Finding justice beyond the courtroom | Vasilis Sotiropoulos | TEDxThessaloniki Gerechtigkeit jenseits des Gerichtssaals finden | Vasilis Sotiropoulos | TEDxThessaloniki Finding justice beyond the courtroom | Vasilis Sotiropoulos | TEDxThessaloniki Encontrar la justicia más allá de los tribunales | Vasilis Sotiropoulos | TEDxSalónica Trouver la justice au-delà de la salle d'audience | Vasilis Sotiropoulos | TEDxThessaloniki Poszukiwanie sprawiedliwości poza salą sądową | Vasilis Sotiropoulos | TEDxThessaloniki Поиск справедливости вне зала суда | Василис Сотиропулос | TEDxThessaloniki

Μετάφραση: Chryssa Takahashi Επιμέλεια: Panagiota Prokopi Translator: Chryssa Takahashi Reviewer: Panagiota Prokopi

Υπάρχει ένας επιστημονικός κλάδος που είναι πολύ παλιός There is a discipline which is very old

και συγκεντρώνει το απόσταγμα της ανθρώπινης σκέψης, and collects the sum of human thought,

τουλάχιστον ως προς τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να λαμβάνονται οι αποφάσεις. zumindest in Bezug auf die Art und Weise, wie Entscheidungen getroffen werden sollten. at least when it comes to the decision-making process.

Ταυτόχρονα, είναι ένα σύστημα που δουλεύει καλά At the same time, it is a system that only works well

μόνο όταν αυτός που το χρησιμοποιεί έχει αποφασίσει να ρισκάρει. if the user decides to take risks.

Θα σας μιλήσω για την τόλμη και το δίκαιο, I will talk to you about Courage and the Law.

και θα ξεκινήσω κάνοντας έναν τολμηρό διαχωρισμό: und ich werde mit einer kühnen Unterscheidung beginnen: And I will start by making a bold distinction:

είναι άλλο οι νόμοι -η ισχύουσα νομοθεσία- και άλλο το δίκαιο ως επιστήμη. legislation, as in the current set of laws, is one thing

Οι νόμοι είναι η εκάστοτε γραπτή έκφραση των κανόνων που έχει θεσπίσει η Πολιτεία. Legislation is a temporary written expression of the rules

Οι νόμοι είναι μια έκφραση της εξουσίας. Legislation is an expression of power.

Το δίκαιο, όμως, είναι ένα πολύ ευρύτερο σύνολο που περιλαμβάνει The Law, on the other hand, has a broader spectrum which also includes

και τους επιστημονικούς κανόνες της ερμηνείας και της εφαρμογής των νόμων. the rules for the interpretation and implementation of legislation.

Επομένως, η ερμηνεία και η εφαρμογή καθορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό Therefore, it is the interpretation and implementation

την πραγματική ισχύ των νόμων,

τον τρόπο με τον οποίο το δίκαιο επιβάλλεται and how it will be enforced by the Courts and other legal entities.

από τα δικαστήρια και τις άλλες δημόσιες αρχές.

Η επιστήμη του δικαίου πολύ συχνά τολμά να επιτίθεται στους νόμους της Πολιτείας The Law often dares to attack the laws of a country

και μπορεί να φτάσει ακόμη μέχρι και να τους αποδυναμώσει τελείως. and can even weaken them completely.

Έτσι, παράλληλα προς την κυριαρχική θέσπιση του δικαίου Therefore, the discipline of Law runs parallel

έχουμε και τη νομική επιστήμη, to the jurisdiction of legislation,

η οποία λειτουργεί σαν «αντιπολίτευση» as a minority opposition

απέναντι σε μια «συμπολίτευση» από την οποία δεν δεσμεύεται. that is in no way confined by the decisions of the majority.

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση στην οποία The best known example

οι νομικοί έδειξαν τα δόντια τους στην εξουσία ήταν πολύ παλιά. where lawyers opposed the authorities, is very old.

Ήταν όταν ο βυζαντινός αυτοκράτορας, It was when the Byzantine emperor, Justinian,

ο Ιουστινιανός,

απαγόρευσε την ερμηνεία των νόμων και το έκανε με έναν νόμο, issued a law to ban the interpretation of laws για να κρατήσει για τον εαυτό του την αυθεντία της μοναδικής ερμηνείας. so he could retain for himself the right to interpret them as he saw fit.

Φυσικά, οι νομικοί της εποχής ξεπέρασαν την απαγόρευση, Natürlich gingen die Juristen der damaligen Zeit über das Verbot hinaus, Of course, the lawyers of the time found a way around this ban by interpreting it.

υποβάλλοντάς την σε ερμηνεία. indem sie einer Auslegung unterzogen wird.

Έτσι, οι επιστήμονες του δικαίου συνέχισαν να ερμηνεύουν τους νόμους, That way, they continued interpreting legislation

αναγνωρίζοντας ότι το προνόμιο του αυτοκράτορα σε «αυθεντική ερμηνεία» in Anerkennung der Tatsache, dass das kaiserliche Vorrecht der "authentischen Interpretation" as the emperor's right to authoritative interpretation

δεν μπορεί να περιορίσει την εξέλιξη της επιστημονικής ανάλυσης. could not stop the evolution of Law.

Στην εποχή μας, το δίκαιο μπορεί να δώσει απαντήσεις Today, the Law can answer

σε σημαντικά ερωτήματα που έχουμε ως κοινωνία. some of the most significant questions we can pose as a society.

Εάν δεχτούμε ότι το δίκαιο είναι ένας συνδυασμός If we accept that the Law is a combination of software and database,

τότε μπορούμε να αναζητήσουμε then we can look for information and answers

πληροφορίες και απαντήσεις

μέσα από τη μηχανή αναζήτησής του. through its search engine.

Υπάρχουν απαντήσεις που μπορούν να δοθούν There are answers that we can find

με την εφαρμογή γενικών αρχών που περιλαμβάνει το δίκαιο, by implementing general principles,

όπως είναι για παράδειγμα η αρχή της ίσης μεταχείρισης

ή η αρχή της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, or the principle of freedom to develop one's personality

η αρχή της εκατέρωθεν ακρόασης των επιχειρημάτων των μερών. den Grundsatz der Anhörung des Vorbringens der Parteien. or the principle that both sides should be heard.

Μέσα από τους μηχανισμούς του δικαίου μπορούμε να εντοπίσουμε Through the workings of the Law

από μεθόδους επίλυσης των διαφορών και ειρηνικής συνύπαρξης,

μέχρι εξαιρετικά σύνθετους μηχανισμούς σκέψης or respond to more complex questions around environmental protection

για την προστασία του περιβάλλοντος

και για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της τέχνης. or the liberal expression of creativity and Art.

Με την εφαρμογή νομικών κανόνων μπορούμε να αποφασίσουμε αν ένα συγκεκριμένο Legal rules can help us decide

κάθε φορά έργο τέχνης επιτρέπεται ή όχι να παρουσιάζεται στο κοινό, jedes Mal, wenn ein Kunstwerk der Öffentlichkeit gezeigt oder nicht gezeigt werden darf,

όπως ήταν αυτό το έργο το οποίο αφαιρέθηκε από την Πολιτιστική Ολυμπιάδα του 2003 e.g. this work which was removed from the 2003 Cultural Olympiad

και ακόμα δεν μπορούμε να το βρούμε στο διαδίκτυο and which is still very difficult to locate online

σε μια καθαρή εικόνα παρά μόνο μέσα από αναπαραγωγές στον Τύπο της εποχής. zu einem klaren Bild als nur durch Reproduktionen in der Presse der Zeit. but only from photos from the press coverage of the time.

Ή μπορούμε να απαντήσουμε στο αν μια βιομηχανική μονάδα Or we can decide if a proposed industrial development

εκπληρώνει τις προϋποθέσεις της «βιώσιμης ανάπτυξης». falls within the realm of “sustainable development”.

Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι ένα πολιτικό σύνθημα Sustainable development is not a political slogan

αλλά αναλύεται σε επιμέρους κανόνες, but it can be broken down into points

την εφαρμογή των οποίων μπορούμε να ελέγξουμε με μετρήσιμο τρόπο. whose implementation we can measure.

Το δίκαιο φυσικά δεν δίνει απαντήσεις για τα πάντα, The Law cannot give us an answer to every question.

υπάρχουν ζητήματα αισθητικής και προσωπικών επιλογών There are questions of personal taste or personal choices

που παραμένουν πάντοτε στην σφαίρα της υποκειμενικής κρίσης. that will always remain subjective.

Πολύ συχνά μάλιστα το δίκαιο είναι κάτι που το αφήνουμε ως τελευταίο καταφύγιο In fact, the Law is usually a last resort

γιατί το έχουμε συνδέσει με όλα αυτά τα πράγματα, because we associate it with all these things

την απονομή της δικαιοσύνης, τους δικηγόρους, τα δικαστήρια, like justice being served, lawyers, courtrooms,

τα χρήματα που πρέπει να δαπανήσει κανείς, ο χρόνος που πρέπει να αφιερώσει, money that must be spent, time that must be allocated,

η μεγάλη αναμονή για μια τελική δικαστική απόφαση, a long wait for the final ruling, pain and agony.

το ψυχολογικό κόστος, η αγωνία, όλα αυτά τα πράγματα για τα οποία

κάθε φορά που γνωρίζουμε από κοντά έναν δικηγόρο For all these reasons, whenever we meet a lawyer

τού λέμε ότι καλύτερα είναι να μας παραμείνει αχρείαστος. we pray that he won't be needed.

Δίκαιο δεν είναι μια δημοφιλής πυξίδα The Law is not a popular route to decision-making

για την λήψη των αποφάσεων,

ακριβώς γιατί το συνδέουμε με όλα αυτά τα αρνητικά συμφραζόμενα. because it is viewed in this negative context,

Γιατί το συνδέουμε με τα Δικαστήρια. it is associated with courtrooms.

Πώς μπορούμε λοιπόν να βρούμε το Δίκαιο χωρίς Δικαστήρια; So, can the Law exist without courtrooms?

Και πώς θα αποφύγουμε να το κάνουμε αυτό, And how will we avoid

τις εντελώς προσωπικές και υποκειμενικές αντιλήψεις για το «δίκιο», the personal and subjective perception of justice,

δηλαδή την προσωπική ηθική καθενός και τον ατομικό αξιακό του κώδικα which is driven by our personal moral code of values

με τα οποία μπορεί να μη συμφωνούμε καθόλου ως κοινωνία; and which may be at odds with what society as a whole promotes?

Γιατί η αναζήτηση του δικαίου πέρα από τα Δικαστήρια, Because looking for justice beyond the courtroom

μπορεί να οδηγήσει στην αυτοδικία.

Αφού γνωρίζω τον νόμο, μπορώ να τον πάρω στα χέρια μου; If I know the Law, should I be allowed to implement my understanding of justice?

Ακόμα και στις περιπτώσεις που η αυτοδικία Even in cases where taking the law in one's own hands

είναι μια κοινωνικά αποδεκτή διέξοδος is a socially acceptable outlet to resolve conflict,

για το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών,

δεν γίνεται δεκτό ότι συνιστά μορφή απονομής της δικαιοσύνης. it is not considered a form of justice.

Η μονομαχία και η βεντέτα είναι περιπτώσεις στις οποίες Duels and vendettas are such cases

οι ίδιοι προσπαθούν να επιλύσουν τη μεταξύ τους διαφορά. where they try to solve their differences on their own.

Η διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην αυτοδικία και στην απονομή της δικαιοσύνης The difference between finding justice and taking the law in one's own hands

είναι ότι στην απονομή της δικαιοσύνης, is that in our legal system

η απάντηση έρχεται πάντα από ένα τρίτο ανεξάρτητο μέρος, the answer always comes from an independent third party

το οποίο πρώτα λαμβάνει υπόψη τα επιχειρήματα των μερών who will hear both sides and reach a decision.

και στη συνέχεια αποφασίζει.

Έτσι λοιπόν δεν μπορούμε να έχουμε δίκαιο So, there can be no justice

αν δεν υπάρχει αυτό το τρίτο μέρος που ερμηνεύει και εφαρμόζει τον νόμο. without a third party who will interpret and implement the Law.

Αυτό όμως θα σήμαινε ότι δεν μπορούμε να έχουμε δίκαιο χωρίς δικαστήρια! But this would mean that there can be no justice beyond courtrooms.

Μπορούμε να έχουμε δίκαιο χωρίς δικαστήρια; Can there be justice beyond courtrooms?

Στην Κρήτη το έχουν βρει. In Crete, they have found a way.

Η μακραίωνη ιστορία αυτοδικίας στις κρητικές κοινωνίες, The island has a long history of vendettas

οδήγησε στην διαμόρφωση ενός άτυπου θεσμού führte zur Bildung einer informellen Institution and this has led to an informal arrangement

για την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών.

Στην Κρήτη προκειμένου να αποφύγουν τα δικαστήρια και τις βεντέτες, In Crete, they avoid both courts and vendettas

απευθύνονται σε έναν σεβαστό συμπολίτη τους, by taking their grievances to a well-respected third party,

την τιμή του οποίου αναγνωρίζουν όλες οι πλευρές. which is mutually recognized, known as “sastis”.

Αυτός είναι ο «σάστης».

Ο «σάστης» είναι ένας διαμεσολαβητής. “Sastis” is a sort of mediator.

Είναι το πρόσωπο που θα περάσει πολύ ώρα με τη μία και με την άλλη πλευρά, He will spend a very long time with both sides

προκειμένου να επιλύσει τη μεταξύ τους διαφορά. in order to resolve the problem.

Αυτή η διαδικασία διαμεσολάβησης ονομάζεται «σασμός» This is a mediation process known as “sasmos”

και λειτουργεί ακόμα και σήμερα στην Κρήτη. and it's active even today in Crete.

Υπάρχουν περίφημοι σάστες οι οποίοι περνάνε πάρα πολλές ώρες και μέρες Es gibt berühmte Kastenexperten, die viele, viele Stunden und Tage damit verbringen There are famous “sastes” who spend many hours and days

με τη μία και με την άλλη πλευρά για να λύσουν διαφορές with the affected parties to resolve conflicts

που διαφορετικά μπορεί να είχαν οδηγηθεί ακόμα και σε αιματοκύλισμα. that could have led to a bloodshed.

Το να παρακάμψεις τον δικαστή είναι μια εξαιρετικά τολμηρή επιλογή. To detour from a judge is a very bold choice

Δεν είναι όμως μια επιλογή ξένη για το ελληνικό διοικητικό σύστημα. but it is not foreign to the Greek administrative system.

Η Ελληνική νομοθεσία ήδη περιλαμβάνει θεσμούς In fact, there is something similar to the Cretan “sasmos”

συγγενικούς προς τον κρητικό «σασμό».

Από το 2011, με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης», Since 2011 and the Kallikratis programme,

σε κάθε δήμο άνω των 20.000 κατοίκων, in every municipality with over 20,000 citizens,

το δημοτικό συμβούλιο επιλέγει ένα πρόσωπο κύρους και εμπειρίας, the council selects an experienced person

στο οποίο αναθέτει την επίλυση των διαφορών who will look into grievances

των πολιτών με τις δημοτικές υπηρεσίες. that citizens have against the administrative authorities.

Αυτός είναι ο «Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης» Dies ist der "Bürger- und Wirtschafts-Ombudsmann". This is the Ombudsman for Citizens and Businesses

και ήδη λειτουργεί σε 35 δήμους περίπου. and it has already been implemented in about 35 municipalities.

Ήμουν ο πρώτος Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης I was the first Ombudsman for Citizens and Businesses

στον Δήμο Αθηναίων από το 2012 έως το 2014. in the municipality of Athens between 2012 and 2014.

Εκατοντάδες πολίτες ήρθαν τότε στο γραφείο διαμεσολάβησης που φτιάξαμε εκεί, Hundreds of people approached our office at the time

για να λύσουν τις διαφορές τους με τον Δήμο Αθηναίων to find a resolution in issues they had with the municipality

και με αυτή τη διαδικασία, and through this process

σε πολλές υποθέσεις αποδόθηκε δικαιοσύνη der Gerechtigkeit wurde in vielen Fällen Genüge getan justice was served without resorting to the courtroom.

χωρίς να χρειαστεί οι πολίτες να πάνε στα δικαστήρια. Έτσι και ο Δήμος γλίτωσε πολλά δικαστήρια,

αλλά και οι πολίτες κατάφεραν να βρουν το δίκιο τους and the citizens found a solution to their problem

χωρίς έξοδα και χωρίς μεγάλες καθυστερήσεις. without wasting time and money.

Κανονικά, Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης In principle, there should be an Ombudsman for Citizens and Businesses

έπρεπε να υπάρχει σε 161 δήμους. in 161 municipalities,

Τόσοι είναι οι δήμοι άνω των 20.000 κατοίκων.

Το γεγονός ότι υπάρχει μόνο σε 32 The fact that this provision has only been implemented in 32

δεν σημαίνει, φυσικά, ότι ο θεσμός έχει αποτύχει, doesn't mean that the idea has failed

αλλά ότι οι δημοτικές αρχές δεν τολμούν να υποδεχθούν τον ανεξάρτητο διαμεσολαβητή but that some municipal councils

που θα λύσει τις διαφορές τους με τους πολίτες.

Οι πελατειακές σχέσεις ετών, Langjährige Kundenbeziehungen, Viewing voters as clients,

η καχυποψία για τον βαθμό της ανεξαρτησίας του διαμεσολαβητή, questioning the ombudsman's degree of independence, αλλά και γενικώς αυτή η αδιαφορία για τους θεσμούς και το ίδιο το δίκαιο disrespecting institutions and the law itself

είναι οι λόγοι για τους οποίους Δήμαρχοι και Δημοτικά Συμβούλια are just some of the reasons why Mayors and municipal councils

στερούν τους πολίτες από το δικαίωμα τους have deprived their citizens of their right

για την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών τους. to solve their differences outside the courts.

Αντίστοιχος θεσμός υπάρχει και στις Περιφέρειες. A similar institution exists in regional authorities.

Το 2015 εκλέχτηκα Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη In 2015, I was voted

και της Επιχείρησης στην Περιφέρεια Αττικής.

Συνολικά, από τις 13 περιφέρειες της χώρας In total, out of the 13 Regional Authorities in Greece,

μόνο οι 7 έχουν εκλέξει Συμπαραστάτη του Πολίτη.

Οι υπόλοιπες δεν έχουν επιδείξει ακόμη την απαιτούμενη θεσμική τόλμη The remaining have not displayed the necessary courage

για να αποκτήσουν τον δικό τους Διαμεσολαβητή. to get their own Ombudsman.

Αυτός λοιπόν τώρα είναι ένας τρόπος για την επίλυση, την εξωδικαστική, διαφορών So, having an ombudsman is one way of solving conflict

ανάμεσα σε πολίτες και σε δημόσιες υπηρεσίες. between citizens and authorities beyond the courtroom.

Τι γίνεται όμως όταν η διαφορά είναι ανάμεσα σε δύο κράτη; But what happens when the conflict is between two countries?

Πέρα από τη διπλωματία και τα διεθνή δικαστήρια, Diplomacy and International Courts aside,

υπάρχει τρόπος να βρεθεί το δίκαιο can justice between countries

από έναν ανεξάρτητο διαμεσολαβητή στις διαφορές μεταξύ κρατών; be found by an international mediator?

Θεσμοί διαμεσολάβησης υπάρχουν και στο Διεθνές Δίκαιο. There is provision for mediation in international law as well.

Ένας τέτοιος θεσμός είναι η Επιτροπή Διαμεσολάβησης One such initiative,

που έχει ιδρύσει η UNESCO

για την επίλυση των διαφορών for Promoting the Return of Cultural Property

που σχετίζονται με πολιτισμικά αγαθά

που έχουν αφαιρεθεί από τους τόπους προέλευσής τους. to Its Countries of Origin.

Το 2013, η Ελλάδα ζήτησε από την UNESCO In 2013, Greece asked UNESCO to look into

να εξεταστεί απ' αυτή την Επιτροπή

η υπόθεση των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, the case of the Parthenon Marbles that are kept in the British Museum,

κάτι το οποίο θα προϋπέθετε τη συμφωνία του Ηνωμένου Βασιλείου however this required that the United Kingdom

για την προσφυγή στη διαμεσολάβηση. would agree to a mediation.

Όπως είναι γνωστό, το Ηνωμένο Βασίλειο τον Μάρτιο του 2015 απέρριψε την πρόσκληση As you may know, the United Kingdom declined the invitation in March 2015

και δεν τόλμησε να προσέλθει στη διαμεσολάβηση. and didn't dare join the discussions.

Ας σκεφτούμε για λίγο αυτή την υπόθεση: Let's think about this case for a minute:

ακόμα κι αν κάποιος είναι αντίθετος Regardless of whether you think

στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, that the Parthenon Marbles should be returned to Greece or not, το σίγουρο είναι ότι ο Έλγιν it is a fact that Elgin vandalized that monument,

κακοποίησε το μνημείο αυτό,

βανδάλισε την Ακρόπολη, vandalized Acropolis,

χωρίς ποτέ να κριθεί από ένα Δικαστήριο and was never brought before justice for this action.

αν η πράξη αυτή καθαυτή ήταν νόμιμη ή παράνομη.

Δηλαδή η Ελλάδα εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες, ίσως και αιώνες, So, Greece for decades, if not centuries,

δεν τολμά να προσφύγει σε ένα δικαστήριο has not dared take the matter to court

για να κριθεί αυτή καθαυτή η πράξη του Έλγιν έστω και παρεμπιπτόντως. to judge the action by Elgin.

Από τη μία πλευρά λοιπόν, η Ελλάδα δεν πηγαίνει σε δικαστήριο, So, on one side, Greece doesn't go to court,

απ' την άλλη πλευρά το Ηνωμένο Βασίλειο δεν τολμά on the other side, the United Kingdom doesn't dare

να προσέλθει σε μια διαμεσολαβητική διαδικασία. take part in a mediation process.

Το καλοκαίρι που μας πέρασε, Last summer,

ο παλαιότερος σύλλογος κατοίκων της Αθήνας, the oldest association of residents of Athens,

ο Σύλλογος των Αθηναίων, επικοινώνησε μαζί μου. the Association of Athenians, approached me.

Τα μέλη αυτού του συλλόγου είναι οι απόγονοι των οικογενειών Die Mitglieder dieser Vereinigung sind die Nachkommen der Familien This association was formed by the descendants of the people

που ζούσαν στην Αθήνα από τις αρχές του 19ου αιώνα. who lived in Athens in the early 19th century.

Δηλαδή οι οικογένειες που ζούσαν γύρω από την Ακρόπολη Therefore those families lived around the Acropolis

την εποχή που ο Έλγιν απογύμνωσε τον Παρθενώνα από τα γλυπτά του. when Elgin stripped the Parthenon of its marbles.

Αυτές οι οικογένειες το 1895 In 1895 they founded their association, the Association of Athenians,

ίδρυσαν τον Σύλλογο των Αθηναίων,

θέτοντας ως στόχο μεταξύ άλλων which aimed, among other things, to seek justice for the marbles.

την απόδοση δικαιοσύνης για την υπόθεση των Γλυπτών.

Αυτοί οι άνθρωποι, μου ανέθεσαν την προσφυγή τους These people asked me to take the case

στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. to the European Court of Human Rights. Πρόκειται φυσικά για ένα εξαιρετικά σύνθετο δικαστικό εγχείρημα, It is understandably a very complex legal endeavor

για το οποίο οι περισσότεροι νομικοί πιθανώς θα ήταν αρνητικοί. was die meisten Anwälte wahrscheinlich ablehnen würden. and most lawyers would probably decline.

Αφού όμως εξετάσαμε However, after ensuring that any decision by the European Court

ότι η όποια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου

θα αφορούσε τη σχέση ενός ιδιωτικού συλλόγου would only be limited to the relationship between a private association

με το Ηνωμένο Βασίλειο,

χωρίς να θίγονται τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας επί των γλυπτών, and would not affect Greece's sovereign rights on the marbles,

αποφασίσαμε, με πάρα πολύ προσεκτικά βήματα, να προχωρήσουμε στο διάβημα. we decided to proceed very carefully.

Έτσι τον Σεπτέμβριο του 2015, In September 2015, we filed our case in Strasbourg.

καταθέσαμε την προσφυγή μας στο Στρασβούργο.

Με αυτή την προσφυγή, ζητάμε να αναγνωριστεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, We thus request a formal recognition that the United Kingdom,

διακρατώντας τα γλυπτά του Παρθενώνα στο έδαφός του in retaining the marbles

και διαδίδοντας ότι αυτά αποκτήθηκαν νόμιμα απ' τον λόρδο Έλγιν, and claiming that they have been lawfully obtained by Lord Elgin,

παραβιάζει ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με τον σεβασμό της πολιτισμικής ταυτότητας violates human rights that relate to respect of cultural identity

και της ακεραιότητας της πρόσβασης and the integrity of access

σε ένα οικουμενικό μνημείο. in einem universellen Denkmal. to an ecumenical monument.

Η τόλμη είναι ένα απαραίτητο χαρακτηριστικό σε νομικό επίπεδο Courage is also essential on a legal level

και όσον αφορά τις ατομικές ελευθερίες. when it comes to individual freedoms.

Σκεφτείτε πόσες τολμηρές αποφάσεις Think of all the brave decisions,

με βάση το δίκαιο και με βάση την αρχή της ίσης μεταχείρισης based on Law and the principle of Equality,

έχουν μεταβάλλει σημαντικά τον κόσμο στον οποίο ζούμε· that have changed the world we live in

κυρίως καταργώντας φυσικά παλαιότερες νομοθεσίες, mainly by replacing previous legislation,

όπως είναι η απόφαση ας πούμε για την απαγόρευση των φυλετικών διακρίσεων, such as the abolishment of racial discrimination,

το δικαίωμα ψήφου των γυναικών, women's right to vote,

η αναγνώριση της καθολικής ισχύος των ανθρώπινων δικαιωμάτων. die Anerkennung der universellen Gültigkeit der Menschenrechte. the universal power of human rights.

Αυτές οι αποφάσεις είναι αποφάσεις που σε περασμένες εποχές These decisions would be unheard of in the past.

θα ακούγονταν εντελώς εξωφρενικές.

Όταν τέτοιες αποφάσεις λοιπόν λαμβάνονται από Δικαστήρια, When such decisions are reached by courts,

στα οποία οδηγείται μια υπόθεση για να λειτουργήσει ως «πιλότος», after a pilot case is taken before them,

συχνά εμείς οι νομικοί κάνουμε λόγο για «δικαστικό ακτιβισμό» we lawyers talk of “legal activism”

ή, πιο ήπια, για «στρατηγική προσφυγή στη δικαιοσύνη». or, to use a milder expression, “strategic recourse to the legal system”.

Σκεφτείτε να σας έλεγε κανείς πριν από 10 χρόνια Think what would have happened if 10 years ago

ότι δύο άνθρωποι του ίδιου φύλου

θα μπορούσαν στην Ελλάδα in Greece would be able to form a civil partnership

να συνάψουν μια αστική ένωση

που τα αποτελέσματά της σχεδόν ταυτίζονται με αυτά του πολιτικού γάμου. that is almost identical to marriage. Σκεφτείτε όμως και πόσο ξεπερασμένες ακούγονται σήμερα οι φωνές εκείνες Think now at how outdated the arguments

που είναι αντίθετες σε αυτή τη μορφή ισότητας. against this form of equality sound today.

Κάποιοι συμπολίτες μας το 2009 In 2009, some of our fellow citizens

προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου επειδή, took to the European Court of Human rights

λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, because, due to their sexual orientation,

είχαν αποκλειστεί από το δικαίωμα τους να συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης. they had been excluded from the right to form civil partnerships.

Αν δεν το είχαν κάνει, είναι πολύ πιθανό ακόμα και σήμερα Had they not done this,

η Ελλάδα να ήταν μία από τις τελευταίες χώρες

που δεν αναγνωρίζουν that do not respect

ανθρώπινα και θεμελιώδη δικαιώματα για τη συμβίωση των ομόφυλων ζευγαριών. fundamental human rights regarding same-sex couples.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ήταν αυτονόητη για όλους όσους ξέρουν νομικά, The decision by the European Court was well expected

παρόλο που υπήρχαν και αντίθετα νομικά επιχειρήματα. even though there were arguments to the opposite.

Η απόσταση όμως ανάμεσα στο να ξέρεις, στη γνώση, The distance between knowing της παραβίασης του ανθρώπινου δικαιώματος that a human right has been violated

και στο να προσφύγεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, and taking your case to court

καλύφθηκε απ' την τόλμη αυτών των ανθρώπων οι οποίοι πήγαν στο Στρασβούργο was covered by the courage of these people who went to Strasbourg

και τόλμησαν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους έναντι του κράτους. and dared to exercise their rights against their country.

Το νήμα που συνδέει όλες αυτές τις ιστορίες The thread that connects these stories

για την ενεργοποίηση του δικαίου είναι η τόλμη. about activating the Law is courage.

Οι νομικοί που απέδειξαν The lawyers who proved

ότι δεν δεσμεύονται από την απαγόρευση του αυτοκράτορα, that they are not bound by the emperor's ban,

οι κρητικοί που προσφεύγουν στον «σάστη», αντί για τον δικαστή, Cretans who go to a “sastis” instead of a judge,

οι δήμοι και οι περιφέρειες που εκλέγουν Συμπαραστάτη του Δημότη Municipalities and Regions that vote for an Ombudsman for the Citizen,

και Περιφερειακό Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης, and a Regional Ombudsman for the Citizen and the Business,

οι Αθηναίοι που διεκδικούν δικαιοσύνη για την υπόθεση των Γλυπτών του Παρθενώνα Athenians that seek justice in the case of the Parthenon marbles

και οι συμπολίτες μας που κέρδισαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το δικαίωμα τους and our fellow citizens who won their right in the European Court,

να συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης, όλοι αυτοί απέδειξαν ότι τολμούν. to a civil partnership, all proved that they are brave.

Γιατί το δίκαιο είναι ένας ζωντανός οργανισμός Because the Law is a living instrument

που δεν περιορίζεται στις δικαστικές αίθουσες that is not bound within the courtroom

και οι πόρτες του είναι έτοιμες να ανοίξουν, and its doors are ready to open wide

όταν κάποιες και κάποιοι τολμούν να τις χτυπούν με αποφασιστικότητα. when someone dares to knock and persevere.

Σας ευχαριστώ! Thank you.

(Χειροκρότημα) (Applause)