Polskie średniowiecze – Polish with John #48 [A2] |средневековье|||| |Mittelalter||||A(1) |Middle Ages|||| |середньовіччя|||| Polonês|Idade Média|Polonês|com|John|A2 Polnisches Mittelalter - Polnisch mit Johannes #48 [A2]. Polish Middle Ages - Polish with John #48 [A2]. Edad Media polaca - Polaco con Juan #48 [A2]. Medioevo polacco - Polacco con Giovanni #48 [A2]. Poolse Middeleeuwen - Pools met John #48 [A2]. Польское средневековье - Польский с Джоном #48 [A2]. Polsk medeltid - Polska med John #48 [A2]. Польське середньовіччя - Польська з Іваном #48 [A2]. Idade Média Polonesa – Polish with John #48 [A2]

Cześć! Hi! Olá Olá! Co u was słychać? ||du| |||going on O que|você|tinha|ouvido Wie geht es Ihnen? How are you doing? Como vocês estão? Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. Bem-vindos|a|próximo|podcast|Polonês|com|John Willkommen zu einem weiteren "Polnisch mit John"-Podcast. Welcome to another podcast of 'Polish with John'. Bem-vindos a mais um podcast “Polish with John”. Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego. my name is||||||||||| me chamo||Jan|Oko|e|quero|a vocês|ajudar|na|aprendizagem|do idioma|polonês Mein Name ist Jan Oko und ich möchte dir helfen, die polnische Sprache zu lernen. My name is Jan Oko and I want to help you learn the Polish language. Meu nome é Jan Oko e quero ajudá-los a aprender a língua polonesa.

Pomyślałem sobie, że możemy tym razem porozmawiać o średniowieczu. подумал||||||||средние века I thought|to myself||||this time|talk||Middle Ages Eu pensei|para mim|que|podemos|desta|vez|conversar|sobre|Idade Média ich habe mir überlegt||||diesem||reden||dem Mittelalter ||||||||середньовіччі pensé|||||||| Ich dachte mir, dass wir dieses Mal über das Mittelalter sprechen könnten. I thought that this time we could talk about the Middle Ages. Pensei que poderíamos conversar sobre a Idade Média desta vez. Jest to epoka w historii Europy, bardzo długa epoka, która kojarzy się z królami, rycerzami i może jeszcze łaciną. ||эпоха||||||эпоха|||||королями|рыцарями||||латынью ||era|||||long|era||is associated with|||kings|knights||perhaps even|still|Latin language É|a|época|w|história|da Europa|muito|longa|época|que|associa|se|com|reis|cavaleiros|e|talvez|ainda|latim ||Epochen|||Europa|||||verbindet|||Königen|Rittern||vielleicht|noch| ||епоха|||Європи|||||асоціюється з|||королями|лицарями|||| ||||||||||se asocia|||||||| Es ist eine Epoche in der europäischen Geschichte, eine sehr lange Epoche, die mit Königen, Rittern und vielleicht noch mit Latein in Verbindung gebracht wird. It is an era in European history, a very long era that is associated with kings, knights and maybe still Latin. É uma época na história da Europa, uma época muito longa, que está associada a reis, cavaleiros e talvez até ao latim. Oczywiście średniowiecze to o wiele więcej i mam nadzieję, że chociaż krótko opowiem wam o nim, a wy nauczycie się nowych słów i trochę o polskiej historii i kulturze. ||||||||||||||||||вы научитесь|||||||польской|||культуре Natürlich|das Mittelalter|ist||viel|mehr|||Hoffnung||obwohl||erzähle|||||ihr||||||||||| of course|Middle Ages|||much more|more|||hope|that|at least briefly|briefly|I will tell|you||it||you|will learn|||||a bit||Polish|||culture ||||||||||хоча б|коротко|||||||навчитеся|||||||польській|||культурі Claro|Idade Média|é|muito|mais|mais|e|eu tenho|esperança|que|embora|brevemente|contarei|a vocês|sobre|ele|e|vocês|aprenderão|a|novas|palavras|e|um pouco|sobre|polonesa|história|e|cultura Natürlich hat das Mittelalter noch viel mehr zu bieten, und ich hoffe, dass ich Ihnen zumindest kurz davon erzählen kann, während Sie neue Wörter und ein wenig über die polnische Geschichte und Kultur lernen. Of course, the Middle Ages is much more than that, and I hope to tell you at least briefly about it, and you will learn new words and a little about Polish history and culture. Claro que a Idade Média é muito mais do que isso e espero que, pelo menos brevemente, eu possa contar a vocês sobre ela, e que vocês aprendam novas palavras e um pouco sobre a história e cultura polonesa.

Będę mówił o polskim średniowieczu. ||||средневеков ich werde|sprechen|||Mittelalter "I will"|will talk|about||Middle Ages Eu vou|falar|sobre|polonês|medieval Я буду|||| Ich werde über das polnische Mittelalter sprechen. I will talk about the Polish Middle Ages. Vou falar sobre a Polônia medieval. Bo ta epoka zaczęła się między czwartym a szóstym wiekiem po Chrystusie, ale uczeni nie podają dokładnej daty. ||эпоха|||||||веком||Христом|но|ученые||указывают|точной| |||begann|||||sechsten|||Christus||Gelehrte||geben|genauen|Datum ||era|began||"between"|fourth||sixth|century|AD|Christ||scholars||"do not provide"|exact|date |||||між|четвертим||шостим|століттям||Христа||вчені||вказують|точної| Porque|essa|época|começou|a|entre|quarto|e|sexto|século|depois|Cristo|mas|os estudiosos|não|fornecem|exata|data Denn diese Epoche begann zwischen dem vierten und sechsten Jahrhundert nach Christus, aber die Gelehrten geben kein genaues Datum an. Because this era began between the fourth and sixth centuries after Christ, but scholars do not give an exact date. Porque essa época começou entre o quarto e o sexto século depois de Cristo, mas os estudiosos não fornecem uma data exata. Znane są nam z tego okresu takie postacie jak Karol Wielki, ale my przenosimy się nad Wisłę. известные|||||периода||||||||переносимся|||Вислу Known|are|to us|||period|such figures as|figures||Charlemagne|the Great|but||move ourselves||to the Vistula|the Vistula River Conhecidas|são|a nós|desse|este|período|tais|figuras|como|Carlos|Magno|mas|nós|nos mudamos|reflexivo|sobre|Vístula bekannte||uns|||Periode||Figuren||Karl|der Große||wir|verlegen uns|uns|an die|Weichsel Відомі|||||періоду||постаті||Карл||||переносимося|||Віслу |||||||figuras||||||nos trasladamos||| Wir kennen aus dieser Zeit Figuren wie Karl den Großen, aber wir verlagern uns an die Weichsel. We know figures such as Charlemagne from that period, but we are moving to the Vistula River. Conhecemos figuras desse período como Carlos Magno, mas nós nos trasladamos para o Vístula. Na terenach dzisiejszej Polski, w dziesiątym wieku książę Mieszko I przyjmuje chrzest. |на территориях|современной|Польша||десятого||князь|Мешко I|||крещение |"in the lands"|"today's"|Poland||tenth|10th century|prince|Mieszko I||accepts|baptism Em|terras|de hoje|Polônia|no|décimo|século|príncipe|Mieszko|I|aceita|batismo auf||heutigen|||zehnten|Jahrhundert|Fürst|Mieszko|Mieszko|nimmt|Taufe |теренах сучасної Польщі|сьогоднішньої|||десятому||князь|Мешко||приймає|хрещення |territorios|actual|||décimo||príncipe|||recibe|bautismo Auf dem Gebiet des heutigen Polens nimmt im zehnten Jahrhundert Herzog Mieszko I. die Taufe an. In the territory of today's Poland, in the tenth century, Prince Mieszko I is baptized. Em terras da atual Polônia, no décimo século, o príncipe Mieszko I aceita o batismo. Chrzest to jeden z sakramentów w kościele. Крещение||||таинств|| Taufe||eins||Sakramente||Kirche Baptism||||sacraments|in the|the church Batismo|é|um|dos|sacramentos|na|igreja Хрещення||||таїнств||церкві Die Taufe ist eines der Sakramente in der Kirche. Baptism is one of the sacraments in the church. O batismo é um dos sacramentos da igreja. Mieszko I wtedy uroczyście przyjął chrześcijaństwo, czyli religię wywodzącą się od Jezusa Chrystusa. Мешко||||принял|христианство||религия|происходящую|||Иисуса|Христа Mieszko I||at that time|solemnly|accepted|Christianity|that is|religion|derived from|||Jesus Christ|Jesus Christ Mieszko|I||solemnly|accepted|Christianity|that is|religion|originating|from|from|Jesus|Christ Mieszko||dann|feierlich|annahm|das Christentum||Religion|abstammend|||Jesus|Christus Мешко|||урочисто|прийняв|християнство||релігію|що походить|||Ісуса|Христа |||solemnemente|adoptó|el cristianismo|||que proviene|||| Mieszko I. bekannte sich feierlich zum Christentum, einer von Jesus Christus abgeleiteten Religion. Mieszko I then solemnly embraced Christianity, a religion derived from Jesus Christ. Mieszko I então recebeu solenemente o cristianismo, ou seja, a religião que se origina de Jesus Cristo. Wcześniej dominowało pogaństwo, wiara w wielu bogów. |доминировало|язычество|вера|||богов "Previously"|prevailed|paganism|faith|||gods Antes|dominava|paganismo|crença|em|muitos|deuses früher|herrschte|Heidentum|Glaube|in|viele|Götter |домінувало|язичництво|віра|||богів ||paganismo|fe|||dioses Zuvor war das Heidentum, der Glaube an viele Götter, weit verbreitet. Previously, paganism, belief in many gods, was prevalent. Antes, o paganismo predominava, a crença em muitos deuses. Niestety nie wiemy dokładnie jak ta wcześniejsza religia wyglądała. ||||||ранняя|религия|выглядела leider||wissen|genau|||frühere|Religion|aussah ||know|exactly|||earlier|religion|looked like Infelizmente|não|sabemos|exatamente|como|essa|anterior|religião|parecia На жаль|||точно|||попередня|релігія|виглядала Leider wissen wir nicht genau, wie diese frühere Religion aussah. Unfortunately, we do not know exactly what this earlier religion looked like. Infelizmente, não sabemos exatamente como era essa religião anterior.

Mieszko nie był królem, ale księciem. |||королём||князем |||König||Fürst Mieszko||was not|king||prince |||королем||князем Mieszko|não|era|rei|mas|príncipe Mieszko war kein König, sondern ein Fürst. Mieszko was not a king, but a prince. Mieszko não era rei, mas príncipe. Książę był mniej ważny od króla. Der Prinz|||||König The prince||less|important||king Príncipe|era|menos|importante|do|rei Князь|||важливий||короля Der Fürst war weniger wichtig als der König. The prince was less important than the king. O príncipe era menos importante que o rei. Królem został dopiero syn Mieszka, Bolesław Chrobry. |||||Болеслав Х|Храбрый |wurde|erst|Sohn||Boleslaw|der Tapfere the king|became|only then|son|Mieszko's|Bolesław the Brave|the Brave ||лише|||Болеслав Хоробрий|Хоробрий Rei|foi|apenas|filho|Mieszko|Bolesław|o Bravo Erst der Sohn von Mieszko, Bolesław Chrobry, wurde König. Only Mieszko's son, Boleslaw the Brave, became king. O rei foi apenas o filho de Mieszko, Bolesław Chrobry. Koronę dla polskiego króla przysłał sam papież. корону||||sent||папа римский The crown|for|Polish|king|"sent"|the Pope himself|the Pope A coroa|para|polonês|rei|enviou|o próprio|papa die Krone|für|polnischen||geschickt hat|selbst|der Papst корону|||короля|надіслав||папа римський ||||envió|| Die Krone für den polnischen König wurde vom Papst selbst geschickt. The crown for the Polish king was sent by the Pope himself. La corona para el rey polaco fue enviada por el propio Papa. A coroa para o rei polonês foi enviada pelo próprio papa. W tym momencie możemy sobie zadać pytanie, skąd wiemy takie rzeczy o tak dawnych czasach. |||||задать||||||||| ||moment||"ourselves"|ask||"how"|we know|such|things||such|ancient|times Neste|momento|momento|podemos|a nós mesmos|fazer|pergunta|de onde|sabemos|tais|coisas|sobre|tão|antigos|tempos |||||stellen||woher|wissen||Dinge|||| |||||поставити||звідки||||||давніх|часах ||momento|||||||||||| An dieser Stelle könnten wir uns fragen, woher wir solche Dinge über so alte Zeiten wissen. At this point, we may ask ourselves how do we know such things about such olden times. Neste momento, podemos nos perguntar de onde sabemos essas coisas sobre tempos tão antigos. Aby dowiedzieć się, co działo się tak dawno temu historycy sięganą między innymi po kroniki. |||||||давно||историки|обращаются к|||| to|find out||what|was happening||so long ago|long ago|ago|historians|resort to|among|among other things||chronicles Para|descobrir|reflexivo|o que|aconteceu|reflexivo|tão|há muito|tempo|historiadores|recorrem|entre|outros|a|crônicas um|erfahren||was|geschah||||vor|Historiker|greifen zurück|unter|unter anderem|| ||||відбувалося|||||історики|звертаються до|серед іншого|||літописи ||||||||||recurren|||| Um herauszufinden, was vor so langer Zeit geschah, wenden sich die Historiker unter anderem an die Chroniken. To find out what happened so long ago, historians reach for chronicles, among other things. Чтобы узнать, что же произошло так давно, историки обращаются в том числе и к летописям. Para descobrir o que aconteceu há tanto tempo, os historiadores recorrem, entre outras coisas, às crônicas. Kroniki są to książki, w których opisano jakiś czas, zwykle dłuższy, po kolei, tak jak działy się różne rzeczy. ||||||описывается какой-то||||||по порядку|||происходили||| Chronicles|||books||"in which"|"described"|some period of time|period of time|usually|longer period||in order|as||"happened"||various|things Crônicas|são|esses|livros|em|que|descreveram|algum|tempo|normalmente|mais longo|por|ordem|assim|como|aconteceram|várias|diferentes|coisas ||||||beschrieben wird|irgendeine|Zeit|gewöhnlich|länger||der Reihe nach|so||Kapitel|sich|| Хроніки|||книги|||описано||||||по черзі|||відбуваються||| ||||||||||||orden|||suceden||| Chroniken sind Bücher, die einen Zeitraum, in der Regel einen längeren Zeitraum, der Reihe nach beschreiben, wie sich die Dinge zugetragen haben. Chronicles are books which describe a period of time, usually longer, in sequence, just as various things happened. As crônicas são livros que descrevem um determinado período, geralmente mais longo, na ordem em que as coisas aconteceram. Pisali je kronikarze, a pierwszym polskim kronikarzem był Gal Anonim. писали||кронописцы||||кроникарем||Гал|Гал Аноним wrote||chroniclers||first||chronicler||Gal Anonymous|Anonymous Escreveram|ele|cronistas|e|primeiro|polonês|cronista|foi|Gal|Anônimo schrieben||den Chronisten||||Kronikerschreiber||Gal Anonim|Anonymus Писали||літописці||||літописці||Гал|Анонім ||||||||Gal Anónimo| Sie wurden von Chronisten geschrieben, und der erste polnische Chronist war Gal Anonim. They were written by chroniclers, and the first Polish chronicler was Gal Anonim. Elas foram escritas por cronistas, e o primeiro cronista polonês foi Gal Anônimo. Anonim, bo nie wiemy jak się nazywał! Аноним|||||| Anonymous, unknown name|for||we don't know|how|się|was called Anônimo|porque|não|sabemos|como|se|chamava |||wissen||| ||||||називався Anónimo|||||| Anonym, denn wir wissen nicht, wie er hieß! Anonymous because we don't know his name! Anônimo, porque não sabemos como ele se chamava! Niektórzy podejrzewali, że pochodził z Francji i dlatego nadano mu przydomek Gal. |подозревали||он происходил|||||дали||прозвище|галл Some people|suspected||came from||of France||"because of that"|was given|him|nickname|Gaul Alguns|suspeitavam|que|era originário|de|França|e|por isso|deram|a ele|apelido|Gal einige|vermuteten||er stammte||Frankreich|||man gab||Spitzname| |підозрювали||походив|||||дали йому||прізвисько| |sospechaban|||||||||apodo| Einige vermuteten, dass er aus Frankreich stammte, weshalb man ihm den Spitznamen Gal gab. Some suspected that he came from France, which is why he was given the nickname Gal. Alguns suspeitavam que ele era da França e por isso lhe deram o apelido de Gal.

W średniowieczu król przekazywał władzę swojemu synowi. |средние века||передавал|власть|своему|сыну |In the Middle Ages|king|"passed on"|power|his|his son No|medieval|rei|transmitia|poder|a seu|filho |||übertrug|Macht||Sohn ||король|передавав|владу|своєму| |||transfería||| Im Mittelalter übergab der König die Macht an seinen Sohn. In the Middle Ages, the king passed power to his son. Na Idade Média, o rei passava o poder para seu filho. Mówimy, że władza przechodziła z ojca na syna. говорим||власть|передавалась||отца|| wir sagen|dass|Macht|überging||Vater||Sohn We say||power|was passed||father||son ||влада|переходила||батька|| Dizemos|que|poder|passava|de|pai|para|filho Wir sagen, dass die Macht vom Vater auf den Sohn überging. We say that power passed from father to son. Dizemos que o poder passava de pai para filho. Albo na synów. ||Söhne or|for|"sons" ||синів Ou|para|filhos Oder auf Söhne. Or for sons. Ou para os filhos. Bo właśnie tak było często w średniowieczu, nie tylko w Polsce. |gerade||||||||| |"exactly"|||often||Middle Ages|||| |саме так||||||||| Porque|exatamente|assim|era|frequentemente|no|período medieval|não|apenas|na|Polônia Denn genau so war es oft im Mittelalter, nicht nur in Polen. Because this is exactly how it often was in the Middle Ages, not only in Poland. Porque era assim que acontecia frequentemente na Idade Média, não apenas na Polônia. Gdy umierał król, kraj był dzielony między synów. |умирал||||разделённый|| als|||das Land||geteilt|| |was dying|||was being|divided|among|sons |помира́в|король|||поділений між|| Quando|morreu|rei|país|estava|dividido|entre|os filhos Als der König starb, wurde das Land unter den Söhnen aufgeteilt. When the king died, the country was divided among the sons. Quando o rei morria, o país era dividido entre os filhos. Często potem walczyli ze sobą. ||||собой |dann|kämpften|mit| often|later|fought||with each other ||боролися|| Frequentemente|depois|lutavam|com|si mesmos Danach stritten sie oft miteinander. They often fought with each other afterwards. Frequentemente, eles lutavam entre si. Jeden z polskich królów, Bolesław Krzywousty, chciał zakończyć te walki. |||королей|Болеслав|Кривоустый||положить конец|| ||||Boleslaw der Tapfere|Boleslaw der Krzywousty|wollte|beenden|diese|Kämpfe ||Polish|kings|Bolesław the Wrymouth|Wrymouth|wanted to|end||conflicts |||королів||Кривоустий||закінчити||бої Um|dos|poloneses|reis|Bolesław|Krzywousty|queria|terminar|essas|lutas Einer der polnischen Könige, Bolesław Krzywousty, wollte diesen Kämpfen ein Ende setzen. One of the Polish kings, Boleslaw the Wry-mouthed, wanted to end these battles. Um dos reis poloneses, Bolesław Krzywousty, queria acabar com essas lutas. Wymyślił cały system jaki miał działać po jego śmierci. ||система||||||смерти He devised|entire|system|"that"|was supposed to|work|||death Ele inventou|todo|sistema|que|deveria|funcionar|após|sua|morte er erfand|ganz|System|der|hatte|funktionieren||seiner|Tod Вигадал всю систему, яка мала діяти після його смерті.|||||працювати|||смерті inventó|||||||| Er hat das ganze System erfunden, das nach seinem Tod funktionieren sollte. He invented the whole system that was supposed to work after his death. Ele inventou todo um sistema que deveria funcionar após sua morte. Kto miał mieć jaki kawałek kraju, a kto miał być szefem wszystkich książąt. ||||||||||||князей who|was supposed to|was to have||piece||||||boss of all|all the|princes Quem|tinha|ter|qual|pedaço|do país|e|quem|tinha|ser|chefe|de todos|príncipes |hatte|haben||Stück|||||||aller|Fürsten ||||шматок||||||керівником||князів ||||||||||||príncipes Wer sollte welchen Teil des Landes bekommen und wer sollte das Oberhaupt aller Fürsten sein. Who was to have what piece of the country, and who was to be the head of all the princes. Quem deveria ter qual pedaço do país, e quem deveria ser o chefe de todos os príncipes. Te kawałki nazwano dzielnicami. |части|назвали|районами |sections|were called|districts Os|pedaços|foram chamados|de bairros |Stücke|nannte man|Stadtteilen |ділянки|назвали|районами |los trozos|| Diese Stücke wurden Quartiere genannt. These pieces were called neighborhoods. Esses pedaços foram chamados de divisões. Niestety plan się nie powiódł. ||||удался ||||succeed Infelizmente|plano|(partícula reflexiva)|não|teve sucesso ||||gelang На жаль||||не вдався ||||tuvo éxito Leider ist der Plan gescheitert. Unfortunately, the plan failed. Infelizmente, o plano não teve sucesso. Synowie Bolesława Krzywoustego walczyli ze sobą bez przerwy i ten czas został nazwany rozbiciem dzielnicowym. |Болеслава К|Кривоустого||||||||||назван|разделением|феодальным дел "Sons"|Bolesław's|Wrymouth's|fought||each other|without|without interruption|||period|was called|called|fragmentation|fragmentation into districts Os filhos|Bolesław|Krzywousty|lutaram|entre|si mesmos|sem|pausa|e|esse|tempo|foi|chamado|fragmentação|territorial |Boleslaw|Władysław II|kämpften||||Unterbrechung||dieser||wurde||Zerfall|Zerfall der Teilfürstentümer Сини|Болеслава Кривоустого|Кривоустого|боролися||||перерви|||||названий|роздробленням|удільним поділом |||||||||||||fragmentación| Die Söhne von Boleslaw dem Schiefmäuligen bekämpften sich ununterbrochen, und diese Zeit wurde als Spaltung des Bezirks bekannt. The sons of Bolesław Krzywousty fought with each other non-stop and this time was called a district break. Os filhos de Boleslau, o Cruel, lutaram entre si sem parar e esse período foi chamado de fragmentação do país.

Wiele lat niektórzy z książąt próbowali zjednoczyć kraj, a inni myśleli tylko o tym, żeby samemu mieć jak najwięcej. ||||князей|пытались|объединить||||думали|||||самому||| "Many"||"some of them"||princes|tried to|unite|||others|thought only about|only||"it"|to|"for themselves"|"to have"||as much as possible Muitos|anos|alguns|z|príncipes|tentaram|unificar|país|e|outros|pensavam|apenas|sobre|isso|para|por si mesmos|ter|o máximo|possível ||einige|von||versuchten|vereinen|||andere|dachten|||davon|um|selbst||wie|am meisten ||||князів|пробували|об'єднати||||думали||||||||найбільше ||||||unir|||||||||||| Viele Jahre lang versuchten einige der Fürsten, das Land zu vereinen, während andere nur daran dachten, so viel wie möglich selbst zu besitzen. For many years, some of the princes tried to unite the country, while others thought only of having as much as possible on their own. Por muitos anos, alguns dos príncipes tentaram unificar o país, enquanto outros pensavam apenas em ter o máximo possível para si. Udało się to dopiero Władysławowi Łokietkowi i jego synowi Kazimierzowi Wielkiemu. ||||Владиславу|Локетеку|||сыну|Казимиру Велик|Великому es gelang|||erst|Władysław Łokietek|Władysław Łokietek|||Sohn|Kazimierz dem Großen|dem Großen Succeeded|||"only"|"to Władysław"|to Łokietek|||"his son"|to Casimir|the Great conseguiu|reflexivo|isso|apenas|a Władysław|Łokietko|e|seu|filho|a Kazimierz|Grande Вдалося|||лише після|Владиславу|Локеткові||||Казимиру|Великому Erst Ladislaus der Kurze und sein Sohn Kasimir der Große waren erfolgreich. Only Władysław Łokietkowo and his son Kazimierz the Great managed to do this. Isso só foi conseguido por Władysław Łokietek e seu filho Casimiro, o Grande. Kazimierz został nazwany Wielkim, bo zrobił bardzo dużo dobrego dla Polski. Казимир Велики|был||Великим||||||| Kazimierz der Große|wurde|genannt|der Große|denn|hatte getan||viel||| Casimir the Great|was named|was called|the Great||did|very||good things|| Kazimierz|foi|chamado|Grande|porque|fez|muito|muito|bom|para|Polônia Казимир|||Великим|||||доброго|| Kasimir wurde der Große genannt, weil er viel Gutes für Polen tat. Casimir was called Great because he did a great deal of good for Poland. Kazimierz foi chamado de Grande porque fez muito bem para a Polônia. Jest takie powiedzenie o nim: “Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”. |||||застал||деревянной|||каменной |such a|saying||about him|found|Poland|wooden||left|built of brick Há|tal|ditado|sobre|ele|Ele encontrou|a Polônia|de madeira|e|deixou|de tijolos es gibt||Sprichwort|||er traf|Polen|holzern||ließ|gemauerten ||прислів'я|||Заставив|Польщу|древ'яною||зоставив|кам'яною |||||encontró|||||de ladrillo Es gibt ein Sprichwort über ihn: "Er fand Polen aus Holz und ließ es aus Ziegeln". There is a saying about him: "He found Poland made of wood and left it made of brick." Hay un dicho sobre él: "Encontró una Polonia de madera y dejó una de ladrillo". Há um ditado sobre ele: “Ele encontrou a Polônia de madeira e a deixou de alvenaria”. Zbudował on bardzo dużo zamków i miast, rozwinął gospodarkę i założył Akademię Krakowską, która po jego śmierci stała się Uniwersytetem Krakowskim. построил||||замков|||развил|экономику|||академию|Краковскую||||||||Краковском He built|he||a lot of|castles||cities|developed|the economy||founded|the Academy|Krakow Academy||||death|became|became|university|Krakow's Ele construiu|ele|muito|muitos|castelos|e|cidades|ele desenvolveu|a economia|e|ele fundou|a Academia|Cracóvia|que|após|sua|morte|se tornou|um|Universidade|de Cracóvia er baute||||Schlösser||Städte|entwickelte|Wirtschaft||gründete|Akademie|Krakauer|||||wurde||Universität|Krakauer Побудував||||замків|||розвинув|економіку|||||||||стала||| |||||||desarrolló||||||||||||| Er baute zahlreiche Schlösser und Städte, entwickelte die Wirtschaft und gründete die Krakauer Akademie, aus der nach seinem Tod die Universität Krakau wurde. He built a great many castles and cities, developed the economy and founded the Academy of Krakow, which after his death became the University of Krakow. Ele construiu muitos castelos e cidades, desenvolveu a economia e fundou a Academia Cracoviana, que após sua morte se tornou a Universidade de Cracóvia.

Po Kazimierzu Wielkim królem polski został Ludwik Węgierski, a po nim królem Polski została Jadwiga Andegaweńska. |Казимир Велики|||||Людвик Вен|венгерский|||||||Ядвига Андег|Андегавен |Kazimierz dem Großen||||wurde|Ludwig|Ludwig von Ungarn||||||wurde|Jadwiga von Anjou|von Anjou |Kazimierz the Great|the Great|king of Poland|||Louis|Hungarian||||king|Poland|became|Jadwiga of Anjou|of Anjou |Казимиру|Великим|королем||||||||||стала|| Após|Kazimierz|o Grande|rei|polonês|foi|Luís|Húngaro|e|após|ele|rei|da Polônia|foi|Jadwiga|da Anjou Nach Kasimir dem Großen wurde Ludwig von Ungarn König von Polen, und nach ihm wurde Jadwiga von Anjou König von Polen. After Casimir the Great, Ludwik Węgierski became the king of Poland, and after him Jadwiga Andegaweńska became the king of Poland. Após Kazimierz, o rei da Polônia foi Luís da Hungria, e depois dele, a rainha da Polônia foi Jadwiga da Anjou. Tak, to nie pomyłka! |||ошибка |||Fehler |||mistake |||error Sim|isso|não|erro Ja, das ist kein Irrtum! Yes, this is not a mistake! Да, ошибки нет! Sim, não é um engano! Jadwiga nie była królową, czyli żoną króla. |||королевой||| Jadwiga|||queen consort|||the king Jadwiga|não|era|rainha|ou seja|esposa|rei |||Königin|das heißt|Frau| |||королевою|||короля Jadwiga|||||| Hedwig war keine Königin, d. h. die Frau eines Königs. Hedwig was not a queen, that is, the wife of a king. Jadwiga não era rainha, ou seja, esposa do rei. Była królem, czyli miała najwyższą władzę w państwie. ||||высшую||| |Königin|das heißt|hatte|höchste|Macht||Staat |king|||highest|authority||"in the country" |||||владу||державі Ela era|rainha|ou seja|tinha|suprema|autoridade|w|estado Sie war König, das heißt, sie hatte die höchste Macht im Staat. She was a king, meaning she had supreme power in the state. Ela era o rei, ou seja, tinha o poder supremo no estado. Była dowódcą wojsk polskich i to ona zapisała w spadku swoje klejnoty koronne dla Akademii Krakowskiej. |командиром|войск польских|||||завещала||наследия||коронные драго|коронные украшения||Краковская академ|Краковской академ She was|commander|Polish forces|||||bequeathed|"in her will"|"in her will"|her own|crown jewels|crown jewels|for|the Krakow Academy|Krakow Academy Ela foi|comandante|exército|polonês|e|isso|ela|deixou|na|herança|seus|joias|da coroa|para|Academia|de Cracóvia |der Kommandantin|militärischen|polnischen||dass||hat vererbt||Nachlass|ihre|Kronjuwelen|Krönungsinsignien||Akademie Krakau|Akademie Krakau |командувачем||||||||||коштовності корони|||| |comandante|militares|||||dejó||herencia||joyas|joyas de la corona||Academia Krakowska|de Cracovia Sie war die Kommandantin der polnischen Truppen und sie hinterließ ihre Kronejuwelen als Erbe für die Krakauer Akademie. She was the commander of the Polish army and it was she who bequeathed her crown jewels to the Krakow Academy. Ela era a comandante das tropas polonesas e foi ela quem deixou suas joias da coroa como herança para a Academia de Cracóvia. W ten sposób ta wspaniała kobieta spowodowała, że Akadamia stała się uniwersytetem, który potem stał się sławny w całej Europie. ||||замечательная|женщина|вызвала||Академия|||университетом|||||известным||всей| |diesem|so|diese|wunderbare|Frau|verursachte||Akademie|wurde|||der|dann|wurde||berühmt||ganzem|Europa ||||wonderful|woman|caused||Academy|became||university|||became||famous||all of|Europe ||||чудова||спричинила те, що|||||університетом|||стала||||| Em|aquele|modo|essa|maravilhosa|mulher|causou|que|Academia|se tornou|um|universidade|que|depois|se tornou||famoso|em|toda|Europa Auf diese Weise bewirkte diese großartige Frau, dass die Akademie zu einer Universität wurde, die später in ganz Europa berühmt wurde. In this way, this great woman caused Acadamia to become a university, which later became famous throughout Europe. Dessa forma, essa mulher maravilhosa fez com que a Academia se tornasse uma universidade, que depois se tornou famosa em toda a Europa. W Krakowie studiował między innymi Mikołaj Kopernik, znany polski astronom. ||||||Коперник|||астроном |Krakau|studierte|unter||Mikołaj|Kopernikus|bekannter||Astronom ||studied|among others||Nicolaus|Copernicus|famous||astronomer |||серед інших|||Коперник||| Em|Cracóvia|estudou|entre|outros|Nicolau|Copérnico|conhecido|polonês|astrônomo In Krakau studierte unter anderem Nikolaus Kopernikus, der bekannte polnische Astronom. Among others, Nicolaus Copernicus, the famous Polish astronomer, studied in Krakow. Em Cracóvia, estudou entre outros Mikołaj Kopernik, o famoso astrônomo polonês.

W 1410 roku, gdy królem był Władysław Jagiełło, miała miejsce ogromna bitwa. |||||Владислав Я|Ягайло||||битва ||als|König||Wladislaw|Jagiełło|fand statt|stattfinden||Schlacht In||when|||Władysław Jagiełło|Jagiełło|took place||huge|battle |||||Владислав Ягайло|Ягайло||||битва Em|ano|quando|rei|era|Władysław|Jagiełło|teve|lugar|enorme|batalha Im Jahr 1410, als Ladislaus Jagiello König war, fand eine große Schlacht statt. In 1410, when Ladislaus Jagiello was king, a huge battle took place. Em 1410, quando o rei era Władysław Jagiełło, ocorreu uma enorme batalha. Pod Grunwaldem zgromadziło się bardzo, ale to bardzo, bardzo dużo rycerzy. |Грюнваль|собралось||||||||рыцарей under|"Grunwald"|gathered||very, very|but|but really||||knights Sob|Grunwald|se reuniu|pronome reflexivo|muito|mas|isso|muito|muito|muitos|cavaleiros unter|Grunwald|versammelten sich|||||||viele|Ritter |під Грюнвальдом|зібралося||||||||лицарів |Grunwald|se reunió|||||||| Eine sehr, sehr, sehr große Anzahl von Rittern versammelte sich in Grunwald. A very, very, very large number of knights gathered at Grunwald. Em Grunwald, reuniu-se um número muito, mas muito, muito grande de cavaleiros. Walczyli po stronie polskiej albo po stronie niemieckiego Zakonu Krzyżackiego. ||||||||Ордена|Тевтонского ор They fought||side|Polish side|or||side|German|Teutonic Order|Teutonic Order Lutaram|do|lado|polonês|ou|do|lado|alemão|Ordem|Teutônica sie kämpften||Seite||||||Orden|Krzyżacki Боролися||||||||ордену|Тевтонського ордену ||||||||de la Orden|de los Caballeros Teutónicos Sie kämpften auf der polnischen Seite oder auf der Seite des deutschen Ordens der Kreuzritter. They fought on the Polish side or on the side of the German Teutonic Order. Lutaram do lado polonês ou do lado da Ordem Teutônica. Krzyżacy, jak ich nazywamy, chcieli zniszczyć Polskę. Тевтоны|||||| die Kreuzritter||||wollten|zerstören|Polen Teutonic Knights|||we call|wanted to|destroy| os Cruzados|como|eles|chamamos|queriam|destruir|a Polônia Тевтонці|||||| Die Kreuzritter, wie wir sie nennen, wollten Polen vernichten. The Teutonic Knights, as they were called, wanted to destroy Poland. Os Teutônicos, como os chamamos, queriam destruir a Polônia. Nie udało im się. |gelang|| not|succeeded|them| |Не вдалося їм.|| Não|conseguiu|a eles|se Es ist ihnen nicht gelungen. They failed. Eles não conseguiram. To była długa i ciężka bitwa i zakończyła się wspaniałym zwycięstwem polskich wojsk. |||||||завершилась||великой|победой|| ||||schwere|||sie||wunderbaren|Sieg||polnischen Truppen ||||difficult|battle||ended||great|victory|Polish forces'|troops |||||||||чудовою|перемогою|| Isso|foi|longa|e|difícil|batalha|e|terminou|reflexivo|maravilhoso|vitória|poloneses|exércitos Es war eine lange und harte Schlacht, die mit einem großartigen Sieg der polnischen Truppen endete. It was a long and hard battle and ended in a magnificent victory for the Polish troops. Foi uma batalha longa e difícil e terminou com uma magnífica vitória das tropas polonesas.

Król Władysław Jagiełło dał początek nowej dynastii, czyli rodzinie królów. ||||||династии|||королей |||gab|Anfang|neuen|Dynastie||Familie| King|Władysław|Jagiełło|gave|beginning||dynasty|||kings ||||||dinastía||| Rei|Władysław|Jagiełło|deu|início|nova|dinastia|ou seja|família|reis König Władysław Jagiełło begründete eine neue Dynastie, nämlich die Familie der Könige. King Władysław Jagiełło started a new dynasty, i.e. the family of kings. O rei Władysław Jagiełło deu início a uma nova dinastia, ou seja, à família dos reis. Pierwsze to byli Piastowie, a od Jagiełły Jagiellonowie. |||Пясты|||Ягелло|Ягеллоны The first|||Piast dynasty||from|of Jagiełło|Jagiellon dynasty Primeiro|eram|os|Piastas|e|de|Jaguelão|Jagiellonidas |||Piasten|||Jagiełło|Jagiellonen |||П'ясти|||Ягайла|Ягеллони |||los Piast|||| Zunächst waren es die Piasten, und von Jagiełło an die Jagiellonen. The first were the Piasts, and from Jagiello the Jagiellonians. Os primeiros foram os Piast, e a partir de Jagiełło, os Jagiellon. Polska się za ich czasów rozwijała, rosła w siłę i bogactwa. ||||||росла||силу|| ||in|their|their time|was developing|grew stronger||strength and wealth||wealth and power Polônia|reflexivo|durante|deles|tempos|se desenvolveu|cresceu|em|poder|e|riqueza ||in|ich||entwickelte|wuchs||Stärke||Reichtum ||||||||силу та багатство|| ||||||crecía|||| Polen entwickelte sich in ihrer Zeit, wuchs an Stärke und Reichtum. Poland developed during their time, grew in strength and wealth. A Polônia se desenvolveu durante o seu tempo, cresceu em poder e riquezas. Jednak to już opowieść na inną okazję. ||||||возможность |||Geschichte||andere|Gelegenheit However|||story||another|occasion ||||||випадок No entanto|isso|já|história|para|outra|ocasião Aber das ist eine Geschichte für eine andere Gelegenheit. However, that's a story for another occasion. No entanto, essa já é uma história para outra ocasião.

Dziękuję Wam bardzo za ten odcinek. ||||diesen| thank|||for|| Obrigado|a vocês|muito|pelo|este|episódio Herzlichen Dank für diese Folge. Thank you very much for this episode. Muito obrigado a vocês por este episódio. Zapraszam na mój blog ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com. |||||||polish with john|website convido|para|meu|blog|||ou|| Besuchen Sie doch mal meinen Blog ioannesoculus.com oder polishwithjohn.com. Convido vocês a visitar meu blog ioannesoculus.com ou polishwithjohn.com. Będę wdzięczny za wsparcie mnie na serwisie Patreon. |dankbar||Unterstützung|||| "I will be"|grateful||support|||service| Eu serei|grato|pelo|apoio|a mim|no|serviço|Patreon Буду|вдячний|||||| Ich würde mich freuen, wenn Sie mich auf Patreon unterstützen. I would appreciate your support of me on Patreon service. Ficarei grato pelo apoio no serviço Patreon. Tym którzy już to robią, serdecznie dziękuję! |||||sincerely| Aqueles|que|já|isso|fazem|sinceramente|agradeço Denjenigen, die dies bereits tun, vielen Dank! Aqueles que já fazem isso, muito obrigado! A w następny poniedziałek zapraszam na kolejny podcast z serii “Polish with John”. ||nächsten|||||||||| (artigo definido)|em|próximo|segunda-feira|eu convido|para|outro|podcast|da|série|Polonês|com|John Und nächsten Montag lade ich Sie zum nächsten Podcast der Reihe "Polnisch mit John" ein. E na próxima segunda-feira convido vocês para mais um podcast da série "Polish with John". Trzymajcie się zdrowo i trzymam za was kciuki! Haltet euch|euch|gesund||drücke ich||euch|Daumen ||||I hold|||thumbs up Mantenham|-se|saudavelmente|e|mantenho|por|vocês|dedos cruzados Bleiben Sie gesund und ich drücke Ihnen die Daumen! Mantenham-se saudáveis e estou torcendo por vocês!