uitdrukking van zijn gelaat, genoegzaam

aanduidden, dat hij tot die narren of potsenmakers behoorde, welke

in de woningen der rijken gehouden werden, om de verveling van de

langdurige uren te verkorten, welke men verplicht was binnenshuis

door te brengen. Hij droeg, evenals zijn makker, een zak, aan den

gordel vastgemaakt, maar hij had noch horen noch mes, daar men hem

waarschijnlijk beschouwde als behoorende tot een klasse, aan welke het

gevaarlijk is, scherpe werktuigen toe te vertrouwen. Inplaats daarvan

was hij met een houten zwaard voorzien, op het wapen gelijkende,

waarmede Harlekijn zijn wonderen op het hedendaagsche tooneel verricht.

Het uiterlijk voorkomen van deze twee mannen vormde nauwelijks een

sterker contrast dan hun gelaat en gedrag. Dat van den lijfeigene

was treurig en stug; zijn blikken waren naar den grond geslagen,

met een uitdrukking van groote moedeloosheid, welke men bijna voor

wezenloosheid zou gehouden hebben, had niet het vuur, hetwelk van tot

tijd tot tijd in zijn beloopen oog schitterde, getoond, dat er onder

den schijn van sombere neerslachtigheid het besef schuilde van zijn

slaafschen stand en het verlangen, om zich daaraan te onttrekken. De

blikken van Wamba daarentegen duidden, zooals gewoonlijk bij menschen

van zijn aard, een soort van ledige nieuwsgierigheid en eene rustelooze

beweeglijkheid aan, te gelijk met de uiterste zelfvoldoening over zijn

stand en uiterlijk. Hun gesprek werd in het Angelsaksisch gevoerd,

hetwelk, zooals wij gezegd hebben, algemeen door de geringere klassen

gesproken werd, met uitzondering van de Normandische soldaten en de

afhangelingen, welke de groote leenheeren onmiddellijk omringden. Maar,

daar hun gesprek in het oorspronkelijke den lezer niet zeer

verstaanbaar zou zijn, geven wij hem daarvan de volgende vertaling:

"Dat de vloek van St. Withold die helsche zwijnen treffe!" bromde

de zwijnenhoeder, nadat hij uit al zijn macht op zijn horen geblazen

had, om de verstrooide kudde te verzamelen, welke, ofschoon ze zijn

geroep met even welluidende tonen beantwoordde, zich echter in het

geheel niet haastte om zich van het heerlijkste gastmaal van beuken

en eikels, waarvan ze vet werd, te verwijderen, of om de moerassige

oevers van de beek te verlaten, waar eenigen, half in modder gedompeld,

op hun gemak uitgestrekt lagen, zonder zich in het minste om de stem

van den herder te bekreunen. "De vloek van St. Withold treffe hen en

mij!" zeide Gurth; "zoo de tweebeenige wolf er vóór het vallen van

den nacht niet eenigen van wegpakt, dan heet ik geen Gurth! Hier,

Fangs! Fangs!" riep hij met alle geweld een ruigharigen wolfachtigen

hond toe, een soort van kreupele basterd, half bul- half windhond,

die rondliep alsof hij zijn meester bijstaan wilde, om de weêrspannige

varkens bijeen te verzamelen; maar welke inderdaad, hetzij dat hij

de teekens van den zwijnenhoeder verkeerdelijk begreep, hetzij uit

onkunde, of uit moedwillige boosaardigheid, ze slechts van den éénen

kant naar den anderen dreef, en het kwaad verergerde, dat hij had

moeten verhelpen. "Dat de duivel u de tanden uitrukke," riep Gurth,

"en dat de booze den boschwachter hale, die onzen honden de voorste

klauwen afsnijdt, en ze voor hun werk ongeschikt maakt [1]. Wamba! sta

op en help me, als gij een brave kerel zijt, loop om den berg heen,

om hun den wind af te winnen, en als gij dat gedaan hebt, kunt ge ze

even gemakkelijk voor u uitdrijven als onschuldige lammeren."

"Waarachtig," zei Wamba, zonder van de plaats te gaan, "ik heb mijn

beenen geraadpleegd, en ze zijn volkomen van gevoelen, dat het een

daad van hoogverraad, zoowel tegen mijn hoogen persoon als tegen mijn

koninklijke kleeding zou zijn, mijn bont pak door deze moerassen te

sleepen; daarom, Gurth, raad ik je, Fangs terug te roepen, en de kudde

aan het noodlot over te laten, want, als ze een troep rondtrekkende

soldaten, vrijbuiters of pelgrims ontmoet, kan het niet missen of

ze is vóór den morgen in Normandiërs veranderd, tot uw groot gemak

en verlichting."

"De zwijnen in Normandiërs veranderd, tot mijne verlichting!" hervatte

Gurth; "verklaar me dat, Wamba, want mijn brein is te suf en mijn

geest te geplaagd, om raadsels op te lossen."

"Wel, hoe noemt ge die knorrende beesten, die dáár op vier pooten

rondloopen?" vroeg Wamba.

"Zwijnen, nar, zwijnen," antwoordde de hoeder: "ieder gek weet dat."

"En zwijn is goed Saksisch," zei de nar; "maar hoe noemen de groote

lui het zwijn als het geslacht, gevild, afgehouwen en aan de pooten

opgehangen is, evenals een landsverrader?"

"_Porc!_ hernam de zwijnenhoeder.

"Ik ben blij, dat ieder gek dat ook weet," zei Wamba, "en _porc_, denk

ik, is goed Normandisch-Fransch. Zoolang het beest leeft, en door een

Saksischen lijfeigene gehoed wordt, heeft het een Saksischen naam;

maar liet wordt een Normandiër en _porc_ genoemd, zoodra het in het

kasteel gebracht wordt, om den edelen tot een maaltijd te dienen. Hoe

vindt ge dat, vriend Gurth?"

"Het is maar al te waar, vriend Wamba," hernam Gurth, "hoewel het in

uw zotshoofd is opgekomen."

"Wel, ik kan je nog meer zeggen," vervolgde Wamba op denzelfden toon;

"daar is de oude, deftige Stier, die houdt zijn Saksischen naam,

zoolang hij onder de zorg van lijfeigenen staat, maar hij wordt een

_Boeuf_, een volbloed Fransch heer, als hij voor de hoogaanzienlijke

kinnebakken komt, die hem moeten verteren. Mijnheer Kalf wordt op

deze wijze _Monsieur le Veau_; hij is een Sakser, als hij oppassing

noodig heeft, en wordt een Normandiër, zoodra hij een voorwerp van

genot wordt."

"Bij St. Dunstan," antwoordde Gurth, "ge spreekt droevige waarheid; er

is ons weinig meer overgelaten dan de lucht, die wij inademen, en deze

zelfs schijnt men ons nauwelijks te gunnen, en alleen om ons in staat

te stellen den arbeid, welken zij ons opleggen, te verrichten. Het

schoonste en vetste is voor hunne tafel; de beminnelijkste wordt hunne

bruid; de besten en braafsten moeten strijden voor vreemde meesters,

en hun gebeente verbleekt in verafgelegen landen, terwijl slechts

weinigen te huis overblijven, die den wil of de macht hebben den

ongelukkigen Sakser te beschermen. God zegene onzen heer Cedric; hij

heeft gehandeld als iemand, die zijn man staan durft; maar Reginald

Front-de-Boeuf komt zelf in deze streken, en wij zullen weldra zien,

hoe weinig Cedric's moeite baten zal.--Hier, hier!" riep hij weder,

de stem verheffende; "pak aan! pak aan! goed zoo! goed zoo! Fangs! je

hebt ze nu allen voor je; drijf ze maar voort, jongen!"

"Gurth," zei de nar, "ik geloof, dat gij mij voor een gek houdt,

anders zoudt gij niet zoo vermetel het hoofd in mijn mond steken. Één

wenk aan Reginald Front-de-Boeuf, of Filips de Malvoisin, dat ge

kwaad van de Normandiërs gesproken hebt, en ge zijt een verloren

zwijnenhoeder,--zij hangen u op aan den eersten besten boom, als een

schrikbeeld voor alle lasteraars van groote heeren."

"Hond, dat ge zijt, ge zoudt mij toch niet willen verraden," hernam

Gurth, "na mij verleid te hebben, zulke onvoorzichtige dingen te

zeggen?"

"Je verraden!" antwoordde de nar; "neen, dat ware een wijze streek;

een gek weet zich niet half zoo goed te redden;--maar stil, wie komt

daar?" zeide hij, naar een getrappel als van verscheidene paarden

luisterende, hetwelk hoorbaar begon te worden.

"Wat is er ons aan gelegen?" hervatte Gurth, die nu zijn kudde vóór

zich gekregen had, en ze met behulp van Fangs langs een van die lange

donkere lanen dreef, welke wij reeds getracht hebben te beschrijven.

"Maar ik moet de ruiters zien," antwoordde Wamba; "misschien komen

zij uit het land der Feeën, met een boodschap van koning Oberon."

"Verwenschte nar!" riep de zwijnenhoeder uit, "hoe durft gij van

dergelijke dingen spreken, terwijl een verschrikkelijk onweder in

de nabijheid woedt? Hoor, hoe de donder rommelt! En nooit zag ik in

den zomer den regen in zulke dikke, zware druppelen uit de wolken

vallen. De eiken kraken ook, niettegenstaande de windstilte, met

hun groote takken, alsof zij een storm verkondigden. Ge kunt wel

verstandig zijn, zoo ge maar wilt; geloof mij nu, en laten we ons

naar huis spoeden, voordat de storm begint te woeden, want het zal

een verschrikkelijke nacht worden!"

Wamba scheen de kracht van deze redeneering te beseffen, en volgde zijn

makker, die zijn tocht begon na een grooten stok opgenomen te hebben,

die op het gras naast hem lag. Deze tweede Eumaeus [2] haastte zich nu

door de laan te komen, met behulp van Fangs, de geheele luidruchtige

kudde vóór zich heen drijvende.

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

EERSTE HOOFDSTUK |ГЛАВА ERSTE|Kapitel FIRST|CHAPTER ERSTES KAPITEL ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ PRIMO CAPITOLO PRIMEIRO CAPÍTULO ПЕРВАЯ ГЛАВА FIRST CHAPTER

Zoo spraken ze, onderwijl de herder voor den nacht в зоопарке|говорили|они|тем временем||пастух||| Zoo|sprachen||inzwischen||Hirte|vor|den|Nacht So|they spoke|they|while|the|shepherd|for|the|night So sprachen sie, während der Schafhirte in der Nacht Așa au vorbit, în timp ce ciobanul pentru noapte Так они говорили, пока пастух готовил к ночи Thus they spoke, while the shepherd brought home for the night

Het vette zwijnenheir van 't veld weer huiswaarts bracht, |жирное|свинья|||поле|снова|домой|привело ||Schweineherde|||||huiswaarts| The|fat|swineherd|from|the|field|again|homeward|brought Das fette Wildschwein als Erbe des Feldes wieder nach Hause zu bringen, Aducând din nou acasă moștenitorul mistrețului gras de pe câmp, Сытный свиной табун снова возвращался с поля домой, The fat swineherd from the field,

Dat, onder luid geschreeuw en lastig tegenstreven, |||криков||упрямое|сопротивление |||geschrei|||wederstand bieden That|under|loud|shouting|and|difficult|opposition Und das unter lautem Geschrei und unangenehmem Widerstand, Asta, sub strigăte puternice și opoziție ciudată, Это, под громким криком и досаждающим сопротивлением, Who, amidst loud shouting and troublesome resistance,

Een ieder naar zijn kot, met moeite werd gedreven. |каждый|||коту|||был|гнал ||||Zimmer|||| Each|everyone|to|his|home|with|difficulty|was|driven Jeder wurde mit Mühe in sein Zimmer getrieben. Каждого в его угол, с трудом были загнаны. Everyone to his own place, driven with difficulty.

Odyssee. Одиссея Odyssee Odyssey Odyssee. Одиссея. Odyssey.

In die aangename streken van het schoone Engeland, welke door de ||приятных|||||||| ||angenehmen|Regionen|||schönen|||| In|those|pleasant|regions|of|the|beautiful|England|which|through|the In jenen angenehmen Regionen des schönen Englands, die die В тех приятных краях красивой Англии, которые омываются рекой Дон, в древние времена раскинулся лес, который занимал большую часть красивых гор и долин. У тих приємних куточках прекрасної Англії, які In those pleasant regions of beautiful England, which are washed by the

rivier de Don bespoeld worden, strekte zich in vroegere tijden een ||||||||прошлые|| ||Donau|gespült||||||| river|the|Don|flooded|to be|stretched|itself|in|earlier|times|a В тех приятных краях красивой Англии, которые омываются рекой Дон, в древние времена раскинулся лес, который занимал большую часть красивых гор и долин. Річка Дон, в минулі часи, простягалася на river the Don, there stretched out in earlier times a

woud uit, dat het grootste gedeelte van de schoone bergen en dalen |||||||||||долины ||||||||schönen||| would|out|that|the|largest|part|of|the|beautiful|mountains|and|valleys В тех приятных краях красивой Англии, которые омываются рекой Дон, в древние времена раскинулся лес, который занимал большую часть красивых гор и долин. would show that the largest part of the beautiful mountains and valleys

bedekte, die tusschen Sheffield en de bekoorlijke stad Doncaster |||Шеффилд||||| |||Sheffield|||verleidelijke||Doncaster covered|that|between|Sheffield|and|the|charming|city|Doncaster покрытые, которые находятся между Шеффилдом и очаровательным городом Донкастером was covered, which lie between Sheffield and the charming city of Doncaster

liggen. to lie лежать. . De overblijfselen van dit uitgestrekte bosch zijn nog te ||||обширного|||| |Überreste||||||| The|remnants|of|this|vast|forest|are|still|to Остатки этого обширного леса все еще можно The remnants of this vast forest can still be

zien rondom de prachtige kasteelen van Wentworth, Warncliffe-Park ||||замках|||| ||||Schlösser||Wentworth|Warncliffe-Park| see|around|the|beautiful|castles|of|Wentworth|| видеть вокруг прекрасных замков Вентворта, Уорнклиф-Парк see around the beautiful castles of Wentworth, Warncliffe Park

en Rotherham. |Ротерем |Rotherham and|Rotherham и Ротерхэм. and Rotherham. Dáár spookte, in de aloude tijden, de fabelachtige ||||древние||| |spookte rond|||oudere oude|||fabelhafte There|haunted|in|the|ancient|times|the|fabulous Там в стародавние времена бродила мифическая There, in ancient times, haunted the legendary

"Draak van Wantley"; dáár werden vele van de wanhopigste gevechten ||||||||самых отчаянных| ||Wantley||||||verzweifeltesten| Dragon|of|Wantley|there|were|many|of|the|most desperate|battles "Дракон Вантли"; там происходило множество самых безнадежных сражений "Dragon of Wantley"; there many of the most desperate battles were fought.

geleverd, gedurende de burgeroorlogen tusschen de Witte en de Roode |||Bürgerkriege|||||| delivered|during|the|civil wars|between|the|White|and|the|Red во время гражданских войн между Белой и Красной delivered, during the civil wars between the White and the Red

Roos; en daar bloeiden ook oudtijds die benden dappere vrijbuiters, ||||||||храбрые| |||||oudtijds||Banden||Räuber Rose|and|there|bloomed|also|in ancient times|those|bands|brave|freebooters Розой; и там когда-то процветали отважные пиратские банды, Rose; and there also bloomed in ancient times those bands of brave freebooters,

wier daden in de Engelsche liederen zoo algemeen beroemd geworden zijn. |||||песнях||||| wir||||englischen|||||| whose|deeds|in|the|English|songs|so|generally|famous|become|are странные поступки стали такими известными в английских песнях. whose deeds have become so widely famous in English songs.

Dit is het hoofdtooneel van onze geschiedenis; de tijd, waarin dit |||Hauptbühne||||||| This|is|the|main stage|of|our|history|the|time|in which|this Это основное событие нашей истории; время, когда это This is the main scene of our history; the time in which this

voorvalt, is tegen het einde van de Regeering van Richard I, toen случается||||||||||| vorfällt|||||||Regierung|||| occurs|is|towards|the|end|of|the|reign|of|Richard|I|when происходит, - это конец правления Ричарда I, когда occurs, is towards the end of the reign of Richard I, when

zijn terugkomst uit eene langdurige gevangenschap eerder gewenscht |||||тюремное заключение|| |||||lange Haft||gewünscht his|return|from|a|long|imprisonment|sooner|desired его возвращение из продолжительного заключения было более желанным his return from a long imprisonment was more desired

dan verwacht werd door zijne wanhopige onderdanen, die intusschen aan als|||||verzweifelte|Untertanen||| than|expected|was|by|his|desperate|subjects|who|meanwhile|to чем ожидали его отчаявшиеся подданные, которые тем временем than expected by his desperate subjects, who in the meantime were subjected to

allerhande afpersingen van ondergeschikte dwingelanden blootgesteld |всякие вымогательства|||| allerlei|afpersingen||untergeordnete|drukkers| all kinds of|extortions|from|subordinate|coercers|exposed были подвергнуты всевозможным вымогательствам со стороны низших насильников all kinds of extortion by subordinate tyrants.

waren. were were. De edelen, wier macht uitermate groot geworden was onder het ||||крайне||||| ||die||||||| The|nobles|whose|power|extremely|great|had become|was|under|the Дворяне, чья власть стала чрезвычайно великой при The nobles, whose power had become extremely great under the

bewind van Steffen, en welke het beleid van Hendrik II slechts in ||||||||Генрих II||| Regierung||Steffen's Regierung||||Politik||||| reign|of|Steffen|and|which|the|policy|of|Henry|II|only|in bewind van Steffen, en welke het beleid van Hendrik II slechts in правлении Стефана, и которые лишь в определенной степени rule of Steffen, and who had only subjected the policies of Henry II to the crown to a certain extent,

zekere mate aan de kroon onderworpen had, leverden zich nu weder, met |||||подвергнутый|||||| ||||||||||weder| certain|degree|to|the|crown|subjected|had|surrendered|themselves|now|again|with подчинили свою политику короне Генриха II, теперь снова сдавались, now surrendered themselves again, with

de grootste stoutheid, aan hunne vorige losbandigheid over; de zwakke ||дерзость||||||| ||Unverschämtheit||||Zügellosigkeit||| the|greatest|boldness|to|their|previous|debauchery|over|the|weak the greatest audacity, over their previous debauchery; the weak

pogingen van den Engelschen Raad van Staat verachtende, versterkten |||Englischen||||contemptuous|verstärkten attempts|by|the|English|Council|of|State|despising|strengthened contemptuous of the attempts of the English Council of State, strengthened

zij hunne kasteelen, vermeerderden het getal hunner afhangelingen, ||Burgen|vermeerderten|||ihrer|Abhängigkeiten they|their|castles|increased|the|number|their|dependents they fortified their castles, increased the number of their dependents,

maakten allen in het rond tot hunne vasallen, en spanden alle krachten |||||||Vasallen||spannten|| made|all|in|the|round|into|their|vassals|and|strained|all|forces made everyone around them their vassals, and exerted all their powers

in, om zich aan het hoofd eener macht te plaatsen, die hen in staat ||||||einer||||||| in|to|themselves|to|the|head|of a|power|to|place|that|them|in|state in order to place themselves at the head of a power that would enable them

zou stellen, eene rol te spelen in de volksonlusten, welke men scheen ||||||||Volksvergnügungen||| would|propose|a|role|to|play|in|the|civil unrest|which|one|seemed to play a role in the popular unrest that seemed to be feared.

te moeten duchten. ||fürchten to|must|fear The condition of the lesser nobility, or the _Franklins_, as they

De toestand van den minderen adel, of der _Franklins_, zooals zij ||||de lagere adel||||Bauernstand|| The|condition|of|the|lesser|nobility|or|the|Franklins|as|they The condition of the lesser nobility, or of the _Franklins_, as they were

genoemd werden, welke, door de wet en den geest der Engelsche called|were|which|by|the|law|and|the|spirit|of the|English were named, which, by the law and the spirit of the English

staatsinrichting, het recht hadden bevrijd te blijven van de Staatsaufbau|||||||| constitutional structure|the|right|had|freed|to|remain|from|the state structure, had the right to remain free from the

dwingelandij der leenheeren, werd thans bijzonder hachelijk. heerschappij van geweld||de leenheren||zu dieser Zeit||heikel tyranny|of|lords|became|now|particularly|precarious tyranny of the lords, was now particularly precarious. Zoo Zoo Thus

zij zich onder de bescherming van één der kleine koningen in she|herself|under|the|protection|of|one|of the|small|kings|in they placed themselves under the protection of one of the small kings in

hunne nabuurschap stelden, eenigen leendienst bij hem aannamen, |Nachbarschaft|||Leihdienst|||annehmen their|neighborhood|established|some|service|from|him|accepted their neighborhood, accepted some form of service from him,

of wederzijdsche overeenkomsten van bondgenootschap en bescherming |wechselseitigen|||alliance|| |mutual|agreements||alliance|and|protection or concluded mutual agreements of alliance and protection

sloten, en hem in zijn ondernemingen ondersteunden,--hetgeen zij vrij ||||||unterstützten|was vrij|| closed|and|him|in|his|ventures|supported|which|they|freely and supported him in his endeavors,--which they freely

algemeen deden--konden zij, op deze wijze, inderdaad eene korte rust generally|did|could|they|in|this|manner|indeed|a|short|rest generally they could, in this way, indeed take a short rest

koopen. to buy buy. Maar dit geschiedde ten koste van die onafhankelijkheid, ||geschah||||| But|this|happened|at|cost|of|that|independence But this happened at the cost of that independence,

welke zoo dierbaar is aan ieder Engelsch hart, en met het zekere ||teuer lieb wertvoll||||English||||| which|zoo|dear|is|to||English|heart|and|with|the|certain which is so dear to every English heart, and with the certain

vooruitzicht, om als strijdmakker in iederen vermetelen tocht gewikkeld |||strijdgenoot|||vermeiden||verwickelt prospect|to|as|comrade-in-arms|in|every|daring|expedition|involved prospect, to be involved as a comrade in every daring expedition

te worden, welken de eerzucht van hun beschermer hen mocht doen ||welken||Ehrgeiz|||||| to|become|which|the|ambition|of|their|protector|them|might|do that the ambition of their protector might lead them to

ondernemen. to undertake undertake. Van den anderen kant waren de middelen tot knevelarij en ||||||||knevelarij| From|the|other|side|were|the|means|to|slavery| On the other hand, the means for enslavement and

onderdrukking, welke de groote edelen bezaten, van zulk een aard en oppression|which|the|great|nobles|possessed|of|such|a|nature| oppression, which the great nobles possessed, of such a nature and

zoo talrijk, dat hun nooit een voorwendsel, en zelden de wil ontbrak, |zahlreich|||||voorwendsel||||| so|numerous|that|them|never|a|pretext|and|seldom|the|will|was lacking so numerous, that they were never lacking a pretext, and rarely the will,

om hunne minder machtige naburen, die zich aan hun gezag te onttrekken ||||Nachbarn||||||| to|their|less|powerful|neighbors|who|themselves|to|their|authority|to|escape to oppress their less powerful neighbors, who tried to escape their authority

trachtten, en voor hun bescherming, in tijden van gevaar, op eigen versuchten|||||||||| tried|and|for|their|protection|in|times|of|danger|on|own and sought their protection, in times of danger, on their own.

vreedzaam gedrag en de wetten des lands vertrouwden, te kwellen en |||||||||quälen| peaceful|behavior|and|the|laws|of the|land|trusted|to|torment|and peaceful behavior and the laws of the land trusted, to torment and

zelfs tot het uiterste te vervolgen. even|to|the|utmost|to|pursue even to pursue to the utmost.

Één omstandigheid, die grootendeels strekte om de dwingelandij der |Umstand||grotendeels|ten goede kwam|||Tyrannei| One|circumstance|that|largely|served|to|the|tyranny|of One circumstance, which largely served to exacerbate the tyranny of the

edelen en het lijden der mindere standen te verergeren, ontsproot uit ||||||standen||verschlimmern|entstand aus| nobles|and|the|suffering|of the|lower|classes|to|worsen|sprang|from nobility and the suffering of the lower classes, arose from

de gevolgen van de Verovering, door Willem, Hertog van Normandië. |||||||||Normandie the|consequences|of|the|Conquest|by|William|Duke|of|Normandy the consequences of the Conquest, by William, Duke of Normandy. Vier Four Four

geslachten waren niet voldoende geweest om het bloed der Normandiërs Generationen|||||||||Normannen races|were|not|sufficient|been|to|the|blood|of the|Normans generations had not been sufficient to mix the blood of the Normans

en Angelsaksers te vermengen, of door een gemeenschappelijke taal |Angelsachsen||vermischen||||| and|Anglo-Saxons|to|mix|or|through|a|common|language and Anglo-Saxons, or through a common language.

en belangen twee vijandige stammen te vereenigen, waarvan de één nog |||feindlichen|||vereinen|||| and|interests|two|hostile|tribes|to|unite|of which|the|one|still and to unite two hostile tribes, one of which was still

steeds met den hoogmoed des zegepraals bezield was, terwijl de andere |||hoogmoedigheid||overmoed van de overwinning|begeistert|||| always|with|the|pride|of|triumphalism|inspired|was|while|the|other inspired by the pride of victory, while the other

onder al de gevolgen der nederlaag zuchtte. under|all|the|consequences|of the|defeat|sighed suffered under all the consequences of defeat. Door den slag bij Hastings ||||Hastings By|the|battle|at|Hastings Due to the battle of Hastings

was de macht volkomen in de handen der Normandische edelen geraakt, ||||||||normannischen|| was|the|power|completely|in|the|hands|of the|Norman|nobles|fallen the power had completely fallen into the hands of the Norman nobles,

en, zooals onze geschiedschrijvers verzekeren, gebruikten zij die met |||historians||||| and|as|our|historians|assure|used|they|those|with and, as our historians assure us, they used it with

geen groote gematigdheid. ||Mäßigung no|great|moderation no great moderation. Het geheele geslacht der Saksische vorsten ||||sächsischen|Fürsten The|entire|lineage|of the|Saxon|princes The entire lineage of the Saxon princes

en edelen was, met weinige of geene uitzonderingen, uitgeroeid, ||||||keine||ausgerottet and|nobles|was|with|few|or|no|exceptions|exterminated and nobles was, with few or no exceptions, exterminated,

of van hun erfdeel beroofd; ook was het getal gering van hen, die |||Erbteil||||||||| |of|their|inheritance||also|was|the|number|small|of|them|who or deprived of their inheritance; also, the number was small of those who

nog erven bezaten in het land hunner voorvaderen, en die geteld |erfgenamen|||||ihrer Vorfahren|Vorfahren||| still|heirs|possessed|in|the|land|their|ancestors|and|those|counted still possessed inheritance in the land of their ancestors, and who could be

konden worden onder de grondbezitters van de tweede, of van eene ||||Grundbesitzer|||||| could|be|among|the|landowners|of|the|second|or||one counted among the landowners of the second, or of a

nog mindere klasse. still|lower|class even lesser class. De koninklijke staatkunde werkte sedert lang, ||Staatskunde||sinds lange tijd| The|royal|statecraft|worked|since|long The royal politics has been working for a long time,

om door alle, zoowel wettige als onwettige, middelen de kracht te ||||gesetzliche||illegale|||| to|through|all|as well as|legal|as|illegal|means|the|power|to to undermine the strength of a part of the population, which was justly judged

fnuiken van een gedeelte der bevolking, hetwelk te recht geoordeeld onderdrukken||||||welk|||beoordeeld suppress|of|a|portion|of the|population|which|too|justly|judged snubbing of a section of the population, which was rightly judged

werd, den meest ingewortelden haat tegen zijne overwinnaars te |||die am tiefsten verwurzelte||||die Überwinder| was|the|most|ingrained|hatred|against|his|conquerors|to became, to cherish the most deeply rooted hatred against his conquerors.

koesteren. pflegen cherish . Alle vorsten van den Normandischen stam hadden de grootste ||||normannischen Stamm|||| All|princes|of|the|Norman|tribe|had|the|greatest All the princes of the Norman tribe had shown the greatest

partijdigheid voor hunne Normandische onderdanen aan den dag gelegd: Parteilichkeit|||||||| bias|in favor of|their|Norman|subjects|at|the|day|displayed partiality for their Norman subjects:

de jacht wetten en vele andere, die geheel onbekend waren bij den the|hunting|laws|and|many|others|which|completely|unknown|were|to|the the hunting laws and many others, which were completely unknown to the softer and freer spirit of the Saxon state structure, were imposed on the

zachteren en vrijeren geest der Saksische staatsinrichting, waren den zachteren und freieren||freier||||Staatsordnung|| to soften|and|to liberate|spirit|of|Saxon|state organization|were|the subjected inhabitants, as it were to add weight to

onderworpen inwoners opgelegd, als het ware om gewicht te geven aan subjected|inhabitants|imposed|as|it|it were|to|weight|to|give|to the chains in which they were shackled by the feudal system.

de boeien, waarin zij door het leenstelsel geklonken waren. |de boeien|||||leensysteem|| the|shackles|in which|they|by|the|loan system|clanked|were the shackles, in which they were riveted by the feudal system. Aan het At|the At the

Hof, en in de kasteelen der groote edelen, waar men de pracht en de ||||Schlösser||||||||| Court|and|in|the|castles|of the|great|nobles|where|one|the|splendor|and|the Court, and in the castles of the great nobles, where one followed the splendor and the

weelde van het Hof navolgde, was het Normandisch-Fransch de eenige pracht||||nachfolgte|||normannisch|französisch||die einzige luxury|of|the|court|followed|was|the|||the|only luxury of the Court, Norman-French was the only

gebruikelijke taal, welke ook in de pleitreden en vonnissen bij de ||||||Plädieren||Urteile|| usual|language|which|also|in|the|pleadings|and|judgments|at| common language, which was also used in the pleadings and judgments at the

gerechtshoven gebezigd werd. Gerichte|verwendet| courts of appeal|used|was was used by courts. In het kort, het Fransch was de taal der In|the|short|the|French|was|the|language|of the In short, French was the language of

eer, der ridderschap, en zelfs der gerechtigheid, terwijl het veel ||Rittertum||||Gerechtigkeit||| honor|the|chivalry|and|even|the|justice|while|it|much honor, of chivalry, and even of justice, while it much

meer manhaftige en krachtige Angelsaksisch aan de landlieden en het |manly|||angelsaksisch|||Landwirte|| more|manly|and|powerful|Anglo-Saxon|to|the|peasants|and|the more manly and powerful Anglo-Saxon was spoken by the peasants and the

gemeen, die geen anderen tongval kenden, overgelaten werd. mean|those|no|other|accent|knew|left behind|was mean, who did not know any other dialect, was left behind. Intusschen Meanwhile Meanwhile

werd door het noodzakelijke verkeer tusschen de grondeigenaars en hun |||||||Grundeigentümern|| was|by|the|necessary|traffic|between|the|landowners|and|their a dialect was gradually formed through the necessary interaction between the landowners and their

minderen, welke den grond bebouwden, langzamerhand een tongval gevormd, mindern||||bauten|||| to diminish|which|the|land|cultivated|gradually|a|dialect|formed tenants, who cultivated the land,

die het midden uitmaakte tusschen het Fransch en het Angelsaksisch, |||bildete||||||angelsächsisch which|the|middle|determined|between|the|French|and|the|Anglo-Saxon which formed the middle ground between French and Anglo-Saxon,

en in welken zij zich wederkeerig verstaanbaar konden maken; hieruit |||||wederzijds||konnten|| and|in|which|they|themselves|mutually|understandable|could|make|from this and in which they could mutually understand each other; from this

ontstond trapsgewijs de tegenwoordige Engelsche taal, waarin de spraak |stapsgewijs|||||||sprache arose|step by step|the|modern|English|language|in which|the|speech the present English language gradually emerged, in which the speech

der overwinnaars en die der overwonnenen zoo schoon ineen gesmolten |Sieger||||Besiegten|||| the|winners|and|those|of|defeated|so|beautifully|together|melted of the victors and that of the vanquished beautifully merged together.

zijn, en welke later zoo rijkelijk vermeerderd werd door alles wat |||||reichlich|vermehrt|||| are|and|which|later|so|richly|increased|was|by|everything|what are, and which was later so richly increased by everything that

men aan de klassieke talen, en aan die, welke de zuidelijke natiën van |||||||||||Nationen| one|to|the|classical|languages|and|to|those|which|the|southern|nations|of one has derived from the classical languages, and from those spoken by the southern nations of

Europa spreken, ontleend heeft. ||entlehnt| Europe|to speak|derived|has Europe. Ik heb het noodig geoordeeld, dit kort ||||geoordeeld|| I|have|it|necessary|judged|this|shortly I deemed it necessary to summarize this briefly.

overzicht te geven van den toenmaligen staat van zaken, ter algemeene |||||damaligen|||||allgemeinen overview|to|give|of|the|then-existing|state|of|affairs|for|general to provide an overview of the state of affairs at that time, for the general

onderrichting van den lezer, die anders wellicht zou vergeten, dat, Unterricht|||Leser|||vielleicht||| instruction|of|the|reader|who|otherwise|perhaps|would|forget|that instruction of the reader, who might otherwise forget that,

ofschoon geen groote geschiedkundige gebeurtenissen, zooals oorlog |||historical||| although|no|great|historical||such as|war although there were no major historical events, such as war

of opstand, het bestaan van de Angelsaksers als een afzonderlijk ||||||Angelsachsen||| |rebellion|the|existence|of|the|Anglo-Saxons|as|a|separate or rebellion, the existence of the Anglo-Saxons as a separate

volk, na de regeering van Willem II kenmerken, de groote nationale |||regering||||Merkmale||| people|after|the|government|of|Willem|II|characteristics|the|great|national people, after the reign of William II characteristics, the great national

geschillen evenwel, tusschen hen en hun overwinnaars, de herinnering Streitigkeiten|jedoch|||||Sieger|| disputes|however|between|them|and|their|victors|the|memory disputes however, between them and their conquerors, the memory

aan hetgeen zij vroeger geweest, en waartoe zij nu gebracht waren, |hetgeen|||||wozu|||| to|that which|they|formerly|had been|and|to what|they|now|brought|were of what they had once been, and to what they had now been brought,

de wonden openhielden, welke de verovering geslagen had, tot onder de ||offen hielten|||||||| the|wounds|kept open|which|the|conquest|inflicted|had|until|under|the kept the wounds open, which the conquest had inflicted, down to the

regeering van Eduard III, en een scheidsmuur oprichtten tusschen de Regierung||Eduard||||scheidsmuur|oprichten|| reign|of|Edward|III|and|a|dividing wall|erected|between|the government of Edward III, and erected a partition wall between the

afstammelingen van de Normandische overwinnaars en van de overwonnen Abkömmlinge|||normannischen|Gewinner||||besiegten descendants|of|the|Norman|conquerors|and|of|the|conquered descendants of the Norman conquerors and those of the conquered

Saksers. Saksers Saxons Saxons.

De ondergaande zon bestraalde een van de grasrijke, opene plekken |ondergang||bestrahlte||||grasreiche|offene| The|setting|sun|illuminated|one|of|the|grass-rich|open|areas The setting sun illuminated one of the grassy, open areas.

van het woud, waarvan wij in het begin van dit hoofdstuk gesproken from|the|forest|of which|we|in|the|beginning|of|this|chapter|spoken of the forest, which we spoke of at the beginning of this chapter

hebben. to have have. Honderden van breede, kortstammige eiken, die wellicht |||kurzstammig|oaks||vielleicht Hundreds|of|wide|short-stemmed|oaks|that|perhaps Hundreds of broad, short-stemmed oaks, which perhaps

den deftigen optocht der Romeinsche legioenen aanschouwd hadden, |deftigen|||römischen||beobachtet| the|dignified|parade|of|Roman|legions|had observed|they had witnessed the dignified procession of the Roman legions,

strekten hunne breede, knoestige takken uit boven een zacht tapijt strecken|||knorrigen||||||Teppich stretched|their|wide|knotted|branches|out|over|a|soft|carpet stretched their broad, knotted branches out over a soft carpet

van het heerlijkste groen. ||herrlichsten| of|the|most delightful|green of the most delightful green. Op sommige plaatsen waren ze afgewisseld At|some|places|were|they|alternated In some places they were interspersed

door beuken, hulst en kreupelhout van verschillende soorten, zoo |beuken|Stechpalme||Unterholz|||| through|beech trees|holly|and|underbrush|of|different|species|so with beeches, holly, and underbrush of various kinds, so

dicht, dat ze de schuinsche stralen der ondergaande zon geheel ||||schrägen|||ondergang der Sonne|| close|that|they|the|oblique|rays|of the|setting|sun|completely close, that they completely intercepted the slanting rays of the setting sun.

onderschepten. abgefangen intercepted . Op andere plekken waren openingen in het hout, die At|other|places|were|openings|in|the|wood|which In other places, there were openings in the wood that

vergezichten opleverden, in welker kronkelpaden het oog zich gaarne Aussichten|opleverden||welcher|Winkelige Pfade||||gerne vistas|provided|in|which|winding paths|the|eye|itself|gladly provided vistas, in whose winding paths the eye gladly

verdiepte, terwijl de verbeelding ze beschouwde als de wegen, die tot vertiefte|||||||||| deepened|while|the|imagination|they|regarded|as|the|roads|that|to deepened, while the imagination regarded them as the paths that led to

nog wildere tooneelen in het eenzame woud leidden. |wilder|scènes|||||leideten hin even more|wilder|scenes|in|the|lonely|forest|led even wilder scenes in the lonely forest. Hier flikkerden |flackerten Here|flickered Here flickered

de roode stralen der zon met een gebroken en flauwer licht, dat |||||||||schwächer|| the|red|rays|of|sun|with|a|broken|and|weaker|light|that the red rays of the sun with a broken and dimmer light that

gedeeltelijk de dorre takken en bemoste stammen der boomen, en ginds, ||trockenen|||moosbedekte|||||daar verder partially|the|dry|branches|and|mossy|trunks|of the|trees|and|yonder partially the dry branches and mossy trunks of the trees, and over there,

meer schitterend, de open plekken bescheen. |||||bestralen more|brilliant|the|open|spaces|illuminated more brilliantly, the clearings were illuminated. Een groote ruimte, in het A|large|space|in|the A large space, in the

midden van dit grasplein, scheen vroeger toegewijd te zijn geweest aan |||Grasplatz|||gewijd|||| middle|of|this|grass square|seemed|previously|dedicated|to|have|been|to middle of this grassy square, seemed to have been dedicated to earlier.

de godsdienstplechtigheden der Druïden; want op den top van een heuvel, |religious rituals||Druiden||||||| the|religious ceremonies|of|Druids|for|on|the|top|of|a|hill the religious ceremonies of the Druids; for on the top of a hill,

die zoo regelmatig van vorm was, dat hij door kunst opgericht scheen, that|so|regularly|of|shape|was|that|he|by|art|created|seemed which was so regularly shaped that it seemed to have been constructed by art,

stond nog een gedeelte van een kring van ruwe, onbewerkte, ontzaglijk |||||||||unbearbeitet|erstaunlich stood|still|a|part|of|a|circle|of|rough|unprocessed|enormous there still stood a portion of a circle of rough, unworked, enormous

groote steenen. |Steine large|stones large stones. Zeven er van waren overeind; de overigen, van hunne ||||aufrecht||übrigen|| Seven|of them|from|were|upright|the|others|of|their Seven of them were standing; the others, removed from their places, likely due to the zeal of some newly converted Christians, lay partially overturned around,

plaatsen verwijderd, waarschijnlijk door den ijver van eenige nieuw places|removed|probably|by|the|diligence|of|some|new and partially on the slope of the hill.

bekeerde Christenen, lagen gedeeltelijk omvergeworpen in het rond, ||||umgestürzt||| converted|Christians|were lying|partially|overturned|in|the|round They were partially overturned in the area,

en gedeeltelijk op de helling van den heuvel. and|partially|on|the|slope|of|the|hill |||||||colle and partially on the slope of the hill. Slechts één groote Only|one|large Only one large stone had found its way to the foot of it, and, by damming the course

steen had zijn weg tot den voet er van gevonden, en, door den loop stone|had|its|way|to|the|foot|of it|from|found||through|the|course of a small stream that slowly wound in the depths around

van een kleine beek te stremmen, welke langzaam in de diepte rondom |||||stauen|||||| from|a|small|stream|to|obstruct|which|slowly|in|the|depth|around the height, it created a soft murmur in the peaceful

de hoogte kronkelde, verwekte hij een zacht gemurmel in het vreedzame ||wölbte|verwekte||||gemurmel|||friedlichen the|height|twisted|evoked|he|a|soft|murmur|in|the|peaceful winding the height, he induced a soft murmur in the peaceful

en anders stille water. and|otherwise|still|water and otherwise still waters.

Twee gedaanten verlevendigden dit landschap; zij hadden in hunne |Gestalten|belebten|||||| Two|figures|enlivened|this|landscape|they|had|in|their Two figures enlivened this landscape; they had in their

kleeding en in hun uiterlijk dat wilde en ruwe voorkomen, hetwelk in Kleidung||||||||||welk| clothing|and|in|their|appearance|that|wild|and|rough|demeanor|which|in clothing and in their appearance that wild and rough look, which was

die vroege tijden eigen was aan de boschbewoners van het westelijk |||||||de bosbewoners||| those|early|times|inherent|was|to|the|forest dwellers|of|the|western characteristic of the forest dwellers of the west in those early times.

gedeelte van het graafschap York. |||Grafschaft| part|of|the|county|York part of the county of York. De oudste dier mannen had een stroef, ||Tier||||rauhe The|oldest|animal|men|had|a|rough The oldest animal man had a rough,

woest en norsch gelaat. wild||grimmig| fierce|and|surly|face wild and surly face. Zijn kleeding was zoo eenvoudig mogelijk; |kleidung|||| His|clothing|was|so|simple|possible His clothing was as simple as possible;

zij bestond uit een nauw wambuis met mouwen, gemaakt uit de gelooide ||||eng|Wams||Ärmel||||gerböckten she|consisted|of|a|tight|doublet|with|sleeves|made|from|the|tanned it consisted of a tight-fitting tunic with sleeves, made from the tanned

huid van een dier, waarop men het haar gelaten had, dat echter op skin|of|an|animal|on which|one|the|hair|had left|had|that|however|off skin of an animal, on which the hair had been left, but which had been worn away

zoo vele plaatsen was afgesleten, dat het moeielijk zou geweest zijn ||||abgerieben|||schwierig||| so|many|places|was|worn away|that|it|difficult|would|have been|been in so many places that it would have been difficult to distinguish

uit het weinige overgeblevene te onderscheiden, aan welk soort van |||übrig geblieben|||||| from|the|little|remaining|to|distinguish|to|which|kind|of from the little that remained, to which kind of

dier het behoord had. ||gehört| animal|it|belonged|had the animal it belonged to. Dit eenvoudige kleed reikte van de keel tot |||reichte|||| This|simple|dress|reached|from|the|neck|to This simple garment reached from the neck to

op de knieën, en was de eenige dekking van het geheele lichaam; er on|the|knees|and|was|the|only|covering|of|the|whole|body|there the knees, and was the only covering of the entire body; there

was aan den kraag geen ruimere opening dan noodig was om het hoofd |||||breitere||||||| was|at|the|collar|no|wider|opening|than|necessary|was|to|the|head was no larger opening at the collar than was necessary for the head

door te steken, waaruit men besluiten kan, dat het aangetrokken by|to|push|from which|one|conclusions|can|that|it|attracted by pulling it through, from which one can conclude that it was drawn

werd door het over het hoofd en de schouders te halen, op de wijze was|by|it|over|the|head|and|the|shoulders|to|take|in|the|manner by putting it over the head and shoulders, in the manner

van een hedendaagsch hemd, of een oude maliënkolder. ||zeitgenössisch|||||chainmail from|a|contemporary|shirt|or|a|old|chainmail of a contemporary shirt, or an old chainmail. Sandalen, met Sandalen mit| Sandals|with Sandals, with

riemen van wildzwijnsleer vastgebonden, beschermden de voeten, en een Riemen||wildschweinhaut||beschermden|||| straps|of|wild boar leather|tied|protected|the|feet|and|a belts made of wild boar leather tied tightly, protected the feet, and a

soort van rol van dun leder was kunstig om de beenen geslingerd tot |||||Leder||künstlerisch|||Beine|| kind|of|roll||thin|leather|was|artistically|around|the||thrown|until kind of roll of thin leather was artfully wrapped around the legs up to

boven de kuit, de knieën bloot latende, gelijk die van een Schotschen ||Wade||||blootlatende|||||schottisch above|the|calf|the|knees|bare|leaving|like|those|of|a|Scottish above the calf, leaving the knees bare, like those of a Scottish

bergbewoner. Bergbewohner mountain dweller mountaineer. Om het wambuis nog nauwer om het lichaam te doen sluiten, ||wambuis||strakker|||||| To|the|doublet|even|tighter|around|the|body|to|make|close To make the doublet fit even tighter around the body,

was het om het middel door een breeden lederen gordel vastgebonden, met |||||||breiten|leder|Gürtel|| was|it|by|the|means|through|a|wide|leather|belt|bound|with it was fastened around the waist with a wide leather belt, with

een metalen gesp bevestigd; aan de eene zijde daarvan hing een soort ||buckle||||||||| a|metal|buckle|attached|on|the|one|side|of it|hung|a|kind a metal buckle attached; on one side hung a kind

van zak, en aan de andere een ramshoren, met een mondstuk voorzien, |||||||Ramshorn|||Mundstück| of|bag|and|on|the|other|a|ram's horn|with|a|mouthpiece|equipped of pouch, and on the other a ram's horn, equipped with a mouthpiece,

om op te blazen. to|up|to|blow to blow up. In denzelfden gordel hing een van die lange, breede, In|same|belt|hung|one|of|those|long|wide In the same belt hung one of those long, wide,

scherp gepunte en tweesnijdende messen, met een hoornen hecht, die in |spitz||zweischneidende||||Horn|heft|| sharp|pointed|and|double-edged|knives|with|a|horn|handle|that|in sharply pointed and double-edged knives, with a horn handle, that were made in

de nabuurschap gemaakt werden, en die, zelfs in deze vroege tijden, |Nachbarschaft||||||||| the|neighborhood|made|were|and|those|even|in|these|early|times the neighborhood, and which, even in these early times,

den naam van Sheffieldmessen droegen. |||Sheffield knives| the|name|of|Sheffield knives|carried bore the name of Sheffield knives. Zijn hoofd was ongedekt en alleen |||nicht bedeckt|| His|head|was|uncovered|and|alone His head was uncovered and only

beschermd door zijn eigen dik haar, ongekamd en woest, en door de zon ||||||ungekämt||wild|||| protected|by|his|own|thick|hair|uncombed|and|wild|and|by|the|sun protected by his own thick hair, uncombed and wild, and by the sun

donkerrood verbrand, eene tegenstelling opleverende met zijn baard, dunkelrot||||tegenstelling biedend||| dark red|burned|a|contradiction|producing|with|his|beard burned dark red, creating a contrast with his beard,

die de wangen bedekte, en licht geel van kleur was. that|the|cheeks|covered|and|light|yellow|of|color|was that covered the cheeks, and was light yellow in color. Er is nog slechts There|is|still|only There is only

één gedeelte van zijne kleeding over, dat te merkwaardig was om met one|part|of|his|clothing|over|that|too|remarkable|was|to|with one part of his clothing left, which was too remarkable to be

stilzwijgen voorbij gegaan te worden; het was een metalen ring, op schweigen|||||||||| silence|past|gone|to|be|it|was|a|metal|ring|on passed over in silence; it was a metal ring, on

den halsband van een hond gelijkende, maar zonder eenige opening, |Halsband||||hundehalsbandähnliche|||| the|collar|of|a|dog|resembling|but|without|any|opening the collar resembling that of a dog, but without any opening,

en om zijn hals vastgeklonken, los genoeg, dat de ademhaling niet ||||festgekettet|||||| and|around|his|neck|fastened|loose|enough|that|the|breathing|not and fastened around his neck, loose enough that breathing was not

belemmerd werd, en toch zoo vast, dat hij niet anders dan met behulp behindert|||||||||||| hindered|was|and|yet|so|firmly|that|he|not|otherwise|than|with|help hindered, and yet so tight that it could only be removed with the help

van de vijl kon afgenomen worden. ||Feile||| from|the|file|could|removed|be of a file. Op dezen zonderlingen halsband ||seltsamen| On|this|peculiar|collar On this peculiar collar

was met Saksische letters het volgende opschrift gesneden: "Gurth, ||saksische||||Inschrift||Gurth was|with|Saxon|letters|the|following|inscription|carved|Gurth was engraved in Saxon letters the following inscription: "Gurth,

de zoon van Beowulf, geboren lijfeigene van Cedric van Rotherwood." |||Beowulf||Leibeigener||Cedric von Rotherwood||Rotherwood the|son|of|Beowulf|born|serf|of|Cedric|of|Rotherwood the son of Beowulf, born serf of Cedric of Rotherwood."

Naast dezen zwijnenhoeder, want dit was het beroep van Gurth, zat ||Schweinehüter|||||Beruf||Schweinehüter| Besides|these|swineherd|for|this|was|the|profession|of|Gurth|sat Next to this swineherd, for that was Gurth's profession, sat

op een der omgevallen gedenkteekenen der Druïden een man, die tien ||||gedenkteken||Druiden|||| on|one|the|fallen|monuments|of the|Druids|a|man|who|ten on one of the fallen monuments of the Druids a man, who seemed ten

jaren jonger scheen, en wiens kleeding, schoon nagenoeg van hetzelfde years|younger|seemed|and|whose|clothing|clean|nearly|of|the same years younger, and whose clothing, although nearly of the same

maaksel als die van zijn makker, uit betere stoffen vervaardigd was, Werk|||||Freund||||verarbeitet| creation|like|that|of|his|friend|from|better|materials|manufactured|was make as that of his companion, was made of better fabrics,

en een zonderlinger voorkomen had. ||sonderling|| and|a|more peculiar|appearance|had and had a more peculiar appearance. Zijn buis was purperkleurig, |Röhre||lila His|tube|was|purple-colored His tube was purple,

en men had beproefd om wonderbaarlijke sieraden in verschillende |||versucht||wunderbare||| and|they|had|tried|to|miraculous|jewelry|in|different and they had tried to paint miraculous jewels in different

kleuren er op te schilderen. colors|on it|to|to|paint colors on it. Behalve dit buis droeg hij een korten ||||||kurzen Besides|this|pipe|wore|he|a|short Besides this tube, he wore a short

mantel, die hem nauwelijks tot op de helft van het bovenbeen hing; dit ||||||||||Oberschenkel|| coat|that|him|hardly|up|to|the|halfway|of|the|thigh|hung|this cloak, which barely hung to the middle of his thigh; this

kleedingstuk was van karmozijnrood laken, vrij bemorst, met hooggeel Kleidungsstück|||karmozijnrot|||bespritzt||hochgelb garment|was|of|crimson|cloth|quite|stained|with|bright yellow garment was made of crimson cloth, quite stained, with bright yellow

omzet; en daar hij het, naar verkiezing, van den eenen schouder op Umsatz|||||||||einen|| turnover|and|there|he|it|to|election|from|the|one|shoulder|up trim; and since he could, at will, drape it from one shoulder to

den anderen, of geheel om zich heenslaan kon, zoo maakte de wijdte, ||||||om zich heenslaan|||||Breite the|others|or|completely|around|himself|strike|could|so|made|the|width the other, or wrap it completely around himself, the width,

bij de lengte vergeleken, dat het er wonderlijk uitzag. at|the|length|compared|that|it|there|wonderfully|looked compared to the length, it looked wonderful. Hij had dunne He|had|thin He had thin

zilveren armbanden, en een halsband van hetzelfde metaal, met het |Armbänder|||||||| silver|bracelets|and|a|collar|of|the same|metal|| silver bracelets, and a necklace of the same metal, with the

opschrift: "Wamba, de zoon van Weetniet, lijfeigene van Cedric van inscriptie|Wamba||||Weißnicht|||| inscription|Wamba|the|son|of|Weetniet|serf|of|Cedric|of inscription: "Wamba, the son of Know-nothing, serf of Cedric of

Rotherwood." Rotherwood Rotherwood."

Deze man droeg dezelfde soort van sandalen als zijn This|man|wore|the same|type|of|sandals|as|his This man wore the same kind of sandals as his

makker; maar, in plaats van met lederen riemen, waren zijn beenen ||||||leder|Riemen|||Beine buddy|but|in|place|of|with|leather|straps|were|his| companion; but, instead of leather straps, his legs

bedekt met een soort van slobkousen, waarvan de eene rood en de andere |||||slobkousen||||||| covered|with|a|kind|of|socks|of which|the|one|red|and|the|other were covered with a kind of slouch socks, one of which was red and the other

geel was. yellow|was it was yellow. Hij was ook voorzien van een kap, met schelletjes behangen, ||||||||Muscheln|mit Muscheln beh He|was|also|provided|with|a|hood|with|shells|decorated It was also equipped with a hood, adorned with shells,

omtrent zoo groot als die, welke men de valken aandoet; ze klonken ongeveer||||||||Falken||| about|so|large|as|that|which|one|the|falcons|puts on|they|sounded about as large as those worn by falcons; they sounded

zoo dikwijls hij liet hoofd draaide, en daar hij zelden één minuut in |oft||||||||||| so|often|he|let|head|turn|and|there|he|seldom|one|minute|in as often as he turned his head, and since he rarely stayed still for one minute.

dezelfde houding bleef, was het geluid bijna onophoudelijk. the same|attitude|remained|was|the|sound|almost|incessant the same attitude remained, the sound was almost incessant. Rondom Around Around

de kap was een stijve lederen band, van boven uitgesneden in den ||||steife|leder|||||| the|cap|was|a|stiff|leather|band|from|above|cut out|in|the the cap was a stiff leather band, cut from above in the

vorm eener kroon, terwijl er een lange puntige zak uit verrees, |einer||||||spitze|sack||eruit kwam shape|of a|crown|while|there|a|long|pointed|bag|from|rose up shape of a crown, while a long pointed pouch rose out,

en op den schouder nederviel, gelijk een ouderwetsche slaapmuts, of ||||neerdaalde|||altmodische|Schlafmütze| and|on|the|shoulder|fell down|like|an|old-fashioned|nightcap|or and fell on the shoulder, like an old-fashioned nightcap, or

de hoofdbedekking onzer huzaren. |headgear|unser|Husaren the|headgear|our|hussars the headgear of our hussars. Aan dit gedeelte der kap waren de At|this|section|of|hood|were|the To this part of the cap were the

belletjes bevestigd, die bij den aard van zijn hoofdsieraad, en de Glocken||||||||Hauptschmuck|| bells|confirmed|which|by|the|nature|of|his|head ornament|and|the little bells attached, which, given the nature of his head ornament, and the

half domme, half schrandere uitdrukking van zijn gelaat, genoegzaam |||schlau|||||genoegzaam half|stupid|half|clever|expression|of|his|face|complacently half foolish, half shrewd expression on his face, sufficiently

aanduidden, dat hij tot die narren of potsenmakers behoorde, welke wiesen hin|||||Narren||Scherzbolde|| indicated|that|he|to|those|fools|or|jokers|belonged|who indicating that he belonged to those fools or jesters who

in de woningen der rijken gehouden werden, om de verveling van de |||||||||Langeweile|| in|the|houses|of the|rich|kept|were|to|the|boredom|of|the were kept in the homes of the rich to shorten the boredom of the

langdurige uren te verkorten, welke men verplicht was binnenshuis |||verkorten||||| long|hours|to|shorten|which|one|required|was|indoors long hours one was obliged to spend indoors.

door te brengen. by|to|spend to spend. Hij droeg, evenals zijn makker, een zak, aan den ||||||Sack|| He|carried|as well as|his|companion|a|bag|on|the He wore, just like his companion, a bag, attached to the

gordel vastgemaakt, maar hij had noch horen noch mes, daar men hem seatbelt|fastened|but|he|had|neither|hearing|nor|knife|because|one|him belt, but he had neither a horn nor a knife, as he was

waarschijnlijk beschouwde als behoorende tot een klasse, aan welke het |||behorende|||||| probably|considered|as|belonging|to|a|class|to|which|it probably considered to belong to a class to which it

gevaarlijk is, scherpe werktuigen toe te vertrouwen. dangerous|is|sharp|tools|to|be|trusted it is dangerous to entrust sharp tools. Inplaats daarvan Statt| Instead|of that Instead,

was hij met een houten zwaard voorzien, op het wapen gelijkende, ||||||||||gelijke was|he|with|a|wooden|sword|provided|on|the|weapon|resembling he was provided with a wooden sword, resembling the weapon,

waarmede Harlekijn zijn wonderen op het hedendaagsche tooneel verricht. |Harlekin|||||zeitgenössisch|Theater| with which|Harlequin|his|wonders|on|the|contemporary|stage|performs with which Harlequin performs his wonders on the contemporary stage.

Het uiterlijk voorkomen van deze twee mannen vormde nauwelijks een ||||||||kaum| The|outward|appearance|of|these|two|men|formed|hardly|a The outward appearance of these two men formed hardly a

sterker contrast dan hun gelaat en gedrag. stronger|contrast|than|their|complexion|and|behavior stronger contrast than their faces and behavior. Dat van den lijfeigene That|of|the|serf That of the serf

was treurig en stug; zijn blikken waren naar den grond geslagen, |traurig||starr||||||| was|sad|and|stiff|his|glances|were|towards|the|ground|cast was sad and stiff; his eyes were cast down,

met een uitdrukking van groote moedeloosheid, welke men bijna voor |||||große Mutlosigkeit|||| with|an|expression|of|great|despair|which|one|almost|for with an expression of great despair, which one would almost have taken for

wezenloosheid zou gehouden hebben, had niet het vuur, hetwelk van tot wezenloosheid||||||||das|| mindlessness|would|held|have|had|not|the|fire|which|from|to emptiness, had not the fire, which shone from time to time in his running eye, shown that beneath

tijd tot tijd in zijn beloopen oog schitterde, getoond, dat er onder |||||gelopen||schimmerte|||| time|to|time|in|his|gait|eye|shone|shown|that|there|under the appearance of gloomy melancholy lay the awareness of his

den schijn van sombere neerslachtigheid het besef schuilde van zijn |||düstere|Traurigkeit||Bewusstsein|verbarg|| the|appearance|of|gloomy|depression|the|realization|hid|of|his situation.

slaafschen stand en het verlangen, om zich daaraan te onttrekken. Sklaven||||||||| slavish|condition|and|the|desire|to|oneself|to that|to|escape the state of being subservient and the desire to escape from it. De The The

blikken van Wamba daarentegen duidden, zooals gewoonlijk bij menschen ||||deuteten|||| glances|of|Wamba|on the other hand|indicated|as|usually|with| glances of Wamba, on the other hand, indicated, as is usual with people

van zijn aard, een soort van ledige nieuwsgierigheid en eene rustelooze ||||||leere||||unruhig of|his|nature|a|kind|of|empty|curiosity|and|a|restless of his kind, a kind of empty curiosity and a restless

beweeglijkheid aan, te gelijk met de uiterste zelfvoldoening over zijn Beweglichkeit|||||||zelfgenoegzaamheid|| mobility|on|at|same|with|the|utmost|self-satisfaction|about|his mobility, at the same time with the utmost self-satisfaction about his

stand en uiterlijk. status|and|appearance position and appearance. Hun gesprek werd in het Angelsaksisch gevoerd, |||||angelsaksisch| Their|conversation|was|in|the|Anglo-Saxon|conducted Their conversation was conducted in Anglo-Saxon,

hetwelk, zooals wij gezegd hebben, algemeen door de geringere klassen das||||||||geringeren| which|as|we|said|have|generally|by|the|lower|classes which, as we have said, is generally used by the lower classes.

gesproken werd, met uitzondering van de Normandische soldaten en de ||||||normannischen||| spoken|was|with|exception|of|the|Norman|soldiers|and|the was spoken, with the exception of the Norman soldiers and the

afhangelingen, welke de groote leenheeren onmiddellijk omringden. afhankelijke heren||||Lehnsherren|| dependents|who|the|great|lords|immediately|surrounded dependents, who immediately surrounded the great lords. Maar, But But,

daar hun gesprek in het oorspronkelijke den lezer niet zeer |||||||Leser|| because|their|conversation|in|the|original|the|reader|not|very since their conversation in the original does not very much

verstaanbaar zou zijn, geven wij hem daarvan de volgende vertaling: |||||||||Übersetzung understandable|would|be|give|we|him|of that|the|following|translation would be understandable, we give him the following translation:

"Dat de vloek van St. ||Fluch|| That|the|curse|of|St "That the curse of St. Withold die helsche zwijnen treffe!" Halte||höllischen|Schweine|treffen Withhold|the|hellish|swine|strike Withold may strike those hellish swine!" bromde brummte grumbled muttered

de zwijnenhoeder, nadat hij uit al zijn macht op zijn horen geblazen |schweinehirte||||||||||geblasen the|pig herder|after|he|from|all|his|strength|on|his|horns|blown the swineherd, after he had blown on his horns with all his might

had, om de verstrooide kudde te verzamelen, welke, ofschoon ze zijn |||verstreute||||||| had|to|the|scattered|herd|to|gather|which|although|they|are to gather the scattered herd, which, although they responded to his

geroep met even welluidende tonen beantwoordde, zich echter in het |||klankvolle||beantwortete|||| shouting|with|equally|well-sounding|tones|answered|himself|however|in|the call with equally resonant tones, did not hurry at all to partake of the most delicious feast of beech

geheel niet haastte om zich van het heerlijkste gastmaal van beuken |||||||köstlichsten|festmahl||Buchen not at all|at all|hurried|to|himself|from|the|most delicious|feast|of|beech not at all rushed to enjoy the most delicious banquet of beech

en eikels, waarvan ze vet werd, te verwijderen, of om de moerassige |Eicheln||||||||||sumpfige and|acorns|from which|she|fat|became|to|remove|or|to|the|marshy and acorns, from which she became fat, to remove, or to leave the marshy

oevers van de beek te verlaten, waar eenigen, half in modder gedompeld, |||||||||||getaucht banks|of|the|stream|to|leave|where|some|half|in|mud|submerged banks of the stream, where some, half immersed in mud,

op hun gemak uitgestrekt lagen, zonder zich in het minste om de stem at|their|ease|stretched|lay|without|themselves|in|the|least|about|the|voice were lying stretched out at their ease, without the slightest concern for the voice

van den herder te bekreunen. ||||beklagen from|the|shepherd|to|grieve of the shepherd. "De vloek van St. |der Fluch|| The|curse|of|St "The curse of St. Withold treffe hen en Withold|I meet|them|and Withold strike them and

mij!" me me!" zeide Gurth; "zoo de tweebeenige wolf er vóór het vallen van ||||zweibeinige|||||| said|Gurth|so|the|two-legged|wolf|there||the|fall|of said Gurth; "if the two-legged wolf is before the fall of

den nacht niet eenigen van wegpakt, dan heet ik geen Gurth! |||||wegneemt||||| the|night|not|any|from|takes away|then|am called|I|no|Gurth If you take away even one from the night, then I am not Gurth! Hier, Here Here,

Fangs! Reißzähne Thanks Fangs! Fangs!" Fangs Fangs!" riep hij met alle geweld een ruigharigen wolfachtigen ||||||rauhaarigen|Wolfartige Tiere shouted|he|with|all|might|a|rough-haired|wolf-like he shouted with all his might to a rough-haired wolf-like

hond toe, een soort van kreupele basterd, half bul- half windhond, |||||lame|Bastard||Bulldog||Windhund dog|to|a|kind|of|crippled|bastard|half|bulldog|half|greyhound dog, a kind of crippled mutt, half bulldog - half greyhound,

die rondliep alsof hij zijn meester bijstaan wilde, om de weêrspannige |herumlief|||||beistehen||||rebellious that|walked around|as if|he|his|master|to assist|wanted|to|the|rebellious that was wandering around as if he wanted to assist his master in gathering the rebellious

varkens bijeen te verzamelen; maar welke inderdaad, hetzij dat hij |||||||of dat hij|| pigs|together|to|gather|but|which|indeed|whether|that|he pigs together; but which indeed, whether he

de teekens van den zwijnenhoeder verkeerdelijk begreep, hetzij uit |zeichen||||falsch verstanden||oder| the|signs|of|the|swineherd|incorrectly|understood|either|from the signs of the swineherd misunderstood, either out of

onkunde, of uit moedwillige boosaardigheid, ze slechts van den éénen onwetendheid|||absichtliche|Bosheid|||||einen ignorance|or|from|willful|malice|they|only|from|the|one ignorance, or out of malicious intent, he only drove them from one

kant naar den anderen dreef, en het kwaad verergerde, dat hij had |||||||Übel|verschlimmerte||| side|to|the|other|drove|and|it|evil|worsened|that|he|had side to the other, and worsened the harm that he had

moeten verhelpen. |beheben must|remedy needed to remedy. "Dat de duivel u de tanden uitrukke," riep Gurth, ||||||Zähne ausreißen||Gurth That|the|devil|you|the|teeth|pull out|shouted|Gurth "May the devil pull your teeth out," shouted Gurth,

"en dat de booze den boschwachter hale, die onzen honden de voorste |||Schnaps||Waldhüter|hij haalt||unseren||| and|that|the|drunkard|the|forest ranger|should take|who|our|dogs|the|front "and may the evil one take the woodsman, who cuts off our dogs' front

klauwen afsnijdt, en ze voor hun werk ongeschikt maakt [1]. |abschneidet||||||| claws|cuts off|and|them|for|their|work|unsuitable|makes claws, making them unfit for their work [1]. Wamba! Wamba Wamba! sta stand stand

op en help me, als gij een brave kerel zijt, loop om den berg heen, up|and|help|me|if|you|a|good|fellow|are|walk|around|the|mountain|around get up and help me, if you are a good fellow, walk around the mountain,

om hun den wind af te winnen, en als gij dat gedaan hebt, kunt ge ze to|them|the|wind|off|to|win|and|if|you|that|done|have|can|you|them to take the wind away from them, and once you have done that, you can

even gemakkelijk voor u uitdrijven als onschuldige lammeren." ||||vertreiben|||unschuldige Lämmer just|easily|for|you|driving out|like|innocent|lambs drive them away as easily as innocent lambs.

"Waarachtig," zei Wamba, zonder van de plaats te gaan, "ik heb mijn Wahrhaft||||||||||| Truly|said|Wamba|without|from|the|place|to|leave|I|have|my "Indeed," said Wamba, without moving from his spot, "I have consulted my

beenen geraadpleegd, en ze zijn volkomen van gevoelen, dat het een beinen|konsultiert||||||mening||| |consulted|and|they|are|completely|of|feeling|that|it|a legs, and they are completely of the opinion that it would be an

daad van hoogverraad, zoowel tegen mijn hoogen persoon als tegen mijn ||Hochverrat||||hohen|||| act|of|high treason|as well|against|my|exalted|person|as|against|my act of high treason, both against my noble person and against my

koninklijke kleeding zou zijn, mijn bont pak door deze moerassen te royal|clothing|would|be|my|fur|suit|through|these|swamps|to royal attire, to drag my fur outfit through these swamps.

sleepen; daarom, Gurth, raad ik je, Fangs terug te roepen, en de kudde schlafen||||||Fangs|||||| sleep|therefore|Gurth|advise|I|you|Fangs|back|to|call|and|the|herd to sleep; therefore, Gurth, I advise you to call back Fangs, and leave the herd

aan het noodlot over te laten, want, als ze een troep rondtrekkende ||Schicksal||||||||bende|umherziehende to|the|fate|to|to|leave|because|if|they|a|troupe|wandering to fate, for if they encounter a group of wandering

soldaten, vrijbuiters of pelgrims ontmoet, kan het niet missen of |Plünderer|||||||| soldiers|buccaneers|or|pilgrims|you meet|can|it|not|miss|or soldiers, freebooters, or pilgrims, it is certain that

ze is vóór den morgen in Normandiërs veranderd, tot uw groot gemak ||||||Normans||||| she|is|before|the|morning|into|Normans|changed|to|your|great|convenience by morning they will have turned into Normans, to your great convenience.

en verlichting." and|lighting and enlightenment."

"De zwijnen in Normandiërs veranderd, tot mijne verlichting!" |Schweine||Normannen||||Erleuchtung The|pigs|in|Normans|changed|to|my|enlightenment "The pigs in Normandy have changed, to my enlightenment!" hervatte wieder aufnehmen resumed resumed

Gurth; "verklaar me dat, Wamba, want mijn brein is te suf en mijn |erkläre|||||||||trüb|| |explain|me|that|Wamba|for|my|brain|is|too|dull|and|my Gurth; "explain that to me, Wamba, for my brain is too dull and my

geest te geplaagd, om raadsels op te lossen." ||plagued||||| mind|to|plagued|to|riddles|in|to| spirit troubled, to solve riddles."

"Wel, hoe noemt ge die knorrende beesten, die dáár op vier pooten |||||knurrenden|||||| Well|how|do you call|you|those|grunting|animals|that|there|on|four|legs "Well, what do you call those grunting beasts that are walking around on four legs there?"

rondloopen?" herlopen walking around asked Wamba. vroeg Wamba. asked|Wamba Wamba asked.

"Zwijnen, nar, zwijnen," antwoordde de hoeder: "ieder gek weet dat." |Narr|Schweine|||Hirte|||| Swine|fool|swine|answered|the|shepherd|every|fool|knows|that "Pigs, fool, pigs," replied the keeper: "every fool knows that."

"En zwijn is goed Saksisch," zei de nar; "maar hoe noemen de groote |Schwein|||sächsisch|||||||| And|pig|is|good|Saxon|said|the|jester|but|how|do they call|the|big "And a pig is good Saxon," said the fool; "but what do the great

lui het zwijn als het geslacht, gevild, afgehouwen en aan de pooten ||Schwein||||gehäutet|abgehackt|||| lazy|the|pig|as|it|slaughtered|skinned|butchered|and|at|the|legs people call the pig when it is slaughtered, skinned, chopped, and hung by the legs,

opgehangen is, evenals een landsverrader?" ||||landverrader hanged|is|as well as|a|traitor just like a traitor?"

"_Porc!_ hernam de zwijnenhoeder. verdomme|rief||der Schweinehirt Pig||| "_Pig!_ the swineherd repeated.

"Ik ben blij, dat ieder gek dat ook weet," zei Wamba, "en _porc_, denk I|am|happy|that|every|fool|that|also|knows|said|Wamba|and|pig|think "I am glad that every fool knows that too," said Wamba, "and _pig_, I think,

ik, is goed Normandisch-Fransch. |||Norman| I|is|good|| is good Norman-French. Zoolang het beest leeft, en door een Zoolang|||||| As long as|the|beast|lives|and|through|a As long as the beast lives, and through a

Saksischen lijfeigene gehoed wordt, heeft het een Saksischen naam; sächsischen||gehoed|||||saksisch| Saxon|serf|obeyed|is|has|it|a|Saxon|name If a Saxon serf is heard, it has a Saxon name;

maar liet wordt een Normandiër en _porc_ genoemd, zoodra het in het |ließ|||Norman||||||| but|let|is|a|Norman|and|pig|called|as soon as|it|in|the but it is called a Norman and _porc_ as soon as it is brought into the

kasteel gebracht wordt, om den edelen tot een maaltijd te dienen. castle|brought|is|to|the|nobleman|for|a|meal|to|serve castle to serve the noble for a meal. Hoe How How

vindt ge dat, vriend Gurth?" do (you) find|you|that|friend|Gurth "Do you think so, friend Gurth?"

"Het is maar al te waar, vriend Wamba," hernam Gurth, "hoewel het in It|is|only|all|too|true|friend|Wamba|replied|Gurth|although|it|in "It is all too true, friend Wamba," Gurth replied, "although it has come up in

uw zotshoofd is opgekomen." |Verrückter Kopf||aufgekommen your|fool|is|risen your foolish head."

"Wel, ik kan je nog meer zeggen," vervolgde Wamba op denzelfden toon; Well|I|can|you|more|more|tell|continued|Wamba|in|the same|tone "Well, I can tell you even more," Wamba continued in the same tone;

"daar is de oude, deftige Stier, die houdt zijn Saksischen naam, ||||elegante|Stier||||sächsischen| there|is|the|old|dignified|Bull|who|keeps|his|Saxon|name "there is the old, dignified Bull, who keeps his Saxon name,

zoolang hij onder de zorg van lijfeigenen staat, maar hij wordt een as long as|he|under|the|care|of|serfs|is|but|he|becomes|a as long as he is under the care of serfs, but he becomes a

_Boeuf_, een volbloed Fransch heer, als hij voor de hoogaanzienlijke Rind||Vollblut|||||||hooggeachte Beef|a|thoroughbred|French|gentleman|when|he|in front of|the|highly esteemed _Boeuf_, a thoroughbred French gentleman, when he comes before the highly esteemed

kinnebakken komt, die hem moeten verteren. kinnebakken|||||verarbeiten jaws|come|those|him|must|devour jaws that must consume him. Mijnheer Kalf wordt op |Herr Kalf wird|| Mister|Kalf|is|on Mr. Kalf is referred to as

deze wijze _Monsieur le Veau_; hij is een Sakser, als hij oppassing ||Herr||Kalb||||Sachsen|||aufpassen this|way|Mister|the|Veau|he|is|a|Saxon|if|he|careful _Monsieur le Veau_ in this manner; he is a Saxon when he needs to be careful,

noodig heeft, en wordt een Normandiër, zoodra hij een voorwerp van necessary|has|and|becomes|a|Norman|as soon as|he|a|object|of and becomes a Norman as soon as he becomes an object of

genot wordt." pleasure|will pleasure."

"Bij St. At|St "At St. Dunstan," antwoordde Gurth, "ge spreekt droevige waarheid; er Dunstan|||||traurige|| Dunstan|answered|Gurth|you|speak|sad|truth|there Dunstan," replied Gurth, "you speak a sad truth; there

is ons weinig meer overgelaten dan de lucht, die wij inademen, en deze is|us|little|more|left|than|the|air|that|we|breathe in|and|this is little left to us but the air we breathe, and even this

zelfs schijnt men ons nauwelijks te gunnen, en alleen om ons in staat ||||||gönnen|||||| even|seems|one|us|hardly|to|grant|and|only|in order to|us|in|state seems to be barely granted to us, and only to keep us able

te stellen den arbeid, welken zij ons opleggen, te verrichten. |||||||opleggen|| to|impose|the|work|which|they|us|impose|to|perform to perform the work that they impose on us. Het The The

schoonste en vetste is voor hunne tafel; de beminnelijkste wordt hunne schönste||vetste||||||liebenswürdigste|| cleanest|and|fattest|is|for|their|table|the|most lovable|will be|their most beautiful and richest is for their table; the most amiable becomes their

bruid; de besten en braafsten moeten strijden voor vreemde meesters, Braut||||bravsten||||| bride|the|best|and|bravest|must|fight|for|strange|masters bride; the best and bravest must fight for foreign masters,

en hun gebeente verbleekt in verafgelegen landen, terwijl slechts ||Knochen|||ferne Länder||| and|their|bones|bleach|in|distant|lands|while|only and their bones bleach in distant lands, while only

weinigen te huis overblijven, die den wil of de macht hebben den wenigen||||||||||| few|at|home|remain|who|the|will|or|the|power|have|the a few remain at home, who have the will or the power to protect the

ongelukkigen Sakser te beschermen. Unglücklichen||| unfortunate ones|Saxons|to|protect unfortunate Saxon. God zegene onzen heer Cedric; hij |segne|||| God|bless|our|lord|Cedric|he God bless our lord Cedric; he

heeft gehandeld als iemand, die zijn man staan durft; maar Reginald ||||||||||Reginald has|acted|like|someone|who|his|man|to stand|dares|but|Reginald has acted like someone who dares to stand up to his man; but Reginald

Front-de-Boeuf komt zelf in deze streken, en wij zullen weldra zien, |||||||Regionen||||| |||comes|himself|in|these|regions|and|we|shall|soon|see Front-de-Boeuf himself comes to these regions, and we will soon see,

hoe weinig Cedric's moeite baten zal.--Hier, hier!" ||Cedrics||nutzen bringen||| how|little|Cedric's|effort|benefit|will|Here|here how little Cedric's efforts will benefit him.--Here, here!" riep hij weder, shouted|he|again he shouted again,

de stem verheffende; "pak aan! ||verhogende|| the|voice|raising|take|on the voice raised; "take it on! pak aan! take|it take it on! goed zoo! good|job well done! goed zoo! good|job well done! Fangs! Fangs Fangs! je you you

hebt ze nu allen voor je; drijf ze maar voort, jongen!" ||||||treib|||| have|they|now|all|in front of|you|drive|them|just|on|boy have them all for yourself now; drive them on, boy!

"Gurth," zei de nar, "ik geloof, dat gij mij voor een gek houdt, |||Narr||||||||| Gurth|said|the|fool|I|believe|that|you|me|for|a|fool|think "Gurth," said the jester, "I believe you think I'm a fool,

anders zoudt gij niet zoo vermetel het hoofd in mijn mond steken. |würdet||||verrückt|||||| otherwise|would|you|not|so|bold|the|head|in|my|mouth|put otherwise you would not so boldly put your head in my mouth. Één One One

wenk aan Reginald Front-de-Boeuf, of Filips de Malvoisin, dat ge hint|||||||Philipp||Malvoisin|| winked|at|Reginald||the|||||Malvoisin|that|you hint to Reginald Front-de-Boeuf, or Philip de Malvoisin, that you

kwaad van de Normandiërs gesproken hebt, en ge zijt een verloren böse|||||||||| evil|by|the|Normans|spoken|you have|and|you|are|a|lost have spoken ill of the Normans, and you are a lost cause.

zwijnenhoeder,--zij hangen u op aan den eersten besten boom, als een Schweinehirte||||||||||| pig herder|they|will hang|you|up|on|the|first|best|tree|like|a swineherd,--they will hang you from the first best tree, as a

schrikbeeld voor alle lasteraars van groote heeren." schrikbeeld|||Lästerer||| nightmare|for|all|slanderers|of|great|gentlemen scarecrow for all slanderers of great lords."

"Hond, dat ge zijt, ge zoudt mij toch niet willen verraden," hernam Dog|that|you|are|you|would|me|anyway|not|want|betray|replied "Dog, that you are, you wouldn't want to betray me," Gurth replied,

Gurth, "na mij verleid te hebben, zulke onvoorzichtige dingen te |||verführt||||unüberlegte|| Gurth|after|me|seducing|to|have|such|imprudent|things|to "after having tempted me to do such reckless things.

zeggen?" to say say?"

"Je verraden!" You|betray "You betrayed me!" antwoordde de nar; "neen, dat ware een wijze streek; ||Narr|||||| answered|the|fool|no|that|would be|a|wise|trick answered the jester; "no, that would be a wise move;

een gek weet zich niet half zoo goed te redden;--maar stil, wie komt a|fool|knows|himself|not|half|so|well|to|manage|but|quiet|who|comes a fool does not know how to save himself nearly as well;--but hush, who is coming

daar?" there there?" zeide hij, naar een getrappel als van verscheidene paarden ||||Getrappel von Pferden|||| said|he|towards|a|sound of hoofbeats|like|from|several|horses he said, listening to a sound like several horses

luisterende, hetwelk hoorbaar begon te worden. hörende|das|hörbar||| listening|which|audible|began|to|become trotting, which began to become audible.

"Wat is er ons aan gelegen?" What|is|there|to us|about|concerned "What do we care?" hervatte Gurth, die nu zijn kudde vóór wieder aufnahm|||||| resumed|Gurth|who|now|his|herd|in front of resumed Gurth, who had now gotten his herd in front of him,

zich gekregen had, en ze met behulp van Fangs langs een van die lange herself|received|had|and|she|with|help|of|Fangs|along|one|of|those|long and drove them with the help of Fangs along one of those long

donkere lanen dreef, welke wij reeds getracht hebben te beschrijven. |laan|||||versucht||| dark|lanes|drive|which|we|already|attempted|have|to|describe dark lanes which we have already tried to describe.

"Maar ik moet de ruiters zien," antwoordde Wamba; "misschien komen But|I|must|the|riders|see|answered|Wamba|maybe|come "But I must see the riders," replied Wamba; "perhaps they will come

zij uit het land der Feeën, met een boodschap van koning Oberon." |||||Feen||||||Oberon she|from|the|land|of the|Fairies|with|a|message|from|king|Oberon she from the land of the Fairies, with a message from King Oberon."

"Verwenschte nar!" verfluchte|wünscht wished|fool "Wretched fool!" riep de zwijnenhoeder uit, "hoe durft gij van ||de zwijnenhoeder||||| shouted|the|pig herder|out|how|dare|you|from the swineherd shouted, "how dare you speak of

dergelijke dingen spreken, terwijl een verschrikkelijk onweder in ||||||schreckliches Unwetter| such|things|speak|while|a|terrible|storm|in such things, while a terrible storm is in progress

de nabijheid woedt? the|proximity|rages Does proximity rage? Hoor, hoe de donder rommelt! ||||dröhnt Hear|how|the|thunder|rumbles Hear how the thunder rumbles! En nooit zag ik in And|never|saw|I|in And I never saw in

den zomer den regen in zulke dikke, zware druppelen uit de wolken ||||||||Tropfen||| the|summer|the|rain|in|such|thick|heavy|droplets|from|the|clouds the summer the rain in such thick, heavy drops from the clouds.

vallen. to fall fall. De eiken kraken ook, niettegenstaande de windstilte, met |eichen|||||Windstille| The|oaks|creak|also|notwithstanding|the|calm|with The oaks creak too, despite the calm, with

hun groote takken, alsof zij een storm verkondigden. |||||||verkündeten their|large|branches|as if|they|a|storm|proclaimed their large branches, as if they were announcing a storm. Ge kunt wel You|can|indeed You can well

verstandig zijn, zoo ge maar wilt; geloof mij nu, en laten we ons vernünftig|||||||||||| wise|to be|so|you|just|want|believe|me|now|and|let|us|ourselves be wise, if you will; believe me now, and let us hurry home

naar huis spoeden, voordat de storm begint te woeden, want het zal ||eilen||||||wüten||| to|home|hurry|before|the|storm|begins|to|rage|because|it|will before the storm begins to rage, for it will

een verschrikkelijke nacht worden!" a|terrible|night|to become be a terrible night!"

Wamba scheen de kracht van deze redeneering te beseffen, en volgde zijn ||||||Argumentation||verstand te hebben||| Wamba|seemed|the|strength|of|this||to|realize|and|followed|his Wamba seemed to understand the strength of this reasoning, and followed his

makker, die zijn tocht begon na een grooten stok opgenomen te hebben, buddy|who|his|journey|began|after|a|large|stick|picked up|to|have buddy, who began his journey after picking up a large stick,

die op het gras naast hem lag. that|on|the|grass|next to|him|lay that was lying on the grass next to him. Deze tweede Eumaeus [2] haastte zich nu ||der zweite Eumaeus||| This|second|Eumaeus|hurried|himself|now This second Eumaeus hurried now

door de laan te komen, met behulp van Fangs, de geheele luidruchtige ||laan|||||||||luidruchtige through|the|lane|to|come|with|help|of|Fangs|the|whole|noisy to get through the lane, with the help of Fangs, the whole noisy

kudde vóór zich heen drijvende. herd|in front of|itself|around|driving herd drifting before them.

SENT_CWT:AFkKFwvL=4.82 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=5.52 en:AFkKFwvL openai.2025-02-07 ai_request(all=507 err=0.00%) translation(all=405 err=1.48%) cwt(all=3403 err=1.18%)