نقد فیلم زنان کوچک کارگردان گرتا گرویگ
نقد و بررسی فیلم زنان کوچک
بیش از یکصد و پنجاه سال از زمانی که لوییزا می الکات
رمان زنان کوچک را به رشته تحریر درآورده است می گذرد
افراد نام آشنا و ناآشنای متفاوتی به سراغ این اثر رفته اند
و آن را بر صحنه ی نمایش و یا بر پرده سینما کشانده اند
تعدد این اقتباس ها خود به تنهایی دلیلی بر قوت و قدرت متن اولیه بوده و از بوته ی آزمایش تاریخی سربلند بیرون آمده است
اقتباس " گرتا گرویگ " فیلم ساز آمریکایی در سال 2019 میلادی
یکی از اقتباس های متاخر این اثر کلاسیک است
و تا حد زیادی توانسته تحسین منتقدان متاکریتیک و راتن تومیتوز را کسب کند
ژوزفین شخصیت محوری داستان زنان کوچک
در جواب خواهرش که از او می پرسد، چرا دیگر داستان نمی نویسد
می گوید: چون دیگر شنیدن داستان برای کسی مهم نیست
آگر از یک متن کلاسیک، ده ها اقتباس نمایشی و سینمایی صورت گیرد
احتمالا همه ی آنها به نوعی دیده می شوند
ولی متن اولیه تقریبا نه شنیده و نه خوانده می شود
دقیقا به همین دلیل است که گرتاگرویگ
خطر و ریسک برگردان سینمایی، رمان کلاسیک زنان کوچک را می پذیرد
گذشته از آن، محتملا نسل جوان
تمایل چندانی به تماشای ورژن های قدیمی یک اثر کلاسیک نخواهد داشت
و لذا همواره دلایل کافی برای
اقتباس سینمایی از یک اثر کلاسیک و غبار زدایی از آن اثر، وجود خواهد داشت
آن چه حائز اهمیت است
نگاه جدید به متون کهن و بیرون کشیدن مضامین جدید از آن می باشد
که در اصطلاح لاتین به آن " آناکرونیسم " گفته می شود
روایت فیلم، روایتی غیر خطی است
این روایت با فلاش بکی ناظر به هفت سال قبل که در فیلم کپشن می شود، آغاز می شود
پس از آن به دفعات و با کات های ناگهانی میان زمان گذشته و حال در رفت و برگشت هستیم
در روایت غیر خطی، گریم بازیگران از تمهیداتی است
که برای جلوگیری از سردر گمی تماشاچی به کار گرفته می شود
در این فیلم با توجه به نزدیکی زمان گذشته و حال، این تمهید کارکرد چندانی ندارد
و فیلم ساز برای نشانه گذاری زمان مرجع از آیتم های دیگری نظیر
تغیرات رنگ و نور استفاده کرده است
علاوه بر آن کوتاه شدن موهای ژوزفین نیز
به عنوان نوعی نشانه گذاری، که گذشته را از حال تفکیک می کند به کار می آید
به ویژه این نشانه گذاری در صحنه هایی که خواهر کوچک تر بیمار است
و تشخیص خطوط زمانی ضرورت بیشتری دارد، حائز اهمیت است
لازم به ذکر است، کوتاه شدن مو در متن فیلم نامه نیز بی دلیل صورت نمی گیرد
ژوزفین برای تهیه پولی که خانواده نیاز دارد، موهای خود را فروخته است
فیلم " درخشش ابدی یک ذهن پاک" به کارگردانی "میشل گوندری" محصول 2004 میلادی
نمونه ی قابل قبولی از روایت غیر خطی است
در این فیلم برای تشخیص زمان مرجع توسط تماشاچی
از المان های بصری نظیر رنگ موی بازیگر استفاده شده است
گذشته از همه ی این موارد به نظر می رسد در فیلم زنان کوچک
فیلم ساز بر روی حافظه ی تاریخی مخاطب، حساب ویژه ای باز کرده است
چرا که درصد قابل توجهی از مخاطبین با پس زمینه ی ذهنی فیلم را تماشا می کنند
و به هم ریختگی های زمانی ناشی از روایت غیر خطی
مسیر اصلی داستان را برای آن ها مخدوش نخواهد کرد
پدرخانواده چهار دخترش را زنان کوچک خطاب می کند، عنوانی که کمابیش متناقض است
از یک طرف نقشی را که در آینده ی نزدیک به عنوان زن می بایست ایفا کنند را یادآور می شود
و هم زمان این هشدار را در خود نهفته دارد
که برای پذیرش این نقش، لازم است آمادگی لازم را کسب نمایند
هر کدام از چهار دختر، خواست ها، امیال و رویاهای خود را در سر می پروراند
مگی آینده ی خود را در تشکیل خانواده می بیند
ژوزفین سودای نویسندگی دارد و در این مسیر جد و جهد می کند
و ایمی، طالب زندگی اشرافی و لاکچری است
بت نیز عاشق موسیقی است و دوست ندارد پیانو هیچ وقت ساکت بماند
اگر چه ژوزفین محور اصلی داستان است و رمان زنان کوچک به قلم او جاری می شود
در عین حال فیلم ساز نخواسته رویاها و امیال خواهران دیگر را
در مقابل خواست ژوزفین کوچک بشمارد
این مهم در دیالوگی میان مگی و ژوزفین به این صورت می آید
اینکه رویاهایم با مال تو متفاوت هستند، دلیل نمی شود مهم نباشند
در فصلی از فیلم ناشر به ژوزفین می گوید
اگر شخصیت اصلی داستان دختر است، یا باید بمیرد و یا باید ازدواج کند
این سخن در واقع سخن او نیست، سخن زمانه ی او
و سرنوشت قابل قبول زنان در آن زمان است
سرنوشتی که ژوزفین با همه ی آرزوهای متفاوتی که برای خود تصویر و تصور کرده است
هم در مورد خودش و هم در مورد قهرمان داستانش به آن تن می دهد
و این پایانی است که ناشر به داستان ژوزفین
و به تبع آن فیلم ساز بر مخاطب تحمیل می کند
با گذشت سالیان متمادی از زمان نگارش داستان
جوامع بشری دچار تحول و دگردیسی های بسیاری شده است
امروزه هویت یک زن وابسته به ازدواج نبوده
و بر خلاف آنچه در فیلم آمده است، ازدواج صرفا مقوله ای اقتصادی نیست
و راه های متعددی برای استقلال اقتصادی زنان وجود دارد
هر چند داستان ها و چگونگی آغاز و پایان آن ها
به بهانه ی سازگاری با ذائقه ی مخاطب، همچنان بر صاحبان اثر تحمیل می شود
با این تفاوت که به جای ناشران و یا در کنار آن ها
تهیه کننده ها و کمپانی های فیلم سازی قرار گرفته اند
اگر از این ویدئو لذت بردید، کانال ما را در یوتیوب سابسکرایب کنید
و با کلیک کردن روی آیکون زنگوله، از جدیدترین ویدئوهای ما آگاه شوید
سپاس از همراهی تان