De biologiska könsskillnaderna | Jessica Abbott |||Джессика Абботт| ||Geschlechtsunterschiede|| The|biological|gender differences|Jessica Abbott|Jessica Abbott ||las diferencias de género|| Die biologischen Geschlechterunterschiede | Jessica Abbott The biological gender differences | Jessica Abbott Las diferencias biológicas entre sexos | Jessica Abbott Les différences biologiques entre les sexes | Jessica Abbott Le differenze biologiche tra i due sessi | Jessica Abbott 生物学的性差｜ジェシカ・アボット Biologiniai lyčių skirtumai | Jessica Abbott De biologische sekseverschillen | Jessica Abbott Biologiczne różnice płci | Jessica Abbott As diferenças biológicas entre os sexos | Jessica Abbott Биологические половые различия | Джессика Эббот De biologiska könsskillnaderna | Jessica Abbott Biyolojik cinsiyet farklılıkları | Jessica Abbott Біологічні статеві відмінності | Джессіка Еббот 生理性别差异 | 杰西卡-阿博特

Japp den skaffade vi för att kunna övervaka hundarna och katterna ||beschafften|||||||| Yes|it|got|we got|"to"|"to"|"be able to"|monitor|the dogs||the cats Ja, wir haben es bekommen, um die Hunde und Katzen überwachen zu können Yep, we got it to be able to monitor the dogs and cats Juu ostimme sen voidaksemme valvoa koiria ja kissoja Ja, we hebben het om de honden en katten te kunnen volgen Evet, köpekleri ve kedileri izleyebilmek için aldık. Так, ми придбали його для спостереження за собаками та котами.

Men vi har inte använt den så mycket But||||used|it||very much ||لدينا||||| Aber wir haben es nicht viel benutzt But we have not used it much Mutta emme ole käyttäneet sitä paljon Maar we hebben hem niet veel gebruikt Ama pek kullanmadık

Ett spel som jag köpte för ett tag sedan, ett genetikspel där man låtsas att man är en Greger Mendes assistenter |||||||||||||притворяться|||||Грегор Мендель|Грегор Мендель| |||||||||||||vortäuscht||||||| |||"I"|||||"a while ago"||genetics game|where|one|pretend to be|"that"|one|||Gregor Mendel's assistant|Mendel's| ||||||||||juego de genética|||finge ser||||||| Ein Spiel, das ich mir vor einiger Zeit gekauft habe, ein Genetikspiel, bei dem man vorgibt, einer von Greger Mendes' Assistenten zu sein A game I bought a while ago, a genetics game where you pretend to be one of Greger Mendes' assistants Peli, jonka ostin aikaisemmin, geneettinen peli missä teeskennellään olevansa Greger Mendesin assistentteja Een spel dat ik een tijdje geleden kocht, een genetisch spel waarin je je voordoet als een van de assistenten van Greger Mendes Bir süre önce satın aldığım bir oyun, Greger Mendes'in asistanlarından biri gibi davrandığınız bir genetik oyunu.

och ska försöka lära sig om ärtornas genetik ||||||Erbsen| |will|try to||themselves||peas'|genetics ||||||guisantes| und werden versuchen, etwas über die Genetik von Erbsen zu lernen and will try to learn about the genetics of peas e intentará aprender sobre la genética de los guisantes. ja yrittää oppia herneiden genetiikasta en zal proberen meer te weten te komen over de genetica van erwten ve bezelyenin genetiği hakkında bilgi edinmeye çalışacağım.

Den köpte jag på kick-starter I bought it|I bought|||| Ich habe es auf Kickstarter gekauft I bought it at kick-starter Ostin sen kick-starterissa Ik kocht het bij kickstarter Kick-starter'dan aldım.

Hej jag heter Jessica Abbott. Jag är biolog och forskar kring utvecklingen av könsskillnader och könskromosomer |||||||||||||Geschlechtsunterschiede||Geschlechtschromosomen ||am called|||||||research|around|development|of|gender differences||sex chromosomes |||||||||||||diferencias de género|| Hallo, mein Name ist Jessica Abbott. Ich bin Biologin und forsche zur Entstehung von Geschlechtsunterschieden und Geschlechtschromosomen Hello, my name is Jessica Abbott. I am a biologist and do research on the development of gender differences and sex chromosomes Hei, minun nimeni on Jessica Abbott. Olen biologi ja tutkin sukupuolieron ja sukupuolikromosomien kehittymistä Hallo, mijn naam is Jessica Abbott. Ik ben bioloog en doe onderzoek naar de ontwikkeling van geslachtsverschillen en geslachtschromosomen. Merhaba, benim adım Jessica Abbott. Cinsiyet farklılıklarının ve cinsiyet kromozomlarının gelişimini araştıran bir biyoloğum.

Välkomna hem till mig Welcome||| Willkommen zu Hause bei mir Welcome home to me Welkom thuis bij mij Välkomna hem till mig Evime hoş geldiniz

Här har vi marsvinen |||Hier sind die Meerschweinchen. |||the guinea pigs Hier haben wir das Meerschweinchen Here we have the guinea pig Hier hebben we de cavia İşte kobaylar

Och äldsta dottern har två undulater. |älteste|älteste Tochter|||Wellensittiche |||||budgerigars |||||periquitos Und die älteste Tochter hat zwei Kinder And the eldest daughter has two budgies En de oudste dochter heeft twee kinderen Ve en büyük kızının iki çocuğu var.

Albinomal Albinomal Albinomal Albinomal Albinomal albinomaal Albino

Här har vi Pinky |||Here is Pinky Here we have Pinky Aquí tenemos a Pinky Burada Pinky var.

Jag har väl släppt ut hunden? ||I guess|let out||the dog ||bien|sacado||el perro Habe ich den Hund rausgelassen? Did I let the dog out? Olenko päästänyt koiran ulos? Heb ik de hond uitgelaten? Köpeği dışarı saldım, değil mi?

Här har vi något intressantare |||something|"more interesting" Hier haben wir etwas Interessanteres Here we have something more interesting Tässä meillä on jotain mielenkiintoisempaa Hier is iets interessanters İşte daha ilginç bir şey

Vandrande pinnar |Wandelnde Stöcke Walking|Walking sticks bastones andantes|bichos palo Gehstöcke Walkingsticks Kävelykeppejä Wandelstokken Vandrande pinnar Bastonlar

Som jag har fått av en kollega |||received|||colleague So wie ich es von einem Kollegen erhalten habe As I have received from a colleague Bir meslektaşım tarafından bana verildiği gibi

De kallas för Sungaya-vandrandepinnar och kommer från Indonesien. Dom kan föröka sig kan föröka sig ||||||||||||||sich vermehren| They|are called||Sungaya stick insects|walking sticks|||||They||reproduce|||reproduce| |||||||||||reproducirse|||reproducirse| Sie heißen Sungaya-Wanderstöcke und kommen aus Indonesien. Sie können sich reproduzieren, können sich reproduzieren They are called Sungaya walking sticks and come from Indonesia. They can reproduce can reproduce Ze worden Sungaya wandelstokken genoemd en komen uit Indonesië. Ze kunnen zich voortplanten Bunlara Sungaya bastonları denir ve Endonezya'dan gelirler. Çoğalabilirler, çoğalabilirler.

utan att para sig, dom är partenogenetiska ||||||parthenogenetisch ||mate||||parthenogenetic ||para||||partenogenéticos ohne Paarung sind sie parthenogenetisch without mating, they are parthenogenetic Zonder paring zijn ze parthenogenetisch. Çiftleşmeden, partenogenetiktirler.

Så dom kan lägga obefruktade ägg som utvecklas till nya honor. ||||unbefruchtete||||||neue Königinnen ||||unfertilized|||develop into|||females ||||no fertilized|||||| So können sie unbefruchtete Eier legen, die sich zu neuen Weibchen entwickeln. So they can lay unfertilized eggs that develop into new females. Zo kunnen ze onbevruchte eitjes leggen die uitgroeien tot nieuwe vrouwtjes.

Jag har alltid varit intresserad av djur och natur ||always||interested|||| |||||de||| Ich habe mich schon immer für Tiere und die Natur interessiert I have always been interested in animals and nature Jag har alltid varit intresserad av djur och natur Hayvanlara ve doğaya her zaman ilgi duymuşumdur

Jag är inte den som gillar att vara ut och campa och sånt där |||||||be out camping|||||| ||||||||||||eso| Ich bin nicht derjenige, der gerne campen geht und so I'm not the one who likes to be out camping and stuff like that Ik ben niet degene die graag kampeert en dat soort dingen Ben kamp yapmayı falan seven bir insan değilim.

Man kan gärna ha det bekvämt under tiden som man One can|"can"|"gladly"|||comfortable|||| Sie können es sich bequem machen, während Sie es sind You can be comfortable while you are Je kunt comfortabel zijn terwijl je bent Bunu yaparken rahat olmak iyidir.

studerar sina djur så det passar väl bra med labbarbete för mig då eftersom allting är så strukturerat och uppstyrt |||||||||||||||||||gut organisiert studies|their|||||quite|well|with|lab work|||"in that case"|because||||organized||organized and structured |||||||||trabajo de laboratorio|||||||||| studiert seine Tiere, also passt mir die Laborarbeit gut, weil alles so strukturiert und organisiert ist studies his animals so lab work suits me well then because everything is so structured and organized opiskelee eläimiään, joten laboratoriotyö sopii minulle hyvin, koska kaikki on niin rakenteellista ja ohjattua bestudeert zijn dieren, dus laboratoriumwerk past goed bij mij omdat alles zo gestructureerd en georganiseerd is

Alltså Mit anderen Worten Thus Siis Met andere woorden

Det här med könsskillnader är väldigt relevant för mig eftersom det är en ständig diskussion: Varför har vi så få kvinnliga professorer? ||||||||||||||||||||weibliche| |||Gender differences||||||||||constant||||||so few|female|female professors ||||||||||||||||||||femeninas| Diese Sache mit dem Gender Gap ist für mich sehr relevant, weil es eine ständige Diskussion ist: Warum haben wir so wenige Professorinnen? This gender gap thing is very relevant to me because it's a constant discussion: Why do we have so few female professors? Sukupuolten väliset erot ovat minulle erittäin relevantteja, koska se on jatkuva keskustelu: Miksi meillä on niin vähän naispuolisia professoreita? Dit genderkloof-gedoe is erg relevant voor mij omdat het een constante discussie is: waarom hebben we zo weinig vrouwelijke hoogleraren?

Vi utbildar ungefär lika många män och kvinnor som doktorander men det är |train|approximately|equally many|"many"|men||women||doctoral students||| We train about as many men and women as PhD students, but that's it We leiden ongeveer evenveel mannen als vrouwen op als doctoraatsstudenten, maar het is

färre kvinnor som fortsätter den akademiska karriären. Varför är det så? Så det blir jättemycket diskussion om det fewer||||||academic career||||||||||| |||continúan|||||||||||||| weniger Frauen streben eine akademische Laufbahn an. Warum ist das so? Es wird also viel darüber diskutiert werden fewer women pursuing academic careers. Why is it like that? So there will be a lot of discussion about it minder vrouwen zetten hun academische carrière voort. Waarom is dit het geval? Er is dus veel discussie over.

Det händer titt som tätt att någon försökt hävda att: ja men det handlar om biologiska könsskillnader Katrin att vi vara hemma It||frequently|"as"|frequently|||"has tried"|claim||yes, but|||is about|||gender differences|Katrin, that we||||"at home" ||a menudo||frecuentemente||||afirmar||||||||||||| Es passiert hin und wieder, dass jemand versucht hat, das zu behaupten: Ja, aber es geht um biologische Geschlechtsunterschiede, Katrin, dass wir zu Hause sein sollten It happens every now and then that someone has tried to claim that: yes, but it is about biological gender differences Katrin that we should be at home Het komt wel eens voor dat iemand heeft geprobeerd te beweren dat: ja, maar het gaat om biologische sekseverschillen Katrin dat we thuis zouden moeten zijn

eller oder or

Ja att de är inte lika duktig på matte eller vad det nu kan vara och som biolog så känner inte att det finns fog för de Yes|that|||||"skilled"||math|"or"|"whatever"||||||"as"||||||||justification for it|| ||||||||matemáticas||||||||||||||||razón|| Ja, dass sie nicht so gut in Mathe oder was auch immer sind, und als Biologe habe ich nicht das Gefühl, dass es dafür einen Grund gibt Yes, that they are not as good at math or whatever it may be, and as a biologist, I don't feel that there is reason for them Ja, dat ze niet zo goed zijn in wiskunde of wat dan ook, en als bioloog heb ik niet het gevoel dat er reden voor is

påståendena och jag blir så irriterad när folk säger sådana saker the claims|||get|so|||||such|things las afirmaciones|||||||||tales| die Ansprüche und ich ärgere mich so, wenn Leute so etwas sagen claims and I get so annoyed when people say such things. de beweringen en ik raak zo geïrriteerd als mensen dat soort dingen zeggen

Så jag tänkte berätta om hur vi kan lära oss mer om människans könsskillnader genom att studera andra djur |||tell|||||learn||||human's|Sex differences||||| |||||||||||||diferencias de género||||| Also dachte ich, ich würde darüber sprechen, wie wir mehr über menschliche Geschlechtsunterschiede erfahren können, indem wir andere Tiere studieren So I thought I'd talk about how we can learn more about human gender differences by studying other animals Daarom wilde ik je vertellen hoe we meer te weten kunnen komen over menselijke sekseverschillen door andere dieren te bestuderen.

och vilka faktorer det är som bidrar till utveckling av stora könsskillnader ||||||contribute to||development||large| ||||||contribuyen||||| und welche Faktoren zur Entstehung großer Geschlechterunterschiede beitragen and the factors that contribute to the development of large gender gaps. en welke factoren bijdragen aan het ontstaan van grote genderkloven.

För det första kan vi säga att det finns väldigt stor diversitet i naturen ||"first"||||||||||| |||||||||||diversidad|| Zunächst einmal können wir sagen, dass es in der Natur eine große Vielfalt gibt Firstly, we can say that there is a great deal of diversity in nature. Ten eerste kunnen we zeggen dat er veel diversiteit is in de natuur

Om vi jämför med alltså alla arter som finns överallt ||compare|with|||species||| ||comparamos||||especies||| Wenn wir mit all den Arten vergleichen, die überall zu finden sind If we compare with all the species that are found everywhere Als we het vergelijken met alle soorten die overal voorkomen

Så är skillnaden mellan män och kvinnor är ganska måttliga egentligen, inte jättestora ||difference|between|||||fairly|moderate|actually|| |||||||||moderadas||| Der Unterschied zwischen Männern und Frauen ist also eher moderat, nicht riesig So the difference between men and women is quite moderate actually, not huge Het verschil tussen mannen en vrouwen is dus eigenlijk best matig, niet enorm

Det finns till exempel en bläckfiskart där honan väger 40.000 gånger mer än hanen |||||octopus species||the female|||||the male |||||octopus species||hembra|||||el macho Zum Beispiel gibt es eine Tintenfischart, bei der das Weibchen 40.000 Mal mehr wiegt als das Männchen For example, there is a species of octopus where the female weighs 40,000 times more than the male. Er is bijvoorbeeld een inktvissoort waarbij het vrouwtje 40.000 keer meer weegt dan het mannetje

Det finns ju även vissa arter där hanar och honor |||also|certain|species|||| ||||ciertas|||machos||hembras Es gibt auch einige Arten, bei denen Männchen und Weibchen vorkommen There are also some species where males and females Er zijn ook soorten waarbij mannetjes en vrouwtjes

har klassificeras som olika arter från början för att de ser så olika ut att han trodde inte ens att de var släkt med varandra |classified|||species||||||||||||"thought"||||||related to each other|| |||diferentes|||||||||diferentes|parecer|||creía||incluso||||familia|| wurden von Anfang an als verschiedene Arten eingestuft, weil sie so unterschiedlich aussehen, dass er nicht einmal an eine Verwandtschaft dachte have been classified as different species from the beginning because they look so different that he did not even think they were related. zijn vanaf het begin geclassificeerd als verschillende soorten omdat ze er zo verschillend uitzien dat hij niet eens dacht dat ze verwant waren.

Så att om man jämför de här stora skillnaderna med oss så är det tydligt att våra skillnader inte är jättestora ||"if"||||||||||||clear|||||| ||||||||||||||claro, evidente|||||| Wenn Sie also diese großen Unterschiede mit uns vergleichen, ist klar, dass unsere Unterschiede nicht riesig sind So that if you compare these big differences with us, it is clear that our differences are not huge Zodat als je deze grote verschillen met ons vergelijkt, duidelijk is dat onze verschillen niet enorm zijn

Men det är tre saker huvudsaken som bidrar till att här med utvecklingen av stora könsskillnader |||three|things|main factors||contributes to|"to"||||development||| |||||lo principal||contribuyen|||||desarrollo||| Aber es gibt drei Hauptfaktoren, die zur Entwicklung großer Geschlechterunterschiede beitragen But there are three main things that contribute to the development of large gender differences Maar er zijn drie belangrijke dingen die bijdragen aan het ontstaan van grote genderkloven

Det första är olika nicher The||||niches Die erste ist verschiedene Nischen The first is different niches

Till exempel om man utnyttja olika födokällor |||one|exploit||food sources ||||utilizar||food sources Zum Beispiel, wenn Sie unterschiedliche Nahrungsquellen verwenden For example, if you use different food sources Jos esimerkiksi hyödynnät eri ruokalähteitä, - Als je bijvoorbeeld verschillende voedselbronnen gebruikt

De andra är promiskuitet kontra monogami |||Promiscuity|versus|monogamy |||promiscuidad|contraste|monogamia Die anderen sind Promiskuität versus Monogamie The others are promiscuity versus monogamy. Muut ovat promiskuiteetti vs. yksiavioisuus. De anderen zijn promiscuïteit versus monogamie

Hur många olika partners man har Wie viele verschiedene Partner Sie haben How many different partners you have

Och den sista är skillnaden i varians i reproduktion ||||difference||variance||reproductive variance Und der letzte ist der Unterschied in der Varianz in der Reproduktion And the last one is the difference in variance in reproduction Ja viimeinen on ero lisääntymisen varianssissa. En de laatste is het verschil in variantie in reproductie

Alltså hur stor spridning det är inom de olika könen |||distribution|it is|||||genders |||||||||géneros Das heißt, wie groß die Streuung innerhalb der verschiedenen Geschlechter ist That is, how big a spread there is within the different sexes eli kuinka suuri hajonta on eri sukupuolten välillä. Dat wil zeggen, hoe groot de spreiding is binnen de verschillende geslachten

med antalet partners som dom har och antalet barn som dom har "with"|the number of||||||The number of|||| mit der Anzahl ihrer Partner und der Anzahl ihrer Kinder with the number of partners they have and the number of children they have kumppaneiden ja lasten lukumäärän kanssa.

Jag ska nu förklara de här i tur och ordning och lite mer detalj ||||"them"|these things||sequence||order||||detail Diese werde ich nun der Reihe nach und etwas ausführlicher erläutern I will now explain these in turn and in a little more detail Selitän nyt näitä vuorotellen ja hieman yksityiskohtaisemmin. Ik zal ze nu achtereenvolgens en in iets meer detail uitleggen

Om vi tar den första faktorn det här med olika nicher så finns det exempel på djur som till exempel som har |||||the factor|||||||||||||||| ||||||||||nichos ecológicos||||||||||| Nehmen wir den ersten Faktor, dieser mit unterschiedlichen Nischen, es gibt Beispiele von Tieren, die z If we take the first factor of different niches, there are examples of animals that, for example, that have Als we de eerste factor van verschillende niches nemen, zijn er voorbeelden van dieren die bijvoorbeeld

Olika mundelar är olika stora och det gör att hanar och honor äter olika mat eller bor på olika platser |mouthparts|||large|||makes||males|||||||||| |partes de la boca||||||||machos||hembras|||||||| Unterschiedliche Mundwerkzeuge haben unterschiedliche Größen und das bedeutet, dass Männchen und Weibchen unterschiedliche Lebensmittel essen oder an verschiedenen Orten leben Different mouthparts are different sizes and this means that males and females eat different foods or live in different places Verschillende monden zijn verschillend van grootte en dit betekent dat mannetjes en vrouwtjes verschillend voedsel eten of op verschillende plaatsen leven.

Det finns ganska många exempel bland ryggradslösa djur där det verkar som hanar och honor specialiserat sig på ||"quite"|||among|Invertebrates|||||||||specialized|| |||||entre|los invertebrados||||||||||| Es gibt einige Beispiele unter Wirbellosen, bei denen sich Männchen und Weibchen zu spezialisieren scheinen There are quite a few examples among invertebrates where it seems males and females specialize Er zijn heel wat voorbeelden van ongewervelde dieren waar mannetjes en vrouwtjes zich lijken te specialiseren in

lite olika sorters mat |||comida some different kinds of food verschillende soorten voedsel

Och det kan ju leda till att det blir ||||lead to|lead to||| ||||llevar|||| Und das kann dazu führen, dass es so ist And that can lead to it being

Skillnaden mellan könen såklart |between|genders|of course Der Unterschied zwischen den Geschlechtern natürlich The difference between the sexes of course Het verschil tussen de seksen natuurlijk

Det här verkar inte vara speciellt relevant för människan. Alltså för det första så har vi inga ||"seems"|||particularly|||the human being||||||||"none" Dies scheint für den Menschen nicht besonders relevant zu sein. Also erstens haben wir keine This does not seem to be particularly relevant to humans. So, first of all, we don't have any Tämä ei näytä olevan erityisen merkityksellistä ihmisten kannalta. Ensinnäkin, meillä ei ole mitään... Dit lijkt niet bijzonder relevant te zijn voor mensen. Dus in de eerste plaats hebben we er geen

Jätte tydliga skillnad i till exempel |Very clear|||"for example"| Sehr deutlicher Unterschied z Very clear difference in, for example Heel duidelijk verschil in bijv

Mundelarna eller så. Vi har förmodligen inte bott på väldigt olika platser i och med att vi är "The dialects"||"or so"|||probably||lived||very|different|places|||||| Die Mundstücke oder so. Wir haben wahrscheinlich nicht an sehr unterschiedlichen Orten gelebt, weil wir es sind The mouthpieces or something. We probably haven't lived in very different places in that we are Mundelarna tai jotain. Emme ole varmaankaan asuneet kovin erilaisissa paikoissa, koska me olemme De mondstukken of zoiets. We hebben waarschijnlijk niet op heel verschillende plaatsen gewoond, want dat zijn we wel

sociala djur så vi har just förmodligen bott i grupp social|||||most likely|most likely||| social animals so we probably lived in a group sosiaalisia eläimiä, joten olemme luultavasti vain eläneet ryhmässä, - sociale dieren, dus we hebben waarschijnlijk in groepen geleefd

Även om man ibland påstår att ||||"claims"| ||||afirma| Auch wenn das manchmal behauptet wird Although it is sometimes claimed that Vaikka joskus väitetään, että Hoewel soms wordt beweerd dat

Tidigare så har man haft en uppdelning av olika ||||||division of different|| ||||tenido una||división||various In der Vergangenheit gab es eine Aufteilung in verschiedene Bereiche In the past, there has been a division of different Aikaisemmin on ollut jako erilaisiin In het verleden was er een verdeling van verschillende

uppgifter mellan könen så att män jagar och kvinnors samlade Tasks||genders||||chase||women's|collected tareas, roles|||||hombres|cazan|||reunidas Aufgaben zwischen den Geschlechtern, damit Männer jagen und Frauen sammeln tasks between the sexes so that men hunt and women gather tehtävät sukupuolten välillä niin, että miehet metsästävät ja naisten yhdistettyyn tussen de seksen, zodat mannen jagen en vrouwen verzamelen

Men när man tittar på nutida samhällen så är det inte överallt som man ser den där uppdelningen |||||contemporary|"communities"|||||everywhere|||"sees"|||division |||||contemporáneo|sociedades||||||||||| Aber wenn man sich die heutigen Gesellschaften ansieht, sieht man diese Spaltung nicht überall But when you look at contemporary societies, you don't see that division everywhere Mutta kun tarkastellaan nyky-yhteiskuntia, tällaista jakoa ei näy kaikkialla. Maar als je naar hedendaagse samenlevingen kijkt, zie je die verdeling niet overal...

och dessutom så brukar folk få ta del av alla olika sorters mat som tas in till familjen |"besides"||usually||get to|||||||||brought in|||the family Außerdem können die Menschen normalerweise an all den verschiedenen Arten von Lebensmitteln teilnehmen, die für die Familie mitgebracht werden and in addition, people usually get to partake of all the different kinds of food that is brought in for the family en de mensen genieten meestal van alle verschillende soorten eten die in de familie worden gebracht

Så den kan vi nog bortse från. Den är inte relevant för människan "So"||||"probably"|Disregard|||||||"the human" |||||ignorar||||||| Also können wir das wahrscheinlich ignorieren. Für den Menschen ist es nicht relevant So we can probably ignore that one. It is not relevant to humans We kunnen het dus waarschijnlijk negeren. Het is niet relevant voor mensen

Den andra faktorn som bidrar till utveckling av stora skillnader mellan könen det är promiskuitet kontra monogami ||factor|||||||differences|||||promiscuity|| Der andere Faktor, der zur Entwicklung großer Unterschiede zwischen den Geschlechtern beiträgt, ist Promiskuität versus Monogamie De tweede factor die bijdraagt aan de ontwikkeling van grote sekseverschillen is promiscuïteit versus monogamie

Monogami då att man bara har en partner under hela sin livstid |"in which"|||only|||partner||whole||lifetime Monogamie bedeutet, dass Sie Ihr Leben lang nur einen Partner haben Monogamy as in having only one partner throughout one's lifetime. Monogamie betekent dat je je hele leven lang maar één partner hebt

Det är väldigt ovanligt i den naturliga värld |||very uncommon|||natural| Es ist in der Natur sehr selten It is very rare in the natural world Het is heel ongewoon in de natuur

Det finns ett fåtal exempel typ djuphavsfiskare där hanen är en så kallad dvärghane som biter sig fast vid kvinnans kropp |||few|||Deep-sea angler|||"is"|||so-called|dwarf male||bites||attaches itself|"to"|| Es gibt einige wenige Beispiele wie Hochseefischer, bei denen das Männchen ein sogenanntes Pygmäenmännchen ist, das sich an den Körper des Weibchens klammert There are a few examples such as deep-sea fishermen where the male is a so-called pygmy male that latches onto the female's body On olemassa muutamia esimerkkejä, kuten syvänmeren kalastajat, joissa uros on niin sanottu kääpiöuros, joka kiinnittyy naaraan vartaloon. Er zijn een paar voorbeelden, zoals diepzeevissers waarbij het mannetje een zogenaamd pygmee-mannetje is dat zich vastklampt aan het lichaam van het vrouwtje

Och sitter fast där under hela livstiden som någon slags ||stuck||"under"||lifetime|||kind of Und dort als eine Art lebenslang stecken And stuck there for life as some sort Ja on jumissa siellä koko elämänsä kuin jonkinlainen En daar voor het leven vastzitten als een soort

spermieproducerande maskin och deras blodomlopp kan till och med gå ihop sperm-producing|machine|||Blood circulation system||"even"|||| Spermien produzierende Maschinen und ihre Blutbahnen können sogar verschmelzen sperm-producing machine and their bloodstream can even join together siittiöitä tuottava kone ja heidän verenkiertonsa voivat jopa yhdistää voimansa. spermaproducerende machines en hun bloedbanen kunnen zelfs samensmelten

Så att han nästan växer in i honans kropp. Så det är ett väldigt extremt exempel |||||||the female's|body||||||extreme| So dass er fast in den Körper der Frau hineinwächst. Das ist also ein sehr extremes Beispiel So that he almost grows into the female's body. So that's a very extreme example Zodat hij bijna in het lichaam van de vrouw groeit. Dus dat is een heel extreem voorbeeld

Om man tänker på andra sidan av skalan alltså promiskuitet då är det att både hanar och honor har väldigt många partners ||"thinks about"|||"the side"||the spectrum||Promiscuity|||||both|||||||partners |||||||la escala|||||||||||||| Wenn Sie an die andere Seite der Skala denken, d.h. Promiskuität, dann haben sowohl Männer als auch Frauen sehr viele Partner If you think about the other side of the scale, i.e. promiscuity, then it is that both males and females have very many partners Jos ajatellaan asteikon toista puolta, eli siveettömyyttä, niin sekä miehillä että naisilla on hyvin paljon kumppaneita. Als je denkt aan de andere kant van de schaal, namelijk promiscuïteit, dan is het zo dat zowel mannen als vrouwen heel veel partners hebben...

Dvärgschimpanser är ett bra exempel. De har sex hela tiden. Bonobos|||||They|||| chimpancés enanos||||||||| Zwergschimpansen sind ein gutes Beispiel. Sie haben die ganze Zeit Sex. Pygmy chimpanzees are a good example. They have sex all the time. Dwergchimpansees zijn een goed voorbeeld. Zij hebben de hele tijd seks.

De använde sig av det i massa olika sociala sammanhang inte bara för reproduktion |used|||||many|||social contexts|||| Sie verwendeten es in vielen verschiedenen sozialen Kontexten, nicht nur zur Reproduktion They used it in lots of different social contexts not just for reproduction Ze gebruikten het in veel verschillende sociale contexten, niet alleen voor reproductie

Och de kan ju till och med ha samkönat beteende för att ||||"even"||||same-sex|same-sex behavior|| Und sie können sogar gleichgeschlechtliches Verhalten haben, weil And they may even have same-sex behavior because Ja he saattavat jopa käyttäytyä samaa sukupuolta olevien kanssa, jotta he voisivat En ze kunnen zelfs hetzelfde geslachtsgedrag hebben omdat

smörja det sociala samspelet facilitate social interaction|||social interaction schmieren die soziale Interaktion lubricate the social interaction voitelee sosiaalista vuorovaikutusta de sociale interactie smeren

Så de är väldigt promiskuösa ||||very promiscuous Sie sind also sehr promiskuitiv Ne ovat siis hyvin vapaita. Ze zijn dus erg promiscue

Vi är inte som schimpanser ||||chimpanzees Wir sind nicht wie Schimpansen We are not like chimpanzees We zijn niet zoals chimpansees

Vi är väl mer som sångfåglar till exempel ||probably|||songbirds|| |||||pájaros cantores|| Wahrscheinlich sind wir zum Beispiel eher Singvögel We are probably more like songbirds, for example We zijn bijvoorbeeld waarschijnlijk meer zangvogels

Som då Wie damals Which then

Kanske inte bara har en partner genom hela livet men kanske under en parningssäsong "Maybe"|||||||||||||mating season |||||||||||||temporada de apareamiento Vielleicht nicht nur einen Partner fürs Leben, sondern vielleicht während einer Paarungszeit Maybe not just have a partner for life but maybe during a mating season Ehkä heillä ei ole vain yhtä kumppania koko elämänsä ajan, vaan ehkä parittelukauden aikana. Misschien niet alleen een partner voor het leven, maar misschien tijdens een paarseizoen

Och genetiska studier visar att många av de fågelarter som man trodde var fullständigt morgon förr i tiden visar det sig |genetic||"show"|||||bird species|||thought||completely|early risers|"in the past"||||| Und genetische Studien zeigen, dass viele der Vogelarten, von denen früher angenommen wurde, dass sie völlig morgens sind, sich herausstellen And genetic studies show that many of the bird species that were once thought to be completely morning, it turns out Ja geneettiset tutkimukset osoittavat, että monet lintulajit, joita aiemmin pidettiin täysin valveilla olevina, ovat osoittautumassa En genetische studies tonen aan dat veel van de vogelsoorten waarvan ooit werd gedacht dat ze helemaal ochtend waren, zo blijkt

att de är ganska monogama |||"fairly"|quite monogamous dass sie ziemlich monogam sind that they are fairly monogamous että ne ovat melko yksiavioisia dat ze redelijk monogaam zijn

Men inte 100 % Aber nicht 100%

Kanske 4-5 % av alla unga som har en annan pappa än den sociala pappan ||||||||||||the father Vielleicht 4-5% aller Jugendlichen, die einen anderen Vater als den Sozialvater haben Maybe 4-5% of all young people who have a father other than the social father Misschien 4-5% van de jongeren die een andere vader hebben dan de sociale vader

Så där med monogami och promiskuitet är kontinuum det är inte antingen eller |||monogamy||||Continuum||||either| Wo also bei Monogamie und Promiskuität das Kontinuum ist, ist es nicht entweder oder So where with monogamy and promiscuity is the continuum it is not either or Yksiavioisuus ja siveettömyys on siis jatkumo, ei joko tai. Dus monogamie en promiscuïteit zijn continuïteiten, het is niet of/of.

Det som är intressant är egentligen inte hur det ser ut nu hos människan men hur det har sett ut under vår utveckling |||||actually|not really|how|||||||||||"looked"||||evolution or development Interessant ist nicht wirklich, wie es jetzt beim Menschen aussieht, sondern wie es während unserer Entwicklung ausgesehen hat What is interesting is not really how it looks now in humans, but how it has looked during our development Wat interessant is, is niet hoe het er nu bij mensen uitziet, maar hoe het er tijdens onze evolutie heeft uitgezien.

Har vi varit monogama eller har vi varit promiskuösa som schimpanserna ||"been"|monogamous|||||promiscuous||the chimpanzees Waren wir monogam oder promiskuitiv wie die Schimpansen? Have we been monogamous or have we been promiscuous like the chimpanzees Zijn we monogaam geweest of zijn we promiscue geweest zoals de chimpansees

Det är alltid svårt att veta hur det har varit förr i tiden. När det handlade om beteende så är ju ganska svårt att veta 100% |||difficult||||||||||||was about||behavior||||fairly||| Es ist immer schwierig zu wissen, wie es früher war. Wenn es um das Verhalten geht, ist es ziemlich schwierig, es zu 100 % zu wissen It is always difficult to know what it was like in the past. When it came to behavior, it's quite difficult to know 100% On aina vaikeaa tietää, miten asiat olivat menneisyydessä. Käyttäytymisen osalta on melko vaikeaa tietää 100 prosenttia ajasta. Het is altijd moeilijk om te weten hoe dingen in het verleden waren. Als het om gedrag gaat, is het heel moeilijk om dat 100% te weten.

när man bara har fossiler ||only||fossils wenn Sie nur Fossilien haben when you only have fossils als je alleen fossielen hebt

Vi kan ju säga att i modern tid så We can just||||||modern times|| Das können wir in der heutigen Zeit so sagen We can say that in modern times

hos olika kulturer så förekommer alla möjliga varianter att man har alltså ||cultures||"are found"|all kinds of|possible|"variations"|||| in verschiedenen kulturen gibt es alle möglichen varianten die man so hat in different cultures, there are all sorts of variants, so you have in verschillende culturen, zijn er allerlei varianten die je hebt

Partners med bara en man och en kvinna under en längre period ||only|||||||||extended time period Partnerschaft mit nur einem Mann und einer Frau über einen längeren Zeitraum Partners with only one man and one woman for an extended period Partners met slechts één man en één vrouw voor een langere periode

Man har då en man med flera kvinnor man har ||"in that case"||||||One has|"has" Sie haben dann einen Mann mit mehreren Frauen, die Sie haben You then have a man with several women you have Je hebt dan één man met meerdere vrouwen die je hebt

En kvinna med flera män. Det är ganska ovanligt men det förekommer. Speciellt när det är dåligt med resurser. ||||men||||uncommon|||occurs||when|||scarce||resources Eine Frau mit mehreren Männern. Es ist ziemlich selten, aber es kommt vor. Vor allem, wenn Ressourcen knapp sind. A woman with several men. It is quite rare but it does occur. Especially when resources are scarce. Nainen ja useita miehiä. Tämä on melko harvinaista, mutta sitä tapahtuu. Varsinkin silloin, kun resurssit ovat vähissä. Een vrouw met meerdere mannen. Het is vrij zeldzaam, maar het gebeurt wel. Vooral als de middelen schaars zijn.

Det som verkar vara vanligast är så kallad seriell monogami That which||seems to be|"to be"|most common||||serial| ||||más común||||| Am verbreitetsten scheint die sogenannte serielle Monogamie zu sein What seems to be most common is so-called serial monogamy Yleisintä näyttää olevan niin sanottu sarjamonogamia. Wat het meest lijkt voor te komen is zogenaamde seriële monogamie

Att man har en partner under en viss period |||||for||certain| Einen Partner für einen bestimmten Zeitraum haben Having a partner for a certain period Een partner hebben voor een bepaalde periode

Och sen kanske man byter efter ett tag ||"maybe"|||||a while Und dann änderst du dich vielleicht nach einer Weile And then maybe you change after a while

Men under tiden som man är tillsammans med sin partner så är man relativt monogam. Man håller sig till en partner. |during|||||||one's|||||relatively|relatively monogamous||sticks to|||| Aber während der Zeit, in der Sie mit Ihrem Partner zusammen sind, sind Sie relativ monogam. Du bleibst bei einem Partner. But during the time you are with your partner, you are relatively monogamous. You stick to a partner. Mutta kun olet kumppanisi kanssa, olet suhteellisen yksiavioinen. Pidät kiinni yhdestä kumppanista. Maar als je met je partner bent, ben je relatief monogaam. Je blijft bij één partner.

Men vi kan ändå blicka bakåt lite grann och titta på andra saker. Så om vi jämför oss med schimpanserna |||"still"|look back|back a bit||"a little bit"|||||||||compare ourselves with||| ||||mirar hacia atrás|hacia atrás|||||||||||||| Aber wir können trotzdem ein wenig zurückblicken und auf andere Dinge schauen. Wenn wir uns also mit den Schimpansen vergleichen But we can still look back a little and look at other things. So if we compare ourselves to the chimpanzees Voimme kuitenkin katsoa hieman taaksepäin ja tarkastella muita asioita. Jos siis vertaamme itseämme simpansseihin, - Maar we kunnen nog steeds een beetje terugkijken en naar andere dingen kijken. Dus als we onszelf vergelijken met chimpansees

Så kan vi säga någonting om graden av monogami genom att titta på testikel storlek ||||||degree|||by examining||||testicle size|testicle size Wir können also etwas über den Grad der Monogamie sagen, indem wir uns die Hodengröße ansehen So we can say something about the degree of monogamy by looking at testicle size We kunnen dus iets zeggen over de mate van monogamie door naar de grootte van de testikels te kijken

Hos gorillor så har man en flock med en dominant hane och sen massa honor |gorillas|||||group|with||dominant male|male gorilla|||a lot of|females ||||||manada|||||||| Bei Gorillas haben Sie eine Herde mit einem dominanten Männchen und dann vielen Weibchen In gorillas, you have a herd with a dominant male and then lots of females Gorilloilla on lauma, jossa on hallitseva uros ja paljon naaraita. Bij gorilla's heb je een roedel met een dominant mannetje en veel vrouwtjes.

Och för att kunna para sig så måste en hane ta över en flock |||be able to|mate|||||||||herd |||||||||macho||||manada Und um sich zu paaren, muss ein Männchen eine Herde übernehmen And in order to mate, a male must take over a herd Parittelua varten uroksen on otettava parvi haltuunsa. En om te kunnen paren moet een mannetje een kudde overnemen

Det innebär att när man väl har sin flock |means that||||finally||| Das bedeutet, sobald Sie Ihre Herde haben This means that once you have your herd Tämä tarkoittaa, että kun sinulla on laumasi Dit betekent dat zodra u uw kudde

så finns det i princip ingen konkurrens "so"||||in principle|no|competition ||||||competencia dann gibt es im Grunde keine Konkurrenz there is virtually no competition kilpailua ei käytännössä ole er is vrijwel geen concurrentie

Med andra hanar. Spermiekonkurrens "With"||Other males|Sperm competition ||gallos|competencia espermática Mit anderen Männchen. Sperma-Konkurrenz With other males. Sperm competition Muiden miesten kanssa. Spermakilpailu Met andere mannetjes. Sperma competitie

Och tanken här är att ju fler spermier man producerade större chans har man att befrukta en hona |the idea||||||sperm cells|||greater|chance||||fertilize|| |||||||||||||||fertilizar|| Und die Idee dabei ist, dass je mehr Spermien Sie produzieren, desto größer ist die Chance, dass Sie eine Frau schwängern And the idea here is that the more sperm you produced, the more chance you have of impregnating a female Ajatuksena on, että mitä enemmän siittiöitä tuotat, sitä todennäköisemmin hedelmöität naisen. En het idee hier is dat hoe meer sperma je produceerde, hoe meer kans je hebt om een vrouwtje te impregneren

Finns det ingen att konkurrera med då räcker det med små testiklar ||||compete|with||"is enough"||||small testicles Wenn es niemanden gibt, mit dem man konkurrieren kann, reichen kleine Hoden aus If there is no one to compete with, then small testicles are enough Als er niemand is om mee te concurreren, zijn kleine testikels voldoende

Schimpansen har ganska stora testiklar i förhållande till kroppsstorleken så är de större än människans Chimpanzees have large||"fairly"||||relative to||body size||||||human's ||||||||tamaño corporal|||||| Schimpansen haben im Verhältnis zu ihrer Körpergröße ziemlich große Hoden, sie sind also größer als Menschen Chimpanzees have fairly large testicles in relation to their body size, so they are larger than humans Chimpansees hebben vrij grote testikels in verhouding tot hun lichaamsgrootte, dus ze zijn groter dan mensen

Och eftersom de är så promiskuösa så är det här förmodligen en anpassning till att ||||||||||probably||adaptation to|| Und da sie so promiskuitiv sind, ist dies wahrscheinlich eine Anpassung an And since they are so promiscuous, this is probably an adaptation to En omdat ze zo promiscue zijn, is dit waarschijnlijk een aanpassing aan

en hona para sig med flera stycken hanar under en ganska kort period ||mate||||individual males||within||fairly|| |hembra|||||varios|||||| ein Weibchen paart sich über einen relativ kurzen Zeitraum mit mehreren Männchen A female mates with multiple males during a relatively short period een vrouwtje paart met meerdere mannetjes over een vrij korte periode

Då är den hane som kan producera flest spermier den som når fram till ägget ||||||produce|most||||reaches|||the egg Dann ist das Männchen, das die meisten Spermien produzieren kann, dasjenige, das die Eizelle erreicht Then the male that can produce the most sperm is the one that reaches the egg Dan is het mannetje dat het meeste sperma kan produceren degene die het eitje bereikt.

Så därför har de stora testiklar Deshalb haben sie große Hoden That is why they have large testicles Dus daarom hebben ze grote testikels.

För att kunna klara av detta |||manage||this Damit umgehen zu können In order to be able to handle this

Hos människan så är våra testiklar "In"||||our| Beim Menschen sind unsere Hoden In humans, our testicles are Bij mensen zijn onze testikels

Eller männens testiklar |men's| Oder die Hoden der Männer Or men's testicles Of de testikels van mannen

Lite mittemellan |A bit in-between Ein bisschen dazwischen A little in between Een beetje ertussenin

Du trycker på en viss grad av sperimiekonkurrens men inte jättemycket |emphasize|||certain|degree||sperm competition||| Sie drängen auf ein gewisses Maß an Spermienkonkurrenz, aber nicht sehr You are pushing for some degree of sperm competition but not very much Je dringt aan op een zekere mate van spermacompetitie, maar niet erg veel

Inte lika lite som gorillorna men inte alls lika mycket som schimpanserna ||||the gorillas||||||| Nicht so wenig wie die Gorillas, aber nicht annähernd so viel wie die Schimpansen Not as little as the gorillas but not as much as the chimpanzees. Niet zo weinig als de gorilla's, maar lang niet zo veel als de chimpansees

Och det är ju ganska Und das ist ziemlich And that is quite

Klart tecken på att graden av monogami har ökat med tiden hos oss |clear sign|||degree||||increased||||"us" ||||||||aumentado|||| Deutliches Zeichen dafür, dass der Grad der Monogamie bei uns im Laufe der Zeit zugenommen hat Clear indication that the level of monogamy has increased over time for us Duidelijk teken dat de mate van monogamie in ons land in de loop der tijd is toegenomen

Ja Yes

Ja och det är där varians kommer in som är vår nästa punkt faktiskt ||||"where"||||||||point| Ja, und hier kommt die Varianz ins Spiel, was eigentlich unser nächster Punkt ist Yes and that's where variance comes in, which is actually our next point Ja, en dat is waar variantie om de hoek komt kijken, wat eigenlijk ons volgende punt is

Det här är viktigt när det gäller utveckling och könsskillnader för att ||||||"concerns"|development||Gender differences|| Dies ist im Hinblick auf Entwicklungs- und Geschlechtsunterschiede wichtig, weil This is important when it comes to development and gender differences because Dit is belangrijk in termen van ontwikkeling en genderverschillen om

Hos de flesta arter där det finns tydliga skillnader mellan könen så finns det också en tydlig skillnad i varians alltså att det finns |||species||||clear|||||"there is"||||clear|difference||variance|||| Bei den meisten Arten, bei denen es deutliche Unterschiede zwischen den Geschlechtern gibt, gibt es auch einen deutlichen Unterschied in der Varianz, was bedeutet, dass es einen gibt In most species where there are clear differences between the sexes, there is also a clear difference in variance, meaning that there are Bij de meeste soorten waar er duidelijke verschillen zijn tussen de geslachten, is er ook een duidelijk verschil in variantie, d.w.z. er is

Vissa individer som är jätteframgångsrika när det kommer till att skaffa ungar och andra som inte är det |individuals|||"highly successful"||||||have|offspring|||||| ||||muy exitosos||||||||||||| Einige Personen, die sehr erfolgreich sind, wenn es darum geht, Babys zu bekommen, und andere, die es nicht sind Some individuals who are very successful in terms of having offspring and others who are not Sommige mensen zijn erg succesvol in het krijgen van kinderen en anderen niet

Det är oftast hanar som har stora spridning, den stora variansen |||||||Wide variation|||the variance Es sind normalerweise Männchen, die eine große Streuung haben, die große Varianz It is usually males that have a large spread, the large variance Het zijn meestal de mannetjes die een grote spreiding hebben, de grote variantie

Här har vi då antal partners ||||number of| Hier haben wir dann die Anzahl der Partner Here we have the number of partners

och antalet ungar |the number| und die Anzahl der Kinder and the number of offspring en het aantal welpen

Hos hanar har vi oftast ett linjärt ökande samtband medans hos honor ||||||linear|increasing|correlation|while||females ||||||lineal|aumentando|||| Bei Männern haben wir normalerweise eine linear ansteigende Verbindung, während wir bei Frauen In males, we usually have a linearly increasing association while in females Bij mannen hebben we meestal een lineair toenemende verbinding terwijl bij vrouwen

Så har man oftast någon slags topp istället |||most often|some kind of|kind of|top| Also hast du normalerweise stattdessen eine Art Oberteil So one usually has some kind of peak instead Dan heb je meestal een soort top

Så för hanar så är det ofta som så att ju flera partners man har desto fler ungar får man ||||||||||||mates|||the more||offspring|| Bei Männern scheint es also oft so, dass je mehr Partner man hat, desto mehr Babys bekommt man So for males it is often the case that the more partners you have, the more offspring you get Dus voor mannen lijkt het vaak dat hoe meer partners je hebt, hoe meer baby's je hebt

Medans för honor så har man oftast något slags optimum |||||||some kind of||ideal condition Für Frauen gibt es in der Regel eine Art Optimum. While for females, you usually have some kind of optimum Terwijl je voor vrouwen meestal een soort optimum hebt

Vi kan ge konkreta exempel då |||concrete|| Dann können wir konkrete Beispiele nennen We can give concrete examples when We kunnen concrete voorbeelden geven wanneer

Alltså hos sjöelefanter så är det inte ovanligt att man har en stor grupp med en hane |"among"|Sea elephants|||||not uncommon|||||||||male Bei Seeelefanten ist es also nicht ungewöhnlich, eine große Gruppe mit einem Männchen zu haben So, in the case of sea elephants, it is not uncommon to have a large group with one male Zo is het bij zeeolifanten niet ongewoon om een grote groep te hebben met één mannetje

Som då försvarar den här gruppen mot andra hanar och han kan para sig med femtio honor på ett år ||defends||||against||||||mate with|||fifty|||| ||defiende||||||||||||||||| Wer diese Gruppe dann gegen andere Männchen verteidigt, kann sich in einem Jahr mit fünfzig Weibchen paaren Who then defends this group against other males and he can mate with fifty females in a year Die dan deze groep verdedigt tegen andere mannetjes en hij kan met vijftig vrouwtjes paren in een jaar.

Och varje hona mer än en gång också "And"||||||| Und jede Frau auch mehr als einmal And each female more than once too En elke vrouw ook meer dan eens

Så alla de här honorna som är med i hans grupp dom parar sig med en hane ||||The females|||||||they|mate with|||| ||||||||||||se aparean|||| Also paaren sich all diese Weibchen in seiner Gruppe mit einem Männchen So all these females in his group are mating with a male. Dus al die vrouwtjes in zijn groep paren met een mannetje...

Att de får en unge eller kanske två That||||||| Dass sie ein oder zwei Kinder haben That they have a baby or maybe two Dat ze een kind of misschien twee kinderen hebben

Så det finns också väldigt lite variation i hur många ungar de producerar ||||||variation||||||"they produce" Es gibt also auch sehr geringe Unterschiede in der Anzahl der Jungen, die sie produzieren So there is also very little variation in how many babies they produce. Er is dus ook weinig variatie in het aantal kuikens dat ze produceren.

Men den här hanen som har lyckats skaffa sig ett harem |||the rooster|||managed to|acquire|||harem Aber dieser Mann, der es geschafft hat, sich einen Harem zuzulegen But this male who has managed to get himself a harem... Maar deze man, die het voor elkaar heeft gekregen om een harem te krijgen

Han får femtio ungar eller kanske till och med sjuttio ||||||up to||even|seventy Er wird fünfzig Junge haben oder vielleicht sogar siebzig He gets fifty kids or maybe even seventy. Hij krijgt vijftig kinderen of misschien zelfs zeventig

och han får femtio partners und er bekommt fünfzig Partner en hij krijgt vijftig partners

Och det innebär att det finns "And"||means||| Und das bedeutet, dass es And this means that there is

Eftersom de flesta djur har ju Da die meisten Tiere Because most animals have

50/50 könsfördelning Gender distribution distribución de género 50/50 Geschlechterverteilung a 50/50 gender distribution 50/50 evenwicht tussen mannen en vrouwen

Att det finns 49 stycken andra hanar som haft |||pieces|||| dass es 49 andere Männer gibt, die eine That there are 49 other males who have had Dat er 49 andere mannen zijn die

noll partners och som har fått noll ungar Zero||||||| null Partner und die null Kinder hatten zero partners and have had zero offspring nul partners en die nul nakomelingen hebben

Och det här är också någonting som leder till att hanar eller honor de utvecklar lite olika strategier |||||||"leads to"|||||||develop|||strategies Und das führt auch dazu, dass Männchen oder Weibchen leicht unterschiedliche Strategien entwickeln And this is also something that leads to males or females developing slightly different strategies En dit is ook iets dat ertoe leidt dat mannen of vrouwen iets andere strategieën ontwikkelen

De utvecklar olika sätt att maximera sin reproduktionsframgång |||||maximize||Reproductive success Ze ontwikkelen verschillende manieren om hun voortplantingssucces te maximaliseren

För honorna så handlar det kanske inte så mycket om det här med att skaffa sig olika partners |||"is about"|||||||||||acquire||| Für die Weibchen geht es vielleicht nicht so sehr darum, andere Partner zu finden For females, it may not be so much about acquiring different partners. Voor de vrouwtjes gaat het misschien niet zozeer om het verwerven van verschillende partners

Utan det är snarare att man ska skaffa sig så mycket resurser som möjligt "Rather"|||"rather"||||acquire|||||| Aber es ist vielmehr so, dass Sie so viele Ressourcen wie möglich erwerben sollten Rather, it is to acquire as many resources as possible. Het is eerder om zoveel mogelijk middelen te verwerven

så att man kan få två ungar istället för en unge ||||"have"|||"instead of"||| damit du zwei Jungtiere statt einem Jungtier haben kannst so that you can have two babies instead of one. zodat je twee kinderen kunt krijgen in plaats van één

Medans de hanar som faktiskt lyckas ta över en flock ||males||actually|"succeed in"|||| Während die Männchen es tatsächlich schaffen, eine Herde zu übernehmen While those males that actually manage to take over a flock Terwijl de mannetjes die erin slagen een kudde over te nemen

De har vunnit en slags evolutionär jackpott och det kräver helt andra anpassningar än vad en hona behöver ||won||kind of|evolutionary|evolutionary jackpot|||requires|||adaptations||||| Sie haben eine Art evolutionären Jackpot gewonnen und das erfordert ganz andere Anpassungen als eine Frau They have won a kind of evolutionary jackpot and it requires completely different adaptations than what a female needs. Ze hebben een soort evolutionaire jackpot gewonnen en het vereist heel andere aanpassingen dan wat een vrouwtje nodig heeft.

Så om vi tittar på det här med varians i reproduktionsframgång hos människan så ser vi att det finns en liten skillnad So||||||||||Reproductive success||the human|||||||||small difference Wenn wir uns also diese Varianz im menschlichen Fortpflanzungserfolg ansehen, sehen wir, dass es einen kleinen Unterschied gibt So if we look at this variance in human reproductive success, we see that there is a slight difference. Dus als we kijken naar deze variatie in reproductief succes bij mensen, zien we dat er een klein verschil is

mellan män och kvinnor i moderna populationen men den är inte jättestor |||women||modern|the population||||| zwischen Männern und Frauen in der modernen Bevölkerung, aber es ist nicht riesig between men and women in the modern population but it is not huge tussen mannen en vrouwen in de moderne bevolking, maar het is niet enorm

En studie har kollat på andelen barnlösa män vid fyrtioårsåldern och andelen barnlösa kvinnor i Sverige |study||looked at||proportion|childless|||in their forties||proportion of|childless||| Eine Studie hat den Anteil kinderloser Männer in den Vierzigern und den Anteil kinderloser Frauen in Schweden untersucht A study has looked at the proportion of childless men in their 40s and the proportion of childless women in Sweden. In een onderzoek is gekeken naar het aandeel kinderloze mannen van in de veertig en het aandeel kinderloze vrouwen in Zweden

Och det är ungefär dubbelt så många män som är barnlösa vid fyrtioårsåldern som kvinnor ||||twice as many||||||childless||in their forties|| Und es gibt etwa doppelt so viele Männer, die mit vierzig kinderlos sind wie Frauen And about twice as many men are childless in their 40s as women are En er zijn ongeveer twee keer zoveel mannen kinderloos op hun veertigste als vrouwen...

I praktiken så innebär det här att vi förmodligen har ganska många kvinnor som |In practice||means|||||probably||||| In der Praxis bedeutet dies, dass wir wahrscheinlich ziemlich viele Frauen haben, die In practice, this means that we probably have quite a lot of women who In de praktijk betekent dit dat we waarschijnlijk heel wat vrouwen hebben die

skaffar familj med en man men att man har lite "start"||||||||| eine Familie mit einem Mann gründen, aber das hat man wenig having a family with a man but having little een gezin te hebben met een man, maar dat je weinig

fler män som skaffar familj med två olika kvinnor eller kanske till och med tre ||||||||||perhaps|||| mehr Männer gründen Familien mit zwei verschiedenen Frauen oder vielleicht sogar drei more men starting a family with two different women or even three. meer mannen beginnen een gezin met twee of zelfs drie verschillende vrouwen

Så den här skillnaden att man har drygt en partner eller x-antal barn per kvinna |||||||||||"x number of"|number of||| Also dieser Unterschied, dass Sie etwas mehr als einen Partner oder x Kinder pro Frau haben So this difference of having more than one partner or x number of children per woman. Dus dit verschil van het hebben van iets meer dan één partner of een x aantal kinderen per vrouw

Men lite större spridning hos män |||wider distribution|| Aber etwas größere Verbreitung bei Männern But slightly more spread in men Maar iets meer verspreid bij mannen

Det är någonting som bidrar till att män och kvinnor kan ha lite olika strategier när det gäller att hitta en partner ||something||contributes to|||||||||||||||find|| Das trägt dazu bei, dass Männer und Frauen leicht unterschiedliche Strategien bei der Partnersuche haben können This is something that contributes to the fact that men and women may have slightly different strategies when it comes to finding a partner. Dit is iets dat bijdraagt aan het feit dat mannen en vrouwen enigszins verschillende strategieën kunnen hebben als het gaat om het vinden van een partner

Men om vi jämför med sjöelefanterna så är det verkligen inte speciellt stora skillnader |||compare||sea elephants||||really|||| |||||elephants|||||||| Aber wenn wir mit den See-Elefanten vergleichen, gibt es wirklich keine großen Unterschiede But if we compare with sea elephants, there are really not very big differences Maar als we vergelijken met de zeeolifanten, zijn er eigenlijk geen grote verschillen

Någonting som hör ihop med det här är ju oftast Something||belongs||||||| |||||||||a menudo Etwas, das damit zusammenhängt, ist normalerweise Something that is usually related to this is Iets dat hiermee te maken heeft is meestal

Skillnad i storlek mellan könen ||Size||the sexes Größenunterschied zwischen den Geschlechtern Difference in size between the sexes Verschil in grootte tussen mannen en vrouwen

Hos de arter där man har väldigt kraftig konkurrens mellan hanar så är hanarna oftast mycket större en honan ||species|||||intense|competition among males|||||the males|||||the female ||artes|||||fuerte||||||los machos|||||the female Bei den Arten, bei denen es eine sehr starke Konkurrenz zwischen den Männchen gibt, sind die Männchen normalerweise viel größer als die Weibchen In species where there is strong competition between males, the males are often much larger than the females. Bij soorten waar de concurrentie tussen mannetjes heel sterk is, zijn de mannetjes meestal veel groter dan de vrouwtjes.

Som de här sjöelefanterna där hanen kan väga 3-4 gånger så mycket som en honoa |||the elephant seals||the male||weigh||||||female elephant seal |||||||pesar|||||| Wie diese See-Elefanten, bei denen das Männchen 3-4 mal so viel wiegen kann wie ein Weibchen Such as these elephant seals where the male can weigh 3-4 times as much as a female. Zoals deze zeeolifanten waarvan het mannetje 3-4 keer zoveel kan wegen als het vrouwtje.

Om vi tittar på människan så ser vi återigen att det finns tecken på att den här skillnaden har minskat med tiden ||||||||"once again"||||signs|||||difference||has decreased|| Wenn wir den Menschen betrachten, sehen wir wieder, dass es Anzeichen dafür gibt, dass dieser Unterschied im Laufe der Zeit abgenommen hat Looking at humans, we see again that there are signs that this difference has decreased over time. Als we naar mensen kijken, zien we opnieuw dat er bewijs is dat dit verschil in de loop der tijd kleiner is geworden

Skillnader i i kroppsstorlek mellan schimpanshanar och honor är cirka 30 % men hos människan är den bara 15% Differences|||body size|between|male chimpanzees|||is|approximately||||is|| Unterschiede in der Körpergröße zwischen männlichen und weiblichen Schimpansen betragen etwa 30 %, aber beim Menschen sind es nur 15 % Differences in body size between male and female chimpanzees are approximately 30%, but in humans it's only 15% Het verschil in lichaamsgrootte tussen mannelijke en vrouwelijke chimpansees is ongeveer 30%, maar bij mensen is dat slechts 15%.

Så allting tyder på att över tid så har vi haft en övergång "So"||indicates|"on"||||"So"|"have had"||"had"||transition Alles deutet also darauf hin, dass wir im Laufe der Zeit einen Übergang hatten So everything indicates that over time we have undergone a transition Alles wijst er dus op dat we in de loop der tijd een overgang hebben gehad

Till mindre och mindre könsskillnader om man jämfört med våra närmaste släktingar |||||||compared to|||closest relatives|relatives Zu immer kleineren geschlechtsspezifischen Unterschieden im Vergleich zu unseren nächsten Verwandten Towards smaller and smaller gender differences compared to our closest relatives Naar steeds kleinere sekseverschillen in vergelijking met onze naaste verwanten

Med likartad selektion på män och kvinnor med största sannolikhet |similar|selection||||women|||greatest probability Mit ähnlicher Auswahl bei Männern und Frauen höchstwahrscheinlich With similar selection on men and women, it is most likely that Met vergelijkbare selectie op mannen en vrouwen waarschijnlijk

Och en övergång till mer monogama förhållanden |and a transition|transition to||||relationships Und ein Übergang zu monogamen Beziehungen And a move towards more monogamous relationships En een verschuiving naar meer monogame relaties

Vill du ha Weirdo-muggen? Den är min dotters |||Weirdo mug|the mug|||| Willst du die Weirdo-Tasse? Es gehört meiner Tochter Do you want the Weirdo mug? It's my daughter's Wil je de Weirdo mok? Hij is van mijn dochter.

Jag vi gillar ju spel. Vi brukar spela Mahjong med våra grannar ||||games||usually||Mahjong|||neighbors Ich, wir mögen Spiele. Normalerweise spielen wir Mahjong mit unseren Nachbarn We like games. We usually play Mahjong with our neighbors Ik hou van spelletjes, we spelen meestal Mahjong met onze buren

Så vi köpte en vandringspokal så att när man vinner ett helt parti som tar sexton rundor ||"bought"||Challenge trophy|||||wins|||whole game|||sixteen rounds|rounds Also haben wir eine Wandertrophäe gekauft, damit man ein ganzes Spiel gewinnt, das sechzehn Runden dauert So we bought a walking trophy so that when you win a whole game that takes sixteen rounds. Dus kochten we een reizende trofee zodat als je een heel spel wint dat zestien rondes duurt

Vi brukar ta fyra rundor på en kväll och vi spelar en gång i månaden så det tar ju ||||rounds||||||||||"per month"|||| Normalerweise machen wir vier Runden an einem Abend und wir spielen einmal im Monat, also braucht es Zeit We usually play four rounds in one evening and we play once a month so it takes We doen meestal vier rondes op één avond en we spelen één keer per maand, dus het duurt

ett kvartal innan man avslutar ett parti. Men vi vann senast! |quarter|||finishes||game|||"won"|last time ein Viertel, bevor eine Charge beendet wird. Aber letztes Mal haben wir gewonnen! a quarter before finishing a game. But we won last time! Maar we hebben de vorige keer gewonnen!

Eller jag vann senast Or I won last time Of ik heb de vorige keer gewonnen

Så nu får jag behålla vandringspokalen till nästa gång ||||keep|challenge trophy||| So, jetzt darf ich den Wanderpokal bis zum nächsten Mal behalten So now I get to keep the trophy for next time! Dus nu mag ik de wandeltrofee houden voor de volgende keer

Nu Finns säkert någon som sitter och tittar som tänkte att jaha hon säger att vi har blivit mer lika med tiden |"There is"||||"sits" or "is sitting"|"and"|||thought||"I see"|||||||||"with"|"over time" Jetzt sitzt da wahrscheinlich jemand und schaut zu, der dachte, ja, sie sagt, dass wir mit der Zeit gleicher geworden sind Surely there is someone sitting and watching who is thinking that oh, she says that we have become more alike over time.

men alltså om vi tittar på schimpanser och så är schimpanshonor och hanar så är dom förutom |"so"|||||||||chimpanzee females||males||||"except for" aber wenn wir uns Schimpansen ansehen und Schimpansen sind weiblich und männlich, dann kommt das nicht in Frage but then if we look at chimpanzees and then female chimpanzees and males, they're not only maar als we kijken naar chimpansees en vrouwelijke en mannelijke chimpansees, zijn ze apart van

skillnader i kroppsstorlek så är de inte så olika som vi är. Alltså hos människan så har Differences|||||||||||||||| Unterschiede in der Körpergröße, sie sind nicht so unterschiedlich wie wir. Also beim Menschen hat es differences in body size, they are not as different as we are. So in humans, verschillen in lichaamsgrootte, zijn ze niet zo verschillend als wij. Dus bij mensen is de

kvinnor bröst och bredare höfter |breasts||wider|hips Frauenbrüste und breitere Hüften women breasts and wider hips vrouwelijke borsten en bredere heupen

avsaknad av ansiktsbehåring väldigt tydlig skillnad mellan könen lack||facial hair||clear|difference|| Fehlende Gesichtsbehaarung sehr deutlicher Unterschied zwischen den Geschlechtern lack of facial hair very clear difference between the sexes gebrek aan gezichtshaar zeer duidelijk verschil tussen mannen en vrouwen

Hur kan det komma sig? How||it|be| Woher? Why is that? Hoe kan dit?

Där får vi göra en liten utvikning om statistik innan vi går vidare There||||||brief digression||statistics|||| ||||||desviación|||||| Da müssen wir einen kleinen Exkurs zur Statistik machen, bevor wir weitermachen Let's make a small digression on statistics before moving on Even een kleine uitweiding over statistieken voordat we verder gaan

Här kan vi rita två normalfördelningar igen |||draw||normal distributions| |||||distribuciones normales| Hier können wir wieder zwei Normalverteilungen zeichnen Here we can draw two normal distributions again Hier kunnen we weer twee normale verdelingen tekenen

Och denna gång så antar vi att vi har lika stor varians, lika stor spridning |"this"|||assume||||||large|variance|||spread Und dieses Mal gehen wir davon aus, dass wir die gleiche Varianz, die gleiche Streuung haben And this time we assume that we have equal variance, equal spread. En deze keer nemen we aan dat we gelijke variantie hebben, gelijke spreiding

men att man har olika medelvärde |||||average |||||promedio aber dass Sie unterschiedliche Durchschnittswerte haben but that they have different averages maar dat ze verschillende gemiddelden hebben

Och beroende på graden överlapp mellan de här två fördelningarna |Depending on||degree|overlap|||||distributions ||||superposición||||| Und je nach Grad der Überschneidung zwischen diesen beiden Verteilungen And depending on the degree of overlap between these two distributions En afhankelijk van de mate van overlap tussen deze twee verdelingen

Så kan vi säga någonting om effektstorlek ||||||effect size Wir können also etwas über die Effektgröße sagen So we can say something about effect size We kunnen dus iets zeggen over de effectgrootte

Så har man väldigt mycket överlapp ||one|||a lot of overlap Sie haben also viele Überschneidungen So there is a lot of overlap Je hebt dus veel overlap

Som de här två så är det ju en liten effektstorlek ||||||||||small effect size Wie diese beiden hat es eine kleine Effektgröße Like these two, it's a small effect size Net als deze twee is het een kleine effectgrootte

Alltså man kan inte säga så mycket om en individ utifrån vilken grupp de tillhör |||||||||individual|based on|which|||belong to Man kann also nicht viel über eine Person sagen, je nachdem, zu welcher Gruppe sie gehört You can't say much about an individual based on the group they belong to Je kunt dus niet veel zeggen over een individu op basis van de groep waartoe hij behoort. Dolayısıyla, hangi gruba ait olduklarına bakarak bir birey hakkında fazla bir şey söyleyemezsiniz.

Om vi har en väldigt tydlig skillnad |||||clear| Wenn wir einen ganz klaren Unterschied haben If we have a very clear distinction Als we een heel duidelijk verschil hebben Eğer çok net bir farkımız varsa

mellan grupper, mellan två olika toppar |groups||||peaks zwischen Gruppen, zwischen zwei verschiedenen Gipfeln between groups, between two different peaks tussen groepen, tussen twee verschillende pieken gruplar arasında, iki farklı tepe arasında

Då har vi en stor effektstorlek och då kan man faktiskt säga någonting |||||Effect size||||||| Dann haben wir eine große Effektgröße und dann kann man tatsächlich etwas sagen Then we have a large effect size and then one can actually say something Dan hebben we een grote effectgrootte en kun je echt iets zeggen... O zaman büyük bir etki büyüklüğüne sahip oluruz ve o zaman gerçekten bir şeyler söyleyebilirsiniz.

Med ganska hög sannolikhet om att en individ som tillhör grupp två |"fairly"|high|high probability||||individual||"belongs to"|| |||probabilidad|||||||| Mit ziemlich hoher Wahrscheinlichkeit gehört ein Individuum zu Gruppe zwei With fairly high confidence that an individual belonging to group two Met een vrij grote waarschijnlijkheid dat een individu dat tot groep twee behoort Oldukça yüksek bir olasılıkla ikinci gruba ait bir birey

Kommer vara si och så mycket större än en individ som tillhör grupp ett ||so-and-so||||||||||| Wird so und so viel größer sein als ein Individuum, das zur Gruppe eins gehört Will be so much larger than an individual belonging to group one Zal zo en zo veel groter zijn dan een individu dat tot groep één behoort Birinci gruba ait bir bireyden çok daha büyük olacaktır.

Och det intressanta här då när det gäller människan är inte om män och kvinnor är olika |"the"||here||when it comes|||||||men|||| Und das Interessante hier beim Menschen ist nicht, ob Männer und Frauen unterschiedlich sind And the interesting thing here when it comes to humans is not whether men and women are different En het interessante hier in termen van menselijke wezens is niet of mannen en vrouwen verschillend zijn

För det är vi ju uppenbarligen på vissa sätt |||||"obviously"|"in"|| |||||obviamente||| Weil wir offensichtlich in gewisser Weise sind Because we clearly are in some ways Omdat we duidelijk in sommige opzichten Çünkü belli ki bazı açılardan öyleyiz.

Men vilka egenskaper är det som ||qualities||| Aber welche Qualitäten gibt es das But what are the characteristics that

hamnar på olika ställen på den här gradienten mellan liten effektstorlek och stor effektstorlek? "ends up"|||places||||gradient|||effect size||| an verschiedenen Stellen auf diesem Gradienten zwischen kleiner Effektgröße und großer Effektgröße landen? end up in different places on this gradient between small effect size and large effect size? op verschillende plaatsen terechtkomen op deze gradiënt tussen kleine effectgrootte en grote effectgrootte?

Det intressanta är att de sakerna som det finns störst skillnad mellan könen är ju de uppenbarar sakerna alltså |||||||||greatest|||||||become apparent|| Das Interessante ist, dass die Dinge, in denen es den größten Unterschied zwischen den Geschlechtern gibt, die aufschlussreichen Dinge sind The interesting thing is that the things where the biggest differences between the genders exist are the obvious things, Het interessante is dat de dingen waarvoor er het grootste verschil is tussen de seksen, de voor de hand liggende dingen zijn

Längd Length Länge Length Lengte

Överarmsstyrka Upper arm strength Fuerza del brazo Oberarmkraft Arm strength Kracht bovenarm

Kroppsfett Body fat Grasa corporal Body fat Lichaamsvet

Både hur mycket och vart det sitter ||||where it|| Sowohl wie viel als auch wo es sitzt Both how much and where it is located

Där finns det tydliga skillnader mellan könen |||clear||| Es gibt deutliche Unterschiede zwischen den Geschlechtern Er zijn duidelijke verschillen tussen de seksen

Men när det gäller kognitiv egenskaper ||||cognitive|cognitive abilities Aber wenn es um kognitive Merkmale geht Maar als het aankomt op cognitief gedrag

Då finns det i princip ingen skillnad mellan könen när det gäller väldigt många egenskaper som |||in principle|in principle||||||||very||characteristics| Dann gibt es im Grunde keinen Unterschied zwischen den Geschlechtern, wenn es um viele Merkmale wie z Then there is basically no difference between the sexes in terms of very many characteristics that Dan is er in principe geen verschil tussen de seksen in termen van heel veel kenmerken die

benägenhet att skvallra, ambitionsnivå, intelligens Tendency||Gossip|Level of ambition|Intelligence tendencia||chismear|nivel de ambición| Neigung zum Tratsch, Ehrgeiz, Intelligenz propensity to gossip, level of ambition, intelligence neiging tot roddelen, ambitieniveau, intelligentie

Känslosamhet också. Vi kanske uttrycka våra känslor lite olika men det finns inte så mycket stöd för Emotionality||||express|||||||||||support for|"for" Emocionalidad||||expresar|||||||||||| Emotionalität auch. Wir können unsere Gefühle etwas anders ausdrücken, aber dafür gibt es nicht viel Unterstützung Emotionlessness too. We may express our emotions a bit differently but there is not much support for it. We drukken onze emoties misschien een beetje anders uit, maar er is niet veel steun voor

Det skulle vara väldigt stora skillnader mellan män och kvinnor |||||differences|||| Es würde sehr große Unterschiede zwischen Männern und Frauen geben There would be very big differences between men and women Er zouden zeer grote verschillen zijn tussen mannen en vrouwen

när det gäller det inre livet ||||inner| ||||inner| wenn es ums Innenleben geht in terms of inner life als het gaat om het innerlijke leven

Det kan vara lite intressant att tänka på egenskaper som hamnar lite mittemellan där det finns en skillnad mellan könen ||||"interesting"||||||"end up"||||||||| ||||||||características||||||||||| Es kann ein wenig interessant sein, über Merkmale nachzudenken, die etwas dazwischen liegen, wo es einen Unterschied zwischen den Geschlechtern gibt It can be a bit interesting to think about traits that fall somewhere in between where there is a difference between the genders Het kan interessant zijn om na te denken over kenmerken die daar ergens tussenin vallen waar er een verschil is tussen de seksen

Men den är inte jätte-jättestor Aber es ist nicht sehr, sehr groß But it's not very very large Maar het is niet erg, erg groot

Och där har vi egenskaper som till exempel leendefrekvens ||||characteristics||"for example"||Smile frequency ||||||||frecuencia de sonrisas Und da haben wir Eigenschaften wie die Häufigkeit des Lächelns And there we have traits such as smile frequency En daar hebben we kenmerken zoals lachfrequentie

Att kvinnor ler lite oftare Dass Frauen etwas öfter lächeln That women smile a little more often Vrouwen glimlachen iets vaker

Risktagande beteende. Att män tar fler risker Risk-taking behavior|||||more|risks Risikoverhalten. Dass Männer mehr Risiken eingehen Risk-taking behavior. That men take more risks Risicogedrag: mannen nemen meer risico's

Och förmågan att rotera 3D objekt i huvudet |the ability||rotate||3D objects||in the mind Und die Fähigkeit, 3D-Objekte im Kopf zu drehen And the ability to rotate 3D objects in the head En de mogelijkheid om 3D-objecten in je hoofd te draaien

Som av någon anledning män är lite snabbare på att kunna göra "As"|||reason|||||||"be able to"|"to do" Was Männer aus irgendeinem Grund etwas schneller können Which, for some reason, men are a bit quicker at being able to do Om de een of andere reden zijn mannen daar iets sneller in.

Varför det är så det är ingen som vet. Det verkar hänga ihop med testosteronnivå framförallt och ingenting annat ||||||no one||knows||"seems to"|hang together|hang together||testosterone level|above all||nothing else|anything else Warum das so ist, weiß niemand. Es scheint vor allem mit dem Testosteronspiegel zusammenzuhängen und mit nichts anderem No one knows why this is the case. It seems to be related to the testosterone level above all and nothing else. Niemand weet waarom dit zo is. Het lijkt vooral verband te houden met het testosteronniveau en niets anders.

Men saker som leendefrekvens och risktagande beteende där kan man också tänka sig att även om det finns en underliggande |||smiling frequency||||||||||||||||underlying factor |||||||||||||||||||subyacente Aber Dinge wie Lachhäufigkeit und Risikobereitschaft gibt es, das kann man sich auch vorstellen, selbst wenn es einen Hintergrund gibt But things like smile frequency and risk-taking behavior there, one can also imagine that even if there is an underlying Maar dingen als glimlachfrequentie en risicogedrag daar, kun je je ook voorstellen dat zelfs als er een onderliggende

skillnad mellan män och kvinnor en så kallad "biologisk skillnad" ||||||||biological| Unterschied zwischen Männern und Frauen ein sogenannter "biologischer Unterschied" difference between men and women a so-called "biological difference" verschil tussen mannen en vrouwen een zogenaamd "biologisch verschil"

Så lär det ju påverkas väldigt mycket av kultur |is likely to|||be influenced||a lot||culture ||||se ve afectado|||| So erfährt man, dass es sehr stark kulturell geprägt ist So it will be very much influenced by culture Het wordt sterk beïnvloed door cultuur

Det är förväntat att kvinnor ska vara vänliga och le oftare ||expected|||||kind||smile| ||esperado|||||amables y simpáticas||sonreír| Von Frauen wird erwartet, dass sie freundlicher sind und häufiger lächeln Van vrouwen wordt verwacht dat ze vriendelijk zijn en vaker glimlachen

Det är accepterat att män ska ta lite fler risker ||accepted||||||more| Es wird akzeptiert, dass Männer etwas mehr Risiko eingehen sollten Het wordt geaccepteerd dat mannen iets meer risico moeten nemen

Och här kommer vi in i hela den här effekten av kulturen |||||||||the impact||the culture's effect Und hier kommen wir zu dieser ganzen Wirkung der Kultur And here we get into this whole effect of culture En hier komen we bij de hele impact van cultuur

Jag tror att det finns väldigt många exempel där kulturella faktorer förstärker underligger skillnaden mellan könen |||||||||cultural||amplify|underlie||| Ich denke, es gibt sehr viele Beispiele, bei denen kulturelle Faktoren den zugrunde liegenden Unterschied zwischen den Geschlechtern verstärken I think there are very many examples where cultural factors reinforce the underlying gender gap Ik denk dat er heel veel voorbeelden zijn waarbij culturele factoren onderliggende genderverschillen versterken

Så att vi kanske inte är så olika egentligen men vi skolas till att bli mer olika. Vi skolas in i maskulinitet och femininitet ||||||||"actually"|||are trained|||||||are trained|||masculinity||femininity So unterschiedlich sind wir vielleicht gar nicht, aber wir werden dazu erzogen, unterschiedlicher zu werden. Wir werden in Männlichkeit und Weiblichkeit geschult Dus we zijn misschien niet zo verschillend, maar we zijn wel opgeleid om meer verschillend te zijn. We zijn opgeleid in mannelijkheid en vrouwelijkheid.

Ja precis ja genau

Jag tror det viktigaste är att vi börjar tänka på när det här någonting som vi måste ta hänsyn till ||||||||||||||||||take into account| ||||||||||||||||||en cuenta| Ich denke, das Wichtigste ist, dass wir darüber nachdenken, wann dies etwas ist, das wir berücksichtigen müssen I think the most important thing is that we start thinking about when this is something that we have to take into account. Ik denk dat het belangrijkste is dat we beginnen na te denken over wanneer dit iets is waar we rekening mee moeten houden

Alltså när det gäller fysiska skillnader så det är alldeles uppenbart att det här är någonting som är bra att ta hänsyn till ||||physical|differences||||perfectly|"obvious"|||||||||||consideration| ||||||||||obvio|||||||||||tener en cuenta| Wenn es also um physische Unterschiede geht, ist es ziemlich offensichtlich, dass dies gut zu berücksichtigen ist So when it comes to physical differences, it is quite obvious that this is something that should be taken into account. Dus als het gaat om fysieke verschillen, is het vrij duidelijk dat dit iets is waar je rekening mee moet houden

Alla säkerhetsåtgärder i en bil är till exempel utformade för en genomsnittlig man så en kvinna löper 17% |safety measures|||car||||designed|||average|||||runs a risk |medidas de seguridad|||||||diseñadas|||promedio|||||corre riesgo Zum Beispiel sind alle Sicherheitsmaßnahmen in einem Auto für einen durchschnittlichen Mann ausgelegt, sodass eine Frau 17 % davon fährt. For example, all safety measures in a car are designed for an average man so a woman runs 17% Alle veiligheidsmaatregelen in een auto zijn bijvoorbeeld ontworpen voor een gemiddelde man, dus een vrouw loopt 17% meer risico dan een gemiddelde man.

större risk att dö i en frontalkrock vid samma hastighet ||||||head-on collision|||speed ||||||colisión frontal||| höheres Risiko, bei einem Frontalzusammenstoß bei gleicher Geschwindigkeit zu sterben more likely to die in a frontal crash at the same speed meer kans om te sterven bij een frontale botsing met dezelfde snelheid

Bara för att alla säkerhetsåtgärder passar hennes kropp sämre "Just"|||||fit|||worse Nur weil die ganzen Sicherheitsvorkehrungen ihrem Körper schlechter passen Just because all the security measures fit her body worse Alleen omdat alle veiligheidsmaatregelen minder geschikt zijn voor haar lichaam

Det finns ju massor med exempel inom medicin där man till exempel doserar utifrån en genomsnittlig mans |||plenty of|||"within" or "in"|medicine|||||doses based on|based on||average man's|average man ||||||||||||dosifica|||| Es gibt viele Beispiele in der Medizin, wo man zum Beispiel auf der Grundlage eines durchschnittlichen Mannes dosiert Er zijn genoeg voorbeelden in de geneeskunde waar bijvoorbeeld de dosering is gebaseerd op de gemiddelde lichaamslengte van een man.

storlek och ämnesomsättning ||Metabolism ||metabolismo de sustancias Größe und Stoffwechsel grootte en metabolisme

Och det blir en överdosering för en genomsnittlig kvinna ||||overdose|||average| ||||sobredosis|||| Und das wird eine Überdosis für die durchschnittliche Frau sein En dat is een overdosis voor de gemiddelde vrouw

Så när det gäller de här fysiska sakerna |||||||things Also, wenn es um diese physischen Dinge geht Dus als het op deze fysieke dingen aankomt

så kan det vara direkt farligt om vi inte tar hänsyn till dom |||be||dangerous|||||consideration|| es kann also geradezu gefährlich sein, wenn wir sie nicht berücksichtigen it can be downright dangerous if we don't take them into account het kan ronduit gevaarlijk zijn als we er geen rekening mee houden

När det gäller de här kognitiva skillnaderna eftersom det finns så lite fog för att de är väldigt stora |||||cognitive|"differences"||it|||very little evidence|justification|||||| Was diese kognitiven Unterschiede betrifft, weil es so wenig Beweise dafür gibt, dass sie sehr groß sind When it comes to these cognitive differences, since there is so little evidence that they are very large. Als het gaat om deze cognitieve verschillen, omdat er zo weinig bewijs is dat ze erg groot zijn

Tycker jag att vi måste sluta att använda dom som en ursäkt |||||||use||as||excuse Ich denke, wir müssen aufhören, sie als Ausrede zu benutzen I think we need to stop using them as an excuse Ik denk dat we moeten stoppen ze als excuus te gebruiken

Vi kan inte skylla på biologi |||blame||biology Wir können der Biologie keinen Vorwurf machen We kunnen de biologie niet de schuld geven

Alltså att man har till exempel Damit Sie z

Kvinnor och män som väljer olika yrken i olika utsträckning och dessutom motiverar löneskillnader utifrån det ||||choose||Professions|"in"||Extent||"Furthermore"|justifies|Wage differences|Based on| |||||||||extensión|||||| Frauen und Männer, die sich unterschiedlich stark für unterschiedliche Berufe entscheiden und damit auch Lohnunterschiede begründen Women and men choosing different occupations to different extents and also justifying pay differences on that basis. Vrouwen en mannen kiezen in verschillende mate voor verschillende beroepen en rechtvaardigen op basis daarvan ook beloningsverschillen

Där finns det ju verkligen ingen vetenskap support för att det skulle finnas en väldigt stor skillnad i kompetens "There"||||"really"||scientific evidence|evidence supporting|||||be||||||competence Es gibt wirklich keine wissenschaftliche Unterstützung dafür, dass es einen sehr großen Kompetenzunterschied gibt There is really no scientific support for there being a very big difference in competence Er is echt geen wetenschappelijke ondersteuning voor het feit dat er een groot verschil in competentie is

och intelligens mellan könen and intelligence between genders en intelligentie tussen mannen en vrouwen

Jag blir väl frustrerad av alla de här "proffstyckarna" som försöker säga att jag men; |"get" or "become"|probably|"frustrated"|||||"professional opinionators"||"try to"|||| ||||||||expertos opinadores|||||| Ich bin wirklich frustriert von all diesen "Profis", die versuchen zu sagen, dass ich aber; I guess I get frustrated by all these "professionals" who try to tell me that I'm not; Ik denk dat ik gefrustreerd raak door al die "professionals" die me proberen te vertellen dat ik maar;

Män är såhär och kvinnor är såhär och det är bara till att accepter det ||"like this"|||||||||||accept| Männer sind so und Frauen sind so und man muss es einfach akzeptieren Men are like this and women are like this and you just have to accept it

Det första så vet vi oftast inte eftersom vi har så stor effekt av kultur It|The first|"so"|||"most often"||"because"|||||impact|| Das erste wissen wir normalerweise nicht, weil wir einen so großen Kultureffekt haben The first we usually don't know because we have so much effect of culture De eerste weten we meestal niet omdat we zoveel effect hebben van cultuur

För det andra Zweite Secondly, the

Så So

Finns det någon slags intellektuell lathet i det här att inte acceptera att det är komplicerat |||kind of|intellectual laziness|intellectual laziness||||||accept||||complicated |||||pereza intelectual|||||||||| Gibt es eine Art intellektuelle Faulheit darin, nicht zu akzeptieren, dass es kompliziert ist? Is there some kind of intellectual laziness in not accepting that it is complicated Is dit een soort intellectuele luiheid om niet te accepteren dat het ingewikkeld is?

Och att försöka rättfärdiga orättvisor på det här sätter tycker jag är ganska så frustrerande ||try to|justify|injustices||||||||||frustrating |||justificar|injusticias||||||||||frustrante Und der Versuch, Ungerechtigkeiten an diesem Set zu rechtfertigen, finde ich ziemlich frustrierend And trying to justify injustices in this way I find quite frustrating En ik vind het heel frustrerend om te proberen onrechtvaardigheid op deze manier te rechtvaardigen

Jag köpte dom här av en kille i Malmö ||||||guy|| Ich habe sie hier von einem Typen in Malmö gekauft I bought these from a guy in Malmö

Dom har varit studiohögtalare tidigare. The Cardigans och Timbuktu har använt dem när de har spelat in tydligen. |||studio monitors|previously||The Cardigans||Timbuktu||used|||||recorded||apparently Sie waren zuvor Studiolautsprecher. Die Cardigans und Timbuktu haben sie offenbar beim Aufnehmen verwendet. They have been studio speakers before. The Cardigans and Timbuktu have used them when recording, apparently. Het zijn studiospeakers geweest in het verleden. The Cardigans en Timboektoe hebben ze blijkbaar gebruikt bij opnames.