Lágmarkspör og íslenskt hljóðkerfi (2) Minimum pairs|||système phonétique Mindestpaarzahl und isländisches Soundsystem (2) Minimum pairs and Icelandic sound system (2) Paires minimum et sonorisation islandaise (2) Minimalna liczba par i islandzki system dźwiękowy (2) 最少配对和冰岛语音系统 (2)

hljóðbrigði af lokhljóðinu sonorité||consonne occlusive phonetic variation of the final sound

g, lokhljóðsfóneminu g, g sonore|son final|g sonore g, the final phoneme g,

og, og and, and

[ɣ] kemur aldrei fyrir í framstöðu [ɣ] never occurs in front position

og [x] reyndar ekki heldur nema í, í svokölluðum ókringdum hv-framburði eins og „hver“, „hvaða“, and [x] actually not either except in, in so-called unrounded hv-pronunciations such as "who", "what",

en

sá kostur er nú ekki tekinn hér. Það er að segja, hér er gert ráð fyrir að [ɣ] sé sjálfstætt fónem, en, en That is, here [ɣ] is assumed to be an independent phoneme, en, en

hitt, hinu hefur verið, hitt hefur verið lagt til líka. the other, the other has been, the other has been proposed too.

Svo er það

nefhljóðin. the nasal sounds.

Hér var gert ráð fyrir að

framgómmælt og uppgómmælt nefhljóð væru hljóðbrigði voiced and voiced nasal sounds would be phonemes

af þeim tannbergsmæltu of those measured by teeth

og varðandi and regarding

framgómmæltu nefhljóðin, [ɲ], raddað og óraddað, pronounce the nasal sounds, [ɲ], voiced and unvoiced,

gengur það alveg upp, held ég. it works out, I think.

Það er að segja,

[n] og [ɲ] standa algerlega í fyllidreyfingu. [n] and [ɲ] are completely plural.

Þetta er svolítið snúnara með uppgómmæltu nefhljóðin. It's a bit more twisted with the voiced nasal sounds.

Þau eru vissulega að mestu leyti í fyllidreifingu við þau tannbergsmæltu vegna þess að uppgómmæltu nefhljóðin koma They are certainly mostly complementary to the dental sounds because the palatal nasal sounds come

nánast eingöngu fyrir á undan almost exclusively for before

samsvarandi lokhljóðum, það er að segja uppgómmæltum corresponding to final vowels, that is, voiced

lokhljóðum,

eins og „vængur“ og „langur“ like "wing" and "long"

og

„tankur“ og svo framvegis, "tank" and so on,

en

stundum ef að

til verður samhljóðaklasi, there will be a consonant cluster,

þá

má búast við brottfalli innan úr slíkum klasa dropouts can be expected from within such clusters

og slíkt brottfall getur leitt til þess að það verði til lágmarkspar svona hljóðfræðilega. and such an omission may lead to the creation of such a phonetically minimal pair.

Sem sagt As said

ef við, ef við lítum á if we, if we look at

„væns“ sem er eignarfall þá af lýsingarorðinu „vænn“

og „vængs“, sem er

eignarfallið af nafnorðinu „vængur“. Í

„vængur“ er

klasinn

„ng“ og nefhljóðið þar verður uppgómmælt sjálfkrafa á undan, "ng" and the nasal sound there will be pronounced automatically before,

undan uppgómmælta lokhljóðinu. before the spoken final sound.

En þegar

eignarfalls s-ið bætist við er kominn þriggja samhljóða klasi. the possessive s is added to form a three-consonant cluster. Lokhljóðið fellur venjulega brott The final vowel is usually dropped

en það skilur eftir sig

spor á nefhljóðinu. traces of the nasal sound. Það er að segja,

það, það,

uppgómsmælis, -mælisþátturinn verður eftir í nefhljóðinu. of a palatal meter, the -meter element remains in the nasal sound.

Þannig að nefhljóðið

heldur áfram að vera uppgómmælt þótt, þótt hljóðið sem olli því að, að það varð uppgómmælt sé fallið brott, continues to be uttered even though the sound which caused it to be uttered has fallen away,

og þá fáum við sem sagt lágmarksparið „væns“ og „vængs“ þar sem eini munurinn er á tannbergsmæltu og uppgómmæltu nefhljóði og þetta, þessi orð merkja ekki það sama. and then we get, so to speak, the minimal pair of "væn" and "wing" where the only difference is between a nasal sound spoken on the teeth and a nasal sound spoken on the palate and this, these words do not mean the same thing.

Sama má segja um, um orðið „leynt“ The same can be said about, about the word "secret"

og

„lengt“ "long"

af, af „lengja“, of, of "extend",

þar

fellur líka

lokhljóðið brott

og eftir stendur and remains

uppgómmælt óraddað nefhljóð.

Og það er lágmarkspar á milli þess og

tannbergsmælts óraddaðs nefhljóðs í „leynt“. of a dentally voiced unvoiced nasal sound in "hidden".

Þannig að, að þarna

er svona vafamál, það er að segja fyllidreifing að mestu leyti en einstöku lágmarkspör finnast samt. is so questionable, that is to say full distribution for the most part, but unique minimal pairs are still found.

Síðan eru það

raddaðir og óraddaðir voiced and unvoiced

hljómendur, það er að segja nefhljóð, hliðarhljóð og sveifluhljóð sem eru að verulegu leyti í fyllidreifingu, consonants, i.e. nasal sounds, lateral sounds and oscillatory sounds which are to a large extent in full distribution,

en, en, það er að segja að verulegu leyti fyllidreifing á mill i rödduðu og órödduðu afbrigðanna. but, but, that is to say, to a significant extent, there is a full distribution between the voiced and unvoiced varieties. En það eru þó til lágmarkspör í, í innstöðu. But there are minimal pairs in, in position. Við höfum orð eins og We have words like

„kemba“

og „kempa“ and "fight"

þar sem eini munurinn er,

er, er sem sagt rödd, á rödduðu og órödduðu varamæltu is, so to speak, a voice, in voiced and unvoiced spoken language

nefhljóði.

Við höfum „orga“ og „orka“,

raddað og óraddað r.

„Hanga“

og „Hanka“ and "Hanka"

og við höfum þetta líka í framstöðu,

„lið“ og „hlið“, "team" and "side",

eini munurinn raddað og óraddað h, raddað og óraddað l, fyrirgefið, „rá“ og „hrá“,

„nota“ og „hnota“. "use" and "nut".

Þetta eru sem sagt

ýmis mál sem við skiljum eftir hér óleyst. various issues we leave here unresolved.

Svona, við getum sagt vafamál eða ágreiningsatriði um það Thus, we can say doubt or dispute about it

hvernig eigi að greina íslenskt hljóðkerfi, hvaða hljóðön séu í málinu. how to distinguish the Icelandic phonetic system, which phonemes are involved.

En við látum þessu lokið. But we'll leave it at that.