21 De graftombe van Sint-Nicolaas
|Grabmal|||
The|grave tomb|of||
21 Das Grabmal des Heiligen Nikolaus
21 La tumba de San Nicolás
21 Le tombeau de Saint-Nicolas
21 Гробница Святого Николая
21 Aziz Nikolaos'un mezarı
21 The tomb of Saint Nicholas
De graftombe van Sint-Nicolaas
The|grave tomb|of||
The tomb of Saint Nicholas
Ze trokken verder.
They|moved|further
They moved on.
Dat was het enige dat ze konden doen: eindeloos voortgaan.
|||||||||fortfahren
That|was|the|only|that|they|could|do|endlessly|continue
That was the only thing they could do: go on endlessly.
Terugkeren was even zinloos geworden als doorlopen, behalve dat terugkeren een nederlaag betekende.
||||||durchlaufen|außer dass|||||
Returning|was|even|pointless|had become|as|continuing|except|that|returning|a|defeat|meant
Turning back had become as pointless as moving forward, except that turning back meant defeat.
Zelfs nu waren er nog kinderen bij die droomden van de Witte Stad.
Even|now|were|there|still|children|present|who|dreamed|of|the|White|City
Even now, there were still children who dreamed of the White City.
Maar de meesten gingen verder uit gewoonte.
||||||Gewohnheit
But|the|most|went|further|out|habit
But most continued out of habit.
‘Als God de zee niet laat wijken omdat Nicolaas dood is, zal Hij dan schepen sturen om ons naar het Heilige Land te brengen?'
If|God|the|sea|not|lets|recede|because|Nicholas|dead|is|will|He|then|ships|send|to|us|to|the|Holy|Land|to|bring
‘If God does not make the sea recede because Nicolaas is dead, will He send ships to take us to the Holy Land?'
vroeg de kleine Thiess aan Dom Thaddeus.
|the|little|Thiess|to|Dom|Thaddeus
asked little Thiess of Dom Thaddeus.
Die kon alleen maar antwoorden: ‘Wat God ook over ons moge beslissen, het zal goed zijn.'
He|could|only|but|answer|What|God|also|about|us|may|decide|it|will|good|be
He could only reply: ‘Whatever God may decide for us, it will be good.'
Frieda, een aantal verplegertjes en alle zwaargewonden waren in de burcht van Trasimeno achtergebleven.
||||||Schwerverletzten||||||Trasimeno|
Frieda|a|number|little nurses|and|all|seriously injured|were|in|the|castle|of|Trasimeno|remained behind
Frieda, a number of nurses, and all the seriously injured had remained in the fortress of Trasimeno.
Ze zouden later naar Perugia gaan, voorzover ze het leven er afbrachten.
|||||||||||überlebten
They|would|later|to|Perugia|go|as far as|they|the|life|there|managed
Sie würden später nach Perugia gehen, sofern sie dort das Leben aushielten.
They would go to Perugia later, as long as they managed to survive.
De stad had wel iets aan het kinderleger te danken, meende de bevelhebber.
The|city|had|indeed|something|to|the|child army|to|thank|believed|the|commander
Die Stadt hatte wohl etwas dem Kinderheer zu verdanken, meinte der Befehlshaber.
The city owed something to the child army, the commander believed.
Hij was onder de indruk van de blonde, kordate Frieda en bood haar een plaats aan in zijn eigen huishouding.
||||||||entschlossene|||||||||||
He|was|under|the|impression|of|the|blonde|decisive|Frieda|and|offered|her|a|place|in||his|own|household
Er war von der blonden, zupackenden Frieda beeindruckt und bot ihr einen Platz in seinem eigenen Haushalt an.
He was impressed by the blonde, decisive Frieda and offered her a place in his own household.
Hij had een zoon...
He|had|a|son
He had a son...
Trude nam Frieda's taak over, daarbij geholpen door Mariecke, die in de loop der maanden heel handig was geworden in het verzorgen van kwetsuren.
Trude|took|Frieda's|task|over|in doing so|helped|by|Mariecke|who|in|the|course|of|months|very|skilled|had|become|in|the|caring for|of|injuries
Trude took over Frieda's task, assisted by Mariecke, who had become quite skilled in caring for injuries over the months.
Eindelijk bereikten de kinderen de kust van de Adriatische Zee.
||||||||Adriatische|
Finally|reached|the|children|the|coast|of|the|Adriatic|Sea
Finally, the children reached the coast of the Adriatic Sea.
Niemand deed een poging de wateren te bezweren.
|||||||beschwören
Nobody|made|a|attempt|the|waters|to|subdue
No one made an attempt to calm the waters.
Ze trokken gewoon verder naar het zuiden, over zandstranden, langs moerassen en door heuvels.
||||||||Sandstrände|||||
They|traveled|just|further|to|the|south|over|sandy beaches|along|swamps|and|through|hills
They simply continued south, over sandy beaches, past marshes, and through hills.
De zee bevatte tonnen voedsel, maar dat moest gevangen worden.
The|sea|contained|tons|food|but|that|had to|caught|be
The sea contained tons of food, but it had to be caught.
Ze kregen te kampen met een nieuwe plaag: malaria.
|||||||Plage|Malaria
They|received|to|struggle|with|a|new|plague|malaria
They were faced with a new plague: malaria.
Tienduizenden muggen belaagden de weerloze kinderen.
Zehntausende||belagten|||
Tens of thousands|mosquitoes|attacked|the|defenseless|children
Tens of thousands of mosquitoes attacked the defenseless children.
De kleinen dachten dat de koortsen waardoor ze werden overvallen, veroorzaakt werden door giftige uitwasemingen van de moerassen.
||||||||||||||Ausdünstungen|||
The|children|thought|that|the|fevers|by which|they|were|attacked|caused|were|by|toxic|emanations|from|the|swamps
The little ones thought that the fevers that overwhelmed them were caused by toxic fumes from the swamps.
Alleen Dolf wist dat het de muggenplaag was die de ziekte verspreidde.
||||||Mückenplage|||||
Only|Dolf|knew|that|it|the|mosquito plague|was|that|the|disease|spread
Only Dolf knew that it was the mosquito plague that spread the disease.
Hij liet elke avond grote, rokende vuren aanleggen om de insecten te verjagen.
|||||||anzünden|||||
He|had|every|evening|large|smoking|fires|built|to|the|insects|to|drive away
Er ließ jeden Abend große, rauchende Feuer machen, um die Insekten zu vertreiben.
Every evening, he had large, smoking fires built to drive away the insects.
Verder liet hij de kinderen zoveel mogelijk in zee baden, waarbij hij hun verbood zich af te drogen.
weiter|||||||||||||||||
Furthermore|let|he|the|children|as much|possible|in|sea|bathe|during which|he|them|forbade|themselves|off|to|dry
Außerdem ließ er die Kinder so viel wie möglich im Meer baden, wobei er ihnen verbot, sich abzutrocknen.
Furthermore, he let the children bathe in the sea as much as possible, forbidding them to dry off.
‘Laat je drogen in de zon.
Let|you|dry|in|the|sun
‚Lass dich in der Sonne trocknen.
‘Let yourself dry in the sun.
Er zal een zoutlaagje op je huid achterblijven en dat zal de muggen afschrikken.'
|||Salzschicht||||||||||abschrecken
There|will|a|salt layer|on|your|skin|remain|and|that|will|the|mosquitoes|deter
A layer of salt will remain on your skin and that will deter the mosquitoes.'
Hij was er niet helemaal zeker van of dit inderdaad zo was, maar in elk geval werden ze nadien niet meer zo vaak gestoken en het aantal malariapatiënten verminderde.
||||||||||||||||||danach|||||||||Malariapatienten|
He|was|there|not|completely|sure|of|whether|this|indeed|so|was|but|in|any|case|were|they|afterwards|not|more|so|often|bitten|and|the|number|malaria patients|decreased
He wasn't entirely sure if this was indeed the case, but in any case, they were not bitten as often afterwards and the number of malaria patients decreased.
Op een dag gebeurde er iets merkwaardigs.
||||||merkwürdiges
On|a|day|happened|there|something|strange
One day, something strange happened.
Ze kampeerden aan de oever van een groot strandmeer waar het wemelde van de krabben, zodat het een avond van overvloed werd.
||||||||Strandsee|||||||||||||
They|camped|at|the|shore|of|a|large|beach lake|where|it|swarmed|with|the|crabs|so that|it|an|evening|of|abundance|became
They camped by the shore of a large beach lake where it was teeming with crabs, making it an evening of abundance.
Opeens werden ze in hun maaltijd gestoord door de alarmroep van de wachters: ‘Ruiter in zicht!'
|||||||||Alarmruf||||Reiter in Sicht||
Suddenly|were|they|in|their|meal|disturbed|by|the|alarm call|of|the|guards|Rider|in|sight
Suddenly, they were interrupted in their meal by the alarm call of the guards: 'Rider in sight!'
Eén maar?
One|but
Just one?
dacht Dolf verbaasd.
thought|Dolf|surprised
thought Dolf in surprise.
Alleen een goed gewapend, zeer moedig man zou het aandurven om eenzaam langs de wegen te trekken.
|||||||||wagen|||||||
Only|a|well|armed|very|brave|man|would|it|dare|to|alone|along|the|roads|to|travel
Only a well-armed, very brave man would dare to travel alone along the roads.
Nieuwsgierig rende hij naar de weg en keek naar de stofwolk die naderde.
||||||||||staubwolke||
Curious|ran|he|to|the|road|and|looked|at|the|dust cloud|that|was approaching
Curious, he ran to the road and looked at the cloud of dust that was approaching.
Spoedig zag hij dat het inderdaad een man was, die met de armen zwaaide en iets schreeuwde.
Soon|saw|he|that|it|indeed|a|man|was|who|with|the|arms|waved|and|something|shouted
Soon he saw that it was indeed a man, waving his arms and shouting something.
Het schemerde al.
It|was dusk|already
It was already getting dark.
Dolf greep onwillekeurig naar zijn mes.
Dolf|grabbed|involuntarily|towards|his|knife
Dolf instinctively reached for his knife.
Kwam die man hen waarschuwen voor naderend gevaar?
||||||naheendem|Gefahr
Did come|that|man|them|warn|for|approaching|danger
Was that man warning them of impending danger?
Of wilde hij hen wegjagen?
Or|did want|he|them|to chase away
Or did he want to drive them away?
Niets van dit alles.
Nothing|of|this|all
None of this.
Het was Leonardo Fibonacci da Pisa.
It|was|Leonardo|Fibonacci|from|Pisa
It was Leonardo Fibonacci da Pisa.
Dolf herkende hem pas toen hij vlakbij was en zijn paard inhield.
|||||||||||anhielt
Dolf|recognized|him|only|when|he|nearby|was|and|his|horse|slowed down
Dolf only recognized him when he was close by and slowed his horse.
Het dier zweette, vlokken schuim kleefden aan de borst.
|||Flocken Schaum|Schaum||||
The|animal|sweated|flakes|foam|stuck|to|the|chest
Das Tier schwitzte, Schaumflocken hafteten an der Brust.
The animal was sweating, flakes of foam clung to its chest.
Moe liet Leonardo zich uit het zadel glijden.
Moe|let|Leonardo|himself|out|the|saddle|slide
Müde ließ Leonardo sich aus dem Sattel gleiten.
Weary, Leonardo let himself slide out of the saddle.
Dolf ving hem op.
Dolf|caught|him|up
Dolf fing ihn auf.
Dolf caught him.
‘Hè, hè,' zuchtte de student.
hey|hey|sighed|the|student
‘Oh, finally,' sighed the student.
‘Dat was me een reis...!'
That|was|to me|a|journey
‘What a journey...!'
Dolf was zo blij dat hij niets kon zeggen.
Dolf|was|so|happy|that|he|nothing|could|say
Dolf was so happy that he couldn't say anything.
Ook Mariecke kwam aanrennen en stortte zich in Leonardo's armen.
Also|Mariecke|came|running|and|threw herself|herself|into|Leonardo's|arms
Mariecke also came running and threw herself into Leonardo's arms.
Frank stond er stil bij te glimlachen.
||||||lächeln
Frank|stood|there|still|at|to|smile
Frank stood there smiling.
De toegestroomde kinderen juichten.
|strömenden||
The|influx of|children|cheered
The gathered children cheered.
‘Leonardo is er!
Leonardo|is|there
‘Leonardo is here!
Leonardo is teruggekomen!'
Leonardo|is|back
Leonardo has come back!'
‘Ik heb honger,' zei de Pisaan nuchter.
|||||Pisaner|
I|have|hunger|said|the|Pisan|sober
'I'm hungry,' said the Pisan soberly.
Daar wisten ze wel raad op.
There|knew|they|well|advice|for
They knew how to handle that.
Terwijl Bertho zich over het vermoeide paard ontfermde, bracht Mariecke de student snel een nap vol gekookte mosselen, een kom soep van schaaldieren en twee gekookte krabben.
||||||||||||||Napf|||Muscheln|||||||||
While|Bertho|himself|over|the|tired|horse|took care of|brought|Mariecke|the|student|quickly|a|bowl|full|cooked|mussels|a|bowl|soup|of|shellfish|and|two|cooked|crabs
While Bertho took care of the tired horse, Mariecke quickly brought the student a bowl full of cooked mussels, a bowl of shellfish soup, and two boiled crabs.
‘Zo te zien leven jullie er niet slecht van,' mompelde Leonardo met volle mond.
So|to|see|live|you|there|not|badly|from|mumbled|Leonardo|with|full|mouth
'It seems you are not doing too badly,' mumbled Leonardo with a full mouth.
‘Maar ik zie dat jullie aantal danig is geslonken.
||||||erheblich||
But|I|see|that|your|number|significantly|is|decreased
'But I see that your numbers have significantly dwindled.'
Waar zijn ze allemaal gebleven?'
Where|are|they|all|gone
Where have they all gone?
Zijn stem klonk luchtig, maar zijn ogen zwierven onrustig over het kamp.
||klang|||||||||
His|voice|sounded|light|but|his|eyes|wandered|restlessly|over|the|camp
His voice sounded light, but his eyes wandered restlessly over the camp.
‘Onderweg verloren,' vertelde Dolf.
On the way|lost|told|Dolf
'Lost along the way,' Dolf said.
‘We kunnen geen stad passeren of er blijven er zeker vijftig achter.
We|can|no|city|pass|or|there|remain|there|surely|fifty|behind
'We can't pass a city without leaving at least fifty behind.
Een kruistocht kun je dit niet meer noemen.
A|crusade|can|you|this|not|anymore|call
You can't call this a crusade anymore.
We zijn beroepszwervers geworden - op zoek naar een toekomst.'
||Berufsnomaden||||||
We|have become|professional wanderers|become|in|search|for|a|future
Wir sind Berufswanderer geworden - auf der Suche nach einer Zukunft.
We have become professional wanderers - in search of a future.
Leonardo knikte.
Leonardo|nodded
Leonardo nickte.
Leonardo nodded.
‘Waarom ben je ons nagereisd?'
||||nachgereist
Why|are|you|us|followed
‘Warum bist du uns nachgereist?'
‘Why did you follow us?'
vroeg Peter nieuwsgierig.
|Peter|curiously
Peter asked curiously.
‘Och, zomaar...,' antwoordde de student ontwijkend.
|einfach||||
Oh|just|answered|the|student|evasively
‚Och, einfach so...,' antwortete der Student ausweichend.
‘Oh, just because...,' the student replied evasively.
‘Pisa begon me al gauw te vervelen.
Pisa|began|me|already||to|bore
‚Pisa begann mich bald zu langweilen.
'Pisa soon started to bore me.
Mijn vader had een vrouw voor me gezocht en ze beviel me niet.
My|father|had|a|woman|for|me|sought|and|she|pleased|me|not
Mein Vater hatte eine Frau für mich gesucht und sie gefiel mir nicht.
My father had found a woman for me and I didn't like her.
Bovendien is Pisa weer een oorlog aan het voorbereiden, dit keer tegen Florence.
Moreover|is|Pisa|again|a|war|against|the|preparing|this|time|against|Florence
Moreover, Pisa is preparing for war again, this time against Florence.
En je weet, dan worden alle weerbare mannen opgeroepen en komt er van studeren niets terecht.
||||||wehrhafte||gerufen|||||studieren||
And|you|know|then|are|all|able-bodied|men|called up|and|comes|there|from|studying|nothing|achieved
Und du weißt, dann werden alle wehrhaften Männer gerufen und es bleibt nichts mehr übrig mit dem Studieren.
And you know, then all able-bodied men are called up and studying goes out the window.
Ik had geen zin in trouwen en ook niet in vechten.
|||||heiraten|||||
I|had|no|desire|in|marriage|and|also|not|in|fighting
Ich hatte keine Lust zu heiraten und auch nicht zu kämpfen.
I wasn't in the mood for marriage and not for fighting either.
Ik geloof dat ik me deze winter maar begeef naar het keizerlijke hof in Palermo.
||||||||begebe||||||Palermo
I|believe|that|I|myself|this|winter|only|will go|to|the|imperial|court|in|Palermo
Ich glaube, dass ich mich diesen Winter zum kaiserlichen Hof in Palermo begebe.
I believe that this winter I will go to the imperial court in Palermo.
Keizer Frederik is een intelligent man en ik breng iets belangwekkends voor hem mee: de Arabische rekenkunde.'
||||||||||etwas Bedeutendes||||||Rechenkunst
Emperor|Frederick|is|an|intelligent|man|and|I|bring|something|important|for|him|along|the|Arabic|mathematics
Emperor Frederick is an intelligent man and I bring something important for him: Arabic arithmetic.
Hij keek glimlachend naar Mariecke.
He|looked|smiling|at|Mariecke
He looked at Mariecke with a smile.
‘Ik zie, lief kind, dat je nog altijd gezond en mooi bent.
I|see|dear|child|that|you|still|always|healthy|and|beautiful|are
‘I see, dear child, that you are still healthy and beautiful.
Maar toen ik je kuste, smaakte je zout.'
But|when|I|you|kissed|tasted|you|salty
Aber als ich dich küsste, schmecktest du salzig.
But when I kissed you, you tasted salty.'
‘Dat is een maatregel tegen de koorts,' legde Dolf uit.
|||Maßnahme||||||
That|is|a|measure|against|the|fever|explained|Dolf|out
„Das ist eine Maßnahme gegen dasFieber“, erklärte Dolf.
'That is a measure against the fever,' Dolf explained.
‘Zout op de huid vermindert de kans op muggenbeten.
||||||||Mückenstiche
Salt|on|the|skin|reduces|the|chance|of|mosquito bites
„Salz auf der Haut verringert die Wahrscheinlichkeit von Mückenstichen.
'Salt on the skin reduces the chance of mosquito bites.
En die muggenbeten veroorzaken koorts, snap je?'
And|those|mosquito bites|cause|fever|understand|you
And those mosquito bites cause fever, you see?'
‘Hoe kom je daarbij.'
How|do|you|to that conclusion
'How do you come up with that?'
‘O, dat weet ik toevallig.'
Oh|that|know|I|by chance
'Oh, I just happen to know.'
‘Muggenbeten zijn niet giftig.'
|||giftig
Mosquito bites|are|not|poisonous
‘Mosquito bites are not poisonous.'
‘De steken van deze muggen wel,' zei Dolf kort.
The|bites|of|these|mosquitoes|indeed|said|Dolf|shortly
‘The bites of these mosquitoes are,' Dolf said briefly.
‘Ze brengen vergif in je bloed en daarvan word je ziek.
||Gift||||||||
They|bring|poison|in|your|blood|and|from that|become|you|sick
‘They inject poison into your blood and that makes you sick.
We hebben er al tientallen kinderen door verloren.
We|have|there|already|dozens of|children|through|lost
We have already lost dozens of children because of it.
Ik zal blij zijn als we deze ongezonde streek achter ons hebben gelaten.'
|||||||ungesunde|||||
I|will|happy|be|when|we|this|unhealthy|area|behind|us|have|left
I will be glad when we have left this unhealthy area behind.'
‘Je moest maar meegaan naar Palermo,' meende Leonardo spottend.
You|should|just|come along|to|Palermo|thought|Leonardo|mockingly
‘You should just go to Palermo,' Leonardo thought mockingly.
‘Keizer Frederik schijnt verzot te zijn op hovelingen met gezond verstand.'
|||||||Hofleute|||
Emperor|Frederick|seems|infatuated|to|be|on|courtiers|with|sound|mind
‘Emperor Frederick seems to be fond of courtiers with common sense.'
Hij keek weer rond.
He|looked|again|around
He looked around again.
‘Is Carl er niet meer?
Is|Carl|there|not|anymore
‘Is Carl not here anymore?
En Frieda heb ik niet gezien.'
And|Frieda|have|I|not|seen
And I haven't seen Frieda.'
‘Carl is omgekomen bij het gevecht bij Trasimeno.
Carl|is|killed|in|the|battle|at|Trasimeno
‘Carl has died in the battle at Trasimeno.
Frieda is achtergebleven in Perugia.'
Frieda|is|left behind|in|Perugia
Frieda has stayed behind in Perugia.'
‘Ja, ik heb het een en ander gehoord over de veldslag bij Trasimeno,' knikte Leonardo, schijnbaar onverschillig.
Yes|I|have|it|one|and|other|heard|about|the|battle|at|Trasimeno|nodded|Leonardo|apparently|indifferent
‘Ja, ich habe das eine oder andere über die Schlacht bei Trasimeno gehört,' nickte Leonardo, scheinbar gleichgültig.
‘Yes, I have heard a thing or two about the battle at Trasimeno,' nodded Leonardo, seemingly indifferent.
‘Een vriend van mijn vader, een koopman uit Perugia, bracht ons een bezoek en vertelde het hele verschrikkelijke verhaal.
|||||||||||||||||schreckliche|
A|friend|of|my|father|a|merchant|from|Perugia|brought|us|a|visit|and|told|the|whole|terrible|story
‘Ein Freund meines Vaters, ein Kaufmann aus Perugia, hat uns besucht und die ganze schreckliche Geschichte erzählt.
‘A friend of my father's, a merchant from Perugia, paid us a visit and told us the whole terrible story.
Hij vertelde ons ook dat de leider van de Kinderkruistocht was vermoord.'
He|told|us|also|that|the|leader|of|the|Children's Crusade|was|murdered
Er erzählte uns auch, dass der Anführer des Kinderkreuzzugs ermordet worden war.'
He also told us that the leader of the Children's Crusade had been murdered.'
‘Ja, arme Nicolaas,' zuchtte Frank.
Yes|poor|Nicolaas|sighed|Frank
'Yes, poor Nicolaas,' sighed Frank.
‘God hebbe zijn ziel.'
|habe||
God|have|his|soul
'God rest his soul.'
Leonardo zei niets, nam weer een hap en keek over het vuur naar Dolf.
Leonardo|said|nothing|took|again|a|bite|and|looked|over|the|fire|at|Dolf
Leonardo said nothing, took another bite, and looked over the fire at Dolf.
Hij dacht dat ik het was, schoot het opeens door de jongen heen.
He|thought|that|I|it|was|shot|it|suddenly|through|the|boy|him
He thought it was me, suddenly shot through the boy's mind.
Is hij ons daarom spoorslags achterna gereisd?
||||auf der Stelle|nachgereist|
Is|he|us|therefore|immediately|after|traveled
Is that why he hurriedly traveled after us?
Om... om... Mariecke?
um||Mariecke
Um... um... Mariecke?
‘Het wás verschrikkelijk,' vertelde Mariecke.
It|was|terrible|told|Mariecke
‘It was terrible,' Mariecke said.
‘Bij de botsing op de landtong zag ik Rudolf onder de paardenhoeven terechtkomen en ik gilde, ik dacht dat hij dood was.
||Zusammenstoß|||||||||||||||||||
At|the|collision|on|the|peninsula|saw|I|Rudolf|under|the|horse hooves|come|and|I|screamed|I|thought|that|he|dead|was
‘During the collision on the peninsula, I saw Rudolf get caught under the horse's hooves and I screamed, I thought he was dead.
Maar toen ik naar hem toe wilde, pakte Peter me op en droeg me uit het gedrang.
||||||||||||||||Gedränge
But|when|I|to|him|towards|wanted|picked||me|up|and|carried|me|out|the|crowd
But when I wanted to go to him, Peter picked me up and carried me out of the crowd.
Ik was woedend op hem en krabde zijn wang open, want ik wilde naar Rudolf.
||||||||Wange||||||
I|was|furious|at|him|and|scratched|his|cheek|open|because|I|wanted|to|Rudolf
I was furious with him and scratched his cheek open, because I wanted to go to Rudolf.
Maar hij bleef me meesleuren tot we in het bos waren, en nog verder...'
But|he|kept|me|dragging|until|we|in|the|forest|were|and|even|further
But he kept dragging me until we were in the woods, and even further...'
Peter staarde in het vuur en zweeg.
Peter|stared|into|the|fire|and|was silent
Peter stared into the fire and remained silent.
‘Wees toch niet boos op hem, Mariecke,' zei Dolf snel.
Be|just|not|angry|at|him|Mariecke|said|Dolf|quickly
‘Please don't be angry with him, Mariecke,' Dolf said quickly.
‘Hij heeft je leven gered.
He|has|your|life|saved
‘He saved your life.
Ik ben hem dankbaar.'
I|am|him|grateful
I am grateful to him.'
‘Ik wilde niet gered worden,' zei Mariecke fel, ‘ik wilde jou terugvinden.
I|wanted|not|saved|to be|said|Mariecke|fiercely|I|wanted|you|to find again
'I didn't want to be saved,' Mariecke said fiercely, 'I wanted to find you back.
Ik had je zien vallen...'
I|had|you|see|fall
I saw you fall...'
‘Dat betekende niets,' zei Peter opeens stug.
That|meant|nothing|said|Peter|suddenly|stiffly
'That meant nothing,' Peter suddenly said stiffly.
‘Rudolf is onkwetsbaar.
||unverwundbar
Rudolf|is|invulnerable
'Rudolf is invulnerable.
Hij struikelde, en dat is alles.'
He|stumbled|and|that|is|everything
He stumbled, and that's all.'
‘En of ik onkwetsbaar ben - ik heb er nog de littekens van en ik was drie dagen lang zo stijf als een plank,' lachte Dolf.
And|whether|I|invulnerable|am|I|have|there|still|the|scars|from|and|I|was|three|days|long|so|stiff|as|a|plank|laughed|Dolf
‘And yes, I am invulnerable - I still have the scars from it and I was as stiff as a board for three days,' laughed Dolf.
‘Alles deed me pijn.
Everything|did|me|pain
‘Everything hurt me.
Maar dat Peter Mariecke in veiligheid heeft gebracht, zal ik nooit vergeten.'
But|that|Peter|Mariecke|in|safety|has|brought|will|I|never|forget
But I will never forget that Peter brought Mariecke to safety.'
‘Jij haalde me uit de burcht van Scharnitz,' zei Peter stroef.
||||||||||kühl
You|pulled|me|out of|the|fortress|of|Scharnitz|said|Peter|stiffly
‘You got me out of the castle of Scharnitz,' Peter said stiffly.
‘Nu staan we gelijk.'
Now|are|we|equal
‘Now we're even.'
‘In elk geval ben ik blij om jullie ongedeerd aan te treffen,' zei Leonardo ernstig.
||||||||unversehrt||||||
In|every|case|am|I|happy|to|you (plural)|unharmed|at|to|find|said|Leonardo|seriously
‘In any case, I am glad to find you unharmed,' Leonardo said seriously.
‘Behalve Nicolaas dan,' Mariecke zuchtte verdrietig.
Except for|Nicolaas|then|Mariecke|sighed|sadly
‘Except for Nicolaas then,' Mariecke sighed sadly.
‘Berthold en Mathilde werden ook vermoord.
Berthold|and|Mathilde|were|also|murdered
‘Berthold and Mathilde were also murdered.
En herinner je je Lena, dat meisje dat zo goed kon schieten?
||||Lena|||||||
And|remember|you|your|Lena|that|girl|that|so|well|could|shoot
And do you remember Lena, that girl who could shoot so well?
Ook gesneuveld.
|Auch gefallen.
Also|fallen
She also fell.
En Carl en Wigbold en Friedrich... allemaal dood.'
|||Wigbold||Friedrich||
And|Carl|and|Wigbold|and|Friedrich|all|dead
And Carl and Wigbold and Friedrich... all dead.
‘En kleine Thiess?'
And|little|Thiess
‘And little Thiess?'
‘Springlevend en nog altijd vol geestdrift.
Full of life|and|still|always|full|enthusiasm
‘Very much alive and still full of enthusiasm.
Hij praat over niets anders dan de Saracenen uit Jeruzalem jagen.'
He|talks|about|nothing|else|than|the|Saracens|from|Jerusalem|hunting
He talks about nothing else but chasing the Saracens out of Jerusalem.'
Waarom was Leonardo hen nagereisd om zich opnieuw bij het kinderleger te voegen?
||||||||||||anschließen
Why|was|Leonardo|them|followed|to|himself|again|to|the|child army|to|join
Why had Leonardo followed them to rejoin the children's army?
vroeg Dolf zich af.
asked|Dolf|himself|wondered
Dolf wondered.
Hij begreep het niet goed.
He|understood|it|not|well
He didn't understand it well.
Weliswaar was hij dolblij zijn vriend weer bij zich te hebben, maar het leek hem ondenkbaar dat Leonardo zijn vrolijke leventje in Pisa opgaf om weer met de zwervertjes op pad te gaan.
||||||||||||||||||||Leben|||aufgab|||||Streunergruppen||||
Indeed|was|he|overjoyed|his|friend|again|with|himself|to|have|but|it|seemed|him|unthinkable|that|Leonardo|his|happy|little life|in|Pisa|gave up|to|again|with|the|little wanderers|on|the road|to|go
Although he was very happy to have his friend back, it seemed unimaginable to him that Leonardo would give up his cheerful life in Pisa to go back on the road with the homeless.
Was het omdat hij had gemeend dat Rudolf van Amstelveen dood was en dat Mariecke hulp nodig had?
Was|it|because|he|had|believed|that|Rudolf|from|Amstelveen|dead|was|and|that|Mariecke|help|needed|had
Was it because he had thought that Rudolf from Amstelveen was dead and that Mariecke needed help?
Mariecke was toch maar een gewoon meisje, een weeskind: lief, mooi, maar zonder enige ontwikkeling of beschaving.
||||||||||||||Entwicklung||Kultur
Mariecke|was|nevertheless|just|a|ordinary|girl|a|orphan|sweet|beautiful|but|without|any|development|or|civilization
Mariecke war doch nur ein ganz normales Mädchen, ein Waisenkind: lieb, schön, aber ohne jegliche Entwicklung oder Bildung.
Mariecke was just an ordinary girl, an orphan: sweet, beautiful, but without any development or refinement.
Wat kon een rijke koopmanszoon ertoe bewegen om ter wille van een verschoppelingetje honderden mijlen af te leggen?
||||||||||||Ausgestoßenen-Kind|||||
What|could|a|rich|merchant's son|to it|move|to|for|sake|of|a|little outcast|hundreds|miles|away|to|travel
Was konnte einen reichen Kaufmannssohn dazu bewegen, um eines Ausgestoßenen willen Hunderte von Meilen zurückzulegen?
What could a rich merchant's son do to travel hundreds of miles for the sake of a little outcast?
Ze trokken verder door Umbrië en kwamen in het koninkrijk Sicilië, dat bijna half Italië besloeg.
||||||||||Sizilien|||||
They|traveled|further|through|Umbria|and|arrived|in|the|kingdom|Sicily|that|almost|half|Italy|covered
Sie zogen weiter durch Umbrien und kamen ins Königreich Sizilien, das fast die gesamte Hälfte Italiens einnahm.
They continued further through Umbria and entered the kingdom of Sicily, which covered almost half of Italy.
Ze werden geteisterd door huiduitslag, zwermen muggen, zandvlooien, honger.
||||Hautausschlag|||Sandflöhe|
They|were|plagued|by|skin rash|swarms|mosquitoes|sand fleas|hunger
They were plagued by rashes, swarms of mosquitoes, sand fleas, and hunger.
De bevolking van de lage kuststreek was er nauwelijks beter aan toe, magere kobolden leken het, wantrouwig en vijandig.
|||||||||||||Kobolde|||||
The|population|of|the|low|coastal area|was|there|hardly|better|off|doing|skinny|goblins|seemed|it|suspicious|and|hostile
The population of the low coastal area was hardly better off, skinny goblins seemed to be, distrustful and hostile.
Menigmaal moesten de kinderen zich een doortocht vechten.
Oftmals|||||||
Many times|had to|the|children|themselves|a|passage|fight
Many times the children had to fight their way through.
De gezondheidstoestand van het kinderleger ging sterk achteruit.
|Gesundheitszustand||||||
The|health condition|of|the|children's army|went|strongly|downhill
The health condition of the child army deteriorated sharply.
De kleren hingen in flarden om hun taaie lichamen.
||||Fetzen||||
The|clothes|hung|in|tatters|around|their|tough|bodies
The clothes hung in tatters around their gaunt bodies.
Eerst hadden ze te weinig zout binnengekregen, nu te veel.
||||||bekommen|||
First|they had|they|too|little|salt|received|now|too|much
At first, they had ingested too little salt, now too much.
De malaria bleef hun gelederen uitdunnen.
||||Reihen, Truppen, Mannschaft|ausdünnen
The|malaria|kept|their|ranks|thinning out
The malaria continued to thin their ranks.
Nu was het vooral Leonardo die hen voortdreef: hoe eerder ze de heuvels in het zuiden bereikten, hoe beter.
Now|was|it|especially|Leonardo|who|them|drove forward|the sooner|earlier|they|the|hills|in|the|south|reached|the better|better
Now it was especially Leonardo who drove them forward: the sooner they reached the hills in the south, the better.
En eindelijk, eindelijk kwamen ze bij de oude stad Bari.
|||||||||Bari
And|finally|finally|arrived|they|at|the|old|city|Bari
And finally, finally they arrived at the old city of Bari.
Bari werd voor Dolf een complete verrassing.
|||||komplette|Überraschung
Bari|was|for|Dolf|a|complete|surprise
Bari was a complete surprise for Dolf.
Zo ver zuidelijk was hij zelfs met zijn ouders nooit geweest en hij kende het Bari uit de twintigste eeuw dus niet.
||südlich|||||||||||||||||||
So|far|south|was|he|even|with|his|parents|never|been|and|he|knew|it|Bari|from|the|twentieth|century|so|not
He had never been this far south even with his parents, and he did not know Bari from the twentieth century.
Hij had verwacht een gewone kleine havenstad aan te treffen, zoals er hier zo veel waren.
||||||Hafenstadt|||||||||
He|had|expected|a|ordinary|small|port city|to|to|encounter|as|there|here|so|many|were
He had expected to find an ordinary small port town, like so many others here.
Zo'n stadje waar de stank van rottend visafval alle andere geuren overtrof, waar de bevolking voor haar bestaan afhing van de grillen van de zee.
||||||||||Gerüche|||||||||||Launen|||
Such|little town|where|the|stench|of|rotting|fish waste|all|other|smells|surpassed|where|the|population|for|its|existence|depended|on|the|whims|of|the|sea
A town where the stench of rotting fish waste overwhelmed all other smells, where the population depended for its existence on the whims of the sea.
Waar zelfs de wierook in de kerken de visstank nooit geheel kon overstemmen.
|||Weihrauch|||||||ganz||übertönen
Where|even|the|incense|in|the|churches|the|fish smell|never|completely|could|overpower
Where even the incense in the churches could never completely drown out the smell of fish.
Maar Bari was anders.
But|Bari|was|different
But Bari was different.
Dit was een echte zeehaven met een drukke handel op de Oriënt.
||||||||Handel|||Orient
This|was|a|real|seaport|with|a|busy|trade|in|the|Orient
This was a real seaport with busy trade in the Orient.
Hier kreeg je het eerste voorproefje van het Oosten.
|||||Vorgeschmack|||
Here|received|you|the|first|preview|of|the|East
Here you got the first taste of the East.
Net als in Genua kwam je in Bari alle nationaliteiten tegen van de toen bekende wereld.
|||||||||Nationalitäten||||||
Just|like|in|Genoa|encountered|you|in|Bari|all|nationalities|against|of|the|then|known|world
Just like in Genoa, you encountered all nationalities of the then-known world in Bari.
Arabieren in lange witte gewaden.
||||Gewändern
Arabs|in|long|white|robes
Arabs in long white robes.
Turken met tulbanden, Griekse zeevaarders die iedereen trachtten te bedriegen, Perzische handelaars in tapijten en zijden stoffen.
Türken||Tulbanden|griechische|Seefahrer||jeden|||betrügen|persische|Händler||Teppichen||Seiden|Stoffe
Turks|with|turbans|Greek|sailors|who|everyone|tried|to|deceive|Persian|merchants|in|carpets|and|silk|fabrics
Turks with turbans, Greek sailors trying to deceive everyone, Persian merchants in carpets and silk fabrics.
Wapensmederijen en scheepswerven, grote zeilmakerijen, kuiperijen en wolspinnerijen brachten leven en welvaart in de stad.
Waffenschmieden||Schiffswerften||Segelmachereien|Böttchereien||Wollspinnereien|||||||
Armories|and|Shipyards|large|sailmaking shops|cooperages|and|wool spinning mills|brought|life|and|prosperity|to|the|city
Weapon smithies and shipyards, large sail-making shops, cooperages, and wool spinning mills brought life and prosperity to the city.
Boven alles uit stak het geweldige Castello, een Romaanse burcht die er onneembaar en onverbiddelijk uitzag.
||||||Castello|||||||||
Above|everything|out|stood|the|magnificent|Castello|a|Romanesque|castle|that|there|unconquerable|and|relentless|looked
Above all stood the magnificent Castello, a Romanesque fortress that looked impregnable and relentless.
En er waren veel kerken...
And|there|were|many|churches
And there were many churches...
Leonardo, die wist hoe Dolf in elke Italiaanse stad onmiddellijk op zoek ging naar kathedralen en basilieken (want dan viel hij opeens weer terug in de gewoonten van een twintigste-eeuwse toerist), vertelde de jongen dat hij in Bari zijn hart zou kunnen ophalen.
||||||||||||||||||||||||||Gewohnheiten|||||Tourist||||||||er||||sich erfreuen an
Leonardo|who|knew|how|Dolf|in|every|Italian|city|immediately|on|search|went|for|cathedrals|and|basilicas|because|then|fell|he|suddenly|again|back|into|the|habits|of|a|||tourist|told|the|boy|that|he|in|Bari|his|heart|would|could|indulge
Leonardo, der wusste, wie Dolf in jeder italienischen Stadt sofort nach Kathedralen und Basiliken suchte (denn dann fiel er plötzlich wieder in die Gewohnheiten eines Touristen des zwanzigsten Jahrhunderts zurück), sagte dem Jungen, dass er in Bari sein Herz wiederfinden könnte.
Leonardo, who knew how Dolf immediately searched for cathedrals and basilicas in every Italian city (because then he suddenly fell back into the habits of a twentieth-century tourist), told the boy that he could find his heart's desire in Bari.
‘Nu kun je je vroomheid weer eens bewijzen, Rudolf.
Now|can|you|your|piety|again|once|prove|Rudolf
‘Jetzt kannst du deine Frömmigkeit mal wieder beweisen, Rudolf.
‘Now you can prove your piety again, Rudolf.
In Bari ligt het gebeente van de heilige Nicolaas begraven.'
||||die Gebeine|||||
In|Bari|lies|the|remains|of|the|holy|Nicholas|buried
In Bari liegt die Gebeine des heiligen Nikolaus begraben.'
In Bari lies the remains of Saint Nicholas buried.'
‘De heilige Nicolaas?'
The|holy|Nicholas
‘Saint Nicholas?'
stamelde Dolf, even denkend aan de vermoorde herdersjongen.
||||||verlorenen|
stammered|Dolf|briefly||of|the|murdered|shepherd boy
stammered Dolf, briefly thinking of the murdered shepherd boy.
‘Ja, de bisschop van Myra.
||||Myra
Yes|the|bishop|of|Myra
'Yes, the bishop of Myra.
Patroon van zeevarenden en reizigers en van kinderen in moeilijkheden.
Patron||Seefahrer||Reisende|||||
Patron|of|sailors|and|travelers|and|of|children|in|difficulties
Patron of sailors and travelers and of children in distress.
Ruim honderd jaar geleden hebben vierentwintig zeevaarders zijn gebeente in Myra gestolen en naar Bari overgebracht.
Over|hundred|years|ago|have|twenty-four|sailors|his|remains|in|Myra|stolen|and|to|Bari|brought
More than a hundred years ago, twenty-four sailors stole his remains in Myra and brought them to Bari.
De stad is trots op die relikwieën en heeft er een kerk voor gebouwd waar het heilige skelet ligt opgebaard.
|||||||||||||||||Skelett||aufgebahrt liegt
The|city|is|proud|of|those|relics|and|has|there|a|church|for|built|where|the|holy|skeleton|lies|laid out
The city is proud of those relics and has built a church for them where the holy skeleton lies in state.
Men zegt dat een bedevaart naar Bari aan de pelgrims gezondheid, bescherming tegen gevaren en een moedig hart schenkt.
||||||||||||||||||schenkt
One|says|that|a|pilgrimage|to|Bari|to|the|pilgrims|health|protection|against|dangers|and|a|brave|heart|grants
It is said that a pilgrimage to Bari grants pilgrims health, protection from dangers, and a brave heart.
Allemaal zaken die wij ook kunnen gebruiken.'
All|things|that|we|also|can|use
All things that we can also use.
‘Gezondheid,' prevelde Frank koortsig.
|||fiebrig
Health|muttered|Frank|feverishly
'Health,' Frank murmured feverishly.
‘Moed ook?'
Courage|also
'Courage too?'
vroeg Mariecke.
asked|Mariecke
Mariecke asked.
‘Die heb ik wel nodig...'
That|have|I|really|need
'I do need that...'
‘Bescherming hebben we nodig,' zei Peter.
Protection|we need|we|need|said|Peter
'We need protection,' said Peter.
Ze hadden gelijk.
They|had|right
They were right.
De kinderen begonnen geleidelijk aan de moed te verliezen.
|||Allmählich|||||
The|children|began|gradually|to|the|courage|to|lose
The children gradually began to lose hope.
Langzaam maar zeker begon de herfst hen in te halen.
|||||Herbst||||
Slowly|but|surely|began|the|autumn|them|in|to|catch up
Slowly but surely, autumn started to catch up with them.
Nu waren ze weliswaar weer in het heuvelland gekomen, droog en mooi, een verademing.
Now|were|they|admittedly|again|in|the|hilly area|arrived|dry|and|beautiful|a|breath of fresh air
Now they had indeed returned to the hills, dry and beautiful, a relief.
Maar wat kwam hierna?
|||danach
But|what|came|after this
But what came next?
Waar moesten ze heen?
Where|had to|they|to
Where were they supposed to go?
Dolf was meteen geestdriftig.
Dolf|was|immediately|enthusiastic
Dolf was immediately enthusiastic.
Sint-Nicolaas lag hier begraven, de grote kindervriend, schutspatroon van de stad Amsterdam, beschermheilige van hulpeloze kinderen, zeelui en speelgoedfabrikanten!
||||||||||||Amsterdam|||||||
||lay|here|buried|the|great|friend of children|patron saint|of|the|city|Amsterdam|protector saint|of|helpless|children|sailors|and|toy manufacturers
Saint Nicholas was buried here, the great friend of children, patron saint of the city of Amsterdam, protector of helpless children, sailors, and toy manufacturers!
Maar wat zeiden de geleerden van de twintigste eeuw?
But|what|did say|the|scholars|of|the|twentieth|century
But what did the scholars of the twentieth century say?
Sint-Nicolaas is een legende, de goede man heeft nooit bestaan!
||is|a|legend|the|good|man|has|never|existed
Saint Nicholas is a legend, the good man never existed!
Bari was het kinderleger opvallend goed gezind - misschien door de invloed van de goedheiligman?
|||||||||||||der Heilige Nikolaus
Bari|was|the|children's army|remarkably|well|disposed|perhaps|by|the|influence|of|the|good holy man
Bari war dem Kinderlager auffallend gut gesinnt - vielleicht durch den Einfluss des heiligen Mannes?
Bari was in a remarkably good mood for the children's army - perhaps due to the influence of the good saint?
De kinderen werden niet uit de stad geweerd, al verzochten de burgers hun om te kamperen buiten het bewoonde gebied, omdat de straten, kaden en huizen al vol genoeg waren.
|Kinder||||||verbannt|||||||||außerhalb||bewohnte|||||Ufer||||||
The|children|were|not|from|the|city|excluded|although|requested|the|citizens|them|to||camp|outside|the|inhabited|area|because|the|streets|quays|and|houses|already|full|enough|were
Die Kinder wurden nicht aus der Stadt ausgeschlossen, obwohl die Bürger sie baten, außerhalb des bewohnten Gebiets zu campieren, da die Straßen, Ufer und Häuser bereits voll genug waren.
The children were not barred from the city, although the citizens asked them to camp outside the inhabited area, as the streets, quays, and houses were already full enough.
Maar wie wilde werken of wie wilde aanmonsteren op de schepen, wie godshuizen wilde bezoeken om kracht en moed te verzamelen, was welkom.
|||||||anheuern|||||Gotteshäuser||||Kraft||||||
But|who|wanted|to work|or|who|wanted|to embark|on|the|ships|who|houses of God|wanted|to visit|to|strength|and|courage|to|gather|was|welcome
Aber wer arbeiten wollte oder wer sich auf den Schiffen anheuern wollte, wer Gotteshäuser besuchen wollte, um Kraft und Mut zu sammeln, war willkommen.
But anyone who wanted to work or who wanted to sign on to the ships, anyone who wanted to visit places of worship to gather strength and courage, was welcome.
De Duitse kinderen, die nu vrijwel allemaal een aardig mondje Italiaans spraken, trokken in kleine groepen door de nauwe straten, keken de ogen uit naar de drukte, en natuurlijk besloten velen om hier te blijven en er hun fortuin te maken.
|||||||||Mündchen|||||||||engen||||||||Hektik||||||||||||Fortune||
The|German|children|who|now|almost|all|a|decent|little bit|Italian|spoke|walked|in|small|groups|through|the|narrow|streets|looked|the|eyes|out|at|the|hustle and bustle|and|of course|decided|many|to|here|to|stay|and|there|their|fortune|to|make
The German children, who now all spoke a fair bit of Italian, wandered in small groups through the narrow streets, wide-eyed at the hustle and bustle, and of course many decided to stay here and make their fortune.
Dom Thaddeus, Mariecke, Dolf, Leonardo, Peter en Frank brachten gezamenlijk een bezoek aan de basiliek van Sint-Nicolaas.
|||||||||gemeinsam||||||||
Father|Thaddeus|Mariecke|Dolf|Leonardo|Peter|and|Frank|brought|together|a|visit|to|the|basilica|of||
Dom Thaddeus, Mariecke, Dolf, Leonardo, Peter, and Frank collectively visited the basilica of Saint Nicholas.
De kleine middeleeuwers deden dat in hoofdzaak om te bidden voor het zielenheil van de gedode herdersjongen.
||||||||||||Seelenheil||||
The|little|medieval people|did|that|in|main thing|to|to|pray|for|the|salvation of the soul|of|the|killed|shepherd boy
The little medievalers did this mainly to pray for the soul of the slain shepherd boy.
Dolf om rond te kijken met de ogen van een vakantieganger die belangstelling heeft voor alles wat oud en merkwaardig is.
Dolf|to|around|to|look|with|the|eyes|of|a|tourist|who|interest|has|for|everything|that|old|and|peculiar|is
Dolf did it to look around with the eyes of a vacationer who is interested in everything that is old and remarkable.
De kerk was prachtig, een van de mooiste Romaanse bouwwerken die hij tot nu toe had gezien.
|||||||||Bauwerke|||||||
The|church|was|beautiful|one|of|the|most beautiful|Romanesque|buildings|that|he|until|now|so far|had|seen
The church was beautiful, one of the most stunning Romanesque buildings he had seen so far.
Ze daalden af naar de crypte en daar werd het gebeente van Sint-Nicolaas bewaard, in een gebeeldhouwde kist, overdekt met bloemen en kostbaarheden die door pelgrims waren neergelegd.
|||||Krypta|||||||||bewahrt|||gemeißelten||||||Schatzgegenstände|||||
They|descended|down|to|the|crypt|and|there|was|the|remains|of|||preserved|in|a|carved|chest|covered|with|flowers|and|treasures|that|by|pilgrims|were|laid down
They descended to the crypt where the bones of Saint Nicholas were kept, in a sculpted coffin, covered with flowers and treasures left by pilgrims.
Dolf was niet sentimenteel van aard en nog altijd de ongelovige, sceptische twintigste-eeuwer, maar dit deed hem toch iets.
|||sentimental|||||||Ungläubige|||||||||
Dolf|was|not|sentimental|of|nature|and|still|always|the|unbeliever|skeptical|||but|this|did|him|nevertheless|something
Dolf was not sentimental by nature and still the unbelieving, skeptical twentieth-century man, but this did touch him.
Eens was er een bisschop geweest die Nicolaas heette en die zich had bekommerd om hulpeloze kinderen, om arme meisjes, om in moeilijkheden verkerende reizigers en zeelui.
|||||||||||||||||||||||verkerende|||Seeleute
Once|was|there|a|bishop|been|who|Nicholas|was named|and|who|himself|had|concerned|for|helpless|children|for|poor|girls|for|in|difficulties|situated|travelers|and|sailors
Once there was a bishop named Nicholas who cared for helpless children, for poor girls, for travelers and sailors in distress.
Een man die met gulle hand had gegéven aan allen die het nodig hadden.
||||freigebig|||gegeben||||||
A|man|who|with|generous|hand|had|given|to|all|who|it|needed|had
A man who had given generously to all who needed it.
Een heer die brokjes geluk en levensvreugde had uitgestrooid (later gesymboliseerd door pepernoten), een man die vooral een beschermende hand had uitgestrekt over belaagde kinderen: scholieren, verarmde meisjes als Mariecke, die geen toekomst hadden.
|||Bröckchen|||||ausgestreut||||Pfeffernüsse|||||||||ausgestreckt||bedrohte||Schülerinnen und Schüler||||||||
A|gentleman|who|bits|happiness|and|joy of life|had|scattered|later|symbolized|by|ginger nuts|a|man|who|especially|a|protective|hand|had|extended|over|besieged|children|students|impoverished|girls|like|Mariecke|who|no|future|had
A gentleman who had scattered bits of happiness and joy of life (later symbolized by ginger nuts), a man who especially had extended a protective hand over besieged children: schoolchildren, impoverished girls like Mariecke, who had no future.
En die man zou nooit bestaan hebben?
And|that|man|would|never|exist|have
And that man would never have existed?
Maar hier lag het bewijs.
But|here|lay|the|evidence
But here lay the evidence.
Half tot stof vergane beenderen - en aan wie die botten ooit hadden toebehoord was niet te achterhalen.
||Staub|vergangene|Knochen|||||Knochen|||gehört hatten||||herauszufinden
Half|to|dust|perished|bones|and|to|who|those|bones|ever|had|belonged|was|not|to|traceable
Half-decayed bones - and it was impossible to determine to whom those bones once belonged.
Maar Dolf twijfelde niet.
But|Dolf|did not doubt|not
But Dolf did not doubt.
Opeens kon hij geloven in déze heilige, en net als zijn vrienden knielde hij en bad vurig.
Suddenly|could|he|believe|in|this|saint|and|just|like|his|friends|knelt|he|and|prayed|fervently
Suddenly he could believe in this saint, and like his friends, he knelt and prayed fervently.
Als kleine jongen van een jaar of vier had hij thuis eerbiedig voor een namaaksinterklaas gestaan en een speelgoedbeertje in ontvangst genomen.
|||||||||||ehrerbietig|||falscher Nikolaus||||Spielzeugbärchen||Empfang|
As|little|boy|of|a|year|about|four|had|he|at home|respectfully|for|a|fake Sinterklaas|stood|and|a|toy bear|in|receipt|taken
As a small boy of about four, he had stood at home reverently before a fake Saint Nicholas and received a toy bear.
Nu, ruim elf jaar later, kwam die herinnering weer boven.
Now|over|eleven|years|later|came|that|memory|again|to the surface
Now, more than eleven years later, that memory resurfaced.
Opnieuw werd hij een kleuter in tegenwoordigheid van een goedaardige macht die kon géven.
||||Kleinkind||Gegenwart|||gütigen||||geben
Again|became|he|a|toddler|in|presence|of|a|benevolent|power|that|could|give
Once again, he became a toddler in the presence of a benevolent power that could give.
Moderne geleerden mochten beweren wat ze wilden, Dolf geloofde in het bestaan van de heilige.
Modern|scholars|were allowed to|claim|what|they|wanted|Dolf|believed|in|the|existence|of|the|saint
Modern scholars could claim what they wanted, Dolf believed in the existence of the saint.
Had Sint-Nicolaas hem niet veilig door de Alpen gevoerd?
Had|||him|not|safely|through|the|Alps|led
Had Saint Nicholas not safely led him through the Alps?
Wie anders dan de goedheiligman had het kinderleger beschermd op de dorre Povlakte en terwijl ze door Italië zwierven?
||||Der Heilige||||||||||||||
Who|else|than|the|good holy man|had|the|child army|protected|on|the|barren|Povlakte|and|while|they|through|Italy|wandered
Who else but the good saint had protected the children's army on the barren Po Plain while they wandered through Italy?
Wie anders dan Sint-Nicolaas had voorkomen dat ze in Genua verscheept werden als slaven?
Who|else|than|||had|prevented|that|they|in|Genoa|shipped|were|as|slaves
Who else but Saint Nicholas had prevented them from being shipped to Genoa as slaves?
En Dolf dankte hem uit de grond van zijn hart.
||dankte|||||||
And|Dolf|thanked|him|from|the|ground|of|his|heart
And Dolf thanked him from the bottom of his heart.
Voor zijn gezondheid en kracht, voor de lieve Mariecke, voor de trouw en vriendschap van Leonardo, voor de goedheid van Dom Thaddeus, voor alle rampen en reddingen gedurende de afgelopen maanden.
||||||||||||||||||||||||||Rettungen|während der|||
For|his|health|and|strength|for|the|dear|Mariecke|for|the|loyalty|and|friendship|of|Leonardo|for|the|kindness|of|Dom|Thaddeus|for|all|disasters|and|rescues|during|the|past|months
For his health and strength, for the dear Mariecke, for the loyalty and friendship of Leonardo, for the kindness of Dom Thaddeus, for all the disasters and rescues over the past months.
En vooral dankte hij de heilige voor het feit dat de hopeloos gestrande tijdreiziger nog mocht hopen op een toekomst.
And|especially|thanked|he|the|saint|for|the|fact|that|the|hopelessly|stranded|time traveler|still|could|hope|for|a|future
And above all, he thanked the saint for the fact that the hopelessly stranded time traveler could still hope for a future.
Ergens, in deze dertiende eeuw...
Somewhere|in|this||century
Somewhere, in this thirteenth century...
Buiten, voor de basiliek, lag op het plein een glanzend doosje te schitteren in de zon.
||||||||||Schächtelchen||funkeln|||
Outside|in front of|the|basilica|lay|on|the|square|a|shiny|little box|to|shine|in|the|sun
Outside, in front of the basilica, a shiny little box was sparkling in the sun.
Niemand zag het nog.
|sah||
Nobody|saw|it|yet
No one had seen it yet.
SENT_CWT:AFkKFwvL=8.23 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.18
en:AFkKFwvL
openai.2025-01-22
ai_request(all=267 err=0.00%) translation(all=222 err=0.00%) cwt(all=2498 err=1.20%)
