Entrepreneurship: A Plus (+) Leading to Quality of Life: Katerina Sarri at TEDxThessaloniki
Μετάφραση: Tania Akritidou Επιμέλεια: Chryssa Takahashi
Καλημέρα!
Και πώς μπορεί μια μέρα που είναι TEDx να μην είναι καλή μέρα? Σήμερα στη χώρα μας βιώνουμε την κρίση.
Εγώ ξεκινάω λίγο διαφορετικά.
Δεν μας αφήνω να ξεχαστούμε ούτε καν σήμερα. Όταν ακούμε: «κρίση»,
το μυαλό μας πηγαίνει στην οικονομική κρίση, και όχι άδικα.
Τα τελευταία χρόνια δυστυχώς, βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από λέξεις, από έννοιες που ήταν γνωστές σε οικονομολόγους.
Σήμερα είναι γνωστές σε όλους μας,
και μας φέρνουνε κατάθλιψη,
μας προβληματίζουν,
μας δημιουργούν μια ανησυχία για το αύριο,
για το μέλλον, για το τι πρέπει να κάνουμε.
Δυστυχώς, δεν είναι μόνον οι λέξεις και οι έννοιες. Είναι και οι επιπτώσεις στους ανθρώπους.
Ανεργία.
Στο 27,2% τα στοιχεία για τον Ιανουάριο στην Ελλάδα. Κοντά στο 60% οι ανεργία στους νέους.
Αυτοκτονίες.
Μόνο 40% αύξηση για το 1ο εξάμηνο του 2011, μας λένε οι στατιστικές. Πορνεία, ναρκωτικά, άστεγοι, κατάθλιψη, απόγνωση.
Οι άστεγοι υπολογίζονται γύρω στις 25.000 σήμερα στο λεκανοπέδιο Αττικής μόνο. Απόγνωση. Σε ακραίες περιπτώσεις,
έχουμε ανθρώπους οι οποίοι αφήνουν ό,τι πολυτιμότερο έχουν, τα παιδιά τους σε ιδρύματα,
γιατί δεν μπορούν οι ίδιοι να τα μεγαλώσουν. Αυτή είναι η σημερινή κατάσταση στη χώρα μας, και αυτό είναι το ένα πρόσωπό της.
Τι κάνουμε;
Πώς το αντιμετωπίζουμε αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα; Μήπως αφού η κρίση στο μυαλό πολλών ανθρώπων είναι οικονομική, με το να περιορίσουμε τα έξοδά μας;
Μήπως με το να μειώσουμε τις ανάγκες μας;
Και πού να τις πάμε αυτές?
Πόσο να τις μειώσουμε ακόμα?
Μήπως με το να μεταναστεύσουμε?
Όπως βλέπουμε πολλούς ανθρώπους να το κάνουν σήμερα,
και έρχεται στο μυαλό μας,
ο Καζαντζίδης και οι φάμπρικες της Γερμανίας του 1960, μια πραγματικότητα που προσπαθούμε να ξεχάσουμε. Ή μήπως φοβισμένοι,
να καθίσουμε ξανά πίσω στον καναπέ μας,
μη έχοντας τι να κάνουμε και να περιμένουμε τα επόμενα μέτρα λιτότητας? Όχι.
Η απάντηση δεν είναι καμία από αυτές.
Πρέπει να δράσουμε, να αλλάξουμε φιλοσοφία,
να αλλάξουμε τρόπο σκέψης, να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας,
να βάλουμε στη ζωή μας την επιχειρηματικότητα και να δώσουμε ένα «συν» στην ποιότητά της. Στην εισαγωγή που μου έκανε η κ. Τσαπανίδου, μίλησε για την επιχειρηματικότητα ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες,
γυναικεία επιχειρηματικότητα.
Και σίγουρα, όλα αυτά είχαν οικονομική σημασία.
Σήμερα εγώ θα προσπαθήσω να συζητήσω μαζί σας και να προβληματιστούμε
για τη φιλοσοφική πλευρά της επιχειρηματικότητας, όχι την οικονομική.
Τι σχέση λοιπόν μπορεί να έχει
η επιχειρηματικότητα με την ποιότητα στη ζωή μας; Σχετίζεται άραγε;
Με ποιον τρόπο;
Και κάτω από ποιες συνθήκες;
Θα πρέπει καταρχήν να δούμε τι εννοούμε όταν λέμε ποιότητα ζωής. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ποιότητα ζωής είναι
μια κατάσταση πλήρους φυσικής, ψυχικής και κοινωνικής αίσθησης ευεξίας,
η οποία δεν προέρχεται μόνον από την απουσία πάθησης ή αναπηρίας. Και απαιτεί πολλά πράγματα γιατί είναι μια έννοια πολυδιάστατη. Αναφέρεται στο σωματικό, συναισθηματικό, ψυχολογικό,
κοινωνικό, λειτουργικό και επαγγελματικό πεδίο,
και όλα αυτά πρέπει να βρίσκονται μεταξύ τους σε μια ισορροπία για να έχει η ζωή μας ποιότητα.
Τι είναι όμως επιχειρηματικότητα;
Νομίζω ότι είναι μία έννοια παρεξηγημένη στη χώρα μας και σε άλλες χώρες αλλά ας εντοπιστούμε εδώ σήμερα,
δαιμονοποιημένη θα έλεγα.
Ορισμοί στη βιβλιογραφία; Ατέλειωτοι. Νομίζω όμως, ότι σαν απόσταγμα όλων αυτών των ορισμών, θα πρέπει να δει κανείς,
τι δεν είναι επιχειρηματικότητα.
Επιχειρηματικότητα λοιπόν
δεν είναι αποκλειστικός προσανατολισμός στο κέρδος. Επιχειρηματικότητα δεν είναι εκμετάλλευση ανθρώπων. Επιχειρηματικότητα δεν είναι φοροδιαφυγή, λαμογιά, απάτη, εκμετάλλευση, ρεμούλα. Και σαφώς, επιχειρηματίας δεν νοείται ο Αλ καπόνε, επιχειρηματίας, ο Κοσκωτάς,
ο Βουτσάς στις ελληνικές ταινίες με το πούρο και «All business» ή εισαγωγές-εξαγωγές,
ο αγαπητός Μάκης Ψωμιάδης γνωστός και ως «Μάκαρος», ο Νονός, ή ο γνωστός σε όλους μας, Ακάλυπτος. (Γέλια)
Ούτε καν ο Θανάσης στο μίνι μάρκετ στη γειτονιά μου που βαφτίζει όλα τα προϊόντα βιολογικά, κλέβει λίγο στο ζύγισμα,
ξεχνάει να δώσει αποδείξεις και μπερδεύει τα ρέστα. Στον αντίποδα λοιπόν όλων αυτών,
θα ήθελα να δούμε κάποιους σημερινούς γνωστούς μας, πώς ήταν πριν. Ο κύριος αυτός πριν από 20 χρόνια περίπου,
περπατούσε στο Σέντραλ Παρκ μαζί με το αφεντικό του.
Τον ρωτάει λοιπόν:
«Πιστεύεις ότι ένα ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο θα ήταν μια καλή λύση; μια καλή επιχειρηματική ιδέα;»
«Πολύ καλή», του λέει,
«και θα ήταν ακόμη καλύτερη για κάποιον άνεργο». Του πήρε 48 ώρες να αφήσει τη δουλειά του,
είναι ο γνωστός Τζεφ Μπέζος, ιδρυτής της Άμαζον,
με περισσότερο από 56.000 εργαζομένους σήμερα στην επιχείρησή του, μια επιχείρηση η οποία ανθίζει.
Δεν χρειάζεται η έρευνα για τις ανάγκες του καταναλωτή, έλεγε ο συγκεκριμένος κύριος.
Εμείς πρέπει να τις βρούμε και να τις ικανοποιήσουμε. Στιβ Τζομπς, συνιδρυτής της Apple.
(Χειροκρότημα)
Πραγματικά αξίζει το χειροκρότημα.
Αυτός ο κύριος ήταν ακαδημαϊκός.
Για να μη λέμε ότι οι ακαδημαϊκοί είναι έξω από την πραγματικότητα. Το 1970 έκανε μάθημα στην αίθουσά του στο Μπαγκλαντές, κοίταζε έξω από το παράθυρό του,
το μόνο που έβλεπε ήταν φτώχεια, πείνα και δυστυχία. Σκέφτηκε να κάνει κάτι γι' αυτούς τους ανθρώπους. Το πρώτο που έκανε ήταν να δανείσει 27 δολάρια σε καλαθοπλέκτες. Τα 27 δολάρια πιάσαν τόπο. Πόσα όμως μπορούσε να δανείζει ο ίδιος; Τράπεζα Γκαρμίν, μικρο-δάνεια – 2006, Νόμπελ ειρήνης, ο γνωστός Μουχάμαντ Γιουνούς.
Σήμερα, υπάρχουν στον κόσμο 7 εκατομμύρια μικρο-δανειστές, κυρίως γυναίκες, που δραστηριοποιούνται σε 77.000 χωριά σε πάνω από 100 χώρες. Κοινωνική επιχειρηματικότητα, ένα άλλο πρόσωπο της επιχειρηματικότητας. Στέλιος Χατζηιωάννου ή Σερ Στέλιος Χατζηιωάννου, με τα διαπιστευτήρια από τη Βασίλισσα της Αγγλίας, ε; Ήταν ο πρώτος που σκέφτηκε
να κάνει μια αεροπορική εταιρεία που να μη χρειάζεται τα περιττά. Γνωστός και ως κύριος Easyjet.
Ο Πρόδρομος Εμφιατζόγλου, άτομο με κινητικά προβλήματα. Ξεκίνησε ως πολιτικός μηχανικός από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης,
δούλεψε για λίγο ως βοηθός στο ίδιο τμήμα,
είδε μία ευκαιρία, την ανέπτυξε,
και σήμερα δεν ξέρω αν κανείς πρέπει να τον μνημονεύει για το επιχειρηματικό του έργο
ή για την κοινωνική του προσφορά μέσα από τις επιχειρήσεις του μέχρι σήμερα. Ο Άγγελος Πατσιάς, γνωστός και ως κύριος Φουρφουράς, και από πέρυσι, ε, εδώ στο TEDx;
(Χειροκρότημα)
Ο Άγγελος, νομίζω χωρίς να το καταλαβαίνει, λειτουργεί επιχειρηματικά. Προωθεί την επιχειρηματικότητά του μέσα στο σχολείο στον απομακρυσμένο Φουρφουρά της Κρήτης όπου διδάσκει στο δημοτικό σχολείο, και εξοικειώνει τους μαθητές με την έννοια της επιχειρηματικότητας, προετοιμάζοντάς τους ταυτόχρονα και για το αύριο, για αυτό που έχουν να αντιμετωπίσουν μπροστά τους. Έχει οργανώσει με τα παιδιά καλωδιακό κανάλι τηλεοπτικό. Έχει κάνει έναν λαχανόκηπο
όπου φυτρώνουν διάφορα προϊόντα και τα διακινούνε μεταξύ τους. Έχει ξεκινήσει την παραγωγή βιολογικού σαπουνιού και ελαιόλαδου. Και μάλιστα, χωρίς ειδικούς στην παραγωγή,
χωρίς ειδικούς στη μεταποίηση, στην τυποποίηση ή στο μάρκετινγκ. Ειδικοί είναι τα παιδιά.
Τα εξοικειώνει, τους μαθαίνει,
τους διδάσκει μέσα από την καθημερινότητα της επιχειρηματικότητας. Ένα ακόμα παράδειγμα.
Και πόσα άλλα παραδείγματα θα μπορούσε να πει κανείς. Οι αδελφές Βλάχου με τον Fereiko, τα σαλιγκάρια. Ο γυναικείος συνεταιρισμός του Αγίου Αντωνίου, εδώ δίπλα μας στη Χαλκιδική. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είδαν κάτι.
Το εξέλιξαν, πρώτα για τους ίδιους και μετά για τους γύρω τους. Να λοιπόν ποιος είναι ο επιχειρηματίας.
Είναι αυτός που αντιλαμβάνεται και εξελίσσει μια ευκαιρία, που καινοτομεί, δημιουργεί, επικοινωνεί,
δικτυώνει και δικτυώνεται,
αποδέχεται την αλλαγή, έχει όραμα και προοπτική. Η επιχειρηματικότητα σαν φιλοσοφία, γιατί σε αυτό αναφερόμαστε σήμερα,
διέπεται από αξίες, ηθική, ανθρωπιά, έχει κουλτούρα,
δημιουργεί προστιθέμενη αξία και για να αναπτυχθεί απαιτεί ένα σωρό συν. Μερικά από αυτά: συνεργασία, συνεταιρισμό, συνασπισμό, συνοχή, συνέπεια, συνδιαλλαγή, συνύπαρξη,
συν-ανταγωνισμό, συνεισφορά κτλ.
Η ζωή του επιχειρηματία είναι μια ζωή με ελευθερία, με ανάληψη ρίσκου,
πρωτοβουλία, σθένος, ενέργεια, εργατικότητα, υπομονή και επιμονή, αυτοσεβασμό,
οργάνωση, παρακίνηση και αυτο-παρακίνηση. Η επιχειρηματικότητα είναι μία και είναι υπόθεση όλων. Σε κάποια έρευνα που κάναμε με το νοσοκομείο ΚΑΤ στην Αθήνα και ειδικά με το τμήμα Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης σε άτομα με κινητικά προβλήματα
τα οποία έπρεπε να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας, παρατηρήσαμε ότι τα άτομα εκείνα
τα οποία ξεκινούσαν ή συνέχιζαν κάποια παλιά τους επιχειρηματική δραστηριότητα
είχαν τεράστια διαφορά από τους άλλους, τους ετεροαπασχολούμενους.
Σε ό,τι αφορά την ψυχική τους ευεξία, την ευφορία, την ψυχική ευφορία, είχαν όραμα, είχαν στόχους,
ζητούσαν λιγότερο τη βοήθεια των γύρω τους στην καθημερινή τους αυτοϋπηρέτηση,
και ω, του θαύματος, τους απασχολούσε λιγότερο η αναπηρία τους. Η επιχειρηματικότητα μπορεί να εφαρμόζεται από κυβερνήσεις, χώρες, πολυεθνικές,
από μικρότερες και μεγαλύτερες οικονομικές μονάδες, αλλά μπορεί να εφαρμόζεται και από άτομα,
στην καθημερινότητά τους, στον επαγγελματικό χώρο, στην προσωπική ζωή, στην οικογένειά τους.
Τι εννοώ.
Σκεφτήκατε ποτέ εάν στα παιδιά μας δίνουμε πρωτοβουλίες; Ή τους τα δίνουμε όλα έτοιμα στο χέρι;
Μήπως και η καθημερινότητά μας
έχει αυτή τη φοβερή κουλτούρα του φροντιστηρίου που έχουμε σαν χώρα? Σε όλα μασημένη τροφή να μην κουραστεί το παιδί; Τους δίνουμε τη δυνατότητα
να δουν την αλλαγή και να την αποδεχθούν?
Όταν καθόμαστε στο τραπέζι για να φάμε το μεσημέρι, το απόγευμα, ό,τι ώρα έχει πάει αυτό το δήθεν μεσημεριανό φαγητό με τους σημερινούς ρυθμούς ζωής,
έχει ο καθένας τη θέση του;
Εάν πάει η μαμά να κάτσει στη θέση του παιδιού, μήπως το παιδί ενοχλείται; Εάν πάει να καθίσει στη θέση του μπαμπά όταν βλέπει τηλεόραση μήπως ενοχλείται αντίστοιχα ο μπαμπάς ή το παιδί; Πόσο δεκτικοί είμαστε στην αλλαγή;
Μαθαίνουμε στα παιδιά μας πώς να διαχειρίζονται την αποτυχία; Μας συμβαίνει καθημερινά.
Ακούμε πολλές φορές ότι,
«Δεν άντεξε, αυτοκτόνησε μετά τις πανελλήνιες εξετάσεις». Τα μαθαίνουμε να σκέφτονται κριτικά και αναλυτικά; Τους δίνουμε τη δυνατότητα να είναι προ-δραστικά και όχι αντιδραστικά? Έχουμε σήμερα παιδιά τα οποία
να λύνουν μόνα τους τα προβλήματά τους αντί να τους τα λύνουμε εμείς; Να λοιπόν πώς σχετίζεται η ποιότητα ζωής με την επιχειρηματικότητα. Παρεμβαίνει στα επιμέρους συστατικά, παραμέτρους, που εξ ορισμού συνθέτουν την έννοια της ποιότητας ζωής. Δηλαδή, πνευματική, ψυχική, συναισθηματική ευεξία και ισορροπία. Στην επιχειρηματικότητα πρέπει να είμαστε ανοικτοί στην αλλαγή, στον τρόπο σκέψης, να αποδεχόμαστε την εξέλιξη, να ξεκολλήσουμε από το κατεστημένο,
να λύσουμε προβλήματα, να αλλάξουμε νοοτροπία, να δράσουμε,
να κάνουμε πράγματα, να σηκωθούμε από τον καναπέ μας. Στην επιχειρηματικότητα δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον κόσμο. Οι άνθρωποι χωριζόμαστε σε 3 κατηγορίες:
σε αυτούς που κάνουν πράγματα,
σε αυτούς που βλέπουν τα πράγματα να γίνονται γύρω τους σαν θεατές, και σε αυτούς που λένε, «Ωχ, τι έγινε ρε παιδιά;», ο γνωστός Παπαδόπουλος Σπύρος.
Σήμερα, παρ' όλες τις συνθήκες, μπορούμε ακόμα να επενδύουμε
σε αξίες, σε όνειρο, σε συναίσθημα, σε δράση. Ξέρετε, το μόνο που δεν κοστίζει,
δεν φορολογείται και παραμένει ελεύθερο,
παρόλες τις αντίθετες προσπάθειες που γίνονται καθημερινά και προσθέτει στην ποιότητα της ζωής μας,
είναι η σκέψη και το συναίσθημα.
Επιχειρηματικώς σκέπτεσθαι και ζην, λοιπόν, για ένα ποιοτικό σήμερα και ένα ποιοτικότερο αύριο, είναι το μότο μας.
Κανονικά θα τελείωνα εδώ τη σημερινή μου παρουσίαση.
Αλλά με προκαλεί το ακροατήριο, γιατί βλέπω πραγματικά, άτομα από τον επιχειρηματικό κόσμο της Θεσσαλονίκης και άτομα που έχουν τελείως διαφορετικές δραστηριότητες. Παλαιότερους και νεότερους επιχειρηματίες, στην ηλικία εννοώ
γιατί στις ιδέες παραμένουν όλοι φρέσκοι και είναι καινούριοι γι' αυτό συνεχίζουν να επιβιώνουν,
και θα ήθελα έτσι, να μας προβληματίσω λίγο. Πραγματικά, λειτουργούμε όσοι ασχολούμαστε με επιχειρήσεις με τη φιλοσοφία της επιχειρηματικότητας;
Και όσοι από μας, είμαστε μη επιχειρηματίες, την εφαρμόζουμε στη ζωή μας καθημερινά,
τη ζούμε, κάνοντας τη ζωή μας καλύτερη και τη ζωή των άλλων καλύτερη;
Ένας προβληματισμός λοιπόν.
Το μότο παραμένει το ίδιο:
Επιχειρηματικώς σκέπτεστε και ζην, για ένα ποιοτικό σήμερα και ένα ποιοτικότερο αύριο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Χειροκρότημα)